بخش اول دورۀ قاجاریه

حمایت از جنبش

حمایت از جنبش

‏ ‏

‏حکم مرحوم میرزای شیرازی در حرمت تنباکو چون حکم حکومتی‏‎ ‎‏بود، برای فقیه دیگر هم واجب الاتباع بود. و همۀ علمای بزرگ ایران‏‎ ‎‏ـ جز چند نفر ـ از این حکم متابعت کردند. حکم قضاوتی نبود که بین‏‎ ‎‏چند نفر سر موضوعی اختلاف شده باشد و ایشان روی تشخیص‏‎ ‎‏خود قضاوت کرده باشند. روی مصالح مسلمین و به عنوان «ثانوی»‏‎ ‎‏این حکم حکومتی را صادر فرمودند. و تا عنوان وجود داشت، این‏‎ ‎‏حکم نیز بود. و با رفتن عنوان حکم هم برداشته شد.(45)‏

‏ ‏

*  *  *

‏ ‏

‏شما می دانید که در مشکلاتی که سابق بود از زمان میرازی شیرازی تا‏‎ ‎‏حالا، مشکلات در بازارها حل می شد. اگر یک وقت یکی از علمای‏‎ ‎‏تهران به واسطۀ بدرفتاری دولتهای زمان قاجار می خواست از تهران‏‎ ‎‏برود، بازار می بست. و همان بود که آنها توبه می کردند و آن عالم را با‏‎ ‎‏التماس نگه می داشتند.(46)‏

25 / 10 / 59

*  *  *

‏ ‏

‏در قضیۀ تنباکو و حکم مرحوم میرزای شیرازی ـ اعلی الله مقامه ـ این‏‎ ‎‏بازار بود که همراهی کرد و منتهی به قیام شد. بعضی از بازرگانان‏‎ ‎‏اصفهان، از قراری که نقل شده است، یکی از بازرگانهای معتبر بوده‏‎ ‎‏است، تمام تنباکوهایی که داشته است و آن وقت تاجر تنباکو هم گفته‏‎ ‎‏می شود بوده است، پس از حکم میرزا، آورد در میدان شاه و آتش زد؛‏‎ ‎


کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 27
‏و مشابه او بازارهای دیگر در تأیید حکم میرزا در آن وقت قیام کردند،‏‎ ‎‏حتی شهید هم دادند. و پس از آن، در طول مشروطیت و استبداد به‏‎ ‎‏صورت مشروطیت، باز در هر زمینه، این بازار است که پیشقدم است‏‎ ‎‏و همراه با سایر قشرهای ملت از کارگران و کشاورزان و امثال اینها،‏‎ ‎‏مجاهده کرده است و مشکلات را تحمل کرده است و در پیشبرد‏‎ ‎‏مقاصد اسلام آنچه که توان داشته است، عمل کرده است.(47)‏

10 / 11 / 61

*  *  *

‏ ‏

‏میرزا، یک آقای مرجع بود در یک دهی از عراق، او نمی توانست که‏‎ ‎‏خودش یا طلبه هایی که آنجا دارند بسیج کنند برای مقابله با آن سلطنت‏‎ ‎‏استبدادی. او حکمی فرمود، علمای بلاد هم نمی توانستند خودشان راه‏‎ ‎‏بیفتند و این استبداد سیاه را بشکنند. این بازار و ملت بود که پشتیبانی از‏‎ ‎‏مراجع خودشان می کردند، از علمای خودشان می کردند و آنهایی که به‏‎ ‎‏راه استبداد می رفتند، آنها را به زمین می زدند.(48)‏

10 / 11 / 61

*  *  *

‏ ‏

‏مرحوم میرزا که دخانیات را تحریم فرمود، شیاطین افتادند و در بین‏‎ ‎‏مردم و به آنجا رساندند که بعضی از اهل علم بعضی از شهرها بالای‏‎ ‎‏منبر ـ به طوری که نقل می کنند ـ قلیان کشید بر ضد حکم مرحوم ‏‎ ‎‏میرزا، لکن میرزا چون قدرتش قدرت فوق العاده بود، و از این طرف ‏‎ ‎‏هم طرفداران او مثل میرزای آشتیانی‏‎[1]‎‏ قوی بود و قدرتمند، نتوانستند‏‎ ‎


کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 28
‏آنجا کاری بکنند.(49)‏

13 / 7 / 62

*  *  *

 

کتابتاریخ معاصر ایران از دیدگاه امام خمینی (س)صفحه 29

  • - مراد حضرت امام، میرزا محمدحسن آشتیانی (1248 ـ 1319 ه. ق.) بوده است. وی از شاگردان بنام شیخ انصاری است و کتابهای بحرالفوائد و کتاب القضاء از آثار اوست.