وجوب برگرداندن چیزی که غصب شده
[سؤال 9341] 5161
بسمه تعالی 16 / 4 / 1361
برادری یک مسأله دارد که از این قرار است در وقتی که نمی دانسته و متوجه نبوده مال کسی را که گویا بهایی هم بوده خورده و یا سرقت نموده و او هم اکنون در خارج از کشور است و مقداری از اموالش را دولت در اختیار گرفته آیا این برادر که می خواهد خود را تطهیر کند چگونه ممکن است؟ در خاتمه از خداوند قادر متعال خواستارم که انقلاب اسلامی ایران را به رهبری امام عزیز به پیروزی نهایی برساند و دشمنان اسلام را به دست مسلمانان خوار و ذلیل بگرداند و امام خمینی را تا انقلاب حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه برای ما حفظ فرماید.
بسمه تعالی، به ورثه مسلمان او رد کند و اگر ندارد به حاکم شرع مراجعه نماید.
[سؤال 9342] 5162
بسمه تعالی
محضر حضرت آیت الله العظمی خمینی دام ظله
شخصی مال را دزدی کرده، بعداً پشیمان شده، حالا می خواهد این مال را از گردن خود خلاص کند، حالا از صاحب مال یا خجالت می کشد یا می ترسد که خطر دیگری
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 186
به وجود بیاید، این شخص چه باید بکند؟ شما امر بفرمایید.
بسمه تعالی، مال را به هر وسیله هست باید به صاحب آن ردّ کند هر چند صاحب مال ملتفت نشود که دزدی واقع شده و این مال همان مال دزدی است.
[سؤال 9343] 5163
بسمه تعالی
شخصی در زمان سابق از بعضی سازمان های دولتی مبلغی پول برداشته، الآن که نادم شده و می خواهد پول را رد کند باید به کی بدهد چون اگر بخواهد به خود آن سازمان رد کند راهی ندارد.
بسمه تعالی، باید به صندوق دولت رد کند و می تواند به صندوق هایی که جهت عمران و آبادی عمومی است از قبیل جهاد سازندگی واریز نماید.
[سؤال 9344] 5164
بسمه تعالی
شخصی به خاطر حسن نیتی که سپاه به شخصی داشته او جنس می خریده و به صورت گران به سپاه می فروخته حالا سخت پشیمان است. اگر چنانچه فرض کنیم شما موافقت کردید به این که به صورت اقساط برگرداند، بعد از پرداخت تمام اموال مسروقه و یا در حین پرداخت دولت پی ببرد به این سرقت تکلیف چه می شود و چه جوابی آیا می تواند بگوید من به صورت اقساط برگردانم یا نه؟ به هر حال استدعا داریم که هرچه زودتر جواب خود را بدهید چون این آقا مریض شده و سخت در عذاب روحی قرار گرفته. و همچنین زن و فرزند ایشان در این منزلی که ساخته نماز خوانده اند آیا نماز آن ها باطل است؟
بسمه تعالی، باید آنچه را سرقت کرده به محل آن برگرداند و در فرض سؤال نماز در خانه مذکور باطل است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 187
[سؤال 9345] 5165
بسمه تعالی
حضور مبارک مرجع عالی قدر و رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی
1. این جانب که به منظور تحصیل در شهرستان شیراز، مدت سه سال دور از خانواده به سر می بردم، به علت معاشرت با دوستان ناباب دچار انحرافاتی گردیدم؛ از جمله دزدیدن تعدادی آب پرتقال و کنسرو ماهی از چند سوپر مارکت شیراز، با وجود آن که قدرت خرید آن ها را داشتم؛ اینک که با پیروزی انقلاب، تحولی در من ایجاد شده و از درگاه خدا طلب مغفرت نموده ام، در مورد چگونگی پرداخت حق الناس و تکلیف شرعی ای که در این مورد بر عهدۀ من است، از آن حضرت تقاضای تعیین تکلیف دارم. به امید آن که توبه ام نزد خداوند مقبول افتد.
بسمه تعالی، ضامنید و باید از عهدۀ آن برآیید.
[سؤال 9346]
2. در مورد مسأله اول تقاضامندم تکلیف را در حد امکان به صورتی تعیین بفرمایید که با توجه به فرار بسیاری از سرمایه داران به خارج (که احتمالاً برخی از صاحبان مغازه های نامبرده در میان آنانند) و نیز حفظ آبروی بنده، از عهده خارج نباشد. بهای کل اموال مسروقه نیز حداکثر از سیصد تومان متجاوز نیست.
بسمه تعالی، با تمکن باید به همان جایی که از آن برداشته اید برگردانید؛ و اگر اموال مصادره شده، به بنیادهای مربوط مراجعه نمایید؛ و اگر برگرداندن به مالک ممکن نیست و مصادره نشده، از طرف مالک به فقرا صدقه دهید.
3. در مورد مسأله 1347 رسالۀ آن حضرت که فرموده اید: «مسافری که قصد کرده ده روز در محلی بماند، اگر بیش از ده روز در آن جا بماند، تا وقتی مسافرت نکرده، باید نمازش را تمام بخواند و لازم نیست دوباره قصد ماندن ده روز کند». خواهشمندم تعیین فرمایید که مقصود از مسافرت در این جا، طی کردن حد شرعی است، و یا گذشتن از حد ترخص هم مسافرت محسوب می شود؟
بسمه تعالی، منظور، سفر شرعی به مقدار مسافت است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 188
[سؤال 9347] 5166
بسمه تعالی 8 / 6 / 1361
محضر مبارک حضرت آیت العظمی خمینی، پس از اهدای سلام و درخواست سلامتی آن امام عزیز از درگاه منان
این جانب در سال 1352 به عنوان حسابدار در حجرۀ یکی از تجار تهران مشغول کار بودم. صاحب حجره که کارخانۀ روغن کشی اتومبیل نیز داشت، در ظاهر شخصی مسلمان و حاجی بود و بعضی از کارهای خیریه را انجام می داد. پس از مدتی متوجه شدم که حساب افراد ضعیفی را که مثلاً بشکه خالی فیلتر روغن و غیره به او می دادند، کم می کرد و چون سواد نداشتند مثلاً صد کارتن فیلتر را هشتاد کارتن حساب می کرد و خیلی از تخلفات. پس از مدتی این جانب هم که فاقد آگاهی بودم آلوده شدم و مقداری از مال وی را به صورت چک یا سفته و وجه نقد برمی داشتم و در حدود سال 1354 ترک کار کردم و با آشنایی که با یکی از روحانیت مبارز ـ که هم اکنون امام جمعه رامهرمز است ـ داشتم در جهت مطالعات اسلامی و انقلابی بر آمدم. اکنون متوجه شدم که این عمل درست نبوده و آن حاجی نیز فوت نموده، ولی ورثه شخص مذکور حیات دارند. تکلیف این جانب از نظر شرع مقدس اسلام چیست؟ استدعا دارم، اوامر شرعی در این مورد صادر گردد تا به تکلیف خود عمل نمایم.
