حقوق همسایه‏ ها

‏‏حقوق همسایه ها‏

‏‏[سؤال 9580]‏‏ ‏ ‏ 5342‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 11 / 11 / 1361‏

‏‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی مدّ ظله‏

‏‏1. خانه ای است سه طبقه و پنجره هایش مشرف بر منزل همسایه اش می باشد که‏‎ ‎‏موجب سلب آسایش او است. لذا شکایت نموده که همسایه باعث اذیت و ناراحتی او‏‎ ‎‏است و تمکن ساختن دیوار یا وضع حاجب در مقابل پنجره ها ندارد، آیا وظیفه خانه‏‎ ‎‏مشرف، گرفتن پنجره ها است یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، گرفتن و مسدود ساختن پنجره ها واجب نیست، ولی نظر‏‎ ‎‏کردن و اذیت رساندن حرام است و اگر دولت اسلامی در این باره مقرراتی‏‎ ‎‏دارد باید مراعات نمایند.‏

‏‏2. جمعی از مؤمنان چند هزار آجر برای صرف در مسجد معینی خریداری نموده اند که مقداری از آن‏‎ ‎‏آجرها اضافه آمده و محل حاجت آن مسجد نیستند. حکم آن ها چیست؟ آیا جایز است آن ها را‏‎ ‎‏بفروشند و پول آن ها را در آن مسجد مصرف نمایند یا باید عین آجرها را در مسجد دیگر مصرف‏‎ ‎‏نمایند؟ لطفاً جواب مرحمت فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم اختیار آجرهای به مصرف نرسیده با صاحبان پول است که آجر را‏‎ ‎‏به منظور صرف در مسجد خریده اند.‏

‏‏[سؤال 9581]‏‏ ‏ ‏ 5343‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 31 / 6 / 1361‏

‏‏دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله، بعد از درود فراوان به امام امت‏‎ ‎‏و رزمندگان جبهۀ حق علیه باطل، سؤال زیر را مطرح می کنم.‏

‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، اختیار ملک با مالک است ولی مراعات مقررات دولت‏‎ ‎‏اسلامی نیز لازم است.‏

‏‏[سؤال 9582]‏‏ ‏ ‏ 5344‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏

‏‏دفتر استفتائات امام امت مدّ ظله العالی ‏

‏‏این جانب در ملک مادرم که به مساحت 140 متر مربع می باشد، صد متر مربع از‏‎ ‎‏زمین را به زیر بنا برده ام تا چندی قبل سطح زیر بنا 80 درصد (112 متر مربع) معمول‏‎ ‎‏بود به 60 درصد تقلیل پیدا کرد و بنده به علت عدم امکان مالی نتوانستم ساختمان را‏‎ ‎‏شروع نمایم و اکنون این ساختمان را در دو طبقه برای سه خانوار بنا می کنم. و مدت 6‏‎ ‎‏ماه است به علت شکایت همسایه ساختمان متوقف شده در این جا سؤال این است که‏‎ ‎‏اگر چنانچه به حریم خیابان (شارع عام) و حریم همسایه تجاوز نکرده باشم حتی‏‎ ‎‏مزاحم نور همسایه نشده باشم آیا می توانند در ملک شخصی با وجود نیاز مبرم از‏‎ ‎‏ادامه ساختمان جلوگیری کنند؟ در ضمن در این بارندگی و سرما ضرر زیادی را‏‎ ‎‏متوجه خانواده بنده و خانواده مادرم کرده اند مثلاً مزد کارگر در مدت توقف 1300‏‎ ‎‏ریال به 2000 ریال افزایش یافته است و به علت همین توقف و مصادف شدن با‏‎ ‎‏بارندگی و یخ بندان بیشتر مصالح ساختمان از بین رفته است. با آرزوی طول عمر‏‎ ‎‏برای امید مستضعفان‏

‏‏بسمه تعالی، هر شخص طبق مقررات دولت اسلامی می تواند در زمین‏‎ ‎‏خود ساختمان کند. ‏

‏
‏‎

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 5 / 11 / 1361‏

‏‏دفتر امام خمینی، دامت افاضاته، درود بی پایان به رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران و‏‎ ‎‏سلام بر شهیدان‏

‏‏خواستار حلّ مسألۀ پیچیده ای که مردم محروم در روستای دور دست به آن مبتلا‏‎ ‎‏هستند می باشم. این جانب ساکن فعلی سراب بیرجند محترماً؛ به عرض می رسانم:‏‎ ‎‏چون این مسأله مدت پنج سال است به طور خصوصی و شکایت کتبی به دادگستری‏‎ ‎‏شهرستان بیرجند شده است و تا به حال هیچ نتیجه ای حاصل نگردیده است؛ لذا‏‎ ‎‏مجبور شدم به دفتر محترم امام مراجعه کنم که ان شاء الله‌ به فرمودۀ امام این گونه‏‎ ‎‏لج بازی ها و زیان رساندن به یکدیگر از بین برود و به یاری خداوند متعال، دل های‏‎ ‎‏روستانشینان از عداوت و کینه جویی پاک شود.‏

‏‏به جای زمین شخصی، زمینی با درخت توت و بهتر از آن به او می دهم که معاوضه‏‎ ‎‏شود و اختلاف برطرف گردد؛ به هیچ عنوان اقدام نمی کند و همان طور به لج بازی و‏‎ ‎‏ضرر و زیان به همسایگان مجاور ادامه می دهد. چون درخت توت به مرور زمان‏‎ ‎‏بزرگ می شود و حداقل به شعاع پانزده متری شاخه ها در هوا رشد می کند و زمین های‏‎ ‎‏مجاور ما را از سایه و برگ می پوشاند. از نظر شرعی و قانونی پاسخ این مسأله را بیان‏‎ ‎‏فرمایید.‏

