سرکوب عشایر
یکی از خیانتهای رضا شاه به ملت ما این بود که مأمور شده بود عشایر ما را سرکوب کند. من در یک کتابی راجع به این مطلب نوشتم لکن نگذاشتند آن جمله باشد. این عشایر ما در اطراف ایران پشتوانه های
کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 91
استقلال ایران بودند؛ و خارجیها از باب اینکه این قدرت را نمی توانستند تحمل کنند، مأمور کردند رضا خان را ـ پدر این محمدرضا را ـ برای سرکوب کردن این عشایر. و او خدمت خودش را با خیانتهای به ملت ما به انجام رساند.(175)
19 / 1 / 58
* * *
رضاشاه، به امر اجانب مأمور شد عشایر را در هر جا که هست سرکوبی کند. برای اینکه اجانب مطالعاتی که کرده بودند یکی از چیزهایی که ممکن بود جلوی اجانب را بگیرد و نگذارد که اینها در ایران رخنه بکنند، عشایر بود. آنها با هر احتمالی یک سدی درست می کردند که جلوی آن محتمل را بگیرند، [چون] احتمال می دادند روحانیون از مقاصد آنها جلوگیری کنند، رضاخان را واداشتند به اینکه با روحانیون... و آنطور که دیدید. یعنی شاید شماها اکثراً یادتان نباشد، ولیکن من یادم است، و پیرمردها یادشان است، دیدید که با روحانیین چه کردند. به طوری که در همین مدرسۀ فیضیه نمی توانستند طلبه ها روز توی حجره های خودشان بمانند. اینها مجبور بودند که قبل از آفتاب بروند به باغات، و آخر شب برگردند! برای اینکه اگر در مدرسه بودند، می آمدند پاسبانها می ریختند مدرسه و می بردند اینها را یا خلع لباس می کردند؛ یا حبس می کردند؛ و از این با بزرگان از روحانیین هم مخالفتهای زیاد شد. گرفتاریهای زیاد آنها داشتند. خیلی به حبس رفتند؛ [و] بعضی را کشتند. روی همین احتمال که روحانیون یک سدی باشند در مقابل اجانب.
عشایر هم یک سد دیگر بود. اینها خیال این را می کردند که عشایر اگر در ایران باشد ـ همین طور هم بود ـ قدرت عشایر باشد، از باب
کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 92
اینکه اینها توجه به اسلام دارند، ممکن است که جلوی مقاصد آنها را بگیرند؛ از این جهت، عشایر را یکی پس از دیگری خلع سلاح کردند؛ و از محالّ خودشان بیرون کردند، و به قول خودشان تخته قاپو کردند و این مسائلی که برای همۀ عشایر پیش آوردند. هر چه توانسته اند این ذخایر ملت ما را، این ذخایر انسانی را، هر چه توانستند این ذخایر را چپاول کردند؛ از بین بردند.(176)
29 / 2 / 58
* * *
همۀ اقشار ملت را اینها از هم جدا کردند با اسمای مختلف: عشایر از اشرار هستند و باید سرکوب بشوند و باید چه بشوند، اینها چه، دزدند اینها! عشایر مردم محترم. فرض کنید در هر جایی چهار تا هم [خلافکار] هست. لکن اینها غرضشان این حرفها نبود. غرض این بود که کاری که می کنند و عشایر را خلع سلاح می کنند، این را در نظر ملت یک چیز صحیحی جلوه بدهند چنانچه عمامۀ اهل علم را که برمی داشتند، در نظر ملت یک کار صحیحی جلوه بدهند: اینها انگلیسی هستند، باید بروند سراغ کارشان.(177)
29 / 2 / 58
* * *
از خیانتهایی که رژیم سلطنتی پهلوی به اسلام و به ایران کرد، تخته قاپو کردن عشایر بود. ... این پشتیبان اسلام را او خواست بگیرد. عشایر و ایلات ما را خواست به شکست برساند تا وحدت ملی ما از دست برود، تا وحدت اسلامی ما از دست برود. در طول سلطنت
کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 93
جائرانۀ این پدر و پسر تنها شما بختیاریها نیستید که گرفتار ظلم و ستم بودید و گرفتار کمبودها؛ تمام عشایر ایران، تمام اقشار ایران این گرفتاری را داشتند و با زحمت و رنج دست به گریبان بودند.(178) 26 / 2 / 58
* * *
شروع کرد به اسم اینکه می خواهد قدرت مرکزی را درست کند، عشایر ... البته در عشایر یک اشخاص غیر باب هم بود، لکن اینها یک پشتوانه ای برای ملت بودند؛ تمام اینها را از بین برد.(179)
