فصل اوّل: منابع فارسی و عربی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 61
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 62
60 «آب دریا را اگر نتوان کشید. هم بقدر تشنگی بتوان چشید (دیدگاههای امام خمینی)». روزنامه رسالت، 13 خرداد 1371، (ش 1846). ص 4 - 5.
نویسنده پس از ذکر تاریخ مبارزاتی امام خمینی و مواضع امام در مقاطع مختلف با تأکید بر وصیتنامه ایشان به بررسی نظر ایشان در حفظ وحدت ملت، درک صحیح از حکومت اسلامی، رابطه دولت و مردم می پردازد.
آبی زاده، بهرام
61 «تحلیل دینی و دینداری در نسبت با سیاست در اندیشۀ امام خمینی». روزنامه اطلاعات، 20 بهمن 1375 (ش 20986). ص 6.
نویسنده با بررسی اندیشه و عمل امام خمینی رابطه تکلیف اسلامی و عمل سیاسی را از نظر ایشان تحلیل نموده و تلازم دین و سیاست و علل جدا انگاری ایندو را از دیدگاه تاریخی و نظرات امام بررسی کرده و نقش ایشان را در بهره برداری از اقتدار مردم در جهت تحقق و حفظ انقلاب بیان می دارد.
آجودانی، ماشاءالله
62 مشروطه ایرانی و پیش زمینه های نظریه "ولایت فقیه". چاپ اول: لندن. انتشارات فصل کتاب، 1367. 560 ص.
نویسنده در اواخر بخش چهارم کتاب تحت عنوان «ولایت فقیه در دوره قاجار» و بخش پنجم تحت عنوان «مجتهدان طرفدار نظریه ولایت فقیه» به دیدگاه امام خمینی در این زمینه پرداخته و انتقادات آقای مهدی حائری را برنظریه ولایت فقیه ذکر نموده است.
آخوندی، مسلم
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 63
63 «مردم در نظام ولایت فقیه از دیدگاه امام(ره)». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
در این مقاله نویسنده سعی در حل تعارض جمهوریت و اسلامیت در نظام ولایت فقیه نموده و به بررسی این موضوع تحت سه عنوان جایگاه مردم، گسترۀ ولایت فقیه و نهایتاً تبیین مشروعیت این نظام از دیدگاه امام خمینی پرداخته است.
آذری قمی، احمد
64 «حکم حکومتی». رسالت. 16 تا 30 دی 1366 و 1 تا 29 بهمن 1366 و 1تا 4 اسفتند 1366.
65 قرآن و ولایت فقیه، چاپ اول: قم، دارالعلم، 1370، 272 ص.
این کتاب قسمت اوّل سلسله بحثهای پیرامون ولایت فقیه و عنوان روی جلد آن ولایت فقیه از دیدگاه قرآن کریم است. دارای دو بخش است. در بخش اوّل ادله قرآنی مخالفان ولایت فقیه را نقادی کرده است و در واقع نقد آراء نهضت آزادی در این باره است. در بخش دوّم به اثبات ولایت فقیه از دیدگاه قرآن اختصاص دارد و با استناد و استشهاد به آیات مختلف به اثبات ولایت فقیه پرداخته است.
66 ولایت فقیه از دیدگاه فقهای اسلام. چاپ اول: قم، مؤسسه مطبوعاتی دارالعلم، 1372. 303ص.
این اثر به منظور دفاع از نظریه ولایت فقیه و تحلیل آرای امام خمینی نگارش یافته و دارای این مباحث است: اشکالات اصل ولایت فقیه و اطلاق آن و پاسخ آنها، ولایت فقیه در کلمات مشایخ ثلثه و نقد آنها، ولایت فقیه در قرون و اعصار.
67 ولایت فقیه از دیدگاه قرآن کریم. قم، مؤسسه مطبوعاتی دارالعلم، فروردین 1373. 272 ص.
این کتاب دومین شماره از سلسله بحثهای پیرامون ولایت فقیه است.
نویسنده به منظور نقد کتاب تحلیل ولایت مطلقه فقیه از نهضت آزادی ایران به تدوین این کتاب اقدام کرده است. و ضمن اشاره به ادلۀ قرآنی که فی نفسه ولایت فقیه ذکر کرده اند به ردّ شواهدی قرآنی آنان پرداخته و ضمن بررسی مبانی عقلی حکومت به اثبات ولایت فقیه و دیدگاه امام خمینی پایه گذار نظام ولایی ایران در این زمینه و با استناد به آیات قرآن پرداخته است.
68 «ولایت فقیه و پاره ای از مسائل اقتصادی». پاسدار اسلام، ش 35. ص 24 - 29.
69 «ولایت مطلقه و پاسخ به اشکالات». رسالت، 15 آبان 1367 (ش 819 تا
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 64
ش 867).
نویسنده در 46 قسمت به دفاع از ولایت مطلقه فقیه و تحلیل دیدگاه امام خمینی پرداخته است.
70 «ولایت فقیه و حضور در موضوعات اجتماعی». رسالت، 28 بهمن 1366. ص 4.
71 «ولایت مطلقه فقیه». رسالت، 15 تا 30 آبان 1367 و 1 تا 30 آذر 1367 و 1 تا 29 دی 1367 و 1تا 16 بهمن 1367.
آرزومند، محمدرضا
72 «انتخابات و مجلس در کلام امام». روزنامه اطلاعات، 14اردیبهشت 1371، ش 19606. ص 6 و ش 19607. ص 6 و ش 19608. ص 6.
رابطه مردم و دولت اسلامی که یکی ازمصادیق آن انتخابات مجلس شورای اسلامی است به عنوان مقوم دولت اسلامی از دیدگاه امام خمینی بررسی شده است.
آرمان مستضعفین
73 ولایت فقیه، رسالت پیشگام اسلام شناسی که با به امامت رساندن مستضعفین، آن ها را برای برپایی قسط به قیام وامی دارد. چاپ دوّم: [تهران]، انتشارات مستضعفین، 1358. 140 ص.
دارای چهار فصل رسالت نبوت و رسالت امامت، دیدگاه علی در مورد نبوت و امامت پیامبر، ولایت وفقاهت و مسئولیت پیشگامان مردمی، سرگذشت تاریخی فقه اسلامی است و به انگیزه نقد نظریه ولایت فقیه و دیدگاه امام خمینی نگارش یافته است.
آرمین، محسن
74 «فتاوی امام، تئوری سیاسی اسلام». کیهان، 24 تا 27 دی 1366.
آشوری، اشرف
75 «حکومت اسلامی در اندیشه روح الله». کوثر، ش 29. ص 23 - 26
این نوشتار با ذکر 40 گزیده از سخنان امام در صدد بیان ویژگیهای حکومت اسلامی از منظر امام خمینی می باشد.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 65
الآصفی، محمد مهدی
76 «خط الامام». ع. الرصد، ش 51، 1995م. ص 30 - 38.
نویسنده خصائص و ممیزات خط امام در ابعاد مختلف و از جمله اندیشه حکومتی ایشان مورد بررسی قرار داده است.
77 دروس من الثورة الاسلامیة. ع. قم، انتشارات جامعه مدرسین، 1410ق.
مجموعه سه سخنرانی از نویسنده و دارای این مباحث است: رابطه انقلاب اسلامی ایران با خداوند عالم، ریشه های فرهنگی و تاریخی انقلاب اسلامی، رابطه انقلاب اسلامی ایران و امت اسلامی، خط امام خمینی.
وی در هر مورد به تحلیل اندیشه های سیاسی و حکومتی امام خمینی پرداخته است.
78 «دو قرائت از اندیشۀ سیاسی اسلام» ترجمۀ سرور دانش. سراج، سال دوم، ش 8 (تابستان 1375). ص 139.
نویسنده پس از طرح سه قرائت از مفهوم امامت به نقد نظریۀ جمهور فقهای اهل سنت پرداخته و سپس نظریه ولایت انتخابی و ولایت انتصابی را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می دهد که ناظر به دیدگاه امام خمینی است.
79 «الفصل الثانی خط الامام الخمینی». کتاب توحید، ش 3، دراسات فی الفکر السیاسی للامام الخمینی قم، [مؤسسة التوحید للنشر الثقافی]، 1416 ق. ص 25 - 68.
نویسنده پس از ذکر مقدماتی در باب وضعیت سیاسی مسلمان از ویژگیهای خط امام را بدست آوردن روش سیاسی از خلال مجاهدات علمی و معنوی و عمل به ارکان اسلام، ادامه حرکت انبیاء، حرکت برمبنای احکام شرعی، صلابت فکری امام الهی و اخلاقی بودن آن و دفاع از مظلومین و محرومین دانسته و به توضیح آن پرداخته است و درسهائی که از آن می توان آموخت را بیان نموده است.
80 «مدخل الی توحید الرأی الفقهی فی المسألة الولایة». الفکر الاسلامی، ش 9، محرم و ربیع الاول 1416. ص 91 - 96.
نویسنده بطور مختصر به دیدگاههای فقهای شیعه در مورد ولایت اشاره کرده و دیدگاههای سلبی و ایجابی در این مورد را تشریح نموده که نظر امام خمینی نیز در این مورد ذکر شده است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 66
81 «آفت تحزب و سیاست گرانی در قوای مسلح (بررسی دیدگاههای امام خمینی درباره عدم وابستگی نیروهای نظامی به احزاب و پرهیز از دخالت در امور سیاسی)». روزنامه جمهوری اسلامی، 23 مهر 1375، ش 5028. ص 15.
در این مقاله به آثار و تبعات گروه گرائی در نیروهای نظامی و گسیختن یگانگی وحدت که ستون و مبنای یک ارتش قوی و کارآمد است از دیدگاه امام مورد بررسی قرار گرفته است.
آقایف
82 نشریه مسائل تاریخی (روسی)، ش 6 (1989 م).
نویسنده مراحل مختلف زندگی و مبارزات امام را بطور مبسوط توضیح داده و معتقد است که امام در قبل از پیروزی انقلاب دارای دو برنامه و هدف بوده است 1 - ایجاد دولت اسلامی، 2 - از بین بردن نفوذ فرهنگ بورژوائی غرب؛ سپس به بررسی دیدگاههای امام بعداز پیروزی انقلاب اسلامی اشاره کرده است.
آکوچکیان، عبدالحمید
83 «نسبت فضائی سپهرهای حق و تکلیف در دیدگاه برگزیدۀ امام خمینی» مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
مقاله فوق در یک مقدمه و سه فصل تبویب گردیده و شامل: فصل اول: مفهوم شناسی کلامی حق و تکلیف در نگاه دانشوران امروز، فصل دوم: مبانی برگزیده شامل انسان، جریان آزادی و الگوی تاریخی و فصل سوم: نسبت سپهرهای حق و تکلیف و شامل تحلیل تاریخی گفتمان و سپهر دینداری می شود. در مباحث فوق دیدگاههای سیاسی امام خمینی مورد بحث و بررسی قرار گرفته است.
آل ابراهیم، صالح محمد
84 المرجع و الامة، دراسة فی طبیعة العلاقات و المهمات. بیروت، دارالبیان العربی، 1414 ق. 198 ص.
مطالب کتاب در چهار فصل تبویب گردیده که فصل اول شامل طبیعة العلاقة بین المرجع و الامة و فصل دوم شئون المرجع الدینی و مکانة المرجع و صلاحیته و فصل سوم شامل نظریات فی قیادة الفقهاء و المراجع و فصل چهارم وظایف المرجع و وظایف الامة آمده است. در فصل سوم نظریات مختلف درباره ولایت فقیه و از جمله نظر امام بیان شده است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 67
آل حیدر، حیدر
85 ولایت الفقیه، الشوری و ولایةالفقیه. بی جا، مجمع الفکر الاسلامی، 1409 ق. 189 ص.
این کتاب در دو بخش مجزا تدوین شده است: بخش اوّل قبلاً به صورت مستقل با این مشخصات چاپ شده است: نظریة ولایة الفقیه، دراسة و تحلیلیة، تهران، سروش، 1403 ق. 75ص.
این بخش مشتمل بر سه بخش العوامل الذاتیة فی المواقف من ولایة الفقیه، و لایة الفقیه من التصور و الدلیل، منهج فی تحدید الموقف من ولایة الفقیه است.
بخش دوّم زیر عنوان «شوری و ولایت فقیه» به رابطه شورا و ولایت فقیه، میزان رأی مردم و رأی اهل حلّ و عقد می پردازد. به نظر نویسنده تزاحم و تعارضی بین آن دو مفهوم در نظریه و اجراء نیست و هر دو در راستای تکامل یکدیگر می باشند.
آل سید غفور، محمد تقی
86 نقش فرهنگ سیاسی بر ساختار سیاسی ایران معاصر. کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس تهران، 1373. 115 ص.
این تحقیق به منظور درک اثر فرهنگ سیاسی بر ساختار سیاسی ایران با استفاده از نظر آلموند می باشد که نویسنده در فصل سوم به بررسی ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران که مبتنی بر تئوری ولایت فقیه است پرداخته و دیدگاههای امام را نیز بررسی کرده است.
آل عصفور، محسن
87 موسوعة ولایة الفقیه و اسس الدولة الاسلامیة، ج 1، ع. قم، مکتبة سیدالشهداء. 1406 ق. 608 ص.
آل غفور(جزایی )، محمد علی
88 «تأثیرات اندیشه امام خمینی رضوان الله تعالی علیه بر اندیشه دینی و روحانیت». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده تأثیرات اندیشه امام خمینی براندیشه دینی و روحانیت را در قالب تأثیرات فکری، سیاسی، اجتماعی مورد بررسی قرار داده و نمونه هائی از آن را ذکر نموده است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 68
آیت اللهی، سید مصطفی
89 ولایت و زعامت از پیامبر تا فقیه، بی جا، مؤلف، 1362. 230 ص.
بر اساس آموزه ها و عقاید شیعه به تبیین رهبری پرداخته است و رهبری فقیه را تداوم و استمرار رهبری معصوم دانسته است.
ابراهیم زاده آملی، نبی الله
90 حاکمیت دینی، بی جا، اداره آموزشهای عقیددتی - سیاسی نمایندگی ولی فقیه در سپاه، 1377. 200 ص.
نویسنده پس از بررسی رابطه دو مفهوم دین و سیاست به بیان حقوق و آزادیهای فردی در حکومت دینی و ماهیت ولایت فقیه پرداخته، ویژگیهای فقیه بعنوان حاکم اسلامی و اختیارات او را با استناد به قانون اساسی و نظرات امام و مبانی روائی و قرآنی بیان می کند و توضیح و تشریح رابطه ولایت و مرجعیت و دو مفهوم حکم و فتوا از منظر امام می پردازد.
ابراهیم، فؤاد
91 الفقیه و الدولة: الفکر السیاسی الشیعی. ع. چاپ اول، بیروت، دارالکنوز الادبیة، 1998 م. 462 ص.
دارای نه فصل و چند ضمیمه است: عناوین فصلها عبارتند از: التکوین السیاسی الشیعی، الفقیه و فتنة الدولة، الدولة و نیابة الفقیه، التجاذب بین الفقیهو الدولة، ولایة الفقیه فی العصر القاجاری، المواجهة بین الفقیه و الدولة، اتجاهات التغییر السیاسی و انتصار الفقیه علی الدولة، الفقیه و الدولة فی العراق، الحزبیة الشیعیة وسعیاً الی الدولة الدینیة. در جاهای مختلف از جمله در فصل هفتم مفصلاً به بررسی آرای حکومتی امام خمینی پرداخته است.
دربخش ضمائم چند رساله و نامه از فقیهان مشهور شیعه از جمله نامه امام خمینی
به آیت الله خامنه ای در زمینه ولایت مطلقه فقیه را با ترجمه عربی آورده است.
ابراهیمی، عبدالجواد
92 امام خمینی و احیاء حکومت اسلامی. تهران، نهمین کنفرانس اندیشه اسلامی، 1370. 31ص.
روش امام خمینی در احیاء حقایق دینی و حکومت اسلامی، نیاز فطری و ضرورت حکومت، فلسفه اعتقادی حکومت در اسلام، فلسفه سیاسی اسلام، دیدگاه از امام خمینی دربارۀ خلافت ظاهری (ولایت امری)، دلائل اطاعت از
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 69
اولوالامر، جایگاه حکومت در فقه، امام و احیاء حکومت اسلامی.
93 «امام خمینی(س) احیاگر حکومت دینی». روزنامه رسالت، 7 بهمن 1375، ش 3199. ص 4 و ش 3205.
نویسنده به دیدگاههای حضرت امام در خصوص ولایت فقیه و اشتراکات آن با ولایت پیامبر و ائمه پرداخته است.
94 بحثی در فلسفه سیاست وقانون در اسلام. قم، انتشارات رحیق، 1377. 190
این کتاب شامل مباحث مختلفی در زمینه اندیشه های سیاسی اسلام بوده و در بخش اول آن که به مبانی حکومت در اسلام پرداخته دیدگاههای امام خمینی درباره ولایت فقیه، سامان بخشی روابط اجتماعی، جایگاه حکومت در فقه اسلامی و روش امام در احیاء حقایق دینی و حکومت اسلامی را مورد بررسی قرار داده است.
95 «تبیین اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)». روزنامه رسالت، 6 خرداد 1377 (ش 3581). ص 4.
این مقاله پس از بررسی مفاهیم سیاست، اندیشه سیاسی و نظریه سیاسی، امام خمینی را یک اندیشمند سیاسی دانسته و به بررسی نظرات ایشان در ارتباط دین با سیاست و تفاوت آن با تفکر حاکم بر غرب پرداخته و مشروعیت حکومت از نظر امام را مورد بررسی قرار می دهد.
96 «تبیین کلامی و فقهی ولایت مطلقه». رسالت، 2آذر.
نویسنده پس از بررسی مفهوم ولایت و طرح دیدگاههای فقهای شیعه به بررسی ولایت مطلقه از منظر روایات و اخبار می پردازد که ناظر به دیدگاه امام خمینی می باشد.
97 «منشأ مشروعیت». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
این مقاله پس از بررسی مفهوم مشروعیت به اشکالات وارد بر مشروعیت مبتنی بر خواست مردم پرداخته و مشروعیت تلفیقی و دو گانه الهی - مردمی را منتفی می داند و دیدگاه امام در این زمینه را مورد بررسی قرار می دهد.
الابراهیمی، قاسم
98 «ولایة الفقیه و مشروعیة الانتخاب». ع. مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 70
نویسنده به بررسی ادله انتخاب و انتصاب ولایت فقیه پرداخته و ادله انتخاب را ترجیح داده است. البته ادله نظریه نصب را نه به دلیل ضعف سندی یا قصور دلالی بلکه به دلیل تخصیص آن ها به ادله اعمال اراده امت ناکافی می داند. سپس اختیارات ولی فقیه را مورد بررسی قرار داده و در آخر متعرض ادله شوری و نقش مردم در نظام حکومت اسلامی می شود.
ابطحی اصفهانی، سید محمد علی
99 بررسی و تحلیل و نقد پیش نویس قانون اساسی ج. ا. ا اصفهان، صندوق پس انداز قرض الحسنه امام حسین(ع)، 1358. 135 ص.
ابولحسنی (منذر)، علی
100 تحلیل سیاسی - اجتماعی از فلسفه و ضرورت ولایت فقیه و دمکراسی ارشاد شده. شهر ری، سپا پاسداران انقلاب اسلامی، 1359. 144 ص.
دارای هفت بخش و این مباحث است:
منظور از دمکراسی ارشاد شده، تز سیاسی دکتر سوکارنو، دمکراسی غربی و دمکراسی ارشاد شده، امامت معصوم و ولایت فقیه، مشروطیت و مشروعیت، ولایت فقیه ضامن منحرف نشدن شوراها و جامعه.
ابومنصور، فؤاد
101 «ایران بعد الخمینی: الاحتمالات الخمسة فی جمهوریة الرؤوس». ع. الاسبوع العربی، ش 1548 (12 / 6 / 1989).
بررسی تداوم اندیشه سیاسی امام خمینی است.
ابیسن، ویلیام
102 «ده سالی که جهان را به لرزه انداخت». روزنامه جمهوری اسلامی، 14 آذر 1372، ش 4206. ص 12.
مقاله در پاسیفیک نیوز سروایس تحت همین عنوان به چاپ رسیده که نویسنده استاد رشته انسان شناسی دانشگاه براون آمریکا می باشد. در این مقاله به مبارزه سیاسی امام با دو قدرت جهانی وقت و شیوه های خلاق وی در رهبری اشاره کرده و معتقد است غرب تحلیل درستی از شخصیت امام خمینی ندارد.
احدی، ابوالقاسم
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 71
103 بررسی فلسفه تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام و نقش آن در جمهوری اسلامی ایران. کارشناسی ارشد فلسفه و حکمت دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران، 1368.
احمد، رفعت سید
104 الثائرون. ع. چاپ اول: لندن و بیروت، ریاض الریس للکتب و النشر، 1991م.
این کتاب در واقع ادامه مباحث کتاب الرافضون است. نویسنده بر اساس مدارک و اسناد مختلف به بررسی حرکت های دینی در مصر پرداخته و نقش آموزه های انقلاب اسلامی ایران از جمله امام خمینی را در تأسیس و تداوم آن ها تحلیل کرده است. روش نویسنده عمدتاً نقادی می باشد.
105 الرافضون. ع. چاپ اول: لندن، ریاض الریس للکتب و النشر، 1991م. 263 ص حرکت های اسلامی به ویژه بنیادگرایی در مصر تحلیل شده و نقش اندیشه های امام خمینی در آن ها بررسی شده است.
106 «رویة الامام الخمینی لشروط البعث الاسلامی و للمنظومة الاسلامیة الاساسیة». ع. مقاله ارائه شده به کنگره بین المللی تبیین انقلاب اسلامی، تهران، 1378.
نویسنده به تفصیل به رابطه اسلام با انقلاب، وظایف علما، دیدگاه امام نسبت به مشکلات اقتصادی جهان اسلام، ستیزه غرب با اسلام و مسئله فلسطین پرداخته است.
107 وصیة الخمینی: ایران مبدء الامام: الدراسة و التحقیق. ع. بی جا، بی نا، 1989 م.
احمدی، حسین علی
108 «جایگاه قانون در نظام ولایت مطلقه فقیه». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده ضمن بیان مفهوم قانون و انواع آن، رابطه رهبری و قانون را در قالب رابطه با قوانین شرع، قانون اساسی و قوانین عادی مورد بررسی قرار داده و جایگاه رهبر و ولی فقیه را در قوانین فوق بیان می نماید.
احمدی قاسم آبادی، یوسف
109 «بررسی شرایط و فرآیند تکوین نظریۀ ولایت فقیه حضرت امام خمینی».
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 72
بصائر، ش 23 (بهمن و اسفند 1375). ص 27 - 39.
نویسنده پس از طرح پرسشهائی پیرامون ضرورت حکومت و پاسخگوئی اسلام در مقابل نیازهای اساسی شریعت در امر حکومت به دیدگاه امام در زمینه شرایط حاکم اسلامی اشاره نموده و به پرسشهای مطرح شده از دیدگاه حضرت امام پاسخ می دهد.
احمدی، یوسف
110 «بررسی شرایط در فرایند تکوین نظریه ولایت فقیه حضرت امام خمینی».
حکومت از دیدگاه مذاهب اسلامی، گزیده مقالات فارسی دهمین کنفرانس بین المللی وحدت اسلامی تیرماه 1376، گردآوری و تنظیم سید جلال میرآقائی، به اهتمام عبدالحمید طالبی. تهران، مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی. ص 399 - 423.
نویسنده ضمن بیان پرسشهائی پیرامون حکومت اسلامی و بیان فرضیات تحقیق به بیان موضوع ضرورت تشکیل حکومت، پرداخته و زیرمجموعه آن به احکام مالی، احکام دفاع ملی، قوانین حقوقی و جزائی و قوانین اجتماعی و با استناد به مکتوبات سخنرانی های امام به تحلیل آن می پردازد.
اخوان کاظمی، بهرام
111 قدمت و تداوم نظریه ولایت مطلقه فقیه از دیدگاه امام خمینی. [تهران]؛ سازمان تبلیغات اسلامی، 1377. 253ص.
این کتاب در معاونت آموزش و پژوهش سازمان سازمان تبلیغات اسلامی مورد تحقیق قرار گرفته و در سال 1373 تألیف آن پایان یافته است. کتاب در بردارنده هفت بخش بوده و هر بخش از چند فصل تشکیل شده است. بخش اول آن به گفتاری درباره ولایت مطلقه فقیه پرداخته و پس از بحث مفاهیم محدودیتهای ولایت مطلقه از دیدگاه امام خمینی مورد بررسی قرار گرفته است. بخش دوّم تحت عنوان برخی برداشتها در مورد گسست نظریه ولایت مطلقه فقیه آورده شده و به دیدگاه نهضت آزادی و آراء چند نفر دیگر از مخالفین در این باره اشاره نموده و به بررسی 9 علت در نور ظهور خواندن نظریه ولایت فقیه نزد مخالفین آن پرداخته است. بخش سوم: موضوع ولایت مطلقه فقیه در سیره نظری و عملی امام خمینی در کتابهای کشف الاسرار، الرسائل، ولایت فقیه و کتاب البیع و بیانات ایشان قبل و بعد از پیروزی انقلاب مورد تحلیل قرار گرفته است. اجتهاد و نظریه ولایت مطلقه فقیه و ویژگیهای اجتهاد لازم در این دوره موضوع بخش چهارم کتاب را تشکیل می دهد. در بخش پنجم جایگاه مردم در نظریه ولایت مطلقه فقیه
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 73
در دو فصل و تحت عناوین نقش مردم در تحقق ولایت فقیه و مردم در اندیشه امام خمینی بازشناسی شده است. بخش ششم در برگیرنده مباحث مربوط به حوزه، روحانیت و ارتباط تفکرات موجود در آن با نظریه و لایت مطلقه می باشد. بخش هفتم تحت عنوان جایگاه برخی سیاستها و اصول در ارائه تدریجی نظریه ولایت مطلقه فقیه و پاسخ به پاره ای شبهات در این زمینه آورده شده است.
112 «قدمت و ثبات نظریه ولایت مطلقه فقیه در سیره امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره بین المللی تبیین انقلاب اسلامی، تهران، 1378.
نویسنده در صدد پاسخگویی به کسانی است که معتقدند ولایت مطلقه فقیه که امام خمینی مطرح نموده اند دارای انسجام و ثبات نبوده، بلکه نظریه ای پرگسست و افتراق می باشد به نظر نویسنده ولایت مطلقه فقیه در سیره نظری و عملی امام خمینی دارای قدمت، ثبات و انسجام قطعی است ولی اعلام آن بخاطر مصالح اسلام و مردم به شکل تدریجی بوده است.
113 «مردم در اندیشه امام(ره) و نقش آنها در تحقق ولایت فقیه». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
این مقاله کوششی در جهت تبیین جایگاه مردم در اندیشه و نظام ولایت فقیه از منظر امام خمینی می باشد خوشبینی به مردم و توان عظیم آنها و اهمیت به پذیرش و خواست عمومی و بلوغ فکری، سیاسی ملت و تکریم آنها را در سیره عملی و نظری امام متبلور دانسته و مردم را پس از رکن الهی رکن دوم اندیشه و نهضت دانسته است، البته بعد الهی این تفکر را بر بُعد مردمی آن غالب می دانند. نویسنده معتقد است امام با علاقه مفرط به مردم و چشم پوشی از حق شرعی خویش، ضمن رعایت احتیاطهای شرعی در امر زعامت به مردم نقش بیشتری داده و بدین وسیله بنا به قاعده الزام، حجت را بر همگان تمام نموده است. و با این کار "نظریه احتیاطی" که در بردارندۀ هر دو نظریه ولایت انتصابی و انتخابی است را مبنای رأی و عمل خویش قرار داده است.
114 «نقد و تفسیر دموکراسی و آزادی از دیدگاه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره بین المللی تبیین انقلاب اسلامی، تهران، 1378.
به نظر نویسنده امام هم منتقد اصل و اساس دمکراسی غربی بوده و هم رژیمهای دموکراتیک غربی را از واقعیت دمکراسی اصیلی بیگانه می دانسته و آن ها را با آرمانهای مورد ادعای فلسفه دمکراسی منطبق نمی دانسته است. نقد دموکراسی و انتقاد امام به آن به معنای نفی صددرصد دمکراسی نبوده و به نظر امام موارد مثبت دموکراسی و دیگر رژیمهای سیاسی قابل گزینش می باشد.
اداره سیاسی ستاد نمایندگی ولی فقیه در سپاه
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 74
115 از جدایی تا رویاروئی، بررسی غائله 23 آبان و ریشه های آن. بی جا، اداره سیاسی ستاد نمایندگی ولی فقیه در سپاه؛ 1377. 335 ص.
نویسنده روند جدائی آیت الله منتظری از امام و موضعگیری های امام را در مقابل وی بررسی نموده و دیدگاه ولایت انتخابی ایشان را که در مقابل ولایت مطلقه انتصابی امام قرار دارد نقادی کرده و تفاوت های عملی دو دیدگاه انتخابی و انتصابی مورد بررسی قرار داده، شبهاتی را که در مورد ولایت مطلقه انتصابی مطرح شده را پاسخ می دهد.
اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان تهران
116 حکومت از دیدگاه امام خمینی. تهران، انتشارات اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1373. 440ص.
کتاب فوق در هشت فصل به تنظیم سخنان امام خمینی پرداخته است و هر فصل به قسمتهای مختلف تقسیم شده و عین کلام امام در این فصول و قسمتها در ارتباط با موضوعات حکومتی ذکر گردیده است این فصول بدین شرح است: رابطه دین و سیاست، ضرورت حکومت، اهداف حکومت، مشروعیت حکومت، اصول و مبانی حکومت در اسلام، شرایط رهبری، شئون و اختیارات ولی فقیه در جامعه اسلامی، نقش مردم در نظام الهی.
ادیبی سده
117 «احیاء اندیشه اعتقاد به حکومت اسلامی و رهبری دینی». حضور، ش 23، بهار 1377. ص 42 - 65.
نویسنده ضمن بیان تاریخچه ای از تشکیل دولت از نظریات مختلف درباره آن، مطالبی در خصوص تشکیل حکومت اسلامی در زمان پیامبر و پس از ایشان را بیان می نماید. سپس با اشاره به دیدگاههای امام درباره ولایت فقیه و ضرورت تشکیل حکومت در اسلام، کوشش ایشان در تفهیم این ضرورت مورد بررسی قرار می دهد.
اراکی، محسن
118 «جایگاه مردم در نظام حکومتی اسلام از دیدگاه امام خمینی». حضور، تابستان 1378 (ش 28). ص 133 - 147.
نویسنده ابتدا به بررسی ارکان عقلی حکومت پرداخته و آن را به دو پایۀ قدرت و مشروعیت استوار می داند سپس منبع قدرت و حکومت در اسلام را از دیدگاه
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 75
کتاب و سنت و نظر امام در این باره بررسی کرده و منبع مشروعیت در حکومت را یز از همین دیدگاه مورد بحث قرار می دهد. نویسنده در حکومت اسلامی اراده ردم را منبع قدرت و اراده خداوند را منبع مشروعیت دانسته است.
اردکانی، جواد
119 «مروری بر دیدگاههای امام درباره مطبوعات». روزنامه جمهوری اسلامی، 17 خرداد 1372، ش 4056. ص 10 و ش 4062، ص 12 و ش 4065، ص 12 و ش 4067، ص 12.
نویسنده به دیدگاههای امام در اهمیت مطبوعات و در هدایت جامعه و نظام سیاسی و مفهوم آزادی مطبوعات و رسالت آنها را در مطرح کردن انتقادات بطوری که موجب تشویش افکار نشده و فرهنگ جامعه را به سوی تعالی سوق دهد.
ارسطا، محمد جواد
120 «حاکم اسلام؛ نصب یا انتخاب». علوم سیاسی( ویژه یکصدمین سال میلاد امام خمینی)، ش پنجم (تابستان 1378). ص 442 - 470.
این مقاله در صدد اثبات ولایت انتصابی فقیه می باشد که ناظر به دیدگاه امام خمینی است. بدین لحاظ به نقد نظریه انتخاب و ادلۀ عقلی و نقلی طراح این نظریه یعنی آیت الله منتظری پرداخته است.
121 «حدود و اختیارات ولی فقیه». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده در ابتدا به بررسی ولایت در لغت و اصطلاح پرداخته و اقسام آن را بیان نموده است. سپس به بررسی ولایت مطلقه در تألیفات امام خمینی پیش از پیروزی انقلاب و پس از آن پرداخته است. سپس بحث ولایت مطلقه فقیه در قانون اساسی ج. ا. ا را مورد بررسی قرار داده و نکاتی درباره ولایت مطلقه فقیه را یادآور شده است.
122ذکری 4. بی جا، مرکز فرهنگی نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری، بی تا. 112 ص.
نویسنده ابعاد مختلف ولایت مطلقه فقیه و ادله عقلی و نقلی آن، حدود و اختیارات آن، نقش مردم در نظام ولایت فقیه را از دیدگاه امام خمینی مورد بررسی قرار می دهد.
123 قدرت سیاسی در حقوق اسلامی جمهوری اسلامی ایران. تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک، 1373. 432 ص.
نویسنده پس از طرح سؤالاتی پیرامون قدرت و بررسی مفهوم آن به مفاسد قدرت
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 76
مهار نشده اشاره کرده و سپس ولایت مطلقه فقیه از دیدگاه حضرت امام(ره) و قانون اساسی را مطرح کرده و راههای کنترل و نظارت درونی و بیرونی قدرت در حقوق اساسی ج. ا. ا. را مورد بررسی قرار می دهد.
به نظر نویسنده راههای پیش بینی برای کنترل ولی فقیه در حقوق اساسی ج. ا. اعم از راههای کنترل درونی و بیرونی کامل نبوده و طرقی از جمله لزوم رجوع به خبرگان، لزوم مشورت در کارهای مهم و پیروی از رأی اکثریت، محدود بودن زمان رهبری را نویسنده پیشنهاد می کند که می تواند نقدی بر دیدگاه امام خمینی در ولایت فقیه تلقی گردد.
در اصل پایان نامه نویسنده با مشخصات ذیل بوده است:
مهار قدرت سیاسی در حقوق اساسی ایران و اسلام. کارشناسی ارشد علوم انسانی دانشگاه تهران، 1373. 452 ص.
124 «ولایت و محجوریت». کتاب نقد، ش 8، پائیز 77. ص 66 - 102.
نویسنده به دفاع از نظریه ولایت مطلقه فقیه پرداخته و شبهاتی که پیرامون آن مطرح شده را پاسخ می دهد که ناظر به دیدگاه امام خمینی می باشد.
نویسنده در صدد پاسخگوئی به دو شبه درباره ولایت مطلقه فقیه می باشد1 - مسئله حدود اختیارات در ولایت مطلقه فقیه 2 - جایگاه مردم در نظام ولایت فقیه و مسئله محجوریت یا رشید بودن مردم که این مباحث ناظر به دیدگاه امام خمینی بوده و از مبانی ایشان در این موضوع استفاده شده است.
ارشدی، سمیر
125 الامام الخمینی(قده) سیاسة اللاشرقیة و اللاغربیة، تعریب ریاض سلیمان عواد. [دمشق]، دار عوّاد. 1992 م. 151ص.
نویسنده سیاست نه شرقی و نه غربی امام را با استفاده از سخنان ایشان به عنوان یکی از ویژگی های حکومت اسلامی بررسی کرده است.
126 «ازمة ولایة الفقیه فی ایران لماذا؟ التیار المتشدد یسعی الاستغلال موقف منتظری للنیل من سیاسة الانفتاح الثقافی لخاتمی». ع. [الحیاة، 1997م].
تحلیل تداوم و کارکرد ولایت فقیه در ایران است.
استادی، رضا
127 «عرفان امام در مدیریت حکومت اسلامی». کیهان فرهنگی، سال هفتم، ش (خرداد ماه 1369). ص 4 - 5.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 77
مصاحبه شونده با توجه به تفکر فلسفی و عرفانی امام نقش آن را در اداره حکومت متبلور دانسته و به مبانی فقهی و اصولی امام اشاره کرده و به نقش آن در اداره حکومت توجه می کند.
اسداللهی، مسعود و طاهری، قهرمان
128 ولایت فقیه و دمکراسی. بی جا، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، 1373. 182 ص.
نویسنده در صدد رفع اتهام حکومت فردی از حاکمیت ولی فقیه بوده و برای تبیین آن به مقایسه ای تطبیقی از اختیارات و قدرت و نحوه انتخاب رهبری در کشورهای آمریکا، فرانسه و انگلیس که به سمبل دمکراسی مشهورند با رهبری نظام اسلامی پرداخته است که این نوشته دفاع از ولایت فقیه در قانون اساسی و اندیشه امام خمینی در حاکمیت ولی فقیه می باشد.
الاسعد، نصیر
129 «خاتمی هو الخصم الفعلی لسلطة ولایة الفقیه». ع. النهار، 6 / 12 / 1997 م.
ابتدا به آراء سیاسی و حکومتی امام خمینی به ویژه دیدگاههای ایشان در زمینه ولایت فقیه پرداخته سپس تداوم و کارآیی نظریه ولایت فقیه را در ایران تحلیل کرده است.
130 «الموقع الایرانی بعد غیاب الخمینی». ع. بیروت المساء، ش 226 (12 - 18 6 / 1989 م).
بررسی آراء امام خمینی و تأثیر و تداوم آن ها است.
