بخش اول اقشار فرهنگی ـ آموزشی

الف) رسالت روشنفکران دینی و متعهد

الف) رسالت روشنفکران دینی و متعهد 

‏ ‏

‏ ‏

اظهار علاقه مندی به اسلام و روحانیت 

‏اینک بر مسلمین غیور و خصوص نسل جوان روشنفکر است که با‏‎ ‎‏کمال جدیت از این نغمۀ‏‎[1]‎‏ ناموزون خانمانسوز اظهار تنفر کنند و‏‎ ‎‏مساجد و محافل دینی را هرچه بیشتر گرم کنند و علاقۀ خود را به‏‎ ‎‏اسلام و علمای اعلام و وعاظ و خطبای محترم ـ دامت برکاتهم ـ‏‎ ‎‏بیش از پیش ابراز نمایند و با این اظهار علاقه مشتی محکم به دهان‏‎ ‎‏عمال استعمارَ ـ خذلهم الله ‏‎[2]‎‏ ـ بکوبند.(96)‏

‏21 / 8 / 50‏

‏*  *  *‏

‏ ‏

‏ ‏

طرد روحانی نمایان و نقش مخرب آنها

‏اکنون بر نسل تحصیلکردۀ مسلمان و مردان روشن ضمیرِ آگاه است که‏‎ ‎‏با کوششهای همه جانبه و از هر راه ممکن، اسلام و پیشوایان اسلامی‏‎ ‎‏و مسئولیتهای خطیر و سنگین علمای اسلام را به ملتهای مسلمان‏‎ ‎‏برسانند تا مردم آگاه شوند و آن دسته از روحانی نماهای منحرف را‏‎ ‎‏که مستقیم و غیر مستقیم در خدمت رژیم جبار قرار گرفته اند طرد‏‎ ‎

کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 67

‏نمایند. اگر ملت اسلام به مبانی نورانی قرآن واقف گردد و به وظایف‏‎ ‎‏سنگین علما و پیشوایان اسلام آگاه شود، روحانی نماها و آخوندهای‏‎ ‎‏درباری در میان اجتماع ساقط خواهند شد؛ و اگر معممین ساختگی‏‎ ‎‏و روحانی نماهای بی حیثیت در جامعه ساقط شده، نتوانند مردم را‏‎ ‎‏بفریبند، دستگاه جبار هیچ گاه موفق به اجرای نقشه های شوم‏‎ ‎‏استعمارگران نخواهد شد. ما پیش از هر کار لازم است تکلیف خود‏‎ ‎‏را با روحانی نماها ـ که امروز از خطرناکترین دشمن[ها‏‎ ‎‏]برای اسلام‏‎ ‎‏و مسلمین محسوب می شوند و به دست آنها نقشه های شوم دشمنان‏‎ ‎‏دیرینۀ اسلام و دست نشاندگان استعمار پیاده و اجرا می گردد ـ روشن‏‎ ‎‏سازیم و دست آنان را از حوزه های علمیه، مساجد و محافل اسلامی‏‎ ‎‏کوتاه کنیم تا بتوانیم دست تجاوزکار استعمار و مخالفین اسلام را‏‎ ‎‏از حریم اسلام و قرآن کریم قطع کرده، از استقلال و صیانت‏‎ ‎‏کشورهای اسلامی و ملت اسلام دفاع نماییم.(97)‏

‏24 / 12 / 51‏

‏*  *  *‏

‏ ‏

‏ ‏

بیداری جوانان و روشنفکران

‏نقطۀ روشنی که در این آخر عمر برای من امیدبخش است،‏‎ ‎‏همین آگاهی و بیداری نسل جوان و نهضت روشنفکران است که‏‎ ‎‏با سرعت در حال رشد است؛ و با خواست خداوند تعالی به نتیجۀ‏‎ ‎‏قطعی که قطع ایادی اجانب و بسط عدالت اسلامی است خواهد‏‎ ‎‏رسید. شما جوانان پاکدل موظف هستید، با هر وسیلۀ ممکنه،‏‎ ‎‏ملت را هرچه بیشتر آگاه کنید و از نیرنگهای گوناگون‏‎ ‎‏دستگاه پرده بردارید و اسلام عدالت پرور را به دنیا‏‎ ‎‏معرفی کنید.(98)‏

‏2 / 7 / 54‏

‏*  *  *‏


کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 68

معرفی اسلام از وظایف روشنفکران است

‏اکنون وظیفۀ عموم مسلمانان و خصوص علمای اعلام و‏‎ ‎‏روشنفکران و دانشگاهیهای علوم قدیمه و جدیده است که برای‏‎ ‎‏دفاع از اسلام عزیز و حفظ احکام حیاتبخش آن ـ که ضامن‏‎ ‎‏استقلال و آزادی است ـ و از میهن بزرگ خود ـ که مهد بزرگان و‏‎ ‎‏آزادیخواهان بوده و اکنون در شرف سقوط است ـ از فرصت‏‎ ‎‏استفاده کنند و گفتنیها را بگویند و بنویسند و به گوش مقامات‏‎ ‎‏بین المللی و سایر جوامع بشری برسانند.(99)‏

