بخش دوم: ولایت

اتحاد خلافت محمدی (ص) و ولایت علوی (ع)

اتحاد خلافت محمدی(ص)و ولایت علوی(ع)

‏ ‏

‏ ‏

امامت و نبوت‏ ‏مظاهر ولایت

معیّت دو عالم شهادت و غیب

‏این دو بزرگوار در عوالم غیب با هم بودند، متّحد بودند، و در‏‎ ‎‏شهادت در این عالم یکی، مظهر آن غیب مطلق است در بعثت، و‏‎ ‎‏یکی، مظهر آن غیب مطلق است در امامت. امامت و بعثت دو امر‏‎ ‎‏هستند که اینها به ظهور آن معنویت بزرگ عام است و آن ولایت‏‎ ‎‏است ...‏

‏و این دو بزرگوار همان طوری که در عالم غیب و غیبِ غیب با‏‎ ‎‏هم بودند و متّحد بودند، در عالم هم که آمدند، در این دنیا هم که‏‎ ‎‏آمدند اینها اخوت داشتند، برادری داشتند و یک بودند... بین دو‏‎ ‎‏عیدی واقع شدیم که صاحبان آن دو عید در همۀ نشآت با هم‏‎ ‎‏بودند و در این نشئه هم برادر بودند ...‏

‏همان طوری که آنها در تمام ایّام عمرشان در این عالم در تمام‏‎ ‎‏اوقات با هم بودند و پشتیبان هم بودند و یکی به تبعیّت آن دیگری‏‎ ‎‏همۀ امور را محوّل به او کرد و همۀ امور را به تبعیّت او به جا آورد و‏‎ ‎‏با او بود و برادر او بود در همۀ امور.(106)‏

***‏1 / 1 / 66‏


کتابامامت و انسان کامل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 99

نبوّت ظهور خلافت و ولایت

‏إنّ النبوّة الحقیقیّة المطلقة، هی اظهار ما فی غیب الغیوب فی‏‎ ‎‏الحضرة الواحدیّة حسب استعدادات المظاهر بحسب التّعلیم‏‎ ‎‏الحقیقی و الإنباء الذاتی. فالنبوّة مقام ظهور الخلافة و الولایة؛ و هما‏‎ ‎‏مقام بطونها.‏‎[1]‎‏(107)‏

***

‏ ‏

‏ ‏

انطوای شهادت به الوهیت و رسالت و ولایت در یکدیگر

‏در حدیث احتجاج وارد است که قاسم بن معاویه گفت که به‏‎ ‎‏حضرت صادق عرض کردم که: «اهل سنت حدیثی در معراج نقل‏‎ ‎‏کنند که چون رسول خدا را به معراج بردند، دید بر عرش لا اله الاّ‏‎ ‎‏الله ، محمّد رسول الله ، ابوبکرُ الصدیق.» فرمود: «سبحان الله ، تغییر‏‎ ‎‏دادند هر چیز را حتی این را؟» گفتم: آری. فرمود: «خدای عزّو جل‏‎ ‎‏چون خلق فرمود عرش را، نوشت بر او لا إله إلاّ لله ، محمّدٌ رسولُ‏‎ ‎‏الله، عَلِیٌّ امیر المؤمنین.» پس، ذکر فرمود کتابت این کلمات را بر‏‎ ‎‏آب و کرسی و لوح و جبهۀ اسرافیل و دو جناح جبرائیل و اکتاف‏‎ ‎‏آسمانها و زمینها و سر کوهها و بر شمس و قمر. پس، فرمود:‏‎ ‎‏«وقتی یکی از شما گفت: لا الهَ اِلاَّالله، محمّدٌ رَسولُ الله، بگوید:‏‎ ‎‏عَلِیٌّ اَمیرُ المُؤمنین.»‏

‏. . . و اما نکتۀ عرفانیه برای نوشتن این کلمات بر جمیع‏‎ ‎‏موجودات از عرش اعلا تا منتهای ارضین آن است که حقیقت‏‎ ‎‏خلافت و ولایتْ «ظهور الوهیت» است؛ و آن اصل وجود و کمال‏‎ ‎‏آن است؛ و هر موجودی که حظّی از وجود دارد، از حقیقت‏