اسکندری، علی
131 «مبانی مشروعیت حکومت از دیدگاه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
این مقاله از دو بخش تشکیل شده بخش نخست به موضوع بنیاد مشروعیت حکومت و دیدگاههای مختلف در آن پرداخته و بخش دوم دیدگاههای امام خمینی در مشروعیت حکومت در قالب مشروعیت الهی و مشروعیت مدنی مورد بررسی قرار گرفته است.
اسکندری، مجتبی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 78
132 بررسی برخی عوامل افزایش دهنده قدرت صلاحیت رهبر در بیانات امام خمینی(ره) در جریان هدایت بسیج مستضعفین. کارشناسی ارشد، دانشگاه مدیریت دانشگاه تهران، 1374. 76 ص.
نویسنده ضمن بررسی مفهوم قدرت و پایگاههای آن با استفاده از فهرست موضوعی آثار امام، به مشروعیت و مشروعیت یابی رهبری ولایت فقیه اشاره دارد.
اسکندری، محمد حسین و دارابکلائی، اسماعیل
133 «تفکیک قوا در اندیشه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
این مقاله پس از بررسی مفهوم تفکیک قوا به مبانی اصل تفکیک قوا در اندیشه امام خمینی و مظاهر آن اشاره نموده و موضوع تفکیک قوا به شکل امروزی آن را در قالب، تفکیک و استقلال نسبی قوا، استقلال قضائی در اندیشه امام، تبیین تفکیک قوا با توجه به اندیشه امام خمینی مورد بررسی قرار می دهد.
134 «اسلام سرمایه داری، تحقیقی پیرامون دیدگاههای حضرت امام خمینی درباره ویژگی های اسلام سرمایه داری». روزنامه جمهوری اسلامی، 19 خرداد 1375، ش 4921 - 4923. ص 12.
در این مقاله نویسنده سرمایه داری را منفورترین واژه از نظر امام می داند و با استناد به سخنان ایشان اصولی را بعنوان مبانی فکری ایشان درباره سرمایه داری و به ویژه اسلام سرمایه داری ذکر نموده و به تحلیل هشدارهای وی در مورد نفوذ سرمایه داران در دولت و همچنین نفوذ بر علماء دین و سلطه بر اقتصاد و تجارت می پردازد. سپس ویژگیهای اسلام سرمایه داری را از نظر امام مورد بررسی قرار می دهد.
135 «اسلام، ولایت فقیه استبداد دینی». روزنامه جمهوری اسلامی، 29 فروردین 1360، ش 538. ص 5.
مقاله با توجه به کتابهای امام از جمله کشف الاسرار و حرکت امام چه در عمل و چه از جنبه تئوریک چهره ضد استبداد دینی امام را ترسیم کرده و با توجه به مشی امام، ولایت فقیه را نه تنها چاره اساسی استبداد دینی بلکه راه حل تمامی مشکلات و نابسامانیها می داند.
اصغری، امیرحسین
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 79
136 «سیاست و دولت در اندیشه امام خمینی». روزنامه کیهان، 28مرداد 1377 (ش 16298). ص 7.
نویسنده به اصطلاح جدیدی مستضعفین که امام وارد سیاست نمودند اشاره کرده و سخنان ایشان را در زمینه چگونه بودن دولت مستضعفین که همان حکومت اسلامی است مورد بررسی قرار می دهد.
اصغری، امیرمهدی
137 «تأملی در آراء و اندیشه های سیاسی دولت و نگرشی بر تعبیرات و تفکرات حضرت امام خمینی درباره دولت». روزنامه اطلاعات، 6شهریور 1375 (ش 20848). ص 7 و 4.
نویسنده پس از ذکر نظرات مختلف اندیشمندان غربی درباره دولت و نگاهی به تاریخچه آن، دولت در اندیشه اسلامی را مورد بررسی قرار داده و نظریه دولت مستضعفین را بعنوان دولت مورد نظر امام در جهت حاکمیت دینی معرفی کرده و در چنین حوزه ای با استناد به سخنان امام به تحلیل آن می پردازد.
138 «اصول انقلاب از دیدگاه امام». پیام انقلاب، ش 260 (خرداد 1369). ص 18 - 24.
این مقاله به بررسی اصول کلی اندیشه سیاسی امام در بعد داخلی و سیاست خارجی نظام اسلامی پرداخته است.
139 الاصول السیاسیة و المذهبیة للظاهرة الخمینیة. آمریکا، واشنطن، مؤسسه ابن رشد، 1987م.
الاعظمی، ولید
140 الخمینیة و ریثة الحرکات الحاقدة و الافکار الفاسدة. ع. تقدیم سعید حوی. اردن (عمان)، دار عمار، 1408ق / 1988م. 175ص.
نویسنده از موضوع اهل سنت به نقد کلامی و بعضی آراء سیاسی امام در مکتوبات ایشان پرداخته است.
141 اعمال المؤتمر الاسلامی الاول حول فلسطین. ع. تهران، معهد الدراسات السیاسة و الدولیة، 1991م.
این کنگره از 15 - 17 جمادی الاول 1411 ق توسط وزارت امور خارجه ایران برگزار شد و شخصیت های زیادی در آن شرکت داشته و به سخنرانی پرداختند که
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 80
مجموعه آن ها در این کتاب گردآوری شده است. آنان مباحث عمده ای در زمینه تأثیر انقلاب اسلامی ایران و افکار امام خمینی در نهضت جدید فلسطین دارند.
142 «افتتاح حاشد لمؤتمر الجهاد و النهضة فی فکر الخمینی حضور سیاسی و روحی و مشارکة حفید الامام و محتشمی». ع. السفیر، 44 / 11 / 1999م.
بررسی آراء امام خمینی توسط شخصیت های مختلف است.
افتخارزاده، محمود
143 امام خمینی اسوه ای جاودانه در تاریخ. قم، آزادی، 1361. 86 ص.
افتخاری، اصغر
144 «آرمانهای انقلاب اسلامی از دیدگاه امام خمینی». ماهنامه پاسدار اسلام»، ش 190، مهر 1376. ص 14 - 18 و 41. و ش 191، آبان 76. ص 17 - 22.
نویسنده پس از تقسیم بندی انقلابها و قرار دادن انقلاب اسلامی ایران در میان انقلابهائی که اصل را بر تربیت انسانهای الهی گذاشته اند به شرح آرمانهای انقلاب در سه حوزه فرهنگی - تربیتی، سیاسی و آرمانهای اقتصادی می پردازد. از جمله آرمانهای انقلاب اسلامی تأسیس حکومت دینی است.
145 «تأثیرات انقلاب اسلامی ایران در گسترۀ جهانی (دیدگاه نویسندگان و تحلیل گران خارجی)». نامه پژوهش، ش 10 و 11 (پاییز و زمستان 1377). ص 215 – 267.
نویسنده به تأثیرات مختلف انقلاب اسلامی در خاورمیانه، جنوب غربی آسیا، آسیای مرکزی، جنوبی شرقی آسیا و آفریقا پرداخته است که ناظر به تأثیرات اندیشه امام در ابعاد مختلف آن را در این مناطق و کشورها می باشد.
146 تئوری انقلاب از دیدگاه حضرت امام خمینی. جزوه. تهران، دفتر بررسیهای سیاسی سازمان تبلیغات اسلامی.
کتاب ماه ویژه یکصدمین سال تولد امام خمینی(ره)، 30 فروردین 1378. ص 5 - 11.
انقلاب در نزد تحلیل گران مسائل سیاسی اسلام به عنوان یکی از زیر پایه های دولت اسلامی و راه رسیدن به آن مطرح است. نفی یا اثبات نظریه حاکمیت دینی ارتباط وثیق با پذیرش یا ردّ نظریه مشروعیت یا عدم مشروعیت انقلاب دارد. در
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 81
این مقاله آراء امام خمینی در زمینه انقلاب و مشروعیت آن در تطبیق با آراء دیگر متفکران بررسی شده است.
147 «مصلحت به مثابه روش». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
این مقاله به بحث پیرامون جایگاه مصلحت در حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی پرداخته است. به نظر نویسنده مصلحت مورد نظر امام متکی بر سطوح فقهی، کلامی و فلسفی شیعه در مقام تصمیم گیری مطرح بوده و به مثابه یک روش برای رفع تزاحم در وضعیتهای ویژه طراحی شده است. در این مقاله طی سه فصل مطالب فوق مطرح شده است:
فصل نخست: ضمن تعریف مصلحت، گونه های مصلحت معرفی شده و از هم تفکیک گردیده است. سپس ارزشهای سیاسی این سه مصلحت - فقهی، کلامی، فلسفی - بیان شده و معلوم می گردد که مصلحت مورد نظر امام مصلحت روشی و استراتژیک است.
فصل دوم: " مصلحت به مثابه روش" در مقایسه با دیگر قواعد سیاست عملی اسلام - یعنی اضطرار، تقیه، اعصار، قاعده اهم و مهم و دفع افسد به فاسد - آمده است و با اتخاذ یک روش تحلیل درون دینی و ماهیت جویانه، حوزه عمل مصلحت استراتژیک مشخص شده است.
در نهایت ویژگی های مصلحت در بینش امام بیان و با ویژگی های مصلحت استراتژیک تطبیق داده شده است و نهایتاً امام به عنوان شخصیتی که طراح مصلحت استراتژیک بوده و راه و عرصه مهمی را به روی شیعه گشوده اند معرفی شده اند.
افخمی اردکانی، مهدی
148 سیری در اندیشه و سیره سیاسی حضرت امام خمینی. [کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اردکان].
مشتمل بر دو بخش است: زندگی سیاسی و تألیفات امام خمینی؛ امام و سیاست و حکومت و در بخش دوم به تحلیل نظریه ولایت فقیه و اندیشه های امام خمینی پرداخته است.
افروغ، عماد
149 «آزادی و دمکراسی در اندیشه سیاسی امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امامخمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 82
نویسنده با بررسی مفهوم آزادی و مفاهیم مرتبط با آن به تفسیر و ارزیابی امام از این مفاهیم پرداخته، سپس مفهوم دمکراسی و انتقادات وارد بر آن مطرح شده و نگاه امام نسبت به این موضوع مورد بررسی قرار گرفته است.
افش، فاضل
150 الزمن علیه الیهود: تاریخ فی روایة، صفحات من حیاة زعیم الثورةالایرانیة الامام الخمینی فی حیاة العربی. ع. [بی جا، بی نا]، 1990م. اینترنت.
الافغانی، احمد
151 سراب فی ایران: کلمات سریعة حول الخمینی و دین الشیعة. ع. چاپ دوّم: 1402 ق.
اکبری، منوچهر
152 «امام خمینی و انقلاب اسلامی در ذهن و زبان جهان معاصر». حضور، ش 27، بهار 1378. ص 62 - 93.
نویسنده به بررسی گفته ها و نوشته های شخصیتهای سیاسی و فرهنگی جهان در مورد امام پرداخته و به بررسی موردی آن می پردازد که در عین حال دیدگاههای سیاسی و حکومتی امام نیز بیان گردیده است.
153 «تحلیلی از جایگاه مردم در اندیشه امام خمینی(ره)». روزنامه همشهری (ویژنامه ارتحال حضرت امام خمینی(ره))، 13 خرداد 1376 (ش 1271). ص 10 - 11.
حضور، ش 18، زمستان 1375. ص 27 - 56.
نویسنده پس از توضیح جایگاه مردم و رهبری و رابطه آنها با یکدیگر و همچنین نقش این رابطه در پیروزی و تداوم انقلاب به ذکر ویژگیها و چگونگی نگرش امام به مردم و جایگاه آنان در حکومت اسلامی و تصمیم گیری های سیاسی می پردازد.
154 «فرهنگ بیداری، تلحیل پیامها و سخنان حضرت امام خمینی(ره) از آغاز نهضت تا تبعید خورشید». حضور، ش 23، بهار 1377. ص 136 - 180.
نویسنده به تحلیل سخنان امام و برخوردهای امام با رژیم شاه از زمان قیام تا تبعید ایشان پرداخته و تأکیدش بر چگونگی برخورد امام در شرایط مختلف و خنثی کردن توطئه رژیم ستم شاهی بود و هدفش نشان دادن تحلیل واقع بینانه امام از اوضاع و شرایط اجتماعی در برخورد با رژیم و تأسیس حکومت اسلامی می باشد.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 83
اکرمی، سیدرضا
155 «امام خمینی، معمار نهضت اسلامی». روزنامه اطلاعات، 17خرداد 1376 (ش 21067). ص 6.
نویسنده ویژگیهای مختلف امام را در ابعاد مختلف از جمله رهبری بی نظیر ایشان، خطرپذیری، زمان شناسی، شجاعت و شناخت مردم و ایمان پیروزی نهضت مورد بررسی قرار می دهد.
الماسیه، محمد رسول
156 «پویائی در رهبری امام خمینی». روزنامه اطلاعات، 13بهمن 1375 (ش 20980). ص 7. و ش 20981. ص 7.
نویسنده با توجه به سیر تاریخی انقلاب و دیدگاه های نظری و سیرۀ عملی امام خمینی مهمترین دستاوردهای رهبری امام را در مقولاتی همچون تدوین تئوری خالص رهبری در تشیع با عنوان ولایت فقیه، تبدیل رهبری سنتی و کاریزمائی تشیع به رهبری قانونی و نهادینه کردن پاره ای از مفاهم اساسی همچون ولایت فقیه و احکام ثانوی، حل ابهام رابطه مرجعیت و رهبری و همچنین استفاده کردن از ساختار نظامهای مدرن سیاسی جهت اقامه حکومت اسلامی مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد.
الهام، غلامحسین
157 «حدود اطاعت و عصیان در اندیشه سیاسی اسلام» تأملات سیاسی در تاریخ تفکر اسلامی، جلد پنجم. به اهتمام موسی نجفی. تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1377. ص 335 - 395.
نویسنده پس از بررسی این نکته که چه کسانی به حکم شارع حاکم شناخته می شوند و ذکر ادلّه مربوط به آن نظرات فقهای عامه در این زمینه را بیان کرده سپس به بررسی دیدگاه فقهای شیعه و از جمله امام خمینی در مشروعیت حاکمیت می پردازد. در آخر حدود اختیارات ولی فقیه در این زمینه از دیدگاه ایشان را بیان می کند.
158 «امام خمینی اسطوره عصر حاضر». انقلاب اسلامی، ش دوم، بهار 1378. ص 2 - 11.
نویسنده مقاله به ابعاد مختلف شخصیت امام خمینی اشاره نموده و دیدگاههای امام خمینی در زمینه حکومت اسلامی و نقش مردم در حکومت، شیوه های مبارزاتی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 84
امام، ویژگیهای شخصیتی ایشان را مورد بررسی قرار داده است.
159 «امام خمینی با تحقیر قدرتهای بزرگ پایه های ظلم را در جهان به لرزه درآورد (اولین سالگشت عروج امام خمینی به ملکوت اعلی)». روزنامه اطلاعات، 10 خرداد 1369، ش 19056. ص 5.
در این مقاله به نقش رهبری امام در پیروزی انقلاب و خصوصیات امام از قبیل سازش ناپذیری، مقاومت، جهاد، پارسائی و ناتوانی غرب در شناخت تفکر امام پرداخته.
160 الامام الخمینی: الفکر و الثورة. ع. چاپ اول: بیروت، مجلة المنطلق، 1411ق / 1990م. 200ص.
مجموعه نه مقاله با مشخصات ذیل است:
عاشوراء الحسین(ع) و ثورة الامام الخمینی از رئیس تحریر به مجلة، الاجتهاد المتنوع فی الدولة الاسلامیة فی فکر الامام الخمینی از سید محمد حسین فضل الله، الامام الخمینی و النظام الدولی از محمد عبالجبار، الامام الخمینی و مشکلة التبعیة از مصطفی الحاج علی، الحوزات العلمیة فی فکر الامام الخمینی از محسن عطوی، التغییر السیاسی و الفکری فی نهج الامام الخمینی از مهدی نصار، سرالثورة فیخطاب الامام الخمینی از قاسم صفا، دراسة فی حرکة الامام الخمینی التربویة لامة از زینت ابراهیم، الامام الخمینی و القضیة الفلسطینیة از محمد المقداد.
161 «امام خمینی و انتخابات» ماهنامه پاسدار اسلام، ش 121، دی ماه 1370. ص 26 - 28.
این مقاله به اهمیت مشارکت مردمی در نظام اسلامی از طریق انتخابات از نظر امام اشاره کرده و با توجه به رهنمودهای ایشان اهمیت نظارت ملت و حضورمردم در صحنه را مورد بررسی قرار می دهد.
162 «امام خمینی و ترسیم استراتژی هدم اسرائیل». ماهنامه پاسدار اسلام، ش 115، تیر 1370. ص 32 - 37.
در این نوشتار نظرات امام قبل از انقلاب و پس از آن در مورد رژیم صهیونیستی و چگونگی برخورد با آن مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.
163 امام خمینی و جهان معاصر، سلسله گفتگوهایی با مهمانان شرکت کننده در مراسم
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 85
سالگرد رحلت امام خمینی. بی جا، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1375. 226 ص.
مصاحبه های فوق که با شخصیتهای برجسته از کشورهای دیگر می باشد بعضاً دربردارنده نکات در خور توجهی درباره اندیشه و سیرۀ عملی امام در مباحث سیاسی و حکومت است.
164 «امام خمینی و خروش علیه سلطه بیگانگان». روزنامه جمهوری اسلامی، 11آبان 1376، ش 5334. ص 15.
این مقاله به مناسبت سالروز تبعید امام از ایران به تحلیل مسئله کاپیتولاسیون و موضعگیری ایشان نسبت به این موضوع که موجب تبعید وی شد می پردازد.
165 «امام خمینی و سه دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی». روزنامه جمهوری اسلامی، 1 بهمن 1374، ش 4820. ص 15. و ش 4821. ص 15. و ش 4822. ص 15.
166 «امام خمینی و سیاست خارجی». ماهنامه پاسدار اسلام، ش 116، مرداد ماه 1370. ص 38 - 40. و ش 117، ص 26 - 28. و ش 118، ص 38 - 40.
در این مقاله اصول سیاست خارجی از جمله مسئله صدور انقلابو اصل نه شرقی و نه غربی و مبارزه با آمریکا به عنوان یکی از اهداف دولت اسلامی و خصیصه های تئوریک آن مطرح است.
167 «امام خمینی و ضرورت گسترش انقلاب اسلامی در جهان». روزنامه جمهوری اسلامی، 9 خرداد 1373، ش 4343. ص 15. و ش 4344، ص 15. و ش 4345، ص 15.
نویسنده به ابعاد جهانی انقلاب اسلامی و حاکمیت اسلام از نظر امام خمینی پرداخته و مبانی روائی و قرآنی و تاریخی آن را در دوران پیامبر اسلام بررسی نموده و راههای رسیدن به این هدف را از دیدگاه امام بیداری مردم جهان و آشنائی با اندیشه اسلامی دانسته و راههای رسیدن به این آرمان از نظر امام را تبیین می کند.
168 «امام خمینی و وحدت اسلامی». روزنامه جمهوری اسلامی، 9 مرداد 1375، ش 4964. ص 12.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 86
روزنامه جمهوری اسلامی، 22مهر 1368، ش 3006. ص 11. و ش 3007. ص 9.
دیدگاههای امام در جهت تشکیل امت است واحده اسلامی نمایانگر شکل و محتوای دولت دینی است همچنین تئوریهای مخالف مانند ملی گرایی اشاره می کند.
169 «امام و احکام ثانویه». بیان، سال اول، ش 7 (آذر 1369). ص 17.
احکام ثانویه که دائر مدار ضرورت های اجتماعی و سیاسی است در نظریه ولایت فقیه امام یکی از روشهای مدیریتی کلان است.
170 «امام و انقلاب در رویاروئی با توطئه ها». روزنامه جمهوری اسلامی، 7 آبان 1368، ش 3017. ص 11 و ش 3019، ش 3022، ش 3023، 3025، ص 11. و ش 3027، ص 10، و ش 3028، ص 11 و ش 3029، ص 11 و ش 3022، ص 10 و ش 3034، ص 9.
نویسنده مقاله به برخوردهای امام در زمینه توطئه های محصور ساختن انقلاب اسلامی: تجزیه کشور و اختلاف بین شیعه و سنی، ترور شخصیتها، تجزیه رهبری، توطئه های لانه جاسوسی آمریکا در ایرن، تحریم اقتصادی، ماجرای طبس، کودتای نوژه، القای رابطه ایران با اسرائیل، کودتای هفتم تیر و هشتم شهریور، تحمیل جنگ، بنی صدر و قطب زاده، صاحبان حق و تو در شورای امنیت علیه جمهوری اسلامی، توطئه دولتهای اروپائی علیه سفارتخانه های ایران، توطئه فرهنگی غرب علیه اسلام (سلمان رشدی).
171 «امام و اصول سیاست خارجی نظام اسلامی». روزنامه کیهان (ویژه نامه اولین سالگرد امام)، 13خرداد 1369، ش 13918. ص 21 و 29.
نویسنده دیدگاههای امام در مورد سیاست خارجی در زمینه ها و ابعاد مختلف از جمله سیاست نه شرقی و نه غربی و چگونگی رابطه با کشورهای جهان و صدور انقلاب و موضوع آزادی قدس اشاره می کند.
172 «امام و جوامع اسلامی» روزنامه کیهان، 15 بهمن 1370 (ش 14401). ص 16.
در این مقاله علل عقب ماندگی جوامع اسلامی در ابعاد مختلف از جمله خصومت دشمنان با اسلام، مبارزه با ارکان اساسی اسلام، استعمار نو و تقسیم قدرت مسلمانان، ایجاد تفرقه و تشدید تعصبات قومی، تأثیر پذیری از غرب و طرح جدایی دین از سیاست و غیره از نظرگاه امام خمینی مورد بررسی قرار گرفته است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 87
173 «امام و دیپلماسی تهاجم». روزنامه جمهوری اسلامی، 13خرداد 1372، ش 4054. ص 12.
نویسنده با توجه به تاریخ مبارزات امام از سال 42 موضعگیری های ایشان را در مقابل حوادث مختلف تا سال 1368 بررسی نموده تا نشان دهد امام همواره ابتکار عمل را در دست داشته و در مقابل وقایع سیاسی منفعلانه عمل ننموده است.
174 «امام و مسئله جنگ». پیام انقلاب، ش 41 (شهریور 1360). ص 4 - 9.
نویسنده به تحلیل جنگ و تحولات آن از دیدگاه امام خمینی می پردازد.
امان الله شادیزلی
175 «ولایت فقیه اور حکومت اسلامی کانظریه». مجموعه مقالات کانفرنس افکار و نظریات حضرت امام خمینی. لاهور، خانه فرهنگ ج. ا. ا. لاهور، 1994م. ص 28 - 42.
نظریه ولایت فقیه و ضمناً آرای امام خمینی بررسی شده است.
176 «امور مسلمین، امور سیاسی - اجتماعی مسلمین است». پیام انقلاب، ش 42 (مهر 1360). ص 4 - 8.
نویسنده به تحلیل دیدگاه امام از اعتقاداتی که قائل به تشکیل حکومت از نظر اسلام نبوده و وظیفه دین را حاکمیت در همه امور جامعه نمی داند، پرداخته است.
امیر ارجمند، سعید
177 سایه خدا و امام غایب. آمریکا 1984 م.
بررسی اعتقادات شیعه مانند غیبت امام زمان و نیابت امام به عنوان زیر ساخت های تئوریک اندیشۀ سیاسی شیعه و نقادی آن است. وی به آراء علماء شیعه از جمله امام خمینی در این زمینه پرداخته است.
توصیفی از این کتاب در انقلاب اسلامی و ریشه های آن، ص 192 – 195 آمده است.
امین، سید حسن
178 «امام خمینی و نظم سیاسی بین المللی». مقاله ارائه شده به کنگره بین المللی تبیین انقلاب اسلامی، تهران، 1378.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 88
نویسنده ضمن ارزشی دانستن دیدگاههای امام خمینی به نمونه های از سیاستهای ایشان که در مواجهه با نظم سیاسی بین المللی بوده اشاره می نماید، ارائه تطور اندیشه امام در سیاست فرامرزی موضوع بعدی است که مورد بررسی قرار گرفته است.
امین زاده، محمد رضا
179 «دمکراسی و ولایت فقیه از منظر امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از بیان اهمیت قانون و دمکراسی در جهان امروز به مبانی مشروعیت قانون از لحاظ عقل سلیم اشاره نموده و دیدگاههای امام خمینی درباره دمکراسی درست را مورد بررسی قرار می دهد.
امینی، ابراهیم
180 «الجامعة من وجهة نظر الامام الخمینی». ع. الرصد، ش 51 (ویژه نامه)، 1995. ص 96 - 107.
نویسنده به نقش جامعه در سعادت و شقاوت بشر و حرکتهای استعماری برای انحراف مسلمین و همچنین به اهداف استعمار در کشورهای اسلامی از دیدگاه امام خمینی پرداخته و هدف از تشکیل حکومت از دیدگاه ایشان را مورد بررسی قرار می دهد.
181 انتخابات مجلس در کلام و پیام امام خمینی. قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی(س)، 1370. 263 ص.
کتاب فوق مجموعه ای موضوعی از شئون امام در مورد مباحثی نظیر حاکمیت قانون، اهمیت نقش مردم در انتخابات، تبلیغات انتخاباتی، رفراندم ج. ا.، انتخابات ریاست جمهوری، شورای نگهبان، مجلس و اهمیت آن، انتخابات و جناحها معیارهای انتخاب می باشد.
182 الانتفاضة، سه جلد. ع. بیروت، انصار الثورة الاسلامیة فی فلسطین، 1992م.
این کتاب به جنبه های مختلف انتفاضه فلسطین از جمله تأثیر آموزه ای انقلاب اسلامی ایران پرداخته است.
انجمن اسلامی دانشجویان مشهد.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 89
183 نگرش بر ولایت فقیه. قم، بی نا، بی تا. 68ص.
دارای این مباحث است: ضرورت تشکیل حکومت در اسلام، ماهیت و کیفیت قوانین در اسلام، رابطه توحید با نظام حاکم بر جامعه، بررسی ولایت فقیه از دیدگاه آیات و روایات، رابطه شوری و ولایت فقیه.
انصار، حامد
184 حدیث الانطلاق: نظارة فی الحیاة العلمیة و السیاسیة الامام الخمینی. ع. بیروت، دارالوسیلة، 1995.
انصاری، جواد
185 «نگاهی گذرا بر دیدگاههای امام خمینی در سیاست خارجی». روزنامه اطلاعات، 19خرداد 1730، ش 19345. ص 6.
سیاست خارجی دولت اسلامی که دارای مبانی نظری در اندیشه ولایت فقیه است در این مقاله بررسی شده است.
انصاری، حمید
186 «انتخابات آزمونی الهی و سراسری (انتخابات ریاست جمهوری و معیارهای انتخاب از دیدگاه امام خمینی)». روزنامه اطلاعات، 14 اردیبهشت 1376 (ش 21041). ص 6.
نویسنده بطور مختصر به اهمیت انتخابات و معیارهای انتخاب و چگونگی تبلیغات انتخاباتی از نظر امام خمینی اشاره کرده است.
187 «سه اصل بنیادینی انقلاب اسلامی: به انگیزه سومین کنفرانس تبیین اندیشه های سیاسی حضرت امام خمینی». روزنامه جمهوری اسلامی، 20 آبان 1374، ش 4762. ص 15.
نویسنده مهمترین اصول اندیشه های سیاسی امام خمینی را در سه موضوع تفکیک ناپذیری دین از سیاست، وجوب تلاش برای تشکیل حکومت اسلامی، اصل ولایت فقیه مورد بررسی قرار می دهد.
188 مرجعیت و رهبری تفکیک یا وحدت. چاپ اول: تهران، نشر عروج، 1374. 151ص.
مطالب این کتاب برای نخستین بار در فصلنامه حضور (شماره 9، زمستان 1373) به چاپ رسید. در بحث صفات ولی فقیه به مرجعیت نیز اشاره شده است. نویسنده
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 90
درصدد است دو نظریه متقابل تفکیک یا وحدت در موضوع مرجعیت و رهبری را در اندیشه و آرای امام خمینی ارزیابی کند. مباحث این کتاب عبارتند از: اشاره ای به سیر تاریخی مرجعیت و زعامت دینی، پدیدۀ انقلاب اسلامی و تأثیر متقابل آن در نهاد مرجعیت، مرجعیت و ولایت فقیه: وظایف و تعدد آنها در ادوار گذشته، مرجعیت و رهبری در قانون اساسی، شرط اجتهاد و اعلمیت و رابطه آن با وحدت مرجعیت و رهبری؛ متول وجوهات شرعی، پاسخ به شبهات و اشکالات.
انصاری، علیرضا
189 «پیوند دین و سیاست از نگاه امام خمینی». کوثر، سال دوّم، ش 18 (شهریور 1377). ص 14 - 17، 39.
190 «مشروعیت ولایت فقیه از منظر امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از توضیحاتی در خصوص منشأ و ملاکهای مشروعیت به بررسی دلائل مشروعیت الهی و ویژگیهای آن پرداخته و مشروعیت الهی و مردمی و قرائت های مختلف از آن را مورد بررسی قرار داده به تبیین دیدگاه امام می پردازد.
انصاری، مجید
191 «اخلاق سیاسی حضرت امام خمینی(ره)». مجموعه مقالات، هشتمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام خمینی(س)، جمعیت زنان جمهوری اسلامی ایران. تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج، 1377. ص 189 - 197.
گوینده پس از تذکر مقدماتی در مورد اخلاق کارگزاران در نظام اسلامی و شخصیت امام مسائلی را در اخلاق سیاسی امام مورد بررسی قرار می دهد که جمله آنها، خدامحوری در رعایت ضوابط شرع در امور سیاسی و مردم سالاری، ایمان به مردم و دفاع از حقوق آنان است.
رابطۀ اخلاق و سیاست در تئوری ولایت فقیه مانند تئوریهای دیگر مهّم و اساسی است و از مقومات هر نظریه حکومتی می باشد. در این مقاله به طور مختصر و نه چندان عمیق این مسأله بررسی شده است.
192 «انقلاب اسلامی از دیدگاه امام خمینی». یادمان هجدمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، اهدایی فصلنامه حضور. ص 2 - 7.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 91
نویسنده دیدگاه امام خمینی را درباره انقلاب اسلامی با استفاده از جملات و گفتاری ایشان بررسی کرده و آنرا از منظر امام بعنوان هدیه غیبی و انقلاب الهی که جوشیده از متن ملت بوده و همراه در ستیز با متکبران و مقدمه رسیدن به حکومت اسلامی بررسی کرده است.
193 «ایران و شریعة الغاب». ع. الشراع، 18 / 7 / 1994م.
نقدسیاست های ایران و اندیشه ها و عملکرد امام خمینی است.
ایزدپناه، عباس
194 درآمدی بر: مبانی آثار و اندیشه های امام خمینی. بی جا، مؤسسه چاپ و نشر عروج، بهار 1375. 228ص.
این کتاب ضمن بررسی شیوه های تحقیق در آثار امام خمینی و ذکر مقالاتی در خصوص: احیاگری، عرفان، فقه و مباحث اجتماعی از منظر امام خمینی، موضوع رابطه جهاد با اصل آزادی در نظر ایشان و بررسی ولایت امام خمینی که تداوم ولایت ائمه است را در بر دارد.
195 «رهبری دمکراتیک و رهبری ربانی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
این نوشتار به بررسی حقیقت رهبری دینی در نظام سیاسی اسلام پرداخته و موضوع مورد بررسی را در قالب سه عنوان: جایگاه این گفتمان و تئوری های بنیان کن، تأملی در نوع شناسی رهبری و نگاهی به نگرش امام خمینی مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
ایزدی، بیژن
196 سیاست خارجی ج. ا. ا. قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1371. 191ص.
سیاست خارجی دولت اسلامی که در اندیشه ولایت فقیه جایگاه ویژه ای دارد، بررسی شده است.
ایزدی، جهانبخش
197 مطالعۀ تطبیقی کاریزما (به مفهوم و بری) با رهبری انقلاب اسلامی. کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1371. 163ص.
مبانی کاریزما و باورهای شیعی، امامت و رهبری، روحانیت و مرجعیت: پایگاه اجتماعی امام خمینی، کاریزما و رهبری انقلاب اسلامی، عدم تطابق کاریزمای
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 92
وبری بر رهبری انقلاب اسلامی.
ایودنف، یوری
198 «امام خمینی از نگاه یک نویسنده روسی». روزنامه جمهوری اسلامی، 31خرداد 1373، ش 4358. ص 11.
این مقاله در نشریه القدس چاپ مسکو به تحریر در آمده و نویسنده به دیدگاههای اصولی امام خمینی در مسائل سیاسی و اجتماعی و تفسیری که از دین اسلام ارائه داده اشاره می کند و چگونگی رهبری ایشان را در رهبری انقلاب بررسی کرده و گاه با مسائل موجود در روسیه مقایسه می کند.
باباپور، محمد مهدی
199 «روند تاریخی نظریه ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی(بررسی مسئله ثبات و تحول اندیشه امام)». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده این مقاله مراحل طرح اندیشه ولایت فقیه امام را بدین صورت مرحله بندی نموده است: 1 - طرح بحث ولایت فقیه در کشف الاسرار، 2 - طرح بحث ولایت فقیه در الرسایل، تحریر الوسیله، البیع و حکومت اسلامی، 3 - طرح بحث ولایت فقیه در دوران پیروزی انقلاب اسلامی4 - طرح تفصیلی بحث ولایت فقیه در اواخر عمر مبارکشان.
این نوشته فصل دوم را به بررسی ثبات و تحول نظر امام درباره ولایت فقیه در قالب مبنای مشروعیت ولی فقیه، شرایط ولی امر و شؤون و اختیارات اختصاص داده و به تجزیه و تحلیل آن می پردازد.
باروت، محمد جمال
200 «النسخة الایرانیةل «المنة السود» هراوة فی وجه عقد اجتماعی جدید». ع. روزنامه الحیاة، ذی الحجه 1419 (ش 13166). ص 14.
نویسنده پس از بررسی تاریخچه اصل ولایت فقیه و دیدگاه امام خمینی درباره آن به دیدگاههای مخالف ولایت فقیه با قرائت امام و جدلهائی که پیرامون آن مطرح است پرداخته است.
201 یثرب الجدیدة، الحرکات الاسلامیة الرّاهنة. [دمشق]، ریاض الریس للکتب و النشر، بی تا. 253ص.
این کتاب اول زیر عنوان The New Yathreb در سال 1994 در لندن به چاپ رسیده و
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 93
بخشی از کتاب با عنوان التشیع السیاسی بین نظریتی «ولایت الفقیه» و «ولایة الامة علی نفسها» به دیدگاه امام و علمای دیگر درباره ولایت فقیه اشاره نموده است.
بازرگان، مهدی
202 بازیابی ارزشها (جلد 2). تهران، [شرکت سهامی انتشار]، 1361.
این اثر، تألیفی از چند از مقاله است که با موضوعات متفاوت در مطبوعات درج شده بود و بصورت کتاب درآمده است. نویسنده در مقاله اوّل به نقد برخی از عملکردهای نظام ج. ا. ا. بعد ازانقلاب می پردازد که بعضاً مورد تأیید امام خمینی بوده است. نویسنده در مقاله پنجم دربارۀ اختلاف نظریه خودش با امام به تبیین این موضوع می پردازد که قصد امام خدمت به اسلام از طریق ایران و قصد من خدمت به ایران از طریق اسلام بوده است. از طرفی نویسنده از طریق مفاهیم کلیدی انتظار از دین در قالب رسالت انبیاء به نقد دیدگاه جامعیت دین امام پرداخته است.
باغانی، علی اصغر
203 انقلاب اسلامی و ریشه های آن، برمحور وصیتنامه سیاسی الهی حضرت امام خمینی. تهران، مؤلف، دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه شهید بهشتی، بی تا. 250 ص.
نویسنده در فصل اول کتاب به ریشه های تاریخی انقلاب اسلامی اشاره نموده و در فصل دوم در بحث پیرامون اهمیت انقلاب و فصل و فصل سوم پیرامون عوامل گسترش و صدور انقلاب با استناد به سخنان و نوشته های امام به تحلیل موضوعات می پردازد.
باقری زاده اشعری، فاطمه
204 «فلسفه سیاسی، مفهوم حق و بررسی مسأله حقوق طبیعی و الهی مردم در حکومت و رابطه حق و تکلیف از منظر امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نوشتار فوق ضمن بیان کلیاتی در باب مباحث حقوقی و آزادی بعنوان یکی مصادیق حقوق به دیدگاههای امام خمینی در این زمینه می پردازد.
باقی، عمادالدین
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 94
205 «شیوه های رهبری امام خمینی برای بسیج در جنگ ایران و عراق (از دیدگاه نظریه ترکیبی و بر و کارکرد گرائی)». حضور، ش 25، پائیز 1377. ص 183 - 218.
این رساله (رساله کارشناس ارشد) در پی مطالعه نقش مؤلفۀ مرجعیت در جنگ تحمیلی با استفاده از تئوری کارکرد گرایی و روش تحقیق محتوا می باشد. نویسنده پس از توضیحاتی پیرامون شیوه تحقیق خود به طرح پرسش هائی پرداخته و درصدد یافتن پاسخ آنها با استفاده از جامعه آماری برآمده است و از 914 پیام از امام در جنگ تحمیلی استفاده شده است.
باوند، نعمت الله
206 «تمدن و تفکر اسلامی در اندیشه عرفانی و سیاسی امام خمینی». حضور، ش 20 (تابستان 1376). ص 77 - 92.
رابطه افکار سیاسی و دیدگاههای حکومتی امام خمینی با عرفان اسلامی و دیگر آموزه های اسلامی بررسی شده است.