بسمه تعالی، آنچه از اموال صاحب حجره را برداشته اید بدون وجه شرعی، باید در فرض مسأله به ورثۀ او بدهید.
[سؤال 9348] 5167
بسمه تعالی 8 / 7 / 1361
ضمن عرض سلام، دو مسأله شرعی داشتم. این جانب چندین سال است کارمند دولت هستم. در طول مدت خدمتم چندین بار به عللی، کار محوّله را صحیح و کامل انجام نداده ام، ولی پولش را دریافت کرده ام، و مدتش چند ماه می باشد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 189
1. آیا می بایست برای جبران آن، فقط در همان اداره کار کنم، یا این که اگر در یکی از ارگان های رسمی دولت کار کنم، درست است؟
2. اگر بخواهم همان مقدار پول را که گرفته ام و دینم را ادا نکرده ام، بپردازم این پول را باید چگونه و در کجا و با چه اسمی (منظور رد مظالم) باید بپردازم؟ و آیا می توانم به دفتر امام در قم بدهم؟
بسمه تعالی، اگر کار محوّله را انجام نداده اید، پولی که در مقابل آن گرفته اید را، باید به همان محلی که از آن گرفته اید مسترد دارید.
[سؤال 9349] ----> 3389
3. اگر مردی در یکی از بانک های خصوصی زمان طاغوت مشغول کار بوده و طبق عادت آن زمان به خواست طاغوتیان عمل کرده (به دلیل ندانستن مسائل شرعی) و در کارش اختلاس نموده، حال که انقلاب شده توبه کرده و پشیمان شده، آیا این شخص چون توبه نموده باید پول را به بانک که در حال حاضر بانک دولت جمهوری اسلامی ایران است بپردازد یا خیر؟
بسمه تعالی، باید پولی را که به بانک بدهکار شده به همان بانک رد کند.
[سؤال 9350] 5168
بسمه تعالی 15 / 12 / 1361
محضر مبارک امام امت و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران
ضمن عرض سلام و دست بوسی، مخلص، یکی از افراد ارتش طاغوتی سابق و ارتش جمهوری اسلامی ایران بودم که تازگی ها بازنشسته شدم. در ارتش سابق در اثر ضعف ایمان و موقعیتی که به وجود آورده بودند و یا به دلیل عُقده های فراوان و گاهی احتیاجات، دزدی در ارتش مرسوم بود که من هم ناچاراً از این امر مستثنا نبودم، البته بر خلاف میل باطنی خودم. در هر صورت من اقلام خرده ریزی مثل (باطری چراغ قوه، رنگ، انبردست، کاغذ و خودکار، قفل، تخته، گالن بنزین، قیچی، کپسول
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 190
آتش نشانی، چسب، چاقو، پیچ گوشتی، سیم و کابل، هویه، میخ، و خرده ریزهایی که یادم نیست از اموال ارتش تا زمان قبل از انقلاب دزدی کردم که مقداری از آن ها را به دیگران بذل و بخشش نمودم و بعضی ها هم مصرف شده و از بین رفته است و بعضی از آن ها هم هنوز هست و استفاده می کنم. البته بعضی از این اقلام مال کشور شیطان بزرگ بود و زیادی آمده بود که من برداشتم. در هر صورت من تازه مسلمان که در اثر رهبری های پیامبرگونه آن رهبر بزرگوار بعد از انقلاب بیدار شده و پی به قیامت اعمال خود برده ام تنم طاقت آتش جهنم الهی را ندارد و تصمیم گرفته ام تمام اموالم را از لحاظ خمس و مال امام حلال و حرام پاک نمایم. ناگفته نماند که چندی پیش جریان را کتباً با حاکم شرع شهرستان کرج جناب حجت الاسلام انصاری در میان گذاشتم و یادآور هم شده بودم که بقیه اقلام را که هنوز هست و استفاده می کنم اگر برگردانم ممکن است دیگران ببرند، ولی دوست دارم که داشته باشم و مبلغ تقریبی آن ها را هم به هر نحوی که صلاح باشد پرداخت کنم. البته نظر کلی ایشان ریختن مبلغ تقریبی آن ها به یکی از حساب ها مثل جنگ زدگان و حساب 100 امام بود. حالا اگر امام عزیزمان نظریه ایشان را تأیید می فرمایند با لطف پدرانه خود بفرمایید که پول تقریبی آن ها را به کدام حساب واریز نمایم. بهتر است تا این دم آخر فکر من از ناپاکی ها و آلودگی ها تا حدودی راحت باشد و اگر امام عزیز نظریه دیگری دارند امر بفرمایند تا اطاعت شود.
در خاتمه از خداوند متعال طول عمر امام عزیزمان را از خداوند مسئلت دارم که یک ملّتی را از بدبختی ها و انحرافات نجات دادند و به سوی زندگی سالم اسلامی رهنمون شدند.
