کتاب خوردنی ها و آشامیدنی ها

خوردن مال دیگران

خوردن مال دیگران

[سؤال 9157]‏ ‏ ‏ 5030‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏السلام علیک یا حجة بن الحسن العسکری علیه السلام، با درود به محضر مقدس رهبر کبیر‏‎ ‎‏انقلاب حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی، چند سؤال شرعی عرض می نمایم؛ تقاضا‏‎ ‎‏دارم پاسخ بفرمایید.‏

‏1. شخصی است که برای صله رحم وظیفه دارد به خواهرش سر بزند؛ از طرفی‏‎ ‎‏شوهر خواهر او که یک کارمند جزء است در قبل از انقلاب یا خود مستقیماً رشوه‏‎ ‎‏می گرفته و یا رؤسای اداره اش می گرفته و سهم او را می داده اند از پولی که مخلوط با‏‎ ‎‏پول رشوه بوده، منزل مسکونی ساخته و درخت کاری کرده؛ ولی بعد از انقلاب‏‎ ‎‏رشوه ای نگرفته است.تکلیف آن شخص (برادر زن) که وظیفه دارد گاهی اوقات به‏‎ ‎‏خواهرش سر بزند و از غذای منزل آن ها بخورد چیست؟ نظر شرع مقدس را مرقوم‏‎ ‎‏فرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر یقین به غصب بودن ندارید اشکال ندارد.

‏2. اگر شرکت در کارهای انقلاب و همچنین مراسم مذهبی جمعه، جماعات، جلسات، سخنرانی ها و‏‎ ‎‏کلاس ها به طوری وقت انسان را بگیرد که در منزل کمتر حضور پیدا کند و آن طور که باید و شاید به‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 79
‏تربیت و اظهار محبت نسبت به عیال و فرزندان خود موفق نشود با این که انقلاب اسلامی هم به چنین‏‎ ‎‏فعالیت هایی نیاز دارد؛ آیا چنین شخصی معذور است؟ تکلیف چیست؟ نظر عالی مرقوم فرمایید.‏

بسمه تعالی، باید تکالیف واجبه را مقدم بدارد.

‏3. پدری با این که نماز می خواند و بعضی از مسائل شرعی را رعایت می کند، متعهد به انقلاب نیست.‏‎ ‎‏مثلاً با این که حقوق کافی دارد (حقوق بازنشستگی) هر وقت بتواند، جنسی مثل یخچال را از سهمیه‏‎ ‎‏دولتی می گیرد و با دو برابر یا بیشتر قیمت خرید می فروشد. سود آن پول چه حکمی دارد و غذا‏‎ ‎‏خوردن از مال او و احترام به والدین (احترام به او) از جانب فرزند چه صورتی دارد؟ نظر عالی را‏‎ ‎‏مرقوم فرمایید.‏

بسمه تعالی، اگر کار او خلاف مقررات دولت اسلامی نباشد اشکال ندارد و استفاده از اموال او تا یقین به غصب نباشد مانع ندارد.

‏4. به فتوای جناب عالی می شود مقلد شما خمس (سهم سادات) را به سادات فقیر مستقیماً بدهد؟ ‏

بسمه تعالی، متوقف بر استجازه است.

[سؤال 9158]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 499

‏2. آب زراعتی در صورت نارضایتی مالکین آن، برای آشامیدن مباح می باشد‏‎ ‎‏یا  خیر؟‏

بسمه تعالی، در فرض مسأله بدون رضایت مالک جایز نیست.

[سؤال 9159]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 6308

‏6. میوه ای که آب می آورد از چند تا باغ، نمی دانیم از کدام است خوردن آن حرام‏‎ ‎‏است یا نه؟ شما بیان فرمایید.‏

بسمه تعالی، تا احراز رضایت صاحب آن نشود خوردن آن حرام است. 

[سؤال 9160]‏ ‏ ‏ 5031‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏الحمد لله‌ ربّ العالمین، والصلاة والسلام علی خیر خلقه محمد وآله الطاهرین، و‏‎ ‎‏لعنة الله‌ علی أعدائهم أجمعین إلی یوم الدین‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 80
‏ما پرسنل رزمنده در جبهۀ حق علیه باطل، از فرسنگ ها راه دور در جبهۀ فکّه‏‎ ‎‏خدمت با سعادت حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی دعا و سلام می رسانیم و‏‎ ‎‏سلامتی امام امت را از درگاه احدیّت مسئلت داریم؛ مسأله ای برای ما پرسنل رزمنده‏‎ ‎‏در این جبهه اتفاق می افتد که در این باره خواستار دستورات رهبر کبیر انقلاب‏‎ ‎‏اسلامی ایران هستیم. ‏

