ب) توصیه ها

‏‏ب) توصیه ها‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏برقراری وحدت میان طبیب جسمی و طبیب روحی‏

‏‏ما ـ یعنی روحانیت ـ با شما ـ یعنی اطبای ارجمند ـ قوه مان فرق‏‎ ‎‏دارد با آنهای دیگر: العِلمُ عِلمانِ: عِلْمُ الْأَبْدانِ وَ عِلمُ الْأَدْیانِ.‏‎[1]‎

‏
‏‎

‏‏    روح و جسم با هم وحدت دارند: جسمْ ظلّ روح است؛ روحْ‏‎ ‎‏باطنِ جسم است، جسمْ ظاهرِ روح است. اینها با هم یک هستند،‏‎ ‎‏جدایی از هم ندارند. همان طوری که جسم انسان و روح انسان‏‎ ‎‏وحدت دارد، باید طبیب جسمی و طبیب روحی وحدت داشته‏‎ ‎‏باشند؛ اینها باید یک باشند و مع الأسف ما را از هم جدا کردند. ما‏‎ ‎‏را از همۀ اقشار جدا کردند. روحانیت را یا به نسیان ـ به طاق نسیان‏‎ ‎‏ـ سپردند یا لکه دار کردند. شما را از نظر ما انداختند، ما را از نظر‏‎ ‎‏شما انداختند. این خیانتی بود که در عرضِ قریبِ سیصد سال‏‎ ‎‏اجانب با کارمندهای خودشان، با عمال خودشان انجام دادند.(272)‏

‏‏16 / 12 / 57‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏اعتماد به نفس و عدم توهّم نسبت به غرب‏‏ ‏

‏‏و یکی از مصیبتهای بزرگی که برای این ملت بار آوردند اینکه ملت‏‎ ‎‏را نسبت به خودشان هم بدبین کردند. این معنا که ما اگر یک‏‎ ‎‏مریض پیدا بکنیم در تهران، الآن هم می گویند که اینجا نمی شود،‏‎ ‎‏بروید به ـ مثلاً ـ انگلستان، بروید به پاریس! این یک مطلبی است‏‎ ‎‏که از دست آنها برای ما پیدا شده است. یعنی ما خودمان را باختیم‏‎ ‎‏در مقابل آنها. شما گمان می کنید که در آنجا اطبای آنها همچو‏‎ ‎‏هستند که اگر کسی برود آنجا چه خواهد شد! همین مریضهایی که‏‎ ‎‏در اینجا اگر یک دقتی بکنند معالجه می شوند، وقتی بروند آنجا‏‎ ‎‏معلوم نیست درست معالجه بشوند. اینطور نیست که اطبای آنها‏‎ ‎‏یک معجزه ای می کنند و اطبای ما اینطور نیستند.‏‎[2]‎‏ این یک‏‎ ‎‏مطلبی است که برای تبلیغاتی که اینها کردند، ما به خودمان هم‏‎ ‎‏حتی سوءظن پیدا کردیم؛ یعنی خودمان هم باختیم خودمان را.‏‎ ‎
‏‎

‏‏شما گمان نکنید که اینجا اطبایش ـ ایران اطبایش ـ کمتر از اطبای‏‎ ‎‏آنجا باشد. الآن بسیاری از اطبا که در امریکا هستند ایرانی هستند.‏‎ ‎‏گفتند شاید قریب پانصد تا یا بیشتر طبیب ایرانی هست که اگر‏‎ ‎‏طبیبهای ایرانی بیایند، اختلال پیدا می کند در امریکا! اینطور نیست‏‎ ‎‏که اینهایی که رفتند و تحصیل کردند و یا در همین جا تحصیل‏‎ ‎‏می کنند، اینها کمتر از آنها باشند. نخیر، اینها هم همان طور هستند.‏‎ ‎‏اینها هم مثل آنها یا بهتر از آنها هستند. ما در آنجا ـ فرانسه ـ هم که‏‎ ‎‏بودیم گاهی مثلاً گرفتاری پیدا می کردیم، اطبا را می دیدیم خیلی‏‎ ‎‏از آنها چیزی که فوق العاده باشد من که نفهمیدم! و اشخاصی هم‏‎ ‎‏که رفتند باز با همان حالِ مرض برگشتند. اینجا جوابشان دادند‏‎ ‎‏رفتند آنجا، آنجا هم همین حال بوده است. این برای این است که‏‎ ‎‏اینها جدیت کردند در این سالهای طولانی که ما را تهی کنند از مغز‏‎ ‎‏خودمان؛ یعنی ما را همچو غربزده کنند که چیزهایی هم که پیش‏‎ ‎‏خودمان بهتر است به [آن‏‎ ‎‏]سوءظن پیدا کنیم و عقیده مان این باشد‏‎ ‎‏که نه اینطور خوب نیست؛ خوب است که آنطور باشد. حال آنکه‏‎ ‎‏مسأله اینطور نیست و همچو نیست که آنها در این مسائل عقلی یا‏‎ ‎‏در مسائل طبی خیلی جلو باشند. خوب، بله هستند اما نه اینطوری‏‎ ‎‏که ما توهّم می کنیم.(273)‏