6 / 3 / 58
* * *
آنها ادراک این را کرده بودند که این عشایر هستند که اگر یک وقت مثلاً قیام کنند، نمی گذارند اینها به منافعی که دارند برسند. عشایر را هم می خواستند از آن محالی که دارند اینها را کوچ بدهند به یک محل دیگر. از محلی که محل قدرتشان بود اینها را دور کنند. و کوچ هم دادند. زیادی از عشایر را از محل خودشان کوچ دادند به یک محلهای دیگر. و معلوم است که وقتی عشایر از آن محلهایی که آشنا بودند به وضعیت کوهستانهای محل، دور بشوند و بروند به یک جای غربتی، اینها قدرتشان را از دست می دهند. نقشه هم همین بود که عشایر که می توانند یک وقت قیام کنند برخلاف مصالح آنها، اینها را خلع سلاح بکنند. علاوه بر این، از محلهای خودشان دورشان کنند، و کوچشان بدهند به یک محالّ دیگر.(180)
13 / 4 / 58
* * *
کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 94
به اسم اینکه امنیت را می خواهد به ایران برگرداند، شروع کرد به مبارزه با عشایر ایران و عشایر [را،] که یکی از پایگاههای مهم ایران بودند، گرچه نواقصی داشتند، ولی خدمتهایی هم می کردند، عشایر را یکی پس از دیگری سرکوب کرد و از محالّ خودشان، بعضی از آنها را کوچ داد به جاهای دیگر و آنها را تقریباً از بین برد.(181)
11 / 6 / 59
* * *
در زمان رضاخان کوششهای زیادی برای راه باز کردن به این ملتها و خصوصاً ایران، و [برای] راه باز کردن برای تحت سلطه قرار دادن ملت ما و چپاولگریهای بیحساب، راههای مختلفی را داشتند. یک راه این بود که عشایر این کشور را سرکوب کنند، و آنها را از حال عشایری بیرون بیاورند و به اصطلاح خودشان تخته قاپو کنند. برای اینکه می دیدند که این عشایر برای ایران یک پشتوانه است. این عشایر مختلفی که در ایران هست، در همه جای ایران عشایر هستند، در خوزستان هست، در کردستان هست، در کرمانشاه هست، در فارس هست، در سیستان و بلوچستان و آذربایجان و همه جا از این عشایر زیاد هستند. و اینها یک پشتوانه ای بودند از برای ایران، و آنها کوشش داشتند به اینکه عشایر را سرکوب کنند، و لهذا همه عشایر را تقریباً سرکوب کردند به وسیلۀ رضاخان. و حالا ما می فهمیم که عشایر چه نقشی دارند در ایران. در عین حالی که الآن بعض عشایر ایران وارد جنگ هستند، ولی این بعض عشایر کارهای شجاعانه می کنند. و عشایر دیگر از قبیل عشایر بختیاری، عشایر قشقایی فارس و عشایر امثال اینها، همۀ اینها به اسلام وفا دارند. و داوطلب اند از برای اینکه به جبهه ها بروند، و امید است که احتیاج نباشد به اینکه همۀ عشایر ایران
کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 95
وارد جبهه ها بشوند. و ما امروز می فهمیم که آنها به واسطۀ مطالعاتی که داشتند برای عشایر چه قدرتی قائل بودند. آنها ضربه ای از تنگستانی ها خورده بودند و در صدد این بودند که عشایر را بکلی از بین ببرند. این یک نقشه ای بود که در آن وقت اینها کشیدند.(182)
22 / 10 / 59
* * *
یکی از چیزهایی که آنها احتمال می دادند که یک وقتی این عشایری که به دیانت اسلام اعتقاد دارند و می خواهند که اسلام تحقق داشته باشد، احتمال می دادند که اینها برخلاف آنها قیام بکنند. رضاخان عشایر را بکلی می خواست از بین ببرد ـ و بسیار هم موفق شد در از بین بردن ـ و یا افرادی از آنها را تربیت کنند که عشایر را، آنها به طریقی که آنها می خواهند منحرف کنند. بسیاری از اینها در خارج بودند و [یا] در ایران بودند و انحراف داشتند و آنها مأمور این بودند که عشایر را منحرف کنند و تضعیف کنند روحیۀ آنها را.(183)
21 / 1 / 61
* * *
کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 96