ج) هشدارها و توصیه ها
جایگزینی معلمین پاکدامن به جای معلمین استعماری
فرهنگ ما خراب است، باید تجدید بشود. فرهنگْ فرهنگِ استعماری است، باید زیرورو بشود. معلمان استعماری باید بروند. آنهایی که تاکنون در خدمت استعمار و رژیم سلطنتی بودند باید بروند [و] به جای آنها پاکدامنها بیایند، دانشمندان پاکدامن بیایند.(50)
10 / 12 / 57
* * *
انتخاب اشخاص صحیح و سالم در مراکز تعلیم و تربیت
باید در این سال جدید عنایت زیاد بشود؛ اول به فرهنگ. این فرهنگ باید متحول بشود. فرهنگ استعماری فرهنگ استقلالی بشود. باید معلمینی که در این فرهنگ یا در تمام قشرهای اساتید و ـ عرض می کنم ـ اینها باشد انتخاب بشوند و اشخاص صحیح،
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 37
سالم. کسانی که جوانهای ما را تربیت صحیح بکنند نه اینکه یک تربیت انگلی بکنند؛ چنانچه تا حالا بنا بر این بوده است که اینها را غربی بار بیاورند، غربزده کنند. باید استقلال داشته باشید؛ باید هیچ توجه نداشته باشید که در غرب چه می گذرد. در غرب خیلی بد می گذرد! شما گمان نکنید که در غرب خیلی خبر هست، خودشان می گویند «در غرب خبری نیست»! خبرها هست لکن خبرهای رشد فکری و رشد انسانی کم است. شما باید مستقل باشید و رشد انسانی پیدا بکنید. بچه ها را، جوانهای ما را رشد انسانی بدهید. دولت باید درست توجه بکند که رؤسایی را که انتخاب می کند برای دانشگاهها، برای مدارس، معلمینی را که انتخاب می کنند آنها برای تربیت اطفال، اینها باید همه متحول بشود از حال سابق؛ و کسانی که سابق در خدمت اشخاص بیگانه بودند یا در خدمت طاغوت بودند، حالا ثانیاً نیایند و بچه های ما را باز به عقب برانند. این هم یک مطلبی است که در فرهنگ بسیار مهم است. و بالاخره باید فرهنگ متحول بشود به یک فرهنگ سالم، به یک فرهنگ مستقل، و یک فرهنگ انسانی.(51)
29 / 12 / 57
* * *
ویژگی تربیت اسلامی
مأموریم این جوانهایی را که دست ما هستند و با آنها رابطه داریم، اینها را باید تربیت اسلامی، تربیت دینی و متوجه به مسائل روز کنیم. جوری باشد که از اول، این بچه ها و جوانها مسائل روز دستشان باشد و بفهمند که باید چه بکنند در آتیه. در پهلوی علم باید این پرورش باشد، و شما آقایان البته موظفید که این کار را
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 38
بکنید. در همۀ قشر ایران، همۀ معلمین [و] همۀ دانشمندان باید این کار را بکنند؛ که بعد از یک مدتی ایران متبدل بشود به یک چیز دیگری.(52)
15 / 1 / 58
* * *
آموزش و پرورش باید در کنار هم باشند
بیشتر صدماتی که به بشر وارد می شود از طریق آموزش بی پرورش است. تمام این آلاتی که درست شده است، تمام این آلات جنگی که درست شده است، آلات منهدم کنی که درست شده است، به دست اشخاصی بوده است که آموزش داشته اند لکن پرورش صحیح نداشتند و لهذا با علم خودشان طرح فنای برادرهای خودشان، همجنسهای خودشان را می ریزند. در مملکت ما هم آن مقدار که از دست آموزش و پرورش خواهان و آنهایی که آموزششان زیاد بوده است صدمه دیده اند ملت ما، از دست دیگران ندیده اند، برای اینکه این متفکران و این دانشمندان بودند که طرحهای تخریبی را، طرحهای فناکنندۀ ملت را می ریختند، برای اینکه آموزش داشتند لکن آموزش در کنارش پرورش نبود... شماها که مربی هستید یا می خواهید تربیت بکنید فرزندان خودتان را یا جامعه را، باید توجه به این آیۀ شریفه داشته باشید که اقراء باسم ربک می خواهید آموزش بدهید. می خواهید آموزش پیدا کنید، قرائت کنید، با اسم رب باشد، با توجه به خدا باشد، با تربیت الهی باشد. اگر یک انسانی هم علم داشت و هم تربیت الهی داشت، این مفید خواهد شد برای مملکت خودش. و هرگز یک مملکتی از دست آنکه آموزش و پرورش دارد صدمه
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 39
نمی بیند. صدمه هایی که وارد می شود بر مملکت غالباً از این متفکرین بی پرورش، آموزشهای بی پرورش واقع می شود. علم را تحصیل می کنند لکن تقوا ندارند، لکن پرورش باطنی ندارند، از این جهت عمال خارجی می شوند، از این جهت نقشه ها را برای فنای مملکت خودشان می کشند.
