کتاب بیع

بیع صرف

بیع صرف

[سؤال 7248]‏ ‏ ‏ 3683‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 15 / 1 / 1361‏

‏با تقدیم احترام و عرض سلام و تبریک پیروزی اسلام بر کفر به سرکردگی‏‎ ‎‏امریکای جهانخوار، به حضور مبارک رهبر عالی قدر و بنیان گذار جمهوری اسلامی‏‎ ‎‏ایران و امید مستضعفان جهان امام خمینی، دامت برکاته، محترماً؛ از حضور آن رهبر‏‎ ‎‏گران قدر تمنا دارد، به دو سؤال این حقیر پاسخ فرمایید:‏

‏1. اشتغال به شغل زرگری (فروشندگی و سازندگی) را نظر به این که در حال حاضر‏‎ ‎‏و گذشته جنبه های اسلامی در این شغل به طور صددرصد عمل نمی شود، چگونه‏‎ ‎‏حکم می فرمایید؟‏

بسمه تعالی، با مراعات مقررات شرعی اشکال ندارد.

‏2. برای پرداختن خمسی که زرگر می پردازد وزن طلا را باید در نظر بگیرد و یا مبلغ را؟ مثلاً اگر سال‏‎ ‎‏گذشته بیست مثقال طلا داشته باشیم به قیمت بیست هزار تومان و خمس آن را بپردازیم، سال بعد این‏‎ ‎‏طلا از نظر وزن افزوده و یا کاسته و از نظر قیمت هر مثقال ترقی و یا تنزل کرده باشد؛ حال باید چگونه‏‎ ‎‏به این مسأله رسید؟ با کمال تشکر، با امید پیروزی کامل اسلام و ظهور امام زمان (عج)‏

بسمه تعالی، در فرض مذکور، میزان قیمت آن جنس است.

[سؤال 7249]‏ ‏ ‏ 3684‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 11 / 1360‏

‏محضر مقدس امام امت و رهبر عالی قدر انقلاب، حضرت آیت الله‌ العظمی امام‏‎ ‎‏خمینی، توقیراً به تصدیع مبادرت می نماید؛ به طوری که خاطر مبارک مستحضر‏‎ ‎‏می باشد به علت نقش حساس و عظیم صنوف مسلمان ایران در اجرای فرامین و به‏‎ ‎‏ثمر رساندن منویات مقدس رهبر عالی قدر و محبوب انقلاب و سپس تأثیر بسزایی که‏‎ ‎‏هوشیاری و پایداری آنان در پاسداری و حفظ دست آوردهای گران قدر انقلاب داشته،‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 211
‏اخیراً منافقین و عناصر مفتضح و درمانده و شکست خوردۀ ضد انقلاب اسلامی به‏‎ ‎‏لحاظ یأس از مقابله و رویارویی با این جانبازان و مؤمنین به انقلاب اسلامی، به‏‎ ‎‏تاکتیک جدیدی توسل جسته و با اشاعۀ اکاذیب ـ از جمله تعطیل برخی از صنوف ـ‏‎ ‎‏موجبات نگرانی و دغدغۀ خاطر کسبۀ زحمت کش و مسلمان را فراهم می نمایند.‏

‏به آسانی محسوس و مشهود است که این روش ناجوانمردانه نسبت به صنوف‏‎ ‎‏سازندگان و فروشندگان جواهر و طلا و ساعت و نقره و مرصع کار و مخراج کار که‏‎ ‎‏وابسته به این اتحادیه هستند، شدت و گسترش چشمگیری یافته و نتیجتاً به علت‏‎ ‎‏ارتباط مسأله با حیات و هستی و معیشت این صنوف عظیم که به سابقه روشن در‏‎ ‎‏ادوار طولانی از معتقدین به مبادی و مبانی اسلام و مقلدین جامعۀ روحانیت بوده و‏‎ ‎‏می باشند، منشأ اضطراب و نگرانی شدیدی گردیده است. متأسفانه بسط دامنۀ نفوذ و‏‎ ‎‏تأثیر این توطئه در سطح کشور و توهم موفقیت اِعمال نقشه، سبب تجرّی و گستاخی‏‎ ‎‏این فرومایگان ضد انقلاب در تشدید فعالیت در این زمینه گردیده است. لذا به تبع‏‎ ‎‏مسئولیت خطیر خود در قبال بیش از چهار هزار عضو منتسب به اتحادیه (فقط در‏‎ ‎‏تهران) و متجاوز از حداقل سی هزار کارگر زحمتکش شاغل در واحدهای صنفی و‏‎ ‎‏بالغ بر یک صد هزار نفر عائلۀ تحت تکفّل و معیشت آن ها و بالغ بر چندین برابر‏‎ ‎‏نصاب فوق در سطح کشور ـ که بدون تردید قریب به اتفاق آن ها از مخلصین به‏‎ ‎‏انقلاب اسلامی و معتقدین و علاقه مندان اهداف انقلاب هستند ـ و با توجه به فوریت‏‎ ‎‏و اهمیت موضوع، با عرض پوزش از پیشگاه مقدس رهبر محبوب و امام عظیم الشأن‏‎ ‎‏امت، در مقام استمداد و استعانت از انفاس قدسیۀ رهبر و امید مستضعفان برآمده و‏‎ ‎‏استدعا می نماید به منظور نفی هر شایعه و شایبه و خنثی کردن این توطئۀ هولناک،‏‎ ‎‏مقرر فرمایید نظر آن ملجأ و امید محرومان نسبت به بقا و دوام و مشروعیت‏‎ ‎‏صنوف  وابسته به اتحادیه جهت ابلاغ به صنوف و رفع نگرانی آن ها شرف صدور یابد.‏‎ ‎‏از خداوند متعال، دوام عمر و سلامت و استمرار رهبری امید محرومان جهان را‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 212
‏تا  اتصال به ظهور ناجی بشریت مسئلت می نماید. ‏

‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته ‏

بسمه تعالی، عمل صنف مذکور اگر خلاف مقررات دولت اسلامی نباشد مانع ندارد.

[سؤال 7250]‏ ‏ ‏ 3685‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 6 / 3 / 1361‏

‏با درود به رهبر کبیر انقلاب و توفیق خدمت شما برادران، لطفاً مسأله شرعی زیر را‏‎ ‎‏پاسخ گویید.‏

‏همان طور که مستحضر هستید، بانک ملی سکّه های طلایی را به معرض فروش‏‎ ‎‏گذاشته است و عده ای هم خریده اند. فروش این گونه سکه ها، با قیمت بالاتر چه‏‎ ‎‏صورتی دارد؟ والسلام علیکم‏

بسمه تعالی، بستگی به مقررات دولت اسلامی دارد.

[سؤال 7251]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 894

‏3. اخیراً این جانب به طور تکرار ـ یعنی از افراد مردم ـ می بینم و می شنوم که بعضی‏‎ ‎‏از مردم پول های سکۀ پنج تومانی را جمع آوری می کنند. حتی از زبان خود مردم‏‎ ‎‏شنیدم که بعضی صد سکه، بعضی ها دویست سکه و بعضی ها سیصد تا الی هزار سکۀ‏‎ ‎‏پنج تومانی جمع آوری کرده در خانه نگه می دارند و این عمل افراد، لطمه به وضع‏‎ ‎‏اقتصاد پولی و بانکی می زند. البته سکه ها مربوط به الآن می باشد ـ بعد انقلاب ـ آیا این‏‎ ‎‏عمل حرام است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر موجب لطمه به اقتصاد دولت اسلامی است، جایز نیست.

[سؤال 7252]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 6676

‏4. آیا می شود پول نو را به قیمت بیشتر با پول کهنه خرید؟‏

بسمه تعالی، اگر ربا و فرار از ربا نباشد مانع ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 213
[سؤال 7253]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 3311

‏5. کسی هزار افغانی را به دو صد تومان بفروشد یا ده دینار را به سه هزار افغانی‏‎ ‎‏بفروشد این جایز است یا ربا است؟ بیان فرمایید.‏

بسمه تعالی، مانع ندارد مگر آن که مقصود فرار از ربا باشد.

[سؤال 7254]‏ ‏ ‏ 3686‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر محترم حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏محترماً؛ معروض می دارم: طلا و النگوی شکسته و یا سالم که افرادی در منزل از‏‎ ‎‏آن استفاده می کنند یا به صورت ذخیره مالی اندوخته می دارند، در بازار خرید و‏‎ ‎‏فروش می شود. البته به طور چند مثقال یا به صورت کیلو. لطفاً نظر خودتان را نسبت‏‎ ‎‏به این نوع معاملات اعلام بفرمایید.‏

‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

بسمه تعالی، اشکال ندارد؛ ولی فروش طلا به طلا اگر تفاوت در وزن داشته باشند، جایز نیست.

[سؤال 7255]‏ ‏ ‏ 3687‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏بعد الحمد و الثناء و دست بوسی رهبر بزرگوار؛ به عرض عالی می رساند این که‏‎ ‎‏این جانب شغل طلافروش:‏

‏1. آیا طلای آماده و ساخته شده را با طلای شکسته و مستعمل، پایاپای ـ یعنی یک‏‎ ‎‏کیلو در مقابل یک کیلو ـ به اضافۀ پول ساخت آن، می شود معامله کرد یا نه؟‏

بسمه تعالی، اگر معامله بین یک کیلو در مقابل یک کیلو باشد و اجرتی در مقابل ساخت قرار داده شود مانع ندارد.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 214
[سؤال 7256]

‏2. آیا کلاً می شود طلای مستعمل و شکسته (به اصطلاح متفرقه) را خرید و فروش‏‎ ‎‏کرد یا نه؟ لطفاً جوابش را عنایت بفرمایید.‏

بسمه تعالی، صحیح است.

