ثبوت اجرت المثل برای اجیر در صورت دستور آمر

‏‏ثبوت اجرت المثل برای اجیر در صورت دستور آمر‏

‏‏[سؤال 7447]‏‏ ‏ ‏ 3841‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏کسی فقط یک دختر داشته که او را به شوهر داده سپس دامادش را از پیش پدرش‏‎ ‎‏به پیش خودش آورده با این قصد که من وارثی غیر از شما ندارم پس شما از حالا‏‎ ‎‏بیایید و مال مرا تصاحب کنید دامادش هم بدین جهت پدر خود را ترک کرده و به‏‎ ‎‏خانه  پدر زنش رفته و زمام امور را به دست گرفته و حدود دو سال مشغول تولید و‏‎ ‎‏آبادی خرابی های سابق شده و بعد از این همه خدمات او دامادش را بدون این که‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، اگر کارهایی که داماد برای پدر زن خود کرده به دستور او بوده‏‎ ‎‏و قصد تبرع هم نداشته مستحق اجرت المثل است و گرنه حق اجرت‏‎ ‎‏ندارد.‏

‏‏[سؤال 7448]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1915‏

‏‏2. کارگاه چند نفر اجیر می کند می روند گچ از کوه می آورند و اجرت خود را‏‎ ‎‏می گیرند؛ آیا گچی که رسانیده اند ملک آن ها است یا ملک کارگاه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر برای صاحب کارگاه استخراج کرده، گچ ملک صاحب‏‎ ‎‏کارگاه می شود و اجیر تنها اجرت کار خود را استحقاق دارد.‏

‏‏[سؤال 7449]‏‏ ‏ ‏ 3842‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 11 / 9 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی و زعیم عالی قدر، جناب آقای حاج آقا‏‎ ‎‏روح الله‌ خمینی، دامت عزته ‏

‏‏پس از عرض سلام، مصدع است به این که: در صورتی که دو نفر شریک با قرارداد‏‎ ‎‏رسمی و سرمای‏‏ۀ‏‏ مساوی، به مدت یک سال از تاریخ 5 / 7 / 1349 لغایت 5 / 7 / 1350‏‎ ‎‏و با توافق طرفین، یکی شاغل در مغازه باشد و روزانه مبلغ دویست ریال (بیست‏‎ ‎‏تومان) به عنوان حقوق برای او‏‎ ‎‏تعیین شود و برداشت هم بنماید. و پس از انقضای‏‎ ‎‏یک سال مدت قرارداد، یعنی از اول 5 / 7 / 1350 تا این تاریخ، شخص شاغل مبلغی‏‎ ‎‏بیشتر از دویست ریال روزانه تعیین شد‏‏ۀ‏‏ قبلی ـ روی اعتماد به همدیگر که به توافق‏‎ ‎‏روزمره خواهند رسید ـ به طور علی الحساب برداشت نماید ـ با توجه به زیاد شدن‏‎ ‎‏اجرت کارگر و گران شدن دست مزد و کرایه ـ و طرف مقابل ادعا نماید که باید پس از‏‎ ‎‏انقضای قرارداد هم تا آخر، همان دویست ریال سال 1349 را برداشت نمایی، آیا‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، پس از پایان مدت قرارداد اگر شاغل به دستور شریک به کار‏‎ ‎‏ادامه داده، اجرت المثل کار انجام شده را استحقاق دارد.‏