خداوند ان شاءالله شما بانوان را که مرکز پرورش بچه های کوچک هستید، تا آخر موفق کند شما را به اینکه این بچه ها را خوب آموزش و پرورش بدهید. بله، پرورش از دامن شما شروع می شود، دامن بانوان است که بچه های خوب را پرورش می دهد. ممکن است که یک بچه ای که شما خوب تربیت بکنید، یک ملت را نجات بدهد. توجه داشته باشید که بچه ها را خوب تحویل جامعه بدهید و آموزشتان با پرورش باشد.(53)
* * *
اعتماد به نفس در جوانان
جوانها را با اعتماد به نفس، با استقلال نفسانی بار بیاورید. معلمها! جوانها را مستقل، آزاد بار بیاورید؛ مُعْتمِد به نفسشان کنید. ما همه چیز داریم لکن آنها ما را همچوکردند که خیال کنیم هیچ نداریم.(54)
29 / 1 / 58
من امیدوارم که معلمهای این بچه ها و این کودکها در تربیت انسانی ـ اسلامی اینها کوشا باشند؛ و از آن تعلیمات سوئی که در سابق بود مُبرا باشند.
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 40
معلمان مدارس در هر جا هستند عنایتشان به این کودکها بیشتر باشد؛ که این کودکها امید آتیۀ مملکت ما هستند. با کودکهای امروز، انسانها و دانشمندان فردا درست می شود. اینها هستند که در آتیه مملکت ما را اداره می کنند؛ و پس از ما اینها باید استقلال مملکت و آزادی را حفظ کنند. معلمان از این کودکهای نورس قدردانی کنند؛ و این کودکهای نورس را که آلوده نیستند به آن چیزهایی که ما بزرگها آلوده هستیم، نگذارند آلوده شوند. تربیتها تربیتهای دینی باشد. اسلام، تمام آزادیها و استقلالها را بیمه می کند. بچه های کوچک ما را اگر اسلامی بار بیاورید، استقلال و آزادی مملکت شما بیمه خواهد شد. (55)
1 / 7 / 58
* * *
هوشیاری معلمان نسبت به فرهنگ غرب
شما معلمها و همۀ اساتید توجه کنید به این معنا که غرب به ما چیزی نمی دهد که مفید باشد. دارد چیز مفید، اما به ما نمی دهد، صادر نمی کند. آنی که ـ به ما صادر ـ برای ما صادر می کند آن چیزهایی است که مملکتهای ما را به تباهی می کشد. (56)
4 / 8 / 58
* * *
توجه معلمان به اصلاح خود قبل از دعوت به اصلاح دیگران
اگر آن کسی که می خواهد مربی یک جامعه ای باشد، مربی یک دستگاهی باشد، اینها را به اسلام دعوت کند، اولش باید خودش را اسلامی کند و خودش را، باطن خودش را دعوت به اسلام بکند. اسلامی بکند تا دیگران را بتواند اسلامی کند. اگر خودش را اسلامی نکند نمی تواند دیگران را اسلامی کند. معلمین آموزش و
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 41
پرورش اگر خودشان یک پرورش صحیح نداشته باشند و یک تعلیم صحیح، نمی توانند جوانها را تعلیم کنند و آموزش بدهند و پرورش بدهند. مبدأ هر امری از خود آدم شروع می شود. پیغمبر هم وقتی که تشریف آوردند، از خودشان، خودشان کامل بودند، از منزل خودشان شروع کردند. حضرت خدیجه را دعوت کردند، او هم قبول کرد. امیر المؤمنین ـ سلام الله علیه ـ بچه بود آن وقت، دعوت را قبول کرد. قوم و خویشهای خودشان را جمع کردند و فرمودند که یک همچو مسأله ای است. یک دسته ای قبول کردند، یک دسته ای قبول نکردند. از خودش انسان باید شروع کند. منی که می خواهم بگویم شما فلان کار را نکنید، فلان کار را نکنید، اگر خودم فاسد باشم، این حرفم هیچ تأثیری هم ندارد... شما آقایان اول باید خودتان را اصلاح کنید، و امید است که اصلاح بکنید. و همه مان در این صدد باشیم تا بتوانید جامعه را اصلاح بکنید.(57)
