کتاب غصب

میزان در گرفتن غرامت

میزان در گرفتن غرامت

[سؤال 9382]‏ ‏ ‏ 5192‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 2 / 1361‏

‏تهران، دفتر امام خمینی دامت برکاته ‏

‏احتراماً پاسخ سؤالات زیر را بفرمایید:‏

‏1. بر فرض، پدر این جانب در 20 تا 30 سال پیش گاوی را از فردی غصب کرده،‏‎ ‎‏اکنون بخواهیم با صاحب گاو مصالحه نماییم، آیا قیمت امروز یا یوم التلف را‏‎ ‎‏بدهکاریم؟ آیا صاحب گاو می تواند ادعای محصول گذشته گاو را بنماید؟ ‏

بسمه تعالی، قیمت یوم التلف را ضامن هستید و می تواند صاحب گاو محصول آن را هم مطالبه نماید.


استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 211
‏2. در حدود 36 سال پیش زمینی از پدر به من انتقال داده شده است که در این مدت بلامعارض بوده و‏‎ ‎‏نسبت به عمران و آبادی و احیا آن اقدام کرده ام. حالیه شخصی قباله ای عادی به دستخط بعضی از‏‎ ‎‏طلبه های منطقه که هیچ کدام از آن ها در حیات نیستند ارائه داده و ادعای زمین مزبور را می نماید. حکم‏‎ ‎‏الله‌ را بیان نمایید.‏

بسمه تعالی، سند عادی دلیل شرعی نیست و تا به طریق شرعی ادعای خود را ثابت نکرده حقی ندارد.

‏3. پدربزرگ یا پدرم در 60 تا 80 سال پیش زمین خود را فروخته است. زمین فوق دست به دست شده‏‎ ‎‏و به وسیلۀ متصرف احیا و آباد گردیده است و ما وراث فروشنده هم از زمان فروش تاکنون هیچ گونه‏‎ ‎‏تصرف در زمین مزبور را نداریم. آیا ما وراث می توانیم ادعایی نماییم؟‏

بسمه تعالی، حق ندارید.

[سؤال 9383]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 6506

‏2. در مورد شخصی که شتر را دزدیده است، خواهشمند است بفرمایید وظیفه اش‏‎ ‎‏چیست؟ آیا وجه شتر مسروقه را، به پول زمان سرقت، یا به پول حالا حساب نماید؟ و‏‎ ‎‏اگر قادر به پرداخت فوری نیست، آیا می تواند هر وقت برایش ممکن شد، بدهد؟ یا‏‎ ‎‏این که در صورت عدم قدرت، باید به موارد دیگر، از قبیل صدقه به هر مقدار که‏‎ ‎‏می تواند، و یا اگر نمی تواند، به استغفار اکتفا نماید؟ امید است از این که مزاحم اوقات‏‎ ‎‏شریف می شوم، مرا ببخشید، چون شخص مزبور، مکرراً به این جانب مراجعه‏‎ ‎‏می نماید و لازم است که جوابش داده شود.‏

بسمه تعالی، در فرض سؤال، می تواند به هر نحو که مقدور است، تدریجاً وجه آن را ـ به عنوان صدقه ـ به قیمت امروز به فقرا بپردازد.

[سؤال 9384]‏ ‏ ‏ 5193‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 12 / 1361‏

‏شخصی سال ها درخت انگوری کشت نموده که در موقع اثمار، از او بهره برداری‏‎ ‎‏نماید؛ زیدی با ارّه او را از بیخ قطع نموده؛ صاحب درخت حق گرفتن غرامت از زید‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 212
‏را دارد یا خیر؟ ثمر او هر سال، یک صد و پنجاه کیلو می باشد؛ بهای غرامت او را‏‎ ‎‏بفرمایید. بیّنوا تؤجروا‏

بسمه تعالی، حق دارد و میزان، قیمت فعلی درختی است که قطع شده است.

[سؤال 9385]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 5180

‏2. در ضمن این مال در حال حاضر به ارزش سه هزار تومان شده است. شخص‏‎ ‎‏کدام یک را باید رد کند؟‏

بسمه تعالی، قیمت یوم التلف را بدهد؛ مگر این که خود مال موجود باشد که باید خود آن را رد کند.

