ثبوت وصیت

‏‏ثبوت وصیت‏

‏‏[سؤال 8607]‏‏ ‏ ‏ 4695‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 12 / 1361‏

‏‏محضر مبارک فقیه عالی قدر حضرت امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏‏با ابلاغ سلام و احترام، بعضی از اشخاص برای تنظیم وصیّت نامه خود به دفترخانه‏‎ ‎‏اسناد رسمی می روند دفترخانه از تنظیم وصیت نامه خودداری و چنین می گوید: در‏‎ ‎‏خارج وصیت نامه را بنویسید، آن وصیت نامه عادی را به دفترخانه بیاورید، البته با‏‎ ‎‏همراه وارثین. در حضور ما آن ورثه ها این برگ را گواهی می کنند بعد دفترخانه امضای‏‎ ‎‏شما و ایشان را تصدیق و با چسباندن تمبر رسمی می شود. حضرت آقا! پدری‏‎ ‎‏نمی خواهد به بچه بی تربیت که تمام و کمال از او ناراضی است حقی بدهد و یا‏‎ ‎‏می خواهد از ورثه های دیگر کمتر بدهد، حتماً باید ورثه ها همه این وصیت نامه را‏‎ ‎‏گواهی کنند اگر نکنند این برگ متن آن صحیح نیست؟ مثلاً بنده نمی خواهم ورثه ها‏‎ ‎‏بدانند که چه نحوه وصیت می کنم مایلم در کاغذ عادی تنظیم کنم با امضای معتمدین،‏‎ ‎‏و همچنین چند نفر از علما و فضلای محل سکونت این وصیت نامه را گواهی کنند، آیا‏‎ ‎‏این عمل صحیح است یا خیر؟ ‏

‏‏با آرزوی طول عمر شما و پیروزی رزمندگان اسلام، والسلام‏

‏‏بسمه تعالی، وصیت صحیح است و نسبت به ثلث ترکه نافذ و در بقیه‏‎ ‎‏موقوف به اجازه ورثه است.‏

‏
‏‎

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏رهبر کبیر انقلاب اسلامی و مرجع عالی قدر حضرت امام خمینی دامت برکاته ‏

‏‏ملتمساً استدعا دارد در مورد مسألۀ ذیل جواب مرقوم فرمایند:‏

‏‏در بیست و یک سال قبل زنی با تنظیم وصیت نامۀ رسمی خواهر خودش را وصی‏‎ ‎‏نموده که پس از فوتش دو سوم از یک سوم ماترکش را که عبارت از (دو سوم از یک‏‎ ‎‏سوم خانۀ مسکونی اوست) به پسر شوهرش بدهد (این زن در همان زمان مطلّقه بوده‏‎ ‎‏و فرزندی هم نداشته)،لکن وصی پانزده سال قبل از موصی فوت کرده. تاریخ فوت‏‎ ‎‏وصی 3 / 8 / 1342 هجری شمسی، ولی تاریخ فوت موصی 25 / 5 / 1357 هجری‏‎ ‎‏شمسی است، آیا این وصیت نامه در حال حاضر طبق قوانین و احکام شرعی بر وفق‏‎ ‎‏فتوای آن مرجع عالی قدر، دارای اعتبار و قابل اجراست، یا آن که باطل و آن را کأن لم‏‎ ‎‏یکن باید دانست؟ امرتان متبع و مطاع است.‏

‏‏بسمه تعالی، بر فرض ثبوت وصیت شرعاً نافذ و لازم العمل است.‏

‏‏[سؤال 8609]‏‏ ‏ ‏ 4697‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر رهبر کبیر و امید مستضعفان جهان حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏‏ای قلدر کش و مظلوم پرست! به داد من پیرمرد هفتاد ساله با داشتن دو پسر و نه‏‎ ‎‏دختر برس، ای کوبنده منافقین سلام علیکم، به عرض می رساند: ‏

‏‏مرحوم پدرم اهل و ساکن سعدآباد گرگان در محضر رسمی در مورخه‏‎ ‎‏18 / 3 / 1351 وصیت نموده که ثلث اموالش جهت صوم و صلاة و رد مظالم داده شود‏‎ ‎‏و مازاد بر ثلث به دخترها غیر از نساء مبلغ هفتاد هزار ریال داده شود اکنون از آن جایی‏‎ ‎‏که شوهر خواهرهای من افرادی ناباب هستند نسبت به این وصیت نامه بی اعتنا بوده و‏‎ ‎‏می گویند ما کاری به گفتار مرحوم نداریم. بنده مقلد شما و خدمتگزار دین اسلام شیعه‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، وصیت اگر به وجه شرعی ثابت باشد عمل به آن لازم است و‏‎ ‎‏تغییر آن جایز نیست و بدون عمل به وصیت ورثه نمی توانند در ترکه‏‎ ‎‏تصرف کنند.‏