‏‏18 / 1 / 58‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏همکاری با روحانیت‏‏ ‏

‏‏با اینکه ما با شما همکاریم: ما طبیب روحانی هستیم، شما طبیب‏‎ ‎‏جسمانی ـ همه طبیب انسان هستیم. ما باید با هم متصل باشیم؛‏‎ ‎‏مثل یک بدن که روح دارد و جسم دارد، روحانیین و اطبا هم یک‏‎ ‎‏بدن هستند که یکی آن جنبه است یکی این جنبه است لکن‏‎ ‎
‏‎

‏‏مع الأسف ما تا حالا یک همچو اجتماعی را ـ غیر از این آخری که‏‎ ‎‏در تهران هم البته اطبا می آمدند ـ این اجتماعات را ما قبلاً‏‎ ‎‏نداشتیم؛ نه با شما نداشتیم، با دانشگاهیها هم نداشتیم، با قضات‏‎ ‎‏هم نداشتیم، با وکلا هم نداشتیم. یکی از برکات این نهضت این‏‎ ‎‏است که ما مواجه حالا می شویم با شماها و حرفهایمان را با هم‏‎ ‎‏می زنیم.(274)‏

‏‏18 / 1 / 58‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏رفتار اسلامی با بیماران‏

‏‏شما مریضها را مثل اولاد خودتان، مثل فرزندان خودتان بدانید و آنها‏‎ ‎‏را با مهر و محبت پذیرایی کنید و آنها را پرستاری کنید؛ همان طور که‏‎ ‎‏مادر پرستاری می کند از اولادش. اینهایی که مریض شدند به منزلۀ‏‎ ‎‏اولاد شما هستند، به منزلۀ برادرهای، خواهرهای شما هستند. آنها‏‎ ‎‏باید پرستاری به طور صحیح بشوند؛ و در بیمارستان به طوری که‏‎ ‎‏اسلام بپسندد از آنها پرستاری بشود و به آنها رسیدگی بشود.(275)‏

‏‏24 / 1 / 58‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏تأکید بر خودیابی و خودباوری‏‏ ‏

‏‏طبیب خوب داریم، لکن مغزهایمان مغزهای غربی شده است،‏‎ ‎‏خود طبیبها هم همین طورند. خودشان هم وقتی پیش خودشان‏‎ ‎‏بروید می گویند دیگر باید بروی اروپا. برای اینکه خودشان هم‏‎ ‎‏مغزشان اینطوری شده، خودشان را گم کرده اند. قدرت را از‏‎ ‎‏دست داده اند. حیثیت [و] ملیت خودشان را از دست داده اند؛ و‏‎ ‎‏[از‏‎ ‎‏]دست داده ایم همه مان.(276)‏

