فهارس

فهرست تفصیلی

فهرست تفصیلی

‏ ‏

عنوان‏صفحه‏

‏ ‏

بخش اول: تهذیب نفس

‏ ‏

فصل اول: اهمیت و ضرورت تهذیب نفس‏··· 3‏

‏          ‏‏لزوم تربیت برای حصول به کمال··· 3‏

‏          فرعونیت در باطن انسان··· 5‏

‏          تربیت انسان اساس عالم··· 5‏

‏          اصلاح عالم بر پایۀ تربیت انسان··· 5‏

‏          تربیت انسان پایۀ فساد و اصلاح عالم··· 5‏

‏          اثر انسان بر صلاح و فساد جامعه··· 5‏

‏          ضرورت انسان شدن··· 6‏

‏          زیان انسان تربیت نشده··· 6‏

‏          نیاز به اصلاح تا پایان عمر··· 6‏

‏          بیدار باش برای خودسازی··· 6‏

‏          تکلیف عمومی برای تزکیه··· 7‏

‏          اهمیت تهذیب نفس پیش اولیا··· 7‏

‏          پیشروی با قوای الهی··· 7‏


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 761
‏          تحصیل پیروزی در میدان نفس و روح··· 8‏

‏          تلاش برای تقویت معنویت··· 8‏

‏          تبعیت همه جهادها از جهاد نفس··· 9‏

‏          تقدم سازندگی روح··· 9‏

‏          لزوم تطهیر قلوب··· ‏10

‏     ‏دعوت اقشار مختلف به تهذیب‏··· ‏11

‏          ‏‏دعوت به تهذیب نفس··· ‏11

‏          ‏‏تفکر در چگونگی زیست خویش··· ‏11

‏          ‏‏سفارش به تحصیل روح و قلب قوی··· ‏12

‏          ‏‏نیاز همگانی به تربیت و تزکیه··· ‏12

‏          ‏‏لزوم انقلاب نفوس··· ‏12

‏          ‏‏تقدم اصلاح بر دیگر کارها··· ‏13

‏          ‏‏پیشرفت در انسانیت··· ‏13

‏          ‏‏تلاش برای به کمال رساندن جهاد اکبر··· ‏13

‏          ‏‏سفارش ملت به تهذیب··· ‏13

‏          ‏‏اصلاح نفس همراه تقویت جسم··· ‏14

‏          ‏‏قیام در برابر جنود ابلیس··· ‏14

‏          ‏‏زدودن آثار طاغوتی··· ‏14

‏          ‏‏اهمیت شکست طاغوت درونی··· ‏15

‏          ‏‏توجه به ماه رمضان برای اصلاح خویش··· ‏15

‏          ‏‏سفارش به تهذیب در سال نو··· ‏15

‏          ‏‏رهایی از بند شیطان··· ‏16

‏          ‏‏جدیت در تطهیر باطن··· ‏16

‏          ‏‏لزوم آموزش علوم معنوی··· ‏16

‏          ‏‏غنیمت دانستن فرصتها··· ‏17


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 762
‏          ‏‏بهره برداری از رحمت های حق··· ‏18

‏          ‏‏پیاده کردن قوانین اسلام در خویش··· ‏18

‏          ‏‏لزوم تهذیب مسئولین··· ‏19

‏          ‏‏لزوم دوری مسئولین از جاه و مقام··· ‏19

‏          ‏‏تهذیب نفس همراه با خدمت به مردم··· ‏20

‏          ‏‏تقدم سازندگی روح بر سازندگی جسم··· ‏20

‏          ‏‏جهاد نفس همراه با جهاد سازندگی··· ‏21

‏          ‏‏مبارزه با امیال نفس··· ‏21

‏          ‏‏لزوم تهذیب برای نیروهای مسلح··· ‏21

‏          ‏‏لزوم مهار نفس برای پاسداران··· ‏22

‏          ‏‏سفارش پاسداران به پاسداری نفس··· ‏22

‏          ‏‏پاسداری اسلام در پرتو پاسداری نفس··· ‏22

‏          ‏‏وظیفه اصلاح دیگران··· ‏23

‏          ‏‏سفارش به تهذیب کودکان··· ‏23

‏          ‏‏لزوم مهار هوای نفس··· ‏23

‏          ‏‏لزوم کنترل قلم ها··· ‏24

‏          ‏‏لزوم توجه اصحاب مطبوعات به تهذیب··· ‏24

‏          ‏‏تربیت الهی از کودکی··· ‏24

‏          ‏‏سفارش مادر و معلم به تهذیب بچه ها··· ‏25

‏          ‏‏سفارش فرزندان شهدا به تهذیب··· ‏25

‏          ‏‏سفارش ورزشکاران به تهذیب··· ‏25

‏          ‏‏سفارش اقشار جامعه به دوری از حبّ نفس··· ‏25

‏ ‏

فصل دوم: انبیا و تهذیب‏··· ‏29

‏          ‏‏دور کردن انسان از مفاسد و رذایل··· ‏29


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 763
‏          ‏‏دعوت به صراط مستقیم و کمال انسانی··· ‏29

‏          ‏‏علاج نفوس، مقصد شرایع الهیه··· ‏30

‏          ‏‏ادعیه ائمه در جهت تهذیب نفس··· ‏30

‏          ‏‏خروج از ظلمات، ورود به عالم نور··· ‏31

‏          ‏‏انسان سازی مقصد انبیا··· ‏31

‏          ‏‏رهایی انسان از علایق دنیوی··· ‏32

‏          ‏‏روحانیون و مسئولیت ابلاغ دعوت انبیا··· ‏33

‏          ‏‏انسان سازی راه انبیا··· ‏33

‏          ‏‏رشد و تربیت ابعاد وجود انسانی··· ‏34

‏          ‏‏آشناسازی با مبدأ وحی··· ‏34

‏          ‏‏راه انبیا، راه تعلیم و تربیت··· ‏34

‏          ‏‏دعوت موسی و رسول خدا برای تهذیب نفس··· ‏37

‏          ‏‏مقصد انبیا ایجاد معرفت به خود و حق تعالی··· ‏38

‏          ‏‏تزکیه نفوس انگیزۀ بعثت··· ‏39

‏          ‏‏تزکیه نفوس برای ادراک کتاب و حکمت··· ‏39

‏          ‏‏تقدم تزکیه بر تعلیم کتاب و حکمت··· ‏42

‏          ‏‏قرآن کتاب دعوت و اصلاح··· ‏43

‏          ‏‏تقویت جهات معنوی و اقامه عدل··· ‏43

‏          ‏‏تزکیه نفوس برای حصول توحید··· ‏44

‏          ‏‏اسلام و سازندگی انسان··· ‏45

‏          ‏‏تربیت انسان آگاه مهذّب··· ‏45

‏          ‏‏انبیا و جلوگیری از خودسری انسان··· ‏46

‏          ‏‏فراهم کردن شرایط تهذیب··· ‏46

‏          ‏‏نظم اجتماعی عادلانه برای پرورش انسان مهذب··· ‏46

‏          ‏‏تهذیب سرلوحۀ برنامه قرآن··· ‏47


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 764
‏          ‏‏جنگهای پیغمبر(ص) برای تهذیب··· ‏47

‏          ‏‏اهداف جنگهای اسلامی··· ‏48

‏          ‏‏تلاش پیغمبر(ص) و اهل بیت در تربیت بشر··· ‏49

‏ ‏

فصل سوم: علم و تهذیب نفس‏··· ‏51

‏     ‏رابطه علم و تهذیب نفس‏··· ‏51

‏          ‏‏تقدم تزکیه بر تعلیم··· ‏51

‏          ‏‏مقدّمه بودن علوم برای توحید قلبی··· ‏55

‏          ‏‏ایجاد غفلت و غرور به سبب تحصیل علم··· ‏57

‏          ‏‏حصول علم به تأویل بر اثر تزکیه··· ‏59

‏          ‏‏حصول ادراک قلبی بر اثر تزکیه··· ‏60

‏          ‏‏علم و تهذیب دوپایه تحصیل مقام انسانیت··· ‏60

‏          ‏‏علم و عمل دو بال صعود انسان··· ‏61

‏          ‏‏تحصیل سعادت بر پایه علم و تهذیب··· ‏61

‏          ‏‏علم و معنویت ایجادکننده سعادت··· ‏62

‏          ‏‏تقویت توأمان علم و اخلاق··· ‏62

‏          ‏‏پیروزی بر پایه تحصیل و تهذیب··· ‏63

‏     ‏حوزه و تهذیب‏··· ‏63

‏          ‏‏تأثیر قرائت به اسم رب··· ‏63

‏          ‏‏آراستگی به اخلاق و اعمال حسنه··· ‏65

‏          ‏‏جلوه نورانیت علم در قلب مهذب··· ‏65

‏          ‏‏تهذیب ظاهر و باطن توسط علوم دینی··· ‏66

‏          ‏‏لزوم تهذیب همراه تحصیل علوم دینی··· ‏66


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 765
‏          ‏‏تهذیب نفس واجبترین کار··· ‏68

