بخش دوم: علوم قرآن

ثواب قرائت بعضی سوره ها

ثواب قرائت بعضی سوره ها

‏ ‏

‏ ‏

ثواب قرائت سورۀ حمد 

‏از حضرت صادق ـ علیه السلام ـ روایت است که «کسی را که‏

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 108

‏«الحمد للّه » شفا ندهد، چیز دیگر نمی دهد».‏‎[1]‎

‏ ‏

‏     ‏‏و از حضرت امیرالمؤمنین ـ علیه السلام ـ منقول است که رسول‏‎ ‎‏خدا ـ صلی اللّه علیه و آله وسلم ـ فرمود: «خدای تعالی به من‏‎ ‎‏فرمود: «ای محمد، همانا برای تو فرستادیم سبع مثانی و قرآن‏‎ ‎‏عظیم را».‏‎[2]‎‏ به من منت جداگانه گذاشت به فاتحة الکتاب؛ و آن را‏‎ ‎‏در ازای قرآن قرار داد؛ و همانا فاتحة الکتاب شریفترین چیزی‏‎ ‎‏است که در گنجهای عرش است؛ و خدای تعالی اختصاص داد‏‎ ‎‏محمد ـ صلی اللّه علیه وآله ـ را و شرف داد آن بزرگوار را به آن و‏‎ ‎‏شریک نفرمود در آن احدی از انبیای خود را غیر از سلیمان را که‏‎ ‎‏عطا کرد به او از «فاتحه» ‏بسم اللّه الرحمن الرحیم‏ را؛ چنانچه از بلقیس‏‎ ‎‏حکایت کند که گفت: ‏إنّی أُلْقِیَ إلَیَّ کِتابٌ کَریمٌ * إِنَّهُ مِنْ سُلَیْمانَ وَ إِنَّهُ بِسْمِ اللّه ‎ ‎الرَّحمٰنِ الرَّحیمِ.‎[3]‎‏ پس، کسی که قرائت کند آن را در صورتی که‏‎ ‎‏معتقد باشد به دوستی محمد و آل محمد و منقاد باشد به امر آن و‏‎ ‎‏مؤمن باشد به ظاهر و باطن آن، عطا فرماید خدای تعالی به او به‏‎ ‎‏هر حرفی از آن، حسنه ای، که هر یک از آن حسنات افضل است‏‎ ‎‏برای او از دنیا با هر چه در آن است از اصناف اموال و خیرات آن؛‏‎ ‎‏و کسی که استماع کند به قاری که قرائت کند آن را، می باشد برای‏‎ ‎‏او به قدر ثلث آنچه برای قاری است. پس زیاد کند هر یک از شما‏‎ ‎‏از این خیر که عرضه بر او شده، زیرا که آن غنیمتی است. مبادا‏‎ ‎‏وقتش از دست برود و حسرتش در دلهای شما باقی ماند».‏‎[4]‎

‏    ‏‏و از حضرت صادق ـ علیه السلام ـ روایت است که «اگر به‏

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 109
‏مرده ای هفتاد مرتبه «حمد» بخوانند و روح او برگردد، امر عجیبی‏‎ ‎‏نیست».‏‎[5]‎

‏    ‏‏و از حضرت رسول ـ صلی اللّه علیه و آله ـ روایت شده که «هر‏‎ ‎‏که فاتحة الکتاب را قرائت کند، ثواب قرائت دو ثلث قرآن به او‏‎ ‎‏می دهند».‏‎[6]‎‏ و در روایت دیگر است که «مثل آن است که تمام‏‎ ‎‏قرآن را قرائت نموده».‏‎[7]‎

‏    ‏‏و از ابیّ بن کعب روایت شده که گفت: «قرائت کردم بر رسول‏‎ ‎‏خدا ـ صلی اللّه علیه وآله ـ فاتحة الکتاب را پس فرمود: قسم به آن‏‎ ‎‏که جان من به دست اوست، نازل نفرموده خداوند در تورات و‏‎ ‎‏انجیل و زبور و قرآن مثل فاتحة الکتاب را. آن امّ الکتاب و سبع‏‎ ‎‏مثانی است؛ و آن مقسوم است بین خداوند و بنده اش؛ و برای بندۀ‏‎ ‎‏اوست هرچه سؤال کند».‏‎[8]‎

‏    ‏‏و از حذیفة بن یمان ـ رضی اللّه عنه ـ منقول است که حضرت‏‎ ‎‏رسول خدا ـ صلی اللّه علیه و آله ـ فرمود: «خدای تعالی می فرستد‏‎ ‎‏عذاب حتم مقضیّ را برای قومی؛ پس قرائت می کند بچه ای از‏‎ ‎‏بچه های آنها در کتاب: ‏الحمدللّه رب العالمین‏ چون خدای تعالی‏‎ ‎‏می شنود، چهل سال عذاب را از آنها مرتفع کند».‏‎[9]‎