207 جایگاه عقل و دمکراسی در نظام ولایت. چاپ اول: تهران، شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی، 1374. 209ص.
کتاب حاضر شامل مقالاتی زیر عنوان «جایگاه عقل و دمکراسی در نظام ولایت» و نیز دو مصاحبه «وکالت یا ولایت». و «انقلاب اسلامی و جهان معاصر» می باشد که در زمستان 1373 و بهار و تابستان 1374 در روزنامه کیهان منتشر گردید و عمدتاً نقد آراء عبدالکریم سروش در زمینه نظام حکومتی ولایت فقیه و دفاع از نظریه ولایت فقیه به ویژه افکار امام است.
208 نقش امام خمینی در جهان معاصر (مجموعه مقالات). تهران، نشر مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، 1375. 147 ص.
کتاب حاضر مجموعه مقالات نویسنده درباره امام خمینی بوده که بمناسبت هفتمین سال ارتحال امام به چاپ رسیده که یکی دو مقاله از آن قبلاً چاپ شده و بقیه مقالات جدید می باشد. که در بردارنده مباحثی مربوط به دیدگاههای سیاسی و حکومتی امام می باشد.
نویسنده در این کتاب سعی در تبیین و طرح پاره ای از مواضع فکری و فرهنگی و سیاس مبتنی بر تفکر امام خمینی، علامه طباطبائی و استاد مطهری دارد.
و دولت آبادی، فیروز و حبیبی، نجفقلی و انصاری، حمید (میزگرد)
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 95
209 «حکم تاریخی امام خمینی دربارۀ سلمان رشد، نظرها، واکنش ها، پیامدها و ریشه ها». فصلنامه حضور، ش 12، تابستان 1374. ص 30 - 66.
در این گفتگو پس از طرح تاریخچه ای از رخدادهای بوجود آمده در جهان پس از فتوی امام در مورد سلمان رشدی به بررسی دیپلماسی کشورهای غربی در مقابل جمهوری اسلامی و ریشه های چنین واکنشی پرداخته و موضوع حکم و یا فتوی بود قتل سلمان رشدی و تفاوت یا عدم تفاوت آن را مورد بررسی قرار می دهند.
مطالب این میزگرد نشانگر نوع برخورد امام خمینی با جریانهای معارض فکر ی و سیاسی است.
باوی، محمد
210 «رویکرد تاریخی در مطالعۀ اندیشه سیاسی امام خمینی». اندیشه حکومت، ش 2، مرداد 1378. ص 31 - 34.
نویسنده به دور رویکرد "متن باوری" و "تاریخ باوری" و رویکرد تاریخی در مطالعه اندیشه سیاسی هر شخصیتی اشاره نموده و ضمن ذکر تفاوت هر کدام مسئله کارآمدی در اندیشه سیاسی امام را مورد توجه قرار داده و با ذکر نمونه هایی به بررسی این کارآمدی می پردازد. نویسنده نهایتاً اعتقاد دارد که با رویکرد تاریخی می توان به لایه های عمیق تر اندیشه سیاسی امام راه برد و خطوط کلی و جهت تحول آن را شناخت.
211 «عدالت حاکم اسلامی از دیدگاه امام خمینی». حضور، ش 27، بهار 1378. ص 93.
نویسنده به بررسی عدالت حاکم اسلامی از منظر امام خمینی پرداخته و این اصل را بعنوان یکی از دو راه مهار قدرت سیاسی (مهار درونی قدرت سیاسی) مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد و پس از ارائه تعریفی از عدالت آنرا از شرایط ضروری حاکم اسلامی دانسته و اره های تشخیص عدالت و فقدان آن را بررسی می نماید. در ضمن چگونگی حفظ و تقویت ملکه عدالت و سازکارهای جلوگیری از اشتباه از دیدگاه امام ذکر می کند.
212 ولایت فقیه، قدرت و نظارت از دیدگاه امام خمینی. کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی، 1376.
این پایان نامه پاسخی به این پرسش است که امام خمینی برای جلوگیری از سوء استفاده ولی فقیه از قدرت چه راهی را پیشنهاد کرده است؟ و آیا بر ولایت فقیه نظارتی قابل اعمال است؟ برای پاسخ گفتن به این پرسش در بخش اول دو دیدگاه سنت گرایانه و نو گرایانه دربارۀ قدرت و مهار آن از یکدیگر باز شناخته شده است؛ براساس نگرش سنت گرایانه، قدرت به خودی خود خیر است و فسادآور نیست.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 96
بنابراین برای مهار آن باید ساز و کارهای درونی بهره گرفت. در مقابل نوگرایان معتقدند که قدرت، فسادآور است و باید از ساز و کارهای بیرونی برای مهار آن بهره گرفت. بخش دوم بررسی نظریه امام خمینی در این باره است. ایشان بر اساس نگرش عرفانی - اخلاقی خود، قدرت را ذاتاً خیر و کمال و منشأ فساد را عدم تهذیب نفس می داند. بنابراین حاکم باید عادل باشد تا از قدرت سوء استفاده نکند. اما نظارت بر او لازم نیست. در عین حال، چون عدالت با خطا منافاتی ندارد، ساز و کارهایی برای جلوگیری از خطای ولی فقیه وجود دارد که مهمترین آنها مشورت است. ویژگی این ساز و کارها این است که برای ولی فقیه الزام آور نیست.
باهنر، محمدجواد
213 مواضع، در ولایت و رهبری، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، 1373. 131ص.
در این کتاب پس از بحث نقش امام در هدایت جامعه و بیان حدود امامت و ولایت به حاکمیت فقیه و نقش مردم اشاره کرده و به دفاع از جنبه های شرعی ولایت فقیه در قانون اساسی که ثمرۀ انقلاب و زحمات امام خمینی است می پردازد.
بایبس، دانیال
214 «ظاهرة الاصولیة و مدی ارتباطها بالوضع الاقتصادی والفقر». ع. نداء الوطن، 20 / 9 / 1995م.
ترجمه مقاله ای است که در یکی از نشریه های واشنگتن یعنی مجله میدل ایست کوارترلی در تحلیل رابطه بنیادگرایی و اقتصاد چاپ شده است. کارکرد بنیادگرایی ایران در زمینه های اجتماعی و اقتصادی رویکرد اصلی نویسنده است.
بایمتوف، لقمان
215 «اصول نه شرقی و نه غربی امام خمینی». حضور، ش 23، بهار 1377. ص 122 - 136.
وی که تبعه تاجیکستان بوده و در رشته تاریخ صاحب نظر است، در این مقاله سعی نموده با استناد به سخنان امام سیاست نه شرقی نه غربی بعنوان شعاری که قلب سیاست خارجی ایران بوده و از موضوعات استراتژیک سیاست خارجی است را مورد بررسی قرار دهد.
بختیاری، بهمان (بهمن)
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 97
216 «المؤسسات الحاکمة فی الجمهوریة الاسلامیة الایرانیة (المرشد الاعلی و الرئاسة و مجلس الشوری». ع. ایران و الخلیج، به کوشش جمال سند السویدی. چاپ اول ابوظبی مرکز الامارات الدراسات و البحوث الاستراتیجیة، 1996م. ص 73 - 102 نهادهای کلان سیاسی و حکومتی در ایران و رابطه آن ها با ولایت فقیه و بررسی خود ولایت فقیه به عنوان یک نهاد دولتی در اندیشه های امام خمینی بررسی شده است. در واقع نویسنده از نگاه ساختار شناسی به نهادهای دولتی ایران و اندیشه ولایت فقیه پرداخته است.
217 «برزت الاصولیة الاسلامیة بسبب اخفاقات المجتمعات». ع. السیاسة، 4 / 12 / 1997م.
برزگر، ابراهیم
218 مبانی تصمیم گیری سیاسی از دیدگام امام خمینی. تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1373. 372ص.
این کتاب از سه بخش و هر بخش از چند فصل تشکیل شده سپس نتیجه گیری نموده که موضوعات مطروحه در فصول و ابواب آن با توجه به نوشته ها و گفته های امام مورد بحث و بررسی قرار گرفته است که در اینجا به ذکر مباحث بخشها و فصول اشاره می کنیم.
بخش اول: کلیات و جایگاه تصمیم گیری؛ فصل اول جایگاه معارف در تصمیم گیری، فصل دوم جایگاه احکام در تصمیم گیری و رابطه دین و سیاست، فصل سوم جایگاه اخلاق و تصمیم گیری.
بخش دوم: گرایشات و روحیات تصمیم گیرنده؛ فصل اول تهذیب و تصمیم گیری، فصل دوم روحیه و تصمیم گیری، فصل سوم روحیه انسان و پدیده های اسلامی، فصل چهارم موارد دیگر متغیرات، روحیات و گرایشات.
بخش سوم: ارکان و عناصر تصمیم گیری سیاسی؛ فصل اول: نظریه تکلیف در تصمیم گیری و فصل دوم ارکان تصمیم گیری سیاسی تئوری راهها.
برزنونی، محمد علی
219 «منشأ مشروعیت حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از بررسی مفهوم مشروعیت به ملاکهای مشروعیت در دیدگاههای مختلف اشاره نموده و پس از بیان منشأ مشروعیت حکومت در اسلام به مبنای
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 98
امام خمینی در این زمینه اشاره کرده و ابعاد آن را مورد بررسی قرار داده است.
بروجردی، علاءالدین
220 «سیاست خارجی در آئینه افکار امام خمینی». روزنامه کیهان، 13خرداد 1377، ش 16237. ص 7.
این مقاله اصول سیاست خارجی در بینش امام را در اصولی مانند خدا محوری، استحکام مواضع، فعال و ابتکاری بودن مواضع، مورد تهاجم قرا دادن ابرقدرتها، هوشیار کردن دولتها، خودباوری ملتها، خطاب امام به ملتها و جدا کردن حساسب ملتها از دولتها بررسی نموده و استراتژی حضرت امام در سیاست خارجی و همچنین پیش بینی های ایشان در مورد مسائل جهانی را بیان نموده است.
بروجردی، مسیح
221 «اخلاق سیاسی حضرت امام خمینی». مجموعه مقالات هشتمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام خمینی(ره)، جمعیت زنان جمهوری اسلامی ایران. تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج، 1377. ص 279 - 287. در این مقاله به شرح دو نمونه از اخلاق سیاسی حضرت امام در عنوان، پرهیز از خود محوری و اشداء علی الکفار، رحماء بینهم پرداخته است.
بریر، کلرو پیر بلانشه
222 ایران: انقلاب به نام خدا. ترجمه قاسم صنعوی. تهران، سحاب کتاب، 1358.
223 «برویسرویکا ایات الله». ع. الازمنة العربیة، 25 - 22 / 7 / 1989م.
بررسی دیدگاههای سیاسی امام خمینی است.
البریفکافی، عبدالقادر
224 «نگاهی به اندیشه های سیاسی، اخلاقی و استراتژیک حضرت امام خمینی». ترجمه سرویس خارجی روزنامه اطلاعات. روزنامه اطلاعات، 4تیرماه 1369، ش 19075. ص 6
وی بطور خیلی خلاصه و مختصر به مهمترین اصول فکری و سیاسی و استراتژیک امام اشاره می کند.
225 «فلسطین در نگاه امام». ترجمۀ مهرداد آزاد. روزنامه کیهان، 12خرداد 1370
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 99
(ش 14200). ص 15.
نویسنده در ضمن بحث از دیدگاههای امام خمینی در قبال اسرائیل و اشغال بیت المقدس و همچنین حکم اسلام در قبال اسرائیل، کوشید است گوشه ای از اهتمام و توجه امام را نسبت به فلسطین و نقش ایشان در بازگرداندن اعتماد به نفس مسلمانان در زمینه آزادسازی قدس و قدرت اسلام در باز پس گیری سرزمینهای اشغالی را به تصویر بکشد.
بزرگی، مهدی
226 «عوامل وحدت و تفرقه در جهان اسلام از دیدگاه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده به بررسی ابعاد نظری امام در سیاست بین الملل و دیدگاه وی در زمینه وحدت اسلامی و فراهم آوردن زمینه های آن در جهان اسلام، همچنین تأثیر افکار امام بر مردم کشورهای مسلمان پرداخته است.
بسطام خانی، حسن
227 رسالة فی ولایت الفقیه. رساله سطح سوم مدارج علمی شورای مدیریت حوزه علمیه قم، 1375. 47ص.
نویسنده پس بررسی مفهوم ولایت و اصل اولی در ولایت به طرح مبحث ولایت فقیه پرداخته و دیدگاه های امام خمینی در این زمینه را تبیین نموده است.
بقال، عبدالحسین محمدعلی
228 الامامة حتی ولایت الفقیه. ع. تهران، وزارت ارشاد اسلامی، [1374].
با بررسی امامت به عنوان یکی از اصول اعتقادی تشیع و تداوم آن در ولایت فقیه به بررسی آراء امام خمینی در این باره پرداخته است.
البکاء، محمد
229 خمینی: التجربة المیتة. ع. بغداد، وزارة الثقافة، 1404ق. 91ص.
البکری، زین العابدین
230 «مفهوم القدرة السیاسیة فی قیادة الامام الخمینی». ع. الحوار الفکری و السیاسی، ش 40، زمستان 1410. ص 211.
نویسنده به بررسی چگونگی قدرت سیاسی در رهبری امام بعنوان الگوئی برای
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 100
رهبری حکومت اسلامی اشاره نموده و آن را در چند اصل مهم توضیح و تشریح می نماید.
بلخی، میرزا حسین
231 «امام خمینی و احیای اندیشه جامعیت دین». سراج، سال سوم، ش 11 (بهار 1376). ص 206 - 221.
نویسنده پس از توضیحاتی پیرامون مفهوم احیاء به چهار اصل عمده در افکار امام خمینی که از طریق آن به اثبات امتزاج دین وسیاست می توان دست یافت اشاره نمود و دیدگاه ایشان را در این مورد تجزیه و تحلیل می نماید.
بنی فضل، مرتضی (مصاحبه شوند)
232 «[اندیشه حکومتی امام خمینی]». تأملی بر احیاء تفکر دینی (مجموعه مصاحبه ها و میزگردها). کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی، 13 - 11 خرداد 1376. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1376. ص 35 - 48.
مصاحبه شونده به نقش اندیشه های امام در احیای سنتهیا سیاسی مذهبی از قبیل حج ابراهیمی، نماز جمعه و جهاد و همچنین تأثیر این تفکرات در احیای جبهۀ اسلامی نهضتهای آزادی بخش اشاره نموده و تأثیر این تفکر در احیای حکومت اسلامی و تشکیل جمهوری اسلامی را مورد بررسی قرار داده است.
233 «حفظ میراث امام». روزنامه جمهوری اسلامی، 19 خرداد 1373، ش 4350. ص 14.
مصاحبه شونده با ذکر نمونه ای تاریخی، مشی و آراء سیاسی امام در دوران ستمشاهی و پس از انقلاب را مورد بررسی قرار می دهد.
بورجا، فرانسوا Francois Burgat
234 الاسلام السیاسی. ع. ترجمه لورین زکری. چاپ اول: القاهرة. دارالعالم الثالث، 1992م. 399ص.
بررسی جریان اسلام گرایی در شمال آفریقا مانند کشورهای الجزائر، تونس، لیبی و مغرب در شش فصل است: التشدد الاسلامی و الاصولیة و الاسلام السیاسی، من الاسلام الی الاسلام السیاسی، من الخطبة الی الانتخاب، غنوشی و عباس مدنی و الآخرون، الجزائر و لیبی و المغرب.
در هرکدام از مباحث فوق مفصلاً گرایشهای علمانی و بنیادگرایی بررسی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 101
شده است.
عنوان اصلی کتاب: L, Islamisme au moghreb La Voixdu Sud
بهرامسیری، بهرام
235 «پاسخ امام خمینی به پرسشهائی در باب ولایت فقیه». کتاب نقد، دین و دنیا. ش 2و 3 (بهار و تابستان 76). ص 315 - 327.
نویسنده با استناد به گفته ها و نوشته های امام خمینی دیدگاههای ایشان در پاسخ به سئوالاتی که پیرامون ولایت فقیه در حکومت اسلامی وجود دارد را مورد بررسی قرار داده است.
بهشتی سرشت، محسن
236 «امام و انقلاب مشروطیت ایران». حضور، ش 20، تابستان 1376. ص 137 - 157.
نویسنده با توجه به بیانات و نوشته ای امام خمینی به بررسی دیدگاههای ایشان در مورد نقش علما در پیروزی نهضت مشروط، قانون اساسی مشروط، زمینه های انحراف مشروطیت و نتیجه و فرجام نهضت مشروطه می پردازد.
237 «به مناسبت روز جهانی قدس، نگاهی گذرا بر فرازهایی از سخنان حضرت امام پیرامون اسرائیل، قدس و راه نجات آن». روزنامه جمهوری اسلامی، 23 خرداد 1364، ش 1749. ص 9
در این مقاله نویسنده با ذکر فرازهائی از سخنان امام موضع امام پس از 24 تا زمان حاضر در قبال اسرائیل پرداخته و نظرات امام را در چگونگی آزادی قدس مورد تحلیل قرار می دهد.
بی آزار شیرازی، عبدالکریم
238 «بینش فقهی امام در برخورد با رویدادهای نوین جهان». کیهان اندیشه، ش 29، فروردین و اردیبهشت 1369. ص 45 - 55.
نویسنده به فهرست مسائل مستحدثه ای اشاره می کند که امام به بیان آنها پرداخته اند و در ضمن به مبانی امام در مسائل مستحدثه و تدوین رساله اشاره کرده و به مسائلی که باید مورد بررسی فقها برای رفع نیازهای جهان امروز قرار گیرد اشاره می نماید.
برای بررسی کارآمدی اندیشه حکومتی ایشان و ج. ا. ا.، مقاله مفیدی است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 102
بیات، اسدالله
239 «امام و شواری نگهبان». ماهنامه پاسدار اسلام، ش 116، مرداد ماه 1370. ص 28 - 32.
نویسنده با ذکر جملاتی از امام در گفتارها و وصیت نامه ایشان، جایگاه شورای نگهبان و اهمیت کار آنان و چگونگی عمل ایشان را از نظر امام مورد بررسی قرار داده و وظایف شورای نگهبان را از این دیدگاه تجزیه و تحلیل می نماید.
240 «امامت و رهبری در کلام امام». ماهنامه پاسدار اسلام، ش 117، شهریور 1370. ص 36 - 38.
نویسنده به توضیح تمهیدات حضرت امام برای حفظ روحیه انقلابی مردم پرداخته است.
241 «جایگاه و نقش حساس دستگاه اجرائی». ماهنامه پاسدار اسلام، ش 126، خرداد ماه 1371. ص 36 - 38.
نویسنده به جایگاه قوه مجریه در نظام اسلامی و خطرات بی اعتنائی به آن از نظر امام اشاره کرده و توصیه های ایشان را برای سلامت ساختار این بخش مهم از حکومت مورد بررسی قرار می دهد.
242 «جایگاه و نقش حساس دستگاه اجرائی (وزارت خارجه)». ماهنامه پاسدار اسلام، ش 127، تیرماه 1371. ص 38 - 41.
در این مقاله سیاست خارجی نظام اسلامی بعنوان بخشی که نمای بیرون نظام را به تصویر می کشد در موضوعات حفظ استقلال حفظ منافع کشور، رابطه با دولتها و اولویتها در این نوع روابط، و اصلی مانند دفاع از مستضعفین جهان از دیدگاه امام مورد بررسی قرار گرفته شده است.
243 «حدود و اختیارات دولت اسلامی». کیهان، 1تا 26 بهمن 1366 و 3 تا 24 اسفند 1366 و 7تا 19 و 22 فروردین 1367.
244 «شرایط رهبری و نمایندگان مجلس در کلام امام». ماهنامه پاسدار اسلام، ش 118، مهرماه 1370. ص 30 - 33.
نویسنده به بررسی شرایط نمایندگان مجلس و رئیس جمهور می پردازد و با استفاده از وصیتنامه امام این شرایط را بررسی کرده سپس ویژگیهای رهبر یا شورای رهبری را از نظر ایشان مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
245 «نقش رسانه های گروهی و نظر حضرت امام». ماهنامه پاسدار اسلام، ش 130، مهرماه 1371. ص 28 - 32 و ش 132. ص 32 - 34.
نویسنده ضمن طرح اهمیت و جایگاه رسانه های گروهی در قرن حاضر، نقش و شأن مطبوعات در نظام اسلامی از نظر حضرت امام اشاره می کند.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 103
این مقاله برای مطالعه جایگاه مطبوعات به عنوان شاخص آزادی و تکثر آراء و نظریات و مساهمت مردم در اندیشه سیاسی و حکومتی امام خمینی، مفید است.
بیرم، ابراهیم
246 «خلفیات الخلاف علی ولایة الفقیه فی ایران اطلقها الخمینی و منتظری قال بتحدیدها ثم التفسیرات». ع. النهار، 27 / 11 / 1997م.
بررسی نظریه ولایت فقیه امام خمینی، قانون اساسی ایران و عملکرد نظام سیاسی ایران است.
بیضائی، طیبه
247 «تطبیق و تفاوت آراء مدینه فاضله با ویژگی های مدینه اسلامی از دیدگاه امام خمینی(ره)». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از ذکر مصادیقی از آراء مدینه فاضله فارابی به نقد اجمالی آن و بیان تفاوتها و ویژگی های دیدگاه امام با آن پرداخته و ویژگی های دولت مطلوب از نظرگاه امام را مورد بررسی قرار می دهد.
پازوکی، ناصر
248 «دستاوردهای 8 سال دفاع مقدس از دیدگاه حضرت امام خمینی». روزنامه رسالت، 11مهر 1374، ش 2811. ص 4.
این مقاله به دستاوردهای 8 سال دفاع مقدس از نظر امام پرداخته وطی موضوعات 15گانه آن را بررسی می کند.
برای مطالعۀ مسئولیت ها و وظایف فراملی دولت اسلامی، مفید است.
249 «پرتوی از مدیریت امام». حوزه، سال نهم، ش 1، فروردین و اردیبهشت 1371 (پیاپی 49). ص 5 - 42.
پرهام، سیروس
250 انقلاب: ایران و مبانی رهبری امام خمینی. چاپ اول: تهران، امیرکبیر، 1357. 88 ص.
اصل این کتاب با نام مستعار سایروس برام و ترجمۀ پ. شیرازی در روزنامه
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 104
اطلاعات منتشر شد و با همان نام ها بدون ذکر ناشر و به صورت جزوه چاپ شده است.
این اثر به تحلیل و بررسی زندگینامه و آراء سیاسی امام پرداخته است.
پزشکی، محمد
251 «شرایط حکومت دینی به قرائت امام خمینی». علوم سیاسی (ویژه یکصدمین سال میلاد امام خمینی)، ش پنجم( تابستان 1378 ). ص 406 - 442.
نویسنده ضمن بیان شرایط مکانیکی، محیطی، اقتصادی، حقوقی، فکری و حفاظتی حکومت دینی به دیدگاههای امام در این زمینه اشاره می کند.
پژوهشکده تحقیقات اسلامی سپاه
252 حاکمیت دینی، بی جا، اداره آموزشهای عقیدتی - سیاسی نمایندگی ولی فقیه در سپاه، 1377. 200ص.
این کتاب در چهار فصل به فلسفه سیاسی اسلام و حاکمیت دینی پرداخته که عبارتند از: دین و دولت، حاکم اسلامی، ولی فقیه، رهبری و مرجعیت و درفصل آخر ناظر به دیدگاههای امام خمینی می باشد.
253 پیرامون ولایت فقیه خط حاکم برسپاه. بی جا، دفتر سیاسی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، بی تا. 117 ص.
این کتاب سخنرانی یکی از پاسداران در سمینار اتحادیه انجمن های اسلامی دانشجویان در اروپا بوده و به بررسی ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی می پردازد.
پوجاندا، ن.
254 خمینیسم، بی جا، بی نا، 1982.
تحلیلی از حاکمیت در ایران و بررسی اندیشه های سیاسی و حکومتی امام خمینی به عنوان یک گرایش و مکتب خاص در عصر جدید است.
255 «تأثیر امام خمینی در جهان معاصر». حضور (اهدائی فصلنامه حضور)، خرداد 1376. ص 63 - 66.
نویسنده به بررسی قرائت جدید امام از مفهوم استکبار و بیرون آوردن آن از مفاهیم فردی به عرصه سیاست و همچنین تأثیرات تفکرات ضد استکباری امام در جهان معاصر پرداخته است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 105
256 «تأملی در شأن رهبری و خبرگان از نگاه امام خمینی». روزنامه رسالت، 11مهر 1377 (ش 3686). ص 3و 11.
نویسنده به شأن رهبری در جایگاه ولایت فقیه و مشروعیت حکومت با حاکمیت فقیه از نظر امام خمینی اشاره کرده و جایگاه مجلس خبرگان را در کلام ایشان بررسی می کند.
تاجیک، محمدرضا
257 «امام، قدرت و گفتمان». روزنامه ایران، ش 1206 (25 فروردین 1378). ص 10.
نویسنده به بررسی گفتمان امام خمینی بر اساس مجموعه ای از رهیافتها و رویکردهای نظری می پردازد که از قالب آن قادر به بسیج توده ها و بنیان گزاری نظامی اسلامی گردید.
تبریزی، ایرج
258 «جدایی دین از سیاست از دیدگاه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره بین المللی تبیین انقلاب اسلامی، تهران، 1378.
نویسنده ضمن بررسی علل گسترش عقیده جدائی دین از سیاست به دیدگاه های امام خمینی در این زمینه اشاره می کند.
259 «تحلیل یک روحانی نمای وابسته از امام خمینی». فصلنامه پانزده خرداد، ش 25، بهار 1376. ص 140 - 146.
با شروع مبارزات امام خمینی در سال 42 علی نخعی یک از روحانیون وابسته به دولت به قم اعزام شده و پس از ملاقات با علما و امام گزارش خود را در مورد شخصیت امام و نظرات ایشان درباره وکالت زنان و مبارزه با دولت را بیان می کند.
تراب زمزمی، عبدالمجید
260 قراءات فی الثورة الخمینیة و الجمهوریة الاسلامیة: خلیفات و ابعاد. ع. منشورات صوت المشرق، 1987.
ترابی، مجید
261 تأثیر اندیشه های حضرت امام در روابط بین الملل. کارشناسی ارشد روابط
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 106
سیاسی دانشکده روابط بین الملل وزارت امور خارجه.
ترقی، حمیدرضا
262 «امام خمینی و حفظ نظام جمهوری اسلام». شما، ش 122(31تیر 1378). ص 4.
این مقاله به شرح سخنان امام درباره وجوب حفظ نظام جمهوری اسلامی پرداخته است.
263 «امام خمینی و دولت». شما، ش 128 (11شهریور 1378). ص 6.
این نوشتار پس از بررسی وظایف دولت از نظر قانون اساسی، سخنان امام در رابطه دولت و مردم و نقش مردم در نظام اسلامی را ذکر کرده است.
264 «امام خمینی و قانونگرائی». شما، ش 111 (24تیرماه 1378). ص 4.
نویسنده تأکیدات امام خمینی درباره قانون را در 7 موضوع بررسی می کند.
265 «گروههای سیاسی در منظر امام خمینی». شما، ش 123 (7 مرداد 1378). ص 4. و ش 125.
این مقاله به تشریح مختصر دیدگاههای امام درباره ملی گرائی، پان ایرانیسم، جبهه ملی و جریانهای ضدانقلاب پرداخته است.
تسخیری، محمد علی
266 حول الدستور الاسلامی فی موادّه العامة. ع. تهران، رابطة الثقافة و العلاقات الاسلامیة، 1417. 238ص.
نویسنده اصول مهم قانونی اساسی و از جمله مسئله ولایت فقیه را شرح و بررسی نموده که ناظر به دیدگاه امام خمینی می باشد.
267 «العمل الحکومی و دوره فی تحقیق مسؤولیات الدولة الاسلامیة». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
این مقاله به امکانات قانونی که حاکم اسلامی برای اداره جامعه دارا می باشد اشاره کرده است و مباحث خود را در پنج فصل به شرح زیر تبویب نموده است:
فصل اول: بحث مفاهیم بوده و اصطلاحاتی مانند حکم حکومتی و احکام اولی و ثانوی و ارتباط آنها را بیان کرده است؛ فصل دوم: به مبانی مشروعیت حکم حکومتی اشاره نموده؛ فصل سوم: به وظایف و مسؤولیتهای حکومت اسلامی پرداخته؛ فصل چهارم: موضوع قانون گذاری در منطقة الفراغ را بررسی نموده و در فصل پنجم: به عوامل دیگری که برای اداره بهتر جامعه در اختیار حاکم و ولی فقیه قرار دارد اشاره نموده است. این مباحث ناظر به دیدگاه امام خمینی می باشد.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 107
تسلیمی، محمد سعید
268 «جستجوی مبانی هنجاری پیرامون تلفیق تئوکراسی با دمکراسی در سیره امام خمینی». مجموعه مقالات (جلد دوم)، کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی خرداد 76، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س). 1377. ص 51 - 61.
نویسنده جمع میان جمهوریت و اسلامیت و تلفیق تئوکراسی و دمکراسی در چارچوب یک نظام و حکومت اسلامی از جانب امام خمینی را بعنوان تئوری حکومتی ایشان مورد بررسی و تحلیل قرار داده است.
269 «تشکیل نظام ولایت فقیه حرکت جاودانۀ امام». روزنامه رسالت، 19 تیر 1386 (ش 1012). ص 3و ش 1013. ص 3.
این مقاله به بررسی دیدگاههای حضرت امام در مورد ولایت فقیه و اختیارات، و بررسی زمینه های تاریخی آن می پردازد.
تشیع، محمد حسن
270 «ولایت فقیه حکومتی در قانون، حکومتی بر قانون». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده در صدد تبیین این موضوع است که آیا فقیه در چارچوب قانون اساسی حق ولایت و حکومت در جامعه اسلامی را دارد یا آنکه حیطه حکومت و اختیارات وی بسی فراتر از قانون اساسی است و آنچه در این قانون به عنوان وظایف رهبری ذکر شده تنها نکات برجسته این وظایف است.
تقوی، سیدرضا
271 «امام خمینی(س) و استراتژی مبارزه». روزنامه اطلاعات، 10 خرداد 1369، ش 19056. ص 7و ش 19057.
در این مقاله پس از بحث مفهوم استراتژی به ارزش مبارزه از دیدگاه امام و ماهیت مبارزه از این دیدگاه پرداخته و سپس اهداف مبارزه از دیدگاه امام را در5عنوان توضیح می دهد، سپس مصادیق دشمنان را در 7 عنوان از نظر امام بیان کرده و شیوه های مبارزه دشمن با اسلام را از این دیدگاه بیان می کند و رموز پیروزی بر دشمن را از دیدگاه امام عرضه می کند.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 108
تقوی، سید صادق
272 حکومت اسلام و مواد اساسی آن. [بی جا، بی نا، بی تا]. 61ص.
تقوی، سید محمد ناصر
273 «انقلاب و اندیشه اصلاحی امام خمینی». روزنامه رسالت (ویژنامه فجر سعادت)، 14 بهمن 1375. ص 34 - 35.
نویسنده با توضیح نقش امام در اصلاحگری جامعه به دو نظریه در انتظار از دین اشاره کرده و اهتمام دین اسلام به توازن و تعادل در هدایت فردی و اجتماعی بشر که دیدگاه مورد نظر امام خمینی است را مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد.
274 «سیاست مصلحت از منظر امام خمینی». روزنامه رسالت، 12 خرداد 1378. ص 22.
نویسنده ضمن بررسی اسلام و سیاست از منظر امام خمینی و تأکید امام بر جامعیت دین اسلام، تبیین و طرح ولایت فقیه از طرف امام را در سه نوبت یکی بصورت منطوق در نجف اشرف و دیگری مکتوب در جلد دوّم کتاب البیع و مرحله سوم پس از پیروزی انقلاب اسلامی می داند، سپس موضوع مصلحت در نظام سیاسی اسلام و حاکمیت ولی فقیه را مورد بررسی قرار می دهد.
275 «مصلحت بعنوان پارادایم حکومت اسلامی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
در این مقاله نویسنده با پرداختن به شیوه های مصلحت سنجی، به مکانیسم درونی تشخیص مصلحت پرداخته و ذیل عنوان مکانیسم بیرونی تشخیص مصلحت موضوعاتی مانند: تشکیل گروههای کارشناسی و تخصصی، مشورت، نصیحت، امر به معروف و نهی از منکر و همه پرسی را مورد بررسی قرار می دهد در این زمینه دیدگاه های امام خمینی مورد استناد قرار گرفته است.
توحدی، علی اصغر
276 بررسی رهبری امام خمینی از 15خرداد 1342 تا 22 بهمن 1357. کارشناسی، دانشکده عقیدتی سیاسی نمایندگی ولی فقیه در سپاه پاسداران - قم، استاد راهنما لطفعلی لطیفی، خرداد 1372. 209ص.
در فصلهایی به تحلیل و بررسی اندیشه های سیاسی و دیدگاههای حکومتی امام خمینی پرداخته است.
توحینی، محمد مصطفی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 109
277 السیاسة الخفیة الامام الخمینی. ع. بیروت، دارالبلاغ، 1990م. 208ص.
آراء و افکار امام خمینی در مسائل سیاسی و حکومتی و تأثیر و کارکرد نظریه ولایت فقیه بررسی شده است.
توسلی فارانی، قدرت الله
278 مبانی فکری حکومت و رهبری در اسلام. تهران، عباس صفری، 1369. 402ص.
نویسنده به مباحثی درباره حکومت و نقش زمامداران جامعه اسلامی و بحث درباره دیدگاههای مختلف شیعه درباره نظام حکومت اسلامی پرداخته و دیدگاههای علمای مختلف از جمله امام خمینی(ره) در مورد شرایط عمومی و لازم برای حاکم اسلامی را مورد بررسی قرار داده است.
توفیق، خالد
279 «الامام الخمینی - حرکة احیائیة شاملة علی الجبهتین». ع. الوحدة، ش 203 (1481ق).
نویسنده دیدگاههای امام خمینی در احیاء تفکر سیاسی اسلام و موانع آن را بیان نموده است.
توکلی کرمانی، حمید
280 «امام خمینی و دفاع مقدس». روزنامه کیهان، 31 شهریور 1370 (ش 14288). ص 6.
در این مقاله سخنان امام در مورد جنگ تحمیل و دفاع از کیان انقلاب و اسلام در ابعاد مختلف بیان شده و بطور مختصری مورد بررسی قرار گرفته است.
281 «سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه امام خمینی». حضور، ش 17، پائیز 1375. ص 314 - 315.
عنوان فوق پایان نامه ای بوده که با راهنمائی دکتر محمود سریع القلم و مشاورت دکتر محمدرضا تخشید در سطح کارشناسی ارشد رشتۀ علوم سیاسی دانشگاه ترتبیت معلم صورت گرفته و مجله به توصیف آن بصورت مختصر پرداخته. در این پایان نامه اصول و اهداف کلی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه امام خمینی تحت موضوعاتی مورد بررسی قرار گرفته و عوامل و ابزار لازم جهت تحقق این اصول از دیدگاه امام تجزیه و تحلیل شده است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 110
282 «مشارکت سیاسی از دیدگاه امام خمینی». روزنامه کیهان، 14بهمن 1370 (ش 14400). ص 15.
نویسنده به جمع آوری و بررسی مختصر بیانات امام پیرامون مشارکت سیاسی مردم در حکومت اسلامی، زمینه های این مشارکت، اهداف مشارکت و آثار عدم مشارکت پرداخته است.
توکلی، یعقوب
283 «حکومت اسلامی در اندیشه دیرین سیاسی در آراء امام خمینی». روزنامه رسالت (ویژه نامه این شرح بی نهایت)، 12خرداد 1373(ش 2136). ص 4و5و22.
نویسنده پیروزی انقلاب اسلامی را همانا اندیشه سیاسی امام خمینی می داند که به فاصله 33 سال از وجود ذهنی به وجود عینی رسیده و لذا با مراجعه به اندیشه های امام از سال 1322 در کتاب کشف الاسرار تا سال 43 در سخنرانیها آراء ایشان را در باب تشکیل حکومت بررسی می کند.
تهرانی، جواد
284 «حکومت و سیاسی از نظر اسلام» فلسفه بشری و اسلامی، تهران، کتابخانه بزرگ اسلامی، 1355. ص 95 - 98.
ثقفی، ع.
285 «ولایت فقیه، منشاء مشروعیت (بررسی وظایف، اختیارات و شئونات ولی فقیه از دیدگاه امام خمینی)». روزنامه کیهان، 21اردیبهشت 1371، ش 14471 - 14476 و 14478 - 14480 و 14482 و 14483 و 14485 و 14486 و 14489و 14491و 14494 و 14496و 14497 و 14534 - 14536.
نویسنده با بررسی آراء و نظرات امام به این نتیجه می رسد که مشروعیت حکومت اسلامی و قوای آن با وجود ولایت فقیه تحقق می یابد و نقش مردم تنها فعلیت بخشیدن به حکومت اسلامی بوده و انتخاب ولی فقیه توسط خبرگان به نوعی تشخیص و معرفی ولی فقیه و نه نصب و تعیین ولی فقیه می باشد. سپس به نقد نظراتی می پردازد که به پر رنگ کردن مردم در مشروعیت نظام اسلامی می پردازند و جریانهای مختلف سیاسی و نظرات آنان را در مقابل تفکر امام بررسی نموده و به رابطه مرجعیت با ولایت می پردازد.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 111
ثواقب، جهانبخش
286 «حضرت امام خمینی و کارگزاران نظام اسلامی». روزنامه اطلاعات، 16خرداد 1369، ش 19059. ص 6 و ش 19061 و 19063 و 19064.