بسمه تعالی، اموال موجود را باید به هر نحو امکان دارد به محلی که از آن برده اید برسانید و از عهدۀ آنچه از بین رفته برآیید و به همان محل ادا کنید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 191
[سؤال 9351] 5169
بسمه تعالی
دفتر محترم حضرت آیت الله العظمی امام خمینی مدّ ظله العالی
محترماً معروض می دارد این جانب قبل از انقلاب در کارخانه ای مشغول کار بوده ام و مبلغی پول و ابزار بدون اذن کارفرما از این کارخانه برداشتم، اکنون قصد دارم که پول و ابزار را به صاحبانش عودت دهم لکن کارفرمایان از کشور فراری شده اند و کارخانه ملی شده است، آیا اکنون می توانم پول و ابزار را در اختیار این کارخانه که در حال حاضر ملّی شده است بگذارم؟ ضمناً مقداری از ابزار مفقود شده آیا می توانم قیمت آن را مسترد نمایم؟ و من الله التوفیق
بسمه تعالی، شما ضامن هستید و لازم است به کارخانه مسترد نمایید.
[سؤال 9352] 5170
بسمه تعالی 14 / 12 / 1361
قم، دفتر امام، بنده دو مسأله شرعی به شرح زیر عنوان می کنم:
1. در دورۀ تحصیل خارج از کشور قبل از پیروزی انقلاب، گه گاهی پیش می آمد که از فروشگاه های آن جا اجناسی بدون پرداخت پول برداشته می شد، یا از کتابخانه های عمومی دانشگاه، چند جلد کتاب برده می شد و دیگر تحویل نمی گشت. در حال حاضر، با توجه به این مطلب که به صاحبان اصلی شان، در انگلستان دسترسی نیست، حکم تصرّف این اجناس و کتاب ها چگونه است؟ اگر کتاب ها را با وجود مختلف بودن کتابخانه ها، بتوان پست نمود، نمی توان صددرصد مطمئن بود که در راه تلف نشود و به دست صاحبان اصلی برسد. همچنین احتمال انحلال بعضی از کتابخانه ها و به دنبال آن، تعطیلی قسمتی از بخش های آموزشی دانشگاه، و ادغام در دیگران وجود دارد. خبر تعطیلی بخش هایی از دانشگاه را، از طریق یکی از دوستان شنیده ام. و از جزئیات آن ها اطلاعی ندارم. اجناس از فروشگاه های مختلف بوده، و
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 192
تهیۀ ارز خارجی هم مشکل است. تازه نحوۀ ارسال و میزان مبلغ هر فروشگاه هم به دقّت مشکل است.
سال پیش در منزل آقای پسندیده، در اتاقی که وجوهات شرعی را می پردازند، از یکی از آقایان که همین گونه مسائل را جواب می دادند، پرسیدم. گفتند که این گونه اموال ـ چون از غیر مسلمان به دستمان رسیده ـ جزء غنائم هستند و باید خمس این اموال را بپردازی. بنده هم خمسشان را پرداختم. امسال شنیده ام که اصلاً مسأله برخلاف است و باید اصل مال را به صاحبانش برگرداند.
حال با توجه به مشکل بودن اصل استرداد مال به صاحبان اصلی، و با توجه به ردّ خمس این اموال، تکلیف بنده چیست؟ آیا باز مسئول پرداخت وجوهی هستم؟ و اگر مسئول هستم، چگونه این دین از من برداشته خواهد شد؟ لطفاً جواب را مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، این عمل جایز نیست و موجب ضمان است، و نسبت به گذشته اگر امکان برگرداندن نیست، بر شما چیزی نیست.
2. در دورۀ تحصیل داخل و خارج از کشور، از یکی از مؤسسات دولتی آن رژیم، به نام بنیاد پهلوی وام هایی دریافت کرده ام. در آن دوره، دانشجویان این وام را دریافت می کردند تا پس از اشتغال، ده درصد حقوق خود را بپردازند. البته در بین دانشجویان رسم بر این بود که این وام ها را به علت این که وابسته به رژیم و دربار بود خود را عملاً موظّف به پرداخت نمی دانستند و پس از اشتغال، پولی به بنیاد پهلوی نمی دادند.
الآن که وضع فرق کرده، دولت اسلامی شده است و بنیاد پهلوی سابق که به بنیاد علوی تغییر نام یافته و درخواست تأدیه وام خود را نموده خود را موظّف به پرداخت این گونه وام ها می دانم. لیکن با توجه به سابقۀ ذهنی از بنیاد پهلوی سابق از میزان صحت و سلامت این بنیاد، جایگاه آن در میان نهادهای دولتی، چگونگی وابستگی و ارتباط این مؤسسه نسبت به سایر مؤسسات و وزارتخانه های دولتی، و نیز صلاحیت و صالح بودن افراد دست اندرکار آن جا برایمان مشخص نیست و نمی دانم واقعاً با پرداخت این وام ها، مبالغ به موضع اصلی خود ـ که تحصیل دانشجویان است ـ برمی گردد یا نه و این گونه مبالغ، حیف ومیل نمی گردند یا نه. راهی برای حصول اطمینان جهت رفع تردید وجود ندارد. با
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 193
این وجود هیچ گونه هم مایل نیستم که دینی از دیون فردی و اجتماعی بر ذمه ام باشد. نمی دانم آیا می توانم این وام را به نهاد دولتی مطمئن تری بپردازم، که مصارف وجوهش برایم شناخته شده است یا آن را در اختیار دفتر امام یا هر جایی که شما اعلام بفرمایید، قرار دهم؟ گرچه بنیاد علوی از تعقیب وام خود دست بردار نبوده و اقداماتی جهت دریافت وام خود، به عمل خواهد آورد.
با توجه به توضیحات فوق، آیا باز موظّف هستم که وام خود را به همان مؤسسه بنیاد علوی بپردازم، یا راه دیگری وجود دارد؟ در صورتی که راه دیگری وجود دارد، چگونه می توان موضوع را برای بنیاد علوی توجیه نمود، تا از تعقیب وام خود دست بردارد؟ جواب را مرقوم فرمایید. با تقدیم احترام
بسمه تعالی، اگر بنیاد جدید، همان مؤسسه سابق است که از آن وام گرفته اید، باید به او بپردازید.
