بقاء احکام مسجدیت بعد از تخریب مسجد مگر در بعض صور
[سؤال 8147] 4319
بسمه تعالی
دفتر ارجمند نایب الامام امام خمینی ـ نصره الله تعالی ـ ، استفتا دربارۀ خرابی مسجد و مسأله 909 از توضیح المسائل نایب الامام امام خمینی.
مسجد کوچک قدیمی دو طبقه به مساحت حدود 48 متر مربع واقع در خیابان شهید مهدوی پور (با آجر بناهای قدیم) منشعب از خیابان ایران در شرف خراب شدن بود. با یاری خالق توانا مؤمنین محل در دو سال پیش با کسب پروانه از شهرداری جمهوری اسلامی آن را تخریب و بازسازی کردند. به دستور قانون و نقشه شهرداری حدود 18 متر مربع از محراب مسجد جزء کوچه قرار گرفته و عرض کوچه اکنون به ده متر رسیده است و عبور وسایل نقلیه آسان تر صورت می گیرد و احتمال تصادف کمتر شده است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 105
پرسش ما این است: 1. آیا طبق حکم ثانوی برای مصالح عمومی می توان از این 18 مترمربع چشم پوشید و آن را جزء شارع عام به شمار آورد؟ و اگر جواب منفی باشد بدیهی است که بی درنگ اطراف آن را نرده آهنی خواهیم کشید.
2. پس از نرده کشی آیا می توان در آن درخت کاری نمود؟ و کود شیمیایی یا کود حیوانی در آن ریخت؟ با آن که در کود هم احتمال نجاست می رود و اگر درخت کاری هم مجاز نباشد ناچاریم آن قطعه زمین را پس از نرده کشی موزاییک فرش نموده بدون استفاده رها سازیم. منتظر جواب و راهنمایی هستیم.
بسمه تعالی، مسجد را نمی شود جزء شارع کرد و در صورت امکان باید به صورت مسجد برگردانده شود و از هر کاری که منافات با مسجد بودن آن دارد اجتناب شود.
[سؤال 8148] ----> 3356
2. قسمتی از زمین یا خانه یا دکان و آب انبار که عرصه با ساختمان آن وقف بوده، یا مسجد اگر به دستور شهرداری محل در کوچه افتاد، آیا عبور از آن جا شرعاً اشکال دارد یا بلااشکال است؟
بسمه تعالی، اگر قابل برگشت به حال اول نیست، اشکال ندارد؛ ولی از تنجیس قسمت مسجد باید اجتناب شود.
[سؤال 8149] 4320
بسمه تعالی 15 / 12 / 1360
محضر مبارک حضرت مستطاب حجت الاسلام و المسلمین، رهبر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی، مدّ ظله العالی
به طوری که نقشۀ ارسالی ضمیمۀ نامه را ملاحظه می فرمایید، مسجد آقا صادق در وسط سه راه بوده است. در خیابان کشی نقشه طرح تفصیلی شهر خوی، با تصویب شورای شهر سابق در سال 1359، شهرداری آن را خراب نموده و چهار قسمت از
استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 106
خود مسجد به راه رفته و یک قسمت آن ـ در حدود سی متر ـ در گوشۀ سه راه باقیمانده است. اکنون به نظر حضرت عالی، آیا همین مقدار بقیه را تعمیر نماییم کافی است و یا این که لازم است دوباره از نو تمام زمین سابق، مسجد بنا شود؟ البته قبلاً حیاطی نداشته و ندارد، در این صورت برای این که خیابان تنگ و کج نماند، بایستی از خانه های روبه روی مسجد مقداری را دوباره خراب نموده، به خیابان اضافه نماییم.
بسمه تعالی، مقدار باقیمانده به حکم مسجد باقی است و تعمیر آن مانع ندارد.
[سؤال 8150] 4321
بسمه تعالی 25 / 7 / 1361
محضر مبارک رهبر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی، امام خمینی، دامت برکاته، پس از تقدیم عرض سلام، سلامتی و طول عمر امام بزرگوار را از درگاه خداوند متعال خواستار است. تقاضامند است به این سؤال شرعی پاسخ بفرمایید.
مسجدی که در زمان رژیم منفور پهلوی تخریب و قسمت اعظم آن، ضمیمۀ خیابان شده و باریکه ای بیشتر از آن نمانده است، آیا هنوز حکم مسجد را دارد و آیا اهالی محل با خودیاری می توانند این باریکه را به نمازخانه تبدیل کنند؟ و آیا حکم زمینی که هم اکنون جزو خیابان است چیست؟ والسلام
بسمه تعالی، مقدار باقیمانده، از مسجد بودن خارج نمی شود و ساختمان کردن، تابع مقرّرات دولت است.
[سؤال 8151] 4322
بسمه تعالی 15 / 12 / 1361
محضر مبارک رهبر بزرگ انقلاب و مرجع اعلی، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، با سلام و دعا، مستدعی است نظر مبارک را در مورد مسأله زیر اعلام فرمایید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 107
اگر مسجدی در مسیر خیابان قرار گیرد، به طوری که وجود این مسجد، منجر به انحراف مسیر و ایجاد مسیر دیگر خیابان و هزینۀ ده ها میلیون تومان باشد، آیا می توان این مسجد را به کل، به مسیر دیگر انتقال و مشابه آن را در نزدیکی همین محل احداث نمود؟
بسمه تعالی، اگر وجود مسجد مزبور، موجب اختلال در رفت و آمد و در معرض تلف نفوس مردم باشد، می توانید به ترتیبی که نوشته اید عمل نمایید.
[سؤال 8152] ----> 5126
2. بعضی از مساجد که در مسیر خیابان ها واقع شده است نظر مبارک عالی در مورد آن ها چه می باشد؟
بسمه تعالی، مساجدی که در مسیر جاده واقع شده است اگر به هیچ وجه احتمال عود ندارد حکم مسجد بر آن مترتب نمی شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 7صفحه 108