کتابامامت و انسان کامل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 100

‏الوهیت و ظهور آن، که حقیقت خلافت و ولایت است حظّی دارد؛‏‎ ‎‏و لطیفۀ الهیّه در سرتاسر کائنات از عوالم غیب تا منتهای عالم‏‎ ‎‏شهادت بر ناصیۀ همه ثبت است، و آن لطیفۀ الهیه حقیقت «وجود‏‎ ‎‏منبسط» و «نفس الرحمن» و «حقّ مَخْلوقٌ بِه» است که بعینه، باطن‏‎ ‎‏خلافت ختمیّه و ولایت مطلقۀ علویّه است؛ و از این جهت است‏‎ ‎‏که شیخ عارف شاه آبادی ـ دام ظلّه می فرمود که شهادت به ولایت‏‎ ‎‏در شهادت به رسالت منطوی است؛ زیرا که ولایت باطن رسالت‏‎ ‎‏است؛ و نویسنده گوید که در شهادت به الوهیّتْ شهادتین منطوی‏‎ ‎‏است جمعاً، و در شهادت به رسالت آن دو شهادت نیز منطوی‏‎ ‎‏است؛ چنانچه در شهادت به ولایت آن دو شهادت دیگر منطوی‏‎ ‎‏است.(108)‏

***

‏ ‏

‏ ‏

ظهور ولایت وبطون نبوت در ائمه علیهم السلام

‏. . . محمد ـ صلی الله علیه و آله ـ المصطفین من الله ، الذین بهم‏‎ ‎‏فتح الله و بمعرفتهم عرف الله . الاسباب المتصلة بین سماء الالهیة و‏‎ ‎‏اراضی الخلقیة، الظاهر فیهم الولایة، و الباطن فیهم النبوة و‏‎ ‎‏الرسالة. الهادین بالهدایة التکوینیة سراً و التشریعیة جهراً. الآیات‏‎ ‎‏التامات و الانوار الباهرات.‏‎[2]‎‏(109)‏

***

‏ ‏

‏ ‏

چگونگی حصول‏ ‏مقام تشریع برای اولیا(ع)

‏قال شیخنا العارف الکامل الشاه آبادی ـ مدّ ظلّه: «ان السالک‏

کتابامامت و انسان کامل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 101

‏بقدم المعرفة الی الله ، اذا تمّ سفره الثالث و سری بهویّته الجمعیة‏‎ ‎‏فی جمیع مراتب الموجودات، یری بعین البصیرة جمیع مصالح‏‎ ‎‏العباد، من امور المبدأ و المعاد، و ما یقرّبهم الیه تعالی؛ و ‏‏[‏‏ان‏‏]‏‎ ‎‏الطریق الیه لکل احد بخصوصه، و له التشریع فی هذا المقام؛ و کان‏‎ ‎‏هذا المقام حاصلاً لمولانا قطب الموحدین و امیر المؤمنین و الائمّة‏‎ ‎‏المعصومین من بعده؛ و لکن رسول الله ـ صلی الله علیه و آله ـ لما‏‎ ‎‏تقدم علیهم زماناً و کان صاحب المقام، اظهر الشریعة. فلم یبق‏‎ ‎‏مجال التشریع لاحد، لتمامیة شریعته. فلابدّ للاولیاء من بعده من‏‎ ‎‏متابعته؛ و لو فرضنا تقدم امیرالمؤمنین ـ علیه السلام علیه ـ صلی‏‎ ‎‏الله علیه و آله ـ زمانا، لاظهر الشریعة و تکفل امر الرسالة و النبوة؛‏‎ ‎‏فللرسول ـ صلی الله علیه و آله ـ متابعته اذا جاء بعده؛ و لکن‏‎ ‎‏الحکمة البالغة تعلّقت بان اظهر الشریعة بید رسول الله ـ صلی الله ‏‎ ‎‏علیه و آله ـ» منه، عفی عنه.‏‎[3]‎‏(110)‏

***


کتابامامت و انسان کامل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 102

همراهی نور نبوت و امامت از ابتدای خلقت

‏ما قائل به این هستیم که نور نبوّت و نور امامت از صدر خلقت‏‎ ‎‏بوده است و تا آخر خواهد بود.(111)‏

‏25 / 1 / 66‏

***

‏ ‏

‏ ‏

امامت ائمه، امتداد ولایت رسول اکرم(ص)