‏          ‏‏لزوم تهذیب همراه تحصیل··· ‏68

‏          ‏‏کوشش در تحصیل فضایل اخلاقی··· ‏68

‏          ‏‏تحصیل علم برای خدا··· ‏69

‏          ‏‏تهذیب در رأس برنامه های تحصیلی··· ‏69

‏          ‏‏نیاز به استاد اخلاق در حوزه··· ‏70

‏          ‏‏لزوم توجه به اخلاق و علوم معنوی··· ‏71

‏          ‏‏لزوم وجود حوزه های اخلاق همراه علم فقه و فلسفه··· ‏73

‏          ‏‏توجه اساتید به تهذیب طلاب··· ‏74

‏          ‏‏تطبیق اعمال با کتاب و سنت··· ‏74

‏          ‏‏اصلاح نفس مقدم بر تحصیل··· ‏75

‏          ‏‏اقدام به تهذیب قبل از حصول موقعیت··· ‏76

‏          ‏‏دوری از دنیاخواهی··· ‏77

‏          ‏‏اقدام به تهذیب قبل از دعوت مردم··· ‏78

‏          ‏‏سنگینی وظایف روحانیون··· ‏78

‏          ‏‏تأثیر سوء اختلاف روحانیون بر مردم··· ‏80

‏          ‏‏ایجاد بدبینی بر اثر اختلاف و دنیاخواهی··· ‏81

‏          ‏‏پیروی از سیره و سلوک علی(ع)··· ‏82

‏          ‏‏نقشه های قدم به قدم شیطان··· ‏83

‏          ‏‏هشدار در خروج از زیّ طلبگی··· ‏85

‏          ‏‏اصلاح مردم با عمل و رفتار··· ‏86

‏          ‏‏تهذیب حوزه های دینی··· ‏87

‏          ‏‏شکست اسلام در گرو رفتار روحانیون··· ‏87

‏          ‏‏تهذیب در ماه شعبان··· ‏88

‏          ‏‏پند و موعظه از وظایف روحانیون··· ‏88

‏          ‏‏مقابله با نقشه های دشمنان در پرتو تهذیب نفس··· ‏89

‏     ‏دانشگاه و تهذیب نفس‏··· ‏91


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 766
‏          ‏‏دانشگاه مهذّب منشأ سعادت کشور··· ‏91

‏          ‏‏سعادت ملت بر دوش دانشگاه و حوزه··· ‏93

‏          ‏‏علم و تخصص در خدمت کشور··· ‏94

‏          ‏‏تربیت انسان وظیفه دانشگاه و حوزه··· ‏95

‏          ‏‏انسان سازی وظیفه دانشگاه··· ‏96

‏          ‏‏وظیفۀ دانشگاه در تربیت انسان مؤمن··· ‏97

‏          ‏‏اهمیت تربیت انسان توسط دانشگاه··· ‏97

‏          ‏‏انحراف اساتید دانشگاه، عامل انحراف جامعه··· ‏98

‏          ‏‏تأثیر دانشگاهی غیرمهذّب در فساد جامعه··· ‏99

‏          ‏‏زیان تحصیل بدون تهذیب··· ‏100

‏          ‏‏حزب بعث ثمرۀ دانشگاه غیرمهذّب··· ‏101

‏          ‏‏زیان افزایش صِرف معلومات··· ‏102

‏          ‏‏زیان تعلیم بدون تربیت··· ‏102

‏          ‏‏سفارش دانشجویان به تهذیب··· ‏102

‏          ‏‏تربیت و مهار نفس همراه با تهذیب··· ‏103

‏          ‏‏لزوم همراهی تحصیل و تهذیب··· ‏103

‏          ‏‏لزوم مرتبۀ عالی علم و تهذیب در دانشگاه··· ‏104

‏     ‏آثار عالمان مهذب و غیرمهذب‏··· ‏104

‏          ‏‏ایجاد انحراف و زیان برای اسلام و جامعه··· ‏104

‏          ‏‏آزار اهل جهنم از عالِم فاسد··· ‏106

‏          ‏‏دین سازان انحرافی··· ‏107

‏          ‏‏نابودی ملت و کشور··· ‏108

‏          ‏‏خطر ورود علم در نفس غیرمزکّی··· ‏109

‏          ‏‏زیان عالم غیرمهذب بر کشور و ملت··· ‏110


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 767
‏          ‏‏زیان عالم فاسِد بر علم و دین··· ‏110

‏          ‏‏خسارت عالمان غیرمهذّب بر اسلام··· ‏111

‏          ‏‏تباهی یک کشور بر اثر اخلاق استکباری··· ‏112

‏          ‏‏اثر فساد عالم و جاهل بر جامعه··· ‏112

‏          ‏‏علم بدون تهذیب منشأ تمام بدبختیها··· ‏113

‏          ‏‏ایجاد انحراف و صدمات روحی برای ملت··· ‏113

‏          ‏‏صلاح و فساد جامعه در پرتو سخنان علما··· ‏114

‏          ‏‏تأثیر فساد عالم بر جامعه··· ‏115

‏          ‏‏وابستگی کشور و غارت اموال ثمره عالمان غیرمهذب··· ‏116

‏          ‏‏اساتید غیرمتعهد منشأ بدبختیها··· ‏117

‏          ‏‏فساد و وابستگی نتیجۀ عالمان غیرمهذّب··· ‏117

‏          ‏‏اصلاح جامعه در پرتو عالم صالح··· ‏118

‏          ‏‏تأثیر عالم مهذّب در اصلاح جامعه··· ‏118

‏          ‏‏ایجاد دگرگونی در پرتو عالم مهذّب··· ‏119

‏ ‏

فصل چهارم: جوانان و تهذیب نفس‏··· ‏121

‏     ‏اهمیت و لزوم تهذیب در جوانی‏··· ‏121

‏          ‏‏نور فطرت و صفای نفس در جوانی··· ‏121

‏          ‏‏آسانی اصلاح در جوانی··· ‏121

‏          ‏‏انعطاف پذیری روح جوانان··· ‏122

‏          ‏‏آسانی و استقرار تحصیل سعادت در جوانی··· ‏122

‏          ‏‏اهمیت و لزوم تربیت از کودکی··· ‏124

‏          ‏‏سهولت تهذیب در جوانی و صعوبت آن در پیری··· ‏124

‏          ‏‏سفارش جوانان به تهذیب در جوانی··· ‏125

‏          ‏‏تنبه جوانان به مشکلات تهذیب در پیری··· ‏126

‏          ‏‏قطع انحراف به قدرت جوانی··· ‏128


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 768
‏          ‏‏بهره برداری از جوانی برای تحصیل عبادت··· ‏128

‏          ‏‏نزدیکی جوانان به افق ملکوت··· ‏129

‏          ‏‏امتیازهای دوران جوانی برای تهذیب··· ‏130

‏     ‏خدعه شیطان با پیران و جوانان‏··· ‏131

‏          ‏‏استدراج از حیله های شیطان··· ‏131

‏          ‏‏ایجاد یأس در پیران و وعده به جوانان··· ‏131

‏          ‏‏تذکر به پیران برای تهذیب··· ‏132

‏ ‏

فصل پنجم: مفاسد و نتایج عدم تهذیب نفس‏··· ‏133

‏     ‏مفاسد و نتایج فردی و دینی‏··· ‏133

‏          ‏‏ذلت و اسارت در برابر دیگران··· ‏133

‏          ‏‏افزایش نگرانی و عدم اطمینان قلبی··· ‏134

‏          ‏‏ایجاد بیماری خودبینی··· ‏137

‏          ‏‏خطر علم و مقام برای نفس غیرمهذّب··· ‏137

‏          ‏‏هواهای نفسانی مانع درک قرآن··· ‏138

‏          ‏‏بازماندن از ادراک معارف··· ‏139

‏          ‏‏تفسیر آیات الهی بر پایه هوای نفس··· ‏139

‏          ‏‏انقطاع از عالم نور و روحانیت··· ‏140

‏          ‏‏تسلط نفس موجب هلاکت انسان··· ‏140

‏          ‏‏کشاندن انسان به کفر··· ‏142

‏          ‏‏خاموش شدن نور فطرت··· ‏142

‏          ‏‏مخالفت با نوامیس الهیه و شرایع حقّه··· ‏143

‏          ‏‏دشمنی با خداوند هنگام مرگ··· ‏144

‏          ‏‏عجز از گفتن کلمه توحید··· ‏144

‏          ‏‏سختی جدایی از دنیا··· ‏144


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 769
‏          ‏‏بقای بیماریهای روحی پس از مرگ··· ‏145

