ب) توصیه ها
برقراری وحدت میان طبیب جسمی و طبیب روحی
ما ـ یعنی روحانیت ـ با شما ـ یعنی اطبای ارجمند ـ قوه مان فرق دارد با آنهای دیگر: العِلمُ عِلمانِ: عِلْمُ الْأَبْدانِ وَ عِلمُ الْأَدْیانِ.
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 205
روح و جسم با هم وحدت دارند: جسمْ ظلّ روح است؛ روحْ باطنِ جسم است، جسمْ ظاهرِ روح است. اینها با هم یک هستند، جدایی از هم ندارند. همان طوری که جسم انسان و روح انسان وحدت دارد، باید طبیب جسمی و طبیب روحی وحدت داشته باشند؛ اینها باید یک باشند و مع الأسف ما را از هم جدا کردند. ما را از همۀ اقشار جدا کردند. روحانیت را یا به نسیان ـ به طاق نسیان ـ سپردند یا لکه دار کردند. شما را از نظر ما انداختند، ما را از نظر شما انداختند. این خیانتی بود که در عرضِ قریبِ سیصد سال اجانب با کارمندهای خودشان، با عمال خودشان انجام دادند.(272)
16 / 12 / 57
* * *
اعتماد به نفس و عدم توهّم نسبت به غرب
و یکی از مصیبتهای بزرگی که برای این ملت بار آوردند اینکه ملت را نسبت به خودشان هم بدبین کردند. این معنا که ما اگر یک مریض پیدا بکنیم در تهران، الآن هم می گویند که اینجا نمی شود، بروید به ـ مثلاً ـ انگلستان، بروید به پاریس! این یک مطلبی است که از دست آنها برای ما پیدا شده است. یعنی ما خودمان را باختیم در مقابل آنها. شما گمان می کنید که در آنجا اطبای آنها همچو هستند که اگر کسی برود آنجا چه خواهد شد! همین مریضهایی که در اینجا اگر یک دقتی بکنند معالجه می شوند، وقتی بروند آنجا معلوم نیست درست معالجه بشوند. اینطور نیست که اطبای آنها یک معجزه ای می کنند و اطبای ما اینطور نیستند. این یک مطلبی است که برای تبلیغاتی که اینها کردند، ما به خودمان هم حتی سوءظن پیدا کردیم؛ یعنی خودمان هم باختیم خودمان را.
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 206
شما گمان نکنید که اینجا اطبایش ـ ایران اطبایش ـ کمتر از اطبای آنجا باشد. الآن بسیاری از اطبا که در امریکا هستند ایرانی هستند. گفتند شاید قریب پانصد تا یا بیشتر طبیب ایرانی هست که اگر طبیبهای ایرانی بیایند، اختلال پیدا می کند در امریکا! اینطور نیست که اینهایی که رفتند و تحصیل کردند و یا در همین جا تحصیل می کنند، اینها کمتر از آنها باشند. نخیر، اینها هم همان طور هستند. اینها هم مثل آنها یا بهتر از آنها هستند. ما در آنجا ـ فرانسه ـ هم که بودیم گاهی مثلاً گرفتاری پیدا می کردیم، اطبا را می دیدیم خیلی از آنها چیزی که فوق العاده باشد من که نفهمیدم! و اشخاصی هم که رفتند باز با همان حالِ مرض برگشتند. اینجا جوابشان دادند رفتند آنجا، آنجا هم همین حال بوده است. این برای این است که اینها جدیت کردند در این سالهای طولانی که ما را تهی کنند از مغز خودمان؛ یعنی ما را همچو غربزده کنند که چیزهایی هم که پیش خودمان بهتر است به [آن ]سوءظن پیدا کنیم و عقیده مان این باشد که نه اینطور خوب نیست؛ خوب است که آنطور باشد. حال آنکه مسأله اینطور نیست و همچو نیست که آنها در این مسائل عقلی یا در مسائل طبی خیلی جلو باشند. خوب، بله هستند اما نه اینطوری که ما توهّم می کنیم.(273)
18 / 1 / 58
* * *
همکاری با روحانیت
با اینکه ما با شما همکاریم: ما طبیب روحانی هستیم، شما طبیب جسمانی ـ همه طبیب انسان هستیم. ما باید با هم متصل باشیم؛ مثل یک بدن که روح دارد و جسم دارد، روحانیین و اطبا هم یک بدن هستند که یکی آن جنبه است یکی این جنبه است لکن
