اجیر شدن برای کارهای حرام
[سؤال 7351] 3768
بسمه تعالی 4 / 10 / 1358
محضر مبارک رهبر انقلاب حضرت آیت الله العظمی خمینی، دامت برکاته
محترماً؛ این جانب مدت نه سال در یک شرکت زحمت کشیدم، اما سال گذشته، دستگاهِ تولیدِ ظرفِ مخصوصِ آب جو از خارج آوردند که یکی از آن دستگاه ها مربوط به قسمت بنده بود. پیش از آن که این دستگاه وارد شود خدمت یکی از مراجع تقلید نامه ای نوشتم و گزارش دادم.
و بعد از آن بنده نسبت به تحویل گرفتن دستگاه فوق شدیداً اعتراض کردم که بنده را به دفتر کار شخصی که مهندس قسمت بود احضار کردند. در جواب گفتم: در دین اسلام همکاری کردن برای چنین کاری حرام است؛ ولی آقایان رئیس قسمت و مدیر تولید، بعد از چند هفته عنوان کردند که بنده نامه ای به مدیر تولید نوشته ام و گفته ام: «شما پیرمردی هشتاد ساله ای هستی و نباید برای ساختن ظرف آب جو همکاری نمایید و باید در مساجد به عبادت مشغول باشید». در صورتی که بنده چنین نامه ای را ننوشته بودم. بهانه دیگر آن ها این بود که شما زیاد ضایعات در می آورید. خلاصه با این بهانه ها بنده را از شرکت بیرون کردند. و حال در شرکت چند هزار کارگر و کارمند مشغول به کارند. می خواهم بدانم اکنون که بیکار هستم و دارای شش عائله تکلیف شرعی بنده چیست؟ آیا می توانید آقایان نامبرده را به تکلیف شرعی شان آشنا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 281
نمایید؟ گیرم که بنده چنین نامه ای نوشته باشم، خلاف که نکردم. زیرا آقای مدیر تولید پیرمرد و بازنشسته شرکت نفت بود و حدود شانزده هزار تومان حقوق بازنشستگی دریافت می کرد. آیا عبادت برای این مرد واجب نبود؟ خلاصه بنده چه عکس العمل می توانم نشان بدهم. آیا بار دیگر می توانم به استخدام این شرکت در بیایم؟ با چه حکمی؟
بسمه تعالی، ساختن آب جو و همکاری با آن و حقوق گرفتن در مقابل آن حرام است و از خصوص شرکت و قضیه مذکور اطلاع ندارم.
[سؤال 7352] 3769
بسمه تعالی 14 / 1 / 1362
مسئولین محترم دفتر امام خمینی، مدّ ظله العالی
جوانی هستم 20 ساله که فعلاً به تحصیل مشغولم و منبع مالی من، خانوادۀ من می باشد. پدرم کارمند دولت بود که سال گذشته بازنشسته شده است و مادرم نیز معلّمه می باشد.
1. بر طبق آنچه من خوانده و شنیده ام و در حدیث امام صادق علیه السلام نیز هست «ولایة ولاة الجور» و زیردستان آن ها تا پایین ترین درجات، حرام و جزء مکاسب محرّمه می باشد. حال سؤال من این است که آیا درآمد پدر و مادرم در دوران طاغوت حرام نبوده است؟ و در این صورت، آیا حقوق بازنشستگی پدرم نیز حرام نمی باشد؟ در این صورت وظیفۀ شرعی من که با این درآمد بزرگ شده ام چیست؟
بسمه تعالی، اگر شغل پدر شما از کارهای حلال بوده، حقوق او حلال است و نسبت به آن تکلیفی ندارید.
2. علاوه بر این ها، مسائلی مانند استفادۀ شخصی از اتومبیل، تلفن، کاغذ و نوشت افزار و سایر وسایل دولتی نیز وجود داشته است. برای رفع این حق که بر عهدۀ ما است چه کار باید کرد؟
3. آیا می توان پولی معادل آن به صندوق دولت داد؟ و آیا می توان آن را به یکی از حساب های جنگ و... پرداخت نمود؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 282
بسمه تعالی، 2 و3، آنچه بر خلاف مقررات دولت از اموال استفاده شده موجب ضمان است و باید عوض آن را به صندوق همان بخش واریز نمود.
4. مسألۀ دیگر در رابطه با پرداخت حق الناس است که در کتاب ها و فتاوای امام پرداخت آن به فقرا ذکر شده است؛ آیا می توان برای پرداخت حق الناسی که بر عهدۀ انسان است، آن را به یکی از حساب های جنگ و جنگ زدگان و.... پرداخت کرد؟
بسمه تعالی، حق الناس مالی را در صورت عدم شناخت صاحب آن باید از جانب او به فقیر صدقه داد.
قبلاً از زحمات شما و پاسخ سؤالات تشکر می کنم. خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگهدار
[سؤال 7353] 3770
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی پسندیده، دامت برکاته العالی
پس از عرض سلام، پیوسته سلامتی شما را خواهانیم و امیدواریم از بلاها مصون و محفوظ باشید. باری عرض می شود که یکی از جوانان در یکی از شرکت ها کار می کند؛ یعنی راننده است. گاهی می شود که رئیس های شرکت و یا بعضی از افراد خارجی و غیره را که می خواهند بروند شهر و نعوذ بالله شراب بخورند و گناه دیگری مرتکب شوند این جوان مسلمان مجبور است که آن ها را ببرد. بفرمایید با این حال، آیا بر او جایز است که در چنین شرکتی باشد یا خیر؟
بسمه تعالی، ادامۀ کار اشکال ندارد، لیکن از حمل افراد برای بردن به مراکز فساد و ارتکاب گناه خودداری کند و اگر خودداری میسور نیست، از ادامۀ کار خودداری نماید.
[سؤال 7354] 3771
بسمه تعالی 7 / 7 / 1358
محضر مبارک زعیم عالی قدر، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله، پس از عرض سلام و تقدیم ادعیۀ خالصه
استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 283
حقیر از مقلدین آن امام می باشم که بیشتر از شش سال است در سازمان اوقاف ماشین نویس هستم. استدعای عاجزانه دارم نسبت به حقوقی که در این مدت مصرف کرده ام و همچنین نسبت به حقوق بعد از این مرا مأذون و مجاز فرمایند. توضیحاً به استحضار می رسانم که شغل و درآمد دیگری ندارم و چهار نفر عائله، تحت تکفل دارم و فاقد منزل ملکی هستم. فقط در مورد حلّیت حقوقم که ناراحتی روانی برای من نباشد، احتیاج به اجازه آن امام دارم.
بسمه تعالی، اگر چیزهای حرام را ماشین نویسی نکنید، اجرت شما حلال است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 284