[سؤال 9353] 5171
بسمه تعالی 19 / 5 / 1361
با عرض سلام و تحیات فراوان؛ چون مسأله زیر برای یکی از مقلدین امام خمینی ـ روحی فداه ـ پیش آمده آن را بیان فرمایید.
به عرض مبارکتان می رساند که در زمان طاغوت شخصی که خردسال بوده مقداری از اموال عمومی را مصرف نموده به عنوان مثال: در پست ادارۀ برق رفته سیم های مسی بی فایده و امثال آن را جمع کرده و فروخته است و یا کاغذهای اطلاعیه ای را که در آن زمان برای امور مختلف مملکتی بوده و دست بزرگ ترها بوده برای استفاده برداشته و مثلاً به قصابی فروخته و یا از کاغذهای امتحانی دبیرستانی به طور شخصی استفاده کرده و مقدار مختصری پول به دست آورده است.
تمام این موارد و امثال آن از روی جهالت و نادانی بوده حال این شخص می خواهد خود را بری ء الذمه کند. و زمانی که این امور و امثال این ها را مرتکب شده در اوان بلوغ یا بعد از بالغ شدن بوده است. چون این مسائل مربوط به حکومت طاغوتی بوده و هم اکنون بحمدالله حکومت، اسلامی است؛ لطفاً راهنمایی بفرمایید که برای بری ء الذمه شدن شخص مذکور چه مقدار پول و به چه حسابی واریز کند و یا به
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 194
کجا بفرستد و یا...؟ با توجه به این که مقدار دقیق آن پول ها را نمی داند، حداکثر در نظر بگیرد یا حداقل؟
بسمه تعالی، اجناس برداشتی را ضامن است. باید عین یا قیمت آن را به بیت المال برگرداند.
[سؤال 9354] 5172
بسمه تعالی 10 / 3 / 1361
سلام به پیشگاه مبارک امام بزرگوار، خمینی کبیر، امید و نور چشم مردم ایران
این جانب در تاریخ پانزدهم بهمن ماه سال 1357 مبلغی بین 22 تا 24 هزار تومان (چون مبلغ دقیق آن را شک دارم، ولی اطمینان دارم از 22 هزار تومان کمتر و از 24 هزار تومان بیشتر نبوده) از ارتش دریافت نمودم تا به شرکتی که چند دستگاه بی سیم قبلاً برای ارتش تعمیر کرده بود پرداخت نمایم. شرکت مذکور اسرائیلی بود و به وسیله چند نفر یهودی اداره می شد. به محض پیروزی انقلاب شرکت تعطیل و سردمداران آن فرار کردند. این پول پیش من ماند. قبل از انقلاب زمینی که در منطقۀ افسریه خارج محدوده، داشتم با فروختن وسایل زندگی و مقداری قرض از فامیل توانستم یک چهار دیواری بسازم. چون خیلی بدهکار بودم این پول را به قرض هایم دادم و دائماً در فکر این بودم که هر طور شده وام بگیرم و هر وقت مبلغ فوق به دستم رسید کسب تکلیف نمایم. مدت ها قبل تقاضای وام حقوقی نمودم. ماه گذشته مبلغ 26 هزار تومان وام حقوقی گرفتم. هر ماه 570 تومان به مدت 45 ماه از حقوقم کسر می شود. پنج سر عایله دارم و حقوق دریافتی من 5200 تومان است. منتظر جواب هستم که:
اول؛ مبلغ کل پول که شک دارم مشخص شود.
دوم؛ این که پارسال 1500 تومان کمک به جنگ زدگان دادم و گفتم 500 تومان از خودم و هزار تومان از پولی که برای شرکت از ارتش گرفتم.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 195
سوم؛ این که پولی که پیش من هست چه کار کنم؟
بسمه تعالی، پول را باید به ارتش برگردانید و دادن به جنگ زدگان کافی نیست.
[سؤال 9355] ----> 1862
2. مسأله دیگری که می خواهم سؤال کنم این است که چون شوهر من نظامی است در دوران طاغوت لعنتی ـ حدود بیست سال پیش ـ گاهی شوهرم از اداره غذا می آورد منزل، من و بچه هایم می خوردیم و یا اجناسی را به منزل می آورد مثل خودکار و غیره که من چون اول آگاه نبودم از آن ها استفاده کرده ام. البته حدود دوازده سال است که توسط یکی از اقوام، نسبت به ماهیت کثیف و منحوس پهلوی آگاهی پیدا نمودم؛ لذا حالا نمی دانم که من باید رد مظالم بدهم یا خیر؟ البته با چند تن از روحانیون آشنایی دارم ولی چون خجالت می کشم این مسائل را نزد آن ها مطرح کنم، لذا از شما تقاضا می کنم که تکلیف من را در این رابطه معلوم فرمایید که چه کار کنم که دینم ادا شود؟
بسمه تعالی، هر مقدار از مال دولت که یقین دارید بدون رعایت مقررات دولت استفاده کرده اید، باید به صندوق همان بخش دولتی واریز نمایید.
[سؤال 9356] 5173
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی مدّ ظله
شخصی مال کسی را غصب کرده آمده در نجف اشرف از وطن خود، خیال برگشتن ندارد، این مال به حاکم شرع رد مظالم داده، اتفاق افتاد رفت به وطن یا صاحب مال آمد در نجف اشرف از این شخص مال خود را مطالبه کرد، شخص غاصب دوباره به صاحب مال هم چیزی بدهد یا همان رد مظالم کفایت می کند؟ شما بیان فرمایید.
بسمه تعالی، برای صاحب مال ضامن است و مورد مذکور از موارد ردّ مظالم نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 196
[سؤال 9357] ----> 718
2. کسی که در کودکی اشیای مختصری را از دیگران برداشته، لازم است مستقیماً از آن ها حلالیت بطلبد و آن مال را به وی بدهد یا اگر بداند او به هر حال راضی می شود، به نحو دیگری می تواند آن را ادا کند؟
بسمه تعالی، به هر نحو یقین کند که صاحب مال راضی است، می تواند عمل نماید.