10 / 4 / 59
* * *
مسئولیت معلمان در هر رشته نسبت به تعلیم و تربیت
اگر شما بخواهید تعلیم کنید فقط اطفال را و کاری به این نداشته باشید که در پهلوی تعلیم و تربیت انسانی، تربیت اخلاقی باشد، اینها با همان علمِ بدون تربیت، مراحل را طی می کنند. و علم بدون تربیت آنها را یا اکثر آنها را رو به فساد می کشد. انسان از اول اینطور نیست که فاسد به دنیا آمده باشد. از اول با فطرت خوب به دنیا آمده؛ با فطرت الهی به دنیا آمده: کُلُّ مَوْلُودٍ یُولَدُ عَلَی الْفِطْرَةِ که همان فطرت انسانیّت، فطرت صراط مستقیم، فطرت اسلام، فطرت توحید است. این تربیتهاست که یا همین فطرت را شکوفا
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 42
می کنند؛ و یا جلوی شکوفایی فطرت را می گیرند. این تربیتهاست که یک کشور را ممکن است به کمال مطلوبی که از هر جامعۀ انسانی است برسانند و یک کشور کشور انسانی باشد؛ کشور مطلوب اسلام باشد. و همین تربیتها یا تعلیمهای بدون تربیت ممکن است که اینها در آن وقتی که مُقدّرات یک کشوری دست آنهاست و همه چیز کشور به دست آنهاست کشور را به تباهی بکشند. شما آقایان معلمین و همۀ معلمهایی که در سرتاسر کشور هستند و همۀ اساتیدی که در دانشگاهها هستند مسئولند نسبت به این امانتی که خدای تبارک و تعالی و اولیای اطفال و اولیای اینها به شما سپرده اند. همه مسئول هستید. گمان نکنید که شما ده نفر، پنجاه نفر، پیش شما هست، و شما آن پنج نفر یا ده نفر یا پنجاه نفر را تعلیم می دهید، و ممکن است که خیال کنید که این عدّه چیزی نیستند، دیگران کارها را انجام بدهند. ممکن است در بین همین ده نفر، همین پنجاه نفر که شما تعلیم می دهید یک شخصی پیدا بشود که بعدها یک مقام عالی داشته باشد، رئیس جمهور یک مملکت بشود، نخست وزیر بشود، مراتب عالیۀ کشور دست او بیاید. چنانچه همین یک نفری که پیش شما بوده بعد هم رفته پیش کسان دیگر تا رسیده به آن آخر یک تربیت فاسدی بشود؛ یعنی یا تعلیمی باشد و هیچ کاری به این نداشته باشند که این باید تربیت انسانی هم بشود، یا خدای نخواسته معلّم منحرفی باشد و این کودک از اول و بعد هم در مراتب دیگر، تحت یک تربیت انحرافی واقع بشود، ممکن است همین یک نفر، یک کشور را به باد فنا بدهد... .
شما باید توجه به این معنا داشته باشید که اگر تربیتتان تربیت خدای نخواسته خلاف انسانی و اسلامی باشد، هر کاری که او
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 43
-بعدها بکند شما هم شریک جُرمید. و اگر تربیت، یک تربیت انسانی و روی فطرت انسان باشد، بعدها هم که هر کار خوبی بکند شما شریکید در آن کار خوب. معلم امانتداری است غیر همۀ امانت[دار]، انسان امانت اوست. امانتهای دیگر را اگر کسی خیانت به آن بکند خلاف کرده است؛ یک قالی را که به آن امانت داده بودند از بین برده است، در جامعه یک چیزی درست نمی شود؛ یک شخصی ضرری کرده است، و این هم باید ضرر او را جبران کند. اما امانت اگر انسان شد، اگر یک طفلِ قابل تربیت شد، اگر خدای نخواسته این امانت به آن خیانت شد، یک وقت می بینید خیانت به یک ملت است، خیانت به یک جامعه است، خیانت به اسلام است... .
