کتاب بیع

بیع سلف

بیع سلف

[سؤال 7261]‏ ‏ ‏ 3691‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏مسألۀ ذیل از محضر مبارکتان استفتا می شود:‏

‏کسی که معامله سلف نماید و وقت ادا قدرت پرداخت را نداشته باشد؛ این گندم‏‎ ‎‏ما فی الذمه را ـ که حلول اجل شد ـ به معاملۀ سلفی دیگری، مثلاً پنبه، تبدیل کنند آیا‏‎ ‎‏درست یا خیر؟‏

بسمه تعالی، خریدار حق ندارد فروشنده را الزام به معامله جدید بکند. و اگر با رضایت طرفین معامله شود، مانع ندارد.

[سؤال 7262]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 3431

‏5. معاملات سلف ـ اجناس گندم، پنبه و غیره ـ که به نرخ روز انجام گرفته صحیح‏‎ ‎‏است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، معامله سلف صحیح است ولی هر نحو معامله که وسیلۀ رباخواری است باطل است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 217
[سؤال 7263]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 4010

‏2. شخصی جنس سلف می فروشد؛ موقع تحویل، بدهکار جنس را تحویل‏‎ ‎‏می دهد اما قدری با مورد معامله مغایرت دارد. پس از این که طلبکار جنس را تحویل‏‎ ‎‏می گیرد ادعا می کند که مابه التفاوت جنس را هم باید بدهکار بدهد؛ آیا بدهکار پس از‏‎ ‎‏تحویل جنس، مدیون مابه التفاوت می باشد؟‏

بسمه تعالی، اگر جنس مطابق مبیع به اوصافی که فروخته شده نیست، تبدیل، موقوف است به رضایت طرفین؛ به هر نحو هر دو راضی بشوند صحیح است.

[سؤال 7264]‏ ‏ ‏ 3692‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی مدّ ظله العالی‏

‏قیمت یک من گندم بیست افغانی است در وقت خرمن، ولی صاحب گندم قرض‏‎ ‎‏دار می باشد شش ماه قبل از خرمن از کسی پول می گیرد ده افغانی به یک من گندم، سر‏‎ ‎‏خرمن که شد این مرد گندم ندارد یا زراعت نشده کم شده یا قرض دیگر برده، به این‏‎ ‎‏صاحب پول گندم نمانده این می گوید من از تو گندم خریدم یک من ده افغانی حالا‏‎ ‎‏گندم یک من بیست افغانی است من از تو بیست افغانی می گیرم آیا جایز است ده‏‎ ‎‏افغانی داده بیست افغانی بگیرد؟ شما امر بفرمایید.‏

‏در پایان سلامتی و طول عمر آن رهبر عزیز را از درگاه خداوند متعال خواهانم و‏‎ ‎‏خواهشمندم در این مورد مرا راهنمایی فرمایید. ‏

بسمه تعالی، در صورت تعذّر تسلیم مشتری گندم می تواند معامله را فسخ کند و قیمت اول را بگیرد یا صبر کند هر وقت ممکن شد گندم بگیرد و حق الزام بایع را به قیمت فعلی ندارد بلی با رضایت طرفین گرفتن قیمت فعلی مانع ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 218
[سؤال 7265]‏ ‏ ‏ 3693‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 17 / 8 / 1361‏

‏محضر مقدس رهبر کبیر انقلاب، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت‏‎ ‎‏برکاته العالی، احتراماً؛ با تقدیم عرض سلام و تحیات، استدعا دارد عنایت فرموده، نظر‏‎ ‎‏مقدس عالی را نسبت به مسأله زیر مرقوم فرمایند.‏

‏چنانچه زارعی محصول چغندر خود را به کارخانۀ قندی بفروشد و از خریدار،‏‎ ‎‏بذر و سم و بهای چغندر را دریافت نموده و چغندر مورد معامله را با بذر و سم و پول‏‎ ‎‏دریافتی از خریدار، کشت نموده باشد، شرعاً می تواند همین چغندر را بدون رضایت‏‎ ‎‏خریدار به دیگری بفروشد یا خیر؟ ‏

بسمه تعالی، اگر در ضمن معاملۀ بذر و سم و یا ضمن عقد دیگر، شرط عدم فروش چغندر نشده باشد، می تواند صاحب چغندر آن را به دیگری بفروشد؛ ولو فروشندۀ بذر و سم راضی نباشد.

[سؤال 7266]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2006

‏6. در معاملۀ سلف، خریدار از اول شرط کند اگر جنس را به موقع تحویل نداد،‏‎ ‎‏فروشنده قیمت جنس را موقع تحویل بدهد، در صورتی که جنس در موقع تحویل‏‎ ‎‏چند برابر است آیا این شرط درست است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر حیله برای گرفتن ربا نباشد اشکال ندارد.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 219