الف) ارزش و اهمیت شغل
اجرگرفتن از خداوند
خداوند ان شاءالله شما که زحمت کشیدید برای این ملت و تَعَب کشیدید ـ خوب، من می دانم که کسی بالای سر یک کسی که مظلوم است و کتک خورده است مجروح شده است دارد می میرد شاید در حضور شما بسیارشان مرده اند من می دانم به شما چه گذشته است، خدا هم می داند ـ شما اجرتان با خداست. خدا می داند که شما چه کشیده اید؛ و خداوند جبران خواهد کرد.(264)
20 / 11 / 57
* * *
پزشکان و پرستاران به عنوان جندالله
شما آقایان بهتر می دانید که به ملت ما چه گذشت. شما که در بیمارستانها بودید و کفیل حال مجروحین و مصدومین و قتلی بودید... من از شما آقایان که در این اوقات سختی، با بیماران که از خودتان بودند ـ همه از خودمان بودند ـ با این مجروحین و مصدومین همراهی کردید، زحمت کشیدید، من از همۀ شما
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 199
متشکرم. و امیدوارم که خداوند از همۀ شما راضی باشد. شما در این موقع از زمان از جندالله بودید؛ برای خدا انجام این وظایف را کردید. من از بانوان شما و از آقایان، از همه تشکر می کنم. خداوند همۀ شما را عزت و سلامت و سعادت بدهد؛ آزادی بدهد.(265)
16 / 12 / 57
* * *
وظیفۀ بزرگ
شما پزشکان وظیفۀ بزرگی دارید. پزشکان، پرستاران،... کارمندهای بیمارستان وظیفۀ بزرگی دارند و آن، وظیفۀ بیمارداری، وظیفۀ پرستاری، وظیفۀ معالجه؛ که باید مثل پدری که فرزندش را معالجه می کند و مادری که اولادش را پرستاری می کند.(266)
24 / 1 / 58
* * *
الهی بودن شغل
از جمله شغلهای بسیار مقدس شغل پزشکی است. شغلی است که اگر پزشکها به تکالیف خودشان، تکالیف انسانی خودشان عمل بکنند، این شغل بسیار شریف و یک عبادتی است. و همین طور پرستاری؛ این شغل پرستاری از شغلهای بسیار شریفی است که اگر چنانچه، انسان با وظایف انسانی و شرعی خودش عمل بکند، این یک عبادتی است که در تراز عبادتهای درجه اول است. البته مسئولیتهایی هم دارد. هم در پزشک و هم در نِرسها و هم در همۀ قشرهایی که در بیمارستانها هستند. یک مسئولیتهای بزرگی هست برایشان. پزشکها همچو نباشد که برای جمع آوری مال و منال این خدمت را انجام بدهند. خدمت بکنند، خدمت
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 200
بکنند و نظرشان خدمت به انسانها که بندگان خداست باشد تا این شغل عبادت بشود. آن منافعی هم که پیدا می شود، منافعی است که از این عبادت برایشان پیدا شده است. و اما اگر بنا باشد که آنهاخدای نخواسته، انحراف داشته باشند و گاهی انحرافات به جایی برسد که جانهای مردم را در خطر بیندازد، این یک جنایتکار است. مثل همان جنایتهایی که ساواکیها می کردند، یا یک قدری بدتر. و همین طور پرستارها، پرستاری از بیمار امر بسیار مشکلی است، لکن خیلی ارزشمند است. انسان با یک بیماری به طور محبت، به طور برادری، به طور خواهری مراعات احوال او را بکند، و این برای انجام یک وظیفۀ انسانی ـ الهی باشد، از عبادات بسیار ارزشمند است. شما متوجه باشید که شغل شما شغل بسیار شریفی