اصلاحات ارضی
[سؤال 9439] 5228
بسمه تعالی 5 / 1 / 1361
محضر مبارک مرجع عالی قدر عالم تشیع، حضرت نایب الامام، خمینی کبیر، دام توفیقه العالی، با سلام و تحیات و تهنیت در پیروزی های مداوم بر علیه معاندین و به امید تداوم آن
در اصلاحات ارضی پیشین، اگر کشاورزی، بدون رضایت مالک قبلی زمین، محل
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 240
کشت خود را به نصف تقسیم و تصاحب کرده باشد، چه صورت دارد؟ آیا مباح است یا خیر؟ ذیلاً مرقوم فرمایید. عندالله و عندالرسول مأجور باشید.
بسمه تعالی، موکول به دولت اسلامی است.
[سؤال 9440] ----> 3547
2. شخصی ملک موروثی را اجاره کرده و مدتی مستأجر بوده. بعد از آن در رژیم طاغوتی ملک را به عنوان تقسیم اراضی تصاحب کرده و درخت هم کشت کرده که درخت ها مثمر ثمر شده است. تکلیف ملک و درخت ها از چه قرار است؟ آیا اجارۀ ملک را هم بدهکار است یا خیر؟
بسمه تعالی، رسیدگی به اراضی تقسیمی موکول به دولت اسلامی است.
[سؤال 9441] 5229
بسمه تعالی 8 / 5 / 1361
محضر مبارک حضرت نایب الامام، امام خمینی
املاکی که در رژیم سابق ارثی یا ابتیاعی بوده و بدون رضا و اجازۀ صاحب آن، به زارع واگذار نموده اند و زارع هم فقط ملک را در تصرف دارد، و بهای ناچیز آن را نپرداخته و حقوق مالک را هم نداده و مالک در قبوض اقساطی تصرفی ننموده و در نتیجه وضع ملک معوق مانده است. تکلیف را از جنبه شرعی و قانونی معیّن فرمایید.
بسمه تعالی، رسیدگی به این گونه اراضی، موکول است به دولت اسلامی.
[سؤال 9442] 5230
بسمه تعالی 4 / 5 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
پس از عرض سلام و آرزوی سلامت و طول عمر حضرت عالی تا ظهور حضرت مهدی (عج)، تقاضا می شود مسائل زیر را پاسخ بفرمایید:
1. قبرستانی است متعلق به بخش داجیوَنْد (متشکل از 12 قریه) از توابع ایلام که از
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 241
حدود 200 سال قبل اهالی اموات خود را در آن دفن می کردند. مساحت این زمین تقریباً 5 / 1 هکتار و بیش از 000 / 10 مرده در آن مدفون است و حدود 20 هکتار زمین اطراف آن است که آن هم متعلّق به داجیوند بوده است. از حدود 150 سال قبل خان ها و مالک ها این زمین ها را به زور تصاحب کرده اند و زمین های اطراف قبرستان را به زیر کشت برده اند، ولی به خود قبرستان کاری نداشتند. اهالی داجیوند کما فی السابق، اموات خود را در قبرستان و زمین های اطراف آن دفن می نمودند و از طرف مالکین هیچ گونه جلوگیری نمی شد و ناراحتی در بین نبود. قضیه تا بهمن ماه 1341 به همین منوال گذشت. تا این که از طرف دولت طاغوتی شاه خائن، طرح اصلاحات ارضی در منطقه اجرا و زمین های منطقه از جمله حوالی قبرستان از دست مالک ها خارج و بین کشاورزان آن حوالی تقسیم شد. به هر نفر هم پلاک مالکیت داده شد. آن ها هم بدون تعرّض به قبرستان، زمین های اطراف قبرستان را به زیر کشت برده و در آن ها به کشاورزی مشغولند. لازم به تذکر است که صاحبان کنونی زمین از اهالی داجیوند نیستند. از آن موقع تا به حال وقتی اهالی داجیوند ـ که مدعی مالکیت زمین از 200 سال قبل می باشند ـ کسی از دنیا برود او را به قبرستان قدیمی می برند و چون خود قبرستان پر شده؛ علی رغم مخالفت کشاورزان اطراف قبرستان، جنازه را در زمین های اطراف قبرستان دفن می کنند، اگر چه کاشته شده و کشاورزی شده باشد. و می گویند: ما از 200 سال پیش مالک این زمین ها بوده ایم و با تصاحب مالک ها و تقسیم اصلاحات ارضی از ملکیت ما خارج نشده است. خلاصۀ کلام آن که اهالی داجیوند از بیست سال پیش تا کنون، به همین ترتیب جنازه های خود را در زمین های زیر کشت اهالی فعلی اطراف قبرستان فعلی، به زور دفن می نمایند و رفته رفته قبرستان بزرگ شده و زمین ها از دست صاحبان فعلی آن ها خارج می گردند و آن ها بی زمین می شوند. آیا به نظر حضرت عالی تقسیم بندی دولت طاغوتی در مورد زمین ها شرعاً معتبر است؟ و اهالی فعلی آن مالک حقیقی زمین محسوب می شوند؟ و در نتیجه، زمین هایی که اموات را در آن دفن می کنند، غصبی است یا خیر؟ در هر صورت حکم
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 242
جنازه های دفن شده را نیز بفرمایید؟ ضمناً، فاصلۀ بین قبرستان و روستاهای داجیوند حدوداً بیش از 3 کیلومتر است.