‏‏[سؤال 7450]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 3541‏

‏‏2. مقداری باطری اتومبیل از بنیاد مسکن انصار المهدی علیه السلام مشهد به مسئولیت‏‎ ‎‏خود خریداری شد تا پس از فروش، اگر منافعی به دست آمد، برای صندوق قرض‏‎ ‎‏الحسن‏‏ۀ‏‏ انصار المهدی علیه السلام فرش، میز و وسایل ضروری خریداری شود و به علت‏‎ ‎‏نداشتن جا در محل صندوق، آن ها را به طور امانی در گوشه ای از مغاز‏‏ۀ‏‏ مجاور‏‎ ‎‏صندوق قرار داده و صاحب مغازه، باطری ها را به فروش رسانده و پس از فروش،‏‎ ‎‏مبلغی سود عاید گردیده و مغازه دار مربوطه اعلام می دارد نصف سود برای فروش به‏‎ ‎‏من تعلّق می گیرد؛ در صورتی که باطری ها مانع کسب وی نبوده و کم کم به فروش رفته‏‎ ‎‏و از پول، استفاده می نموده و از طرفی قراری با وی در این مورد نشده است و مدتی‏‎ ‎‏هم شده که از وی خواسته شده پول را به صندوق واریز نماید، تا کنون امتناع ورزیده؛‏‎ ‎‏آیا حقی به ایشان تعلق می گیرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر به مغازه دار دستور فروش داده شد و شرط مجّانی بودن کار‏‎ ‎‏وی نشده، می تواند اجرة المثل را مطالبه نماید.‏

‏‏[سؤال 7451]‏‏ ‏ ‏ 3843‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضرت العلاّمة القائد الملّة الإسلامیة المجاهد الأکبر الإمام الخمینی، دام ظله‏‎ ‎‏العالی علی رؤوس اصل الإسلام جعلت فداک‏

‏‏1. قبل از 80 سال در بلاد نگریک زمین غیر آبادی را حاکم آن وقت که راجه‏‎ ‎‏سکندرخان بود به کمک رعیت خود آباد کرد و نام آن زمین را سکندرآباد گذاشتند و‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، در صورتی که کارکنان برای راجه مذکور کار کرده باشند زمین‏‎ ‎‏آباد شده ملک راجه می باشد و او ضامن اجرت است برای کارگران. ‏

‏‏[سؤال 7452]‏

‏‏2. زمین مذکور را راجه سکندرخان از جاهایی دیگر مردم را آورده در این زمین،‏‎ ‎‏آباد کرد به شرط های ذیل: سالانه 20 کیلو گندم و 1 یک کیلو روغن گاو، فیکس به من‏‎ ‎‏بدهید اگر من نمانم به اولاد من بدهید آن ها می دادند چند سال شده که نمی دهند آیا از‏‎ ‎‏جهت ندادن به مردم، اولاد سکندر بر اصل زمین حق دار می شوند یا خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، در صورت مالکیت راجه، بعد از فوت او به فرزندان او‏‎ ‎‏می رسد و باید کسانی که در زمین تصرف می کنند حق مالک را باید‏‎ ‎‏بپردازند.‏

‏‏3. زمین مذکور، حصه ای که راجه سکندرخان برای خود برداشته بود زیاد بود، لهذا آب هم بمناسبت‏‎ ‎‏زمین تقسیم شده است دو شبانه روز برای حاکم مذکور و پنج شبانه روز برای باقی مردم، حالا مردم‏‎ ‎‏می خواهند که این جور نباشد یعنی آب بالسویه تقسیم شود یا اولاد سکندر زیاده از ما برای مرمّت نهر‏‎ ‎‏زحمت بکشند و این خلاف رواج وطن ما است رواج ما این است که زمین زیاد باشد یا کم، برابر کار‏‎ ‎‏نهر را می کنند آیا قول مردم حق است یا خیر؟ بیان فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، باید هر یک از مالکین در تعمیر و مرمّت نهر به مقدار سهم خود زحمت و مخارج‏‎ ‎‏را تقبل نمایند.‏

‏‏[سؤال 7453]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2622‏

‏‏2. شخصی که تراکتور داشته، به اجاره داده که زمین را شخم نمایند؛ مبلغی به‏‎ ‎‏عنوان اجرت شخم زنی دریافت نموده؛ بعداً معلوم شده که زمین مورد شخم، غصبی‏‎ ‎‏بوده و در زمین غصب شخم می زده. اکنون تکلیف اجرتی که دریافت نموده، به‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، اجرت را مالک است.‏

‏‏[سؤال 7454]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 816‏

‏‏4. تعمیرکار چیزی را تعمیر کرده؛ آیا هرچه گفت، باید به او داد یا نه؟ در صورت‏‎ ‎‏مشخص نبودن اجرت المثل چه باید کرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید اجرت المثل بدهد، و اگر مشخص نیست، مصالحه‏‎ ‎‏نمایند.‏