است و از آن طرف مسئولیتش هم زیاد است. مسئولیتش را خود شما می توانید جبران بکنید، به محبت کردن به مرضی. اینها احتیاج دارند به محبت، بیش از آنکه احتیاج به دوا دارند. یک مریضی که از خانه اش آمده است در بیمارستان، این مریض خودش را مثل اینکه یک غریب می داند. اگر این پرستارها با او با ملایمت، با رفتار انسانی، با محبت، مثل برادر و خواهر با او رفتار کنند، این حس غربت از او منفصل می شود و آرامش برایش حاصل می شود، و این آرامش روحی در بهبودی او کمک می کند؛ کمک طبیب است، کمک پرستار است. شما متوجه باشید که این شغل را خدای نخواسته آلوده نکنید به جهات مادی، به جهات دنیایی، که هم کار کرده باشید و هم اجر الهی نبرده باشید. شما کاری بکنید که این شغل شما الهی باشد، برای خدا باشد. منافات ندارد اینکه برای خدا باشد لکن به شما هم مثلاً اجری بدهند. اینها منافات با هم ندارند. شما توجه داشته باشید به اینکه با این
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 201
بیماران خوش رفتاری کنید. کمک کنید آنها را. دلجویی کنید از آنها. اینها افسرده هستند. باید دلجویی کنید. این شغل شما از آن شغلهای بسیار ارزنده است.(267)
23 / 2 / 59
* * *
پرستاری و پزشکی، شغلهای بسیار شریف و با ارزش
و با رحمت و عطوفت با این کسانی که در زیر دست شماها، چه پزشکان و چه نِرسها و چه سایر قشرهایی که در آنجا خدمت می کنند. خدمت شما یک خدمت بسیار با ارزشی است. خدمت مشکلی است. پرستاری، پزشکی، هر دو مشکل است و اما بسیار شریف است، در صورتی که به آن وظایفی که باید عمل بشود عمل بکنند.(268)
23 / 2 / 59
* * *
محبت و ایجاد آرامش روحی برای بیماران
من یک کلمه راجع به این اطبا و بهیاران و پرستاران و کارمندان بهداری در سرتاسر کشور عرض دارم و یک کلمه هم راجع به این نهادها در خوزستان و در غرب و جنوب کشور عرض دارم.
آنچه نسبت به این آقایان و این خانمها در سرتاسر کشور عرض دارم، این است که طبابت و پرستاری و خدمت به این بیمارانی که در این بیمارستانها خوابیده اند، یک خدمت بسیار مشکل، لکن بسیار ارزنده است.
پرستاری مریض بسیار مشکل است و پرستاری خوب بسیار ارزشمند و همین طور طبابت و بالای سر مریضها و مجروحین و معلولین و اینها رفتن و با آنها سر و کار داشتن مشکل است، لکن
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 202
صحیح عمل کردن بسیار ارزشمند است. در سایر ادارات باید همه کار صحیح انجام بدهند و کار صحیح همه ارزش دارد، لکن بیمارستانها یک ویژگی خاصی دارد. سر و کار با یک عده ای دارید شما و خصوصاً پرستارها، که اینها بیمارند، دلشکسته اند، احتیاج به پرستاری روحی دارند، احتیاج به آرامش روحی دارند و شما با این بیمارها هرچه محبت بکنید و هرچه پرستاری مادرانه و خواهرانه و برادرانه و پدرانه بکنید، این در روحیۀ بیمار مؤثر است، و در خوب شدن، سرعت خوب شدن بیماران نیز مؤثر است و در بارگاه خدای تبارک و تعالی خدمت به این جمعیت، خدمت به این بندگان خدا، بسیار ارزشمند است.