خیلی باید چشمها را باز کنید. شغلی که انتخاب کردید بسیار شغل عالی است؛ لکن به مسئولیتش هم باید توجه بکنید. تربیت کنید، مهم تربیت است. علم تنها فایده ندارد، علم تنها مُضر است. گاهی این باران که رحمت الهی است وقتی که به گُلها می خورد بوی عطر بلند می شود؛ وقتی که به جاهای کثیف می خورد بوی کثافت بلند می شود. علم هم همین طور است. اگر در یک قلب تربیت شده علم وارد بشود، عطرش عالَم را می گیرد و اگر در یک قلب تربیت نشده یا فاسد بریزد این علم و وارد بشود، این فاسد می کند عالم را إذا فَسَدَ العَالِم فَسَدَ العالَم اگر صالح بشود، صالح می کند. یک شعاعهای زیادی دارد که به صلح و به اصلاح و به خوبی می رساند مردم را. و شما متصدی یک همچو امری هستید. شماها متصدی هستید که این عالم را به نور برسانید از ظلمات. این بچه هایی که نورانی هستند آن نورانیت آنها را شکوفا کنید.
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 44
شما متصدی یک امر بزرگ هستید، آنها را تربیت اسلامی و صحیح بکنید تا ـ ان شاءاللهـ کشور شما سعادت خودش را پیدا بکند.(58)
10 / 11 / 59
* * *
تربیت مفید جوانان برای جامعه اسلامی
دبیرانی که باید متکفل تربیت جوانان ما و نونهالان ما باشند، خدمتشان ارزش دارد و مسئولیتشان هم زیاد است؛ برای اینکه در محل تعلیم و تربیت واقع شده اند. و هر کس در هر جا که در محل تربیت و تعلیم واقع شد، این جوانهایی که پیش آنها تحصیل می کنند و این نونهالانی که امید آتیۀ کشور اسلامی هستند، اینها امانتهایی هستند در دست معلمین و دبیران و کسانی که متکفل امور اینها هستند و باید تربیتها به طوری که اسلامی و سازنده باشد که نسل آتیه ان شاءالله ؛ یک نسل تربیت شدۀ اسلامی و مفید برای جامعۀ اسلامی باشد.(59)
27 / 5 / 60
* * *
شناسایی عوامل نفوذی در محیط آموزش و پرورش
اکنون بر دانش آموزان و دانشجویان عزیز و اساتید و معلمان متعهد است که با تمام توان و قدرت در شناسایی عوامل فساد کوشش کنند و محیط آموزش و پرورش را از لوث وجود آنان پاک نمایند. و گمان نشود که این نفوذ فقط برای انحراف دانشگاههاست، که منحرفین و منافقین برای نفوذ در دبیرستانها بلکه دبستانها اهمیت بیشتری قائلند، تا جوانان را برای انحراف دانشگاهها مهیا کنند. آنان می دانند اگر نوباوگان در مراکز آموزش، تربیت صحیح شوند
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 45
و حیله های استعمارگران را احساس و توطئه های همه جانبۀ آنان را لمس کنند، در دانشگاه برای عمال استعمار توفیق کمتری حاصل می شود؛ و لهذا در دبستانها و دبیرستانها و قبل از ورود به دانشگاهها در ساختن جهاز استعماری شرق و غرب برای ورود به دانشگاه اهمیت خاصی احساس می کنند. از این روست که باید دستگاههای آموزشی متعهد و دلسوز برای نجات کشور اهمیت ویژه ای در حفظ نوپایان و جوانان عزیزی که استقلال و آزادی کشور در آینده منوط به تربیت صحیح آنان است قائل باشند؛ و نیز از این روست که نقش معلمان و اساتید در تربیت و تهذیب دانش آموزان و دانشجویان به عنوان اساسی ترین و مؤثرترین نقش مطرح می گردد. و همه دیدید که گرایش آنان به شرق و غرب برای کشورمان چه فاجعه ها آفرید و دانشگاهها را به صورت دژ محکمی برای خدمت به شرق و غرب درآورد و اکثریت قاطع غرب و شرقزدگان این مملکت را به عنوان فارغ التحصیل تحویل جامعه داد. اکنون بر معلمان متعهد و مسئول دبستانی و دبیرستانی است تا با کوشش خود جوانانی را تحویل دانشگاهها دهند که با آگاهی از انحرافات گذشتۀ دانشگاه، بر فرهنگ غنی و مستقل اسلامی ـ ایرانی تکیه کنند.(60)