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 207
مع الأسف ما تا حالا یک همچو اجتماعی را ـ غیر از این آخری که در تهران هم البته اطبا می آمدند ـ این اجتماعات را ما قبلاً نداشتیم؛ نه با شما نداشتیم، با دانشگاهیها هم نداشتیم، با قضات هم نداشتیم، با وکلا هم نداشتیم. یکی از برکات این نهضت این است که ما مواجه حالا می شویم با شماها و حرفهایمان را با هم می زنیم.(274)
18 / 1 / 58
* * *
رفتار اسلامی با بیماران
شما مریضها را مثل اولاد خودتان، مثل فرزندان خودتان بدانید و آنها را با مهر و محبت پذیرایی کنید و آنها را پرستاری کنید؛ همان طور که مادر پرستاری می کند از اولادش. اینهایی که مریض شدند به منزلۀ اولاد شما هستند، به منزلۀ برادرهای، خواهرهای شما هستند. آنها باید پرستاری به طور صحیح بشوند؛ و در بیمارستان به طوری که اسلام بپسندد از آنها پرستاری بشود و به آنها رسیدگی بشود.(275)
24 / 1 / 58
* * *
تأکید بر خودیابی و خودباوری
طبیب خوب داریم، لکن مغزهایمان مغزهای غربی شده است، خود طبیبها هم همین طورند. خودشان هم وقتی پیش خودشان بروید می گویند دیگر باید بروی اروپا. برای اینکه خودشان هم مغزشان اینطوری شده، خودشان را گم کرده اند. قدرت را از دست داده اند. حیثیت [و] ملیت خودشان را از دست داده اند؛ و [از ]دست داده ایم همه مان.(276)
17 / 6 / 58
* * *
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 208
عاربودن استفاده از پزشکان خارجی
عار است برای یک مملکتی که خارج از طب او استفاده کرده، حالا هر کس هر چه می شود از اینجا پا شود برود به لندن پیش دشمنهای ما. پیش آنکه الآن دشمن ما را در آنجا دارد حفاظت می کند؛ امریکا. پیش آنکه دشمن بزرگ ما را دارد حمایت می کند و پشتیبانی از او می کند و توطئه گری می کند. عار است برای ما که مریضهای ما بروند در یک چنین مملکتی که آنطور هستند. ما باید اطبّایمان در خود مملکت تربیت بشوند، مأیوس نباشند از اینکه ما نمی توانیم، اینقدر خودشان را نبازند. پیش هم هِی می گفتند نمی شود با این قدرتها، نمی شود با این قدرتها درافتاد، بیایید بسازیم، بیایید بسازیم. لکن شما دیدید وقتی ملت خواست، شد. وقتی یک ملتی یک چیزی را می خواهد، می شود، خدا همراهش است. همان طوری که آن وقت می گفتند نمی شود این قدرت را به هم زد، و شما عمل کردید و شد.(277)
11 / 8 / 58
* * *
درمان بیماران با علاقه مندی و محبت
شما پزشکید، خداوند حفظتان کند، شما مثل یک پدری نسبت به مریضها باید باشید که علاقه مند به این باشید که این خوب بشود. همان طور که اگر خدای نخواسته فرزندتان مریض بشود، چطور علاقه مند و از روی محبت این کار را می کنید. اینها هم برادر شما هستند. خواهر شما هستند. خداوند عقد اخوت بین همه مؤمنین انداخته: المؤمِنونَ اِخوَةٌ برادر شما هست مریض شده. اینجا خواهر شماست مریض شده. این را باید با کمال رأفت، محبت، انجام بدهید. پرستارها اینطوری. آنکه می خواهد اداره کند فرض
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 209
کنید این بیمارستان را، آن هم باید با علاقه که می خواهد یک خانه خودش را اداره کند، به علاقه این کار را بکند.(278)
25 / 9 / 58
* * *
درمان بیماران با انگیزۀ خدمت