نویسنده با بررسی آراء امام در کتابها و سخنان امام به بحث ضرورت حکومت اسلامی و ویژگیهای حکومت اسلامی پرداخته و خصلتهائی که کارگزاران نظام اسلامی از نظر امام بایستی دارا بوده و آنچه از نظر ایشان نباید در یک کارگزار اسلامی باشد را ذکر می کند.
287 «حکومت اسلامی درا ندیشه سیاسی امام خمینی». روزنامه اطلاعات، 9 خرداد 1371، ش 19627. ص 7.
نویسنده با تکیه بر اصل مهم ضرورت و امکان تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت در اندیشه امام خمینی و بیان دلایل عقلی و نقلی آن در کتاب ولایت فقیه به سیستم حکومت مورد نظر ایشان اشاره کرده که متکی بر قانون الهی بوده و در بُعد اجتماعی این حکومت بر اراده و حمایت مردم استوار است. سپس به تفاوت حکومت اسلامی با دیگر حکومتها از دیدگاه امام خمینی پرداخته است.
جاوید، محمد مهدی
288 «امام و پیش بینی های حکیمانه سیاسی». روزنامه جمهوری اسلامی، 20 خرداد 1370، ش 3477. ص 15 و ش 3479 - 3481، ص 12.
نویسنده سخنان امام را در تحلیل وقایع تاریخی مانند هجوم به فیضیه، شهادت حاج آقا مصطفی خمینی، حزب بعث، اشغال لانه جاسوسی، هجوم شوروی به افغانستان، مسئله منافقین، دفاع مقدس و... ذکر کرده و تحلیل ایشان را در وقایع آینده در این خصوص مصاب می داند.
289 «جایگاه "مردم" در اندیشه "امام"». روزنامه جمهوری اسلامی، 12آبان 1376، ش 5335. ص 15.
این مقاله ضمن اشاره به حقوق مردم در نهج البلاغه به دیدگاههای امام خمینی در مورد حقوق مردم می پردازد.
جبور، جورج
290 «حقوق الانسان و الشعب فی الدستور الایرانی». ع. مقاله ارائه شده به سمینار سالگرد امام خمینی، دمشق، 1999م.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 112
جعفر پیشه، مصطفی
291 «بررسی ثبات و تحول اندیشه سیاسی امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
این مقاله شامل یک پیش گفتار و پنج فصل با مباحث مختلف در هر فصل می باشد. نویسنده ابتدا به بررسی و توضیح ثبات و تحول در یک اندیشه و پیشینه آن و محدودۀ مورد نظر در مقاله خود پرداخته است. و فصل اول اندیشه سیاسی امام در قم و کتاب کشف الاسرار ایشان و علت تأیید حکومتهای سلطنتی از جانب فقها و نظارت عالیه فقها مورد بررسی قرار می گیرد و رساله اجتهاد و تقلید امام و مسئله ولایت فقیه در آن تبیین می شود. فصل دوم به اندیشه سیاسی امام در نجف پرداخته و کتاب ولایت فقیه و بیع در موضوع ولایت فقیه مقایسه می شود. فصل سوم اندیشه سیاسی امام در سالهای 57 - 58 پردازش شده و دموکراسی، آزادی، جمهوری اسلامی و نقش مردم در حکومت از منظر ایشان مورد بررسی قرار می گیرد. فصل چهارم ولایت مطلقه فقیه و سیره نظری و عملی امام تبیین شده و در فصل پنجم آخرین اظهار نظر امام پیرامون ولایت فقیه مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.
292 «تحلیل و بررسی پارادوکس "مشروعیت الهی و نظارت مردم"» مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نوشته حاضر در صدد جستجوی این پاسخ است که آیا از دیدگاه امام خمینی در نظام ولایت فقیه باید به مهار درونی قدرت بسنده نموده یا خیر؟ نویسنده مباحث خود را در چهار بخش به شرح زیر تبیین می کند: بخش اول: دیدگاههای انتقادی و تبیین پارادوکس نظارت. بخش دوم: تحلیل و بررسی پارادوکس نظارت. بخش سوم: جایگاه نظارت در اندیشه حضرت امام. بخش چهارم: بررسی وظیفه نظارتی مجلس خبرگان.
293 «مفهوم ولایت فقهی». حکومت اسلامی، سال سوم، ش سوم، پائیز 77. ص 41 - 63.
نویسنده به بررسی ولایت و مفهوم ولایت در فقه اشاره نموده اقسام ولایت را بررسی نموده و به موضوع ولایت فقیه می پردازد. در این نوشتار دیدگاههای امام خمینی نیز مطرح گردیده است.
جعفریان، رسول
294 «جنبش مشروطیت از دیدگاه امام خمینی». نورعلم، ش 35، خرداد 1369. ص 71 - 90.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 113
نویسنده با تمسک به گفته های تاریخی امام در زمینه حکومت رضا شاه و نهضت ملی شدن صنعت نفت به تحلیلهای ایشان در مورد نهضت مشروطه و نقش روحانیت در نهضتهای سدۀ اخیر پرداخته و موضع ایشان را در قبال روشنفکران مشروطه و دفاع از شیخ فضل الله نوری و سیاستهای انگلستان در قیام مشروطه مورد بررسی قرار می دهد.
جعفری، سیداصغر
295 «مهمترین آفات تهدید کننده از منظر امام». روزنامه جمهوری اسلامی، 19مرداد 1377(ش 5552). ص 15.
نگارنده با عنایت به دیدگاههای امام مهمترین آفات نظام را در نفوذ افکار و اندیشه های انحرافی، عدم حضور روحانیت در صحنه، نفوذ فرصت طلبان، پیروی از تمایلات نفسانی و گرایش به زندگی اشرافی و به مصدر رسیدن راحت طلبان و تهاجم فرهنگی و ایجاد تفرقه و اختلاف دانسته و به تبیین آن از نظر امام پرداخته است.
الجعفری، عبدالله
296 پروتکلات خمینی و آیات قوم حول الحرمین المقدسین فی ضوء مذهبهم الجدید فی ولایة الفقیه. ع. [بی جا، بی نا، بی تا].
نقد و بررسی دیدگاههای سیاسی به ویژه سیاست خارجی امام خمینی است.
جعفری، محمد کاظم
297 تحدید قدرت سیاسی از دیدگاه شیعه. کارشناسی ارشد، دانشگاه امام صادق(ع)، 1375. 352ص.
نویسنده در فصل پنجم، نظریه فقهای معاصر در خصوص تحدید قدرت سیاسی و مهار درونی و بیرونی قدرت ولی فقیه بررسی نموده و در فصل پایانی به بررسی قانون اساسی ج. ا. ا. از چنین دیدگاه پرداخته است. که خود ناظر به بررسی دیدگاههای امام می باشد.
جعفری، م.
298 «مطبوعات از نگاه امام». روزنامه اسلام، 13 مهر 1374(ش 1258). ص 9 و ش 1263. ص 8.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 114
نویسنده با بررسی سخنان امام قبل از انقلاب در مورد ماهیت مطبوعات در رژیم سابق به ویژگیهای مطبوعات در نظام اسلامی از دیدگاه ایشان پرداخته و مباحثی نظیر، تفکیک آزادی مطبوعات از توطئه، رعایت اخلاق مطبوعاتی، ویژگی نظارتی، مطبوعات و اهمیت آن در یک نظام سیاسی می پردازد.
جلی، احمد محمد احمد
299 دراسة عن الفرق فی تاریخ المسلمین الخوارج و الشیعة. ع. چاپ دوم: الریاض، مرکز الملک الفیصل للبحوث و الدراسات الاسلامیة، 1408ق / 1988م. 393ص.
بررسی تاریخی و تحلیل عقاید اثنی عشریه، خوارج، زیدیه، اسماعیلیه، نصیریه و دروزیه همراه با نقد آنها است. در فصل مربوط به شیعه به بررسی و نقد ولایت فقیه و آراء امام خمینی پرداخته است.
جمشید.
300 اندیشه سیاسی / امام / خمینی، قدرت جوئی از راه دین، کاندا، اوتادا، 1982م. 133ص.
جمشیدی، محمد حسین
301 «احیاء تفکر ظلم ستیزی و عدالتخواهی اسلام در اندیشه سیاسی امام خمینی(س)». مجموعه مقالات (جلد دوم)، کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی، خرداد 76. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، 1377. ص 63 - 95.
نویسنده دیدگاههای امام خمینی(س) را بعنوان شخصیتی که هم در عرصه اندیشه (با نوشتن کتاب کشف الاسرار و موضوعاتی مانند امر به معروف و نهی از منکر در تحریر الوسیله و پیامهایشان) و هم در عرصه عمل با احیاء ولایت و حکومت اسلامی در صدد محو بی عدالتی اجتماعی و شکافهای طبقاتی و حاکمیت مستضعفان برجامعه بوده مورد بررسی قرار داده است.
302 «احیای اندیشه ظلم ستیزی دینی در تفکر سیاسی - دینی امام خمینی». فصلنامه 15خرداد، ش 26 - 27، تابستان و پائیز 1376. ص 29 - 48.
در این مقاله پس از بررسی مفهوم احیاء دین و احیای تفکر دین بزرگترین علل انحطاط جوامع مسلمین را نوع نگرش به ظلم و ستم و تلقی از عدالت دانسته و حرکت امام را در جهت احیای تفکر ظلم ستیزی و عدالتخواهی در دو بُعد نظری و
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 115
عملی می داند نویسنده با استناد به کتابها و بیانات ایشان از سال 1322 به بعد در جهت اثبات این نظریه برآمده است.
جناتی، حسین
303 نگاهی به جریان ضد ولایت فقیه. قم، نشر روح، 1365. 182ص.
دیدگاهها و گروههای مخالف نظام ولایت فقیه شده است.
الجناتی، محمد ابراهیم
304 «السمات المطلوبة للمجتهد فی الحکومة الاسلامیة». الکفر الاسلامی، ش 6، ربیع الثانی و جمادی الثانیه 1415ق. ص 41 - 56.
نویسنده به شرایطی که یک مجتهد باید دارا باشد تا بتواند در حکومت اسلامی صاحب نظر بوده و نیز رهبری جامعه اسلامی را بر عهدۀ گیرد اشاره نموده و دیدگاه امام در این زمینه را نیز ذکر کرده است این مقاله در نشریه کیهان اندیشه ش 2 نیز چاپ شده است.
جنتی، احمد
305 «امام خمینی و اصلاح روند قانونگذاری». روزنامه جمهوری اسلامی، 28اسفند 1374، ش 4867. ص 12.
نویسنده به چگونگی پرشدن خلاء قوانین شرعی پس از انقلاب اسلامی اشاره کرده و چگونگی حل مشکلات آنها را با کسب نظر از امام خمینی گوشزد می نماید در این مورد مثالهائی مانند قانون کار و مشکلات و مسائل فقهی آن را آورده و به چگونگی حل آن توسط امام اشاره می کند.
و صانعی، یوسف و گرجی، ابوالقاسم (میزگرد).
306 «میزگرد ولایت فقیه». سروش، ش 147(15خرداد 1361). ص 62 - 65؛ ش 148 (22خرداد 1361). ص 44 - 47.
307 «ولایت فقیه». مجموعه سخنرانیها پیرامون ولایت فقیه. قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1363. ص 6 - 55.
سخنران طی دو جلسه مباحثی پیرامون ولایت فقیه و اصل تفکیک ناپذیری آن از احکام الهی را مطرح نموده و به ادله قرآنی آن و همچنین وظایف ولی فقیه نیز اشاره کرده است که ناظر به دیدگاه امام در ولایت فقیه می باشد.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 116
جواد، ابراهیم
308 «الامام الخمینی و حرکة الاسلام فی ایران و العالم». ع. الرصد، ش 51، 1995م. ص 23 - 30.
نویسنده به بررسی شخصیت امام خمینی و اندیشه های ایشان در تشکیل حکومت اشاره نموده و ویژگیها و اثرات این تفکر را در ایران و دیگر کشورها بررسی می نماید.
جواد، سعد
309 «الاصولیة الاسلامیة بین التطرف و التفقه». ع. الحیاة، 15 / 10 / 1994م.
بررسی جریان Islamic Fundamentalism در جهان اسلام و نقش ایران در فرایند آن با توجه به آراء امام خمینی است.
جوادی آملی، عبدالله
310 «بحوث فی بیان ولایت الفقیه». قضایا اسلامیة معاصرة، ش 2(1418ق). ص 259 - 270.
نویسنده از موضوع دفاع از ولایت فقیه و اندیشه حکومتی امام خمینی به بررسی این تئوری انتصاب و دفاع از آن پرداخته ضمناً به نقد آرای مخالفان ولایت فقیه از جمله آقای مهدی حائری پرداخته است.
311 بنیان مرصوص امام خمینی در بیان و زبان حضرت آیت الله جوادی آملی، گردآوری و تنظیم محمد امین شاهجویی. قم، مرکز نشر اسراء، 1375. 454ص.
مجموعه فوق گفتارها و نوشتارهای آیت الله جوادی آملی است که در طول سالهای 1359 تا 1375 در ارتباط با معرفی شخصیت امام خمینی جمع آوری شده که ابعاد مختلف شخصیت و اندیشه امام را در بر می گیرد و در برگیرنده مقالاتی در توضیح و توصیف اندیشه های سیاسی امام خمینی نیز می باشد.
312 «دور الامام الخمینی فی تجدید نظام الامامة». ع. الرصد، ش 43( ایار1994). ص 22 - 28.
کیان الثورة، ولایة الفقیه بحث کلام لا فقهی، تداوم الامامة فی ولایة الفقیه.
313 «سیری در مبانی ولایت فقیه». حکومت اسلامی، سال اوّل، ش اوّل، پائیز 1375. ص 50 - 81.
نویسنده به بررسی مبانی ولایت فقیه پرداخته و مباحثی از قبیل، ولایت بر
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 117
فرزانگان، ولایت تکوینی و تشریعی، جایگاه ولایت در مباحث کلامی، نقش مجلس خبرگان در مسئله ولایت، ضرورت والی از نگاه عقل، ولایت و سیاست، نقش مردم در انتخاب ولی فقیه را مورد بررسی قرار داده است. سپس در مقام پاسخگوئی به شبهاتی در این مسئله برآمده، دیدگاه ایشان ناظر به اندیشه سیاسی امام خمینی می باشد.
ترجمه عربی
«جولة فی مبانی ولایة الفقیه». قضایا اسلامیة معاصرة، ش اول، 1418 ق. ص 13 - 43.
نقد و بررسی
«نقدی بر مقالۀ "سیری در مبانی ولایت فقیه"» مهدی حائری یزدی. حکومت اسلامی، سال اوّل، ش دوّم، زمستان 1375. ص 223 - 234.
پاسخ به نقد
«نقد نقد». عبدالله جوادی آملی. حکومت اسلامی، سال اوّل، ش دوّم، زمستان 1375. ص 234 - 260.
ترجمه عربی
«جولة فی مبانی ولایة الفقیه». قضایا اسلامیة معاصرة، ش 2، 1418ق. ص 242 - 254.
وصانعی، یوسف و عمید زنجانی، عباسعلی (میزگرد)
314 «میزگرد تلویزیونی پیرامون ولایت مطلقه فقیه». رسالت، 29دی ماه 1366، ش 592. ص 3
پس از صدور نامه امام به ریاست جمهوری در سال 66 در خصوص دامنه اختیارات ولی فقیه، مصاحبه شوندگان فوق به توضیح دیدگاههای امام و مبانی فقهی ولایت مطلقه فقیه پرداخته اند.
315 «نقش امام خمینی در تجدید بنای نظام امامت» کیهان اندیشه، ش 24، خرداد و تیر 1368. ص 8 - 17.
نویسنده معتقد است که امام با خارج کردن ولایت فقیه از دایره فقه و قرار دادن آن در جایگاه اصلی خود یعنی علم کلام، نهضتی فکری ایجاد نموده پایگاهی کلامی درست کرده و شرایط حقیقی تشکیل حکومت را با زندان و تبعید و تهمت معاندان فراهم نمود و رابطه بین مردم و مرجع را رابطه امام و امت کرده، امامت فقیه را جانشین امام معصوم نمود.
ترجمه عربی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 118
«دور الامام الخمینی فی تجدید نظام الامامة». ع. الرصد الثقافی، ش 43، 1994م. ص 22 - 29.
316 وحی و رهبری، قم، الزهرا، 1409ق. 344ص.
این کتاب از یک مقدمه و شش مقاله تشکیل شده که فصل دوم آن به ولایت و امامت پرداخته و مرکب از هجده فصل می باشد که مباحث مختلف ولایت در آن مورد بررسی قرار گرفته و در فصل دوازدهم آن به تفاوت بین وکالت و ولایت و نحوه جعل آنها پرداخته و به محدوده اختیارات مردم در نظام ولایی اشاره می کند که به نوعی دفاع از دیدگاه امام(ره) در ولایت فقیه می باشد.
317 ولایت فقیه، رهبری در اسلام. [تهران]، مرکز نشر فرهنگی رجاء، 1367. 189 ص.
کتاب فوق در چهارده درس تبویب گردیده و در آن به موضوعاتی نظیر ضرورت ولایت و حکومت و برنامه های حکومت اسلامی، ولایت تشریعی و ولایت به معنای حکومت و سرپرستی، ولایت فقیه و مسائلی که پیرامون آن مطرح شده است پرداخته که مجموعاً مؤید نظرات امام خمینی در بحث از ولایت فقیه می باشد.
318 «ولایت فقیه». مجموعه سخنرانیهای پیرامون ولایت فقیه. قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1363. ص 55 - 104.
سخنران به موضوع قلمرو ولایت فقیه، حدود اختیارات ولی و ادله آن پرداخته و مسائل اقتصادی و مالی در این زمینه را مورد بررسی قرار می دهد که ناظر به دیدگاه امام خمینی می باشد.
جها، مصطفی
319 خمینی یقتل زرتشت. ع. بیروت، 1980م. 318ص.
بررسی ونقادی آراء سیاسی و حکومتی امام خمینی به ویژه عناصر ایرانی در نظریه ولایت فقیه است.
320 «جهاد دفاعی و تهاجمی در اندیشه و تفکر امام خمینی». روزنامه جمهوری اسلامی، 12مهر 1374، ش 4730. ص 15.
این مقاله به سمینار تبیین اندیشه های امام خمینی داده شده و در آن به موضوعات جهاد دفاعی و انگیزه و ضرورت آن و همچنین آثار مخرب تسماح در جنگ دفاعی از دیدگاه روایات و آیات و بیانات امام خمینی پرداخته و نظرات ایشان را در جهاد دفاعی مورد بررسی قرار داده است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 119
جهانشاه، ناصر
321 تأملی در معنای ولایت فقیه از نظرگاه اسلام. چاپ دوم: تهران، سازمان آموزش و انتشارات انقلاب اسلامی، 1362. 144ص.
نویسنده ابعاد مختلف ولایت را در قرآن مورد بررسی قرار داده و حدود شمول نفوذ ولی فقیه را مال و جان آحاد مردم نیز می داند که به نوعی ناظر به دیدگاه ولایت مطلقه فقیه و دیدگاه امام خمینی می باشد.
چراغجی، س.
322 «قوای مسلح در ایران و سایر جوامع اسلامی». روزنامه اسلام، 27شهریور 1375 ش 1528 و 1532 و 1547 و 1551 و 1557 و 1563، ص 9.
نویسنده ابتدا به ضرورت وجود نیروهای مسلح در جوامع و نظام اسلامی اشاره کرده و اندیشه های امام را در مسائل نظامی و ویژگیهای آن در حکومت اسلامی را مورد بررسی قرار داده است.
الحائری، السید کاظم
323 اساس الحکومة الاسلامیة: دراسة استدلالیة مقارنة بین الدیمقراطیة و الشوری و ولایة الفقیه. ع. چاپ اول: بیروت، مطبعة النیل، 1399 ق / 1979م. 268ص.
سه دیدگاه دمکراسی، شورا و ولایت فقیه بررسی تطبیقی شده است. نظریه شوری از جمله آراء سید محمدباقر صدر و نظریه ولایت فقیه از امام خمینی است.
324 بنیان حکومت در اسلامی. بی جا، وزارت ارشاد اسلامی، 1364. 303ص.
نویسنده پس از بررسی منشاء و خاستگاه حکومت و نقش شورا در نظام اسلامی به اثبات ولایت فقیه از منظر امام و با استفاده از ادله عقلی و نقلی پرداخته و شروط و حدود ولایت فقها و رابطه ولی فقیه با سایر فقها را مورد بررسی قرار می دهد.
325 الکفاح المسلّح فی الاسلام. ع. چاپ اول: بیروت، مؤسسة اهل البیت، 1403 ق / 1982م. 311ص.
فتح البلاد الکافرة ابتداً، الحروب الواقعة فی صدر الاسلام، الکفاح المسلم ضد الحکومات الاسلامیة المنحرفة، الکفاح المسلح فی زمن الغیبة، قتل الکفار غیر الذمیین، حکم المحارب الله و لرسوله.
326 ولایة الامر فی عصر الغیبة. ع. چاپ اول: قم، مجمع الفکر الاسلامی، 1414ق. 272ص.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 120
دارای این مباحث است:
شبهات حول اقامة الحکم الاسلامی فی عصر الغیبة، الفقیه رئیس الدولة الاسلامیة فی عصر الغیبة، مدی دخل الانتخاب فی الولایة، شوری القیادة، المرجعیة و الولایة، نفوذ حکم الولی علی سائر الفقهاء، حالة العلم بخطأ الولی.
و عمید زنجانی، عباسعلی و گرجی، ابوالقاسم (مصاحبه شونده)
327 «نظام سیاسی اسلام». حکومت اسلامی، سال اول، ش 1 (پاییز 1375). ص 8 - 49.
سئوال و جوابهای در موضوع های زیر است:
نظام سیاسی اسلام، رابطه فقه سیاسی، فلسفه سیاسی و اندیشه سیاسی، مدیریت سیاسی، مبانی اعتقادی نظام سیاسی در اسلام، امتیازات نظام سیاسی اسلام، مصلحت، احکام ولایی، نقش فقه در تأسیس نظام سیاسی، که بعضاً ناظر به دیدگاه امام خمینی می باشد.
حائری شیرازی، محی الدین (محمد صادق)
328 ولایت فقیه. چاپ دوم: انتشارات دفتر تحکیم وحدت، 1360. 154ص.
نویسنده مبانی عقلی و نقلی ولایت فقیه را طی ده جلسه بیان نموده که بنوعی توضیح آراء امام خمینی و تبیین این اصل مهم نظام جمهوری اسلامی می باشد.
حائری یزدی، مهدی
329 «تأملاتی گذرا درباره امام خمینی، زعامت دینی و حکومت اسلامی». نگین، ش اول، زمستان 77، ص 383 - 404.
این نوشته برگرفته از دیدار و گفتگوئی است که خانم فاطمه طباطبائی و آقایان نجفقلی حبیبی و محمد مهدی با ایشان داشته و سئوالاتی دربارۀ فلسفه سیاسی و دیدگاههای حکومتی امام خمینی و اختلاف ایشان در روش سیاسی با آیت الله بروجردی را بصورتی مختصر بیان می دارند.
330 حکمت و حکومت، چاپ اول: [لندن]، شادی، 1995م. 220ص.
دفاع از سیاست مدنی فلاسفه و حاکمیت بر منوال آراء فلسفی و نقد ولایت فقیه است.
331 «حوار عقلانی حول الحکومة الاسلامیة». قضایا اسلامیة معاصرة، ش (1418ق). ص 254 - 259.
این مقاله شامل جوابهای آقای دکتر حائری به آیت الله جوادی آملی در خصوص جوابهای ایشان به اشکالات بر ولایت مطلقۀ فقیه می باشد که نقد دیدگاه امام در
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 121
زمینه ولایت فقیه می باشد.
332 «نقد لبحث جولة فی مبانی ولایت فقیه». ع. قضایا اسلامیة معاصرة، ش اول، 1418 ق. ص 43 - 53.
این نوشته به نقد دیدگاه ولایت فقیه در شکل ولایت مطلقه انتصابی فقیه پرداخته است.
حاج حسینی، مرتضی
333 «نگرش کلامی به رابطه امام و مردم». روزنامه سلام، 30 بهمن 1376 (ش 1952). ص 9و ش 1957. ص 9.
نویسنده پس از بحث مقدماتی در زمینه ولایت فقیه و ریشه های تاریخی و فقهی آن به تفاوت حاکمیت در نظام ولائی و راسیونالیسم پرداخته و در ضمن آن مواضع امام خمینی در این مباحث را نیز روشن می نماید.
حاجی صادقی، عبدالله
334 «انتصاب یا انتخاب». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده به پنج نظریه در انعقاد یا انشاء ولایت در عصر غیبت اشاره نموده و نظریه پنجم که نظریه امام خمینی بر آن استوار است را انشاء ولایت از طرف معصوم بنحو واجب کفائی و جعل عام می داند. این مقاله به نقد و رد دیگر نظریه ها و اثبات نظریه پنجم پرداخته است.
الحاج علی، مصطفی
335 «الامام و مشکلة التبعیة». ع. المنطلق، ش 56(ذوالحجة 1409). ص 9 - 15.
بررسی آراء سیاسی امام خمینی و مبانی فکری آن.
حاضری، علی محمد
336 «نظم و امنیت اجتماعی از منظر امام خمینی». حضور، ش 19، بهار 1376. ص 104 - 123.
نویسنده پس از طرح سئوالاتی در صدد اثبات این موضوع است که رویکرد امام به مسأله نظم و امنیت اجتماعی نگاهی کلان نگر و تعلیلی است و در مواجه با بی نظمی، اسیر ظواهر نظم نمی شود و هر نظمی را جلب نمی کند. همچنین امام بی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 122
اعتنا به عوامل و زمینه های ساختاری و فرهنگی جرم ساز، به مجازات مجرمین بسنده نمی کند و اختلافات شدید طبقاتی را در بی نظمی و ناهنجاریهای اجتماعی بسیار مؤثر می داند.
337 «میزگرد احیاء تفکر دینی از منظر جامعه شناسی سیاسی». تأملی براحیاء تفکر دینی (مجموعه مصاحبه ها و میزگردها) کنگره بین المللی امام خمینی و احیای تفکر دینی 13 - 11 خرداد 1376. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1376. ص 123 - 161.
میزگردی بین آقایان سمتی و منوچهری و خوشرو و هادیان و حبیبی و حاضری است که به تأثیر تفکر امام و ثمرات حرکت ایشان در حوزه های مختلف اجتماعی و جامعه شناسی سیاسی و تغییراتی که در تئوری های موجود در این حوزه بوجود آمده و همچنین تبیین دیدگاه های ایشان در حوزه جامعه شناسی سیاسی پرداخته است.
حافظ نیا، محمدرضا
338 «امام خمینی و تحولات بین المللی». پاسدار اسلام، مهرماه 1378(ش 214). ص 28 - 30.
نویسنده به نقش حساس رهبری انقلاب اسلامی توسط امام خمینی در دوران جنگ سرد و جهان دو قطبی اشاره کرده است.
حامد مقدم، احمد
339 «درآمدی بر اندیشه های سیاسی حضرت امام خمینی». مشکوة، ش 23و 24، تابستان و پائیز 1368. ص 221 - 249.
نویسنده با استفاده از کتابها و بیانات امام خمینی و طرح موضوعاتی از قبیل تعریف سیاست، انواع سیاست، سیاست به عنوان هدف بعثت انبیاء، مقام و موقعیت سیاست در اسلام، مسأله جدائی دین از سیاست، مشارکت در امور سیاسی و مردمی بودن حکومت اسلامی از نظر ایشان، بینش و اندیشه سیاسی امام رامورد بررسی و تحلیل قرار می دهد.
حبیبی، نجفقلی
340 «آلیة المشارکة المباشرة للشعب فی النظام السیاسی و الاسلامی استناداً الی تجربة الدیمقراطیة و الشوری فی ایران». ع. مقاله ارائه شده به سمینار سالگرد امام خمینی، دمشق، 1999م.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 123
حبیقة، نبیل
341 «ایران: لماذا التمرد علی ولایة الفقیه». ع. الوطن العربی، 5 / 12 / 1997م.
کارکرد و نقد ولایت فقیه است.
342 «الصیف الایرانی: خفایا الصراع فی حرب الخلافة». ع. الاسبوع العربی، ش 1547 (5 / 6 / 1989م).
تداوم اندیشه ولایت فقیه امام خمینی در ایران بررسی شده است.
حجا، مصطفی
343 «الخمینی - العاصفة له علیّ المعممین و الاصولیین و علیه للانسان و مساره». ع. النهار، 14 / 6 / 1989م و 15 / 6 / 1989.
بررسی اندیشه های سیاسی و فقهی و حکومتی امام خمینی و تأثیر جهانی آن ها است.
حجاریان، سعید
344 «قرائت امام از ولایت فقیه چیست؟ محاجه ای با سعید حجاریان». ارزشها، اوّل شهریور 1378(ش 132). ص 4 و ش 133.
در پی نگارش متنی از سعید حجاریان درباره این که با اصل ولایت فقیه به قرائت حضرت امام موافق ولی با سلطنت فقیه مخالف است این هفته نامه برای روشن شدن دیدگاه وی از قرائت امام خمینی درباره ولایت فقیه به مصاحبه و مجادله با وی پرداخته است.
حجتی، محمدباقر
345 «امام و بیداری امت های اسلامی». حضور، ش 11، خرداد 1374. ص 163 - 173.
نویسنده به نقش امام در پیوند قرآن با زندگی مردم مسلمان در ایران و سپس نقش تفکرات امام و تأثیر آن در بین دیگر مسلمانان جهان اشاره نموده است.
حجتی کرمانی، علی
346 «در حاشیه فتاوی جدید امام خمینی». کیهان، اول آبان 1367، ش 13450. ص 10 و 13453 و 13458 و 13463 و 13467.
نویسنده به بررسی ابعاد مختلف فتوای امام در زمینه حکومت اسلامی و اختیارات ولی فقیه پرداخته و تأثیرات آن را در راهگشائی امور حکومتی یادآور می شود.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 124
347 «" وحدت" از دیدگاه عرفانی، دینی و سیاسی امام خمینی(ره)». حضور، ش 20، تابستان 1376. ص 92 - 112.
نویسنده درصدد است که با استناد به نظرات امام به این سؤال پاسخ دهد که چگونه حکومتی که بر پایه یک دین مشخص از میان ادیان موجود جهانی بر پا شده است. جهانیان را به وحدت می خواند و حال آنکه حکومتی که بر پایه یک دین بنا شود، مردم ادیان و عقاید دیگر از نظرش بصورت فرعی و حتی زیانبخش درخواهند آمد و این سرآغاز دوگانگی و درگیری هاست و با وحدت بشری منافات دارد.
حداد عادل، غلامعلی
348 «سکولاریزم ویژگی مکتب غربی». روزنامه کیهان، ش 14420 و 14421.
تعریف و توضیح سکولاریسم، تاریخچه آن در غرب، سکولاریزم در جهان اسلام، نقش سکولاریته در قانونگذاری و تعلیم و تربیت، امام خمینی و تفکر سکولاریسم، در قسمت آخر مقاله اندیشه های امام خمینی در نفی و ضدیت سکولاریسم به طور مختصر بررسی کرده است.
حسنی طباطبائی، سید محمود
349 نظام رهبری در اسلام، قم، انتشارات دارالنشر قم، 1370. 259 ص.
نویسنده ضمن پرداختن به موضوع امام شیعه و اثبات آن در فصل اول و دوم، به رهبری شیعه در دوران غیبت امام عصر (عج) و موضوع ولایت فقیه پرداخته و دیدگاههای امام در این زمینه را مورد بررسی قرار داده است.
حسنی، عبدالمحمد
350 ولایت فقیه، قم، مرکز مطالعات و تحقیقات حوزه نمایندگی ولی فقیه در جهاد سازندگی، 1376. 239ص.
نویسنده پس از بررسی ضرورت حکومت از نگاه قرآن، روایات و سیره معصومین و منشأ مشروعیت حکومت اسلامی با نظری به تاریخچه ولایت این موضوع را از منظر امام خمینی در ابعاد مختلف بررسی نموده و نقش و جایگاه مردم را در نظام ولایت فقیه با استناد به نظرات امام و قانون اسلامی بررسی می نماید.
حسنی، محمد حسن
351 نوسازی جامعه از دیدگاه امام خمینی، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج، 1377. 261ص.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 125
این کتاب در بردارنده یک پیشگفتار، 4فصل و یک نتیجه گیری می باشد. نویسنده در هر فصل به بررسی موضوعات مختلف پرداخته و کوشش نموده تا نقطه نظرات امام را در مباحث مربوطه بررسی نماید. فصل اول زمینۀ تاریخی و طرح مسئله، فصل دوم مبانی نظری با مروری بر ادبیات توسعه و نوسازی. فصل سوم روش بررسی. فصل چهارم تحلیل دیدگاه امام خمینی(ره) درباره ایده و مفاهیم جدید که در بردارنده موضوعاتی نظیر، موضع امام در قبال تمدن جدید، عقلانیت از دیدگاه امام خمینی، امام خمینی و توسعه اقتصادی، امام و دمکراسی، امام خمینی و آزادی، امام خمینی و برابری می باشد و سپس به نتیجه گیری درباره نوسازی جامعه از دیدگاه امام می پردازد.
حسین، محمدعلی
352 نداء الثورة الاسلامیة: عرض لطائفة من ندائات الامام الخمینی الی ابناء العالم الاسلامی. ع. بی جا، بی نا، 1982م.
انقلاب اسلامی ایران و تأثیر جهانی آن با توجه به آراء امام خمینی بررسی شده است.
حسین زاده، علی حسین
353 بررسی کارکردهای اجتماعی دین در اندیشه امام خمینی(ره) و دکتر علی شریعتی. کارشناسی ارشد، دانشگاه تربیت مدرس دانشکده علوم انسانی، 1375. 260 ص.
نویسنده ضمن بررسی شرایط اقتصادی - اجتماعی که منجر به ظهور قدرتمند دینی از دهه 1340 در عرصه اجتماعی شد، به مقایسه و نقش دو شخصیت فوق در تحولات اجتماعی ایران شده و از نظر اینان معتقد به نقش مهم دین در حیات اخروی و اجتماعی و بخصوص نقش برجسته در انسجام بخشی، معنا دادن به حیات انسانها و داشتن کارکردی انقلابی و ارزش آفرین، مبارزه با حاکمیت ظلم، و اهتمام به اصلاح جامعه است.
حسین زاده یزدی، محمد
354 «ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی». روزنامه اطلاعات، 17 خرداد 1376 (ش 21067). ص 7.
نویسنده پس از بررسی معانی مختلف ولایت و اقسام آن و ذکر نظرات امام خمینی درباره معانی ولایت در غیر موضوعات حکومتی، ولایت به معنای امارت و ولایت فقیه از دیدگاه ایشان را مورد بررسی قرار می دهد.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 126
حسین نژاد، ق.
355 حاکمیت مستضعفین بر زمین در پرتو ولایت فقیه. تهران، سازمان تبلیغاتی همگام با انقلاب اسلامی و بعثت، 1358. 48ص.
حسینی، عباس
356 «ولایت فقیه و فرایند مصلحت شناسی اجتماعی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
در این مقاله ضمن بررسی تطبیقی مصلحت در مکاتب اخلاقی و حقوق غرب، به فرایند مصلحت شناسی سیاسی، اجتماعی در نظام ولایت فقیه پرداخته و تفاوت میان منفعت و مصلحت اندیشی و مصلحت شناسی و فلسفه مجمع تشخیص مصلحت نظام در ساختار سیاسی نظام جمهوری اسلامی ایران را تبیین نموده است. در این نوشتار دیدگاه های امام در مسائل فوق مورد بررسی قرار گرفته است.
حسینی، سید علی
357 «ضوابط محوری احکام حکومتی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده ابتداءً به بررسی تاریخچه مصلحت در فقه شیعه پرداخته و دیدگاههای شیخ مفید، شیخ طوسی، شهید اوّل، محقق کرکی، نراقی، صاحب جواهر، شیخ انصاری و نظریه امام خمینی را ذکر نموده است، سپس مصلحت در لغت و اصطلاح فقهی مورد بررسی قرار گرفته است. تفاوت مصلحت در اسلام و غرب، تفاوت مصلحت در دیدگاه شیعه و اهل سنت، متعلق مصلحت، ضوابط مصلحت و مرجع تشخیص آن، حفظ اسلام و نظام اسلامی و دیدگاه امام خمینی درباره آن و هم چنین جایگاه احکام شرعی و عدالت اجتماعی از منظر ایشان، بحث های پایانی این مقاله می باشد.
حسینی، محمدرضا
358 «آزادی از دیدگاه امام خمینی». روزنامه جمهوری اسلامی، ش 5826(3مرداد 1378). ص 15.
نویسنده ضمن تشریح و تعریف آزادی و اهمیت آن انواع آزادی را در قالب آزادی عقیده و بیان، آزادی قلم و آزادی زن از دیدگاه امام خمینی بررسی نموده و حدود آزادی از این دیدگاه را تبیین می نماید.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 127
حسینی کجانی، سید محمد صادق
359 مقایسه نظام دمکراتیک و نظام ولایت فقیه از دیدگاه فطرت انسانی.
کارشناسی ارشد، دانشکده معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق، 1374. ط+ 173ص.