‏‏[سؤال 8610]‏‏ ‏ ‏ 4698‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 5 / 10 / 1979 م‏

‏‏سماحة الامام الخمینی، دام ظله العالی، بعد از سلام، از خداوند متعال می خواهم که‏‎ ‎‏وجود با خیر و برکت شما را از شر اشرار مصون بدارد. در ثانی این که تقاضا می شود به‏‎ ‎‏طور عوام فهم به دو مسأله ذیل جواب مرحمت فرمایید:‏

‏‏1. منزلی است که بالاشتراک مال زید و اخوه اش و عمویش می باشد. طبق مدارک‏‎ ‎‏کتبی، زید و اخوه اش مالک دو ثلث منزل مذکور و عمویش مالک یک ثلث آن‏‎ ‎‏می باشد؛ لیکن زید می گوید: «پدرم در حیات خود به من گفته که چون عمویت خیلی‏‎ ‎‏به من خدمت کرده، باید نصف منزل را به او بدهی». بنابراین بفرمایید که آیا باید نصف‏‎ ‎‏منزل مذکور به پسر عموی نامبرده داده شود یا ثلث آن؟‏

‏‏بسمه تعالی، مجرد تعبیر مذکور تکلیف نمی آورد؛ ولی چنانچه پدر وصیت‏‎ ‎‏کرده و از ثلث ترکه بیشتر نیست باید بر طبق آن عمل شود. ‏

‏‏2. بیست و دو سال قبل زید از پول شخصی خودش، برای جلوگیری خانه از خرابی، شیروانی روی‏‎ ‎‏خانه کشیده است. اکنون که شرکا می خواهند منزل را قسمت کنند مخارج شیروانی را به زید می دهند؛‏‎ ‎‏ولی می خواهند بدانند که آیا باید به قیمت مصالح آن روز حساب شود یا به قیمت امروز؟ اگر به قیمت‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، به قیمت فعلی داده شود یا به قیمتی که مورد رضایت صاحب شیروانی باشد.‏

‏‏[سؤال 8611]‏‏ ‏ ‏ 4699‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی  ‏ ‏ 5 / 4 / 1361‏

‏‏دفتر مبارک حضرت امام خمینی‏

‏‏احتراماً؛ متمنی است جواب مسأله زیر را بیان فرمایید:‏

‏‏وصیت نامه ای که فاقد امضای موصی و شاهد یا شاهدان عادل باشد و در آن به‏‎ ‎‏بیش از ثلث وصیت شده باشد و وصیت نامه را در حال مرض موت نوشته باشند، این‏‎ ‎‏وصیت نامه شرعاً چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، نوشته میزان نیست. اگر اطمینان به وصیت حاصل باشد ولو‏‎ ‎‏در حال مرض موت، در ثلث نافذ است. ‏

‏‏[سؤال 8612]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2685‏

‏‏4. اگر از پدری بعد از مرگش نوشته ای به این صورت به دست آید: (طلب گواهی‏‎ ‎‏می نمایم این جانب... ولایتاً و قیومتاً از طرف فرزندم... از آقایانی که اطلاع دارند بر‏‎ ‎‏این که مقدار... ملک ابتیاعی و موروثی این جانب است) مستدعی است مرقوم فرمایند‏‎ ‎‏که آیا این نوشتۀ دلیل بر ملکیت فرزند مشارالیه هست یا خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، مجرد نوشته اعتبار ندارد.‏

‏‏[سؤال 8613]‏‏ ‏ ‏ 4700‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 9 / 1359‏

‏‏پیشگاه مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی نایب الامام، امام خمینی، مدّ ظله العالی،‏‎ ‎‏پس از اهدای تحیّات فائقه متمنّی است فتوای مبارک را در مورد مسألۀ ذیل با عنایت‏
‏‎

‏‏به طوری که حضرات فقها رضوان الله‌ علیهم تصریح فرموده اند که: اگر نوشته ای به‏‎ ‎‏خط و امضای شخصی که فوت شده به دست آید که حاکی از وصیت و وقف باشد و‏‎ ‎‏شاهدی در کار نباشد با علم به این که خط و امضا جعلی نیست موضوع وقف و‏‎ ‎‏وصیت اثبات نمی شود، لطفاً مرقوم فرمایید، اولاً: نظریه حضرت مستطاب عالی در این‏‎ ‎‏مورد چیست؟‏