پزشکها همچو نباشد که برای جمع آوری مال و منال این خدمت را انجام بدهند. خدمت بکنند، خدمت بکنند و نظرشان خدمت به انسانها که بندگان خداست باشد تا این شغل عبادت بشود. آن منافعی هم که پیدا می شود، منافعی است که از این عبادت برایشان پیدا شده است. و اما اگر بنا باشد که آنهاخدای نخواسته، انحراف داشته باشند و گاهی انحرافات به جایی برسد که جانهای مردم را در خطر بیندازد، این یک جنایتکار است. مثل همان جنایتهایی که ساواکیها می کردند، یا یک قدری بدتر.(279)
23 / 2 / 59
* * *
رعایت و حفظ شئونات اسلامی
و من باز برمی گردم سراغ شما خواهران و عزیزان، که توجه داشته باشید در این محیطی که هستید رعایت احکام اسلام را بکنید. مملکت اسلامی است. جمهوری اسلامی است. باید در همۀ شئونش تحول حاصل بشود. همان طور که می بینم تحول روحی از برای شما حاصل شده است، همین طور باید در اعمال هم یک تحولی زیاد حاصل بشود. تخلف از موازین الهی نشود.(280)
23 / 2 / 59
* * *
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 210
رفتار انسانی ـ اسلامی با بیماران
سفارش من، تمنای من، از همۀ انجمنهای اسلامی سرتاسر کشور و همۀ اطبا و بهیاران و کارمندان و پرستاران سرتاسر کشور، خصوصاً در جاهایی که جنگزده هستند و در جاهایی که در معرض خطر هستند، این است که با تمام قوا کوشش کنید که اعمال شما اعمال اسلامی باشد و رفتار شما با مَرضی رفتار خوب و رفتار انسانی ـ اسلامی باشد. خداوند تبارک و تعالی به شماها برادران و خواهران اجر عنایت کند و اجر آن زنهایی که در صدر اسلام برای پرستاری لشکر اسلام می رفتند ان شاءالله ، در نامۀ اعمال شما هم نوشته بشود.(281)
18 / 3 / 60
* * *
توجه به مسائل معنوی و روحی بیماران
خصوصاً باز عرض می کنم که با مَرضی بسیار با عطوفت، یعنی از آن کسی که خادم دم در است تا آنجایی که پزشک است و پرستار، رفتار، رفتار خوب باشد، رفتار عطوفت باشد. گمان بکنید که خودتان مریض هستید و در یک مریضخانه رفتید، در آنجا چه توقعی دارید از کارمندان آنجا، از پزشکان آنجا، از پرستار آنجا، همان توقعی که خود شما از آنها دارید، سایر مَرْضی هم از شماها دارند بنابراین لازم است که توجه به این مسائل معنوی بشود، و امیدوارم که موفق و مؤید و منصور در این امر باشید.(282)
16 / 9 / 62
* * *
انگیزه الهی در خدمت
از پزشکان من باید تشکر کنم و عرض کنم بهشان که خدای تبارک و تعالی مجاهدین در راه خودش را برایشان مقام بزرگ قائل است
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 211
و مجاهد در راه خدا مراتب دارد؛ یکی از مراتبش هم این است که برای خدا انسان مداوا کند کسانی [را] که مبتلا هستند، خصوصاً در این زمان و در این وقتی که ما واقع هستیم که انصافاً کارهای شما یک مجاهده در راه خداست. منتها باید توجه کنید و مجاهده لله باشد، برای او باشد. وقتی برای او باشد، همیشگی می شود. چیزهایی که برای خداست، اینها دائم است؛ همیشگی است. چیزهایی که برای طبیعت و ماده است، خود ماده و طبیعت از بین می رود. آنهایی که برای اوست، آنها هم از بین می روند. شما پزشکان که الآن باید گفت یکی از مجاهدین در راه خدا هستید، توجه بکنید که اغراضتان یک اغراض مادی نباشد؛ اغراض الهی باشد. اغراض الهی داشتید، مادی هم دنبالش هست، اما این مادی دیگر الهی شده است که دنبالش هست. [اگر دارای ]اغراض مادی شُدید، هرچه هم بگویید برای خدا، درست نخواهد شد.(283)
8 / 1 / 66
* * *
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 212