مشتمل بر سه بخش انسان شناسی، حاکمیت و مقایسه دو نظام دمکراتیک و نظام ولایت فقیه است. نویسنده در بخشهای دوم و سوم به توضیح نظریه ولایت فقیه و تبیین آراء امام خمینی پرداخته و از آن دفاع نموده است.
حسنین هیکل، محمد هیکل، محمد حسنین.
حسینیان، روح الله
360 «امام خمینی و تئوری نظام سیاسی». 15خرداد، ش 19 و 20 (تابستان و پائیز 1374). ص 6 - 12.
حسینی بهشتی، محمد
361 «ترسیم ابعادی از شخصیت والای حضرت امام خمینی و لحظه هایی از فاجعه خونین 15خرداد در گفتگوی منتشر نشده ای با شهید مظلوم دکتر بهشتی».
روزنامه اطلاعات، 13خرداد 1370، ش 19342. ص 7.
این مصاحبه در خصوص مبارزات امام در پانزده خرداد 42 بوده و عمدتاً به خصوصیات امام در چگونگی رهبری و تدبیر این قیام تا پیروزی انقلاب اشاره دارد.
حسینی، مهدی
362 الثورة و القائد. ع. بیروت، دارالمشرق، 1979م. 160ص.
حسین، یونس
363 «الفصل الاول، الامام الخمینی و نظریة الفکر السیاسی الاسلامی المعاصر». ع. کتاب التوحید، ش 3، دراسات فی الفکر السیاسی للامام الخمینی. قم، [مؤسسة التوحید للنشر الثقافی]، 1416. ص 9 - 24.
نویسنده پس از ذکر مقدماتی در موضوع تغییرات اجتماعی، اندیشه امام در باب حکومت اسلامی در نجف اشرف را با استناد به جملات ایشان بررسی کرده و مباحثی مانند ارتباط بین دین و سیاست، نقش علمای دین در اداره حکومت و
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 128
رهبری سیاست را تحلیل نموده است.
حشمت زاده، محمدباقر
364 «هندسه سیاسی امام خمینی چارچوبی نظری و راهبردی در اندیشه سیاسی امام (وضع مطلوب و مدینه فاضله اسلامی) بررسی موردی و تحلیلی: دروس ولایت فقیه در نجف)». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده به بررسی پنج رکن و عنصر در آراء اندیشه های سیاسی امام پرداخته و این ارکان را تحت این عناوین مورد بررسی قرار می دهد: 1 - وضع موجود جامعه چیست؟ 2 - وضع مطلوب جامعه چه باید باشد؟ 3 - چه باید کرد تا وضع موجود به وضع مطلوب رسید؟ 4 - وضع مسبوق و تاریخ جامعه موجود چه بوده؟ 5 - شاخص های وضع مطلوب مبتنی بر چه جهانبینی و اصول اعتقادی است. نویسنده سپس به بررسی پاسخ سؤالات مذکور در کتاب ولایت فقیه امام در نجف می پردازد.
حق پناه، جعفر
365 «تأثیر تفکر و حرکت امام خمینی در جان اسلام از زبان رهبران جنبشهای اسلامی». روزنامه کیهان، 9خرداد 1370(ش 14198). ص 6.
در این نوشتار رهبران جنبشهای اسلامی و متفکرین اسلامی در کشورهای مورد تأثیر انقلاب اسلامی و تفکرات حضرت امام را در کشور خود بیان داشته اند.
حق پناه، رضا
366 «حکومت و ولایت در اندیشه امام خمینی». اندیشه حوزه، سال پنجم، ش اول، تابستان 1378. ص 15 - 32.
نویسنده به بررسی ابعاد مختلف اندیشه سیاسی امام بطور خلاصه پرداخته است.
367 «رابطه ولی فقیه با قانون». اندیشه حوزه، سال پنجم، ش دوم، مهر و آبان 1378. ص 45 - 72.
نویسنده پس از ریشه یابی واژگان "ولایت" و "مطلقه" به اختیارات حاکم اسلامی و ولی فقیه و رابطه ولایت مطلقه فقیه با قانون و عوامل کنترل کننده قدرت فقیه اشاره نموده و در این امور به دیدگاههای امام استناد نموده است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 129
حقدار، علی اصغر
368 «امام خمینی و نقش زمان و مکان در احکام حکومتی». ملاکات احکام و احکام حکومتی، ج 7. قم، کنگره بررسی مبانی فقهی امام خمینی، 1374. ص 174 - 370.
دارای این مباحث است: تعریف، منابع و تاریخ علم فقه، نقش زمان و مکان در تحول اجتهادی، حدود اختیارات دولت اسلامی، مسائل اقتصادی در حکومت اسلامی، مسایل حقوقی و عبادی در دولت اسلامی.
حقیقت، سید صادق
369 «سیاست خارجی دولت اسلامی از دیدگاه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
در این مقاله نویسنده به بررسی نظری سیاست خارجی دولت اسلامی از دیدگاه امام خمینی پرداخته و هشت مسأله اصولی در سیاست خارجی را تحت عناوین: اصول و مبانی سیاست خارجی دولت اسلامی، سیاست خارجی دولت اسلامی و مقتضیات مدرنیته، تکلیف گرائی، نظریه توطئه، مسئولیتهای فراملی و منافع ملی دولت اسلامی، اصل نه شرقی و نه غربی، تعهدات و قراردادهای بین المللی و ارتباط با مجامع بین المللی، روابط با دیگر کشورها (و اصل عدم مداخله) مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده مهم ترین سؤالات این پژوهش را در این موضوعات دانسته است:
دیدگاه امام نسبت به هشت مسأله فوق؛
اصول و مبانی ایشان در پاسخ به سؤالات فوق؛
نظام وارگی و انسجام اندیشه سیاست در بعد سیاست خارجی؛
تغییر و تحول اندیشه و آرای سیاسی ایشان در بعد خارجی.
370 مسئولیتهای فراملی در سیاست خارجی دولت اسلامی. [تهران. ] سروش، 1376. 596ص.
نویسنده در طی 8فصل بطور گسترده به موضوع فوق پرداخته و بعضاً دیدگاه امام را نیز بیان نموده است.
در اصل پایان نامه کارشناسی ارشد نویسنده و پژوهش نویسنده در معاونت اندیشه اسلامی مرکز تحقیقات استراتژیک بوده است.
371 «معرفی کتاب امام خمینی؛ به سوی آزادی». علوم سیاسی، سال اول، ش 4 (بهار 1378). ص 258 - 260.
معرفی و توصیف کتاب مزبور نوشتۀ دمیتری ژوکوف که در تاریخ 16 اسفند 1377
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 130
به عنوان مکتوبی از مجموعۀ سری پیشوایان قرن بیستم طی مراسم با شکوهی با حضور شخصیت های دولتی روسیه معرفی شد.
372 حکومت در اسلام (مقالات سومین و چهارمین کنفرانس اندیشه اسلامی).
چاپ دوّم: تهران، امیرکبیر، 1367، 316+407ص.
مجموعۀ مقالات ارائه شده در کنگره مزبور برگزار شده از سوی سازمان تبلیغات اسلامی در 1363می باشد که به سه زبان عربی، انگلیسی و فارسی منتشر شده است.
تمامی این مقالات بررسی و تحلیل ابعاد مختلف نظام حکومتی اسلام با توجه به الگوی جمهوری اسلامی ایران و اندیشه های امام خمینی است. عناوین این مقالات و نویسندگان آن ها به این شرح است:
حکومت اسلامی و قانونگذاری: احمد جنتی: حکومت اسلامی، بحثهای مقدماتی: محمد یزدی: همراه با واقعیت موجود در جهان اسلام: سید محمد حسین فضل الله؛ منبع قانونگذاری از دیدگاه اسلام: سید محمود هاشمی؛ اعلامیه جهانی حقوق بشر و انگیزه های بوجود آمدن آن و حکومتها: محمدتقی جعفری، امور ثابت و متغیر حکومت اسلامی: عبدالله جوادی آملی؛ احترام به آراء مردم چگونه با ولایت فقیه سازگار است: ناصر مکارم شیرازی؛ انقلاب اسلامی و ستم ستیزی جهانی: احمد هوبر؛ رابطه ولایت با شوری: سید محمدباقر حکیم؛ حکومت اسلامی در ایران: محمد مهدی شمس الدین؛ بنیان معنوی و اخلاقی اندیشه اسلامی: کلیم صدیقی: رهبریت در اسلام و برخی از ملاحظات عقیدتی و تئوریک در این زمینه: عبدالعزیز ا. ساجدنیا؛ نقش نهضت اسلامی در بیداری مسلمانان: محمد عمر فاروق.
بخش دوّم: جمهوری اسلامی، الگوی نهضتهای جهانی: سید علی خامنه ای؛ نگرشی بر جمهوری اسلامی: علی اکبر هاشمی رفسنجانی؛ بیانات آیت الله جنتی در جلسه افتتاحیه؛ واقعیت امروز جهان اسلام: عبدالمجید تراب زمزمی؛ قانونگذاری در نظام های بشری و نظام آسمانی: سید کاظم حائری؛ حکومت اسلامی در ایران: محمد باقر ناصری؛ شورا، ستون فقرات نظام سیاسی اسلام: عباسعلی عمید زنجانی؛ نظام اداری در حکومت اسلامی: محمد مهدی شمس الدین؛ حکومت و قانون در جمهوری اسلامی: ابوالقاسم گرجی؛ قانونگذاری در حکومت اسلامی: جعفر سبحانی؛ جمهوری اسلامی ایران و ویژگیهای حکومت اسلامی: سید محمد باقر حکیم؛ پرسشهایی پیرامون جریان قدرت در دولت اسلامی: سید محمد حسین فضل الله؛ منشأ قانونگذاری از دیدگاه اسلام: سید محمود هاشمی؛ نحوه قانونگذاری در حکومت اسلامی: محمد مؤمن؛
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 131
وظایف حکومت اسلامی و حقوق مسلمین: عبدالرزاق قسوم؛ حقوق اقلیتها در حکومت اسلامی: فهمی هویدی؛ رسالت بهترین امت: محمد غزالی؛ کارگزاران در حکومت اسلامی: محمد سلیم العوا؛ جمهوری اسلامی، اصول و گرایش ها: ابراهیم دسوقی شتا؛ مبانی و اهداف نظام سیاسی اسلام: محمدولد سیدی.
373 «حکومت شعبه ای از ولایت مطلقه». کیهان، 19 تا 30 دی 1366 و 1تا 4 بهمن 1366.
الحکیم، حسین
374 «حول الثورة الاسلامیة فی ایران». ع. المنطلق، ش 4 (جمادی الثانی 1399). ص 6 - 11.
حکیم، سید محمدباقر
375 الحکم الاسلامی بین النظریة و التطبیق. ع. قم، مؤسسة المنار، 1412ق.
بررسی فقهی و سیاسی حکومت اسلامی و نظام سیاسی اسلام بر پایه آراء جدید از جمله نظرات محمدباقر صدر و امام خمینی است.
376 «الفکر السیاسی للامام الخمینی بین النظریة و التطبیق». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از ذکر خصائص امام، ویژگیهای اصلی اندیشه سیاسی امام خمینی را در قالب: الحکم الاسلامی، الصراع فی المجتمع الانسانی، منابع القوة فی الامة السیاسة، القاعدة الاخلاقیة، الثقافة الاسلامیة الاصلیة، المنهج السیاسی فی تعبئة الاُمة، نصرة المستضعفین فی العالم مورد بررسی قرار داده است.
377 «نگاهی به اندیشه سیاسی امام خمینی». ترجمۀ مهرداد آزاد. روزنامه کیهان، 21 بهمن 1369 (ش 14120). ص 11 و ش 14121 و ش 14122 و ش 14127.
نویسنده پس از ذکر چند خصوصیت بارز امام در عرصه اندیشه و عمل به ویژگیهای اساسی اندیشه سیاسی امام را در ابعاد حکومت اسلامی، ماهیت تعارضات و کشمکشها در جوامع بشری و منابع قدرت در امت اسلامی بررسی نموده و رابطه اصول اخلاقی و فرهنگ اسلامی با علم سیاست و همچنین شیوه بسیج سیاسی امت را از نظر ایشان مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
حنفی، حسن
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 132
378 الحرکات الاسلامیة فی مصر. ع. چاپ اول: بیروت، دارالهدی، 1406 ق / 1986م. 192ص.
به جریانهای بنیادگرا مانند جماعت جهاد اسلامی در مصر و تأثیر انقلاب اسلامی ایران در آن ها پرداخته است.
379 «دراسة فی فکر الامام القائد. مقدمة کتاب الحکومة الاسلامیة». ع. دراسات و بحوث، سال دوم، ش 6 (ربیع الثانی 1403). و ش 7 (رجب 1403).
این مقاله مقدمه ای برکتاب حکومت اسلامی امام خمینی است که نویسنده آن را در مقدمه کتاب نوشته و آن را در مصر به چاپ رسانیده است. او در این مقدمه به توطئه های صهیونیسم و استعمار بر علیه مسلمانان اشاره نموده و ضرورت تشکیل حکومت اسلامی از دیدگاه امام را مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.
حماده، حسن
380 نهج الامام الخمینی فی مواجهات الصهیونیة. ع. بیروت، دارالوسائل للطباعة و النشر و التوزیع، 1997. 79ص.
حمیدرضا صدیقی
381 «سیاست اور حکومت افکار امام خمینی کی روشنی مین». مجموعه مقالات کانفرس افکار و نظریات حضرت امام خمینی. لاهور، خانه فرهنگ ج. ا. ا. 1994. ص 68 - 81.
این اثر دربارۀ آراء و دیدگاههای سیاسی و حکومتی امام خمینی به زبان اردو است.
حوّا، سعید
382 الخمینیة: نضوض فی العقائد و نضوض فی المواقف. ع. قاهره، بی نا، 1987. 60ص.
نویسنده در سه فصل شیعه - ایران، شعبه - ادبیات ستیزه جو، خمینی، روح الله به بررسی و نقد آراء سیاسی و حکومتی امام خمینی پرداخته است.
ترجمه عنوان: خمینی گرائی، نارسائی در عقاید و نارسائی در مواضع
حواتمه، نایف
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 133
383 «عمق و اصالت انقلاب اسلامی، گسترش رویاروئی با اسرائیل را فراهم آورد». روزنامه کیهان، 17خرداد 1373 (ش 15076). ص 7.
در این مصاحبه زوایای مختلف تفکرات امام خمینی و نقش آن در قضیه فلسطین و چگونگی مبارزه با اسرائیل مورد بحث قرار گرفته است.
حیدری، احمد
384 «جمهوری اسلامی، برترین میراث امام، شکل نظام اسلامی». روزنامه جمهوری اسلامی، 8 اسفند 1377. ص 15.
نویسنده به مسئله حاکمیت و حکومت در اسلام اشاره نموده و مبانی ساختاری آن را از دیدگاه امام مورد بررسی قرار می دهد.
حیدری، حمید.
385 «آزادی در اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی». متین، سال اوّل، ش 2 (بهار 1378). ص 117 - 153.
ترجمه عربی
«الحریة فی رؤیة الفلسفة السیاسة للامام الخمینی». ع. مقاله ارائه شده به سمینار سالگرد امام خمینی، دمشق، 1999م.
در این مقاله آزادی های مدنی از دیدگاه امام خمینی مورد بررسی قرار گرفته است نویسنده در ابتدا به تعریف آزادی در قالب آزادی فلسفی یا توصیفی و آزادی حقوقی یا تجویزی از دیدگاه امام می پردازد سپس ارزش آزادی را تحت عناوین آزادی حقی خدادادی، آزادی و امنیت، آزادی تمدن و توسعه و آزادی و توحید را از منظر امام مورد بررسی قرار می دهد. حدود آزادی از دیگر مقوله های مورد بحث می باشد که نویسنده به بررسی آن تحت موضوعات: آزادی قانونی و حریم خصوصی افراد پرداخته است. سپس روشهای تضمین آزادی را در قالب مشروطیت، حکومت قانون، تفکیک قوا، نظارت رهبر منتخب و مسئول با استفاده از بیانات و مکتوبات امام تجزیه و تحلیل نموده و به نتیجه گیری می پردازد.
حیدری، مجید
386 «احکام حکومتی و نقش زمان و مکان». مسائل مستحدثه، ج 13. قم، کنگره بررسی مبانی فقهی امام خمینی، 1374. ص 11 - 36.
دارای این مباحث است: اسلام و حکومت، انواع حکم، احکام حکومتی.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 134
حیدری، محمد جواد
387 «ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده به تاریخچه بحث ولایت فقیه و تطورات آن در آثار امام خمینی اشاره نموده است.
خارکوهی، غلامرضا.
388 «ساده زیستی در سیره و اندیشه امام خمینی». روزنامه جمهوری اسلامی، 23 تیر 1375، ش 4950. ص 15.
نویسنده زندگی شخصی امام را بعنوان الگوئی برای رهبران و زمامداران حکومت اسلامی مورد تحلیل قرار داده و نظرات حضرت امام را در مورد ساده زیستن کارگزاران بررسی می نماید.
الخالدی، محمد عبدالمجید
389 نقد کتاب الحکومة الاسلامی الخمینی: دراسة تحلیلیة النقدیة. ع. عمان (اردن)، بی نا، 1983م. 71ص.
ضمن نقد کتاب ولایت فقیه امام خمینی، به بررسی و نقادی آراء سیاسی و حکومتی ایشان پرداخته است.
خالقی، معصومه
390 «امام خمینی و اندیشه های سیاسی». اطلاعات ضمیمه، 16خرداد 1378 (ش 21640 تا 21642). ص 2.
نویسنده ضمن بررسی مبانی اندیشه های سیاسی امام خمینی درباره حکومت دینی به استدلالات عقلی و نقلی ایشان بر حاکمیت ولی فقیه را ذکر می نماید.
391 «اندیشه سیاسی امام خمینی». کتاب ماه (ویژه نامه)، فروردین 1378. ص 25 - 31.
نویسنده رهیافت امام در اندیشه سیاسی را ارتباط بین دین و سیاست دانسته و پس از ذکر ادله آن، مبانی عقلی و نقلی ضرورت تشکیل حکومت ملاکات مشروعیت در حکومت اسلامی، شکل حکومت اسلامی بر اساس ولایت مطلقه فقیه و دلائل آن و همچنین شرایط ولی فقیه از منظر ایشان را مورد بررسی قرار می دهد.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 135
خالقی افکنه، علی
392 «امام خمینی و غرب». علوم سیاسی( ویژه یکصدمین سال میلاد امام خمینی). ش پنجم (تابستان 1378). ص 307 - 340.
نویسنده ضمن بررسی قرائت و تفسیر امام از اسلام، راهکارهای مستنبط امام از اسلام در مواجهه با ردیۀ سلطه جویانه غرب را در قالب: تلاش در جهت بیداری و رشد سیاسی، ایستادگی در برابر سلطه استعماری غرب، همبستگی و اتحاد در مقابله با سلطه جویی های استعماری، تلاش برای ایجاد دولت اسلامی، تلاش در جهت خودکفائی و خوداتکایی ملی، ساده زیستی و پرهیز از تجملات مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.
خامنه ای، سید علی(رهبر جمهوری اسلامی ایران).
393 حضرت امام خمینی از دیدگاه رهبری. [تهران]، مؤسسه فرهنگی قدر ولایت، 1376. 88ص.
کتاب فوق مجموعه ای از سخنان رهبر انقلاب در رابطه با ابعاد مختلف فکری و شخصیتی امام خمینی می باشد که به وسیله مؤسسه فرهنگی قدر ولایت جمع آوری شده و در بخشهائی ازاین سخنان دیدگاههای حکومتی امام مورد تحلیل قرار گرفته است.
خامه یار، عباس
394 ایران و الاخوان المسلمین، دراسة فی عوامل الالتقاء و الافتراق. ع. تعریب عبدالامیر الساعدی، مقدمه خالد زیادة. چاپ اول: بیروت، مرکز الدراسات و الاستراتیجیة و البحوث و التوثیق، 1997م. 286ص.
دارای چهارفصل الاصولیة، تاریخ الاخوان المسلمین، عوامل الالتقاء و الافتراق بین الحرکتین الاسلامیتین، العلاقات بین الاخوان المسلمین و الثورة الاسلامیة الایرانیة است.
انقلاب اسلامی و شاخص آن یعنی اندیشه های سیاسی و حکومتی امام خمینی و جنبش اخوان المسلمین دارای شباهت ها و تمایزهایی است که در این کتاب بررسی شده است. در بخش آخر نویسنده به تأثیر و تأثرهای آن ها اشاره دارد.
395 تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر جنبش اخوان المسلمین. کارشناسی ارشد،
دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1371. 335ص.
مباحثی پیرامون بنیادگرایی، تاریخچه جمعیت اخوان المسلمین، عوامل همگرایی و واگرایی، بررسی روابط بین اخوان المسلمین و انقلاب اسلامی ایران.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 136
خزعلی، ابوالقاسم
396 «[اندیشه حکومتی امام خمینی]». تأملی بر احیای تفکر دینی (مجموعه مصاحبه ها و میزگردها) کنگره بین المللی امام خمینی و احیای تفکر دینی 13 - 11خرداد 1376. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 1376. ص 77 - 84.
مصاحبه شونده پس از تعریفی از احیای تفکر دینی و نقش امام در این زمینه به موضوع ولایت فقیه در دیدگاه امام خمینی اشاره کرده و موضوع نقش مردم در نظام ولایت فقیه از دیدگاه امام اشاره نموده است.
397 «ولایت فقیه». مجموعه سخنرانیهای پیرامون ولایت فقیه. قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1363. ص 104 - 181.
نویسنده طی سه سخنرانی به توضیح پیرامون ولایت فقیه، و تشریح وظایف ولی فقیه حق متقابل ولی فقیه و مردم بر یکدیگر، شبه انحصارگرائی و توجه ولی فقیه نسبت به مردم پرداخته که ناظر به دیدگاههای امام خمینی در این زمینه است.
خسرو پناه، عبدالحسین
398 «امام خمینی و چالشهای نظری حکومت ولائی». اندیشه حوزه، سال پنجم، ش دوم(مهر و آبان 1378). ص 127 - 151.
نویسنده شبهاتی که دربارۀ دیدگاههای سیاسی امام مطرح شده را به سه دسته تقسیم نموده و پس از ریشه یابی اشکالات و شبهات به بیان اندیشه سیاسی ایشان در قالب ده عنوان اشاره می کند.
خسروشاهی، السید هادی
399 «اشکالیة العلاقة بین الدیمقراطیة و النظام الاسلامی فی ضوء فکر الامام الخمینی». ع. مقاله ارائه شده به کنگره بین المللی تبیین انقلاب اسلامی، تهران، 1378.
نویسنده به بررسی نقاط اشتراک نظام جمهوری اسلامی که میراث امام خمینی می باشد با دمکراسی پرداخته و موضوعاتی مانند حاکمیت قانون به عنوان بالاترین مرجع حکومتی - جمهوریت، دخالت مردم در تشکیل حکومت و تعیین نحوه اجرای آن، انفصال قوای سه گانه، حقوق و آزادی های عمومی و نمونه های عملی آن در طول بیست سال حاکمیت جمهوری اسلامی که به نظر نویسنده گوی سبقت را از نظام دمکراتیک ربوده است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 137
400 خط امام و ویژگی های آن: گزیده ای از نظرات آیت الله آذری قمی. تهران، بنیاد فرهنگی باقرالعلوم(ع)، 1364.
دفتر اول: خط امام و وحدت، سیاست خارجی، جنگ، قانون، دولت، مستضعفین، فقه سنتی.
401 «خلافة الامامة». ع. الدستور، ش 225(13آب 1984).
تحلیل دیدگاهها و اندیشه های سیاسی و حکومتی امام خمینی است.
خلج، محمدتقی
402 پرتویی از حکومت الهی. قم، جهان آرا، [بی تا]. 60ص.
403 «دولت کریمه». دیدگاهها و انقلاب اسلامی ایران. به کوشش باقری و بیدهندی. قم، نشر روح، 1359. 366ص.
نویسنده به بررسی دو نظام مدیریتی صالح و ناصالح پرداخته و نظام جمهوری اسلامی ایران را که بر دیدگاههای امام استوار می باشد با توجه به خصوصیات حاکم بر آن در ردیف کریمه و صالح قرار داده است.
خلخالی، صادق
404 «ولایت فقیه تداوم ولایت معصومین(ع)». ابرار، 4 تا 29 بهمن 1366 و 1تا5 بهمن 1366.
نویسنده دیدگاه امام در زمینه اختیارات ولی فقیه و مبانی روائی و قرآنی آن اشاره کرده و به نقش این دیدگاه در سهولت اداره جامعه اشاره می کند.
خلخالی، محمد مهدی - موسوی خلخالی، سید محمد مهدی
خلیلی، محسن
405 «بایستگی پدیداری قانون اساسی ج. ا. ا. در دیدگاه امام خمینی(ره)». حضور، ش 27، بهار 1378. ص 163 - 191.
نویسنده درصدد پاسخ به سه پرسش بنیادین در اندیشه حکومتی امام خمینی می باشد و این سئوالات عبارتند از: 1 - اندیشه امام خمینی در مورد تدوین قانون اساسی برای جامعه پس از انقلاب چه بود؟ 2 - امام خمینی در مورد جایگاه قانون اساسی در روز اداره اداره امور کشور پس از پیروزی انقلاب چه می اندیشید؟3 - شیوه عمل و سیرۀ امام خمینی در مورد تدوین قانون اساسی از چه قرار بود؟ که
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 138
نهایتاً شتاب در تدوین قانون اساسی، استقرار سریع و همه جانبه نظام جمهوری اسلامی، قانونمند شدن روال اداره امور جامعه، دخیل کردن ملت در سرنوشت سیاسی و تأکید همه جانبه به حضورعمومی و آراء مردم را از عمل و کلام امام خمینی در پاسخ به این پرسشها نتیجه می گیرد.
این مقاله قبلاً در فصلنامه متین (ش اول، زمستان 1377)به چاپ رسید.
406 «تغییرات فرادستوری در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، سیره عملی و نظری امام خمینی در بهره وری از اختیارات مطلقه ولی فقیه». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده در صدد پاسخ به این سؤال برآمده که امام خمینی در رفع کاستی های قانون اساسی ج. ا. ا. در دو مورد تأسیس مجمع تشخیص مصلحت نظام و شیوه و چگونگی بازنگری در قانون اساسی که در تجدید نظر سال 1368 در متن قانون اساسی بوجود آمد از کدامین مبانی و مستندات فقهی و حقوقی بهره برده و در این زمینه چه شیوه ای اتخاذ نموده است.
خلیلیان، خلیل
407 نگرشی بر قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران، برهان، 1358. 211ص.
نویسنده به تفسیر قانون اساسی پرداخته است.
خمینی، سید احمد
408 «اتکای امام به خدا و مردم در سیاست خارجی». مجموعه مقالات چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی امام خمینی(س) (تهران، خرداد 1373) جمعیت زنان جمهوری اسلامی ایران. مؤسسه چاپ و نشر عروج، 1373. ص 15 - 22.
در این مقاله به مسائلی از جمله احترام متقابل در روابط سیاسی، بدون مرزبودن ایدئولوژی اسلامی، نبرد حزب الله با آمریکا در لبنان حمایت از مظلومین جهان، اتکای امام به خدا و مردم و معرفی ایران بعنوان ام القرای جهان اسلام از دیدگاه امام اشاره شده است.
409 «وحدت از دیدگاه امام خمینی». حضور، ش 8، پائیز 1373. ص 85 - 101.
این مقاله که بصورت سخنرانی بوده در صدد بیان زوایای مختلف وحدت و ذکر مبانی و عوامل آن از دیدگاه امام خمینی بوده و لوازم و عواملی که امام به عنوان پیش شرطهای تحقق وحدت در جامعه مدنظر داشته اند را بیان می کند.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 139
410 «وحدت از دیدگاه امام خمینی». روزنامه همشهری، ویژه نامه سالگرد ارتحال امام خمینی(ره)، 13خرداد 1374، ش 698. ص 10.
در این مقاله فرزند امام وحدت حقیقی در جامعه انسانی را از جلوه های اعتقاد به توحید و وحدانیت حقایق هستی می داند و با اشاره به دیدگاههای عرفانی و اشعار امام که در آن نیز آوای وحدت سر می دهند، در میدان مبارزه سیاسی نیز ایشان را یکی از پیشگامان دعوت به وحدت می داند، وی با استناد به کتابها، سخنان و سیره عملی امام در طول حیاتشان به 14 عامل که امام به عنوان لوازم و پیش شرطهای تحقق وحدت مد نظر داشته و بر آن مبنا جامعه را هدایت می نمودند اشاره می کند.
خمینی، سید مصطفی
411 ثلاث رسائل. ع. چاپ اول: تهران و قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1418ق. 81ص.
این اثر مشتمل برسه نوشتار ولایة الفقیه، العوائد و الفوائد و دروس الاعلام و نقدها است که فقط در نوشتار اول به بررسی آراء سیاسی پرداخته است. این نوشتار در اصل جزئی از تحریرات فی الفقه کتاب بیع است. کتاب تحریرات فی الفقه که در چند جلد منتشر شده است و دو جلد آن به بیع اختصاص دارد، حاوی همۀ مباحث بیع نیست بلکه نیمی از آن مفقود است و آنچه چاپ شده نیمی از آن در دو جلد است. از بخش مفقود شده مبحث ولایت فقیه که استنساخ آقای سید محمد سجادی از نسخه اصلی مؤلف بوده در کتاب ثلاث رسائل آمده است. و توسط محققان مؤسسه تنظیم و نشر آثار، تحقیق و تصحیح شده است. روش آقا مصطفی تقریر عین گفته های پدرشان (امام خمینی) نبوده است بلکه با توجه به افادات والد استاد، تحریری نو همراه با شرح و بسط بیشتر، نقدها، نقل اقوال دیگران و گاهی با تغییر طرز استدلال و سبک ورود و خروج در مباحث ارائه می کرده اند. از اینرو این اثر را می توان شرح آرای امام خمینی در زمینه حکومت اسلامی و ولایت فقیه دانست.
تاریخ فراغت امام خمینی از تسوید کتاب بیع 15 جمادی الاولی 1396 در نجف اشرف است و تاریخ تحریرات فی الفقه، کتاب الخیارات آقا مصطفی محرم الحرام 1396 می باشد که نشانگر تقارن زمانی تقریر و تدریس است.
در آثار منتشره غیر از رساله «ولایة الفقیه». جایی دیگر را سراغ نداریم آقا مصطفی که به مبحث ولایت فقیه پرداخته باشد البته تک جمله هایی نه به صورت مبحث مستقل از ایشان سراغ داریم: یکی در ص 14 تحریر العروة الوثقی در پنج جمله به تقدم شرائط زعیم مرجع بر مرجع به هنگام تهافت شرایط و دوم در پایان تحریرات فی الفقه: کتاب الخیارات به تفکیک شرائط زعیم از مرجع
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 140
پرداخته است.
و ذیل مباحث حرمة اعانة الظالمین در کتاب مستند تحریر الوسیله، حرمة الولایة من قبل الجائر و حکم ما تأخذه الحکومة من الضریبة علی الاراضی در همان کتاب به مباحث ولایت فقیه پرداخته است.
دارابکلائی، اسماعیل
412 «منافع ملی از دیدگاه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده ضمن بیان پیشینه ای تاریخی از منافع ملی و تعاریف آن، به تعیین منافع ملی از دیدگاه امام خمینی در قالب حفظ موجودیت و هویت جامعه، حفظ نظام، ضرورت تشکیل حکومت اسلامی و پاسداری از آن، بهره گیری از امکانات مادی و معنوی، وحدت و همدلی، تحمل مشکلات و سختیها پرداخته است.
داوری، رضا
413 «امام خمینی و طرح تجدید سیاست دینی». نامه پژوهش، سال دوم، ش 8 (بهار 1377). ص 1 - 6.
نویسنده در این مقاله به ویژگیهای شخصیّتی و نظری امام و جایگاهی که امام از منظر آن به سیاست می نگریست پرداخته است.
دبیرخانه مرکزی ائمه جمعه
414 ولایت فقیه زیربنای حکومت اسلامی. چاپ اول: تهران، چاپ و نشر بنیاد، 1368. 278ص.
مجموعه ای از هفت مقاله ای است که در سمیناری در دی ماه 1366 ارائه شد. چنانکه در مقدمه آمده است، بالا گرفتن اختلاف نظرها پیرامون مسائلی مانند قانون کار، اراضی شهری و اخذ مالیات موجب برپایی این سمینار توسط دبیرخانه مرکزی ائمه جمعه گردد. مقاله اوّل با عنوان «حکومت و ولایت» ترجمه قسمتهایی از جلد اوّل کتاب فقه الدولة آیت الله منتظری توسط احمد بهشتی است که پیش از این در روزنامه اطلاعات منتشر می شده است. مقاله دوّم (حدود اختیارات ولی فقیه) نوشته علی مشکینی. مقاله سوم بخشی از کتاب تبیین مبانی فقهی ولایت فقیه؛ مقاله چهارم(نظریه فقهاء سلف پیرامون ولایت فقیه) از یوسف صانعی؛ مقاله پنجم (نقش ولایت فقیه در حلّ معضلات سیاسی اجتماعی) از عبدالکریم موسوی اردبیلی؛ مقاله ششم (حکومت اسلامی منهای ولایت فقیه امکان پذیر نیست) از
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 141
محمد تقی فلسفی: مقاله هفتم (ولایت فقیه راهگشای مشکلات اجرایی) از میرحسین موسوی است.
الدّجیلی، حسن
415 الفقهاء حکام علی الملوک، علماء ایران من العهد الصفوی الی العهد البهلوی (1500 - 1979). بیروت، دار الاضواء، 1411ق. 570ص.
این کتاب در شانزده فصل و هر فصل شامل موضوعات متعدد می باشد که نویسنده تا فصل پانزدهم به تاریخ روابط علما و پادشاهان از دوران صفویه تا عصر پهلوی و تاریخی از انقلاب اسلامی پرداخته و دو فصل پانزدهم و شانزدهم به موضوع حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی می پردازد و به سؤالات مختلف از این دوره پاسخ داده و توضیحی از قانون اساسی ج. ا. ا. نیز بیان می کند که کلاً در دفاع از علما و سیره آنان و دفاع از انقلاب اسلامی پرداخته است.
416 درخششی در غروب. مرکز پژوهشهای فرهنگی، تهران، واحد فرهنگی تهران (بنیاد شهید)، 1368. 294ص.
این کتاب ضمن توضیحاتی پیرامون ویژگیهای شخصیت امام از نظر بعضی از دوستانشان، گفته ها و نوشته های افراد مختلف از پنجاه کشور جهان درباره شخصیت امام را جمع آوری کرده که بعضاً اشاره ای به اندیشه سیاسی امام و تأثیر آن در کشورهای مختلف دارد.
417 «درسهائی از سیره و روش امام خمینی (دقت در مصرف بیت المال)». روزنامه جمهوری اسلامی، 17 دی 1386، ش 3077. ص 10.
نویسنده با ذکر نمونه هائی از رفتار امام در چگونگی مصرف بیت المال، الگوئی برای رهبران، سیاسی جامعه اسلامی ترسیم می کند.
درولی، بهرام
418 ولایت فقیه نظریه سیاسی جمهوری اسلامی. کارشناسی ارشد، دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، 1375. 243 ص.
نویسنده مطالب خود را در سه فصل تبویب نموده که فصل اول آن به رویکرد نظامی شیعه و قیامهای آن پرداخته و فصل دوم به رویکرد تئوریک شیعه در دوران غیبت می پردازد و در فصل سوم به رویکرد فرهنگی شیعه پرداخته و مباحث مشروطیت و دیدگاه علما درباره آن و سپس دیدگاههای امام در کتاب کشف
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 142
الاسرار و کتاب ولایت فقیه بررسی نموده و به تبیین نظریه ولایت فقیه به عنوان نظام حاکم بر جمهوری اسلامی ایران می پردازد.
دری نجف آبادی، قربانعلی
419 «توسعه، فرهنگ و دیدگاههای امام خمینی». روزنامه اطلاعات، 12خرداد 1375، ش 19630 - 19634، 19638، 19639، ص 6.
نویسنده پس از بیان اهمیت و ضرورت توسعه تاریخچه ای از آن را بیان نموده و سپس به نظرات امام در این خصوص از سال 42 اشاره می کند. پیام منشور بازسازی امام که پس از قبول قطعنامه 598 صادر شده را مورد بررسی قرار می دهد در این مقاله مفاهیم مورد توجه در توسعه از نظرا مام خمینی در موضوعات قطع وابستگی، رشد و توسعه درون گرا و اینکه فرهنگ محور توسعه بوده و راههای توسعه فرهنگی و جایگاه دین در توسعه و مسئله توسعه فرهنگ دینی می پردازد.
دژاکام، تقی
420 «"آزادی" از نگاه امام خمینی». روزنامه کیهان، 13خرداد 1370 (ش 14201). ص 6 و ش 14207 و ش 14208.
نویسنده کوشیده تا اهتمام امام به مسئله آزادی و خصوصیات آزادی مورد نظر ایشان و تجلیات آنرا در عرصه های اجتماعی و آزادی بیان و قلم و مطبوعات و محدودیتهای آنرا از نظر امام مورد بررسی قرار دهد.
دستغیب، سید محمد هاشم
421 ولایت فقیه، چاپ دوم: [ شیراز]، کانون تربیت شیراز، 1363. 254ص.
