بخش دوم: علوم قرآن

رمضان، ماه نزول قرآن

رمضان، ماه نزول قرآن

‏ ‏

‏ ‏

قرآن، پاداش سیر رسول اللّه (ص) 

‏به حسب آن چیزی که از رسول اکرم منقول است که ‏دُعیتُمْ اِلیٰ ضِیافَةِ‎ ‎اللّه ‎[1]‎‏ ضیافت چی هست و کی پذیرفته است این ضیافت را و برای‏‎ ‎‏مقدمات پذیرش، این زیارت، این ضیافت چی هست و خود‏‎ ‎‏ضیافت چی هست. باید عرض کنم که غیر از خود رسول اکرم ـ‏‎ ‎‏صلی اللّه علیه و آله و سلم ـ کسی به این ضیافتی که خدای تبارک و‏‎ ‎‏تعالی دعوت کرده است، آنطور که او اجابت کرده است کسی‏‎ ‎‏اجابت نکرده است.‏

‏     دعوت مراتب دارد، اجابت هم مراتب دارد. آن مرتبۀ اعلا‏‎ ‎‏اجابت آنی است که پس از حصول مقدمات و ریاضاتی که رسول‏‎ ‎‏خدا ـ صلی اللّه علیه و آله و سلم ـ کشیده اند منتهی شد به اینکه‏

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 76
‏خدای تبارک و تعالی از او ضیافت کرد به نزول قرآن.‏

‏     قرآن آن نعمتی است که در ضیافتی که از رسول خدا شده‏‎ ‎‏است، آن نعمتی است که در آن سفره ای که از ازل تا ابد پهن است‏‎ ‎‏پیغمبر اکرم برخوردار از آن بوده، و مقدمات، آن مقدماتی است که‏‎ ‎‏سالهای طولانی ریاضات معنوی کشیده است تا رسیده است به‏‎ ‎‏آنجایی که لایق این ضیافت شده است؛ و مهم قضیۀ اعراض از‏‎ ‎‏دنیاست.‏

‏     آن چیزی که انسان را به ضیافتگاه خدا راه می دهد این است که‏‎ ‎‏غیرخدا را کنار بگذارد و این برای هرکس میسور نیست؛ برای‏‎ ‎‏افراد انگشت شماری که در رأس آنها رسول اللّه است میسور بوده.‏‎ ‎‏آن توجه قلبی به مبدأ نور و اِعراض از ماورای او، او را لایق کرد به‏‎ ‎‏ضیافة اللّه و لایق کرد برای اینکه، قرآن یکمرتبه به طور بسیط در‏‎ ‎‏قلب او وارد بشود. لیلۀ مبارکه یکی از احتمالاتش بنیۀ خود رسول‏‎ ‎‏اکرم است که مشکات نوراللّه است و احتمالات دیگر هم هست.‏‎ ‎‏مهم ادراک این معناست که مراتب کمالات انسان برای ورود در‏‎ ‎‏ضیافت خدا زیاد است، و باید از مقدمات شروع بشود. مقدمات‏‎ ‎‏هم همانی است که توجه به غیر نداشتن و غیری را ندیدن و جز‏‎ ‎‏خدا ندیدن و توجه به هیچ چیز غیر از او نداشتن. در اینجا باید‏‎ ‎‏عرض کنم که از همۀ مردم این معنا مطلوب است، و اگر بخواهند‏‎ ‎‏در ضیافت خدا وارد بشوند به اندازۀ وُسع خودشان باید از دنیا‏‎ ‎‏اِعراض کنند و قلبشان را از دنیابرگردانند. (103)‏

21 / 3 / 62 

*  *  *

‏ ‏

گذر قرآن از حجابهای نور 

‏قرآن را متنزل کرده است در ماه رمضان. قرآن نازله ای است که پس‏

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 77

‏ ‏

‏از عبور از حجابهای نور، وارد شده است در ماه مبارک رمضان، آن‏‎ ‎‏هم بر قلب مبارک رسول خدا، و از آن جا باز متنزل شده است تا‏‎ ‎‏رسیده است به آن جایی که با زبان گفته می شود؛ حالا کیفیت نزول‏‎ ‎‏قرآن خود یک مسأله مهم است، و کیفیت گرفتن قرآن از وحی الهی‏‎ ‎‏و از ملکی که مأمور این کار است، آن هم یک بحث مهم است که‏‎ ‎‏ما دستمان از آن کوتاه است. لکن آنی که ما از خودمان اطلاع‏‎ ‎‏داریم، ما مهمانهای خوبی نیستیم برای خدا. اگر میهمانهای خدا از‏‎ ‎‏قبیل رسول خدا و ائمۀ هدی هستند، ما چه بگوییم. و آن‏‎ ‎‏میزبانی ای که از آنها می کند، دست ما از آن کوتاه است.(104)‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

10 / 4 / 63 

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

رمضان، ماه وصول ولی اعظم 

‏ماه مبارک رمضان که ماه مبارک است ممکن است برای این باشد‏‎ ‎‏که ماهی است که ولی اعظم؛ یعنی رسول خدا واصل شده است و‏‎ ‎‏بعد از وصول، ملائکه را و قرآن را نازل کرده است. به قدرت او‏‎ ‎‏ملائکه نازل می شوند؛ به قدرت ولی اعظم است که قرآن نازل‏‎ ‎‏می شود و ملائک نازل می شوند. ولیّ اعظم، به حقیقت قرآن‏‎ ‎‏می رسد در ماه مبارک و شب قدر، و پس از رسیدن، متنزل می کند‏‎ ‎‏به وسیلۀ ملائکه ـ که همه تابع او هستند ـ قرآن شریف را، تا به‏‎ ‎‏حدی که برای مردم بگوید.(105)‏

30 / 3 / 64 

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

ورود جبرئیل در دنیا 

‏ماه رمضان ماهی است که تمام پرده ها را دریده است و وارد شده‏‎ ‎‏است جبرئیل امین بر رسول خدا و به عبارت دیگر، وارد کرده‏

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 78

‏است پیغمبر اکرم جبرئیل امین را در دنیا.(106)‏

25 / 1 / 66 

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

برکت ماه رمضان 

‏ماه رمضان مبارک است؛ برای اینکه نزول وحی در او شده است یا‏‎ ‎‏به عبارت دیگر، معنویت رسول خدا وحی را نازل کرده است. و‏‎ ‎‏ماه شعبان معظم است؛ برای اینکه ماه ادامۀ همان معنویات ماه‏‎ ‎‏رمضان است.(107)‏

25 / 1 / 66 

*  *  *

‎ ‎

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 79

  • )) «به میهمانی خدا دعوت شده اید»؛ وسائل الشیعة؛ ج 10، ص 313؛ بحارالانوار؛ ج 96، ص 356.