‏منطقه ای که ما پرسنل رزمنده قرار گرفته ایم، پر از حیواناتی است که قبلاً اهلی بوده‏‎ ‎‏و به مرور زمان وحشی شده و دارای بچه های خیلی زیادی هستند که هنگام استفاده از‏‎ ‎‏آب رودخانه دوویرج به دست دشمنان اسلام، یعنی سربازان کثیف عراقی می افتند؛ در‏‎ ‎‏مورد استفاده از گوشت آنان خواستار دستورات امام امت هستیم. ‏

‏در پایان، مجدداً ما پرسنل رزمنده از دور دست امام امت را می بوسیم و از خداوند‏‎ ‎‏متعال خواستاریم که از عمر ما بکاهد و بر عمر امام عزیزمان بیفزاید. ‏

بسمه تعالی، اگر حیوان حلال گوشت است و علم به رضایت صاحبان آن، ولو به شاهد حال دارند می توانند تصرف کنند و از گوشت آن استفاده نمایند.

[سؤال 9161]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 2664

‏3. کسی که پولش را به فردی می دهد که برایش کار کند و ماهیانه مبلغی به او بدهد،‏‎ ‎‏البته با ایما و اشاره و غیره، مبلغ ماهیانه مشخص است، مهمانی رفتن در آن خانه و‏‎ ‎‏استفاده از غذای آن چه صورت دارد؟‏

بسمه تعالی، اگر یقین ندارید که اموال مورد تصرف شما با پول حرام تهیه شده باشد، اشکال ندارد.

[سؤال 9162]‏ ‏ ‏ 5032‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 6 / 1361‏

‏پس از عرض سلام، خواهشمند است به مطالب زیر پاسخ شرعی عنایت فرمایید.‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 81
‏1. آیا به مهمانی شخصی که از راه بهرۀ بانکی در جمهوری اسلامی ارتزاق‏‎ ‎‏می نماید رفتن و طعام خوردن در منزل وی حرام خوری است یا خیر؟‏

بسمه تعالی، اگر یقین نباشد و اطمینان نداشته باشند به این که در مال مورد تصرّفشان از مال حرام هست تصرف مانع ندارد.

[سؤال 9163]

‏2. در صورت حرام بودن، وظیفۀ افراد تحت تکفل این شخص چیست؟‏

‏3. اگر ارثی از شخص فوق به ورثۀ قانونی وی برسد، تکلیف این پول چیست؟‏

بسمه تعالی، 2 و 3. حکم مسأله یک را دارند.

‏4. آیا نماز گزاردن در منزل شخصی که اطمینان نداریم خمس می دهد یا خیر، مجاز است؟‏

بسمه تعالی، در فرض عدم علم اشکال ندارد.

[سؤال 9164]‏ ‏ ‏ 5033‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏حضور محترم دفتر استفتای امام خمینی، سلام علیکم‏

‏امیدوارم که خداوند تبارک و تعالی همۀ اعمال ما را به درجۀ قبول برساند و خالص‏‎ ‎‏برای خودش بگرداند تا حقوقی را که از بیت المال دریافت می دارم حلال باشد.‏

‏محترماً؛ عرض می شود که این جانب 21 ساله و عضو سپاه هستم. پدر من یک‏‎ ‎‏مغازۀ بقالی دارد. وی در فروختن جنس، ظلم به مردم روا می دارد؛ مثلاً وقتی که‏‎ ‎‏مشتری وی را نمی بیند، بدون اجازۀ مشتری یک میوۀ خرابی روی میوه های وی‏‎ ‎‏می گذارد، یا این که زیر صندوق گوجه و غیره را خراب می ریزد و روی آن چند کیلو‏‎ ‎‏خوب می گذارد و می فروشد، یا این که اگر جنسی کیلویی 25 ریال باشد و مثلاً خریدار‏‎ ‎‏5 / 5 کیلو بگیرد، نیم کیلوی آن را 15 ریال حساب می کند به جای این که 5 / 12 ریال‏‎ ‎‏حساب کند و مواردی مانند این ها.‏

‏آیا اگر پدر من این پولی را که از کسب به دست می آورد با آن خانه ای بسازد یا‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 82
‏این که پول آب و برق را بدهد یا مثلاً با آن غذا بگیرد تا بخوریم، آیا این غذا برای من‏‎ ‎‏حلال یا حرام است؟ یا اگر از آب آن وضو بگیرم یا این که در آن خانه نماز بخوانم‏‎ ‎‏چطور است؟ راه حل آن را بفرمایید.‏