بسمه تعالی، مسأله مورد اختلاف باید در محکمۀ شرعیه حل و فصل شود.
[سؤال 9443]
2. چون اکثر روستاهای داجیوند غیر از آن قبرستان، قبرستان دیگری ندارند؛ اگر صلاح است دستور فرمایید که هر روستا قطعه زمینی را برای قبرستان خود اختصاص دهد تا هم به روستایشان نزدیک باشد و حلال باشد و هم مشکلات و گرفتاری های قبرستان سابق نباشد.
بسمه تعالی، مانع ندارد، در صورتی که مخالف مقررات دولت اسلامی نباشد.
[سؤال 9444] 5231
بسمه تعالی
حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دامت برکاته، به عرض مبارک می رساند:
در مناطق مختلف فارس و غیر فارس عده ای به زمین های یکدیگر هجوم برده اند و به این موضوع استناد می کنند که حضرت مستطاب عالی زمین را ملک هیچ کس نمی دانید و یا مالکیت زمین به کلی لغو فرموده اید. خواهشمند است نظر مبارک خود را در این باره بیان فرمایید تا هرچه باشد به عنوان یک وظیفۀ الهی عمل نماییم. وجود مبارک مستدام باد.
بسمه تعالی، ملکیت در اسلام محترم است و این جانب الغاء ملکیت کسی را نکرده ام و اگر از زمین های اصلاحات ارضی است، رسیدگی به آن ها موکول است به محاکم صالحه. بلی، زمین های موات ملک کسی نیست و احیای آن با شرایط مقرره موجب ملکیت احیا کننده است و معامله روی زمین موات باطل است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 243
[سؤال 9445] 5232
بسمه تعالی 23 / 11 / 1361
دفتر محترم استفتائات امام خمینی
محترماً به استحضار می رساند: این جانب سه هکتار از آب و زمین موروثی پدرم واقع در استان فارس شهرستان فسا را متصرف بودم. در سال 42 یک پنجم آن برابر قانون اصلاحات ارضی رژیم گذشته به شخصی داده شد و پس از انقضای مدت یک سال مأمورین طاغوتی چهار پنجم از باقیمانده آب و زمین مزبور را غصب کرده و مجدداً به شخص فوق الذکر واگذار نمودند. اکنون بنا به دستور و فتوای امام خمینی که مالکیت محترم می باشد، استدعا دارم بفرمایید که آیا از نظر شرعی چهار پنجم آب و زمین مذکور که در مرحله دوم به شخص نامبرده داده شده غصب حساب می شود یا خیر؟ و آیا قابل ارجاع به این جانب می باشد یا نه؟
بسمه تعالی، رسیدگی موکول است به مسئولین مربوطه در دولت اسلامی.
[سؤال 9446] 5233
بسمه تعالی
لطفاً راه چاره ای برای مسأله ای که برای این جانب پیدا شده، با سؤال کردن از محضر مبارک امام خمینی، پیدا کنید و مرا از این ناراحتی که فکر مرا مشوش کرده است نجات دهید.
من یکی از طلاب مدرسۀ قوام شیراز، از شاگردان آیت الله دستغیب هستم. بنده حدود یک سال قبل، در جنوب شهر شیراز منزلی خریدم و تا مدتی نمی دانستم که جزء زمین های اصلاحات ارضی است و حدود چند هفته که فهمیده ام، از محضر علمای اعلام شیراز سؤال کردم و نتیجۀ مطلوبی نگرفتم، به این معنا که اظهار نظر نکردند.
البته مسأله از این قرار است که هرچه تحقیق کردم، نتوانستم مالک را پیدا کنم و از این به بعد هم معلوم نیست، یعنی واقعاً عسر و حرج است که بشود از این راه، مسأله
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 244
را حل کرد. البته یک مالک ندارد، بلکه چندین مالک دارد که بعضی مرده، و بعضی هم در کشورهای خارج هستند.
حالا می خواستم امام اجازه بفرمایند تا مسأله نماز و سایر احکام دینی این جانب، در این منزل مورد اشکال نباشد. ارزش این منزل صد هزار تومان است، که پنجاه هزار تومان آن را بدهکار هستم. البته روشن است که در این جوّ، بنده می خواهم فعلاً خودم نجات پیدا کنم، و معلوم است که این مسأله در تمامی نقاط کشور هست و نباید سر و صدایش را بیرون کرد.
بسمه تعالی، امر زمین با دولت اسلامی است و اگر علم به غصب ندارید، تصرفات اشکال ندارد.