‏21 / 8 / 56‏

‏*  *  *‏

‏ ‏

‏ ‏

موافقت با حکومت عدل و مخالفت با حکومت جور

‏بر شما جوانان روشنفکر و بر تمام طبقات ملت است که سرلوحۀ‏‎ ‎‏هدفتان اسلام و احکام عدالت پرور آن باشد؛ و ناچار بدون‏‎ ‎‏حکومت اسلامی عدالتخواه، رسیدن به این هدف محال است.‏‎ ‎‏تولاّ و تبرّا دو اصل اساسی اسلام است. باید با حکومت عدلْ‏‎ ‎‏موافق و به حاکم عادل دل ببندید؛ و از رژیم غیراسلام و غیر‏‎ ‎‏اسلامی که در رأس آن رژیم منحط پهلوی است تبرّا کنید؛ و با‏‎ ‎‏کمال صراحت مخالفت خود را اظهار و در سرنگون کردن آن کوشا‏‎ ‎‏باشید و در غیر این صورت روی استقلال و آزادی را‏‎ ‎‏نمی بینید.(100)‏

‏24 / 11 / 56‏

‏*  *  *‏

‏ ‏

‏ ‏

جلوگیری از انحراف نهضت، وظیفۀ اسلامی ـ ملی

‏روشنفکران و دانشگاهیان وظیفۀ اسلامی و ملی خود را به جا آورند و‏‎ ‎‏نگذارند نهضت را به وسیلۀ تبلیغات پر سروصدا منحرف کنند.(101)‏

‏27 / 6 / 57‏

‏*  *  *‏


کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 69

مخالفت با رژیم شاهی، وظیفه الهی

‏همۀ ما، همۀ مسلمین، همۀ علما، همۀ روشنفکرها، همۀ سیاسیون‏‎ ‎‏ـ هرکس هست ـ تکلیف شرعی الهی اش این است که با این‏‎[3]‎‎ ‎‏مخالفت کند. هرکس مخالفت نکند برخلاف تکلیف شرعی الهی‏‎ ‎‏عمل کرده، برخلاف شرافت عمل کرده؛ شریفْ دیگر نمی توانیم‏‎ ‎‏به او بگوییم، آدم پست و رذل است. (102)‏

‏11 / 9 / 57‏

‏*  *  *‏

‏ ‏

‏ ‏

نقش روشنفکران در استقرار حکومت عدل

‏الآن وقتی است که شما طبقۀ روشنفکر بیشتر از دیگران مؤاخِذ‏‎ ‎‏هستید، بیشتر از دیگران باید کار بکنید، بیشتر از دیگران مسئول‏‎ ‎‏این مملکت و ملت هستید. همۀ شما باید هر چه فعالیت دارید،‏‎ ‎‏اولاً در راه این نهضت، این نهضت را به پیش برانید تا اینکه به آخر‏‎ ‎‏برسد و مملکت شما مستقل بشود و این اختناقهایی که تا حالا‏‎ ‎‏بوده است تکرار نشود؛ و ثانیاً به استقرار یک حکومت عادل، یک‏‎ ‎‏حکومت عدل و مستند و مبتنی بر آرای خود ملت... .(103)‏

‏19 / 11 / 57‏

‏*  *  *‏

‏ ‏

‏ ‏

کنارزدن روشنفکران غربزده و وابسته 

‏این قشرهای، این قشرهای دانشگاهی و دانشجو و وکلا و‏‎ ‎‏روشنفکرها، حساب خودشان را از این چندین نفر، چند نفری که‏‎ ‎‏عمال غربند و عمال محمدرضا، جدا کنند. کانون وکلا که همه اش‏‎ ‎‏غربزده نیست؛ کانون وکلا تویشان پیدا می شود؛ این غربزده ها را‏‎ ‎‏کنار بگذارند. یکی شان رفت،‏‎[4]‎‏ باقی هم بروند. روشنفکرها هم،‏‎ ‎

کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 70

‏روشنفکرهای اسلامی، روشنفکرهای وارداتی را کنار بزنند.‏‎ ‎‏غربزده ها را کنار بگذارند؛ عده شان خیلی زیاد هم نیست، اما‏‎ ‎‏فضولی شان زیاد است؛ عده زیاد نیست، ادعایشان زیاد است!‏‎ ‎‏خود قشر روشنفکر متعهد اسلامی برای خاطر خدا، برای خاطر‏‎ ‎‏اسلام، برای خاطر استقلال کشور، برای خاطر حفظ آزادی، این‏‎ ‎‏روشنفکر متعهد اسلامی، آنهایی را که در بینشان پیدا می شود که‏‎ ‎‏نق می زنند و می خواهند نگذارند کارها پیش برود، اینها را کنار‏‎ ‎‏بزنند.(104)‏