‏اگر اشکال داشته باشد من می توانم با دادن خمس آن ها از آن استفاده کنم؟ اگر زن‏‎ ‎‏بگیرم به چه صورت می شود؟‏

‏من که در سپاه هستم قبلاً نمی دانستم و روزهای مرخصی در آن جا غذا می خوردم‏‎ ‎‏و یا این که همین حال هم بعضی از صبح ها که نمی توانم و فرصت ندارم در منزل‏‎ ‎‏ناشتایی بخورم، آیا می توانم از غذای سپاه استفاده کنم؟‏

‏اگر اشکال داشته باشد آیا می توانم پول غذاهایی را که خورده ام یا گاهی وقت ها‏‎ ‎‏می خورم، به حساب جبهه واریز نمایم یا این که حتماً باید به تدارکات سپاه داده شود؟‏‎ ‎‏یا مثلاً اگر در ساعات کار، کم و زیادی شود که کار ما معادل حقوقی نباشد که به ما‏‎ ‎‏می دهند، باید این دین و بدهی را به چه کسی (جبهه یا تدارکات یا غیره) بپردازیم؟‏

بسمه تعالی، اگر در غذایی که در منزل پدر تصرف می کنید یقین به بودن مال حرام نداشته باشید، تصرف شما مانع ندارد و حقوقی که از سپاه می گیرید اگر مطابق مقرّرات به شما داده می شود بر شما حلال است، ولی نباید کم کاری کنید و غذای سپاه هم همین حکم را دارد.

[سؤال 9165]‏ ‏ ‏ 5034‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏پس از عرض سلام به رهبر کبیر انقلاب، آیت الله‌ العظمی امام خمینی، امیدوارم که‏‎ ‎‏حالتان خوب باشد و ما خانواده های شهدا و فرزندان شهدا در زیر سایۀ شما زندگی‏‎ ‎‏کنیم. این جانب همسر شهید جهت یک مسأله دینی مزاحم وقت شما شده ام؛ زیرا از‏‎ ‎‏هر کسی سؤال می کنم، جواب مختلفی می شنوم؛ لذا می خواهم از زبان خود شما‏‎ ‎‏بشنوم. ‏


استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 83
‏من و فاطمه تنها زندگی می کنیم؛ برادرم هم نزد ما می آید، ولی چون فاطمه چهار‏‎ ‎‏سال دارد، هنوز خیلی کوچک است که من به او بفهمانم که کار و کسب پدر من از راه‏‎ ‎‏حرام است؛ و هرچه سعی کردم که خودم را قانع کنم، باز هم برای من حل شده نیست‏‎ ‎‏و من می دانم که پول آن حرام است؛ خوب، من چطور می توانم به بچۀ چهار ساله‏‎ ‎‏بفهمانم! و او علاقۀ شدیدی هم نسبت به مادرم دارد. ای امام! برای ما بنویس: آیا ما به‏‎ ‎‏منزل آن ها برویم و پای سفرۀ آن ها بنشینیم یا نه؟ و آیا آن غذا برای ما هم حرام است یا‏‎ ‎‏فقط برای آن شخصی که از راه حرام پول درمی آورد؟ دیگر مزاحم وقت عزیز و‏‎ ‎‏گرامی شما نمی شوم. ‏

بسمه تعالی، اگر یقین دارید غذا و چیزهای دیگری که مورد تصرف و استفادۀ شما واقع می شود، با پول حرام تهیه شده، تصرف جایز نیست؛ ولی اگر یقین ندارید، تصرفات مانع ندارد. ان شاء الله‌ موفق باشید.

[سؤال 9166]‏ ‏ ‏ 5035‏

‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏دفتر محترم امام خمینی، رهبر عزیز انقلاب اسلامی ایران‏

‏احتراماً؛ این جانب عضو سپاه پاسداران انقلاب اسلامی لارستان، استعداد و‏‎ ‎‏موقعیت ازدواج را دارا می باشم، ولی با توجه به شغلم و همچنین تورم اقتصادی‏‎ ‎‏موجود در جامعه، از داشتن خانه ای مستقل ـ الاّ به صورت اجاره ای صد درصد ـ‏‎ ‎‏محروم می باشم ولی در خانۀ پدرم، تعداد اتاق ها در حدی می باشد که می توانم به‏‎ ‎‏راحتی از آن ها استفاده کرده و در این امر مهم که بارها حضرت آیت الله‌ العظمی‏‎ ‎‏منتظری تأکید فرموده اند، اقدام نمایم. ‏