[سؤال 9358] 5174
بسمه تعالی 6 / 10 / 1361
محضر مبارک رهبر بزرگ انقلاب اسلامی ایران، حضرت امام خمینی، مدّ ظله
در زمان تظاهرات علیه رژیم طاغوت، کالایی که قیمت آن حدود دو هزار تومان بوده است، از منزل شخصی از افراد رژیم سابق که مردم خانۀ او را خراب و آتش زده بودند، به دست این جانب رسیده است و تا کنون مورد استفادۀ شخصی قرار گرفته است؛ شخص مذکور بعد از پیروزی انقلاب اسلامی، اعدام و خانوادۀ او به جای دیگری عزیمت کرده و دسترسی به خانوادۀ او مشکل است؛ حکم استفادۀ تاکنون و یا بعد از این، از آن کالا چیست؟
بسمه تعالی، کالای مسروقه باید به ورثۀ او برگردد با مراعات مقررات دولت اسلامی.
[سؤال 9359] ----> 1059
8. دو نفر گزارش دهندۀ سرقت مالی بوده اند. با سه نفر دیگر رفته اند و مال را دزدیده اند. گزارش دهنده از مال چیزی نصیبش نشده. با توجه به این که خود گزارش دهنده ها در حمل بار شرکت داشته و حالا یک نفر از آن ها به اشتباه خود پی برده و به صاحب مال رجوع کرده تکلیفش چیست؟
بسمه تعالی، منوط است به رضایت صاحب مال و اگر ید بر تمام مال پیدا کرده ضامن تمام آن است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 197
[سؤال 9360] 5175
بسمه تعالی
حضور محترم و ارجمند رهبر عزیزم و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت آیت الله امام خمینی، دامت برکاته، سلام، به عرض شما می رسانم:
من جوانی 21 ساله هستم. در تاریخ 1 / 12 / 1359 در خدمت سربازی در عملیات تنگه چزابه، به علت سرمای شدید یک اُورکت از سپاه گرفته بودم، ولی برای این که برادران سپاه خودشان به این لباس احتیاج داشتند و این لباس نیز برای آن ها بود، از ما که چند نفر بودیم تقاضای اُورکت کردند ولی ما به آن ها ندادیم و این لباس ها چون مخصوص خودشان بود، گفتند این ها را به ما بدهید، ما به شما یک اُورکت دیگر می دهیم. من به مدت 12 روز از تاریخ ذکر شده، به پایان خدمت 24 ماهه ام مانده بود؛ بعد که من ترخیص شدم، چون کسی نبود که از من تحویل بگیرد، من آن را با خود آوردم. حال از شما می خواهم که مرا راهنمایی کنید که آیا:
1. این لباس را به چه کسی تحویل دهم؟
2. من بارها با این لباس نماز خوانده ام، آیا نمازهای من درست بوده یا نه؟
3. اگر بخواهم پول آن را بدهم، به کجا بدهم؟
4. پول آن به نظر شما چقدر می شود؟
«و اکنون این اُورکت به وسیلۀ برادرم در جبهه است».
خدایا، خدایا، تا انقلاب مهدی، خمینی را نگهدار
بسمه تعالی، لباس را باید به مسئولین مربوطۀ سپاه تحویل دهید و نمازهایی که خوانده اید بدون علم به غصب بودن لباس، صحیح است.
[سؤال 9361] ----> 6542
3. چنانچه شخصی در اوان زندگی اش دزدی کرده است و منجر به مثلاً دستگیری وی نشده است آیا می تواند به عنوان (ردّ مظالم) در مقابل آنچه دزدیده مبلغی
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 198
پرداخت نماید؟ طریقۀ پرداخت چگونه باشد؟
بسمه تعالی، اگر طلبکار را می شناسد باید به هر نحو شده مال را به او برگرداند و در صورتی که صاحب مال را به هیچ نحو نشناسد، باید از طرف او به فقرا صدقه بدهد.
[سؤال 9362] ----> 1285
2. شخصی در زمان گذشته مبلغی از بعضی مؤسسات دولتی برداشته الآن که نادم شده و می خواهد برگرداند اگر بخواهد به افرادی که متصدی آن مؤسسات هستند بدهد اطمینان ندارد که در صندوق دولت فعلی برود، لذا از محضر مبارک تقاضا کرده اند که تکلیف ایشان را معلوم فرمایید که پول یا اجناسی که از دولت سابق برداشته فعلاً به کجا تحویل دهد و اگر خود او فقیر باشد راهی دارد که به خودش برسد؟
بسمه تعالی، باید به همان مؤسسه دولتی رد کند.
[سؤال 9363] ----> 6817
2. معلمی ندانسته از پول تغذیه بچه ها در مدارس استفاده نموده است. مبلغ مزبور را چه کند؟
بسمه تعالی، مبلغ مزبور را ضامن است، باید به هر نحو که میسور است برگرداند.
[سؤال 9364] 5176
بسمه تعالی 8 / 7 / 1358
حضور محترم ریاست هیأت استفتائیۀ امام خمینی، عاجزانه درخواست می کنم به سؤال این جانب جواب دهید:
شخصی در زمان طاغوت رئیس خانۀ انصاف بوده و مردم را جریمه کرده است. در سابق این پول به دادگستری داده می شده است، ولی او پول را رد نکرده است. فعلاً که این پول پیش او مانده است، آیا باید به دادگستری رد کند یا به افراد جریمه شده و یا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 199
به مخارج ده می تواند برساند یا به مقام دیگری باید بدهد؟ در هر صورت جواب دهید تا به آن عمل شود. متشکرم
بسمه تعالی، باید به صاحبانش رد کند.