[سؤال 7257]

‏3. آیا طلای ساخته شده را به وعدۀ دو ماه یا سه ماه مثلاً به قیمت شصت تومان‏‎ ‎‏بالاتر از قیمت نقد ـ یعنی نقداً مثقالی 1500 تومان و به وعده دو یا سه ماه 1600 تومان‏‎ ‎‏مثلاً ـ می شود معامله کرد یا نه؟‏

بسمه تعالی، مانع ندارد.

[سؤال 7258]‏ ‏ ‏ 3688‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر امام خمینی‏

‏با عرض تشکر از زحمات شما. برای این جانب مسأله ای پیش آمده که مربوط به‏‎ ‎‏مسأله 2119 توضیح المسائل امام می باشد. شخصی مثلاً 5 / 2 مثقال طلا برای عوض‏‎ ‎‏کردن می آورد. به فرض اگر طلا مثقالی 20000 ریال باشد، قیمتش 50000 می شود و‏‎ ‎‏در عوض 2 مثقال طلا به قیمت 50000 ریال می گیرد. در این صورت قیمت یکی،‏‎ ‎‏ولی وزن تفاوت می کند. لطفاً مسأله شرعی را بیان فرمایید. ‏

بسمه تعالی، در فرض مرقوم، اگر طلا را به قیمتی که توافق کردند، بفروشد و با پول آن دوباره طلای دیگری به وزن مساوی یا بیشتر یا کمتر بخرد، اشکال ندارد.

[سؤال 7259]‏ ‏ ‏ 3689‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 10 / 1361‏

‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی، مدّ ظله‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 215
‏با اهدای سلام، چه می فرمایید در این مسأله شرعیه: ‏

‏1. یک فرد بخواهد یک باب مغازه طلا فروشی دایر کند؟ آیا از نظر شرع مکروه‏‎ ‎‏است یا نه؟‏

‏2. شخصی یک کسب دارد؛ ولی جهت توسعه به کسب خودش و تأمین معاش‏‎ ‎‏می خواهد که طلا فروشی را هم به کسب خودش ضمیمه نماید. آیا مکروه است یا نه؟‏

‏3. شخصی فقط کارش ساخت انگشتر طلا، گوشواره، دستبند و سایر آلات زینتی‏‎ ‎‏می باشد. آیا مکروه است یا نه؟ ‏

‏4. شخصی طلافروش، هنگام تعویض طلای شخصی که طلا را تعویض می کند.‏‎ ‎‏طلای او را با طلا مقابل می گذارد. اگر طلای تعویض کننده اضافه شد، پولش را‏‎ ‎‏می دهد. اگر طلای طلا فروش اضافه شد، پولش را می گیرد. ولی باقی را که مانده، به‏‎ ‎‏طرف می گوید: من مبلغی دستمزد داده ام. و تقریباً مقداری منافع، بر هر یک تومان یک‏‎ ‎‏شاهی، یا یک ریال می گیرم. جواب فرمایید: جایز است یا نه؟ ‏

‏5. شخصی مقداری طلا می خرد به این نیت که نگهداری کند تا گران شود و‏‎ ‎‏بفروشد؛ آیا جایز است یا نه؟‏

بسمه تعالی، شغل طلا سازی و طلا فروشی مانع ندارد؛ ولی چنانچه دولت اسلامی مقرراتی دارد، باید مراعات شود. و تبدیل طلا به طلای هم وزن مانع ندارد و تبدیل زیادۀ آن با پول، یا قرار دادن زیاده در مقابل ساخت، با معلوم بودن عوض و معوّض مانع ندارد.

[سؤال 7260]‏ ‏ ‏ 3690‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک حضرت امام خمینی، دام بقاءه، پس از عرض سلام؛ از دور، دست‏‎ ‎‏مبارکتان را می بوسم و امیدوارم تا ظهور حضرت مهدی علیه السلام خداوند متعال سایه‏‎ ‎‏جناب عالی را بر سر مستضعفین جهان مستدام بدارد، ان شاء الله‌.‏

‏و بعد؛ مسأله مورد نظر این که کارگری طلاساز، طلایی را که از آن خودش بوده،‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 216
‏می سازد و آن را به بازار می آورد و به طلا فروشی برده و معامله فقط روی مزد دست و‏‎ ‎‏اجرت کار انجام می شود. و در بازار این طور مرسوم است که کارگر می داند جای‏‎ ‎‏طلای ساخته ای که می دهد، به همان وزن و همان عیار دقیقاً طلای نساخته بگیرد، به‏‎ ‎‏همین جهت معامله فقط روی اجرت طلاهای ساخته، انجام می گیرد. ‏

‏البته معامله با رضایت طرفین پایان می پذیرد و کارگر به وزن و عیار طلای‏‎ ‎‏ساخته اش طلای نساخته و اجرت کار هم پول می گیرد. این معامله از نظر شرع مبین‏‎ ‎‏چه صورت دارد؟ در پایان از امام عزیز و کارکنان محترم دفتر امام تشکر فراوان دارم.‏

بسمه تعالی، معاملۀ مزبوره اشکال ندارد.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 217