کتاب اجاره

حکم کارهای زن در منزل شوهر

حکم کارهای زن در منزل شوهر

[سؤال 7458]‏ ‏ ‏ 3847‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 5 / 9 / 1361‏

‏محضر مقدس آیت الله‌ العظمی نایب الامام، امام خمینی‏

‏مسأله از این قرار می باشد این جانب پسری داشتم قالی باف بعداً عیال اختیار نمود‏‎ ‎‏تا مدت ده سال با هم قالی بافتند و خرج می کردند و بعد از ده سال پسرم از دنیا رفت و‏‎ ‎‏حالا عیال او به من می گوید اجرت کارکردم را از تو می خواهم و من به او گفتم مزد‏‎ ‎‏کارکرد شما به من مربوط نیست شما رضایت داشتید و برای او کار کردی و اگر حقی‏‎ ‎‏به او داشتی باید از او گرفته باشید و هیچ حقی بر من ندارید و هرچه مخلفات یا فرش‏‎ ‎‏یا پول یا اجناس دیگری در خانه او موجود می باشد متعلق به من می باشد شما که عیال‏‎ ‎‏او هستید حقتان چهار یک بیشتر از من که پدر او هستم نیست، آیا این معامله به این‏‎ ‎‏صورت است شما جواب را در این ورقه مرقوم بفرمایید؟ و حالا من به عیال پسرم‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 341
‏می گویم که شما قراردادی با شوهرت نکرده بودید که مزد کارکرد خودت را از او‏‎ ‎‏بگیرید و شما رضایت داشتید که برای او کار کردید و حقی بر من ندارید.‏

‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

بسمه تعالی، زن اگر به دستور شوهر و به قصد اجرت کار کرده حق مطالبه اجرت خود را دارد و در غیر این صورت بیش از سهم الارث حق ندارد.

[سؤال 7459]‏ ‏ ‏ 3848‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 22 / 7 / 1361‏

‏محضر مبارک رهبر عظیم الشأن، آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏محترماً در مواردی زن و شوهری بعد از بیست الی سی سال زندگی، در سن پیری‏‎ ‎‏بدون جهت یا به خاطر اختلاف جزئی یا به علل دیگر، زوج تقاضای طلاق می کند و‏‎ ‎‏زوجه هم حاضر به طلاق نیست. در صورت اجازۀ طلاق از طرف دادگاه، خانم ادعای‏‎ ‎‏حق و حقوقی غیر از مهریه می کند و می گوید: من در این خانه کار کرده ام، زحمت‏‎ ‎‏کشیده، غذا پخته، لباس شسته، بچه ها را نگهداری کرده ام... اگر می رفتم کلفتی‏‎ ‎‏می کردم، الآن یک سرمایه ای داشتم و حالا شوهر می خواهد با دست خالی مرا بیرون‏‎ ‎‏کند و چون معمولاً در این موارد، مهریه هم خیلی کم است ـ از سیصد الی سه‏‎ ‎‏هزارتومان ـ و زوج هم به هیچ وجه حاضر نیست از بابت حقوق احتمالی چیزی به‏‎ ‎‏زوجه بدهد.‏

‏با توجه به این که زوجه کارهای خانه را انجام می داده و اگر یک روزی غذا درست‏‎ ‎‏نمی کرد و یا لباس نمی شست، زوج عصبانی و ناراحت می شد و به زوجه اعتراض‏‎ ‎‏می کرد که چرا غذا درست نکردی، یا به او دستور می داد که برو فلان کار را بکن‏‎ ‎‏ـ  همان طوری که در عرف خانواده ها معمول است ـ آیا دادگاه می تواند علاوه بر‏‎ ‎‏مهریه، حکم بدهد که بدون رضایت زوج، به خاطر حقوق احتمالی، مبلغی به خانم‏‎ ‎‏بدهد و طلاق بدهد و بدون آن، حق طلاق ندارد یا دادگاه همچنین حقی ندارد؟ چون‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 342
‏این مسأله زیاد در دادگاه مدنی خاص پیش می آید و ما از نظر شرعی جرأت نمی کنیم‏‎ ‎‏بیشتر از مهریه و احتمالاً نفقه معوقه، قائل شویم و حال این که احساس می کنیم شوهر‏‎ ‎‏یک عمل ناجوانمردانه ای انجام می دهد و از طرفی هم طلاق حقش هست و نمی شود‏‎ ‎‏منع کرد و زوجه در این زندگی ضرر کرده است. لطفاً در این قسمت، فتوای‏‎ ‎‏حضرت عالی را بیان فرمایید و اگر شقوقی با احکام مختلف به نظر مبارک می رسد ما را‏‎ ‎‏راهنمایی نمایند.‏

‏از خداوند متعال سعادت و سلامت آن رهبر عزیز را مسئلت دارم‏

بسمه تعالی، کارهای انجام شده اگر به درخواست شوهر بوده و زن به قصد مجانی انجام نداده، می تواند مطالبۀ اجرت المثل نماید.

[سؤال 7460]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1157

‏4. زوج عیال خود را، با این که چندین سال با هم زندگی کرده اند، بدون عذر‏‎ ‎‏شرعی و قانونی طلاق می دهد. همسر در طول این چند سال، کارهای داخلی خانه را‏‎ ‎‏انجام داده است. آیا شوهر مکلف است در مقابل این کار و کوشش مزدی به زوجه‏‎ ‎‏بپردازد یا خیر؟‏

بسمه تعالی، کار زن در منزل شوهر، اگر به قصد تبرع یا بدون امر شوهر انجام گرفته استحقاق اجرت ندارد.

[سؤال 7461]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 6172

‏3. موقع طلاق، زن از شوهر خود مطالبه زحمت هایی را می کند که در خانه‏‎ ‎‏شوهرش کشیده؛ از قبیل پختن غذای شوهر، شستن لباس شوهر و نگهداری اطفال‏‎ ‎‏مشترک. به این عنوان که اگر می دانستم شوهرم طلاق می دهد، من از اول بدون مزد کار‏‎ ‎‏نمی کردم. آیا موقع طلاق، زن این حق را دارد یا نه؟‏

بسمه تعالی، زن اگر زحماتی که در خانۀ مرد متحمل شده، بدون مطالبه مرد یا به قصد تبرّع انجام داده حق مطالبۀ چیزی در مقابل آن ندارد.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 343