[سؤال 9365] 5177
بسمه تعالی 14 / 11 / 1358
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، پس از مراسم دعاگویی، به شرف عرض عالی می رساند:
در زمان طاغوت یک عده افراد از شرکت نفت مقداری اموال از قبیل سیم و لوله و آهن سرقت کرده اند که مال بعضی هم خیلی قابل اهمیت است. بعضی از این افراد مستضعف و بعضی هم خیلی مستکبر و مالدار هستند. نسبت به این اشخاص راجع به این اموال چه دستور می فرمایید؟ در ضمن چه عملی باید کرد. بعضی هم در زمان انقلاب این عمل را کرده اند. تمنا دارم جواب مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، باید برگردانند.
[سؤال 9366] 5178
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی امام خمینی مدّ ظله العالی
شخصی در حین مرض موت که تقریباً شصت هزار تومان مقروض بوده و قدر زمینش به اندازه همین پول بوده است و مقدار سی هزار تومان دیگر به طور غصبی به مردم بدهکار بوده است، که خودش البته از شدت جهالت در نظر نداشته است و بعضی از افرادی که از مسائل شرعی آگاه نبوده اند به فرد مذکور گفته اند که تو از سبب زمین خودت مستطیع هستی و حال آن که مقداری از زمین را به طور غصبی نیز در تصرف داشته است و بعد خودش در همین مرض فوت کرده است و وصیت نموده است که ثلث از زمینم را بفروشید و از جانب من به حج بروید و دو پسر صغیر و یک
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 200
دختر صغیر نیز دارد، آیا تکلیف وصی و اقارب در این باره چیست؟ پس آیا زمین غصبی و پول غصبی را به صاحبانش مسترد کند و یا این که حج برود در حالی که این ثلث زمینش هم حقوق مردم و خرجی مکه را ادا نمی تواند بکند. لطفاً جواب فرمایید که کدامش مقدم است.
بسمه تعالی، آنچه غصب شده جزء ترکه نیست، باید به صاحبانش برگردد و آنچه که از ترکه محسوب است ثلث آن صرف وصیت و دو ثلث دیگر بین ورثه تقسیم می شود و حج در فرض وجوب باید انجام شود و اگر ثلث کافی نیست از اصل مال تکمیل شود.
[سؤال 9367] ----> 7002
7. اگر در جایی دولت کاملاً اسلامی نباشد، اموالی که بدون اجازۀ دولت ـ یعنی بدون اجازه مسئولین همان شعبه ـ گرفته حکم این اموال، حکم مجهول المالک یا معلوم المالک را دارد؟ بیان بفرمایید.
بسمه تعالی، باید به همان شعبه رد کند یا از مسئولین مربوطه کسب اجازه نماید.
[سؤال 9368] 5179
بسمه تعالی
سلام به حضور مبارک امام امت؛ امید است که حال امام خوب باشد، ان شاء الله.
غرض از مزاحمت این بود که در کشور کانادا کارت های به خصوصی وجود دارد که بانک ها به بعضی افراد که حساب پولی در بانک داشته باشند می دهند و با وجود، این کارت، بانک یک نوع اعتبار مالی به شخص می دهد که هر کجا خواست، خرید می کند یا بنزین می زند و کارت را نشان می دهد و دیگر از او پول نمی گیرند. بعداً بانک برای شخص، صورت خرید یا بنزین را می فرستد و او هم باید بپردازد. حال بعضی از آقایان این نوع کارت ها را دارند و از آن استفاده می کنند و پول بانک یا شرکت مربوط
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 201
به این کارت را نمی پردازند و یا مثلاً روزی که می خواهند بیایند ایران با وجود آن کارت یک خرید کلی به اندازه 10 هزار تومان یا بیشتر یا کمتر می کنند و می آیند ایران، بدون پرداخت پول به شرکت یا بانک که همه صهیونیستی هستند. حکم شرعی در این زمینه چیست؟
بعضی نیز حساب چکی در بانک باز می کنند و جنس و یا هر چیز دیگر که می خواهند می خرند و چک بی محل می کشند و بعد هم نمی پردازند. این گونه خریدها، از فروشگاه های بسیار بزرگ این کشور است که سراسر امریکا و کانادا هستند و همه هم صهیونیستی هستند. حکم شرعی آن چیست؟
بسمه تعالی، این کار جایز نیست و موجب ضمان است.
[سؤال 9369] 5180
بسمه تعالی 19 / 4 / 1361
حضور محترم حضرت آیت الله العظمی امام خمینی ـ روحی فداه ـ سلام عرض می کنم. در پناه امام زمان و در توجه ایشان بوده باشید ان شاء الله
1. شخصی در جوانی از روی نادانی مالی را به ارزش سیصد تومان دزدیده، ولی کارش دزدی نبوده، یک دفعه این گناه مرتکب شده است. در ضمن این سیصد تومان مال دو نفر بوده ـ که یک نفر آن ها مرده و یک نفر زنده است ـ چون شخص گناهکار آبرو دارد چندین بار رفته است با صاحب مال در میان بگذارد، ولی حیثیت به ایشان اجازه نداده است. آیا شخص می تواند این مال را برای مسجد درست کردن یا با نظر شما صدقۀ جاریه بدهد یا خیر؟
بسمه تعالی، باید به خود آن ها یا ورثۀ آن ها رد کند و لازم نیست اطّلاع دهید که چیست.
2. در ضمن این مال در حال حاضر به ارزش سه هزار تومان شده است. شخص کدام یک را باید رد کند؟
بسمه تعالی، قیمت یوم التلف را بدهد؛ مگر این که خود مال موجود باشد که باید خود آن را رد کند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 202
[سؤال 9370] ----> 2340
2. مدت 30 سال در ادارۀ دولتی کار کرده ام. در این مدت، روزهای چند در سر کار نرفتم، مقداری اجناس که کهنه بوده و برای اداره خوب نبوده و مقداری هم نو بوده که روی هم شاید بشود 3000 تومان و 2000 تومان هم پول نقد بوده که غیر مشروع استفاده شده، با این مبلغ 5000 تومان چه باید کرد؟
بسمه تعالی، بدهی را به هر نحو که بتوانید باید به حساب همان اداره بازگردانید.
