کتاب وقف و نظائر آن

احکام حبس

حبس و نظایر آن

[سؤال 8564]‏ ‏ ‏ 4668‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏اگر شخصی ملکی را تا مدت هفده سال حبس موقت نمود که منافع ملک بعد از‏‎ ‎‏هزینه خود ملک، صرف صوم و صلاة و غیره بشود و در اثنای این هفده سال حابس‏‎ ‎‏ملک را فروخت آیا این حبس صحیح است یا نه؟‏

بسمه تعالی، بر فرض صحت حبس به فروش حبس باطل نمی شود ولی حبس برای صوم و صلاة خود حابس اشکال دارد.

[سؤال 8565]‏ ‏ ‏ 4669‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 1 / 9 / 1361‏

‏محضر انور و مقدس حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی، مستدعی است نظر‏‎ ‎‏مبارک را نسبت به مسألۀ زیر مرقوم و امر به ابلاغ فرمایید:‏

‏شخصی، تنها ملک مزروعی خود را حبس مؤبّد و مخلّد کرده و حبس نامه را به‏‎ ‎‏ثبت رسانده است و سپس شش سال بعد، طبق وکالت نامۀ رسمی و محضری، یکی‏‎ ‎‏از  فرزندان خود را وکیل در فروش تمام یا قسمتی از ملک کرده است. علاوه بر‏‎ ‎‏این،  قانون اصلاحات ارضی سابق در این ملک اجرا شده است؛ 67 شعیر به‏‎ ‎‏کشاورزان  صاحب نسق واگذار و 33 شعیر سهم مالک به جای مانده است. آیا حبس‏‎ ‎‏اولیه، با صدور وکالت نامۀ فروش و تقسیم زمین به قوت خود باقی است یا خیر؟‏‎ ‎‏البته  این تغییرات در زمان حیات حابس انجام شده و چند سال بعد، او فوت نموده‏‎ ‎‏است.‏

بسمه تعالی، با فرض این که زمین را حبس مؤبّد نموده، حکم وقف دارد و فروش آن و توکیل در فروش، صحیح نبوده است.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 345
[سؤال 8566]‏ ‏ ‏ 4670‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 / 5 / 1361‏

‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام ظله العالی ‏

‏قطعه زمینی است که مالک آن در زمان طاغوت، به عنوان فضای سبز، در اختیار‏‎ ‎‏شهرداری قرار داده است و در حال حاضر شهرداری صلاح دانسته که در آن جا‏‎ ‎‏مسجدی بنا کند؛ آیا اجازۀ مالک شرط است؟‏

بسمه تعالی، اگر زمین را داده که فضای سبز باشد، باید به همان نحو باشد و اگر تخلف شود، مالک می تواند آن را به ملک خود برگرداند.

[سؤال 8567]‏ ‏ ‏ 4671‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 / 1 / 1361‏

‏محضر مقدس زعیم عالی قدر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏احتراماً به عرض می رساند: شخصی ملکی را به منظور خانۀ عالم محل در اختیار‏‎ ‎‏عالمی گذاشت. و در این ملک ساختمانی برای سکونت این عالم بنا نموده و به آن‏‎ ‎‏شخص عالم اختیار داده هر طور صلاح می داند در بابت این ملک و خانه سرا، خودش‏‎ ‎‏انجام دهد و آن عالم پس از سکونت در این ساختمان برای کمبودهای این حیاط و‏‎ ‎‏ساختمان مقداری مخارج به عنوان سهم امام از اشخاص گرفته و خرج کرده است.‏‎ ‎‏پس از مدتی آن عالم فوت نموده و از آن عالم، پس از فوت، نه وصیت نامه و نه وقف‏‎ ‎‏نامه که بابت این ساختمان باشد، در دست نیست که آیا آن عالم این ملک مذکور را‏‎ ‎‏وقف کرده است یا خیر؟ و از خودش اولادی نه ذکور و نه اناث نداشته است، تکلیف‏‎ ‎‏این خانه سرا چیست؟ مستدعی است جواب را ذیلاً مرقوم فرمایید که مورد حاجت‏‎ ‎‏است. ‏

بسمه تعالی، چنانچه زمین و ساختمان را، شخص مذکور به عالم تملیک نکرده، در ملک صاحب اولی باقی است و بعد از فوت عالم، باید از خود مالک و یا ورثه او کسب تکلیف نمود.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 346
[سؤال 8568]‏ ‏ ‏ 4672‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، امام خمینی،‏‎ ‎‏مدّ ظله العالی‏

‏منزلی است مسکونی که شخصی در حیات خود آن را برای مدت سی سال حبس‏‎ ‎‏موقت نموده که نزدیکان وی هنگام مسافرت به قم سالی ده روز در آن خانه ساکن‏‎ ‎‏باشند. از تاریخ فوت آن مرحوم که قریب بیست و پنج سال است کسی از نزدیکان او،‏‎ ‎‏با وجود اطلاع از حبس و وصیت مزبور، و آمادگی ورثه برای قرار دادن منزل در‏‎ ‎‏اختیار آن ها، در مسافرت هایشان به قم به آن خانه نیامده اند. از این رو ورثه اقدام به‏‎ ‎‏فروش آن نموده اند و مشتری حاضر شده که در صورت آمدن بستگان آن مرحوم به‏‎ ‎‏آن خانه، طبق وصیت نامه به آن ها اجازۀ ده روز سکونت بدهد. بفرمایید این معامله چه‏‎ ‎‏صورت دارد؟ توضیح این که نظر واقف که سکونت اقوام او است، تا پایان مدت‏‎ ‎‏منظور (سی سال) در معامله شرط می شود و خریدار با کمال اشتیاق قبول می کند؛ و‏‎ ‎‏توضیح دیگر این که فروش خانۀ مرقوم هم بر صلاح وراث و هم بر صلاح موقوف‏‎ ‎‏علیهم است؛ چون کلنگی است و در شرف خرابی می باشد.‏

بسمه تعالی، تا مدت حبس سر نیامده، ورثه نمی توانند منزل را در اختیار دیگری قرار دهند، ولی فروش آن با محفوظ نگه داشتن حق سکنا برای موصی لهم مانع ندارد.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 347