بخش اول: هویّت قرآن

رشحه ای از عظمت قرآن

رشحه ای از عظمت قرآن

‏ ‏

‏فهم عظمت هر چیز به فهم حقیقت آن است و حقیقت قرآن‏‎ ‎‏شریف الهی قبل از تنزّل به منازل خلقیّه و تطوّر به اطوار فعلیّه از‏‎ ‎‏شئون ذاتیّه و حقایق علمیّه در حضرت واحدیّت است و آن‏

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 7

حقیقت قرآن

‏حقیقت «کلام نفسی» است که مقارعۀ ذاتیّه در حضرات اسماییّه‏‎ ‎‏است؛ و این حقیقت برای احدی حاصل نشود به علوم رسمیّه و نه‏‎ ‎‏به معارف قلبیّه و نه به مکاشفۀ غیبیّه مگر به مکاشفۀ تامّۀ الهیّه‏‎ ‎‏برای ذات مبارک نبیّ ختمی ـ صلّی الله علیه و آله ـ در محفل انس‏‎ ‎‏«قاب قوسین» بلکه در خلوتگاه سرّ مقام «أو ادنی»؛ و دست آمال‏‎ ‎‏عائلۀ بشریّه از آن کوتاه است مگر خلّص از اولیاء الله که به حسب‏‎ ‎‏انوار معنویّه و حقایق الهیّه با روحانیّت آن ذات مقدس مشترک و به‏‎ ‎‏واسطۀ تبعیت تامّه، فانی در آن حضرت شدند، که علوم مکاشفه‏‎ ‎‏را بالوراثه از آن حضرت تلقّی کنند و حقیقت قرآن به همان‏‎ ‎‏نورانیّت و کمال که در قلب مبارک آن حضرت تجلّی کند به قلوب‏‎ ‎‏آنها منعکس شود بدون تنزّل به منازل و تطوّر به اطوار؛ و آن‏‎ ‎‏قرآن بی تحریف و تغییر است و از کتاب وحی الهی کسی که‏‎ ‎‏تحمل این قرآن را می تواند کند، وجود شریف ولی الله مطلق،‏‎ ‎‏علی بن ابی طالب ـ علیه السلام ـ ‏‏[‏‏است‏‏]‏‏؛ و سایرین نتوانند اخذ این‏‎ ‎‏حقیقت کنند مگر با تنزّل از مقام غیب به موطن شهادت و تطوّر به‏‎ ‎‏اطوار ملکیّه و تکسّی به کسوۀ الفاظ و حروف دنیاویّه.(10)‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

عظمت متکلم وحی

‏فهم عظمت قرآن خارج از طوق ادراک است، لکن اشارۀ اجمالیّه‏‎ ‎‏به عظمت همین کتاب متنزّل، که در دسترس همۀ بشر‏‎ ‎‏است،موجب فوائد کثیره است.‏

‏     ‏‏بدان ای عزیز که عظمت هر کلام و کتـابی یا به عظمت متکلّم و‏‎ ‎‏کاتب آن است و یا به عظمت مطالب و مقاصـد آن است و یا به‏‎ ‎‏عظمت... مُرسَلٌ الیه و حـامل آن است... و یا به عظمت وقت‏‎ ‎‏ارسال و کیفیّت آن است؛ و بعض از این امور ذاتاً و جوهراً در‏

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 8

عظمت رسول وحی

‏عظمت دخیل است؛ و بعضی عَرَضاً و بالواسطه؛ و بعضی کاشف‏‎ ‎‏از عظمت است؛ و جمیع این امور که ذکر شد، در این صحیفۀ‏‎ ‎‏نورانیّه به وجه اعلی و اوفی موجود بلکه از مختصّات آن است، که‏‎ ‎‏کتاب دیگری را در آن یا اصلاً شرکت نیست و یا به جمیع مراتب‏‎ ‎‏نیست.‏

‏     اما عظمت متکلّم آن و منشی و صاحب آن: پس آن، عظیم‏‎ ‎‏مطلق است که جمیع عظمتهای متصوّره در ملک و ملکوت و تمام‏‎ ‎‏قدرتهای نازل در غیب و شهادت، رشحه ای از تجلّیات عظمت‏‎ ‎‏فعل آن ذات مقدّس است؛ و حق تعالی با تجلی به عظمت برای‏‎ ‎‏احدی ممکن نیست تجلی کند؛ و از پس هزاران حجب و‏‎ ‎‏سرادقات تجلی کند؛ چنانچه در حدیث است: ‏اِنَّ لله سَبعینَ اَلف‎ ‎حِجابٍ ‏[‏مِنْ نورٍ و ظُلْمَةٍ. لو کُشِفَتْ، لاَحْرَقَتْ سُبُحاتُ وَجْهِهِ دُوْنَهُ‏]‏‏.‏‎[1]‎

