بخش دوم دورۀ رضاخان

مخالفت با اسلام و شعائر مذهبی

مخالفت با اسلام و شعائر مذهبی

‏ ‏

‏پس از آنکه مستقر شد حکومتش، شروع کرد به مخالفت با اسلام و‏‎ ‎‏روحانیین، به طوری که مجالس روضۀ ما هیچ امکان نداشت که منعقد‏‎ ‎‏بشود. اگر بعضی مجالس می خواست منعقد بشود، قبل از اذان صبح‏‎ ‎‏منعقد می شد که اول اذان تمام بشود. مأمورین دور می گردیدند برای‏‎ ‎‏اینکه نگذارند مجالسی باشد.(184)‏

22 / 2 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏همین آدمی که اینطور مجلس روضه داشت، هم آنطور سینه زن، و‏‎ ‎‏ارتش می آمد به سینه زنی ـ که من خودم دسته های ارتش را هم ‏‎ ‎‏دیدم ـ همین آدم شروع کرد به ضد آن عمل کردن، تا قبل از اینکه ‏‎ ‎‏قدرت پیدا بکند، خواست برای بازی دادن مردم آنطور امور را انجام‏‎ ‎‏ داد؛ وقتی که قدرت پیدا کرد، درست بر ضد آن کارهایی که کرده بود‏‎ ‎‏ شروع کرد به فعالیت، مِن جمله، همین آدمی که این دستگاه روضه را ‏‎ ‎‏داشت همچو قدغن کرد دستگاه خطابه و وعظ و روضه و همه اینها‏‎ ‎‏ را که در تمام ایران شاید یک مجلسی علنی نبود! اگر بود در خفا، در‏‎ ‎


کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 97
‏ بعضی شهرها در خفا، و به صورتهای مختلف و با اسمهای ‏‎ ‎‏مختلف.(185)‏

6 / 3 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏از زمانی که رضاخان آمد، جز یک چند صباحی که می خواست بازی‏‎ ‎‏بدهد مردم را و اظهار دیانت کرد و اظهار چه کرد، از همان زمان عمدۀ‏‎ ‎‏نظرش را دوخت روی روحانیت که اینها را از بین ببرد، با هر بهانه ای‏‎ ‎‏توانست. او می دید که مجالس روضه هایی که برپا می شود و در تمام‏‎ ‎‏ایران است، در تمام ده و قصبه و شهر و بیرون شهرها، این مجالس‏‎ ‎‏پربرکت هست؛ و از این مجالس پربرکت ممکن است که اشخاصی‏‎ ‎‏پیدا بشوند یا گروههایی پیدا بشوند که جلوگیری از این استفاده های‏‎ ‎‏غیر مشروع را بکنند. این مجالس را، اگر هر کدام شماها یادتان نیست،‏‎ ‎‏اکثراً، شاید آقا یادشان باشد، این مجالس را قدغن کردند در سرتاسر‏‎ ‎‏ایران، دیگر ما مجلس روضه نداشتیم. در یک موقع اینطور بود. ‏‏[‏‏که‏‏]‏‎ ‎‏هیچی نداشتیم. سرتاسر مملکت را اینها کنترل می کردند،‏‎ ‎‏مأمورینشان که مبادا یک صدایی یکجا بلند بشود؛ روضه ای در‏‎ ‎‏یکجایی باشد. و از آن طرف، فشار به اینها برای اینکه عمامه ها را‏‎ ‎‏بردارند! و عمامه ها را برداشتند.(186)‏

20 / 3 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏پایش محکم شد، آن وقت آن صورت دیگرش را نشان داد. تمام‏‎ ‎‏مجالس روضه و وعظ و خطابه را در تمام سطح ایران قَدَغَن کرد! در‏‎ ‎


کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 98
‏قم، مجلس اینطوری بود که آقای صدوقی‏‎[1]‎‏ یک مجلس داشتند قبل از ‏‎ ‎‏اذان صبح شروع می شد، اوایل اذان تمام بود، آن هم چند نفر. و ‏‎ ‎‏احتمال می دهم که آن را هم آمدند جلویش را گرفتند. تمام چیزهایی ‏‎ ‎‏که مربوط به دیانت بود شروع کرد آنها را یکی یکی جلویش را گرفت. ‏‎ ‎‏شروع کرد با شدت با روحانیت عمل کرد. به طوری که من در مدرسۀ ‏‎ ‎‏فیضیۀ آن وقت یک درسی می گفتم، یک عده چند نفری بودند، یک ‏‎ ‎‏روز که رفتم، یک نفر بود. این شخص گفت که این آقایان همه فرار ‏‎ ‎‏کردند رفتند به باغات. طلبه های مدرسه هم قبل از آفتاب، آن طور که ‏‎ ‎‏می گفتند، فرار می کردند به باغات می رفتند؛ و آخر شب آن وقتها ‏‎ ‎‏می آمدند. و بنابراین بود که این لباس به کلی خلع بشود. و آنها این ‏‎ ‎‏جبهه را در زمان او محکم جلوگیری کردند.(187)‏‏ ‏

28 / 6 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏تمام روضه ها را در سرتاسر مملکت قدغن کرد؛ و بر معممین آن کرد‏‎ ‎‏که نمی توانست یک نفر معمم ظاهر بشود توی خیابان. بعضی از‏‎ ‎‏محترمین معممین، که نمی خواهم اسمش را ببرم، بردند در کلانتری،‏‎ ‎‏و همانجا با چاقو عبا و قبایش را بریدند به شکل اینکه کت و شلوار‏‎ ‎‏باید باشد، و رهایش کردند. و معمّمین را قدغن کرده بودند که‏‎ ‎‏شوفرها هم سوار نکنند.(188)‏