‏          ‏‏سختی و فشارهای عالم قبر··· ‏146

‏          ‏‏عذابهای دردناک قیامت و جهنم··· ‏147

‏          ‏‏حشر به صورت حیوان منکوس··· ‏147

‏          ‏‏تعفن توجه به دنیا در آخرت··· ‏148

‏     ‏مفاسد اجتماعی و سیاسی‏··· ‏148

‏          ‏‏زیان انسان تربیت نشده··· ‏148

‏          ‏‏هلاکت خویش برای نابودی رقیب··· ‏148

‏          ‏‏نفس انسان، مبدأ اختلافها··· ‏150

‏          ‏‏تجاوز به ضعفا بر پایه ضعف انسانیت··· ‏150

‏          ‏‏آثار و عملکرد انسان طاغوتی··· ‏151

‏ ‏

فصل ششم: آثار و فوائد تهذیب نفس‏··· ‏155

‏          ‏‏تصرف حق تعالی در نفس انسان··· ‏155

‏          ‏‏روشنایی قلب به نور جمال حق··· ‏156

‏          ‏‏اصلاح همه چیز و همه کس··· ‏156

‏          ‏‏آسان شدن مشکلات··· ‏156

‏          ‏‏گوارا شدن رنج و زحمت··· ‏156

‏          ‏‏عدم تأثیر مقام در فرد مهذب··· ‏157

‏          ‏‏تواضع و عدم تأثیر قدرت در روح··· ‏157

‏          ‏‏آزادی انسان در پرتو رهایی از وابستگی نفس··· ‏158

‏          ‏‏وارستگی و عدم اعتنا به جاه و مقام··· ‏159

‏          ‏‏تأثیرپذیری دیگران··· ‏160

‏          ‏‏آسیب ندیدن کشور··· ‏160

‏          ‏‏عدم خلاف فرد مهذب··· ‏161


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 770
‏          ‏‏تزکیه رافع اختلافها··· ‏161

‏          ‏‏حق خواهی و دوری از باطل··· ‏161

‏          ‏‏افزایش قدرت جسمانی··· ‏162

‏          ‏‏اقرار به اشتباه··· ‏162

‏          ‏‏نترسیدن از مرگ··· ‏163

‏          ‏‏قدرت مقابله با طاغوت··· ‏163

‏          ‏‏ایجاد نیروی خدایی··· ‏164

‏          ‏‏چیرگی بر دشمن··· ‏164

‏          ‏‏ایجاد وحشت در استعمارگران··· ‏165

‏          ‏‏تأثیرنپذیرفتن از تهدید و تطمیع··· ‏165

‏          ‏‏گرایش همه اقشار به عدالت··· ‏165

‏          ‏‏تأمین سعادت کشور··· ‏166

‏          ‏‏سرایت تهذیب زمامدار به دیگران و مردم··· ‏166

‏          ‏‏حصول وحدت در بین مردم··· ‏166

‏          ‏‏سرایت فساد والدین به فرزندان··· ‏167

‏          ‏‏ستم و ستم پذیری··· ‏167

‏          ‏‏عدم ایجاد آرامش در جامعه··· ‏168

‏          ‏‏بدبختی های کشور به سبب عدم تهذیب نفس··· ‏169

‏          ‏‏جنایت آدمهای فاسد··· ‏169

‏          ‏‏مفاسد حاکم غیرصالح··· ‏170

‏          ‏‏تصویب طرحهای ننگین توسط مجلس غیرصالح··· ‏170

‏          ‏‏رجال فاسد عامل وابستگی··· ‏170

‏          ‏‏فساد ملت عراق توسط حزب بعث··· ‏171

‏          ‏‏فساد کشور توسط زمامداران فاسد··· ‏171

‏          ‏‏دیکتاتوری نفس انسان··· ‏172


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 771
‏          ‏‏تأثیر خودمحوری در تشخیص عدل و ظلم··· ‏172

‏          ‏‏وسوسۀ نفس در صاحبان قدرت··· ‏173

‏          ‏‏انتخاب همکاران فاسد توسط شخص فاسد··· ‏175

‏          ‏‏جلب افراد فاسد توسط زمامدار فاسد··· ‏175

‏          ‏‏تأثیر هوای نفس در انتخاب افراد··· ‏176

‏          ‏‏تأثیر هوای نفس در انتقادها و اعتراض ها··· ‏178

‏          ‏‏اختلاف و طغیان بر پایه طغیان نفس··· ‏178

‏          ‏‏ایجاد اختلاف بر اثر هوای نفس··· ‏179

‏          ‏‏اختلاف و نزاع حاصل باطن انسان··· ‏180

‏          ‏‏خودبینی سبب طغیان نفس··· ‏180

‏          ‏‏اختلاف بر سر «من»··· ‏181

‏          ‏‏فساد و سلطه گری قدرتمندان غیرمهذب··· ‏181

‏          ‏‏فساد و تباهی در دنیا بر اثر طغیان نفس··· ‏184

‏          ‏‏جنگ و خونریزی نتیجه هوای نفس··· ‏186

‏          ‏‏تهدید جهان توسط انحرافهای اخلاقی··· ‏186

‏          ‏‏نابودی بشریت··· ‏187

‏          ‏‏جنگ افروزی بر اثر هوای نفس··· ‏187

‏          ‏‏درندگی بشر بر اثر عدم تهذیب··· ‏188

‏          ‏‏مفاسد مسلّح بودن افراد ناصالح··· ‏188

‏          ‏‏پشتیبانی از جنگ و خونریزی··· ‏189

‏          ‏‏مفاسد منحرفین سیاسی··· ‏190

‏          ‏‏ایجاد اختلاف بر اثر حب نفس··· ‏191

‏          ‏‏ابتلای بشریت به علم بی تهذیب··· ‏191

‏          ‏‏فساد قلم ناصالح··· ‏192

‏          ‏‏حمایت ابرقدرتها از قدرتمندان فاسد··· ‏192


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 772
‏          ‏‏بی توجهی به سرنوشت مسلمین··· ‏192

‏          ‏‏تأثیر عمل زشت در جامعه··· ‏193

‏ ‏

بخش دوم: سیر و سلوک

‏ ‏

فصل اول: سلوک و مراحل و مراتب سالکان‏··· ‏197

‏          ‏‏عالَم بدن و نفس··· ‏197

‏          ‏‏عوالم سه گانۀ انسان··· ‏198

‏          ‏‏جهاد نفس در مقام ملک ظاهر··· ‏198

‏          ‏‏جهاد نفس در مقام ملکوت و باطن··· ‏199

‏          ‏‏قوای سه گانۀ نفس··· ‏200

‏          ‏‏میزان انسانیت هنگام خروج نفس از بدن··· ‏201

‏          ‏‏هجرت صوری و معنوی··· ‏203

‏          ‏‏هجرت از خویش و پیوستن به حق··· ‏203

‏          ‏‏هجرت از بیت نفس··· ‏204

‏          ‏‏مقصد مهاجر الی الله ··· ‏205

‏          ‏‏سلوک علمی··· ‏205

‏          ‏‏سلوک ایمانی··· ‏207

‏          ‏‏مقام طمأنینه نفس··· ‏207

‏          ‏‏مقام مشاهده··· ‏207

‏          ‏‏تحقق اسمای جمال و جلال در مملکت خویش··· ‏208

‏          ‏‏تعینات آفاقی و انفسی و ملکی و ملکوتی··· ‏209

‏          ‏‏تعداد منازل و مراتب··· ‏209

‏          ‏‏بیان سیر انسان تا مقام قرب نوافل··· ‏210

‏          ‏‏صحو پس از محو و قرب فرایض··· ‏212


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 773
‏          ‏‏تجلیات بر پایه مقامات و مراتب سلوک··· ‏213

‏          ‏‏سیر عرفانی نفس··· ‏214

‏          ‏‏تجلی الوهیت بر قلب سالک··· ‏214

‏          ‏‏مشاهدات اولیا در سلوک··· ‏215

‏          ‏‏مقام ولایت مطلقه··· ‏216

‏          ‏‏تجلیات اسمایی و صفاتی بر قلب سالک··· ‏218

‏          ‏‏تجلیات ذاتی برای برخی سالکان··· ‏219

‏          ‏‏فرق بین ملاقات حق در حجاب و ماورای حجاب··· ‏219

‏          ‏‏فرق حجب نوری و وصول به معدن عظمت··· ‏220

‏ ‏

فصل دوّم: نکته هایی در کیفیت سلوک‏··· ‏223

‏          ‏‏مربی باطنی و خارجی برای انسان··· ‏223

‏          ‏‏صراط مستقیم راه نزدیکتر وصول··· ‏224

‏          ‏‏لزوم دریافت دستور سیر از اطبای نفوس··· ‏224

‏          ‏‏سلوک روحانی به تبعیت اولیای الهی··· ‏225

‏          ‏‏طی طریق از طریق ولی الله ··· ‏225

‏          ‏‏حرکت به سوی ولی زمان··· ‏226

‏          ‏‏تسلیم در برابر طبیب کامل و هادی طریق··· ‏226

‏          ‏‏انبیا مظاهر رحمت رحیمیه و راهبران سلوک··· ‏227

‏          ‏‏ارسال انبیا برای خروج از ظلمات طبیعت··· ‏228

‏          ‏‏نیاز انسان به موعظه··· ‏229

‏          ‏‏نیاز به استاد اخلاق و مجلس موعظه··· ‏229

‏          ‏‏لزوم تمسک به ولایت در سلوک··· ‏230

‏          ‏‏توجه به حضور ذاتی در سلوک··· ‏232

‏          ‏‏توجه به عزّ ربوبیت و ذلّ عبودیت··· ‏233


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 774
‏          ‏‏اعتماد به حق در سلوک··· ‏236