‏‏ثانیاً: دربارۀ نوشته های دیگر از قبیل قبض رسید و یا قبالۀ معامله و قرض، فتوای‏‎ ‎‏جناب عالی چه می باشد؟‏

‏‏و فقها که فرموده اند چون احتمال خلاف در این گونه نوشته ها می باشد به آن اعتنا‏‎ ‎‏نمی شود. به ظواهر و الفاظ دیگر که اصالة الجدّ در آن جاری می شود چه فرقی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، مجرد نوشته اعتبار ندارد مگر موجب علم یا اطمینان شود.‏

‏‏[سؤال 8614]‏‏ ‏ ‏ 4701‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 17 / 1 / 1362‏

‏‏حضور مسئولین محترم دفتر امام ـ جماران، چه می فرمایید در این مسأله شرعیه:‏

‏‏شخصی چون خودش سواد نداشت، به شخص دیگر دستور داد که شما برای من‏‎ ‎‏وصیت بنویس، به این شرح که یک حج بلد برای من بفرستند و بقیۀ زمین را وقف‏‎ ‎‏کردم و اثاثیۀ منزل و خود منزل را مظالم عباد بدهند؛ شخص مذکور را وصی خود قرار‏‎ ‎‏داد و به وصیت نامه اثر انگشت خود را نهاد؛ وصی چون در رساله امام دیدند که اگر‏‎ ‎‏مهر و امضای شخص وصیت کننده باشد، وصیت صحیح است، دیگر به فکرش‏‎ ‎‏نرسید که شهودی بگیرد و وصیت نامه همان طور مانده است؛ وصی می گوید: میت‏‎ ‎‏تمام تکلیف را به عهدۀ من گذاشته است؛ اگر اشتباه کردم من کردم. آیا به این‏‎ ‎‏وصیت نامه می شود عمل کرد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر محرز است شرعاً که وصیت کرده، نافذ است و باید به آن‏‎ ‎‏عمل شود؛ هر چند شاهد نگرفته باشد.‏

‏
‏‎

‏‏3. شخصی پولی نزد شخص دیگری داشته به طور امانت. آن شخص به صاحب‏‎ ‎‏پول گفته: بیا پول خود را بگیر؛ گفته: باشد اگر من مُردم (یا هر وقت مُردم) این پول را‏‎ ‎‏به دیوار بزن. بعداً هم آن شخص صاحب پول فوت شده. این عبارت مذکور وصیت‏‎ ‎‏حساب می شود و معنای آن این است که هر کاری می خواهی با این پول بکنی در امور‏‎ ‎‏خیریه یا معنای دیگری دارد؟ تکلیف او را معیّن فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، از عبارت ذکر شده وصیت ثابت نمی شود.‏

‏‏[سؤال 8616]‏‏ ‏ ‏ 4702‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏دفتر رهبر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی کبیر، دام عزه‏

‏‏طول عمر آن امام بزرگ و نایب ولی عصر امام زمان (عج) را از درگاه ایزد منان‏‎ ‎‏مسئلت دارم. سؤالی برای ما پیش آمده که به دست مبارک شما حل خواهد شد، دو نفر‏‎ ‎‏در مال و اموال از هر لحاظ با هم شریک بوده اند، یکی از آن ها بدون وصیت در غربت‏‎ ‎‏فوت نموده و از آن مرحوم پنج دختر باقیمانده و شریک دیگر چند سال بعد فوت‏‎ ‎‏نموده و وصیتی نموده که به دست وارث خود می باشد و بعد از چند سال که وارثین‏‎ ‎‏شریک اولی ادعای مال پدری خود را کرده اند ورثۀ دومی گفته اند که پدر شما نوکری‏‎ ‎‏بیش نبوده، بعد از چند شکایت به دادگاه بخش و دادگاه انقلاب وصیت نامه را رد‏‎ ‎‏کرده اند و تقریباً پنجاه درصد از اموال را برای دختران تعیین نموده اند و ورثه دومی‏‎ ‎‏می گویند ما طبق وصیت پدرمان عمل می کنیم. آیا وصیت یک طرفه بدون هیچ وکالت‏‎ ‎‏یا امضایی از جانب دختران یا پدر و مادرشان پای وصیت، صحیح است یا خیر؟ از‏‎ ‎‏محضر حضرت عالی تقاضا داریم تکلیف مال دختران را برای رضای خدا در ذیل این‏‎ ‎‏ورقه معلوم بفرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، مسأله مورد اختلاف و نزاع است و باید در دادگاه های اسلامی‏‎ ‎‏حل شود.‏

‏‎ ‎

‏‎