‏اما متذکر می شوم که شغل پدرم غیر از کارهای آزاد، عامل فروش قند و شکر نیز‏‎ ‎‏می باشد که تاکنون دو بار در رابطه با ضوابط فرمانداری، از وی خلاف مشاهده شده و‏‎ ‎‏با توجه به چندان متعهد نبودن در کسب و کار از طریق اسلامی، آیا بنده می توانم در‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 84
‏خانۀ او زندگی کرده و احتمالاً تا اندازه ای که بین پدر و پسر رسم می باشد، از غذایی که‏‎ ‎‏در خانه درست می شود استفاده کنم یا خیر؟ لطفاً مقدار جست وجو یا عدم‏‎ ‎‏جست وجو در چگونگی کسب و کار وی و حد استفاده از اموال و خانۀ ملکی وی را‏‎ ‎‏برای بنده مشخص فرمایید تا بنده بتوانم در چنین حالتی از بلاتکلیفی بیرون آیم.‏

‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

بسمه تعالی، جست وجو لازم نیست و تصرف و استفاده اشکال ندارد.

[سؤال 9167]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 4080

‏2. آیا شخص اگر بداند مال شخصی از حرام به دست می آید یا حداقل حرام در‏‎ ‎‏مال او هست آیا می تواند از مال یا غذا، که از طرف آن شخص به او داده می شود،‏‎ ‎‏مصرف کند یا خیر؟‏

بسمه تعالی، در صورتی که یقین به بودن مال حرام در چیزی که مورد تصرف او است ندارد مانع ندارد.

[سؤال 9168]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 4975

‏3. رابطه داشتن و قرض دادن و پس گرفتن قرض با همسایه ای که پول آن ها از راه‏‎ ‎‏دزدی یا حرام به دست می آید، یا دادن و گرفتن ظرف و غیره در حالی که آن ها نجس و‏‎ ‎‏تمیز را تشخیص نمی دهند چگونه است؟‏

بسمه تعالی، اگر یقین به بودن مال حرام در آنچه مورد ابتلای او است ندارد اشکال ندارد؛ و با شک در طهارت و نجاست، حکم به طهارت می شود.

[سؤال 9169]‏ ‏ ‏  ‏---->‏ ‏ 169

‏9. من به خاطر وضعی که دارم به کمک دیگران نیاز دارم و بعضی از بستگان و‏‎ ‎‏بیگانگان، از طریق صدقه و فطریه، مخارج من و مادر پیرم را تأمین می کنند. دو برادر‏‎ ‎‏نیز دارم که آن یکی ـ که از نامادری من است ـ اهمیتی نمی دهد و دیگری هم ـ که از‏

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 85
‏پدر و مادرم است ـ یا اصلاً چیزی نمی دهد یا گاهی مبلغ ناچیزی یا مقداری مواد‏‎ ‎‏غذایی یا بشقابی غذا به مادرم می دهد و مادرم آنچه آن برادر می دهد قاطی کمک های‏‎ ‎‏دیگران خرج می کند و به خوردم می دهد.‏

‏من می دانم که برادر پدر و مادری ام اهل حلال و حرام و اهل طهارت و نجاست‏‎ ‎‏نیست. مخصوصاً در گذشته اهل قمار و عرق خوری و خیلی اعمال زشت بوده و با‏‎ ‎‏وجود این، اگر چیزی می داده من امتناع می ورزیدم اما مادرم به من اعتنایی نکرده،‏‎ ‎‏هرچه می داد با کمک های دیگران قاطی می کرد. اگر به او اعتراض می کردم یا بکنم،‏‎ ‎‏بدش می آید و بد و بی راه نثارم می کند؛ حتی به خدا و ائمه علیهم السلام نیز بد و بیراه‏‎ ‎‏می گوید.  به همین جهت ناچارم هرچه مادرم به خوردم داد چیزی نگویم تا نفرین و‏‎ ‎‏رسوایم نکند.‏

‏تکلیف من در مورد غذاهای شبهه ناک قاطی کمک های دیگران چیست؟ آیا کاری‏‎ ‎‏که مادرم به زور انجام می دهد، من نیز مقصر هستم در خوردن این غذای تهیه شده از‏‎ ‎‏پول برادر یا مواد غذایی وی؟ چه باید بکنم؟‏

بسمه تعالی، برای شما اشکال ندارد.

‎ ‎

استفتائات امام خمینی (س)ج. 8صفحه 86