به منظور دفاع از نظریه ولایت فقیه و تبیین نظرات امام خمینی نگارش یافته و دارای این مباحث است: اهمیت و ضرورت ولایت فقیه، ولایت پیامبر و ائمه، ادله ولایت فقیه، وظایف ولایت فقیه، ویژگی های ولی فقیه، اقتصاد در دولت اسلامی. این کتاب قبلاً به صورت مقالاتی در روزنامه ابرار (26 تا 31 خرداد و 2تا 31 تیر 1365 و 5 تا 23 مرداد 1365 و 16 تا 29 شهریور 1365 و 1تا 6 مهر 1365) چاپ شده است.
دستغیب شیرازی، سیدعبدالحسین
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 143
422 حکومت اسلامی، تهران، ناس، 1363. 248ص.
گردآوری و تدوین خطبه های نماز جمعه در شیراز در بررسی ولایت فقیه است.
دستغیب، علی محمد
423 «حکم اخیر امام خمینی از گره ها را گشود و بن بست ها را باز کرد». کیهان، 6بهمن 1366، ش 13239. ص 14.
نویسنده به تشریح دیدگاه امام در مسائل حکومتی و بازگشائی بسیاری از مشکلات حکومتی با چنین دیدگاهی را مطرح کرده و به توضیح آن می پردازد.
دستمالچی، پرویز
424 نقدی بر قانون اساسی ج. ا. ا. و نظام ولایت فقیه، برلین، آزاد، 1373. 187ص.
نویسنده ضمن بیان تاریخ مختصری از پیدایش شیعه در اسلام و سپس ایران، ریشه های مکتبی - ایدئولوژیک ولایت فقیه را از دیدگاه امام خمینی مورد بررسی رار داده و تفاوتهای میان نظام دمکراسی و ولایت فقیه را ذکر می کند سپس به نقد قانون اساسی ج. ا. ا. و مقایسه آن با اصول حقوق بشر و دیدگاههای ارزشی غرب می پردازد.
دعموش، علی
425 «ولایت الفقیه و اثرها فی التحولات». ع. العهد، 19 تشرین الثانی 1999م. ص 33.
دفتر بررسیهای اجتماعی
426 «گذری بر اندیشه امام خمینی(ره)». روزنامه اطلاعات، 12خرداد 1376 (ش 21065). ص 6.
در این مقاله اندیشه های امام در بعد سیاسی و اجتماعی در موضوعات ولایت فقیه و ارزشهای حکومت اسلامی و تفکر ایشان در احیای شعائر اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است.
دفتر بررسیهای سیاسی - مرکز پژوهش
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 144
427 «انتخابات از منظر امام و رهبر». روزنامه اطلاعات، 17 اسفند 1374 (ش 20721). ص 12و7.
در این مقاله موضوع اهمیت انتخابات و بُعد شرعی و نیز مردمی آن و نقش شورای نگهبان و احزاب و گروههای اجتماعی و مسئولان اجرائی انتخابات از نظر امام خمینی و رهبر انقلاب مورد بررسی قرار گرفته است.
دفتر سیاسی
428 پیرامون ولایت فقیه، خط حاکم بر سپاه، بی جا، [انتشارات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی]. بی تا، 117ص.
این کتاب به تبیین ولایت فقیه از دیدگاه امام و پاسخ به شبهات مطرح شده در این موضوع پرداخته است.
دفتر فرق و مذاهب
429 «امام و حقوق اقلیت ها در جامعۀ اسلامی». روزنامه اطلاعات، 17خرداد 1369، ش 19060. ص 7 و ش 19062.
نویسنده مقاله پس از توضیحاتی در خصوص حقوق اقلیتها در قانون اساسی ج. ا. ا. به دیدگاههای فقهی امام در خصوص ازدواج، حق مالکیت، عوارض انتقال زمین، آزادی شغل، آزادی انتخاب مسکن اقلیتها پرداخته و به انبوهی از فرمایشات امام درباره حقوق اقلیتها اشاره می کند.
430 دو بهائی: ابوالاعلی مودودی و خمینی. اردو. کراچی، بیت التوحید کراچی، [بی تا]. 72ص.
ترجمه عنوان: دو برادر مودودی و [امام] خمینی
دوران، بهزاد
431 بازسازی تئوری انقلاب در آثار امام خمینی. کارشناسی ارشد، 1375.
نویسنده ضمن اشاره به نظریه های کلاسیک و جدید انقلاب در جهان و تبیین حکومت حق و باطل و بیان شرایط ذهنی و عینی انقلاب و تعبیر جامعه شناختی نظر امام برای تبیین انقلاب را مطرح و مدلی برای تبیین انقلاب اسلامی در آثار امام خمینی(س) عرضه می کند.
معرفی و توصیف
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 145
حضور، ش 22 (زمستان 1376). ص 273.
432 «الدور الکبیر الذی اداه الامام الخمینی فی العصر الحدیث». ع. الرصد، ش 43 (ایار 1994). ص 13 - 21.
آراء شخصیت های مختلف دوبارۀ تأثیرات اندیشه سیاسی امام خمینی است.
دوستی ثانی، مرتضی
433 «ضوابط دولتهای نامطلوب از دیدگاه امام و ویژگی های عملکرد عمومی آنان». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده ضمن بررسی مفهوم دولت و پیش فرضهائی که دولت باید الزاماً از آن برخوردار باشد به بررسی انواع دولتهیا نامطلوب از دیدگاه امام خمینی پرداخته و ویژگی های آنان را در قالب: بی قانونی، زورمداری، فریبکاری، وابستگی، جدائی دولت از ملت تبیین می نماید.
دهشیری، محمدرضا
434 «آرمان گرائی و واقع گرائی در سیاست خارجی از دیدگاه امام خمینی». سیاست خارجی، سال سیزدهم، ش 2، تابستان 1378. ص 329 - 357.
این تحقیق ضمن تبیین شاخص الگوهای آرمان گرا و واقع گرا در سیاست خارجی، الگوی "آرمان گرائی واقع بینانه" در اندیشه ی سیاست خارجی امام خمینی(ره) را مورد مداقه قرار می دهد.
435 «استراتژی بازدارندگی از دیدگاه امام خمینی». نامه پژوهش، ش 9. ص 175 - 189.
نویسنده به آماده سازی افکار عمومی داخلی و توجیه افکار عمومی بین المللی در آمادگی نیروهای مردمی توسط امام خمینی به مثابه یک راهبرد دفاعی – تبلیغی گریسته و تأکید امام بر دو جنبه نظامی و معنوی نیروهای نظامی و شبه نظامی را عاملی بازدارنده برای حمله دشمنان به جمهوری اسلامی تلقی می نماید.
436 «بررسی تطبیقی نظریات امام خمینی و اندیشه گران غربی دربارۀ انقلاب اسلامی». نامه پژوهش، ش 10 و11 (پایئز و زمستان 1377) ص 215 – 267.
نویسنده در بیان شرایط و عوامل مؤثر در وقوع انقلاب ایران به بررسی نقاط اشتراک و افتراق نظریات اندیشه گران غربی و آرای امام خمینی پرداخته است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 146
437 «پیوند سیاست داخلی و سیاست خارجی در اندیشۀ امام خمینی». حضور، ش 28، تابستان 1378. ص 162 - 183.
بنظر نویسنده در دیدگاه امام خمینی پیوند سیاست داخلی و سیاست خارجی به عنوان رابطه ای دو سویه بین دو متغیر وابسته در راستای متغیر مستقل نشر و احیای تعالیم حیاتبخش اسلامی در اقصی نقاط گیتی و معنا و مفهوم می یابد. نویسنده در تبیین این موضوع به بررسی مباحثی تحت این عناوین پرداخته است: بعد سیاسی پیوند داخلی و سیاست خارجی، بعد اقتصادی پیوند بین سیاست داخلی و سیاست خارجی، پیوند سیاست داخلی و سیاست خارجی در بعد نظامی، بعد فرهنگی پیوند سیاست داخلی و سیاست خارجی، بعد ارتباطاتی پیوند سیاست داخلی و سیاست خارجی، بعد حقوقی پیوند سیاست داخلی و سیاست خارجی.
438 «تجربه های تاریخی و آسیب شناسی نهضت های اسلامی صدسالۀ اخیر از دیدگاه امام خمینی». بصائر، سال ششم، ش 27(تیرماه 1378). ص 99 - 107.
نویسنده با استفاده از سخنان و مکتوبات امام به بررسی دستاوردهای نهضتهای شیعی در صد سال اخیر توجه نموده و به شناخت آفات نهضتهای تنباکو، مشروطیت، حرکتهای مدرس، مل شدن صنعت نفت و 15 خرداد پرداخته است سپس مصونیت نهضت امام خمینی از آن آفتها را تبیین می نماید.
439 «راهکارهای نیل به نظم بین المللی مطلوب از دیدگاه امام خمینی». مجموعه مقالات (جلد سوم) دومین کنگره بین المللی امام خمینی و احیای تفکر دینی 1377. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1377. ص 123 - 145.
در این مقاله به ویژگیهای نظم مطلوب و طرح هشت مرحله ای امام خمینی برای نیل به نظام مطلوب در سطوح فردی، روانشناختی، اجتماعی، جامعه شناختی، حکومتی، بین ملیتی، بین دولتی، سازمانی یا نهادی، کنفدراتیو بین المللی و جهانشمولی، گلو بالیستی را بررسی کرده و طرح ام القرای اسلامی را از دیدگاه ایشان مطرح می کند.
440 «قواعد فقهی دیپلماسی اسلامی از دیدگاه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده با استناد به دیدگاه امام خمینی که مبتنی بر قواعد فقهی و اصولی اسلامی می باشد به بررسی اصولی از دیپلماسی اسلامی با استفاده از مفاهیمی مانند: نفی سبیل، دعوت، تولی و تبرّی، تألیف قلوب و پایبندی به قرادادها و عرف بین المللی پرداخته و مصادیقی عینی و عملی آن را مورد بررسی قرار می دهد.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 147
دهقان، عزت الله
441 ولایت فقیه حکومت خدا بر مردم. بی جا، انتشارات واحد فرهنگی بنیاد شهید انقلاب اسلامی، 1362. 73ص.
نویسنده پس از ذکر ضرورت حکومت و وظایف انبیا و ائمه و رابطه آن، امر حکومت به مسئله ولایت فقیه پرداخته و وظایف فقها در تشکیل حکومت، ویژگیهای ولی فقیه و ولایت فقیه در قانون اساسی ج. ا. ا. و مباحث مربوط به آن را مورد بررسی قرا داده و به نظر امام خمینی در این زمینه نیز اشاره دارد.
442 الدین و الثورة فی ایران. ع. بیروت، معهد الانبیاء العربی، 1979م. 196ص. از اولین کتابهایی است که به تحلیل انقلاب اسلامی ایران و اندیشه های امام خمینی پرداخته است.
443 دین و حکومت. چاپ اول، تهران، خدمات فرهنگی رسا، 1378. 8. 6ص.
مجموعه مقالات از نویسندگان مختلف ارائه شده در سمینار انجمن اسلامی مهندسین در 1377است. در بسیاری از این مقالات به تحلیل آراء و اندیشه های سیاسی امام خمینی اشاره رفته است. عناوین و نویسندگان این مقالات عبارتند از:
ولایت انتصابی مطلقه فقیهان(نظرات امام خمینی، نوشته محسن کدیور)؛ خلافت مردم با نظارت مرجعیت(نظرات شهید آیت الله محمدباقر صدر، نوشته محسن کدیور)؛ حکومت از دیدگاه دین (از مهندس مصطفی کتیرایی)؛ نظریه آیةالله نائینی درباب حکومت اسلامی(از حسن یوسفی اشکوری)؛ دین و دولت (از دکتر ابراهیم یزدی)؛ مرزهای میان دین و حکومت (از مهندس عبدالعلی بازرگان)؛ حکومت دینی و قانون اساسی ( از مهندس لطف الله میثمی)؛ تحلیل مفهوم «حکومت دینی». (از دکتر عبدالکریم سروش)؛ امکان حکومت دینی (از مهندس عزت الله سحابی)؛ حکومت دمکراتیک اسلامی (از حسن یوسفی اشکوری)؛ دین اسلام حکومت (از دکتر علی محمد ایزدی)؛ انسان در رابطه دین و حکومت (از محمد بسته نگار)؛ مفاهیم بنیادی جوامع آزادمنش (از مهندس امیرسعید موسوی حجازی)؛ بررسی سیر تاریخی رابطه دین و حکومت در اندیشه، آرا و عملکرد متفکران دوره قاجار(از محمد ترکمان)؛ رابطه دین و دولت (از دکتر غلامعباس توسلی)؛ ایمان، سیاست و حکومت (از محمد مجتهد شبستری)؛ پیوند دین و حکومت (از مصطفی حسینی طباطبائی).
ذاکری، علی اکبر
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 148
444 «ولایت فقیه و اعلمیت». حوزه، سال پانزدهم، ش 1و2 (فروردین –تیر 1377). ص 124 - 157.
ذوبیان، سامی
445 ایران و الخمینی: منطلقات الثورة وحدود التغییر. ع. بیروت، دار المسیرة، 1979م. 326ص.
با روش توصیفی و تاریخی به تحلیل و بررسی انقلاب اسلامی و جایگاه امام خمینی در این انقلاب پرداخته است. در موراد مختلف به نظرات سیاسی و حکومتی امام خمینی و اقدامات وی رسیدگی کرده است.
راستی کاشانی، حسین
446 «توضیحات آیت الله راستی پیرامون فتاوی اخیر حضرت امام». رسالت، 28دی ماه 1366، ش 591. ص 4.
نویسنده مقاله به تبیین دیدگاه امام در خصوص اختیارات ولی فقیه پرداخته است.
راسخ، علی احمد
447 «احزاب سیاسی در اندیشه سیاسی امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده در این مقاله ضمن بیان کاستی های احزاب در ایران در قالب حزب دولتی، عدم اصالت احزاب، وابستگی، فقدان فرهنگ سیاسی، احزاب؛ تعارض با یکپارچگی به ویژگی های احزاب در نظام ولایت فقیه از منظر امام خمینی اشاره می کند و آن را تحت این شرایط مورد بررسی قرار می دهد: عدم برخورد مسلحانه با نظام اسلامی، انتقادگری بجای توطئه، عدم وابستگی، عدم ضرار، حمایت مردمی، سازگاری با وحدت ملی و اجتماعی.
الراشد، عبدالرحمن
449 «نهایة التاریخ الاصولی». ع. الشرق الاوسط، 26 و 25 و 24 / 8 / 1997م.
بنیادگرایی در جهان اسلام از نگاه فلسفه تاریخ وفلسفه سیاست بررسی شده است.
الرافعی، مصطفی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 149
449 الامام الخمینی: لبنة اساسیة فی سوسیولوجیته و سیکولوجیته و سیاسته و فقهه.
ع. چاپ اول: بیروت، الدار الاسلامیة، 1414ق / 1994م. 392ص.
بررسی ابعاد مختلف شخصیت و افکار امام خمینی اعم از اندیشه های فقهی و سیاسی وی از نگاه جامعه شناسی و روان شناسی است. این اثر در ده باب تدوین شده است: باب اول در دو فصل نگارش یافته است در فصل اول راه ها و کوشش هایی که نظیر اخواب المسلمین و مودودی در زمینه اصلاح جامعه اسلامی پیموده انجام داده اند در مقایسه با کوشش های امام خمینی بررسی شده و در فصل دوم موقعیت ایران به عنوان پایگاه اندیشه و عمل ایشان بررسی شده است. باب دوم نیز شامل دو فصل نسبت ایشان پرداخته است. باب سوم در سه فصل زندگانی و شخصیت وی بررسی شده است. باب چهارم درباره و نقد استعمار است. باب پنجم به مواضع امام خمینی در مورد صهیونیسم و اسرائیل و فلسطین پرداخته است. باب ششم در هفت فصل آراء ایشان دربارۀ حقوق زن و موقعیت زن بررسی شده است. باب هفتم انقلاب اسلامی ایران در سه فصل تحلیل شده است. باب هشتم نظرات ایشان در مورد اجتهاد و تقلید و فتواهای جدید و آراء ابتکاری وی در مسائل فقهی است. باب نهم در پنج فصل به بررسی تأسیس دولت دینی و تعریف آن، شکل حکومت اسلامی، مرجعیت و ولایت فقیه پرداخته است. باب دهم بررسی شوری و مسئولیت نهادها در جمهوری اسلامی ایران است. باب یازدهم توضیح ویژگی خط امام است.
رامین، فاطمه
450 ولایت فقیه. رساله سوم مدارج علمی شورای مدیریت حوزه علمیه قم، 1376. 43ص.
نویسنده ضمن ذکر ادله ولایت فقیه به تبیین دیدگاه علمای شیعه در این باره پرداخته و نظرات امام خمینی در ولایت فقیه را مورد بررسی قرار داده است.
الراوی، عبدالستار عزالدین
451 الفکر السیاسی الایرانی المعاصر(ولایة الفقیه). ع. بغداد. مرکز البحوث و المعلومات، 1985م. 92ص.
نویسنده به نقد دیدگاههای امام خمینی از کتاب ولایت فقیه و کشف الاسرار همچنین قوانینی از قانون اساسی ج. ا. ا. در سه فصل الحکومة الاسلامیة، نظام الحکم الاسلامی و سبیل النضال است. البته لازم به تذکر است که نویسنده ظاهراً از اهل سنت عراق بوده و در زمان جنگ بین دو کشور این کتاب را نوشته است.
راه کارگر
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 150
452 ولایت فقیه. بی جا، نشر راه کارگر، 1358. 62ص.
از موضع مارکسیسم به نقد ولایت فقیه و آراء امام خمینی پرداخته است.
ربانی گلپایگانی، علی
453 «دمکراسی در سایۀ ولایت فقیه». کتاب نقد، ش 8 (پائیز 1377). ص 217 - 244.
نویسنده به بیان مباحثی پیرامون ولایت مطلقه فقیه و راههائی که در حکومت الهی مانه بروز استبداد می شود اشاره نموده که ناظر به دیدگاههای امام خمینی در این مورد است.
454 دین و دولت. [تهران]، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1377. 180 ص.
نویسنده به مناسبات دین و دولت از نظر فلسفه سیاست اسلام پرداخته و در فصل چهارم کتاب تحت عنوان فقاهت و حکومت، ابعاد مختلف ولایت فقیه و مقصود از ولایت مطلقه را توضیح داده و ولایت انتخابی فقیه را مورد نقد قرار می دهد. در این بحث به کتابهای امام برای تبیین موضوع استناد شده است.
رجالی، علیرضا
455 «انقلاب اسلامی در کوثر کلام امام». روزنامه رسالت، 15بهمن 1375 (ش 3206). ص 19.
این مقاله بصورت مختصر به بررسی ماهیت، علل و عوامل و هدف انقلاب اسلامی از دیدگاه امام خمینی پرداخته است.
رجائی، فرهنگ
456 ارزشهای اسلامی و دیدگاه جهان: نظریات [امام] خمینی درباره بشر، کشور و سیاست بین الملل. مقدمه کنت دبلیو. تامسون. آمریکا، دانشگاه امریکا، 1983. 148ص.
رجب زاده، احمد
457 «تحلیلی جامعه شناختی از تکوین و تداوم حکومت اسلامی در ایران و جهان اسلام». نامه پژوهش، سال دوم، ش 8 (بهار 1377). ص 51 - 67.
نویسنده پس از بررسی شرایط ساختاری که زمینه حکومت اسلامی در شکل ولایت فقیه را بوجود آورد به بررسی نظریه سیاسی شیعه در این مورد و
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 151
دیدگاههای امام خمینی پرداخته است.
رجبی، فاطمه
458 «اخلاقی سیاسی، محورهای اخلاقی و سیاسی در اندیشه و عمل امام خمینی». مجموعۀ مقالات هشتمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی حضرت امام خمینی(ره). تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج، 1377. ص 313 - 343.
نویسنده پس از بررسی معنای سیاست در رسالت انبیاء، محورهای مهم اخلاق سیاسی در اندیشه و عمل امام را در شش موضوع تبیین نموده، و نمودهای چنین سیره ای را در حکمها و عملکرد امام مورد بررسی قرار می دهد.
459 «منزلت اخلاق سیاسی در هدایت و رهبری امام خمینی». بصائر، سال ششم، ش 27، تیرماه 1378. ص 48 - 57.
این مقاله دارای مباحث ذیل است:
تأثیر اخلاق سیاسی در حفظ وجاهت و اساس اسلام، تأثیر اخلاق سیاسی در صدور انقلاب اسلامی، تبعیت از سیره معصومین(ع) در به کارگیری اخلاق سیاسی، کاربرد اخلاق سیاسی در اعتقاد نسبت به نظارت امام عصر(عج)، تأثیر اخلاق سیاسی در گزینش ملاکها و معیارها، مسئولیت همگانی در ارتباط با اخلاق سیاسی، در پایان احکام حکومتی امام و عملکردهای ایشان در حیطه اخلاق سیاسی تشریح شده است.
رجبی، محمدحسن
460 زندگینامه سیاسی امام خمینی. تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1369. تهران، کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، 1370. تهران، انتشارات مرکز انقلاب اسلامی، 1377. 704ص.
این کتاب در 6 فصل تبویب گردیده و نویسنده ضمن تحلیل شرایط سیاسی اجتماعی و فرهنگی در دوره های مختلف و استفاده امام از شرایط مناسب هر دوره برای بیان دیدگاههای خویش، کتابهای سیاسی امام را نیز توصیف نموده و نظریات ایشان را در موضوعات مختلف مورد بررسی قرار داده است.
ترجمه عربی
الحیاة السیاسیة للامام الخمینی. ترجمۀ فاضل عباس بهزادیان، بیروت، دارالروضة للطباعة و النشر و التوزیع، 1993م. 440ص.
معرفی و توصیف
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 152
«الحیاة السیاسیة للامام الخمینی الراحل». ع. خالد توفیق، الوحدة، ش 199 (1417ق). ص 46 - 50.
461 «رحل الامام و المبادی راسخة». ع. الثورة الاسلامیة، ش 110 (6 / 1989م).
اندیشه های سیاسی و حکومتی امام خمینی و تأثیر و کارکرد و تداوم آن ها را بررسی کرده است.
رحمان ستایش، محمد کاظم
462 «حدود و حقوق فردی در حکومت اسلامی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از بررسی مفاهیم مختلف حقوقی به معنی و مبنای حق و محدودۀ حقوق فردی از دیدگاه مکاتب مختلف پرداخته و حق از دیدگاه فقه اسلامی را مورد بررسی قرار می دهد. سپس حقوق فردی در حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی مطرح شده و مبانی تجدید حقوق فردی از این دیدگاه مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد.
رحمانی، حمید
463 «امام نگران اختلاف نیروهای انقلاب. روزنامه جمهوری اسلامی، 28شهریور 1377(ش 5586). ص 15 و ش 5592.
نویسنده بزرگترین نگرانی امام را اختلافات نیروهای خودی دانسته و در توضیح آن اختلافات مثبت و منفی را از دیدگاه امام مورد بررسی قرار می دهد.
رحمانی، محمد
464 «احکام حکومتی و زمان و مکان». ملاکات احکام و احکام حکومتی، ج 7. قم، کنگره بررسی مبانی فقهی امام خمینی، 1374. ص 264 - 371.
دارای این مباحث است: معنا و اقسام حکم حکومتی، رابطه حکم حکومتی با احکام اولیه و ثانویه، احکام حکومتی در کتاب و سنت، فقهاء و احکام حکومتی، احکام حکومتی و احکام اولی و احکام ثانوی
465 «نمونه هایی از احکام حکومتی». ملاکات احکام و احکام حکومتی، ج 7، قم، کنگره بررسی مبانی فقهی امام خمینی، 1374. ص 265 - 314.
دارای این مباحث است: حکم حکومتی و ویژگی های آن، نمونه هایی از احکام حکومتی در عبادیات، اقتصاد، جزاء، خانواده و سیاست.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 153
رحمدل، غلامرضا
466 «چشیدن قطره ای از دریا». روزنامه جمهوری اسلامی، 19خرداد 1373، ش 4350. ص 11.
نویسنده در مقاله ای مختصر ابعاد سیاسی و اجتماعی شخصیت امام خمینی را مورد بررسی قرار می دهد.
رحیم پور، حسن
467 «ولایت فقیه و نقد دیدگاههای مخالف». تهیه و تنظیم سید مجید ظهیری. اندیشه حوزه، سال پنجم، ش دوم، مهر و آبان 78. ص 151 - 224.
در این مقاله نویسنده به دفاع از نظریه ولایت مطلقه فقیه که مورد نظر امام خمینی می باشد به نقد دیدگاههای مخالفین و از جمله مرحوم مهندس مهدی بازرگان، دکتر حائری و آقای دکتر سروش می پردازد.
رحیم صفوی، یحیی صفوی، رحیم
468 قانون اساسی جمهوری اسلامی و اصول دمکراسی، فرانسه، انتشارات خاوران، 1370.
رزازی، محمد
469 «پیامهای امام، آینه انقلاب اسلامی». روزنامه کیهان (ویژه نامه اولین سالگرد رحلت امام)، 13خرداد 1369، ش 13918. ص 24 - 25و 27.
نویسنده یکی از جنبه های شخصیت امام را قدرت بلامنازع وی در پیامهای ایشان می داند و هدایت و رهبری امام را معجزه گونه تحلیل کرده و نقش تعیین کننده این پیامها را در مراحل تکوینی انقلاب اسلامی و برخورد، معارضان و مخالفان انقلاب و همچنین در جنگ تحمیلی و سیاست خارجی مورد بررسی قرار می دهد.
رشید احمد خان
470 «امام خمینی اورانکا عهدیا یک سیاسی جائزه». اردو. مجموعه مقالات کانفرس افکار و نظریات حضرت امام خمینی. لاهور، خانه فرهنگ ج. ا. ا.، 1994. ص 88 - 98.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 154
بررسی افکار سیاسی و اندیشۀ حکومتی امام خمینی به زبان اردو است.
رشید، غلامعلی.
471 «تحلیل فرماندهی ولائی امام خمینی(ره) در مدیریت سیاسی، نظامی جنگ و قطعنامه 598». بصائر، سال ششم، ش 27، تیرماه 1378. ص 65 - 74.
مصاحبه شونده پس از بررسی تفاوت انقلاب اسلامی با دیگر انقلابها به تدبیرهای امام در حفظ نیروهای نظام و بکارگیری نیروهای مردمی در جنگ و مدیریت ایشان در اداره جنگ اشاره می کند.
رضائی، محسن
472 «نظریه موازنه قوا در اندیشه حضرت امام خمینی». روزنامه اطلاعات، 29 فروردین 1373(ش 20172). ص 6و 11 (به نقل از مجله سیاست دفاعی).
نویسنده با دقت در نظریات امام در بُعد مسائل دفاعی که در طی 8 سال دفاع مقدس مطرح کرده اند به بررسی این موضوع به لحاظ نظامی پرداخته و آنرا طی مباحثی مانند تعریف موازنه قوا و آثار و فوائد آن، عناصر اصلی موازنه قوا و همچنین حفظ و نگهداری موازنه قوا می پردازد.
رضائی فرد، عبدالله
473 «روند تاریخی نظریه ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی(ره)». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده روند تاریخی نظرات امام را در سه مرحلۀ: 1 - نظارت، 2 – حکومت اسلامی بدون فقیه، 3 - ولایت انتصابی عامه فقیه متبلور می بیند و به تبیین آن پرداخته و نهایتاً اشاراتی به دیدگاه های سیاسی امام دارد.
رضوی، سید عباس
474 «جهاد دفاعی و ابتدائی از دیدگاه امام خمینی(س)». روزنامه اطلاعات، 2مهر 1374(ش 20584). ص 7.
نویسنده پس از بحثی از مفاهیم دفاع و جهاد، جهاد دفاعی را عمدتاً و بطور موجز از نظر امام بررسی می نماید.
الرفاعی، جهاد
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 155
475 «الاصولیة العلمانیة». ع. الامان، 9 / 1 / 1998م.
مقایسه دو جریان سکولاریزم و بنیادگرایی در جهان اسلام است.
الرفاعی، عبدالجبار
476 «الاحیاء، الاصلاح، النهضة قراءة فی فکر الامام الخمینی». ع. مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده به نقش دین در اداره جامعه بشری و جایگاه احیاگران دین همچون سیدجمال، اقبال و نهایتاً امام خمینی و نظرات ایشان در نقش زمان و مکان در اجتهاد اشاره کرده است. مباحثی مانند فقه و زندگی، قرآن وزندگی از منظر امام خمینی نیز مورد بررسی قرار گرفته و تأکیدات ایشان بر حقوق مردم بیان گردیده است.
رمضان عبدالله
477 «امام خمینی بانی بیداری اسلامی در عصر حاضر». روزنامه جمهوری اسلامی، [12]خرداد 1376 (ویژه هشتمین سالگرد رحلت امام خمینی «ره»)، ص 25.
مصاحبه با رمضان عبدالله دبیر کل جنبش جهاد اسلامی فلسطین است که به نقش امام در احیاء دیانت و تحرک بخشیدن به حرکت ظلم ستیز مردم فلسطین پرداخته است.
روا، اولیفیه Olivier Roy
478 تجربة الاسلام السیاسی، ترجمۀ به عربی: نصر مروّة. بیروت، دارالساقی، 1994. 213ص.
کتاب فوق از یک مقدمه و 11 فصل تشکیل شده و نویسنده در فصل دهم تحت عنوان «ایران التشیّع و الثورة». با بررسی حرکت های سیاسی علمای شیعه در طول تاریخ ایران به دیدگاههای سیاسی امام خمینی در زمینه حکومت و ولایت فقیه اشاره می کند.
روحانی، حسن
479 «اصول تفکر سیاسی امام خمینی». روزنامه همشهری، 17 خرداد 1378. ص 9.
این مقاله ضمن بررسی ادوار زندگی امام خمینی، لزوم بررسی اجتهاد در کلمات امام را یادآور شده و اصلی ترین تئوری در اندیشه سیاسی امام که جداناپذیر بودن
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 156
دین از سیاست است را مورد بررسی قرار داده است.
480 «امام و تحولات عصر کنونی». روزنامه همشهری، 19 خرداد 1378. ص 9.
نویسنده در این مقاله پس از ذکر دخالت پیش از حد دولت ج. ا. ا. در اداره کشور و محاسن واگذاری این تصدی به مردم به مبانی ایدئولوژیک که پایه های نظام اسلامی بر آن قرار دارد و نقش امام در آن پرداخته و پویائی فقه، احکام حکومتی، احکام ثانویه، اصل زمان و مکان و اهمیّت آن را از منظر امام مورد بررسی قرار می دهد.
481 «مردم سالاری از دیدگاه امام خمینی». روزنامه همشهری، 18 خرداد 1378. ص 9.
نویسنده به دیدگاههای امام خمینی در زمینه نقش و جایگاه مردم در حکومت اسلامی اشاره نموده و امتیازات آن را در قالب نظریه پردازی - کارشناسی و مدیریت، لزوم تفکیک مسئولیتها، لزوم شکل گیری احزاب بررسی نموده است.
روحانی، حمید
482 بررسی و تحلیلی از نهضت امام خمینی.
جلد اوّل: چاپ یازدهم: قم، دفتر انتشارات اسلامی 1360. 957ص.
نویسنده با بیان زندگینامه امام و شروع دوران مبارزاتی ایشان به ترسیم وقایع مربوط به سالهای 1341 تا 1345 و موضعگیری های امام در وقایع مختلف و تحلیل آن پرداخته است.
جلد دوّم: تهران، واحد فرهنگی بنیاد شهید با همکاری سازمان انتشارات و آموزش انقلاب اسلامی، 1364. 1026 ص.
نویسنده به ادامه مباحث قبل پرداخته و البته در این کتاب نیز از زمان تبعید امام به ترکیه مسائل را پی می گیرد. اسناد مربوط به مسائل مطرح شده از صفحه 713 تا 996 کتاب آورده شده.
جلد سوم: تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، 1372.
در این جلد مفروض اصلی نویسنده این است که در یکصد سال گذشته ایران دو جریان رویارویی یک دیگر قرار داشته اند: 1 - جریان منور الفکرها و غربزدگان، 2 - جریان مذهبی ها و غرب ستیزان، نویسنده دیدگاه های امام را در قالب گروه دوّم بررسی کرده عامل تحولات و اتفاقات در ایران را منتسب به یکی از این دو گروه می کند.
روحانی، عبدالخالق
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 157
483 «اسلام و دمکراسی از دیدگاه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده ضمن بیان مقدمه ای درباره تاریخ ورود دمکراسی به ایران و طرح آن توسط روشنفکران و روحانیت به دیدگاه های امام خمینی در خصوص آزادی و دمکراسی اشاره نموده است.
روحانی، مهدی
484 «وجهة نظر شیعیة تناقض فتوی الخمینی فی ولایة الفقیه: الولایةالمطلقة الالهیة تتعارض مع نظریة التزاحم (بین الواجبین الفقهیة)». ع. الحیاة، 11 / 3 / 1996م.
نقد آراء امام خمینی در مسائلی از ولایت فقیه است.
روحانی، هادی
485 نگاهی به مسئله ولایت، بی جا، بی نا، [1369]. 126ص.
به منظور تبیین نظریه ولایت فقیه با گرایش دفاع از آرای امام خمینی در مباحث ذیل نگارش یافته است: ولایت خدا، ولایت انسانها، ولایت تکوینی، ولایت تشریعی، ولایت فقیه.
روستائی، جاوید
486 «جایگاه مردم در نظام حکومتی ولایت فقیه بر اساس اندیشه های امام خمینی». کتاب ماه ویژه یکصدمین سال تولد امام خمینی(ره)، 30 فروردین 1378. ص 11.
این مقاله در صدد توضیح رابطه جمهوریت و اسلامیت در قالب بحث پیرامون جایگاه مردم، گسترۀ ولایت فقیه و در نهایت تبیین مشروعیت آن در نظام اسلامی می باشد.
رؤوف، عادل
487 الامام الخمینی، الخطاب الثوری و الدولة الثوریة. ع. بیروت، الدار الاسلامیة، 1416 ق / 1995م. 236ص.
نویسنده با ذکر جملاتی از امام به شرح و بسط آن در موضوعات و مسائلی سیاسی، فرهنگی، دفاعی، مسائل مربوط به انقلاب اسلامی، مسئله فلسطین و رهبری پرداخته و ابعاد مختلف دولت مورد نظر امام خمینی را بررسی کرده است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 158
488 الامام الخمینی رجل القرن الحادی و العشرین: رکائز و مقاومة مشروع الاسلام، ع. بیروت، انتشارات دارالحق لبنان، [بی تا]، 200ص.
معرفی و توصیف
«الامام الخمینی رجل القرن الحادی و الشعرون». حضور، ش 24 (تابستان 77). ص 320.
این مقاله معرفی و توصیف کتاب مزبور است که اندیشه های فلسفی و عرفانی امام خمینی(ره) را بیان نموده و به نقش آن در راهبرد سیاسی ایشان اشاره دارد.
روونسون، مکسیم
489 «الاصولیة الاسلامیة و الاصولیات الاخری». ع. الشرق الاوسط، 15 و 14 / 1 / 1997م.
بررسی تطبیقی بنیادگرایی اسلامی و بنیادگرایی در مسیحیت، زمینه های رشد بنیادگرایی، آراء امام خمینی و تأثیر آن ها در بنیادگرایی است.
رهبر، محمدتقی
490 «امام و مسلمانان جهان». روزنامه کیهان، 20 بهمن 1370 (ش 14405). ص 16.
نویسنده به شیوه مبارزاتی حضرت امام برای آزادی توده های دربند اشاره کرده و دیدگاههای ایشان را در زمینه تکلیف مسلمانان در قبال دولتهای خود فروخته و چگونگی برخورد مسلمین از طریق وحدت و توحید کلمه با دولتهای خود مورد بررسی قرار داده، سپس ضرورت مبارزه با هجوم تبلیغات دشمنان و مسئولیت مردم ایران و مسلمانان در قبال حفظ نظام اسلامی ایران از نظر امام خمینی مورد تحلیل قرار گرفته است.
رهبری، حسن
491 «جغرافیای دولت». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از بیان مقدمه ای در زمینه قدرت و قانون به اختیارات ولی فقیه و سیرۀ عملی امام خمینی اشاره کرده و نظرات وی در زمینه رهبری قبل از پیروزی انقلاب و تدوین قانون اساسی و موضوع رهبری پس از تصویب قانون اساسی را مورد بررسی قرار داده است.
ره پیک، حسن
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 159
492 «امام خمینی مرد عمل در عرصۀ دین وسیاست». روزنامه کیهان، 11 مهر 1375 (ش 15753). ص 6 و ش 15756.
نویسنده نظرات امام خمینی را درباره ویژگیهای مدیریت اسلامی و مسائلی که مدیران در نظام اسلامی در زندگی فردی و روابط اجتماعی باید رعایت نمایند را مورد بررسی قرار می دهد و آراء ایشان در خصوص مدیریت کلان جامعه اسلامی بررسی شده است.
493 «رهنمودهای امام در جهت خودکفائی». مجله حوزه، سال هفتم، ش 37و 38. فروردین - تیر 1369. ص 357 - 384.
نویسنده پس از طرح دیدگاه اسلام درباره خودکفائی به دو شرط جهت رسیدن به آن از دیدگاه امام اشاره کرده که عبارتند از: 1 - تبیین نظری اقتصاد اسلامی، 2 - حفظ اصول و ارزشها و سپس به توضیح این دو شرط از نظر امام می پردازد.
رهنمائی، سید محمدرضا
494 «منشأ اعتبار و مشروعیت حکومت اسلامی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
در این مقاله پس از تبیین مبانی حکومت اسلامی پیرامون مشروعیت آن بحث شده است.