‏     ‏‏... عظـمت رسول وحـی و واسطۀ ایصـال: پس آن، جبرئیل‏‎ ‎‏امین و روح اعظم است که پس از خروج رسول اکرم ـ صلّی الله ‏‎ ‎‏علیه و آله وسلّم ـ از جلباب بشریّت و توجّه دادن شطر قلب را‏‎ ‎‏به حضرت جبروت، متّصل به آن روح اعظم شود؛ و آن یکی‏‎ ‎‏از ارکان اربعۀ دار تحقق، بلکه اعظم ارکان و اشرف انواع آن‏‎ ‎‏است؛ چه که آن ذات شریف نورانی مَلَک موکِّل علم و حکمت و‏‎ ‎‏صاحب ارزاق معنویّه و اطعمۀ روحانیّه است؛ و از کتاب خدا و‏‎ ‎‏احادیث شریفه تعظیم جبرئیل و تقدّم او بر دیگر ملائکه استفاده‏‎ ‎‏شود.‏‎[2]‎

‏    ‏‏و اما عظمـت مرسـل الیـه و متحمـل آن: پـس آن، قلب تقی‏

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 9

عظمت متحمّل وحی

‏نقیّ احمدی احدی جمعی محمّدی است که حق تعالی به جمیـع‏‎ ‎‏شئون ذاتیّه و صفاتیّه و اسماییّه و افعـالیّه بر آن تجلّی نموده؛‏‎ ‎‏و دارای ختـم نبوّت و ولایت مطلقـه است؛ و اکرم بریّه و اعظـم‏‎ ‎‏خلیقه و خلاصۀ کون و جوهرۀ وجود و عصارۀ دار تحقّق و لبنۀ‏‎ ‎‏اخیره و صاحب برزخیّت کبری و خلافت عظمی است.‏

‏     ‏

 

 

عظمت حافظ وحی

‏.....و اما حـافظ و نگاهبان آن: ذات مقدس حق ـ جلّ جلالـه ـ‏‎ ‎‏است؛ چنانچـه فرماید در کریمۀ مبارکه: ‏اِنّا نَحْنُ نَزَّلْنا الذِّکْرَ وَ اِنّا لَهُ‎ ‎لَحافِظوُن.‎[3]‎

 

 

عظمت شارح وحی

‏.....و اما شارح و مبیّن آن: ذوات مطهره معصومین از رسول خدا تا‏‎ ‎‏حجت عصر ـ عجّل الله فرجه ـ که مفاتیح وجود و مخازن کبریا و‏‎ ‎‏معادن حکمت و وحـی و اصول معارف و عـوارف و صاحبان مقام‏‎ ‎‏جمع و تفصیلند.‏

‏ ‏

 

عظمت زمان وحی

‏     و اما وقت وحی: لیلة القـدر است، که اعظم لیالی و ‏خیرٌ من الف‎ ‎شهر‏ و نورانیترین ازمنه و فی الحقیقـه وقت وصول ولیّ مطلـق و‏‎ ‎‏رسول ختمی ـ صلّی الله علیه و آله ـ است.(11)‏

‏ ‏

*  *  *

 

 

جامعیت قرآن 

‏قـرآن شریـف با آنکه جـامع همۀ معـارف و حقـایق اسما و‏‎ ‎‏صفات است و هیچ کتابی آسمانی و غیر آن مثل آن معرفی ذات‏‎ ‎‏و صفات حق تعالی را ننموده و همین طور جامع اخلاق و دعوت‏‎ ‎‏به مبدأ و معاد و زهد و ترک دنیا و رفض طبیعت و سبکبار شدن‏‎ ‎‏از عالم ماده و رهسپار شدن به سرمنزل حقیقت است، به طوری‏‎ ‎‏که مثل آن متصور نیست، مع ذلک چون سایر کتب مصنّفه مشتمل‏‎ ‎‏نشده بر ابوابی و فصولی و مقدمه و خاتمه و این از قدرت‏

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 10
‏کامله منشی ء آن است که محتاج به این وسایل و وسایط در‏‎ ‎‏القای غرض خود نبوده و از این جهت می بینیم که گاهی با‏‎ ‎‏نصف سطر، برهانی را که حکما با چندین مقدمات باید بیان‏‎ ‎‏کنند به صورت غیرشبیه به برهان می فرماید.(12)‏


کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 11

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 12

  • )) «همانا خدا را هفتاد هزار حجاب است از نور و ظلمت؛ اگر آن حجابها کنار روند سبحاتِ روی او، جز او را خواهد سوخت»؛ بحارالانوار؛ ج 55، ص 45.
  • )) (شعراء / 193، نجم / 5 ـ 9، تکویر / 19 ـ 24)؛ بحارالانوار؛ ج 56، ص 258، «کتاب السماء و العالم»، «ابواب الملائکة»، «باب آخر فی وصف الملائکة المقربین»، ح 23 ـ 24.
  • )) (حجر / 9).