31 / 6 / 60
* * *
پرورش از دبستانها شروع می شود
معلمهای دبیرستان و دبستان و همه جا که مهیا می کنند بچه ها را برای دانشگاه، بدانند که اگر آنجا مهذب کردند این بچه ها را و این بچه ها را مؤمن به بار آوردند و مؤمن تحویل دانشگاه دادند و دانشگاه مؤمن تحویل ملت داد، کشور خودشان را از همۀ آسیبها
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 46
نجات داده اند. آنهایی که در این امر اخلال می کنند ـ خدای نخواسته اگر باشد ـ آنها اشخاصی هستند که خدمتگزار یکی از دو قدرت هستند و خیانت به ملت می کنند.(61)
28 / 6 / 61
* * *
هوشیاری نسبت به افکار انحرافی همکاران
خود دبیران و معلمین با هوشیاری مواظب همکاران خود باشند تا اگر بعضی از آنان خواستند افکار انحرافی خود را در خلال تدریس به فرزندان میهن اسلامی مان القا کنند، از آنان جلوگیری نمایند؛ و در صورتی که فایده ای نبخشید با قاطعیت، مطلب را با مسئولان در میان بگذارند. ایران امروز دیگر تحمل افکار غربزده و شرقزده مشتی خائن را ندارد. ما باید با تمام وجود به استقلال فرهنگی برسیم؛ که استقلال فرهنگی پایه و اساس کشوری آزاد و مستقل است. استادان عزیز باید خود این اعتقاد را بیابند که تنها فرهنگ ایران اسلامی است که نجاتبخش کشور و ملت ما می باشد.
معلمان عزیز خود بهتر می دانند که فرهنگ استعماری در زمان این پسر و پدر چه به روز این کشور و ملت آورده است. به فرهنگ غنی ایران اسلامی تکیه کنید و مطمئن باشید که پیروزی از آن شماست. فرزندان عزیزتان را در سر کلاسها به صورتی تربیت نمایید که وقتی فارغ التحصیل می شوند جوانان برومندی تحویل جامعه گردند که با تمام وجود معتقد باشند که آنچه بدبختی داشتند از ابرقدرتهای شرق و غرب و شرقزدگی و غربزدگی است.
دبیران و معلمان و به طور کلی استادان، سخت از دانش آموزان مواظبت نمایند تا گروهکهای چپی روسی و امریکایی و منافقین
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 47
امریکایی آنان را فریب ندهند... .
مسامحه و سهل انگاری در تعلیم و تربیت خیانت به اسلام و جمهوری اسلامی و استقلال فرهنگی یک ملت و کشور می باشد و باید از آن احتراز کرد. (62)
1 / 7 / 61
* * *
علم و تقوا دو بال سیر الی الله تعالی
در کنار این آموزش، پرورش هم باشد؛ دعوت به تقوا هم باشد. آموزش تنها نباشد، آموزش و تربیت باشد. انسان تا آن آخر عمرش، هم به علم احتیاج دارد و هم به آموزش و هم به پرورش. هیچ انسانی نیست که مستغنی از علم باشد و مستغنی از پرورش و تربیت. اینکه بعضی از اشخاص گمان می کنند که ما دیگر وقت درس خواندنمان گذشته است، این صحیح نیست. درس یک وقت معین ندارد، علم یک وقت معین ندارد. همان طوری که در حدیث است که علم از گهواره است تا قبر اگر انسان در حال احتضار هم یک کلمه یاد بگیرد بهتر از این است که جاهل باشد. اینطور نباشد که شما که آنها را تعلیم می دهید و ان شاء الله ، موفق خواهید بود، غفلت [کنید] از تربیت؛ از این غفلت نکنید. محتاج است انسان به موعظه، محتاج است انسان به تربیت؛ تا آخر عمر احتیاج دارد. علم را با تربیت [همراه کنید ]اینها دو بالی است که انسان با آن می تواند سیر بکند الی الله تعالی. مردم را به تقوا دعوت کنید. همان طوری که تعلیمشان می کنید، به تقوا دعوتشان بکنید؛ آن جمله هایی که می خواهید یادشان بدهید جمله هایی باشد که دعوت به تقوا شده، دعوت به مکارم اخلاق شده.