‏‏17 / 6 / 58‏

‏‏*  *  *‏

‏
‏‎

‏‏عاربودن استفاده از پزشکان خارجی ‏

‏‏عار است برای یک مملکتی که خارج از طب او استفاده کرده،‏‎ ‎‏حالا هر کس هر چه می شود از اینجا پا شود برود به لندن پیش‏‎ ‎‏دشمنهای ما. پیش آنکه الآن دشمن ما را در آنجا دارد حفاظت‏‎ ‎‏می کند؛ امریکا. پیش آنکه دشمن بزرگ ما را دارد حمایت می کند‏‎ ‎‏و پشتیبانی از او می کند و توطئه گری می کند. عار است برای ما که‏‎ ‎‏مریضهای ما بروند در یک چنین مملکتی که آنطور هستند. ما باید‏‎ ‎‏اطبّایمان در خود مملکت تربیت بشوند، مأیوس نباشند از اینکه ما‏‎ ‎‏نمی توانیم، اینقدر خودشان را نبازند. پیش هم هِی می گفتند‏‎ ‎‏نمی شود با این قدرتها، نمی شود با این قدرتها درافتاد، بیایید‏‎ ‎‏بسازیم، بیایید بسازیم. لکن شما دیدید وقتی ملت خواست، شد.‏‎ ‎‏وقتی یک ملتی یک چیزی را می خواهد، می شود، خدا همراهش‏‎ ‎‏است. همان طوری که آن وقت می گفتند نمی شود این قدرت را به‏‎ ‎‏هم زد، و شما عمل کردید و شد.(277)‏

‏‏11 / 8 / 58‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏درمان بیماران با علاقه مندی و محبت‏‏ ‏

‏‏شما پزشکید، خداوند حفظتان کند، شما مثل یک پدری نسبت به‏‎ ‎‏مریضها باید باشید که علاقه مند به این باشید که این خوب بشود.‏‎ ‎‏همان طور که اگر خدای نخواسته فرزندتان مریض بشود، چطور‏‎ ‎‏علاقه مند و از روی محبت این کار را می کنید. اینها هم برادر شما‏‎ ‎‏هستند. خواهر شما هستند. خداوند عقد اخوت بین همه مؤمنین‏‎ ‎‏انداخته: المؤمِنونَ اِخوَةٌ‏‎[3]‎‏ برادر شما هست مریض شده. اینجا‏‎ ‎‏خواهر شماست مریض شده. این را باید با کمال رأفت، محبت،‏‎ ‎‏انجام بدهید. پرستارها اینطوری. آنکه می خواهد اداره کند فرض‏‎ ‎
‏‎

‏‏کنید این بیمارستان را، آن هم باید با علاقه که می خواهد یک خانه‏‎ ‎‏خودش را اداره کند، به علاقه این کار را بکند.(278)‏

‏‏25 / 9 / 58‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏درمان بیماران با انگیزۀ خدمت ‏

‏‏پزشکها همچو نباشد که برای جمع آوری مال و منال این خدمت را‏‎ ‎‏انجام بدهند. خدمت بکنند، خدمت بکنند و نظرشان خدمت به‏‎ ‎‏انسانها که بندگان خداست باشد تا این شغل عبادت بشود. آن‏‎ ‎‏منافعی هم که پیدا می شود، منافعی است که از این عبادت برایشان‏‎ ‎‏پیدا شده است. و اما اگر بنا باشد که آنهاخدای نخواسته، انحراف‏‎ ‎‏داشته باشند و گاهی انحرافات به جایی برسد که جانهای مردم را‏‎ ‎‏در خطر بیندازد، این یک جنایتکار است. مثل همان جنایتهایی که‏‎ ‎‏ساواکیها می کردند، یا یک قدری بدتر.(279)‏

‏‏23 / 2 / 59‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏رعایت و حفظ شئونات اسلامی‏‏ ‏

‏‏و من باز برمی گردم سراغ شما‏‎[4]‎‏ خواهران و عزیزان، که توجه‏‎ ‎‏داشته باشید در این محیطی که هستید رعایت احکام اسلام را‏‎ ‎‏بکنید. مملکت اسلامی است. جمهوری اسلامی است. باید در‏‎ ‎‏همۀ شئونش تحول حاصل بشود. همان طور که می بینم تحول‏‎ ‎‏روحی از برای شما حاصل شده است، همین طور باید در اعمال‏‎ ‎‏هم یک تحولی زیاد حاصل بشود. تخلف از موازین الهی‏‎ ‎‏نشود.(280)‏