[سؤال 9371] 5181
بسمه تعالی 21 / 9 / 1361
محضر مبارک نایب الامام و مروج الاحکام و رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
معروض می دارد، یکی از کارمندان هیأت واگذاری زمین ـ که خود را نمایندۀ فرماندار معرفی می نمود ـ از عده ای کشاورز و کارگر، جهت صدور تأیید به سهمیه ای که دولت جمهوری اسلامی ایران برایشان تعیین نموده، مبلغ گزافی به عنوان حق امضا، دریافت داشته است. هر کسی که از دادن حق امضا خودداری می نمود، از سهمیه محروم می گردید. کارگران بیچاره مجبوراً پول دادند، ولی پس از مدت دو ماه متوجه گردیدند، پولی که داده اند جنبۀ قانونی نداشته، بلکه اخاذی بوده است. لاعلاج در صدد شکایت برآمده اند. اخاذ نامبرده چون متوجه گردیده پول دهندگان شکایت نموده اند، برای فرار از جرم، مبلغی از آن پول را به حساب خیریه واریز نموده است. آیا جایز است چنین پولی که به زور گرفته شد، به حساب خیریه واریز شود یا خیر؟ بسمه تعالی، پولی که بدون مجوز شرعی و قانونی گرفته شده، باید به صاحبان آن برگردد و با واریز کردن به حساب خیریه، برائت ذمه حاصل نمی شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 203
[سؤال 9372] 5182
بسمه تعالی 7 / 6 / 1361
خدمت کلیۀ برادران خدمتگزار هیأت استفتای امام سلام عرض می کنم، امیدوارم با یاری خدای متعال و با عنایات حضرت ولی عصر (عج)، خدمات خود را به نحو احسن انجام دهید. برادری که نامۀ این حقیر را می خوانید! این جانب جوانی 25 ساله هستم، که در حدود یک سال است توبه کرده ام، و آن هم به لطف خداوند متعال بود که عمر مرا نگرفت و فرصتی به من داد تا به کارهای نامشروع خود پایان بدهم، و به عنوان یک فرد مسلمان، به کلیۀ فرائض دینی ـ که اندوخته این دنیا می باشد ـ به نحو شایسته ای عمل کنم. این حقیر تا سال 1360، به هیچ یک از اعمال پلید و شیطانی خود، پی نبرده بودم و چون شغلم رانندۀ تاکسی بود، به هر جنایتی دست زده ام، که به لطف خداوند به خدمت مقدس سربازی اعزام شدم و در محیط جبهه، با کمک برادران روحانی که در سنگرها بودند، تا اندازه ای خود را ساخته و از کارهای گذشته صددرصد پشیمان شده و توبه کرده ام و با خدای خود عهد کردم که اگر از جنگ سالم بیرون آمدم، هرگز دنبال گناه و آلودگی نروم، تا بتوانم جبران گناهان گذشته را بکنم و چون هر روز که می گذرد، به مسائل دینی و شرعی اهمیت می دهم؛ لذا می خواهم با راهنمایی های خودتان، بار گناهانم کاسته شود تا در روز قیامت پیش خدای خود و پیامبران و امامان روسفید و سرافراز باشم.
تا آن جایی که من اطلاع دارم، مقام شهید با آن همه عظمتی که دارد، خدا تمام گناهانش را می بخشد به جز حق الناس، و چون بنده تازه به راه راست هدایت شده ام و مقداری از دین مردم روی دوش من سنگینی می کند، باید آن ها را ادا کنم.
اول، مبلغ 30000 ریال و یک جفت گوشواره ـ که نمی دانم از چه نوع جنسی بود ـ و چند عدد نگین عقیق و یک دفترچه حساب پس انداز در تاکسی من جا ماند و با این که آدرس صاحب مال را داشتم، آن مال را به صاحبش نرساندم، و در راه نامشروع خرج کردم و الآن هم آدرس آن شخص را فراموش کرده ام و نمی دانم چه کار کنم.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 204
لطفاً در این مورد مرا راهنمایی کنید.
دوم ـ که خیلی شرم می کنم بازگو کنم، ولی چاره ای ندارم ـ دزدی است، که چند سال پیش یک عدد جلو پنجره پیکان ـ که کمیاب بود و خیلی هم گران ـ از یک ماشین باز کردم، و دو جفت بوق و یک چراغ، که قیمت آن دو جفت بوق و چراغ، سه سال پیش 20000 ریال بود، که چراغ را الآن هم دارم و در منزل است. این ها جرائمی بود که مرتکب شده ام، ولی چون آن زمان خیلی بی تفاوت بودم و اصلاً اهمیتی بدان نمی دادم، مرا ناراحت نمی کرد، ولی حالا که به لطف خداوند، عمری به ما داد تا به راه راست برگردم و حق مردم را بدهم، خیلی مرا عذاب می دهد و با خود می گویم: من که هنوز پاک پاک نشده ام، و با خود می گویم: تو اول باید حق مردم را بدهی، تا خداوند توبۀ تو را قبول کند. بار دیگر از خدمت شما برادران تقاضا می کنم مرا کاملاً راهنمایی کنید، تا حق مردم را به یک نحوی بدهم. در ضمن پولی هم ندارم که یک جا بپردازم، اگر شما مایل هستید بنده با شما حضوری در یک مکان مناسب، صحبت کنم تا راه خود را بدانم. با امید پیروزی رزمندگان و عمر با عزت و طولانی امام امت، سخن خودم را خاتمه می دهم. والسلام علیکم
بسمه تعالی، باید از گناه ارتکابی توبه نمایید و از خداوند منان طلب عفو کنید و اموال مذکوره را به صاحبانش برگردانید و اگر از پیدا کردن صاحب آن مأیوس هستید، از طرف او به فقرا صدقه بدهید.