‏‏و نیز همین شخص در زمینی که یک و نیم متر مربع می باشد، و یا در زمینی که‏‎ ‎‏هشتاد سانتی متر مربع می باشد، درخت توت نشانده است. به هر کس شکایت کرده ایم‏‎ ‎‏که این کار خلاف است و برای مردم ناراحتی فراوان دارد؛ می گویند: اختیار زمین خود‏‎ ‎‏را دارد. بنابراین، اگر این طور باشد ـ روی لج بازی ـ زمینش را که خیلی کم می باشد،‏‎ ‎‏آن قدر خاک برداری می کند که زمین های اطراف از بین بروند. مگر این که قانون‏‎ ‎‏جلوی چنین افرادی را بگیرد. والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته ‏

‏‏بسمه تعالی، اختیار زمین خود را دارد، ولی از کاری که موجب اضرار به‏
‏‎

‏‏[سؤال 9584]‏‏ ‏ ‏ 5346‏

‏‏ ‏ ‏  ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏پس از عرض سلام، محترماً به عرض می رساند، در محل مسکونی، که مورد‏‎ ‎‏آسایش و آرامش خانواده می باشد، قطعه زمینی است که مالک آن می خواهد برای‏‎ ‎‏مغازۀ آهنگری و درب و پنجره سازی، به ساختن بنای آن اقدام نماید و همسایه های‏‎ ‎‏خیلی نزدیک ـ یعنی دیوار به دیوار آن ـ به ایشان اعتراض نموده اند که شغل مذکور،‏‎ ‎‏مانع آسایش و آرامش ما می شود و ما مانع هستیم که شما برای این کسب مغازه‏‎ ‎‏بسازید. البته شغلی که مزاحمت برای ما نداشته باشد، مانع ندارد. ولی مالک به‏‎ ‎‏اعتراض ایشان بی توجهی نموده است. در صورتی که اهالی ده، حاضر هستند در‏‎ ‎‏فاصله 300 متری برای کسب فوق، زمین به ایشان بدهند، ولی ایشان حاضر به این کار‏‎ ‎‏نمی شود. لذا از محضر مبارک آن حضرت، تقاضامندیم از لحاظ شرعی تکلیف ما را با‏‎ ‎‏نامبرده تعیین نمایید، که آیا مالک زمین می تواند مغازه آهنگری و درب و پنجره سازی‏‎ ‎‏بسازد یا خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، حق ندارند از ساختمان کردن مالک در ملک خودش‏‎ ‎‏جلوگیری کنند، ولی مالک باید از کاری که موجب اذیت یا ضرر همسایه‏‎ ‎‏باشد، احتراز کند.‏

‏‏[سؤال 9585]‏‏ ‏ ‏ 5347‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏کسی که در منطقۀ مسکونی می خواهد در زمین خود، مغازۀ آهنگری یا درب و‏‎ ‎‏پنجره سازی و امثال آن ها برقرار کند، و دولت اسلامی نیز در آن جا مقررات خاصی‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، در جایی که دولت اسلامی مقررات خاصی ندارد، نمی توانند‏‎ ‎‏از ساختمان کردن مالک در ملک خود جلوگیری کنند؛ ولی مالک باید از‏‎ ‎‏کاری که موجب اذیت یا ضرر همسایگان باشد احتراز کند.‏

‏‏[سؤال 9586]‏‏ ‏ ‏ 5348‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 18 / 4 / 1361‏

‏‏محضر شریف امام امت، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دامت برکاته‏

‏‏با سلام و درود بی پایان خاطر عالی را به عرایض زیر مستحضر و استدعا دارد‏‎ ‎‏فتوای شرعی اعلام فرمایند تا مطابق موازین شرعی اقدام گردد.‏

‏‏کارخانۀ آردسازی مدت 21 سال پیش در محل غیر مسکونی و خارج از محدوده،‏‎ ‎‏احداث و مشغول به کار شده و با بزرگ شدن شهر اکنون در داخل محدوده قرار گرفته‏‎ ‎‏و تعدادی از همسایگان که حداقل ده سال بعد از تأسیس کارخانه، در اطراف آن،‏‎ ‎‏ساختمان مسکونی احداث نموده، به انگیزۀ این که صدا و دود موتور باعث ناراحتی‏‎ ‎‏آن ها است اقدام به شکایت نموده و درصدد بستن آن هستند. حق شرعی با کارخانه‏‎ ‎‏است یا همسایگان؟‏

‏‏بسمه تعالی، کارخانه و خانه ها اگر هر یک در زمین ملکی احداث شده،‏‎ ‎‏هیچ یک از صاحبان کارخانه و خانه ها حق ممانعت مالک دیگر را از‏‎ ‎‏تصرف در ملک خود ندارند، و کارخانه هم باید مقررات دولت اسلامی و‏‎ ‎‏ضوابط شرعی را مراعات نماید.‏

‏‏[سؤال 9587]‏‏ ‏ ‏ 5349‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 9 / 1358‏

‏‏قم، دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، ضمن عرض سلام، بقای عمر امام‏
‏‎

‏‏فاضلاب چاه خانه ام در ده متری چاه آب آشامیدنی همسایه ام قرار دارد. آیا از نظر‏‎ ‎‏شرع اسلام صحیح است یا خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، در صورتی که چاه فاضلاب، بعد از چاه آب همسایه حفر شده‏‎ ‎‏و به چاه آب ضرر می زند، حفر آن جایز نبوده و باید جلوگیری شود و در‏‎ ‎‏غیر این صورت مانع ندارد. ‏

‏‎ ‎

‏‎