‏          ‏‏تضرع به درگاه حق در سلوک··· ‏236

‏          ‏‏عدم امید به خویشتن··· ‏236

‏          ‏‏استعانت از حق برای هدایت و خلوص··· ‏237

‏          ‏‏توجه و اتکا به حق تعالی··· ‏237

‏          ‏‏مددخواهی از حق تعالی··· ‏237

‏          ‏‏پناه بردن به حق تعالی··· ‏238

‏          ‏‏استعانت از ولیّ امر (ع)··· ‏239

‏          ‏‏توسل به معصومین (ع) در روزهای هفته··· ‏239

‏          ‏‏هدایت طلبی از مردان حق··· ‏241

‏          ‏‏تدبر در قرآن··· ‏241

‏          ‏‏تطبیق حالات خویش با آیات قرآن··· ‏242

‏          ‏‏عرضۀ خویش بر قرآن و احادیث··· ‏244

‏          ‏‏لزوم طی منازل و مراحل در سلوک··· ‏244

‏          ‏‏تأدب و تعبد به ظاهر شریعت··· ‏245

‏          ‏‏نفی هوا و پیروی از شرع و عقل··· ‏246

‏          ‏‏اهمیت تکرار در اخلاق··· ‏247

‏          ‏‏لزوم تکرار برای آدم سازی··· ‏248

‏          ‏‏سر تکرار در قرآن··· ‏249

‏          ‏‏سرّ تکرار اذکار و عبادات··· ‏250

‏          ‏‏ذکر و دعا و نماز و روزه در اعیاد مسلمین··· ‏250

‏          ‏‏تداوم بر وضو حافظ انسان··· ‏251

‏          ‏‏تلاوت و تفکر در آیات سوره حشر··· ‏251

‏          ‏‏تسهیل راه پس از ورود··· ‏251

‏          ‏‏وساوس شیطان و نفس در مشکل نمایی سلوک··· ‏252


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 775
‏          ‏‏نفی گوشه گیری سیرۀ انبیا و اولیا··· ‏252

‏          ‏‏اهتمام به امور مسلمین در سلوک··· ‏253

‏          ‏‏ردّ گوشه گیری به جهت سلوک··· ‏254

‏          ‏‏نقش ضبط خیال در اصلاح باطن··· ‏255

‏          ‏‏موازنه و مقایسه بین منافع و زیان قوای نفس در دنیا و آخرت··· ‏257

‏          ‏‏مقایسه بین آتش دنیا و آخرت··· ‏259

‏          ‏‏لزوم نشاط و بهجت در عبادات··· ‏263

‏          ‏‏رعایت اعتدال در سلوک··· ‏265

‏          ‏‏رفق و مدارا با نفس در سلوک··· ‏268

‏          ‏‏حفظ اسرار و بیان معارف به تناسب افراد··· ‏270

‏     ‏یاد مرگ‏··· ‏272

‏          ‏‏یادآوری مرگ و کوچ از دنیا··· ‏272

‏          ‏‏کوتاهی عمر دنیا··· ‏273

‏          ‏‏نزدیکی قبر و پاسخگویی··· ‏273

‏          ‏‏عالم پس از مرگ ساختۀ انسان··· ‏274

‏          ‏‏تلاش برای مشاهدۀ ملک الموت به صورت رحمت··· ‏274

‏ ‏

فصل سوم: ظاهر و باطن‏··· ‏277

‏          ‏‏نسبت بین نشآت سه گانه نفس··· ‏277

‏          ‏‏غرور اهل ظاهر و باطن به عبادات و ریاضات··· ‏278

‏          ‏‏لزوم توجه به ظاهر و باطن··· ‏280

‏          ‏‏تحصیل حقیقت و طریقت از راه شریعت··· ‏284

‏          ‏‏عبور از ظاهر به باطن··· ‏285

‏          ‏‏فتح باطن در گرو فتح ظاهر··· ‏285

‏          ‏‏توجه به ظاهر و باطن قرآن··· ‏285


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 776
‏          ‏‏دوری از افراط و تفریط در ظاهر و باطن··· ‏287

‏          ‏‏جمع ظاهر و باطن توسط عارف بالله ··· ‏288

‏          ‏‏عدم وقوف به ظاهر در عبادات··· ‏288

‏ ‏

فصل چهارم: حجابها و موانع‏··· ‏291

‏     ‏حجاب انکار‏··· ‏291

‏          ‏‏انکار سبب وقوف و خمود··· ‏291

‏          ‏‏حجاب انکار سخت ترین حجاب··· ‏292

‏          ‏‏ردّ و اثبات بر پایۀ برهان··· ‏292

‏          ‏‏انکار مانع رشد و موجب محرومیت··· ‏294

‏          ‏‏عدم انکار راه گشای کمال··· ‏295

‏          ‏‏لزوم تسلیم امر اولیا··· ‏297

‏          ‏‏دوری از همنشینی با منکران··· ‏297

‏          ‏‏قرآن و ادعیه ریشۀ تمام لطایف··· ‏297

‏          ‏‏جهل مرکب منشأ درد بی درمان··· ‏298

‏          ‏‏تأثیر بیان مقامات اولیا··· ‏298

‏          ‏‏علت انکار مقامات اولیا··· ‏299

‏          ‏‏پندار یکسانی کمال اولیا با دیگران··· ‏301

‏          ‏‏منکران، سه طریق انسانیت··· ‏302

‏          ‏‏منکران و تأویل آیات و روایات··· ‏303

‏          ‏‏شواهدی از روایات بر مقامات اهل معرفت··· ‏306

‏     ‏حجاب علم‏··· ‏307

‏          ‏‏حجاب و استدراج در مقام علم··· ‏307

‏          ‏‏علم بذر مشاهده··· ‏308

‏          ‏‏لزوم خرق حجاب علم··· ‏309


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 777
‏          ‏‏وسیله بودن علوم··· ‏310

‏          ‏‏فلسفه راه است نه مقصود··· ‏311

‏          ‏‏لزوم حق جویی در تحصیل علم··· ‏311

‏          ‏‏انباشتن علوم و افزایش حجاب··· ‏312

‏          ‏‏فرق زبان انبیا و اولیا با مؤلفان و مصنفان··· ‏312

‏          ‏‏چگونگی حجاب علم··· ‏313

‏          ‏‏ویژگیهای علم و عالم در کلام علی (ع)··· ‏314

‏          ‏‏ملاک و میزان علم حقیقی··· ‏315

‏          ‏‏معرفی عالمان فریبکار و دکاندار··· ‏316

‏          ‏‏عملی بودن همه علوم··· ‏320

‏          ‏‏غرور عالمان شاخه های علمی··· ‏321

‏          ‏‏اولویت اصلاح قلب بر تحقیق حقیقت قلب··· ‏322

‏          ‏‏آثار منفی علم در نفس غیرمهذب··· ‏323

‏     ‏حجاب گناه و دنیا‏··· ‏324

‏          ‏‏لزوم رفع قذارات ظاهری و باطنی··· ‏324

‏          ‏‏محبت دنیا راهزن سلوک··· ‏327

‏          ‏‏قذارات معصیت مانع ورود در محضر حق··· ‏327

‏          ‏‏لزوم تطهیر از اخلاق زشت··· ‏328

‏          ‏‏زیان فراموشی گناه خویشتن··· ‏328

‏          ‏‏مانعیت گناههای کوچک··· ‏329

‏          ‏‏لزوم ترک همنشینی و همراهی با فاسق··· ‏329

‏          ‏‏لزوم شکستن خودی و انانیّت··· ‏330

‏          ‏‏زیان دلبستگی به غیرحق··· ‏331

‏          ‏‏غرور نسبت به خود و کمالات خویش··· ‏331

‏          ‏‏محبت و رغبت به دنیا خار طریق سلوک··· ‏332


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 778
‏          ‏‏عدم امکان تهذیب با محبت دنیا و نفس··· ‏333