[سؤال 9373] 5183
بسمه تعالی 5 / 11 / 1361
با سلام به محضر امام امت، رهبر کبیر انقلاب اسلامی و بنیان گذار جمهوری اسلامی؛ سلامتی دائم و عمر طولانی و بابرکت برای آن جناب خواستارم. غرض از مزاحمت و گرفتن وقت گران بهای شما مسأله ای بود که هم اکنون برایتان عرض می کنم:
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 205
این جانب مدتی قبل متصدی یکی از انبارهای بیت المال (انبار تدارکات ارتش) بودم و هم اکنون حدود چهار ماه است که انبار مذکور را تحویل شخص دیگری داده ام که از آن انبار، مقداری جنس برداشته ام و هم اکنون از این کرده پشیمانم و لذا متذکر می شوم که با برگرداندن اجناس مذکور آبروی این جانب در خطر حتمی قرار می دهد. لذا از آن مقام عالی و محترم خواهان حل هرچه سریع تر این مسأله می باشم. ضمناً چون این جانب در زمان خیلی کمی دیگر، عازم جبهۀ حق علیه باطل می شوم لذا حل هرچه سریع تر این مشکل را خواستارم. والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، باید اموال را از هرجا برداشته اید به همان جا رد کنید و لازم نیست به آن ها بفهمانید که آن را شما برداشته اید.
[سؤال 9374] 5184
بسمه تعالی 21 / 10 / 1361
کسی که مسئولیت بنیان مسجد یک دهات را به عهده بگیرد و با معتمدان دهات، دفتر قبض بگیرد و مبلغ زیادی پول جمع نماید آن را بالا بکشد و مردم، مسجد را بسازند. چه صورتی دارد؟ لطفاً جواب را بیان فرمایید.
بسمه تعالی، اگر مطلب مرقوم صحت دارد، باید پول را به صاحبانش رد کند.
[سؤال 9375] 5185
بسمه تعالی 13 / 1 / 1362
حضور محترم رهبر انقلاب اسلامی ایران، امام خمینی، دامت برکاته
سؤالات زیر، شامل مسائل متعددی است که از سوی افراد متفاوت مطرح شده و این جانب، مسئول پرسیدن آن ها و کسب تکلیف شده ام.
1. اگر فرض کنیم کسی (دختری) در سن نه، ده، یازده سالگی ـ که در هر حال، سن تکلیف می باشد ـ دزدی کرده باشد (مثلاً اگر اسباب بازی های کم قیمتی را از خانۀ
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 206
فامیل ها دزدیده باشد) و در همان حال بداند که این کار، کار بدی است و به قبح آن پی برده باشد، مع هذا این عمل زشت را مرتکب شده باشد، اما بعدها که بزرگ شد و از این کار خود پشیمان شد، برای این که گناهش پاک شده و توبه اش پذیرفته گردد، چه باید بکند؟ آیا باید آن اسباب بازی را عیناً به صاحبش تحویل دهد، در صورتی که آن اسباب بازی را به کسی داده باشد و یا خراب شده باشد؟ یا درصورتی که صاحبش بزرگ شده و نیازی به آن اسباب بازی ندارد؟ آیا باید پولی را معادل قیمت آن اسباب بازی به صاحبش تحویل بدهد؛ آن هم در سن بزرگی؟
بسمه تعالی، درصورت وجود عین ـ ولو خراب و شکسته ـ باید خود آن را به صاحبش برساند و مقدار نقص را با پول جبران نماید، و درصورت تلف شدن عین آن، قیمت آن را باید به او برساند.
2. اگر شخصی در سن تکلیف، به هنگامی که زخمی یا جوشی در بدنش ایجاد شده، در زمانی که این جوش یا زخم در حال التیام یافتن و خوب شدن است، پوست جدید و نازک روی آن را بِکنَد و باز زخم شروع به ترمیم کند، اما این شخص باز به بدن خویش رحم نکرده و روی این زخم را دوباره بِکنَد (به مدت چهار سال) به طوری که منجر به حساسیت پوستی برایش بشود، اما پس از این مدت زمانی که گذشت، شخص به بیهودگی این عمل و ظالم بودن خویشتن پی ببرد و از این کار خود بی نهایت پشیمان شود و بخواهد توبه کند، پس از توبه برای پاک شدن از این گناه، آیا دیه لازم است؟ پرداخت دیه به چه شکل است؟ آیا از طریق دادن وجه معینی، این دیه پرداخت می شود؟ اگر به این صورت باشد، این مبلغ به کجا باید پرداخت شود؟
بسمه تعالی، دیه ندارد.
3. اگر شخصی ثواب های نماز شب را خیلی شنیده باشد و هر زمانی که خود را وادار می کرده به خواندن نماز شب، نمی توانسته تا مدت زمان مدیدی این عمل را ادامه دهد، تا این که طی این زمان، مشکلی برایش پیش می آید و او برای این که بتواند خود را حداقل مجبور کرده و برای خود، خواندن نماز شب را به صورت یک عمل واجب درآورد، برای حل این مشکل، نذر می کند که نماز شب را تا آخر عمر هر شب بخواند و بر خود واجب گرداند؛ اما بعد که نذر او ادا شد، نتواند نماز شب را همیشه و به طور پیوسته ادامه دهد، آیا معصیت کرده؟ در این صورت، چه باید بکند؟
بسمه تعالی، اگر نذر بدون صیغۀ مخصوص به آن بوده، وفا واجب نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 207
[سؤال 9376] 5186
بسمه تعالی
این جانب، در زمان شاه در مشهد یک کیسه برنج از بیمارستان امام رضا که مردم فروشگاه ارتش را آتش زده بودند و چیزهای آن جا را آورده بودند به آن جا و من چون در آن زمان بی پول بودم و برای خرجی مانده بودم از آن جا برده و حالا می خواهم وضع خود را روشن کنم و چون روی پرسش از نماینده امام را نداشته و مقلد امام هستم ـ وقت شما را گرفته ـ چه کار کنم؟
بسمه تعالی، ضامن هستید و باید آنچه را برده اید به محلش برگردانید و اگر مربوط به ارتش است به آن جا برسانید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 208