رهنورد، زهرا
495 «امام خمینی و اندیشۀ دولت بزرگ اسلامی و جمهوریهای آزاد و مستقل». مسائل مستحدثه، ج 13. قم، کنگره بررسی مبانی فقهی امام خمینی، 1374. ص 37 - 82.
دارای دو بخش است: چهارچوب ساختاری اندیشه سیاسی امام خمینی، بنیادهای اندیشه سیاسی اسلام. در بخش دوم به دلایل تشکیل حکومت اسلامی از نظر امام خمینی، مدل حکومت اسلامی به نظر ایشان و اهداف حکومت اسلامی پرداخته است.
ریک، الدریاس
496 «تحولات جدیدة فی الجمهوریة الاسلامیة الایرانیة دلیل علی مستقبل الاصولیة لاسلامیة». ع. مقاله ارائه شده به سمینار سالگرد امام خمینی، دمشق، 1999م.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 160
رئیس زاده، محمد حسین
497 نقش مردم در مشروعیت نظام سیاسی اسلام. کارشناسی ارشد، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1375. 99ص.
نویسنده پس از بررسی مفهوم مشروعیت و ابعاد مختلف، نظریات گوناگون در منشاء مشروعیت نظام سیاسی را بررسی نموده و حکومت اسلامی در چهارچوب ولایت فقیه و نظریات مختلف در ولایت فقیه را ذکر نموده و دیدگاههای امام در این زمینه را مورد بررسی قرار داده است.
زارعی، سعدالله
498 «خلاصه ای از اندیشه سیاسی حضرت امام خمینی دربارۀ دین و دولت». حضور، ش 18 (زمستان 1375). ص 224 - 231.
نویسنده ضمن تعریفی از مفهوم دین و دولت به برداشت امام از مفهوم دولت اشاره کرده و با استناد به کتابها و سخنان ایشان به چهار دلیل بر پیوستگی دین و دولت اشاره می کند. سپس چگونگی تحقق دولت اسلامی را از منظر امام خمینی مورد بررسی قرار می دهد.
499 «دین و دولت در اندیشه سیاسی امام خمینی». روزنامه جمهوری اسلامی، 21 آبان 1374. ش 4763. ص 14.
نویسنده پس از بحث مفاهیم دین و دولت به بررسی ارتباط این دو واژه در تفکر امام خمینی و دلائل عقلی و نقلی ایشان بر این مسئله می پردازد و ارتباط وثیق ایندو مقوله را در نظر ایشان مورد بررسی قرار می دهد.
500 «مردم در "اندیشه" و "سیره" سیاسی حضرت امام خمینی». روزنامه جمهوری اسلامی، 10 خرداد 1375، ش 4916. ص 12.
نویسنده با توجه به اندیشه و سیره عملی امام خمینی در صدد اثبات پیوند دوجانبه ای بین شریعت و مردم در دیدگاه ایشان است و این مردم گرائی را نه یک جنبۀ تأسیسی بلکه احیاء یک جنبه مهم از اسلام رسول الله می داند سپس به دو دیدگاه "اسلام برای مردم" یا "مردم برای اسلام" از نظر امام پرداخته و با ذکر نظرات مختلف در این موضوع و استناد به سخنان امام، تأییدهائی برای هر دو نحله می یابد و نتیجه می گیرد که از دیدگاه امام ماهیت غنی اسلام و حمایت کارساز توده ها هر دو اساسی و بنیادی هستند و نباید هر یک را فدای دیگری نمود و یا یکی را در دیگری ادغام کرد. بلکه هر کدام را جداگانه بعنوان یک بخش اساسی اندیشه اسلامی مورد امعان نظر قرار داد.
زارعی کیاپی، مجتبی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 161
501 «مبانی، اصول تحلیل و حرکت سیاسی در سیره و روش امام خمینی». بصائر، سال ششم، ش 27، تیرماه 1378. ص 141 – 144.
این مقاله بصورت مختصر موضوعاتی از اندیشه سیاسی امام را مورد بررسی قرار داده است.
زاهدی، محمد
502 ولایت فقیه. رساله پایه سوم مدارج علمی شورای مدیریت حوزه علمیه قم، 1374. 30ص.
نویسنده در بحث از ولایت فقیه دیدگاههای امام خمینی درباره ویژگیهای رهبری جامعه اسلامی را بیان نموده است.
زرشناس، شهریار
503 «امام خمینی(ره) انقلاب دینی و احیای تفکر اسلامی». روزنامه کیهان، 11 خرداد 1370 (ش 14199). ص 11.
نویسنده امام خمینی را بعنوان محیی تفکر اسلامی دارای دو تفاوت اساسی با احیاگران پیشین می داند که یکی تفاوت در حوزه مبانی نظری و دیگری در قلمرو عملی دانسته که به همین دلیل در احیای تفکر اسلامی دچار التقاط نگردیده و بابه صحنه عمل کشاندن نقد و بیان ضرورت تشکیل حکومت اسلامی عملاً برای تحقق حکومت دینی کوشید و با رهبری خود انقلابی را پیروزی رساند.
زرگر، ابراهیم
504 مبانی تصمیم گیری سیاسی از دیدگاه امام خمینی. کارشناسی ارشد دانشگاه امام صادق(ع) رشته علوم سیاسی.
505 زمینه های صدور فتاوی امام در مسأله ولایت مطلقه فقیه و احکام حکومتی. مهدی نصیری. بی جا، انجمن اسلامی معلمان ایران، 1367. 250 ص.
زهیری، علیرضا
506 «امام خمینی؛ روحانیت و نظام سیاسی». علوم سیاسی (ویژه یکصدمین سال میلاد امام خمینی)، ش پنجم (تابستان 1378). ص 200 - 221.
این مقاله دو موضوع را مورد بررسی قرار داده و از منظر امام به آن نگریسته است یکی آراء و نظریات سیاسی امام دربارۀ روحانیت و رابطه آن با نظام سیاسی و
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 162
دیگری ساخت روحانیت و گونه های موجود در درون این ساخت و شیوه های رفتاری آن در قبال نظام سیاسی.
زیدان، صالح
507 «مواضع امام خمینی از ایده ای سرچشمه می گرفت که خواستار رهانیدن محرومین از ستم و بندگی است». روزنامه کیهان، 170 رداد 1373 (ش 15076). ص 7.
در این مصاحبه تأثیر و نقش افکار امام خمینی بر مبارزات مردم فلسطین و صلح خاورمیانه بررسی شده است.
الزین، حسن
508 الثورة الایرانیة فی ابعادها الفکریة و الاجتماعیة. ع. بیروت، 1979م.
نویسنده ضمن بررسی شخصیت امام خمینی وشرایط اجتماعی و سیاسی در دوران پهلوی به عامل مذهب و نقش اساسی آن در پیروزی انقلاب و هم چنین بینش امام در دادن پاسخهای متناسب با زمان به چالشهای موجود اشاره می کند.
ساجدی، سید داود
509 «امام خمینی و حفظ نظام اسلامی». روزنامه کیهان؛ 15 بهمن 1370 (ش 14401). ص 6.
نویسنده با تأکید برسخنان امام اساسی ترین عامل در برپائی و حفاظت از نظام اسلامی را در مبارزه با مظاهر نظام یافته شرک و کفر دانسته و به ابعاد این مبارزه در گسترش طلبی هر دو نظام و کوشش هر دو برای رشد و توسعه خود اشاره می کند.
سازمان تبلیغات اسلامی
510 خط الامام الخمینی: عرض للمبادی العامة. ع. تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، بی تا، 121ص.
نویسنده با اشاره به سیره های عملی و نظری امام و شاخصهای آن به بررسی حکومت و ولایت فقیه عادل از منظر ایشان می پردازد.
سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی
511 ولایت فقیه استمرار حرکت انبیا، تهران، سازمان مجاهدین انقلاب اسلامی،
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 163
1360. 79 ص.
این کتاب با انگیزه دفاع از ولایت فقیه در قانون اساسی و تأیید دیدگاههای امام خمینی در این زمینه نوشته شده است.
سائلی، علی
512 «حکومت دینی در ترازوی فقه و کلام». اندیشه حوزه، ش 17، تابستان 1378. ص 112 - 138.
نویسنده در بررسی های فقهی و کلامی خود درباره ولایت فقیه به دیدگاههای امام خمینی اشاره نموده است.
سالک، عباس
513 «امام خمینی(ره) و پیوند دین و دنیا». رسالت، 31مرداد 1378(ش 3938). ص 4.
نویسنده به دیدگاههای سیاسی امام خمینی در قالب پیوند امور دنیوی و بخصوص سیاست با مباحث دینی اشاره نموده است.
سالمی، محمدتقی
514 «اولی الامر در عرف دانشمندان اسلامی و از دیدگاه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده ضمن بیان تفسیری که مسلمانان و بخصوص اهل سنت از مسئله اولی الامر داشته و دارند و موضوعات ولایت و امامت، اولی الامر و امامت، اولی الامر و اجتهاد، اولی الامر و نیابت امر را مطرح نموده و دیدگاه های امام خمینی درباره اولی الامر را با استفاده از کتاب ولایت فقیه تبیین می نماید.
سبحانی، جعفر
515 «[اندیشه حکومتی امام خمینی]». تأملی براحیای تفکر دینی (مجموعه مصاحبه ها و میزگردها) کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی 13 - 11 خرداد 1376. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1376. ص 49 - 56.
مصاحبه شونده به ویژگیهای امام خمینی در ابعاد مختلف و از جمله مشی سیاسی و اندیشه های فقهی - سیاسی ایشان اشاره نموده است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 164
516 معالم الحکومة الاسلامیة. ع. نگارش جعفر الهادی، اصفهان، مکتبة الامام امیرالمؤمنین علی(ع) العامة، بی تا، 662ص.
ترجمه فارسی
مبانی حکومت اسلامی، دو جلد. ترجمه و نگارش ابوالفضل موحد. اصفهان، کتابخانه امیرالمؤمنین، 1362. 991ص.
نویسنده در مقدمه کتاب بر توصیه و تشویق امام خمینی، دال بر تشریح مباحث مربوط به حکومت اسلامی اشاره نموده و کتاب فوق را متشکل از مجموعه مباحث مطرح شده در مؤسسه امام صادق(ع) می دانند که اولین بار به زبان عربی توسط جعفر خوش نویس تحت عنوان معالم الحکومة الاسلامیة منتشر شده و اینک ترجمه گردیده است.
این کتاب در دو جلد و کلاً در هفت فصل و موضوعاتی مختلف آورده شده است.
فصل اول: بحثهای مقدماتی پیرامون حکومت، فصل دوم: بحثهائی درباره سیستم حکومت اسلامی، فصل سوم: عناصر سازنده حکومت اسلامی و تنصیص بر صفات حاکم، ولایت فقیه؛ فصل چهارم: صفات حاکم اسلامی؛ فصل پنجم: ارکان حکومت اسلامی؛ فصل ششم: ویژگیهای حکومت اسلامی؛ فصل هفتم: حکومت اسلامی و مسئله آموزش و پرورش و روشهای عملی در اداره حکومت اسلامی.
نویسنده به مشروعیت ولی فقیه منتخب مردم که دارای صفات مذکور در نصوص دینی است معتقد می باشد.
چاپ دیگر
مبانی حکومت اسلامی، ترجمه و نگارش داود الهامی، قم، مؤسسه علمی و فرهنگی سیدالشهداء، 1370. 767ص.
سبحانی، س.
517 «تفکیک گرائی امام. در تقابل با واماندگان سیاسی». روزنامه جمهوری اسلامی، ش 5843 (23 مراداد 1378). ص 15 و ش 5849.
نویسنده با ذکر سیره عملی امام در صدد تبیین این موضوع است که ایشان عمل خویش را تنها برمدار تکلیف و تشخیص وظیفه استوار می ساخت.
سبحانی، غلامعلی
518 حکم و حکومت در اسلام. تهران، عطائی 1358. 210ص.
سبحانی نیا، محمد
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 165
519 «پیوند دین و سیاست از منظر امام خمینی(ره)». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
این مقاله پس از بررسی مفهوم دین و سیاست و پیشینه جدائی این دو به عوامل پیدایش چنین تفکری اشاره نموده و به نقد آن می پردازد. در نهایت اندیشه امام خمینی در اثبات پیوند دین و سیاست مورد بررسی قرار می گیرد.
السبع، باسم
520 «خمینیات». ع. السفیر. 6 / 6 / 1989م.
بررسی افکار و دیدگاههای سیاسی امام خمینی و تأثیر آن ها در لبنان است.
ستوده، محمد
521 «امام خمینی و مبانی نظری سیاست خارجی». علوم سیاسی (ویژه یکصدمین سال میلاد امام خمینی). ش پنجم(تابستان 1378). ص 260 - 277.
نویسنده با توجه به سه متغیر انسان، محیط و نقشهای ملی، د پی فهم و شناخت سیاست خارجی با عنایت به اندیشه های امام خمینی می باشد.
سجادی، رضا
522 «خمینی پایه گذار حکومت الهی و ولایت فقیه». کلمه دانشجو، سال اول، ش 2 (آبان و آذر 1371). ص 46 - 49.
سجادی، عبدالقیوم
523 «امام خمینی و جنبشهای اسلامی معاصر». علوم سیاسی (ویژه یکصدمین سال میلاد امام خمینی). ش پنجم (تابستا ن1378). ص 360 – 380.
در این مقاله ضمن بیان دیدگاه امام خمینی درباره جهانی بودن انقلاب اسلامی، بازتاب اندیشه های ایشان را در محورهای زیر قابل بررسی دانسته و به توضیح آن پرداخته است:
1 - اصل دعوت و صدور انقلاب2 - حمایت از مستضعفین و مظلومان عالم
3 - استکبار ستیزی و ظلم زدایی و تأکید بر امت اسلامی.
524 «دولت و مردم از دیدگاه امام و رهبری». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
درا ین مقاله به بررسی رابطه دولت و مردم به عنوان یکی از مهم ترین مباحث حوزه
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 166
سیاست از دیدگاه امام خمینی پرداخته شده است.
سروش، عبدالکریم
525 «امام و عزت مسلمین» مجله حوزه، سال هفتم، ش 37 و 38 (فروردین تا تیر 1369). ص 293 - 312.
در این نوشتار با عنایت به موضع گیری های سیاسی و بیانات مختلف حضرت امام به دغدغه و آرمان ایشان نسبت به عزت و سربلندی مسلمین که ریشه در عمق دین دارد اشاره کرده و غرب زدگی و شرق زدگی از دیدگاه امام را به ولایت ذلت تفسیر نموده است.
سروش محلاتی، محمد
526 «امام خمینی، محیی حکومت اسلامی». روزنامه جمهوری اسلامی (ویژه هشتمین سالگرد رحلت امام خمینی)، [12] خرداد 1376. ص 18 - 21.
در این مقاله امتیاز بزرگ امام از سایر فقها را مبنا قرار دادن ولایت فقیه برای حکومت اسلامی و تلاش برای تحقق آن دانسته و طرح این مباحث را در دو مقطع تاریخی: 1 - مرحله تبیین حکومت اسلامی2 - مرحله تشریح اختیارات دولت اسلامی مورد بررسی قرار می دهد.
527 «امام خمینی محیی حکومت اسلامی». مجموعه مقالات (جلد دوم)، کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی، خرداد 76. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، 1377. ص 177 - 197.
نویسنده به بررسی تفاوت آشکار امام خمینی در طرح بحث ولایت فقیه و قرار دادن آن بعنوان مبنای حکومت اسلامی با دیگر نظریات درباره تشکیل دولت حق و حکومت عدل پرداخته و به مقایسه ای تطبیقی در آراء دست یازیده است.
528 «امام خمینی و احیاء خاستگاه الهی دولت». روزنامه جمهوری اسلامی، 17 خرداد 1377 (ش 5501 - 5503 ). ص 11.
نویسنده ابتدا به ریشه یابی خاستگاه الهی دولت در فلسفه غرب پرداخته و علل سقوط این دیدگاه در مغرب زمین را مورد بررسی قرار می دهد. سپس با بررسی نقطه نطرات امام خمینی، ایشان را احیاگر خاستگاه الهی دولت معرفی کرده و ویژگیهای مختلف حاکمیت الهی از نظر ایشان را مورد تحلیل قرار می دهد.
529 «در آمدی بر نقش مردم در اندیشه سیاسی امام خمینی». روزنامه جمهوری اسلامی، 9 خرداد 1377(ش 5495). ص 15
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 167
نویسنده در صدد بررسی نقطه نظرات امام در حق تعیین سرنوشت سیاسی برای مردم و مستندات آن و همچنین چگونگی مشارکت مردم در حکومت و محدودۀ این نقش می باشد.
530 «فقه گریز و فقه ستیز». روزنامه جمهوری اسلامی، 21 خرداد 1373، ش 4351. ص 13 و ش 4352. ص 12.
نویسنده به بررسی مشی سیاسی فقها پرداخته که خود در موضعگیری های آنان در قبال مسائل سیاسی نقش بسزائی دارد و در این میان بینش فقهی امام خمینی و نقش آنرا در دیدگاههای سیاسی و سیاست عملی ایشان بررسی می کند.
531 «کدام آزادی؟». روزنامه جمهوری اسلامی، ش 5538.
نویسنده پس از بررسی مقوله آزادی از دیدگاه متفکران غربی این مسئله را از نظر امام مورد بررسی قرار داده و ابعاد آن را مورد توجه قرار می دهد.
سعد ناصح، محمود
532 موقوف الخمینی من الشیعة و التشیع. ع. قاهره. بی نا، [1991م].
نظرات امام خمینی دربارۀ شیعه و آراء ایشان که اقتباس از شیعه یافته به ویژه دیدگاههای سیاسی تحلیل و بررسی شده است.
السعودی، ربیع بن محمد
533 الشیعة الامامیة الاثنی عشریة فی میزان الاسلام. ع. چاپ دوم: القاهرة و الریاض، مکتبة ابن تیمیة و مکتبة العلم بجدة، 1414ق. 360ص.
نویسنده در فصلهای مختلف به نقد و بررسی عقائد شیعه پرداخته و مبحثی را به ولایت فقیه اختصاص داده و به نقد آراء امام خمینی پرداخته است.
سعید، حسن
534 ولایت فقیه ره آورد غدیر، تهران، کتابخانه مسجد چهلستون، بی تا. 32ص.
سلطان، محمد هاشم و قلیچ، ملامحسن خیری
535 «تأثیر انقلاب اسلامی در اندیشه های امام خمینی در جهان معاصر». روزنامه جمهوری اسلامی، 11 بهمن 1368. ش 3098. ص 15.
مصاحبه شوندگان تأثیر امام در تفکر سیاسی مسلمانان و نقش اسلام پس از انقلاب اسلامی در جهان امروز سخن گفته اند. سلطان استاد دانسگاه الجزائر و
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 168
قلیچ از متفکران ترکیه است.
سلطانی، مجتبی
536 «جریان شناسی خط سازش در منظومۀ سیرۀ امام خمینی». بصائر، سال ششم، ش 27 (تیرماه 1378). ص 118 - 134.
این مقاله در صدد تقسیم بندی گروهها و جریانهای سیاسی و کشف اصول حاکم بر جریان شناسی خط سازش پس از پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون با استفاده از سیره امام خمینی می باشد. در این میان جبهه ملی و نهضت آزادی مورد بررسی قرار گرفته و مواضع آنان در قبال حوادث مختلف مورد تجلیل قرار می گیرد.
سلطانی، یحیی
537 انتخابات از نظر اسلام و قانون اساسی. قم، دفتر تبلیغات اسلامی، [بی نا]. 160ص.
کتاب از پنج بخش تشکیل شده که بخش اول انتخابات رهبری در قانون اساسی مرود بررسی قرار گرفته و بخش دوم اختصاص به انتخابات ریاست جمهوری در قانون اساسی دارد و بخش سوم کتاب راجع به انتخابات نمایندگان مجلس مبانی شرعی آن بحث نموده و در ادامه از تبطبیق وکالت مجلس بر عناوین فقهی، شرایط صحت وکالت را بیان کرده است که کلاً ناظر به دیدگاههای امام می باشد.
538 «توضیحی درباره فتاوی اخیر امام خمینی، چگونگی و راههای اعمال ولایت». کیهان، 29 دی ماه 1366، ش 13233. ص 14.
نویسنده به بررسی دیدگاه امام در مورد اختیارات ولی فقیه و حکومت اسلامی می پردازد.
سلمان، حسن
539 دور المرجعیة فی قیادة الامة. ع. چاپ اول: بیروت. دارالهدی، 1406ق / 1986 م. 104 ص.
در پنج بخش ذیل به بررسی نسبت مرجعیت و رهبری پرداخته و آراء امام خمینی را تحلیل کرده است: دور المرجعیة فی القیادة، العلاقة بین المرکزیة و الاحزاب الاسلامیة، السلطة و المرجعیة و الجماهیر، الامام الصدر رمز المرجعیة الصالحة، ÷ الامام الخمینی رمز المرجعیة الثائرة.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 169
540 خطّ الامام الخمینی: عرض للمبادی العامة. ع. تهران، المرکز الاسلامی للدراسات السیاسة، 1403 ق. 98ص.
541 «مبداء الحریة فی المفهوم الاسلامی». ع. الوحدة، ش 201(1417ق).
ص 49 - 52.
سلیمان، احمد
542 «اطلالة علی ملامح من فکر الامام الخمینی». ع. الوحدة، ش 215(1419). ص 24 - 27.
نویسنده دیدگاههای امام خمینی درباره فرهنگ، دولت جهانی اسلامی و نیز حکومت اسلامی و وحدت جهانی را بیان کرده است.
سلیمان، زهیر
543 «الامام الخمینی. رجل دولة و قائد امة». العام، ش 625، صفر 1419. ص 32 - 34.
نویسنده به ویژگیهای شخصیت امام و همچنین به نظرات ایشان درباره شیوه اداره حکومت اشاره رده است.
544 «الامام الخمینی رجل القرن و قرنه قرن الاسلام». ع. مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از بررسی حرکتهای اسلامی در جهان اسلام و نهضت اسلامی ایران و شرایط ایران قبل از انقلاب به شرایط حاکم اسلامی از دیدگاه امام خمینی اشاره نموده است. سپس شخصیت سیاسی امام در طول حیات ایشان ترسیم گردیده و خطوط کلی خط امام مورد اشاره قرار گرفته است. عناوین دیگری که مورد بررسی قرار گرفته عبارت است از:
الامام الخمینی(ره) یغیّر مسری التاریخ، الامام و مشروعه الحضاری، الامام الخمینی(ره) ینشیء اول دولة الاسلامیة فی القرن الاخیر علی نظریة الحکم الالهیة (ولایت فقیه)، الامام و مشروع مواجهة المشروع الصهیونی.
سلیمان، سمیر
545 الامام الخمینی و مشروع الاسلامی. ع. بیروت، دارالوسائل، 1993م. 160ص.
546 الامام الخمینی و المشروع الحضاری الاسلامی، قراءة فی خطاب الصراع و الاستنهاض. به کوشش محمد علی التسخیری و ماجد الغرباوی. قم، مؤسسة
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 170
التوحید للنشر الثقافی، 1419 ق. 128ص.
نویسنده امام را یکی از بنیانگذاران تمدن اسلامی دانسته و دیدگاههای امام در زمینه نهضت اسلامی و اهداف آن و حکومت اسلامی را مورد بررسی قرار داده است.
547 «المشروع الحضاری الاسلامی - قراءة فی استراتیجیة النصر فی فکر الامام الخمینی». ع. الرصد، ش 32، 1993م. ص 20 - 24.
نویسنده به سیرۀ امام در حرکت سیاسی و انقلابی اشاره نموده و آراء ایشان را در چگونگی یک حرکت سیاسی برای نیل به پیروزی بیان می کند.
السماک، محمد
548 «الاصولیة بین الاسلام و المسیحیة». ع. الاتحاد، ش 150678 (29 / 10 / 1190م).
بنیادگرایی در اسلام و مسیحیت و جنبش ها و حرکت هایی که بر این اساس شکل گرفته، تحلیل تطبیقی کرده است.
سمعان، جورج
549 «ماوراء الولایة». ع. الوسط، 1 / 12 / 1997م.
نقد و بررسی نظریه ولایت فقیه است.
550 سیاست از دین جدا. کلن، دفتر آیت الله مصباح، 1373. 78ص.
دیدگاه جدایی و تفکیک دین و سیاست را بررسی مقایسه ای با آراء امام خمینی کرده است.
551 «سیاست خارجی و دیپلماسی از نگاه امام». روزنامه سلام، 13خرداد 1378 (ش 2313). ص 4.
در این مقاله نو آوریهای امام در اصول سیاست خارجی ج. ا. ا. توسط در قالب صدور انقلاب، تعریف خاص از منافع ملی، رابطه انقلاب اسلامی با ملتها و دولتها و تفکیک دشمنان نظام و تبیین اولویتها در سیاست خارجی بیان شده است.
السید، رضوان
552 «الفکر السیاسی للحرکات الاسلامیة المعاصرة بین الامس والیوم، دراسة مقارنة». ع. مقاله ارائه شده به کنگره سالگرد امام خمینی، دمشق، 1999م.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 171
سید احمد، رفعت احمد، رفعت سید
سید افضل حیدر
553 ولایت فقیه انقلاب اور امام خمینی. اردو. لاهور، گوتم پبلشرز، [1990م]. 302ص.
کتاب به زبان اردو و نویسنده پاکستانی است. تحلیل و بررسی آراء سیاسی و حکومتی امام خمینی به ویژه ولایت فقیه است.
بخشی از این اثر با عنوان «حکومت برگزیده» چاپ شده که در مجلۀ حضور (ش 17، پاییز 1375، ص 204 - 215) معرفی شده است.
554 «ولایت فقیه اور حکومت اسلامی». مجموعه مقالات کانفرنس افکار و نظریات حضرت امام خمینی، لاهور، خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران - لاهور، 1994م. ص 15 - 18.
سید برکه
555 «امام خمینی، قوت و عزت و کرامت را به فلسطینی ها بازگرداند». روزنامه اطلاعات، 11خرداد 1373 (ش 20208). ص 7.
سید برکه از اعضاء رهبری جنبش جهاد اسلامی فلسطین در این مصاحبه به تأثیر ابعاد مختلف تفکرات و اندیشه های امام خمینی بر انتفاضه و مردم فلسطین و سیاست خاورمیانه پرداخته و آنرا مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
سید عبدالقدوس
556 امام خمینی اور انقلاب ایران. اردو. چاپ اول: لاهور، آغا امیرحسین، 1992 م. 152ص.
مقالاتی درباره امام خمینی و اندیشه های سیاسی وی است.
557 «سیرة رجل اقتحم السلطة فی العثمانین: عشر سنوات هزت العالم». ع. السفیر، 5 / 6 / 1989م.
بررسی اندیشه های سیاسی امام خمینی و تأثیر جهانی آن ها است.
سی یرا، نیکولاس کاسیر
558 «اندیشه های امام در آمریکای لاتین». ترجمۀ حمیدرضا عطائی. حضور، ش 22، زمستان 76. ص 263 - 267.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 172
وی در مصاحبه به تأثیر اندیشه امام و انقلاب اسلامی در کوبا اشارتی مختصر نموده است.
الشاوی، توفیق محمد
559 «گفتگو با دکتر توفیق محمد الشاوی». حکومت اسلامی، سال سوم، ش چهارم، زمستان 77.
مصاحبه شونده ضمن بیان موضوعات مطرح شده در کتابهای خود درباره خلافت، حکومت اسلامی، شوری، مبانی مشروعیت به مناقشه اصلی خود در مورد نظریه ولایت فقیه امام خمینی(ره) اشاره می کند.
560 فقه الحکومة الاسلامیة (بین السنة و الشیعة)، و قراءة فی فکر الثورة الایرانیة، ع. بی جا، منشورات العصر الحدیث، 1415ق. 336ص.
این کتاب آخرین اثر سیاسی وی می باشد که از موضع فقهی و حقوقی به بررسی دیدگاههای سیاسی امام خمینی پرداخته است. او برای پژوهش خود به کتاب ولایت فقیه امام و قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران استناد نموده است.
کتاب دارای یک مقدمه و فصل و تمهیدی و دو مبحث کلی می باشد. فصل تمهیدی در برگیرنده دو بخش است. بخش اوّل شاخص های نظریه سیاسی امام خمینی در یازده ویژگی بررسی شده است. بخش دوّم به نقد و ارزیابی نظریه ولایت فقیه اختصاص یافته است سپس مبحثی را با عنوان «الثورة منهاج وخطة» آغاز کرده است. موجبات و علل پیدایش انقلاب، ضرورت آن، ادله شرعی و احکام انقلاب، لزوم برپائی حکومت اسلامی از جمله مباحثی است که از نگاه امام خمینی مورد بررسی قرار گرفته است.
مبحث بعدی «الحکومة الاسلامیة». مشتمل بر دوباب است: باب اوّل آن با عنوان حکومة الاسلامیة علی اساس نظریة الولایة الاعتباربة شامل سه فصل است: وجوب اقامة الحکومة الاسلامیة فی زمین الغیبة، من له الولایة فی زمن الغیبة، الولایة الاعتباریة و حدود سلطانها، باب دوّم آن نیز مشتمل بر سه فصل است. العلما ورثة الانبیاء، واجب الامر بالمعروف و نهی عن المنکر، العلم بالقانون و الاهلیة لولایة القضاء. در پایان تحت عنوان خاتمه به نتیجه گیری اختصاص داده شده است.
در مباحث فوق به تفسیر و تحلیل و گاهی نقد آراء امام پرداخته و هم چنین پاره ای از آراء دیگر عالمان شیعی ذکر و گاهی با آرای اهل سنت مقایسه شده است. از نکات دیگر این مباحث این که آراء امام خمینی را با دانش حقوق جدید سنجیده است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 173
معرفی و توصیف
«نگارش ها و گرایش های سیاسی توفیق الشاوی». محمد نوری. حکومت اسلامی، سال دوّم، ش 3 (بهار 1376). ص 169 - 185.
در این مقاله چهار اثر توفیق الشاوی مورد بررسی و مورد تحلیل تطبیقی قرار گرفته که عبارت اند از: فقه الخلافة و تطورها، فقه الشوری و الاستشارة، اعلم مراتب الدیمقراطیة الشوری و کتاب فقه الحکومة الاسلامیة که آخرین کتاب وی از موضع فقهی - حقوقی به تحلیل و بررسی دیدگاه های سیاسی امام خمینی پرداخته است.
شاهچراغی، سید علی
561 «دیدگاهای امام خمینی(ره) پیرامون انقلاب اسلامی و ریشه های قرآنی آن». روزنامه اطلاعات، 14بهمن 1368(ش 18967). ص 6 و ش 18968. ص 6 و ش 18969. ص 6.
در این مقاله انگیزه های انقلاب اسلامی و اصولی که انقلاب بر آن استوار است، همچنین دوستان و آشنایان انقلاب در آینده انقلاب از نظر امام خمینی، با تأییداتی از کتاب و سنت بر آن مورد بررسی قرار گرفته است.
شحات، احمد کمال
562 مع الخمینی فی کشف الاسرار. ع. القاهرة، مطابه الاهرام التجاریة، 1989م. 286ص.
ضمن بررسی و نقد کتاب کشف الاسرار امام خمینی، به تحلیل و نقد آراء سیاسی و حکومتی ایشان پرداخته است.
الشدیاق، یوسف
563 «الخمینی». ع. الاسبوع العربی، ش 126(6کانون الاول 1985).
نقد و بررسی آراء امام خمینی است.
شرارة، وضاح
564 «استحالة الخروج من التباس الدولة الاهلیة من غیر مقاضاة تاریخیة للخمینیة و خصوصیتها». ع. الحیاة، 7 اکتوبر 1999 / 16 جمادی الثانی 1419. ص 16.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 174
بررسی آراء امام خمینی دربارۀ سلمان رشدی و روابط خارجی ج. ا. ا.
565 «خمسة و عشرون عاماً علی محاضرات الخمینی فی ولایة الفقیه بالنجف: اطلاق الحرب بین طبقة الفقهاء و بین الطاغوت و حل المجتمع فی الحج الی الحقیقة». ع. الحیاة، 24 / 9 / 1994م.
بررسی آراء امام خمینی در زمینه ولایت فقیه و نقادی آن ها است.
566 «الولایة علی القٌصر و علاج السیاسة بالثقافة التی تعدل الهویة و الوجود». ع. الحیاة، 10 / 12 / 1997م.
بررسی و نقد نظریه ولایت فقیه و آراء امام خمینی در زمینه دولت دینی است.
شرور، فضل
567 «الآثار الفعلیة لانتصار الثورة الاسلامیة الایرانیة فی فلسطین و لبنان». ع. مقاله ارائه شده به کنگره تبیین انقلاب اسلامی، تهران، 1378.
نویسنده ضمن بررسی سیرۀ عملی امام خمینی در رهبری انقلاب اسلامی ایران به تأثیرات افکار امام بر اذهان مسلمانان جهان، بخصوص در فلسطین و لبنان پرداخته است.
شری، محمدباقر
568 «هکذا حولت الملایین وفاة الخمینی الی ردّ ساحق». ع. الشراع، ش 278 (9 / 6 / 1989م).
بررسی آراء سیاسی و حکومتی امام خمینی است.
شریعتمداری جزائری، سید نورالدین
569 «آزادی و عدالت در اندیشه امام خمینی». علوم سیاسی، سال دوّم، ش 5 (تابستان 1378). ص 121 - 148.
نویسنده ضمن بررسی مفهوم آزادی به بررسی آزادی سیاسی در اسلام و مفهوم عدالت پرداخته، ارتباط آزادی با عدالت را مورد بررسی قرار می دهد. سپس بحث عدالت را در زمینه عدالت اداری، عدالت جزائی، عدالت اقتصادی، عدالت در قضاوت، عدالت در کارگزاران اسلام و رابطه عدالت اجتماعی با آزادی از دیدگاه امام خمینی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.
شریعتمداری، شایسته
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 175
570 «معیار دینی بودن حکومت و دیدگاه امام خمینی در این باره». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده ابتدا به معنای چهارگانه ای که از حکومت دینی قابل برداشت می باشد اشاره نموده و دیدگاه امام که یکی از این برداشتها می باشد را در قالب حکومتی که قانون گذار آن خداوند و قانون مطاع در آن قانون الهی و حاکم، مجری آن است معرفی می نماید و روحانیون را بعنوان عالمان به قانون خدا و مفسر آن مجری این قانون در نظام اسلامی می داند.
شریف، ب.
571 «خط امام در برگیرنده سه برادر اسلام، امت و امام است». پیام انقلاب، ش 30 (فروردین 1360)، ص 8 - 12.
نویسنده به رابطه سه اصل اسلام، مردم و رهبری از دیدگاه امام پرداخته و به ویژگیهای خط امام می پردازد.
شعبانی، قاسم
572 حقوق اساسی و ساختار حکومت جمهوری اسلامی ایران. تهران، اطلاعات، 1373. 268 ص.
نویسنده به بحث پیرامون اصول قانون اساسی ج. ا. ا. پرداخته که خود ناظر به دیدگاههای حکومتی امام خمینی می باشد.
شفا، شجاع الدین
573 توضیح المسائل، پاسخهائی هزار ساله… از کلینی تا خمینی، پاریس، مؤلف، 1362. 960ص.
نقد و بررسی آموزه های سیاسی و حکومتی امام خمینی است.
574 مبارزۀ هزار سالۀ فرهنگ ایران با دکانداران دین. پاریس، سازمان انتشارات فرهنگی ایرانشهر، 1362. 780ص.
با اتکاء بر نقد عینیت دین و سیاست به نقادی شیعه سیاسی و اسلامی سیاسی یا بهره گیری از دین در سیاست پرداخته است. در لابلای مطاوی کتاب بررسی هایی در زمینه اندیشه های حکومتی و سیاسی امام خمینی وجود دارد.
شفیعی، سیدعلی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 176
575 «مشروعیت ولایت فقیه». حکومت اسلامی، سال اوّل، ش دوّم، زمستان 1375. ص 12 - 37.
نویسنده به بررسی مبانی مشروعیت ولایت فقیه از طریق علم کلام، برهان منطقی، استقراء، اولویت قطعیه و روایات پرداخته که دیدگاه های امام خمینی نیز طرح گردیده است.
576 «ولایت فقیه و جایگاه آن در علم کلام». حکومت اسلامی، سال دوّم، ش 4، زمستان 76. ص 27 - 51.
نویسنده معتقد است که اثبات ولایت فقیه از طریق علم کلام زودتر، بهتر، و آسانتر مدلل خواهد شد و مطلقه بودن آن ساده تر به اثبات خواهد رسید و از جنبه کلامی ماندگارتر خواهد بود تا از دیدگاه فقهی و لذا به بررسی این موضوع پرداخته و به دیدگاههای امام خمینی نیز استناد نموده است.
شفیعی، سید محمد
577 ولایت فقیه به زبان ساده. [قم، دفتر انتشارات اسلامی]، 1360. 64ص.
شفیعی، ناصر
578 «امام خمینی و جریان مخالفت با ولایت فقیه». کیهان، 27 تیر 1378 (ش 16558). ص 7.
نویسنده به دیدگاه های امام خمینی در مواجه با جریانهای سیاسی و فکری که در لوای شعارهای مختلف به اسم آزادی و دمکراسی و پرهیز از دیکتاتوری عمل می کنند اشاره نموده و به بررسی دیدگاه آنان در مخالفت با ولایت فقیه و نظر امام دربارۀ آنان می پردازد.
شفیعی فر، محمد
579 «امام خمینی احیا کنندۀ اسلام ناب محمدی». بصائر، سال ششم، ش 27 (تیرماه 1378). ص 107.