‏          ‏‏لذّات نفسانی موجب نزدیکی به دنیا··· ‏333

‏          ‏‏لزوم قطع علاقۀ به دنیا··· ‏334

‏          ‏‏تدریج در قطع علاقه به دنیا··· ‏334

‏          ‏‏تعلق به دنیا··· ‏335

‏          ‏‏حقیقت دنیا و دنیاخواهی··· ‏336

‏     ‏ابلیس و استعاذه‏··· ‏337

‏          ‏‏لزوم خروج سالک از دایرۀ تصرفات ابلیس··· ‏337

‏          ‏‏حقیقت استعاذه··· ‏337

‏          ‏‏ارکان استعاذه··· ‏338

‏          ‏‏شرح ارکان استعاذه··· ‏339

‏          ‏‏شرح مستعاذ منه··· ‏340

‏          ‏‏شیطان مانع سلوک··· ‏341

‏          ‏‏شرح مستعاذ به··· ‏343

‏          ‏‏شرح مستعاذ له··· ‏344

‏          ‏‏تدلیسات شیطان··· ‏345

‏          ‏‏غرور و فریب شیطان··· ‏346

‏ ‏

بخش سوم: منازل و مقامات سلوک

‏ ‏

فصل اول: یقظه‏··· ‏351

‏          ‏‏دعوت قرآن به قیام و بیداری··· ‏351

‏          ‏‏قیام لله مقدمۀ سلوک··· ‏353

‏          ‏‏بیداری موجب رهایی مستضعفین··· ‏354

‏          ‏‏یقظه مقدمۀ دخول در سیر··· ‏354


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 779
‏          ‏‏انبیا بیدارکننده انسانها··· ‏355

‏          ‏‏آرزو و طلب بیداری··· ‏355

‏          ‏‏تذکر و توجه به بیداری··· ‏356

‏          ‏‏استقلال کشور در پرتو بیداری··· ‏356

‏     ‏موانع بیداری‏··· ‏356

‏          ‏‏انکار معارف··· ‏356

‏          ‏‏امید به درازی عمر و فرصت··· ‏357

‏          ‏‏غفلت از توبه··· ‏358

‏          ‏‏فراموشی و آرزوهای دراز··· ‏359

‏          ‏‏گناه و سیاهی دل··· ‏360

‏          ‏‏حجاب طبیعت··· ‏361

‏ ‏

فصل دوم: عزم‏··· ‏363

‏     ‏منزل عزم‏··· ‏363

‏          ‏‏معنا و مفهوم عزم··· ‏363

‏          ‏‏اهتمام به عزم و اراده··· ‏364

‏          ‏‏عزم اول شرط سلوک··· ‏364

‏          ‏‏عزم میزان یکی از مراتب بهشت··· ‏365

‏          ‏‏عزم در دوران جوانی و پیری··· ‏366

‏ ‏

فصل سوم: مشارطه، مراقبه، محاسبه‏··· ‏367

‏          ‏‏مشارطه··· ‏367

‏          ‏‏مراقبه··· ‏367

‏          ‏‏محاسبه··· ‏368

‏          ‏‏تشخیص خودخواهی و خداخواهی··· ‏369


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 780
‏          ‏‏رسیدگی به احوال در جوانی··· ‏369

‏          ‏‏مراقبت در برابر شیطان··· ‏369

‏          ‏‏مراقبت نفس و شیطان··· ‏370

‏          ‏‏مراقبت از نفس و زبان··· ‏370

‏          ‏‏مراقبه و محاسبه در سخن··· ‏371

‏          ‏‏مراقبه از سخن··· ‏372

‏          ‏‏سفارش به مراقبه··· ‏372

‏          ‏‏مراقبت خدا و اولیا و فرشتگان بر اعمال انسان··· ‏372

‏          ‏‏مراقبت حق تعالی بر ظاهر و باطن··· ‏374

‏          ‏‏تذکر به حضور حق تعالی··· ‏374

‏          ‏‏ثبت اعمال انسان در قلب··· ‏375

‏          ‏‏حضور سالک در محضر حق تعالی··· ‏375

‏          ‏‏حفظ ادب حضور··· ‏376

‏          ‏‏کیفیات مختلف حفظ حضور··· ‏376

‏          ‏‏فطرت حفظ حضور و محضر··· ‏377

‏          ‏‏مراقبت وقت نماز··· ‏378

‏          ‏‏ارتباط معرفت سالک و وقت نماز··· ‏379

‏          ‏‏بازرسی خویشتن··· ‏380

‏          ‏‏محاسبه خود··· ‏380

‏          ‏‏بررسی مبدأ افعال و اقوال··· ‏380

‏          ‏‏کند و کاو در نیت··· ‏381

‏          ‏‏بررسی نور ایمان در قلب··· ‏381

‏          ‏‏ملاک قلب نورانی و ظلمانی در انسان··· ‏382

‏          ‏‏محاسبۀ میزان دخالت نفس··· ‏385

‏          ‏‏حسابرسی قبل از حساب کشی··· ‏386


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 781
‏          ‏‏رهایی از مهالک و مواقف قیامت··· ‏386

‏          ‏‏بررسی اعمال··· ‏387

‏          ‏‏مواظبت بر قلب··· ‏387

‏          ‏‏تفکر در کارها··· ‏388

‏          ‏‏بررسی ریشه اختلافات··· ‏388

‏          ‏‏امتحان الهی در پست و مقام··· ‏389

‏          ‏‏مطالعه در حال خود··· ‏389

‏          ‏‏ملاک وجود اخلاص عمل··· ‏390

‏          ‏‏دوری از مدح و ثنای نفس··· ‏390

‏          ‏‏محاسبه نفس قبل از وقوع قیامت··· ‏391

‏          ‏‏بررسی میزان خودسازی در ماه رمضان··· ‏391

‏ ‏

فصل چهارم: توبه‏··· ‏393

‏          ‏‏توبه، بازگشت به فطرت اصلیه··· ‏393

‏          ‏‏تقدم توبه بر انابه··· ‏394

‏          ‏‏دو رکن توبه··· ‏394

‏          ‏‏احتراق قلب با آتش ندامت··· ‏396

‏          ‏‏کوشش در تلخیص توبه··· ‏396

‏          ‏‏معنای استغفار در کلام علی(ع)··· ‏397

‏          ‏‏ادای حقوق مردم و حقوق الله ··· ‏398

‏          ‏‏تفاوت حقوق الله با حقوق الناس در توبه··· ‏399

‏          ‏‏جبران حقوق مردم··· ‏399

‏          ‏‏دشواری ادای حقوق مردم··· ‏399

‏          ‏‏دشواری جبران حقوق مردم در آخرت··· ‏400

‏          ‏‏دو شرط کمال توبه··· ‏400


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 782
‏     ‏اهمیت و جایگاه توبه‏··· ‏402

‏          ‏‏غفلت از توبه··· ‏402

‏          ‏‏لزوم توبه قبل از دوران پیری··· ‏403

‏          ‏‏توبه راهی سهل برای سعادت··· ‏405

‏          ‏‏نامعلوم بودن مدت عمر انسان··· ‏405

‏          ‏‏سهولت توبه در ایام جوانی··· ‏406

‏          ‏‏عدم تحقق توبه با لفظ··· ‏407

‏          ‏‏حیلۀ شیطان با پیران و جوانان··· ‏407

‏          ‏‏دشواری توبه در دوران پیری··· ‏409

‏          ‏‏سفارش توبه به جوانان··· ‏410

‏          ‏‏عدم برگشت کامل صفای باطنی نفس پس از توبه··· ‏410

‏          ‏‏ناامید نشدن از رحمت حق تعالی··· ‏411

‏          ‏‏سفارش اکید به توبه··· ‏413

‏          ‏‏توبه حضرت آدم (ع)··· ‏414

‏          ‏‏ترک شجره ابلیس با دستگیری خداوند··· ‏414

‏     ‏نتایج توبه‏··· ‏415

‏          ‏‏پوشانیدن گناهان با لباس توبه··· ‏415

‏          ‏‏اعادۀ آبرو و حیثیت انسان··· ‏416

‏          ‏‏برگشت انسان به وادی ایمان··· ‏416

‏          ‏‏ستر عیوب و توفیق کسب فضایل··· ‏416

‏          ‏‏محبوبیت نزد حق تعالی··· ‏417

‏          ‏‏پاک کردن اعمال گذشته··· ‏417

‏          ‏‏قبول توبه صحیح توسط حق تعالی··· ‏417

‏          ‏‏نتیجه غفاریت حق تعالی··· ‏418

‏          ‏‏حدیث امام صادق(ع) در نتیجۀ توبه نصوح··· ‏419


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 783
‏          ‏‏معانی مختلف در توبه نصوح··· ‏420