‏ماه رمضان مبارک است برای اینکه نزول وحی بر او شده است‏‎ ‎‏یا به عبارت دیگر، معنویّت رسول خدا وحی را نازل کرده است، و‏‎ ‎‏ماه شعبان معظم است برای اینکه ماه ادامۀ همان معنویات ماه‏‎ ‎‏رمضان است. این ماه مبارک رمضان جلوۀ لیلة القدر است که تمام‏‎ ‎‏حقایق و معانی در او جمع است و ماه شعبان، ماه امامان است که‏‎ ‎‏ادامه همان است. در ماه مبارک رمضان، مقام رسول اکرم ـ صلی‏‎ ‎‏الله علیه و آله و سلم ـ به ولایت کلی الهی بالاصالة تمام برکات را‏‎ ‎‏در این جهان بسط داده است و ماه شعبان که ماه امامان است، به‏‎ ‎‏برکت ولایت مطلقه، به تبع رسول الله همان معانی را ادامه‏‎ ‎‏می دهد. پس، ماه رمضان ماهی است که تمام پرده ها را دریده‏‎ ‎‏است و وارد شده است جبرئیل امین بر رسول خدا و به عبارت‏‎ ‎‏دیگر وارد کرده است پیغمبر اکرم جبرئیل امین را در دنیا، و ماه‏‎ ‎‏شعبان، ماه ولایت است و همه این معانی را ادامه می دهد. ماه‏‎ ‎‏رمضان مبارک است که قرآن بر او وارد شده است و ماه شعبان‏‎ ‎‏مبارک است که ادعیۀ ائمه ـ علیهم السلام ـ در او وارد شده است.‏‎ ‎‏ماه مبارک رمضان که قرآن را وارد کرده است، قرآن مشتمل بر تمام‏‎ ‎‏معارف است و تمام مایحتاج بشر است و ماه شعبان که ماه امامان‏‎ ‎‏است، ادامۀ همان حقیقت است و همان معانی در تمام‏‎ ‎‏دوره ها.(112) ‏***‏25 / 1 / 66‏


کتابامامت و انسان کامل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 103

کتابامامت و انسان کامل از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 104

  • )) نبوت حقیقی مطلق، عبارت است از ظاهر نمودن آنچه در غیب الغیوب است در حضرت واحدیت، بر حسب استعدادهای مظاهر و بر اساس تعلیم حقیقی و انبای ذاتی. بنابراین، نبوت مقام ظهور خلافت و ولایت است و این دو، مقام بطون نبوّتند.
  • )) [حضرت] محمد ـ صلی لله  علیه و آله ـ و خاندانش برگزیدگان خدایند، آنان که خداوند به ایشان فتح [باب خلقت] نموده، و با شناخت آنان خداوند شناخته می شود. همانا که راههای متصل کنندۀ آسمان الوهیت و زمینهای مخلوقاتند و ولایت در ایشان ظاهر گشته و نبوت و رسالت در [آنان] نهفته است. آن هادیان به هدایت تکوینی در نهان، و به هدایت تشریعی در آشکار و علن و کاملترین نشانه های خدا و نورهای درخشان [الهی].
  • )) شیخ ما عارف کامل جناب شاه آبادی ـ مدظلّه ـ فرمود: «سالکی که با قدم معرفت به سوی خداوند سیر می نماید، وقتی سفر سوم خود را به پایان رساند و با هویت جمعیه اش، در جمیع مراتب موجودات سیر کرد، با چشم بصیرت تمام مصالح بندگان را می بیند، مصالح آنان در امر (مربوط) به مبدأ و معاد، و هر آنچه آنان را به خداوند متعال نزدیک می کند، و اینکه راه (رسیدن) به خداوند برای هرکس، (راهی است) مخصوص به خود او؛ و سالک در این مقام می تواند تشریع نماید و این مقام برای مولای ما، قطب الموحدین و امیر المؤمنین و ائمه معصومین بعد از ایشان ـ علیهم السلام ـ حاصل شده است؛ ولی چون رسول لله  ـ صلی لله  علیه و آله ـ از نظر زمان بر آن حضرات (ع) تقدم داشته، و صاحب آن مقام بوده، لذا شریعت را آن حضرت ظاهر فرمود، و به سبب تام و تمام بودن شریعت ایشان (به هیچ روی) مجال تشریع برای کس دیگری باقی نماند. پس، اولیای بعد از او بالضروره تابع وی ـ صلوات لله  علیه و آله ـ شدند؛ و اگر فرض می کردیم که حضرت علی ـ علیه السلام ـ بر حضرت رسول (ص) تقدم زمانی داشت، یقیناً آن حضرت ـ علیه السلام ـ شریعت را ظاهر می نمود و شأن رسالت و نبوّت را متکفل می شد پس، بر پیامبر ـ صلوات الله علیه و آله ـ فرض بود که اگر بعد از ایشان می آمد، از آن حضرت ـ علیه السلام ـ تبعیت نماید؛ ولی حکمت بالغۀ خداوندی بر این قرار گرفت که شریعت به دست حضرت رسول ـ صلی الله علیه و آله ـ ظاهر شود.» از حضرت امام ـ رحمة الله علیه.