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 48
... شما آموزگارها باید اهمیت بدهید به مسأله تقوا. و آموزندگان هم باید اهمیت بدهند. و اساتید دانشگاه و اساتید حوزه ها هم به این خاصه باید اهمیت خاص بدهند که اگر علم تنهای بی تقوا باشد، ولو علم توحید باشد، ولو علم ادیان باشد، در آن عالم ارزش ندارد. علم تنها اگر ضررش بر ملتها و بر اسلام بالاتر از نفعش نباشد ـ که هست ـ باید گفت که بی تقوا می تواند که یک کشوری را، یک انسانهایی را به باد فنا بدهد. و آن کسی که عالمتر است بهتر می تواند که مردم را فاسد کند. پس باید که همراه این آموزش، آموزش تقوا هم باشد. از بچه ها اگر هستند، بچه ها را آموزش تقوا [بدهید] به اندازۀ فهمشان و بزرگترها را هم همین طور. و بزرگترها گمان نکنند دیگر احتیاج ندارند یا اینکه وقت گذشته است؛ وقت نمی گذرد. انسان در هر حال، اگر یک چیزی را بداند بهتر از ندانستن است. در هر صورت، این شغل بسیار شریف است و مسئولیتش هم بسیار سنگین است. و ان شاء الله شما موفق باشید.(63)
5 / 10 / 61
* * *
هوشیاری در مقابل عوامل نفوذی در مراکز آموزشی
در دانشگاهها و در دانشکده ها و در دبیرستانها و مراکز علمی باید خود معلمین و متعلمین، خود اساتید و خود دانش آموزان توجه کنند به اینکه نبادا در اینجا باز از این قشرهای فاسد و منافقین و غیر منافقینی که همه فاسد هستند نفوذ کرده و خدای نخواسته دانشگاه را به آن وضعی که در سابق بود درآورند. باید معلمین و قشر دانشگاهی و دانش آموزی با فیضیه پیوند خودشان را قوی کنند.(64)
4 / 2 / 62
* * *
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 49
صبر و مقاومت در برابر مشکلات
دانشگاهیها و آموزگارها و معلمین و متعلمین که برای خدا کار می کنند مشکلات دارند لکن در راه خداست، مشکلات در راه خدا مشکل نیست. اگر ما حساب کنیم، مشکلات حضرت رسول ـ سلام الله علیه ـ و حضرت امیر ـ سلام الله علیه ـ بسیار بیشتر بوده است از مشکلاتی که ما امروز مبتلای به او هستیم، و آنها صبر کردند و خدای تبارک و تعالی با صابرین است. و ما باید صبر بکنیم و بایستیم در مقابل قدرتهایی که می خواهند ما را ببلعند و سر آنها را بکوبیم.(65)
4 / 2 / 62
* * *
تهذیب خود قبل از تهذیب دانش آموزان
همۀ معلمین در فکر این باشند که خودشان را تهذیب کنند، باید خود را مهذب کنند تا حرفشان در دیگران اثر کند. معلمین و همۀ کسانی که در شغل معلمی به سر می برند باید بدانند که شغلشان بسیار مهم است؛ باید توجه کنند که بچه ها را از ابتدا خوب بار بیاورند، که دانشگاه دیر است. معلمین باید احساس کنند که پیش خدا مسئولند، اگر بچه ها بد تربیت شوند اینها هم مسئولند، اگر در این مورد من و شما هم سکوت کنیم مسئولیم. (66)
28 / 12 / 63
* * *
کوشش در جهت تربیت افراد متعهد و غیروابسته
امیدوارم با کوشش اساتید و معلمین، وضع به صورتی درآید که فردی که دورۀ درسی اش تمام شد، فردی متعهد بار آمده باشد، فردی که بداند باید برای کشورش خدمت کند و کاری به رضایت کشورهای بیگانه نداشته باشد.(67)
27 / 1 / 64
* * *
کتاباقشار اجتماعی از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 50