‏ ‏

فصل پنجم: تفکر‏··· ‏423

‏          ‏‏تفکر، اول شرط مجاهده··· ‏423

‏          ‏‏تفکر آغاز هر کار··· ‏423

‏          ‏‏تفکر در مرتبۀ اول سلوک··· ‏423

‏          ‏‏تفکر در مقصد خلقت··· ‏424

‏          ‏‏تفکر هشداردهندۀ دل··· ‏425

‏          ‏‏معنای تفکر··· ‏426

‏          ‏‏تقدم تفکر بر تذکر··· ‏426

‏          ‏‏فضیلت تفکر··· ‏427

‏          ‏‏تفکر در حق و اسما و صفات حق··· ‏428

‏          ‏‏تفکر در آیات الهی··· ‏429

‏          ‏‏دعوت به تفکر در قرآن··· ‏430

‏          ‏‏تفکر ممدوح··· ‏430

‏          ‏‏تفکر به لطایف مصنوعات··· ‏431

‏          ‏‏تفکر در علم و عمل خویش··· ‏432

‏          ‏‏تفکر در مراحل خلقت انسان··· ‏433

‏          ‏‏تفکر پیرامون حجاب علم··· ‏435

‏          ‏‏تفکر در الطاف الهی··· ‏436

‏          ‏‏تفکر در جمال و کمال حق تعالی··· ‏436

‏          ‏‏تفکر در اوقات نماز··· ‏437

‏          ‏‏تفکر در اعمال حسنه و عبادات··· ‏437

‏          ‏‏تأمل در نتایج اعمال··· ‏438

‏          ‏‏تفکر در احوال اولیا··· ‏439


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 784
‏          ‏‏تفکر در محتوای قرآن و ادعیه··· ‏439

‏          ‏‏تفکر در صراط مستقیم··· ‏441

‏ ‏

فصل ششم: تذکر و ذکر‏··· ‏443

‏          ‏‏بیانی پیرامون منزل تذکر··· ‏443

‏          ‏‏تذکر نعمتهای الهی··· ‏443

‏          ‏‏تذکر عظیم··· ‏445

‏          ‏‏تذکر حاضر··· ‏445

‏     ‏آداب ذکر و ذکر قلبی‏··· ‏446

‏          ‏‏سرایت ذکر در ظاهر و باطن انسان··· ‏446

‏          ‏‏تأثیر عبادات و ذکر در قلب··· ‏448

‏          ‏‏تفهیم ذکر به قلب··· ‏450

‏          ‏‏نکته ای در علت تکرار ذکر··· ‏452

‏          ‏‏حضور قلب در ذکر حق تعالی··· ‏453

‏          ‏‏ذکر حق با حضور قلب··· ‏454

‏          ‏‏تلقین و تأثیر ذکر بر قلب··· ‏455

‏          ‏‏نقش طمأنینه در ذکر··· ‏457

‏          ‏‏برتری ذکر قلبی و سرّی··· ‏459

‏          ‏‏انقطاع الی الله در زمان ذکر··· ‏459

‏     ‏فضایل و فواید ذکر‏··· ‏460

‏          ‏‏حسرت ترک ذکر موجب افسوس در قیامت··· ‏460

‏          ‏‏ثواب برخی اذکار و آیات··· ‏461

‏          ‏‏یاد خدا در حالات مختلف··· ‏461

‏          ‏‏ذکر خدا به جای درخواست از حق··· ‏462

‏          ‏‏ذکر خدا برترین اعمال··· ‏462


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 785
‏          ‏‏قُرب ذاکر به حق تعالی··· ‏463

‏          ‏‏حق تعالی ذاکرِ ذاکر··· ‏464

‏          ‏‏همنشینی ذاکر با حق تعالی··· ‏465

‏          ‏‏لقاءالله در پرتو تذکر تامّ··· ‏466

‏          ‏‏اطمینان قلب در اثر یاد خدا··· ‏467

‏          ‏‏ذکر خدا از بین برندۀ تزلزل و اضطراب··· ‏467

‏          ‏‏سفارش به ذکر خدا در ماه رمضان··· ‏469

‏          ‏‏تضرّع در ذکر حق··· ‏469

‏          ‏‏تذکر حق از بین برندۀ ترس··· ‏470

‏          ‏‏وارستگی از دنیا در اثر ذکر خدا··· ‏470

‏ ‏

فصل هفتم: خوف و رجا‏··· ‏471

‏          ‏‏وصیت لقمان در خوف و رجا··· ‏471

‏          ‏‏مبنای خوف و رجای عارف··· ‏472

‏          ‏‏قصور انسان از بندگی حق··· ‏474

‏          ‏‏حب نفس محرک عبادات و اطاعت··· ‏476

‏          ‏‏خوف از سختی راه و نتیجه··· ‏478

‏          ‏‏قرار گرفتن مؤمن بین دو خوف··· ‏479

‏          ‏‏بیان اعتدال خوف و رجا··· ‏480

‏          ‏‏خوف و رجا در دنیا و آخرت··· ‏481

‏     ‏خوف و رجا و مقابلهای آن دو‏··· ‏482

‏          ‏‏فرق خوف و نومیدی··· ‏482

‏          ‏‏غرور دام ابلیس··· ‏483

‏          ‏‏تفکر در رحمتهای حق، منجی انسان··· ‏484

‏          ‏‏جهنم نتیجۀ اعمال انسان··· ‏485


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 786
‏          ‏‏غرور بزرگترین جنود ابلیس··· ‏487

‏          ‏‏مبدأ رجا و غرور··· ‏487

‏          ‏‏نشانه های غرور و رجا··· ‏489

‏          ‏‏نشانۀ امیدواران در روایات··· ‏490

‏          ‏‏عدم اعتماد بر عمل··· ‏491

‏          ‏‏غرور مانع و حجاب برای انسان··· ‏492

‏     ‏مراتب و اقسام مختلف خوف‏··· ‏493

‏          ‏‏خوف عامّه··· ‏493

‏          ‏‏خوف خاصّه··· ‏493

‏          ‏‏خوف اخصّ خواص··· ‏494

‏          ‏‏خوف اولیا··· ‏494

‏          ‏‏فطرت تعظیم و ترهیب عظیم··· ‏495

‏          ‏‏خوف از عظمت حق تعالی··· ‏495

‏          ‏‏خشیت و خوف علما··· ‏497

‏          ‏‏خوف منشأ فضایل نفسانی و مصلح نفس··· ‏498

‏          ‏‏اختلاف مردم در حفظ حضور حق··· ‏499

‏          ‏‏اختلاف قبول تجلیات اسماء در قلوب اولیا··· ‏501

‏ ‏

فصل هشتم: زهد‏··· ‏503

‏          ‏‏احتمالات مختلف در معنای زهد··· ‏503

‏          ‏‏مقصد ذاتی بعثت انبیا··· ‏504

‏          ‏‏جایگاه زهد در سلوک انسان··· ‏505

‏          ‏‏زهد موجب فراغ قلب برای آخرت··· ‏506

‏          ‏‏جایگاه زهد در فطرت مخموره··· ‏507

‏          ‏‏زهد از لشکریان عقل و رحمان··· ‏508


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 787
‏     ‏مراتب زهد‏··· ‏509

‏          ‏‏زهد عامه··· ‏509

‏          ‏‏زهد خاصه··· ‏510

‏          ‏‏زهد اخصّ خواص··· ‏511

‏     ‏زهد و نتایج آن در قرآن و اخبار‏··· ‏511

‏          ‏‏تمام زهد در یک آیۀ قرآن··· ‏511

‏          ‏‏زهد نشانۀ شرح صدر··· ‏513

‏          ‏‏ورود نور حکمت در قلب··· ‏514

‏          ‏‏تحصیل سلامت نفس··· ‏515

‏          ‏‏گشایش درب سعادت··· ‏515

‏          ‏‏چشیدن حلاوت ایمان··· ‏515

‏          ‏‏اعراض از دنیا برای ورود به مهمانی خدا··· ‏516

‏          ‏‏بهره مندی از قرآن··· ‏517

‏          ‏‏ایستادگی در مقابل قدرتهای شیطانی··· ‏517

‏ ‏

فصل نهم: اخلاص‏··· ‏519

‏          ‏‏تعریف اخلاص··· ‏519

‏          ‏‏حقیقت اخلاص··· ‏521

‏     ‏اخلاص نیت‏··· ‏522

‏          ‏‏نیت ملاک ارزش اعمال··· ‏522

‏          ‏‏تعریف اخلاص نیت··· ‏523

‏          ‏‏مراتب اخلاص در عبادات··· ‏523

‏          ‏‏قرآن و خلوص نیّت··· ‏524

‏          ‏‏ارتباط نیت با عمل··· ‏525

‏          ‏‏ارتباط نیت و قبولی اعمال··· ‏528


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 788
‏          ‏‏نیت شکل دهندۀ عمل··· ‏532