‏‏23 / 2 / 59‏

‏‏*  *  *‏

‏
‏‎

‏‏رفتار انسانی ـ اسلامی با بیماران ‏

‏‏سفارش من، تمنای من، از همۀ انجمنهای اسلامی سرتاسر کشور‏‎ ‎‏و همۀ اطبا و بهیاران و کارمندان و پرستاران سرتاسر کشور،‏‎ ‎‏خصوصاً در جاهایی که جنگزده هستند و در جاهایی که در‏‎ ‎‏معرض خطر هستند، این است که با تمام قوا کوشش کنید که‏‎ ‎‏اعمال شما اعمال اسلامی باشد و رفتار شما با مَرضی رفتار خوب‏‎ ‎‏و رفتار انسانی ـ اسلامی باشد. خداوند تبارک و تعالی به شماها‏‎ ‎‏برادران و خواهران اجر عنایت کند و اجر آن زنهایی که در صدر‏‎ ‎‏اسلام برای پرستاری لشکر اسلام می رفتند ان شاءالله ، در نامۀ‏‎ ‎‏اعمال شما هم نوشته بشود.(281)‏

‏‏18 / 3 / 60‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏توجه به مسائل معنوی و روحی بیماران‏‏ ‏

‏‏خصوصاً باز عرض می کنم که با مَرضی بسیار با عطوفت، یعنی از‏‎ ‎‏آن کسی که خادم دم در است تا آنجایی که پزشک است و پرستار،‏‎ ‎‏رفتار، رفتار خوب باشد، رفتار عطوفت باشد. گمان بکنید که‏‎ ‎‏خودتان مریض هستید و در یک مریضخانه رفتید، در آنجا چه‏‎ ‎‏توقعی دارید از کارمندان آنجا، از پزشکان آنجا، از پرستار آنجا،‏‎ ‎‏همان توقعی که خود شما از آنها دارید، سایر مَرْضی هم از شماها‏‎ ‎‏دارند بنابراین لازم است که توجه به این مسائل معنوی بشود، و‏‎ ‎‏امیدوارم که موفق و مؤید و منصور در این امر باشید.(282)‏

‏‏16 / 9 / 62‏

‏‏*  *  *‏

‏‏ ‏

‏‏انگیزه الهی در خدمت‏‏ ‏

‏‏از پزشکان من باید تشکر کنم و عرض کنم بهشان که خدای تبارک‏‎ ‎‏و تعالی مجاهدین در راه خودش را برایشان مقام بزرگ قائل است‏‎ ‎
‏‎

‏‏و مجاهد در راه خدا مراتب دارد؛ یکی از مراتبش هم این است که‏‎ ‎‏برای خدا انسان مداوا کند کسانی [را] که مبتلا هستند، خصوصاً‏‎ ‎‏در این زمان و در این وقتی که ما واقع هستیم که انصافاً کارهای‏‎ ‎‏شما یک مجاهده در راه خداست. منتها باید توجه کنید و مجاهده‏‎ ‎‏لله باشد، برای او باشد. وقتی برای او باشد، همیشگی می شود.‏‎ ‎‏چیزهایی که برای خداست، اینها دائم است؛ همیشگی است.‏‎ ‎‏چیزهایی که برای طبیعت و ماده است، خود ماده و طبیعت از بین‏‎ ‎‏می رود. آنهایی که برای اوست، آنها هم از بین می روند. شما‏‎ ‎‏پزشکان که الآن باید گفت یکی از مجاهدین در راه خدا هستید،‏‎ ‎‏توجه بکنید که اغراضتان یک اغراض مادی نباشد؛ اغراض الهی‏‎ ‎‏باشد. اغراض الهی داشتید، مادی هم دنبالش هست، اما این مادی‏‎ ‎‏دیگر الهی شده است که دنبالش هست. [اگر دارای‏‎ ‎‏]اغراض‏‎ ‎‏مادی شُدید، هرچه هم بگویید برای خدا، درست نخواهد‏‎ ‎‏شد.(283)‏

‏‏8 / 1 / 66‏

‏‏*  *  *‏

‏‎ ‎

‏‎

• ) «دانش تنها دو دانش است: شناخت بدن و شناخت ادیان»؛ بحارالانوار؛ ج 1، ص 220.
• ) اصل: نیست.
• ) حجرات / 10.
• ) پرستاران و پزشکان بنیاد خدمات پزشکی امام خمینی.