‏    ‏‏و از ابن عباس منقول است که در حالی که ما نزد رسول خدا‏‎ ‎‏ـ صلی اللّه علیه و آله ـ بودیم ناگاه فرشته ای آمد و گفت: «بشارت‏‎ ‎‏باد تو را به دو نوری که به تو داده شده و به انبیای قبل از تو داده‏‎ ‎‏نشده، آن دو نور فاتحة الکتاب و خواتیم سورۀ بقره است. ‏‏[‏‏کسی‏‏]‏‎ ‎

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 110

‏قرائت نکند هرگز حرفی از آن را مگر آنکه حاجت او را‏‎ ‎‏می دهم».‏‎[10]‎‏ و این روایت را در ‏‏مجمع‏‏، قریب به این مضمون، نقل‏‎ ‎‏نموده است.‏‎[11]‎‏(141)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ثواب قرائت سورۀ توحید 

‏ما ختم می کنیم این مقام را به ذکر بعض احادیث شریفه در فضل‏‎ ‎‏این سورۀ مبارکه؛ گرچه احادیث در فضل آن به قدری است که از‏‎ ‎‏حوصلۀ این مختصر خارج است.‏

‏     در ‏‏کافی‏‏ شریف سند به حضرت باقر العلوم (ع) رساند که‏‎ ‎‏فرمود: «کسی که قرائت کند ‏قُلْ هُوَ اللّه أحَدٌ‏ را یک مرتبه، مبارک شود‏‎ ‎‏بر او؛ و کسی که دو مرتبه بخواند، مبارک شود بر او و بر اهلش؛ و‏‎ ‎‏کسی که سه مرتبه بخواند، مبارک شود بر او و اهلش؛ و بر‏‎ ‎‏همسایگانش؛ و کسی که دوازده مرتبه بخواند، خداوند بنا کند از‏‎ ‎‏برای او در بهشت دوازده قصر؛ پس حفظه می گویند ما را ببرید‏‎ ‎‏قصرهای برادر خود فلان را ببینیم؛ و کسی که صد مرتبه بخواند،‏‎ ‎‏آمرزیده شود گناه بیست و پنج سالش غیر از دِماء و اموال؛ و کسی‏‎ ‎‏که چهار صد مرتبه بخواند، از برای اوست اجر چهار صد نفر‏‎ ‎‏شهید که همۀ آنها اسبهایشان پی شده باشد و خون خودشان‏‎ ‎‏ریخته شده باشد؛ و کسی که هزار مرتبه بخواند در یک شب و‏‎ ‎‏روز، نمی میرد تا آنکه ببیند مقام خود را در بهشت و یا دیده شود‏‎ ‎‏مقام او برایش».‏‎[12]‎

‏    ‏‏و هم در ‏‏کافی‏‏ شریف سند به حضرت باقر ـ علیه السلام ـ‏‎ ‎‏رساند که گفت: «حضرت رسول ـ صلی اللّه علیه و آله ـ فرمود: هر‏

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 111

‏کس صد مرتبه ‏قل هواللّه احد‏ بخواند وقتی که در رختخواب خود‏‎ ‎‏می رود که بخوابد، بیامرزد خداوند گناهان پنجاه سال او را‏‎``‎‏».‏‎[13]‎

‏    ‏‏و هم از حضرت صادق ـ علیه السلام ـ روایت کرده که فرمود:‏‎ ‎‏«پدرم می فرمود: ‏قل هو اللّه احد‏ ثلث قرآن است؛ و ‏قل یا ایها الکافرون‎ ‎‏ربع قرآن است».‏‎[14]‎

‏ ‏

‏ ‏

سفارش به قرائت سورۀ توحید

‏    ‏‏و از حضرت صادق ـ علیه السلام ـ روایت کرده که «پیغمبر‏‎ ‎‏ـ صلی اللّه علیه و آله ـ نماز خواند بر سعد بن معاذ. پس فرمود:‏‎ ‎‏هفتاد هزار ملائکه، که جبرئیل در بین آنها بود، آمدند و نماز‏‎ ‎‏خواندند بر جنازۀ سعد. به جبرئیل گفتم: به چه چیز سعدْ مستحقّ‏‎ ‎‏نماز شما شد؟ گفت: به واسطۀ قرائت ‏قل هواللّه احد‏ در حال ایستاده‏‎ ‎‏و نشسته و در حال سواری و پیادگی و در حال رفتن و آمدن‏‎``‎‏».‏‎[15]‎