4 / 7 / 58

*  *  *

‏ ‏


کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 99
‏حکومتش که مستقر شد، شروع کرد به آن چیزهایی که به او، حالا یا‏‎ ‎‏تعلیم شده بود یا خودش مثلاً می خواست. تعلیم شده بود. یک ‏‎ ‎‏مقداری اش هم از آتاتورک‏‎[2]‎‏ گرفت. با حربۀ الحاد خودش پیش آمد و ‏‎ ‎‏اول چیزی را که در نظر گرفت این بود که آثار اسلام را در ایران از بین ‏‎ ‎‏ببرد. آثار اسلام را چطور باید از بین ببرد! یکی اینکه اینی که همۀ ‏‎ ‎‏ملت به آن توجه دارند این را ببرد از دست، از دستشان بگیرد. این ‏‎ ‎‏مجالسی که مجالس روضۀ سیدالشهدا بود که پیش ملت آنقدر ‏‎ ‎‏اهمیت دارد و آنقدر مربی هست و آنقدر تربیت کرده است مردم را، ‏‎ ‎‏این را ‏‏[‏‏از‏‎ ‎‏]‏‏دستشان بگیرد. تمام روضه های ایران را قدغن کرد. در ‏‎ ‎‏هیچ جای ایران یک کسی نمی توانست یک روضه ای که چند نفر ‏‎ ‎‏محدود حتی باشند نمی توانستند که یک چنین مجلسی درست ‏‎ ‎‏کنند.(189)‏

‏ ‏7 / 10 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏وقتی که جای پایش محکم شد، هدف اول و آن چیزی که در رأس‏‎ ‎‏برنامه ای بود که برای او تنظیم کرده بودند، تضعیف روحانیت بود.‏‎ ‎‏شروع شد برنامه به تضعیف این قشر. برنامه این بود که این قشر در‏‎ ‎‏بین ملت حیثیت خودش را از دست بدهد، تا اینکه بتوانند کارهایی‏‎ ‎‏که می خواهند انجام بدهند. روزنامه نویسهای آن وقت و رسانه های‏‎ ‎‏گروهی آن وقت و قلمداران آن وقت مجهز شدند و همه به ضد‏‎ ‎


کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 100
‏روحانیت مشغول کار شدند. طوری کردند که روحانیت را منزوی‏‎ ‎‏کردند. و حتی در ماشینها و تاکسیها سوار نمی کردند اینها را. تبلیغات‏‎ ‎‏ به طوری دامنه دار بود که جوانهای ما را حتی جوانهای متدین را ‏‎ ‎‏منحرف کردند. اول هدف، روحانیت بود. این مدرسۀ فیضیه را که ‏‎ ‎‏ملاحظه می کنید، که آن وقت شاید ششصد ـ هفتصد نفر طلبه در‏‎ ‎‏ خود  مدرسۀ فیضیه ساکن بود، روز نمی توانستند در مدرسه باشند، ‏‎ ‎‏فرار  می کردند به باغات شهر و آخرهای شب می آمدند، برای اینکه ‏‎ ‎‏مأمورها دنبال این بودند که اینها را بگیرند و ببرند و عمامه هاشان را ‏‎ ‎‏بردارند. علمای تهران را تعقیب می کردند. و بعضی از اشخاص ‏‎ ‎‏موجه از علما را در کلانتری می بردند و همان جا لباسشان را ‏‎ ‎‏می بریدند که بلند نباشد، لباس روحانی نباشد، همان جا قیچی‏‎ ‎‏ می کردند.(190)‏

‏ ‏3 / 3 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏مأموریت رضاخان برای محو آثار شریعت در سراسر ایران با فشار‏‎ ‎‏و اختناق و قلدری، و خلف خطرناکتر از خودش در محو همان آثار‏‎ ‎‏به شکل نوین آن بود؛ که با تأیید خداوند متعال و ادعیۀ حضرت‏‎ ‎‏ولی الله الأعظم ـ ارواحنا لمقدمه الفداء ـ کوشش و جدیت و ‏‎ ‎‏جانبازی زن و مرد و کوچک و بزرگ این ملت از شرّ حکومت ‏‎ ‎‏طاغوتی وابسته به امریکا و از شرّ غربزدگان و شرقزدگان تا حدی‏‎ ‎‏رهانیده شد.(191)‏

22 / 11 / 63

*  *  *

 

کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 101

  • - آیت الله محمد صدوقی نمایندۀ امام و امام جمعۀ یزد که در دهم رمضان المبارک 1402 ه. ق. مطابق 11 / 4 / 1361 پس از اقامۀ نماز جمعه توسط منافقین به شهادت رسید.
  • - مصطفی کمال پاشا(1299 ـ 1357 ه. ق.) مقلب به آتاتورک (پدر ترک). وی امپراتوری عثمانی را پس از آنکه توسط استعمارگران از هم پاشیده شده بود، به جمهوری تبدیل کرد و کشور عثمانی را ترکیه نامید و از سال 1342 ه. ق. تا پایان عمر، در مقام ریاست جمهوری باقی ماند. وی ضمن ترویج تمدن غرب به مخالفت با اسلام پرداخت؛ جدایی دین از سیاست، کشف حجاب، خلع لباس روحانیت، تبدیل خط ملی به لاتین و بستن مدارس دینی و مساجد، از جمله اقدامات ضد اسلامی آتاتورک به شمار می آید.