‏          ‏‏حفظ اخلاص پس از عمل··· ‏535

‏          ‏‏معنای عباد مخلَص··· ‏536

‏     ‏طریق کسب اخلاص‏··· ‏538

‏          ‏‏لزوم نفی خودپرستی··· ‏538

‏          ‏‏خروج از حب دنیا و نفس··· ‏539

‏          ‏‏ابتلاها راهی برای خلوص··· ‏540

‏          ‏‏یادآوری عظمت حق تعالی··· ‏540

‏          ‏‏حساب کشی اعمال نفس··· ‏541

‏          ‏‏بررسی اخلاص در خدمت به مردم··· ‏542

‏          ‏‏تفکر در اعمال خود··· ‏543

‏     ‏معیار تفاوت اعمال‏··· ‏543

‏          ‏‏نقش انگیزه در حقیقت اعمال··· ‏543

‏          ‏‏انگیزه معیار جدایی اعمال الهی و شیطانی··· ‏544

‏          ‏‏فرق قیام لله و قیام برای دنیا··· ‏545

‏          ‏‏ارزش شهادت··· ‏546

‏          ‏‏مقصد و انگیزه، فارق اعمال انسان··· ‏547

‏          ‏‏ایجاد انگیزۀ الهی در دانشگاه··· ‏549

‏          ‏‏مقصد انبیا در حکومت··· ‏551

‏          ‏‏انگیزه الهی چراغ راه··· ‏553

‏          ‏‏انگیزه الهی مبنای ارزش کار··· ‏554

‏          ‏‏انگیزه میزان عرفان و حرمان··· ‏554

‏          ‏‏ملاک عارف و زاهد··· ‏555

‏          ‏‏چگونگی عبادات اهل خلوص··· ‏555

‏          ‏‏اخلاص علی (ع) موجب برتری ضربه خندق··· ‏556


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 789
‏          ‏‏اخلاص موجب برابری با عبادت··· ‏557

‏     ‏اهمیت و لزوم اخلاص‏··· ‏557

‏          ‏‏روح اعمال در گرو اخلاص··· ‏557

‏          ‏‏سفارش به کار برای خدا··· ‏557

‏          ‏‏دعوت همگانی کار برای خدا··· ‏558

‏          ‏‏کار برای خدا، حکم عقل و وجدان··· ‏559

‏          ‏‏حسن نیت در کارها··· ‏559

‏          ‏‏درخواست پاداش از خدا··· ‏560

‏          ‏‏نتیجه ابدی در کار الهی··· ‏560

‏          ‏‏اخلاص در نظام توحیدی··· ‏560

‏          ‏‏اخلاص بالاترین وظیفه··· ‏560

‏          ‏‏خالص کردن قصد برای خدا··· ‏560

‏          ‏‏هنر اخلاص··· ‏561

‏          ‏‏تلاش در دوری از اغراض نفسی··· ‏561

‏          ‏‏تلاش در تحصیل غرض خدایی··· ‏563

‏          ‏‏بطلان عمل در خودنمایی··· ‏564

‏          ‏‏تأثیر اخلاص در تحصیل معارف··· ‏564

‏          ‏‏تحصیل اخلاص در کسب علوم··· ‏566

‏          ‏‏خطر حضور شیطان در کارها··· ‏567

‏          ‏‏شکست در قیام نفسانی··· ‏568

‏          ‏‏تمجید اخلاص بسیجیان··· ‏569

‏     ‏آثار و نتایج اخلاص‏··· ‏569

‏          ‏‏تحصیل درجات و مقامات در پرتو اخلاص··· ‏569

‏          ‏‏توجه به حق در پرتو اخلاص··· ‏570


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 790
‏          ‏‏جهاد نفس در پرتو اخلاص··· ‏571

‏          ‏‏مقصد الهی موجب پیروزی··· ‏571

‏          ‏‏پیروزی در سایه خلوص نیت··· ‏571

‏          ‏‏ارزش معنوی اخلاص··· ‏572

‏          ‏‏خداوند خریدار ایثار و اخلاص··· ‏573

‏          ‏‏ایمان و اخلاص موجب پیروزی··· ‏574

‏          ‏‏عدم شکست در قیام لله ··· ‏575

‏          ‏‏پاداش الهی··· 576‏

‏          بقا و فنای کارها··· 576‏

‏          بقای کار خدایی··· 577‏

‏          هدایت و اعانت حق تعالی··· 577‏

‏          ایجاد طمأنینه در قیام برای خدا··· 577‏

‏          تأثیر خلوص نیت در پذیرش اعمال··· 578‏

‏          سعادت در پرتو اخلاص··· 578‏

‏          دست یابی به مادیات در پرتو تحصیل معنویات··· 579‏

‏          اخلاص از بین برندۀ اختلافات··· 579‏

‏          وحدت و پیوستگی در پرتو اخلاص··· 580‏

‏ ‏

فصل دهم: صبر‏··· ‏‏583‏

‏          تعریف صبر··· 583‏

‏          حقیقت صبر··· 583‏

‏          دعاء و تضرع همسو با صبر و بردباری··· 585‏

‏          صبر و جزع لشکر عقل و جهل··· 586‏

‏     ‏درجات و مراتب صبر‏··· 587‏

‏          درجات صبر··· 587‏

‏          صبر بر مصیبت··· 588‏


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 791
‏          صبر در اطاعت··· 589‏

‏          صبر بر معصیت··· 591‏

‏          معنا و توجیه درجات صابران··· 592‏

‏          مراتب صبر··· 593‏

‏     ‏اهمیت و نتایج صبر‏··· 596‏

‏          صبر کلید سعادت و منشأ نجات··· 596‏

‏          صبر و بردباری در پیشامدهای دنیا··· 599‏

‏          اجر و پاداش صبر··· 601‏

‏          ثواب صبر بر سختیها و حفظ ثبات قدم··· 602‏

‏          احادیثی در فضیلت و اجر صبر··· 603‏

‏          سفارش به حق و صبر··· 605‏

‏          سفارش یکدیگر به حق و صبر··· 605‏

‏          ادامه نهضت بر اثر استقامت··· 606‏

‏          استقامت پیغمبر(ص) و امّت··· 607‏

‏          لزوم استقامت در جهاد··· 609‏

‏          تحمل سختی ها به پیروی از پیغمبر اکرم(ص)··· 610‏

‏          پیروی از پیغمبران الهی··· 610‏

‏          صبر عامل غلبه بر قدرتهای شیطانی··· 611‏

‏          پیروی از اهل بیت(ع) تسهیل کننده سختیها··· 612‏

‏          ابتلای اولیا به مشکلات··· 612‏

‏          تناسب بین پیروزی و سختیها··· 613‏

‏          شکست ناپذیری مؤمن··· 614‏

‏          پیروزی و نجات در سایۀ مقاومت··· 614‏

‏          شکستن طوفانها در سایۀ صبر و ایمان··· 615‏

‏          تأییدات الهی در سایۀ استقامت··· 615‏


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 792
‏          عدم ترس و هراس از غیر خدا··· 615‏

‏          پایداری در راه حق··· 616‏

‏          دوری از نومیدی و دلسردی··· 616‏

‏          استقامت در پناه قدرت حق تعالی··· 617‏

‏          ثواب مجاهدین صدر اسلام··· 617‏

‏          تسلیت خداوند به صابران··· 618‏

‏          بشارت صابران··· 618‏

‏          صبر در سختی و رفاه··· 619‏

‏          همراهی خدا با صابران··· 619‏

‏          خداوند حافظ قیام کنندگان··· 619‏

‏          کمک حق برای عدالتخواهان··· 620‏

‏          حفظ تحول روحی و انسانی··· 620‏

‏          فتح و پیروزی در سایه بردباری و استقامت··· 621‏

‏          دفاع از اسلام در سختی و دشواری··· 621‏

‏          وجود مشکلات در کارها··· 622‏

‏          استقلال در پرتو سختی··· 622‏

‏          تقویت روحیه در تحمل سختی ها··· 622‏

‏          پیروزی حق بر باطل در پرتو صبر و استقامت··· 623‏

‏          استقامت مانع شکست··· 623‏

‏          تأثیر پایداری ملت ایران بر دیگر ملتها··· 623‏

‏          تحقق اسلام در پرتو تحمل سختی و مصائب··· 623‏

‏          پیروزی انقلاب در سایه قیام و مقاومت··· 624‏

‏ ‏

فصل یازدهم: رضا‏··· ‏‏625‏

‏          تعریف رضا··· 625‏


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 793
‏          مقام رضا··· 626‏

‏          رضایت از حق تعالی و فطرت··· 627‏

‏          سخط لازمه فطرت محجوبه··· 628‏

‏     ‏مراتب و مبادی رضا‏··· 629‏

‏          رضا به مقام ربوبیت··· 629‏

‏          رضا به قضا و قدر··· 630‏

‏          رضا به «رضی الله »··· 632‏

‏          رضایت به عطای خداوند··· 632‏

‏          معرفت به جمال حق··· 633‏

‏          ایمان به جمال حق··· 634‏

‏          اطمینان به جمال حق··· 634‏

‏          مشاهده جمال حق··· 635‏

‏          تأثیر رضا در وصول به کمال··· 636‏

‏     ‏رضا در اخبار اهل بیت (ع)‏··· 636‏

‏          محبوبترین بنده خدا··· 638‏

‏ ‏

فصل دوازدهم: تسلیم و استسلام‏··· ‏‏641‏

‏          معنای تسلیم··· 641‏

‏          تسلیم امری فطری··· 642‏

‏          معنای قلب سلیم··· 644‏

‏          تسلیم نردبان مقامات··· 644‏

‏          تسلیم رکن ایمان··· 646‏

‏          تسلیم بهرۀ قلب··· 646‏

‏          دین حق··· 648‏

‏          تسلیم امر خدا··· 648‏


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 794
‏          خودسازی در سایه اطاعت··· 650‏

