بخش دوم دورۀ رضاخان

نقش انگلستان در کودتا

نقش انگلستان در کودتا

‏ ‏

‏از اول که آن کودتای اول واقع شد، و ما آن وقت در اراک بودیم، این به‏‎ ‎‏حَسَب چیزهایی که در رادیوهای آن وقت بعد از اینکه این جنگ دوم‏‎ ‎‏شروع شد، در رادیوهای آن وقت این مطلب را گفتند، مردم‏‎ ‎‏می دانستند تا یک حدودی لکن درست نه؛ تبلیغات سوء نمی گذاشت‏‎ ‎‏درست مردم بفهمند لکن بعد از آنکه آن شخص را، آن آدم سیاهرو را،‏‎ ‎‏رضا خان را، از ایران بیرون کردند، در رادیوی دهلی گفتند که ما این را‏‎ ‎‏آوردیم سر کار و چون خیانت کرد حالا بردیمش. رضا خان را از اول‏‎ ‎‏انگلیسهای جنایتکار، انگلیسهای غیرصالح که اسلحه در دستشان‏‎ ‎‏بود، رضا خان را اسلحه دار کردند؛ و این آدم ناشایستۀ بی اصل را با‏‎ ‎‏اسلحه آوردند و مسلط کردند بر مردم و چه جنایاتی، چه جنایاتی در‏‎ ‎‏این مدتی که آن مرد سیاهرو روی کار بود‏‏[‏‏واقع شد که‏‏]‏‏، نمی شود‏‎ ‎‏تشریح کرد.‏

‏     نمی توانیم تلخیهای آن روزها را برای شما تشریح کنیم.(126)‏

دی 1356

*  *  *

‏ ‏

‏از اول دولت انگلیس پدر این شاه را بر ما تحمیل کرد، و بعد هم که او‏‎ ‎‏خیانت به آنها کرد او را اخراج کردند. متفقین ـ که یکی شان انگلستان‏‎ ‎‏بود ـ محمدرضاشاه را بر ما تحمیل کردند و تحمیلات دولت‏‎ ‎‏ انگلستان و ظلمهایی که به ملتهای ضعیف ـ که یکی از آنها ملت ‏‎ ‎‏ماست ـ کرده اند، سابقۀ زیادی دارد.(127)‏

19 / 10 / 57

*  *  *


کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 67
‏در این زمان پنجاه سالی که شاید شما و من یادمان از اول باشد و‏‎ ‎‏بسیاری از آقایان یادشان نیست، از اول که رضاشاه آمد اینجا، این را‏‎ ‎‏انگلیسها آوردند، آن وقت امریکا خیلی ‏‏[‏‏قوی‏‏]‏‏ نبود، انگلیسها‏‎ ‎‏آوردند. در رادیو دهلی ـ که آن وقت تحت فعالیت انگلیسها بود ـ من‏‎ ‎‏خودم شنیدم که رضاخان را ما آوردیم در ایران؛ آوردیم و بعد به ما‏‎ ‎‏خیانت کرد بردیم او را! آوردن و بردن را خود آنها گفتند که ما کردیم‏‎ ‎‏این کار را! و مسأله اینطور بود.(128)‏

7 / 12 / 57

*  *  *

‏ ‏

‏در این طول پنجاه سال که تمامش را من شاهد بودم، شاید شما سِنتان‏‎ ‎‏اقتضا نکند، اما من تمام این پنجاه سال را از زمانی که رضاخان آمد اینجا‏‎ ‎‏و کودتای آن زمان را کرد‏‎[1]‎‏ ـ 99 ظاهراً ـ تا حالا ما شاهد این حکومت و‏‎ ‎‏طرز این حکومت و وضع اینها بودیم. رضاخان که آمد، این با دست‏‎ ‎‏انگلیسها آمد که بعد انگلیسها هم خودشان اقرار کردند این را که ما این‏‎ ‎‏را آوردیم ـ در رادیو دهلی، در جنگ عمومی ـ و چون از ما تخلف کرد‏‎ ‎‏حالا داریم می بریمش. بردندش آنجا که باید ببرند.(129)‏

7 / 10 / 58

*  *  *

‏ ‏

‏رضاخان هجوم کرد به تهران و با دستیاری انگلستان، حکومت ایران‏‎ ‎‏را به دست گرفت و بعد از چندی، احمد شاه را از صحنه بیرون کرد و‏‎ ‎‏خودش به جای احمدشاه نشست و بتدریج، مأموریت خودش را‏‎ ‎‏شروع کرد به انجام دادن. مأموریتهای زیادی داشت. قدرتهای بزرگ‏‎ ‎


کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 68
‏هر چه را که بر خلاف میل خودشان و برخلاف منافع خودشان‏‎ ‎‏می دیدند، باید به دست این آدم نابود بشود یا سرکوب.(130)‏

11 / 6 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏شما ملاحظۀ وضع این پنجاه سال، یک قدری بیشتر را هم بکنید که‏‎ ‎‏انتخاب کردند خارجیها و بعد هم این مطلب را خودشان گفتند که‏‎ ‎‏رضاخان را انتخاب کردند و به او قدرت دادند و قدرت آنطور دادند‏‎ ‎‏که تمام این ملت را به استضعاف کشانید و حکومت جبار خودش را‏‎ ‎‏بر اینها قرار داد، و مردم را از همه چیز ساقط کرد و یک نفر بود. آنها آن‏‎ ‎‏یک نفر را دَمش را می دیدند و کارهایشان را انجام می دادند و بعد از او‏‎ ‎‏هم محمدرضا را گذاشتند با آن همه افرادی که اطراف او بودند، و‏‎ ‎‏همه شان از آنها بودند که طبقۀ بسیار مرفه و خوشگذران و بالا و بالاها‏‎ ‎‏به اصطلاح آنها.(131)‏‎[2]‎

19 / 11 / 60

*  *  *

 

کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 69

  • - مراد امام، سال 1299 ه. ش. بوده است.
  • علاوه بر موارد مذکور برای اطلاع بیشتر رجوع شود به:     1. صحیفه امام؛ ج 9، ص 77 ـ 78.     2. همان؛ ص 95 ـ 96.     3. همان؛ ج 10، ص 316.     4. همان؛ ص 330 ـ 331.     5. همان؛ ج 12، ص 355 ـ 356.