از شرایط خریدار و فروشنده: قصد
[سؤال 7025] 3515
بسمه تعالی
دفتر محترم حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی
1. شخص مریضی که در حال طبیعیِ خودش نبوده است، مقداری از ملک و باغ و یا خانۀ خود را به غیر بفروشد و در اثر مریضی و نداشتن حال طبیعی، جنس را به
استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 82
قیمت کمتر از قیمت خود نیز فروخته باشد و کسی از اقارب درجه یک مریض در حین انجام معامله حضور نداشته تا آن مریض ناآگاه را آگاه ساخته و از تضییع مال و معاملۀ کذایی ممانعت نماید؟ آیا معامله به نحو مذکور چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، اگر اراده و اختیار داشته و معامله کرده، صحیح است.
2. پدری که تحت سرپرستی پسر و یا بالعکس زندگی می کند و در واقع، زندگی شان توأم بوده و جدا نمی باشد، پدر و یا پسری که با فرض مسأله، تحت سرپرستی آن دیگری است، ملک و یا خانه اش را بدون اطلاع سرپرست خانه به کس دیگری بفروشد آیا حق تقدّم و یا حق الشفعه برای پدر و یا پسری که سرپرست است و حاضر بوده به همان قیمت که به شخص دیگری فروخته، مصلحتاً از او خریداری نموده تا از فساد و نزاع احتمالی و یا حتمی جلوگیری نماید وجود دارد یا نه؟ چون در غیر این صورت ـ یعنی در صورتی که بدون اطلاع پدر و یا پسر سرپرست، معامله انجام شده ـ موجب فساد و منازعه بین پدر و پسر و بین خریدار که شخص دیگری است خواهد شد، آیا حق تقدّم و یا حق الشفعه در این جا صادق است یا خیر؟ و این معامله به شرح فوق شرعاً چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، معاملۀ واقع شده صحیح است و اگر ملک و خانه فروخته شده، مشترک نبوده، حق شفعه ثابت نیست.
[سؤال 7026] ----> 4749
3. اگر متوفی قبل از فوت، ملکی را خریده و در هنگام خرید، قبالۀ عادی یا محضری را به نام شخصی دیگر ـ از قبیل زن یا فرزند خود ـ کرده، آیا به صرف قباله به نام دیگری کردن، آن دیگری مالک خواهد بود یا نه؟
بسمه تعالی، مجرد این کار موجب ملکیت نیست و اگر اختلافی هست، باید در محکمۀ شرعیه حل شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 6صفحه 83