[سؤال 9386]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 975

‏2. زمان پیروزی انقلاب و فتح پادگان ها توسط مردم، خطایی از حقیر سر زد و‏‎ ‎‏مقداری از وسایل داخل پادگان از جمله سه جفت پوتین و دو عدد چراغ قوه را خارج‏‎ ‎‏نمودم که مقداری از این وسایل را مجاناً به دیگری داده و وی از آن ها استفاده نموده و‏‎ ‎‏از بین رفته است و یا در حال استفاده می باشد که به استفاده کننده گفتم: تو مسئولی و‏‎ ‎‏باید ثمن آن را به بیت المال پرداخت نمایی که احتمال پرداخت ثمن آن از طرف وی‏‎ ‎‏کم است و در این زمینه چند مسأله پیش می آید:‏

‏الف. تکلیف وسایلی که شخصاً استفاده نموده و یا در حال استفاده هستم چیست؟‏‎ ‎‏آیا باید ثمن آن را پرداخت نمایم و در صورتی که این طور است، قیمت آن موقع را‏‎ ‎‏پرداخت نمایم یا قیمت کنونی را؟‏

‏ب. تکلیف وسایلی که به دیگری دادم که استفاده کرده و یا در حال استفاده‏‎ ‎‏می باشد چیست؟ و در صورتی که طرف، حاضر به دادن ثمن آن نباشد، تکلیف من‏‎ ‎‏چیست؟ و تکلیف آن شخص چیست؟‏

بسمه تعالی، وسایل مزبوره را ضامن هستید، اگر موجود است باید

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 213
برگردانید و اگر تلف شده یا ناقص شده، قیمت زمان تلف یا ارش نقص را باید بپردازید. و کسی که وسایل مزبوره به دست او رسیده، او نیز ضامن است.

[سؤال 9387]

‏ج. مقداری از آن وسایل ـ بدون استفاده ـ در اختیار خودم می باشد که شامل چند‏‎ ‎‏ملحفه و غیره است. آیا می توانم آن ها را نزد خود نگه داشته و بهای آن را بپردازم؟ و در‏‎ ‎‏این صورت، قیمت چه زمانی را؟‏

بسمه تعالی، گذشت که ضامن هستید. باید به مسئولین مربوطه برگردانید.

[سؤال 9388]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 1787

‏4. کسی که فرضاً چندین سال پیش مالی را که پارچه بوده غصب کرد و آن را لباس‏‎ ‎‏دوخته و حال از کار خود پشیمان شده و می خواهد مالی را که غصب کرده به اندازۀ آن‏‎ ‎‏پولش را بپردازد اولاً، این پول را به کی بدهد؟ ثانیاً، آیا باید این نرخ پارچه ها را به نرخ‏‎ ‎‏روز بدهد یا به نرخ همان سالی که آن را غصب کرده چون آن سال فرضاً چهار سال‏‎ ‎‏پیش قیمت پارچه ارزان تر از حال بوده؟‏

بسمه تعالی، با وجود عین لباس باید عین آن را و با تلف آن قیمت روز تلف آن را به صاحبش رد کند و اگر او را نمی شناسد و مأیوس از شناسایی او است از طرف او به فقیر صدقه بدهد.

[سؤال 9389]‏ ‏ ‏ 5194‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضرت آیت الله‌ العظمی الامام الخمینی دامت برکاته، بعد السلام و التحیّات‏

‏حضرت عالی در کتاب تحریر کتاب الغصب مسألۀ (30) در ارتفاع قیمت سوقیه‏‎ ‎‏مغصوب فرموده اید قیمت یوم الدفع به مالک پرداخته شود.‏

‏ولی در ضمن استفتائات توضیح المسائل (سؤال 32) در خمس عین غیر مخمس‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 214
‏که چند سال مانده و ارتفاع قیمت هر ساله داشته بعد از فروش عین فرموده اید خمس‏‎ ‎‏قیمت فروش کافی نیست بلکه ارباب خمس در ربح هر ساله، حکم شریک را دارند.‏

‏آیا این دو فتوا با هم سازگار است؟ و در صورت تفاوت هر کدام صحیح است‏‎ ‎‏معلوم بفرمایید.‏

بسمه تعالی، هر دو مسأله صحیح است و منافاتی با هم ندارند.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 215