‏25 / 3 / 58‏

‏*  *  *‏

‏ ‏

‏ ‏

حضور در صحنه های مختلف انقلاب و کشور

‏این حق، حق شماست. قانون اسلام را اسلام شناس باید نظر‏‎ ‎‏بدهد. قانون اساسی جمهوری اسلام یعنی قانون اساسی اسلام.‏‎ ‎‏حق این مطلب با شماست؛ با علمای اعلام است؛ با مراجع عظام‏‎ ‎‏است؛ با همۀ روشنفکران اسلامی است. ننشینید تا اینکه‏‎ ‎‏روشنفکران خارجی، روشنفکرانی که به اسلام عقیده ندارند،‏‎ ‎‏اظهارنظر بکنند و این حرفهایی که می نویسند بنویسند. شماها قلم‏‎ ‎‏را بردارید. در همۀ مساجد، در همۀ مدارس، در همۀ کوچه و‏‎ ‎‏بازار، مسائلی را که به نظرتان می رسد باید در این قانون اساسی‏‎ ‎‏باشد طرح کنید. علما طرح کنند و مردم دنباله ننشینید دیگران‏‎ ‎‏برای شما تکلیف معیّن کنند. خودتان تکلیف را معیّن کنید.‏‎ ‎‏خودتان قانون را بررسی کنید. خودتان نظر بدهید. خودتان‏‎ ‎‏روزنامه ها را پر کنید از مقالات خودتان. ننشینید دیگران برای شما‏‎ ‎‏مقاله بنویسند و مسائلی طرح بکنند، که یک وقت خدای نخواسته‏‎ ‎‏برخلاف مسائل اسلامی و برخلاف شئون اسلام باشد. همه‏‎ ‎

کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 71

‏موظفیم؛ همه باید این کار را انجام بدهیم و نظر بدهیم؛ و همه حق‏‎ ‎‏نظر داریم؛ و شما علمای اعلام بیشتر حق نظر دارید. آنهایی که‏‎ ‎‏اسلام را می شناسند، آنهایی که علاقه به اسلام دارند، آنها بیشتر‏‎ ‎‏باید در این امر جدیت کنند و پیشقدم باشند.(105)‏

‏30 / 3 / 58‏

‏*  *  *‏

‏ ‏

‏ ‏

آگاه کردن مردم به آیندۀ سلاحهای اتمی 

‏باید هرکس در هرجا هست، نویسنده هایی که هستند،‏‎ ‎‏روشنفکرانی که هستند و علمایی که در همۀ قشرهای دنیا هستند‏‎ ‎‏و دانشمندان، مردم را به این خطر‏‎[5]‎‏ آگاه کنند تا بلکه خود مردم و‏‎ ‎‏توده های مردم در مقابل این دو قدرت بایستند و این سلاحها را‏‎ ‎‏جلوگیری کنند.(106)‏

‏13 / 8 / 61‏

‏*  *  *‏

‏ ‏

دگرگونی در نظامهای سرمایه داری و کمونیستی جهان 

‏روشنفکران اسلامی همگی با علم و آگاهی باید راه پر فراز و‏‎ ‎‏نشیب دگرگون کردن جهان سرمایه داری و کمونیسم را بپیمایند و‏‎ ‎‏تمام آزادیخواهان باید با روشن بینی و روشنگری، راه سیلی زدن‏‎ ‎‏بر گونۀ ابرقدرتها و قدرتها، خصوصاً امریکا را بر مردم‏‎ ‎‏سیلی خورده کشورهای مظلوم اسلامی و جهان سوم ترسیم‏‎ ‎‏کنند.(107)‏

‏6 / 5 / 66‏

‏*  *  *‏


کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 72

چاره جویی برای مسائل جهان اسلام 

‏در هر صورت آل سعود برای تصدی امور کعبه و حج لیاقت‏‎ ‎‏نداشته و علما و مسلمانان و روشنفکران باید چاره ای بیندیشند.‏‎ ‎‏زائران شریف ایرانی امسال پیام انقلاب و برائت خود را با خونشان‏‎ ‎‏به جهان و به امت اسلام ابلاغ نمودند... .‏

‏     اکنون نوبت زائران دیگر کشورها و خصوصاً علما و‏‎ ‎‏روشنفکران و گویندگان است که پیام مظلومیت ما را به جهان ابلاغ‏‎ ‎‏کنند.(108)‏

‏12 / 5 / 66‏

‏*  *  *‏

‎ ‎

کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 73

  • ) منظور نغمۀ سپاه دین است.
  • ) خداوند خوارشان دارد.
  • ) محمدرضا شاه.
  • ) منظور، حسن نزیه است.
  • ) منظور خطر تهیۀ سلاحهای اتمی توسط ابرقدرتهاست.