بخش اول: هویّت قرآن

قرآن مستجمع تمامی کمالات

قرآن مستجمع تمامی کمالات

 

 

قرآن، بزرگترین مظهر رحمت حق

‏این کتاب بزرگ الهی، که از عالم غیب الهی و قرب ربوبی نازل‏‎ ‎‏شده و برای استفادۀ مامهجوران و خلاص ما زندانیان سجن‏‎ ‎‏طبیعت و مغلولان زنجیرهای پیچ در پیچ هوای نفس و آمال به‏‎ ‎‏صورت لفظ و کلام در آمده، از بزرگترین مظاهر رحمت مطلقۀ‏‎ ‎‏الهیّه است که ما کور و کرها از آن به هیچ وجه استفاده نکردیم و‏‎ ‎‏نمی کنیم.(1)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

قرآن، تجلّی جمال و جلال

‏پیش اهل معرفت این کتاب شریف از حق تعالی به مبدئیّت جمیع‏‎ ‎‏شئون ذاتیّه و صفاتیّه و فعلیّه و به جمیع تجلیّات جمالیّه و جلالیّه‏‎ ‎‏صادر شده، و دیگر کتب سماویّه را این مرتبت و منزلت‏‎ ‎‏نیست.(2)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

قرآن، صورت اسم اعظم

‏این کتاب شریف صورت احدیّت جمع جمیع اسماء و صفات و‏‎ ‎‏معرّف مقام مقدس حق به تمام شئون و تجلیّات است. و به عبارت‏

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 3

‏دیگر، این صحیفه نورانیه صورت «اسم اعظم» است، چنانچه‏‎ ‎‏انسان کامل نیز صورت اسم اعظم است؛ بلکه حقیقت این دو در‏‎ ‎‏حضرت غیب یکی است، و در عالم تفرقه از هم به حسب صورت‏‎ ‎‏متفرّق گردند، ولی باز به حسب معنا از هم متفرّق نشوند. و این‏‎ ‎‏یکی از معانی ‏لَنْ یَفْتَرِقا حَتّی یَرِدا عَلَیَّ الْحَوْضَ‎[1]‎‏ می باشد. و چنانچه‏‎ ‎‏حق تعالی بیدی الجلال و الجمال تخمیر طینت آدم اول و انسان‏‎ ‎‏کامل فرموده، بیدی الجمال و الجلال تنزیل کتاب کامل و قرآن‏‎ ‎‏جامع فرموده. و شاید به همین جهت آن را «قرآن» نیز گویند؛ چه‏‎ ‎‏که مقام احدیّتْ جمع وحدت و کثرت است. و از این جهت، این‏‎ ‎‏کتاب قابل نسخ و انقطاع نیست، زیرا که اسم اعظم و مظاهر او‏‎ ‎‏ازلی و ابدی است و تمام شرایع دعوت به همین شریعت و ولایت‏‎ ‎‏محمّدیّه است.(3)‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

*  *  *

 

 

همراهی قرآن ناطق با قرآن نازل

‏انا اقول: ان الکتاب التکوینی الالهی والقرآن الناطق الربّانی ایضاً‏‎ ‎‏نازل من عالم الغیب و الخزینة المکنونة الإِلهیة، مع سبعین الف‏‎ ‎‏حجاب لحمل هذا الکتاب التدوینی الالهی، و خلاص النفوس‏‎ ‎‏المنکوسة المسجونة من سجن الطبیعة و جهنامها، و هدایة غرباء‏‎ ‎‏هذا الدیار الموحشة الی اوطانها، و إلا فإن تجلی هذا الکتاب‏‎ ‎‏المقدس و المکتوب السبحانی الأقدس باشارة من اشاراته و غمزة‏‎ ‎‏من غمزاته برفع بعض الحجب النوریة للسماوات و الارضین‏‎ ‎‏لأحترقت ارکانها أو للملائکة المقربین لاندکت إنّیّاتها. و نعم ما‏‎ ‎‏قیل:‏


کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 4

‏احمد ار بگشاید آن پرّ جلیل‏

‏تا ابد مدهوش ماند جبرئیل‏‎[2]‎

‏ ‏

‏ ‏

‏     ‏‏فهذا الکتاب التکوینی الإِلهی و اولیائه، الذین کلهم کتب‏‎ ‎‏سماویة، نازلون من لدن حکیم علیم و حاملون للقرآن التدوینی. و‏‎ ‎‏لم یکن احد حاملاً له بظاهره و باطنه إلا هؤلاء الأولیاء المرضیین،‏‎ ‎‏کما ورد من طریقهم، علیهم السلام.‏

‏     فمن طریق ‏‏الکافی‏‏ عن أبی جعفر ـ علیه السلام ـ انه قال: ‏ما‎ ‎یستطیع احد أن یدعی أن عنده جمیع القرآن کلِّه، ظاهره و باطنه، غیر‎ ‎الأوصیاء.‎[3]‎

‏    ‏‏و من طریق ‏‏الکافی‏‏ ایضاً عن جابر قال: «سمعت ابا جعفر ـ علیه‏‎ ‎‏السلام ـ یقول : ‏ما ادعی احد من الناس انه جمع القرآن کلَّه کما أنزل إلا کذّاب.‎ ‎و ما جمعه و حفظه کما انزله الله تعالی الاّ علی بن أبی طالب و الأئمة من بعده، علیهم‎ ‎السلام.‎[4]‎‏ و منه ایضاً عن أبی عبدالله ـ علیه السلام ـ انه قال: ‏و عندنا ـ و‎ ‎الله ـ علم الکتاب کلِّه.‎[5]‎‎[6]‎‏(4)‏


کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 5

مراتب سرّ و تنزّل قرآن

‏قرآن سرّاست، سرّ سرّاست، سرّ مستسرّ به سرّ است، سرّ مقنع به‏‎ ‎‏سرّ است، و باید تنزّل کند، بیاید پایین، تا اینکه برسد به این مراتب‏‎ ‎‏نازله.(5)‏

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

قرآن، تجلّی تامّ اسما و صفات

‏رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله و سلم ـ انسان کاملی است که در‏‎ ‎‏رأس مخروطۀ این عالَم واقع است. ذات مقدس حق تعالی که‏‎ ‎‏غیب است و در عین حال ظاهر است، مستجمع همۀ کمال به طور‏‎ ‎‏غیر متناهی است، در رسول اکرم متجلی است به تمام اسما و‏‎ ‎‏صفات و در قرآن متجلی است به تمام اسما و صفات.(6)‏

21 / 3 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

قرآن، سرّ بین حق و رسول اکرم(ص)

‏قرآن در حد ما نیست، در حد بشر نیست. قرآن سرّی است بین‏‎ ‎‏حق و ولیّ الله اعظم که رسول خداست، به تبع او نازل می شود تا‏‎ ‎‏می رسد به اینجایی که به صورت حروف و کتاب در می آید.(7)‏

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

30 / 3 / 64

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

قرآن، صورت کتبیۀ حضرت غیب

‏هزاران شکر که ما را از امت خاتم النبیین محمد مصطفی ـ صلی الله ‏‎ ‎‏علیه و آله و سلم ـ قرار داد، افضل و اشرف موجودات؛ و از پیروان‏‎ ‎‏قرآن مجید، اعظم و اشرف کتب مقدسه و صورت کتبیۀ حضرت‏‎ ‎

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 6

‏غیب مستجمع جمیع کمالات به صورت وحدت جمیعه؛ و‏‎ ‎‏ضمانت حفظ و صیانت آن را از دستبرد شیاطین انس و جن‏‎ ‎‏فرموده؛ ‏اِنّٰا نَحْنُ نَزَّلْنَا الذِّکْرَ وَ اِنّٰا لَهُ لَحٰافِظُونَ.‎[7]‎‏(8)‏