‏    ‏‏و در ‏‏وسائل‏‏ از ‏‏مجالس‏‏ و ‏‏معانی الاخبار‏‏ به اسناد خود از‏‎ ‎‏حضرت صادق ـ علیه السلام ـ روایت نموده که آن حضرت از‏‎ ‎‏پدرهای بزرگوار خود در حدیثی از سلمان ـ رضی اللّه عنه ـ روایت‏‎ ‎‏فرمودند که گفت: «از رسول خدا ـ صلی اللّه علیه وآله ـ شنیدم که‏‎ ‎‏می فرمود: کسی که قرائت کند ‏قل هو اللّه احد‏ را یک مرتبه، ثلث‏‎ ‎‏قرآن را قرائت کرده؛ و کسی که دو مرتبه قرائت کند، دو ثلث قرآن‏‎ ‎‏را قرائت کرده؛ و کسی که سه مرتبه قرائت کند، ختم نموده قرآن‏‎ ‎‏را‏‎``‎‏».‏‎[16]‎

‏     ‏‏و در ‏‏ثواب الاعمال‏‏ است که «کسی که جمعه ای بر او بگذرد و‏‎ ‎قل هواللّه احد‏ را نخواند و بمیرد، می میرد به دین ابولهب».‏‎[17]‎


کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 112

‏ ‏

‏    ‏‏و در ‏‏مستدرک‏‏ احادیث طولانی و بسیاری در فضیلت این سورۀ‏‎ ‎‏شریفه نقل نموده؛ هر کس می خواهد به آن کتاب و ‏‏وسائل‏‏ رجوع‏‎ ‎‏کند. والحمدللّه .(142)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ثواب قرائت سورۀ قدر 

‏روایات شریفه در باب فضل سورۀ مبارکۀ «قدر» بسیار است. از آن‏‎ ‎‏جمله روایتی است که در ‏‏کافی‏‏ شریف است از حضرت باقر ـ علیه‏‎ ‎‏السلام ـ که فرمود: «کسی که قرائت کند ‏اِنّا اَنزَلْناه فی لَیلَةِ القَدْر‏ را به‏‎ ‎‏طور جَهْر، مثل آن است که شمشیر خود را از غلاف بیرون آورده‏‎ ‎‏باشد در راه خدا؛ و کسی که سرّاً بخواند، مثل آن است که به خون‏‎ ‎‏خود غلتان شده است در راه خدا و کسی که ده مرتبه آن را قرائت‏‎ ‎‏کند، هزار گناه از گناهان او را محو نماید».‏‎[18]‎‏ و از خواصّ القرآن‏‎ ‎‏روایت از رسول خدا شده که : «کسی که قرائت کند این سوره را،‏‎ ‎‏از برای او اجر کسی است که ماه مبارک را روزه گرفته و ادراک‏‎ ‎‏لیلة القدر نموده؛ و از برای او ثواب کسی است که قتال در راه خدا‏‎ ‎‏نموده».‏‎[19]‎‏(143)‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏


کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 113

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 114

  • )) بحار الانوار؛ ج 89، ص 237، ح 34.
  • )) (حجر / 87).
  • )) «نـامه ای گـرامی از سلیمـان به من رسیـده است و در آن چنیـن [گفته] است: بسم اللّه الرحمن الرحیم»؛ نمل / 29 ـ 30.
  • )) عیون اخبار الرضا؛ ج 1، ص 301؛ بحار الانوار؛ ج 89، ص 227، ح 5.
  • )) تفسیر نور الثقلین؛ ج 1، ص 4.
  • )) مجمع البیان؛ ج 1، ص 17، «تفسیر سورۀ حمد»؛ بحارالانوار؛ ج 89، ص 259.
  • )) همان؛ «تفسیر سورۀ حمد»؛ بحارالانوار؛ ج 89، ص 259.
  • )) همان.
  • )) التفسیر الکبیر؛ ج 1، ص 178.
  • )) مستدرک الوسائل؛ «کتاب الصلوة»، «ابواب القراءة»، باب 44، ح 3.
  • )) مجمع البیان؛ ج 1، ص 18.
  • )) اصول کافی؛ ج 2، «کتاب فضل القرآن»، «باب فضل القرآن»، ح 1.
  • )) همان؛ ح 4.
  • )) همان؛ ح 7.
  • )) همان؛ ص 425، «کتاب فضل القرآن»، «باب فضل القرآن»، ح 13.
  • )) وسائل الشیعه؛ ج 4، ص 868، «کتاب الصلوة»، «ابواب قرائة القرآن»، باب 31، ح 5.
  • )) ثواب الاعمال؛ ص 156، «ثواب قرائة قل هو اللّه احد»، ح 2.
  • )) اصول کافی؛ ج 2، ص 427، «کتاب فضل القرآن»، «باب فضل القرآن»، ح 6.
  • )) تفسیر برهان؛ ج 4، ص 480، «سورة القدر»، ح 1.