[سؤال 9447] ----> 4171
2. زمین هایی را در زمان طاغوت طبق اصلاحات اراضی به افرادی داده اند، فعلاً وظیفه چیست؟ آیا ارث می رسد یا نه؟
بسمه تعالی، رسیدگی موکول به دولت اسلامی است.
[سؤال 9448] 5234
بسمه تعالی
حضور مستطاب آیت الله العظمی رهبر عالی قدر امام خمینی، مدّ ظله العالی
در این موضوع چه می فرمایید که شخصی در زمان طاغوت ملک دیگری را که اجاره بوده به دستور اصلاحات ارضی مجبوراً ثبت نموده است و آن شخص هم فوت نموده؛ اگر ورثۀ نامبرده بخواهند ملک را به صاحب اصلی اش برگردانند آیا از لحاظ شرعی و قانونی مجاز است یا خیر؟ خواهشمند است جواب این موضوع را به طور واضح بیان فرمایید.
با تقدیم احترام؛ والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، ردّ ملک به مالک شرعی آن لازم است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 245
[سؤال 9449] 5235
بسمه تعالی 28 / 5 / 1361
مدیریت محترم دفتر حضرت امام خمینی
این حقیر کشاورز هستم، مقداری آب و زمین از فردی که کارمند شبکۀ بهداری و بهزیستی شهر بابک است در اجارۀ من است، که هر ساله سیصد و سی کیلو گندم مال الاجاره می پردازم. در زمان شاه مخلوع، این آب و ملک، به وسیلۀ مأمورین اصلاحات ارضی به من واگذار شده، که قبلاً عرض کردم تا کنون مال الاجاره را پرداخت نموده ام. تقاضامندم بفرمایید اگر مقدار اجاره را نپردازم، از نظر اسلام حلال است یا حرام؟
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، اگر زمین شرعاً ملک غیر است، باید تصرفات در آن با کسب اجازه از مالک باشد، و در صورت اجاره کردن، باید مال الاجاره به مالک داده شود.
[سؤال 9450] 5236
بسمه تعالی 11 / 2 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی، نایب الامام، امام خمینی، دامت برکاته
اراضی ای که در زمان طاغوت، از طریق اصلاحات ارضی، به کشاورزان واگذار گردیده، و ایشان آن را به غیر واگذار نموده اند و در آن تأسیسات مرغداری بنا شده است:
1. تصرف در آن ملک چه صورتی دارد؟
2. آیا می توانند آن ملک و تأسیسات را به شخص ثالثی واگذار نمایند یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر علم به غصب بودن ندارند، تصرفات اشکال ندارد و رسیدگی به امور زمین، واگذار به دولت اسلامی است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 246
[سؤال 9451] ----> 2135
3. زمین کشاورزی و یا باغی است که ملک مالک بوده در رژیم گذشته و با اصلاحات ارضی نصف آن را به کشاورز داده اند. حال، کشاورزی که کلاً امورات زندگی او به این قسمت زمین تأمین می شود چه باید بکند؟
بسمه تعالی، موکول به دولت اسلامی است.
[سؤال 9452] 5237
بسمه تعالی 11 / 11 / 1362
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، بنیان گذار جمهوری اسلامی، مدّ ظله العالی، از خداوند متعال، طول عمر همراه با سلامتی و تأییدات الهی را، برای وجود مبارک مسئلت می دارم. به عرض عالی می رساند:
در رژیم گذشته ادارۀ اصلاحات ارضی با اختیار حاصله از تبصره یک مادۀ دو قانون همان زمان، اراضی غیر را فضولتاً به دیگران انتقال رسمی داده است. منتقل الیه پس از چندی به دیگری واگذار کرده، سپس خلع ید او را از زمین موصوف خواهان شده، و شخص خوانده از تحویل زمین استنکاف ورزیده، تا این که دامنۀ اختلاف به دادگاه، و از آن جا به دیوان عالی کشور کشیده شده است. الحال نقض و یا ابرام دعوای طرح شده، بدون در نظر گرفتن حق مالک اصلی، چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، باید طبق ضوابط شرعی و قانون جمهوری اسلامی عمل بشود.
[سؤال 9453] 5238
بسمه تعالی 15 / 2 / 1361
حضور محترم حضرت امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، با تقدیم احترام و عرض سلام و دست بوسی
این جانب از جنگ زدگان آبادان هستم. در اثر جنگ تحمیلی مدت قریب به 19 ماه
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 247
است کسب و کارم در آبادان تعطیل شده و بیکارم. قصد دارم در دزفول دامداری نمایم. یک هکتار زمین بایر یکی از دوستان نزدیک دارد که از زمین های تقسیم اراضی دوران لعنتی شاه می باشد و 99 ساله به اجاره این شخص درآمده است. آیا الآن من می توانم روی این زمین مشغول به کار شوم یا او می تواند عین اجاره را به من صلح یا واگذار نماید یا زمین را از او بخرم؟ متمنی است اگر راهی دارد نظر مبارکتان را بفرمایید.
بسمه تعالی، موکول به دولت اسلامی است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 248