‏          پذیرش همۀ احکام الهی··· 652‏

‏          تسلیم در برابر حق تعالی··· 652‏

‏          تسلیم در برابر انبیا··· 652‏

‏          تسلیم در برابر اولیا··· 653‏

‏          تسلیم ولی الله در نماز··· 653‏

‏          معنای استسلام··· 654‏

‏          استسلام از جنود عقل و فطرت مخموره··· 654‏

‏ ‏

فصل سیزدهم: توکل‏··· ‏‏657‏

‏          معنا و مفهوم توکل··· 657‏

‏          تفاوت تفویض، توکل و ثقه··· 658‏

‏          فرق مقام رضا با توکل··· 660‏

‏     ‏ارکان و درجات توکل‏··· 661‏

‏          بیان ارکان چهارگانۀ توکل··· 661‏

‏          لزوم ایمان به ارکان توکل··· 662‏

‏          مراتب و درجات توکل··· 665‏

‏          همراهی توکل با تلاش و کوشش··· 667‏

‏          اختلاف مردم در معرفت به ربوبیت و مالکیت حق تعالی··· 668‏

‏          انحصار استعانت به حق تعالی··· 672‏

‏          وجه تقدیم ایاک نعبد بر ایاک نستعین··· 673‏

‏          انحصار تصرف در امور به حق تعالی··· 674‏

‏          «شرک» در اعتماد به خلق··· 674‏

‏     ‏علل و لزوم توکل‏··· 674‏

‏          نیاز موجودات به حق تعالی··· 674‏


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 795
‏          توکل از جنود عقل··· 676‏

‏          عدم استقلال موجودات··· 676‏

‏          تقدیر باریتعالی در روزی بندگان··· 677‏

‏          توکل از فروع توحید و ایمان··· 678‏

‏          اعتماد به رکن رکین رحمت الهی··· 679‏

‏          پرهیز از دوبینی و دوخواهی··· 679‏

‏          فاعلیت بی قید و شرط حق تعالی··· 680‏

‏          تقدیر الهی در سود و زیان بندگان··· 681‏

‏          کار انسان در سایۀ قدرت خدا··· 681‏

‏          تکیه بر قدرت خدا··· 682‏

‏          سرفرازی ملت با اتکا به خدا··· 682‏

‏          انحصار قدرت به حق تعالی··· 683‏

‏          بازگشت ما به سوی خدا··· 683‏

‏          سفارش به توکل··· 684‏

‏          غلبه بر مصیبت ها با اتکال به خداوند··· 684‏

‏     ‏طریقۀ کسب توکل‏··· 684‏

‏          زدودن شرک خفی··· 684‏

‏          رساندن قدرت حق به قلب··· 686‏

‏          جایگزینی توحید فعلی در قلب··· 686‏

‏          ورود کلمه لااله الاالله به قلب··· 687‏

‏          باورکردن عنایت حق تعالی··· 688‏

‏          ایجاد اعتقاد قلبی به اراده حق··· 688‏

‏          ادراک فاعلیت حق تعالی··· 688‏

‏          روش کسب ادراک قلبی··· 689‏

‏          طریق ایجاد ایمان به ارکان توکل··· 689‏


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 796
‏     ‏آیات و روایات در مدح و فضیلت توکل‏··· 692‏

‏          توکل از صفات مؤمنین··· 692‏

‏          محبوبیت متوکلین نزد خداوند··· 693‏

‏          بی نیازی از مخلوق در توکل به غنی مطلق··· 694‏

‏          ارکان توکل در حدیث موسی بن جعفر(ع)··· 695‏

‏          حدّ توکل··· 696‏

‏          نتایج توکل··· 697‏

‏          تفسیر توکل··· 697‏

‏          برتری توکل··· 697‏

‏     ‏سفارش و نتایج توکل‏··· 698‏

‏          تکیه بر قدرت بزرگ الهی··· 698‏

‏          اراده حق جاری در جهان··· 699‏

‏          اتصال به مبدأ قدرت··· 699‏

‏          توکل نتیجه ایمان به تصرفات حق تعالی··· 699‏

‏          پیروزی در پرتو توکل··· 700‏

‏          تکیه و توکل بر قدرت مافوق الطبیعة··· 701‏

‏          علت پیروزی جمعیت کم··· 701‏

‏          آرامش در سایۀ توکل··· 701‏

‏          فرق اتکال به قدرت مادی و الهی··· 702‏

‏          توکل رمز پیروزی··· 702‏

‏          ادامۀ نهضت با توکل··· 702‏

‏          پیروزی فلسطین در سایۀ توکل··· 703‏

‏          آزادی و مجد اسلام در توکل··· 703‏

‏          سفارش به توکل بر خدا··· 703‏

‏          تکیه بر مادیات موجب شکست··· 704‏


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 797
‏          عدم ترس با توکل به خدا··· 704‏

‏          توکل بر حق و دوری از دلسردی··· 704‏

‏          پیمودن راه نهضت با توکل··· 705‏

‏          ایستادگی در برابر جهانخواران با توکل··· 705‏

‏          تداوم تحصیل و تهذیب با توکل··· 706‏

‏          پیشرفت در سایۀ توکل··· 706‏

‏ ‏

فصل چهاردهم: شکر‏··· ‏‏709‏

‏          تعریف شکر··· 709‏

‏          حقیقت شکر از نظر امام (قده)··· 710‏

‏          فطری بودن شکر مُنعم··· 711‏

‏          بازگشت هر شکری به شکر حق تعالی··· 713‏

‏          حصول حقیقت در شکر حق··· 714‏

‏          مراتب و انواع شکر··· 715‏

‏          ناتوانی بندگان از شکر حق··· 717‏

‏          معنای عَبد شکور··· 717‏

‏          اختلاف بندگان در شکر··· 718‏

‏          شکر کُمّل بندگان··· 719‏

‏          عبد شکور در حدیث پیغمبر(ص)··· 720‏

‏          پاداش شاکرین··· 722‏

‏          مساوقت حمد و شکر··· 723‏

‏          نتایج شکر··· 725‏

‏          شکر واسطه های نعمت حق تعالی··· 726‏

‏          گناه ناسپاسی از نِعم الهی··· 727‏

‏          شکر پیروزی و پیشرفت اسلام و انقلاب··· 728‏


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 798
‏          شکر خداوند در بی خردی دشمنان··· 729‏

‏          شکر نعمت مجلس مردمی··· 730‏

‏          نحوه شکرگزاری از مجلس مردمی··· 731‏

‏          شکر گرایش به معنویات··· 731‏

‏          عجز از شمارش نِعم الهی··· 732‏

‏          شکر لفظی و حقیقی در رهایی از رژیم فاسد··· 733‏

‏          شکر خدا برای تحول ملت··· 733‏

‏          فراگیری علوم برای شکرگزاری··· 734‏

‏          شکر نعمتهای معنوی و عرفانی··· 734‏

‏          شکر خدا در حفظ وحدت··· 735‏

‏          شکر نعمت اسلام با جهاد··· 735‏

‏          شکر آمادگی و علاقمندی مردم··· 735‏

‏          اظهار شکر در محضر حق··· 736‏

‏ ‏

فصل پانزدهم: تواضع‏··· ‏‏737‏

‏          ریشه تکبر و تواضع··· 737‏

‏          تفاوت تواضع و تملّق··· 738‏

‏          فطری بودن تواضع··· 739‏

‏          شرح صدر سبب تواضع··· 740‏

‏          معرفت حق مبدأ کمالات··· 742‏

‏          تواضع اولیا و انبیا··· 742‏

‏          تواضع اهل معرفت و حکما··· 743‏

‏          تواضع اهل ایمان··· 743‏

‏          سیرۀ پیغمبر (ص) در تواضع··· 744‏

‏          تواضع پیغمبر (ص) در برابر کارگر··· 745‏


کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 799
‏          متواضعان نزدیکترین مردم به خدا··· 746‏

‏          تواضع علما و بزرگان··· 747‏

‏          تأثیر تواضع علما در هدایت مردم··· 748‏

‏          بررسی تواضع در مقام علم و عمل··· ‏749

‏          ‏‏تواضع رأس علم··· ‏751

‏          ‏‏پرهیز از خودبینی و خودپسندی··· ‏752

‏          ‏‏بررسی تأثیر عبادت در قلب··· ‏754

‏          ‏‏تواضع برای اغنیا و فقرا··· ‏757

‏          ‏‏تواضع در مسند قدرت··· ‏758

‎ ‎

کتابتهذیب نفس وسیروسلوک ازدیدگاه امام خمینی(س)صفحه 800