6 / 5 / 66

*  *  *

‏ ‏

‏ ‏

قرآن، معرف انسان کامل

‏معرف رسول اکرم، قرآن است. همان طور که خود رسول اکرم و‏‎ ‎‏حضرت صادق ـ سلام الله علیه ـ ‏‏[‏‏و‏‏]‏‏ ولی الله اعظم جلوۀ تام حق‏‎ ‎‏تعالی هستند، قرآن هم همان طور است. قرآن هم جلوۀ تام خدای‏‎ ‎‏تعالی است؛ یعنی، با همۀ اسما و صفات، تجلی کرده است و‏‎ ‎‏ولی الله اعظم و رسول اکرم را با آن اشراقهایی که ما ازش اطلاع‏‎ ‎‏نداریم و با همۀ اسما و صفات، محقق کرده است؛ و همین طور‏‎ ‎‏ولی الله اکرم حضرت صادق و سایر ائمه را، لکن معرف ایشان‏‎ ‎‏خود کتاب الهی است؛ یعنی، هر کس هر چند در این کتاب مقدس‏‎ ‎‏دقت کند و توجه داشته باشد، بیشتر مطلع می شود که آورندۀ او‏‎ ‎‏کیست و چه جور آدمی است.(9)‏

19 / 8 / 66

*  *  *

‎ ‎

کتابقرآن کتاب هدایت از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 7

  • )) «کتاب خدا و عترت من از هم جدا نمی گردند تا در کنار حوض (کوثر) بر من وارد شوند.» قسمتی از حدیث مشهور و متواتر «ثقلین».
  • )) مثنوی معنوی؛ دفتر چهارم، ص 276.
  • )) اصول کافی؛ ج 1، ص 228، «کتاب الحجة»، «باب انّه لم یجمع القرآن کلّه الاّ الائمة (ع) ...»، ح 2.
  • )) همان؛ ح 1.
  • )) همان؛ ص 229، ح 5.
  • من می گویم: کتاب تکوینی الهی و قرآن ناطق ربّانی نیز از جهان غیب و گنج پنهان الهی با هفتاد هزار حجاب نازل شده است تا این کتاب تدوینی الهی را حمل کند؛ و نفسهای واژگونۀ زندانی در طبیعت و جهنم آن را نجات دهد و غریبان این سرزمین ناآشنا را به وطنهایشان راهنمایی کند؛ وگرنه، اگر این کتاب مقدس و این نوشتۀ پاک سبحانی به اشاره ای از اشاره هایش و جلوه ای از جلوه هایش تجلّی می کرد و بعضی از حجابهای نورانی خود را برای آسمان و زمین برمی داشت، ارکان آن را می سوزاند؛ و یا اگر بر فرشتگان مقرّب جلوه می کرد، وجود آنان را در هم می کوبید و چه خوب سروده است:احمد ار بگشاید آن پرّ جلیل        تا ابد مدهوش ماند جبرئیل   کتاب تکوینی الهی و اولیای خدا که همه کتابهای آسمانی اند، فرودآمدگان از نزد خداوند حکیم علیم و حاملان قرآن تدوینی می باشند؛ و هیچ کس جز اولیای پسندیدۀ حق را یارای حمل ظاهر و باطن آن نیست؛ چنانکه از امامان اهل بیت ع روایت شده است.   در کافی از امام باقر(ع) روایت می کند که فرمود: «کسی جز جانشینان پیغمبر(ص) نمی توانند ادعا کنند تمام قرآن، ظاهر و باطن آن پیش آنهاست».   و همچنین در کافی از جابر روایت می کند که گفت از امام باقر (ع) شنیدم که فرمودند: «کسی جز دروغگو نمی تواند ادّعا کند که تمام قرآن را همان گونه که فرو فرستاده شده جمع کرده است. قرآن را گرد نیاورده و حفظ نکرده است ـ همان طور که خداوند نازل کرده ـ مگر علی بن ابیطالب و امامان پس از او».   و نیز در کافی از امام صادق (ع) روایت می کند که فرمود: «به خدا سوگند، دانش تمام کتاب نزد ماست».
  • )) «همانا ما ذکر (قرآن) را فرو فرستادیم و هر آینه ما آن را محفوظ نگاه می داریم»؛ (حجر / 9).