و آنچه باید به پرستارها و اطبا و بهیارها و مستخدمین بیمارستانهای خوزستان و جاهای جنگزده عرض کنم، این است که کارهای شما در آن بیمارستانها ارزشمندتر از همه جا هست؛ کارها در آنجا در معرض خطر است و شما مواجه هستید با یک جمعیتهایی که به بیمارستان هم رحم نمی کنند و به مدارس هم رحم نمی کنند، در آنجا خدمت می کنید، این یک ارزش بسیار بزرگ است. و پرستاری از کسانی که در راه اسلام اعضای خودشان را، صحت خودشان را، سلامت خودشان را، از دست داده اند این یک خدمت بسیار بزرگ ارزشمندی است در بارگاه خداوند تبارک و تعالی. لکن باید خیلی توجه داشته باشید به اینکه هم وضع بیمارستانها وضع اسلامی باشد و هم رفتارتان با این مَرضی و با این معلولین و با این بیمارها یک وضع مادرانه و پدرانه و خواهرانه و برادرانه باشد. بسیار کار مشکل ارزشمندی است و بسیار پر مسئولیت. چنانچه انجمنهای اسلامی هم کارشان ارزشمند است و مسئولیتشان بزرگ.(269)
18 / 3 / 60
* * *
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 203
تقدیر از خدمات ارزنده پزشکان و پرستاران
باید از دکترهای محترم و پرستاران و کارکنان عزیز بیمارستانها که فداکاران اسلام و کشور را با گشاده رویی و مهر برادری و خواهری پذیرایی می کنند و به کمک قشری از ارزشمندترین قشرها بپاخاسته اند تقدیر و تشکر کنم. خدمت به همۀ بیماران محترم خصوصاً فداکارانی که در راه هدف مقدس فداکاری کرده اند ارزشی است که با موازین طبیعی و مادی نتوان ارزیابی نمود. از خداوند تبارک و تعالی برای آنان که در خدمت بیماران و فداکارانِ در راه هدف مقدس، کوشش شبانه روزی می نمایند طلب سعادت و رحمت می نمایم. امید است از این نعمت و رحمتی که خداوند تعالی نصیب آنان فرموده است هر چه بیشتر بهره برداری نموده و بر حجم خدمت بر این فداکاران ارزشمند و سایر بیماران که برادران و خواهران آنانند با لطافت و مهر و عطوفت بیفزایند.(270)
12 / 11 / 60
* * *
ایجاد امید در بیماران
مسألۀ بهداری یکی از امور بسیار مهم است. هم پزشک مهم است، هم پرستار مهم است، هم کارمندان این دستگاه. و چیزی که بسیار اهمیت دارد برای پزشکان و پرستاران و آنهایی که تماس با مریض ها و بیمارها و مجروح ها دارند این است که روح عطوفت در آنها باشد. یکی از اموری که کمک می کند به خوب شدن مریض ها و اعادۀ صحت برای آنها، این است که پزشک آنها، پرستار آنها، به آنها تقویت روانی بدهد. اگر انسان اعتقادش شد که خوب می شود از این مرض، این کمک می کند به اعادۀ صحت، و اگر نظرش اینطور شد که در این مرض دیگر خوب نمی شود، این او را رو به هلاکت زودتر می برد. و این به عهدۀ پزشکان است و
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 204
پرستارهاست. چه پرستارها از خانم ها و برای خانم ها باشند و چه از آقایان و برای آقایان باشند، این نکته را باید در نظر داشته باشند که عطوفت به آنها و امید دادن به آنها و وعدۀ سلامت به اذن الله برای آنها، کمک می کند به صحت آنها. کمک شماست برای کارهایی که انجام می دهید، هر چه خوب رفتار کنید با آنها برای شما، پیش خدای تبارک و تعالی اَجْر است. فرضاً یک مریضی به نظر شما حتماً از این مرض نجات پیدا نمی کند، لکن اولاً اینکه دست غیب هم در کار هست که آن ماورای نظر امثال ماست و شما هم مأیوس نباشید؛ و ثانیاً اینکه چه بهتر که یک مریضی که از این دنیا می خواهد برود با دل خوش از شما برود، با امید باشد. اینطور نباشد که به او گفته بشود تو خوب نمی شوی. همین در زود مردن او و در طولانی شدن مرض او کمک می کند و با دل افسرده از این دنیا می رود. لکن اگر به او امید دادید، محبت کردید، نوازش کردید، خدمت صادقانه کردید، با روی خوش خدمت کردید به این مریضها که افسرده اند اکثراً، اگر اینطور باشد، بر فرض اینکه از این دنیا هم برود با یک روح امیدوار و شیرین از این دنیا می رود و این برای شما ارزشمند است خیلی.(271)
16 / 9 / 62
* * *
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 205