‏‏[سؤال 7455]‏‏ ‏ ‏ 3844‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 8 / 1361‏

‏‏محضر مقدس حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، رهبر انقلاب اسلامی ایران،‏‎ ‎‏دامت برکاته، پس از تقدیم سلام و آرزوی موفقیت و طول عمر آن جناب.‏

‏‏1. کارهای غیر مستقلی را که اولاد در خانه و برای امرار معاش (چه در زمان بلوغ‏‎ ‎‏و غیر  بلوغ) انجام می دهد، حق ادعای اجرت از پدر دارد یا خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر به دستور پدر نیست یا به قصد مجّان انجام می دهند،‏‎ ‎‏استحقاق اجرت ندارند.‏

‏‏2. خرج اولاد تا چه وقت بر پدر واجب است؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، تا وقتی نتواند خود را اداره کند.‏

‏‏3. سؤالاتی که از حضرت عالی در رابطه با امور جاری در زمان رژیم پهلوی خائن شده، آیا بودن آن ها‏‎ ‎‏برای مردم عوام مورد اشکال نیست، و مورد سوء استفاده مغرضین واقع نمی شود؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، تفصیل سؤال روشن نیست.‏

‏‏4. طلابی که به جبهه جنگ برای تبلیغ می روند با قصد ده روز می توانند در یک جا نماز خود را تمام‏‎ ‎‏بخوانند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر می دانند ده روز در یک جا می مانند قصد محقّق است و باید نماز را تمام‏‎ ‎‏بخوانند.‏

‏
‏‎

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 22 / 10 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏‏بعد از عرض سلام مع الاحترام و دست بوسی؛ چه می فرمایید در مسألۀ ذیل:‏

‏‏زید از بکر جنسی خریده به واسطۀ شخص ثالث؛ یعنی این شخص ثالث برای‏‎ ‎‏زید، معرفی این جنس نموده و بین خریدار و فروشنده زحمتی کشیده. اما زید به بکر‏‎ ‎‏گفته که شما نباید واسطه را از این معامله چیزی بدهید. بعد از این قرار، زید آن جنس‏‎ ‎‏را بعد از چک و چانه زدن، به قیمتی که خودش گذاشته بود می خرد. حالا بعد از این که‏‎ ‎‏معامله تمام شد، بکر (فروشنده) احساس کرده چون که در این معامله حق واسطه‏‎ ‎‏ضایع شده است و از انصاف دور است که او را حق زحمت ندهند، لذا می خواهد که‏‎ ‎‏از منافع شخصی خود (که ربطی به آن معامله ندارد) او را چیزی بدهد؛ آیا این عمل‏‎ ‎‏جایز است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر واسطه به دستور آن ها کاری انجام داده مستحق اجرت‏‎ ‎‏است و شرط نافذ نیست.‏

‏‏[سؤال 7457]‏‏ ‏ ‏ 3846‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته، پس از ادای‏‎ ‎‏عرض سلام، محترماً؛ مسأله شرعی به عرض حضرت عالی می رسانیم لطفاً جوابش را‏‎ ‎‏بنویسید. ‏

‏‏مالکی زمینی را به دست شش نفر داده که جو و گندم بکارید. بعد مالک به این‏‎ ‎‏شش نفر می گوید: شما این زمین را به صورت باغ درآورید و درخت کاری کنید؛ چون‏‎ ‎‏جو و گندم منفعت زیاد نمی برد. لذا مالک زمین را می کند و این شش نفر زمین را‏‎ ‎‏هموار می کنند و درخت می زنند. قرار بود مالک به این 6 نفر مزد کارگری دهد، ولی‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، درخت ها اگر برای مالک و از نهال او کاشته شد، ملک مالک‏‎ ‎‏است و دیگران که به امر مالک کار کردند اگر به قصد گرفتن مزد کار کردند‏‎ ‎‏حق مطالبه اجرت المثل دارند.‏

‏‎ ‎

‏‎