نویسنده ضمن بررسی تاریخ روشنفکری غرب گرا در ایران که نتوانست پاسخگوی نیازهای جامعه باشد، پاسخ جریان فکری فقاهتی - ولایتی روحانیت و در رأس آن امام خمینی به نیازهای جامعه را با طرح حکومت اسلامی بعنوان یک نظام جایگزین زمینه ساز انقلاب اسلامی و پاسداری از اسلام ناب محمدی می داند.
شفیعی مازندرانی، محمد
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 177
580 «دخالت در سیاست در نگرش امام خمینی(ره)». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از بررسی مفهوم سیاسی به موضوع حضور در صحنه های سیاسی و پرهیز از جامعه گریزی از دیدگاه امام خمینی پرداخته و ضمن بیان جلوه های دخالت ائمه معصومین(ع) در سیاست، به موضوع آمیختگی دین با سیاست و جلوه های خارجی آن از دیدگاه امام(ره) می پردازد.
شقاقی، فتحی
581 «امام خمینی، راه حل اسلامی و جایگزین». ترجمۀ سیدهادی خسروشاهی، جهاد اسلامی، امام خمینی، شیعه و سنی، مسئله فلسطین، تهران، اطلاعات، 1375. 328ص.
نویسنده ضن ذکر تاریخچه ای از شخصیتهای انقلابی ایران به درک امام از اسلام واقعی اشاره کرده و پس از ذکر سخنانی از امام در موضوعات مختلف به توضیح آن می پردازد.
582 «الفصل الرابع، الامام الخمینی و القضیة الفلسطینة». ع. کتاب توحید، ش 3، دراسات فی الفکر السیاسی للامامی الخمینی. قم، [مؤسسة التوحید للنشر الثقافی]، 1416. ص 105.
نویسنده پس از ذکر تاریخچه ای از افتتاح سفارت اسرائیل در ایران به تاریخچه مبارزاتی امام خمینی علیه صهیونیسم و اسرائیل با تکیه بر اندیشه و سخنان ایشان اشاره کرده و به بررسی آن می پردازد.
شکرخواه، یونس
583 «تمدن اسلامی در اندیشۀ سیاسی امام خمینی». حضور، ش 22، زمستان 1376. ص 44 - 59.
نویسنده پس از بررسی مفهوم تکثر گرائی و لوازم آن در غرب به توضیح و بررسی این مطلب پرداخته که امام با طرح مفاهیم و ارزشهای جدید از جمله نگرش معنوی، نگاه فراملی، مفهوم امت، تکلیف به جای مصلحت، ارائه تعریف تازه از حوزه اقتدار، مفهوم ولی فقیه، بکارگیری ابزارهای نوین برای تعمیق امنیت ملی و تعیین تکلیف برای بحث سنت و مدرنیسم، اندیشه کثرت گرای غربی را به مبارزه طلبیده است.
شکوری، ابوالفضل
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 178
584 فقه سیاسی اسلام، اصول سیاست داخلی اسلامی، ج 1. قم، مؤلف، 1361. 352 ص. چاپ دوّم: قم، مرکز انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، 1377. 504ص.
نویسنده مبانی فقه سیاسی اسلام را بصورت مختصر در ابعاد مختلف ذکر نموده و در درس هفتم به موضوع رهبری جامعه اسلامی در قالب ولایت فقیه اشاره نموده که ناظر به دیدگاه امام خمینی می باشد.
585 «مفهوم آزادی و اندیشه سیاسی امام خمینی». آیین پژوهش، سال دهم، ش چهارم (مهر و آبان 1378). ص 10 - 21.
نویسنده پس از بررسی و ذکر تعریفهای مختلف آزادی از دیدگاه اندیشمندان مسلمان و متفکران غرب به تعریف امام از آزادی پرداخته است. نویسنده سپس به توضیح دو مفهوم آزادی مثبت و منفی از دیدگاه ایزایا برلین اشاره کرده و معتقد است که امام به مفهوم آزادی مثبت اعتقاد داشته اند. سپس به ذکر و تحلیل نمونه هایی از سخنان امام که دلالت بر این موضوع دارد تحت این عناوین اشاره می کند: 1 - آزادی حق طبیعی انسان و غیر قابل اعطا و سلب است؛ 2 - آراء ملت مبنای مشروعیت نظام سیاسی است؛ 3 - آراء ملت مبنای مشروعیت حکومت اسلامی؛ 4 - قوانین اسلام انعطاف پذیر و ضامن آزادی مردم و دموکراسی است؛ 5 - معیار اصلی در وجود و عدم آزادی مدنی مردم هستند و نه فرمانروایان.
شکوهی، علی
586 «امام و اهداف کلان در سیاست خارجی». روزنامه کیهان، 10 آذر 1373 (ش 15223). ص 6.
نویسنده یکی از منابع در زمینه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران را مواضع و نظرات امام خمینی می داند و مواردی مانند: نفی سلطه و وابستگی، گسترش اسلام و حاکمیت آن بر جهان، دفاع از مظلومان و صدور انقلاب و تثبیت قدرت سیاسی انقلاب را آرمانهای امام در زمینه سیاست بین الملل دانسته و به تحلیل آن از نظر امام می پردازد.
587 «شاخصه های خط امام». روزنامه کیهان، آبان 1373(ش 15190). ص 6 و ش 15193.
نویسنده به بررسی خط امام در ابعاد سیاسی آن پرداخته و شاخصه های آنرا در سیاسی دانستن دین اسلام و تأکید بر ولایت فقیه بعنوان ساختار حکومتی نظام دینی و اهمیت حفظ این نظام و همچنین مرز بندی میان اسلام ناب محمدی و اسلام آمریکائی دانسته و مصادیق آن را در مورد آخر بیان می کند.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 179
588 «ملاکهای امام در مواجهه با جناحهای داخلی». روزنامه کیهان، 24مهر 1373 (ش 15184). ص 6.
نویسنده که در خصوص شناخت ملاکها و مرزبندیهای اجتماعی به طرح مباحثی پرداخته در مرز بندی نیروهای خودی همۀ کسانی که به اصل ولایت فقیه و ضرورت تشکیل حکومت دینی ایمان دارند را نیروی خودی قلمداد کرده و در تأیید چنین دیدگاهی به نظر امام خمینی در برخورد با جناحهای داخلی و نیروهای خودی با تأکید بر سخنان و پیامهای ایشان تأیید شخصیتها استناد کرده است.
الشمری، ذیبان
589 ایران بین طغیان الشاه و دمویة الخمینی. ع. [جده] مؤسسة المدینة الصافحة، 1403 ق. 159 ص.
نویسنده با توضیحی از حکومت شاه و رژیم سابق، نظام جمهوری اسلامی و نهضت دکتر مصدق، به ذکر شبهاتی در نامیدن امام خمینی بنام امام و غدغن بودن آن در شیعه، طرفداری اطرافیان امام از دکتر شریعتی و گرایش مارکسیستی او، بحث حاکمیت فقها و شبهاتی ضعیف درباره آن و.... دارد که بی اطلاعی و غرض ورزی نویسنده را از بسیاری از مسائل ایران نشان می دهد.
شمس الدین، محمد مهدی
590 «الجمهوریة الاسلامیة اعظم انجازات الامام الخمینی». ع. امل، ش 595 (16 / 6 / 1989 م. )
بررسی آراء سیاسی و حکومتی امام خمینی است.
591 «الحکومة الاسلامیة فی ایران». ع. المنطق، ش 28(شعبان – رمضان 1405 / ایار1985). ص 28 - 40.
مقاله ارائه شده به کنگره سوم اندیشه اسلامی(تهران) و دارای این مباحث است: انطباق خصائص الدولة الاسلامیة علیها، خطواتها علی طریق الاسلامة الکاملة، تطهیر البیئة الاجتماعیة، التلاحم بین العشب و القیادة، اقامة نظام دستوری جدید، اتجاهها لخدمة المستضعفین.
592 نظام الحکم و الادارة فی الاسلام. ع. چاپ سوم: قم، دارالثقافة، 1412 ق. 674ص.
ترجمه فارسی
نظام حکومت و مدیریت در اسلام. ترجمه و حاشیۀ سید مرتضی آیت الله زاده
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 180
شیرازی. تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1375. 628ص.
این کتاب مجموعه کاملی از اندیشه های سیاسی اسلام در ابعاد مختلف آن می باشد که در فصل دوازدهم دیدگاه ولایت عامه فقیه را با طرح آن در قالب نظام ج. ا. ا. مطرح کرده و دیدگاه دیگری را نیز در زمینه مشروعیت حکومت اسلامی مورد بررسی قرار می دهد.
593 «شناخت دوستان و دشمنان انقلاب اسلامی در پرتو جنگ تحمیلی». روزنامه رسالت، 14 فروردین 1368(ش 936). ص 8 و ش 938. ص 8 و ش 940. ص 8 و ش 942. ص 8.
این مقاله به تبیین سخن امام در مورد برکات جنگ تحمیلی می پردازد که یکی از آن برکات را شناخت دوستان و دشمنان انقلاب اسلامی می دانستند و در این زمینه به بررسی عملکرد لیبرالها و منافقین و جنبش مسلمانان مبارزه در دوران جنگ تحمیلی می پردازد و مواضع آنان را بررسی می نماید.
شورای نویسندگان
594 بحثی پیرامون ولایت فقیه. نیویورک، انتشارات بنیاد مستضعفان نیویورک، 1360. 104 ص.
کتاب شامل بررسی مفهوم ولایت و تبیین ولایت فقیه و همچنین بررسی ولایت فقیه در قانون اساسی ج. ا. ا. می باشد که ناظر به اندیشه های امام خمینی در این باب است.
شورای هماهنگی تبلیغات اسلامی
595 «نقش رهبری و عوامل مؤثر در پیروزی انقلاب اسلامی ایران». روزنامه اطلاعات، 15 بهمن1375(ش 20982). ص 6.
در این مقاله نقش امام خمینی در پیروزی انقلاب و تضمین ادامه حیات آن با طرح ولایت فقیه مورد بررسی قرار گرفته است.
الشویلی، محمد سعید
596 «الردئیة الاسلامیة تفتح امام الشعوب آفاق ثوریة جدیدة». ع. الوحدة ش 223. (1419ق). ص 33 - 36.
نویسنده در صدد اثبات این موضوع است که دیدگاه های امام خمینی اختصاص به مخاطبین ایرانی ندارد بلکه ایشان درصدد تبیین ویژگیهای سیاسی و فرهنگی و
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 181
ارائه راه حلهای کلی برای جهان بشریت است.
شهرستانی، حیدر و احمدی، حسین علی
597 «واکنشهای منفی در مقابل اصل ولایت فقیه». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
در این مقاله مخالفین اصل ولایت فقیه در قالب سه گروه ضد مذهبی ها، مذهبی های بی خط و منحرفین و مذهبی های ساده ولی ناآگاه مورد بررسی قرار گرفته و به انگیزه دفاع از ولایت فقیه و مبانی سیاسی امام خمینی به پاسخگوئی آنان می پردازد.
الشیخ، یوسف محمد
598 «عنوان حضاری فی سیاق الصراع مع الفکر». ع. العهد، 2 / 6 / 1995م.
بررسی دیدگاههای امام خمینی دربارۀ سیاست خارجی دولت اسلامی، ارتباط با دولت های منطقه و مبارزه با اسرائیل است.
شیخ شعاعی، عباس
599 «معیار دینی بودن حکومت از دیدگاه امام خمینی(ره)». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده ضمن توضیحاتی پیرامون دین و سابقه و ضرورت بحث از حکومت دینی به معیارهای دینی بودن حکومت از دیدگاه امام خمینی پرداخته، ضرورت و دلایل تشکیل حکومت دینی از منظر امام را مورد بررسی قرار می دهد.
شیدان شید، حسینعلی
600 «مردم سالاری در اندیشه میرزایی نائینی و امام خمینی». معرفت، پیش شماره اوّل، زمستان 1370. ص 36 - 42 و ش 2 (بهار 1371). ص 32 - 33.
نویسنده به مقایسه جایگاه مردم در نظام سیاسی مورد نظر میرزای نائینی و امام خمینی پرداخته است.
شیرازی، سید محمد
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 182
601 الفقه: کتاب الدوله الاسلامیه، دو جلد. ع. چاپ اوّل: بیروت، دارالعلوم، 1410ق.
602 الفقه: کتاب السیاسة، دو جلد. ع. چاپ ششم: بیروت، دارالعلوم، 1410ق.
ترجمه فارسی
سیاست از دیدگاه اسلام، ج 1 و2. ترجمه عبدالصاحب یادگاری و سید محمد باقر فالی. چاپ اول: قم، کانون نشر اندیشه های اسلامی، 1361. ج 1: 353ص؛ ج 2: 410ص.
شیرازی، علی
603 «اسلام یک نظام سیاسی». روزنامه جمهوری اسلامی، 23آبان 1374، ش 4765. ص 11.
به انگیزه برگزاری سومین کنفرانس تبیین اندیشه های سیاسی حضرت امام خمینی (23آبان74) نویسنده پس از ذکر بررسی مبارزه تاریخی بین حاکمیت طاغوت و انبیا ولایت الهی را بهترین شیوه حاکمیت و نیاز عمده بشر دانسته و با استناد به دیدگاه های امام خمینی در مسئله ولایت فقیه به چگونگی حاکمیت الهی را تبیین می کند.
604 پاسخ به شبهاتی پیرامون ولایت فقیه. چاپ سوم: قم، دارالصادقین، 1377. 113 ص.
نویسنده به ذکر سوالاتی که پیرامون ولایت فقیه مطرح شده آنها را در قالب 35 موضوع طرح نموده و به آنها پاسخ داده است که این مباحث ناظر به دفاع از دیدگاه امام در زمینه ولایت مطلقه انتصابی فقیه می باشد.
الشیرازی، مرتضی
605 شوری الفقهاء، ج 1. ع. بیروت، مؤسسة الفکر اسلامی، بی تا. 432ص.
دارای دو بخش «ادله شورا» و«یا مسائل مرتبط با شورا و حکومت» است. بخش اول در هشت فصل ذیل تنظیم شده است: ولایت آیات قرآن بر شورا، تفصیل استدلال آیه امرهم شوری بینهم، تفصیل استدلال به توقیع شریف و اما الحوادث الواقعة، استدلال به مجموعه ای از روایات در زمینه استشاره و تبعیت مشیر، استدلال به مقبوله عمر بن حنظله و مرفوعه زراره، استدلال به برهان دوران و تردید، استدلال به قاعده دفع ضرر محتمل.
اما بخش دوم شامل شش فصل است:
وجوب استشاره، حکم مخالفت با رأی اکثریت، تبعیت از حکم اکثریت، عزل
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 183
حاکم توسط امت، اثبات ولایت برای همۀ مجتهدان جامع شرائط، استقلال قوه قضائیه. نویسنده جوهرۀ نظام سیاسی اسلام را شورا دانسته و بر این اساس در موارد زیادی با نظریه ولایت فقیه مورد قبول امام خمینی مخالفت نموده است. از جمله حکومت از باب وکالت نه ولایت (نصب) و مردم را ذی حق بر عزل رهبر می داند.
صاحبزاده خورشید احمد گیلانی
606 «امام خمینی سیاسیت حکومت». مجموعه مقالات کانفرس افکار و نظریات حضرت امام خمینی. لاهور، خانه فرهنگ ج. ا. ا.، 1994 م. ص 81 - 88.
صاحبی، محمد جواد
607 «نقش امام خمینی در تدوین و تنقیح فلسفه سیاسی». کیهان اندیشه، ش 29، فروردین و اردیبهشت 1369. ص 13 - 142. مقاله به پیشینه فلسفه سیاسی در تاریخ اسلام و مبانی قرآنی آن اشاره می کند و به ذکر نحله های مختلف مذهبی و تالیفات متفکران مسلمان و فقهای شیعه و نظر امام خمینی بخصوص در مسئله ولایت فقیه می پردازد.
بخشی از آن
روزنامه کیهان، 13 خرداد 1370(ش 14201). ص 15.
صادقی، شیده
608 «نقشه و جایگاه مردم در نظام ولایت مطلقه فقیه "با استناد به بیانات بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی، امام خمینی(ره)"» مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده برای تبیین حدود آزادی و مشارکت مردم در نظام اسلامی مفاهیم، ملاک و مراتب آزادی را مورد بررسی قرار داده و موضوع گسترش آزادی در نظام ولایت فقیه را تبیین می نماید. نهایتاً الگوی اصولی آزادی و مشارکت اجتماعی با استفاده از بیانات امام تجزیه و تحلیل می گردد.
الصافی، لطف الله
609 ضرورت وجود الحکمة او ولایة الفقها فی عصر الغیبة. ع. قم، دارالقرآن الکریم، 1415ق. 16ص.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 184
نویسنده به ادله عقلی و نقلی ولایت فقیه از موضع دفاع از ولایت انتصابی فقیه است.
صالح پور، جهانگیر
610 «امام خمینی: فقه دوران گذار؛ از فقه جواهری تا فقه المصلحة». کیان، ش 46، فروردین و اردیبهشت 78. ص 26 - 38.
نویسنده نظریه ولایت مطلقه را به عنوان مهمترین دستاورد سیاسی امام خمینی مورد تحلیل قرار داده و معتقد است که پس از انقلاب اسلامی دستگاه فقه شیعه با دستگاه دولت گره خورد امام خمینی در قالب نظریه ولایت مطلقه فقیه عنصر«مصلحت» را عمیقاً وارد نظام فقهی خویش کرد. عنصر مصلحت می تواند دستگاه فقه را به نظام حقوقی حزبی تبدیل کند. ترتیب می توان قرائتی از نظریه«ولایت مطلقه فقیه» به دست داد که«حاکمیت قانون» از دل آن بیرون آید.
صالحی، غلامرضا
611 «اعتقاد به لزوم تشکیل حکومت دینی در اندیشه احیاگرانه امام خمینی(س) و تطبیق آن با آراء اهل سنت». مجموعه مقالات(جلد سوم) دومین کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی 1377. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1377. ص 145 - 163.
نویسنده از طریق بازسازی تاریخی مجموعه نظریات موجود درجهان اسلام در رابطه با ضرورت تأسیس حکومت اسلامی و طرح سه دیدگاه کلان در رابطه با آن و نظریات اهل سنت در این باره، نظر امام درمسئله حکومت اسلامی را حداکثری دانسته نه حداقلی و دلایل عقلی و نقلی امام را در زمینه ضرورت تأسیس حکومت اسلامی تا به امروز غیر قابل معارضه دانسته است.
صالحی، نادعلی
612 «امام خمینی و حقوق اساسی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده به جایگاه مردم در نظام اسلامی و حقوق آنان از دیدگاه امام خمینی پرداخته و تفاوت این نظام را با نظام سلطنتی در قالب نقش مردم مورد بررسی قرار می دهد.
صالحی نجف آبادی، نعمت الله
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 185
613 ولایت فقیه حکومت صالحان. تهران، مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، 1367. 300 ص.
نویسنده دو دیدگاه در ولایت فقیه مطرح نموده، یکی به مفهوم انشائی و یکی به مفهوم خبری، و خود به تقویت دیدگاه اول پرداخته و کوشش نموده که نظرات امام خمینی را نیز بر این دیدگاه تطبیقه دهد این کتاب شامل یک مقدمه و سه بخش می باشد که بخش اول ماهیت ولایت فقیه و بخش دوم دلیلهای ولایت فقیه و بخش سوم حدود ولایت فقیه مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
صانعی، یوسف
614 «بر قله های رفیع فضیلت». روزنامه جمهوری اسلامی، 6 خرداد 1370، ش 3467. ص 12.
نویسنده ضمن اشاره به امتیازات مختلف امام نسبت به دیگران، امتیازات ایشان در مبارزات و مطرح کردن حکومت اسلامی را مورد بررسی قرار می دهد.
615 «حدود ولایت فقیه». جمهوری اسلامی، 23 تا 30 دی 1366و 1تا 18 بهمن 1366.
616 «فتوای امام در مورد ولایت فقیه». جمهوری اسلامی، 26دی 1366. ص 4.
617 «ولایت معصومین(ع) و فقها، حکم و قانون خداست». رسالت، 30دی 1366. ص 3.
618 ولایت فقیه. تهران، بنیاد قرآن، 1364. 248 ص.
نوشته حاضر مجموعه ای از سلسله درسهای آیت الله صانعی در حزب جمهوری اسلامی و چند جای دیگر بوده که توسط واحد مطالعات و تحقیقات بنیاد قرآن جمع آوری گردیده و ناظر به اندیشه های امام در ولایت فقیه می باشد.
نویسنده پس از ذکر معانی ولایت و ذکر ضرورت آن به مبانی قرآنی و روائی ولایت فقیه و همچنین بررسی ولایت فقیه در قانون اساسی ج. ا. ا. پرداخته که دیدگاه ایشان ناظر به دیدگاه در مسئله ولایت فقیه می باشد.
ترجمه عربی
الولایة. ترجمۀ سجنة الهدی. بیروت، دارالروضة للطباعة و النشر و التوریع، 1414ق، 134ص.
619 «ولایت فقیه». مجموعه سخنرانیها پیرامون ولایت فقیه. قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1363. ص 182 - 240.
سخنران طی سه جلسه پیرامون مفهوم سرپرستی و ولی، مسئله حکومت در عصر
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 186
پیامبر، ولایت فقیه در عصر غیبت و توضیحاتی پیرامون اصل پنجم قانون اساسی درمورد ولایت فقیه را مطرح کرده و مورد بررسی قرار می دهد.
صدر، سید محمد
620 «استراتژی امام، لبخند به مردم». حضور، ش 12، بهار 1376. ص 56 - 66.
مجموعه مقالات کنگره بین اللملی امام خمینی(س) و احیاء تفکر دینی، جلد اول. 15 - 11 خرداد 1376. تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام(س)، 1376. ص 335 - 345.
در این مقاله روش حکومتی شاه که عبارت از لبخند به خارج و اخم به داخل بود با سیره و روش امام خمینی در نحوه برخورد با مردم چه قبل از پیروی انقلاب و چه بعد از آن تحت عنوان لبخند به مردم مورد مقایسه قرار می گیرد که خود مبین جایگاه مردم و اندیشه سیاسی امام خمینی است.
621 «عدالت اجتماعی از دیدگاه حضرت امام». روزنامه جمهوری اسلامی، 12خرداد 1375، ش 4917. ص 14.
نویسنده پس از تعریف عدالت اجتماعی در ابعاد مختلف به بررسی نظرات امام خمینی در این موضوع پرداخته و با توجه به سخنان و عملکرد ایشان در مقاطع مختلف زمانی چه قبل از انقلاب و چه بعد از انقلاب او را متعهد به اجرای عدالت جتماعی در ابعاد مختلف می داند.
الصدر، السید محمد باقر
622 «تطبیق الشکل الشوری للحکم فی ظروف الامة الحاضرة». ع. به کوشش مهدی الحسینی. الامام الشهید السید محمد باقر الصدر: دراسة فی سیرته و منهجه. چاپ اوّل: بیروت، دارالفرات، 1410ق. ص 353 - 354.
623 «دور الدولة فی الاقتصاد الاسلامی». ع. اخترنا لک: بحوث الاسلامیة و مواضیع الاخری. چاپ اوّل: بیروت، دارالزهراء، 1395ق. چاپ سوم: 1403ق.
حدود قلمرو دخالت دولت اسلامی در امور اقتصادی خرد و کلان نشانگر گسترۀ اختیارات حکومت اسلامی است. نویسنده در این رساله عمدتاً به احکام حکومتی در عرصه اقتصاد توجه دارد و آراء وی بسیار شباهت با دیدگاههای امام خمینی دارد. برای بررسی آراء امام خمینی در موضوع گسترۀ وظایف حکومت و احکام حکومتی منبع مفیدی است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 187
ترجمه فارسی
آن چه برای تو خواستم یا بهترین مقالات. ترجمۀ سید نورالدین شریعتمداری. قم، دارالکتاب، بی تا. 230ص.
624 «الدولة الاسلامیة». ع. به کوشش محمد الحسینی. الامام الشهید السید محمدباقر الصدر: دراسة فی سیرته و منهجه. چاپ اوّل: بیروت، دارالفرات، 1410ق. ص 340 - 347.
625 «الشرط الاساسی لنهضة الامة». ع. رسالتنا، تهران، مکتبة النجاح. 1402ق.
ترجمه فارسی
رسالت ما. ترجمۀ محمد تقی رهبر. چاپ دوّم: تهران، انتشارات روزبه. [1354]. 131ص.
ترجمه اردو
همار پیام ترجمه رسالتنا. ترجمه سید مرتضی حسین صدرالافاضر. چاپ اوّل: کراچی، دارالثقافة الاسلامیة، 1403ق.
626 «شکل الحکم فی الاسلام». به کوشش محمد الحسینی. الامام الشهید السید محمدباقر الصدر: دراسة فی سیرته و منهجه. چاپ اوّل: بیروت، دارالفرات، 1410ق. ص 348 - 351.
627 لحمة فقیهة عن مشروع دستورات الجمهوریة الاسلامیة فی ایران. ع. تهران، جهاد النباء 1399ق.
این اثر چاپ متعدد دیگری دارد از جمله درمجموعه الاسلام یقود الحیاة (تهران، وزارت ارشاد اسلامی، 1403ق) درمجموعه المجموعة الکاملة لمؤلفات السید محمد باقر الصدر( بیروت، دارالتعارف للمطبوعات، 1410) جلد دوازدهم آمده است. این مکتوب را در پاسخ شش نفر از علمای لبنان در توضیح مبانی جمهوری اسلامی و قانون اساسی و آراء امام خمینی در ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی ایران نوشته است. و آخرین نظریه ایشان در زمینه مباحث دولت اسلامی است. نویسنده بین دو نظریه ولایت فقیه در چهارچوب ضوابط شرعی و ولایت است بر سرنوشت خود و حق انتخاب آن ها جمع کرده است.
ترجمه فارسی
جمهوری اسلامی. ترجمه سید جعفر حجت. تهران، انتشارات روزبه. بی تا.
ترجمه اردو
اسلامی جمهوریة کا دستوری دهانچه اوراساکی مصادر قوت. ترجمه ذیشان
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 188
حیدری جوادی و ساجد علی نقوی. تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1404ق.
ترجمه فرانسه
توسط مکتبة اهل البیت(ع). پاریس، 1982م. چاپ دوّم؛ تهران، مؤسسة البعثة، 1983م.
ترجمه انگلیسی
Introduction to Islamic political system. Tran. M. A. Ansari. karachi,Islamic emminary,1982.
تحلیل مطالب و معرفی
«قبسات من ذکر الشهید الصدر: حول شروع دستور الجمهوریة الاسلامیة». الحوار الفکری و السیاسی، سال پنجم، ش 34(خریف 1986). ص 39 - 54. «قراءة فی کتاب الاسلام یقود الحیاة». ع. عبدالکریم آل نجف. التوحید، سال نهم، ش 52(رمضان - شوال1411). ص 141 - 154.
628 منابع القدرة فی الدولة الاسلامیة. ع. جهاد النباء. 1399ق.
الاسلام یقود الحیاة. چاپ دوّم: تهران، وزارت ارشاد، 1403ق.
ترجمه فارسی
سرچشمه های قدرت در حکومت اسلامی. ترجمه اکبر ثبوت. تهران، انتشارات روزبه، بی تا.
ترجمه فرانسه
ترجمه به فرانسه مکتبة اهل البیت(ع)، پاریس. چاپ دوم: تهران. مؤسسه البعثة، 1983م.
معرفی و توصیف
«معرفی کتاب منابع القدرة فی الدولة الاسلامیة». کیهان هوایی، ش 1023 (19 اسفند 1371). ص 14.
صدرا، علی رضا
629 «بررسی مقایسه ای قانون اساسی ج. ا. ا. (قدیم و جدید)». حکومت اسلامی، سال سوم، ش اوّل بهار 1377. ص 119 - 172. هدف این مقاله مقایسه قانون اساسی فعلی اساسی قبلی ج. ا. ا. و طرح مواضع تغییر و بررسی اشاره گونه ضرورت، فلسفه، شکل و آثار تغییر و
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 189
اصلاحات می باشد این نوشتار به بررسی میزان مطابقع اصلاحات قانون اساسی جدید با موارد دستورالعمل امام خمینی در ضمن طرح مباحث پرداخته است.
صدیقی، محمد غیاث الدین
630 «حضرت امام و انقلاب اسلامی ایران». روزنامه اطلاعات، 17 بهمن 1368 (ش 18970). ص 6.
در این نوشته زمینه های فکری انقلاب اسلامی و نقش امام خمینی در تحول فکری مردم ایران و رهبری انقلاب اسلامی مورد بررسی قرار گرفته و تأثیرات جهانی موضعگیری های ایشان در مسائل مختلف در میان مسلمانان و دولتهای خارجی ذکر گردیده است.
صرامی، سیف الله
631 احکام حکومتی و مصلحت. تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک، 1373. 407ص.
نویسنده به طرح مبانی و موضوعاتی پیرامون احکام حکومتی و مصلحت که یکی از شیوه های اداره حکومت اسلامی و نظام ولایت فقیه است و امام خمینی نیز بر آن تأکید داشته اند پرداخته و آنرا در موضوعات زیر تبویب نموده است:
فصل اول: جایگاه احکام حکومتی و مصلحت از دیدگاه شیعه، فصل دوم: احکام حکومتی و مصلحت از دیدگاه اهل سنت، فصل سوم: احکام حکومتی و مصلحت در سیره معصومین(ع)، فصل چهارم: منابع و ضوابط مصلحت در صدور احکام حکومتی، فصل پنجم: مردم و احکام حکومتی، فصل ششم: مقایسه مباحث مطرح شده با قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران.
623 «مبانی احکام حکومتی از دیدگاه امام خمینی». ملاکات احکام و احکام حکومتی، ج 7. قم، کنگره بررسی مبانی فقهی امام خمینی، 1374. ص 313 - 368. دارای این مباحث است: دورنمایی از حکم حکومتی و مبانی آن، حکم حکومتی و حق رهبری، حکم حکومتی الهی، نقش عنصر مصلحت در صدور حکم حکومتی، دائره نفوذ حکم حکومتی.
صفار، محمدجواد
633 حقوق اساسی، آشنائی با قانون اساسی جمهوری اسلامی همراه با اصلاحات.
تهران، مرکزآموزش مدیریت دولتی، 1361. 210ص.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 190
تفسیر و شرح قانون اساسی ایران به عنوان تبلور افکار و آراء امام خمینی است.
صفری، نعمت الله
634 «احکام حکومتی و خمس». مسائل مستحدثه، ج 11. قم، کنگره بررسی مبانی فقهی امام خمینی، 1374. ص 137 - 220.
دارای این مباحث است: حکم حکومتی و رجوب خمس، حکم حکومتی و تأثیر آن بر موارد خمس، ولی خمس و مصرف آن.
635 «انتصاب و انتخاب(بررسی دلایل دو نظریه)». حکومت اسلامی، سال دوّم. ش 4(زمستان 1376). ص 101 - 131.
نویسنده با گزارش از یکی از کمیسیونهای علمی و مرکز تحقیقات علمی دبیرخانه مجلس خبرگان که با حضور عده ای از صاحب نظران و فقیهان تشکیل شده بود و به بررسی دو نظریه انتصاب و انتخاب پرداخته بود زمینه تطبیق دو دیدگاه را فراهم آورده است. مبنای انتصاب منتصب به امام خمینی بود و هم اکنون مبنای حکومت جمهوری اسلامی ایران محسوب می گردد.
636 «انتصاب یا انتخاب از دیدگاه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده مقاله خود را در دو بخش و مباحث مختلف تحت هر بخش بیان نموده است. در بخش اول به مبانی و کلیات بحث پرداخته و مفاهیم و موضوعاتی که دخیل در مقاله است را مورد بررس قرار می دهد. در بخش دوم انتصاب و انتخاب در آثار امام خمینی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته نویسنده معتقد به دیدگاه انتصابی امام بوده و معتقد است که در هیچ یک از عبارات وی دلیل دال بر اینکه رأی مردم در مشروعیت بخشی به ولایت فقیه و رهبری حکومت دخالت دارد مشاهده نمی شود. سپس راه حلهائی که مبتی بر جمع بین انتصاب و انتخاب بوده و شامل: جمع بین مشروعیت ومقبولیت. نظریه احتیاطی، هدیه رهبری و راه حل هائی که مبتنی بر طرح یکی از دو نظریه می باشد و شامل: تبدل رأی یا اشتباه. تقیه و توریه و اضطرار و عناوین ثانویه می باشد را مورد نقد قرار داده است.
صفوی، رحیم
637 «قدرت ساختار تأسیسی، سیرۀ عملی و اندیشه های دفاع نظامی، فرهنگی و اقتصادی امام خمینی(ره)». بصائر، سال ششم، ش 27، تیرماه 1378.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 191
ص 57 - 65.
در این مصاحبه علاوه بر موضاعات فوق به اندیشه ها و سیره عملی امام در اداره حکومت اشاره کرده است.
صمدی، علی
638 «امام و مطبوعات». حضور، ش 16، تابستان و پائیز 1375. ص 139 - 149.
نویسنده ضمن اشاره به اهمیت رسانه های گروهی در عصر ارتباطات یا به بررسی رسالت و جایگاه رسانه ها در نظام جمهوری اسلامی ایران از دیدگاه امام خمینی می پردازد.
639 صورت مشروح مذاکرات شورای بازنگری قانون اساسی ج. ا. ا. 3ج. تهران، اداره کل امور فرهنگی در روابط عمومی اداره تبلیغات و انتشارات. 1369. 1706 ص.
گزارش مشروح مذاکرات و بحثهای پیرامون بازنگری قانون اساسی در سال 1368 است که در اصولی از آن بخصوص بحث ولایت فقیه و شرایط آن به دیدگاههای امام خمینی پرداخته اند. این کتاب هم چنین به عنوان سندی گویا برای پژوهشهایی در زمینه تحول نظریه ولایت فقیه در قانون اساسی است.
ضاهر، محمد کامل
640 الصراع بین التیارین الدینی و العلمانی فی الفکر العربی الحدیث و المعاصر. ع. بیروت. دارالبیرونی، 1414ق. 478ق.
نویسنده در فصل هشتم تحت عنوان «المسلمون الاصولیون المعاصرون او الثورة الحاضرة» به مسئله حاکمیت اسلامی در عصر غیبت از دیدگاه امام خمینی پرداخته است.
طالبی دارابی، ابراهیم
641 «نگاهی به دیدگاههای سیاسی امام خمینی(در دوره اقامت در فرانسه)». علوم سیاسی(ویژه یکصدمین سال میلاد امام خمینی). ش پنجم(تابستان 1378). ص 173 - 200.
نوینسده مهمترین مفاهیم و مسائلی که امام در پاریس مطرح نموده اند را تحت این عناوین مورد بررسی قرار می دهد: 1 - نقد و نفی نظامی سلطنتی2 - قرائت و تفسیر امام از اسلامی به عنوان دین و دنیا و آخرت3 - ابعاد نهضت اسلامی ایران 4 - غایات و
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 192
خواسته های انقلاب اسلامی 5 - ماهیت و خصوصیات حکومت اسلامی. 6 – حق حاکمیت مردم 7 - آزادی 8 - نقش امام و روحانیون در حکومت اسلامی.
طالبی فر، عباس
642 «امام خمینی و نهضت جهانی اسلام». روزنامه اطلاعات، 28 تیرماه 1368 (ش 18804). ص 6.
نویسنده عمدتاً بر مبنای وصیتنامه امام به بررسی نظریات امام درخصوص چگونگی تحول در کشورهای و عمدتاً مسئله صدور انقلاب می پردازد.
طالقانی، مجتبی
643 «ایران: 16 عاماً علی الثورة». ع. الحیاة، 2 / 11 / 1995م.
تحلیل از حوادث شانزده ساله انقلاب اسلامی ایران با توجه به زیربناهای سیاسی و آراء امام خمینی و کارکرد اجتماعی و تأثیرات منطقه ای آن است.
طاهایی، محمد جواد
644 «تأملی در مفهوم جامعه از دیدگاه امام خمینی». حضور، ش 13، 1374. ص 138 - 164.
روزنامه ایران، 13 خرداد 1375(ش 386). ص 6.
این مقاله در بررسی جامعه شناسانه از دیدگاههای امام، جامعه را بعنوان مفهومی محوری مورد بررسی قرار می دهد و ضمن ذکر تعاریف و برداشتهای مختلف از مفهوم جامعه به مطالعه تطبیقی دیدگاه امام با نظریات ارائه شده می پردازد.
645 «نظریه امام خمینی، احیاء بندگی در پایان قرن بیستم». مجموعه مقالات ج دوم)، کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی، خرداد 76. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، 1377. ص 213 - 239.
نویسنده معتقد است که انقلاب اسلامی انسانی نو و بالتبع جامعه نوینی ایجاد نموده که برای درک این جامعه نیز سیاست نوینی لازم است چرا که انقلاب ایران انقلاب برای بندگی و معبودیت خداوند بود. که دولت متجلی از آن که میراث گرانقدر امام خمینی می باشد(حاکمیت ولی فقیه) که از کارکردهای خاصی نیز برخوردار است.
646 «نگرش امام بر قشر بندی و طبقات اجتماعی». حضور، ش 15، بهار 1375. ص 185 - 194.
نویسنده در قسمتی از مقاله به بررسی نگرش سیاسی امام به قشرها و طبقات
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 193
اجتماعی پرداخته و با استناد به سخنان امام معتقد است که اگر چه نوعی وحدت مقدس ملاک اصلی تفکر امام در مورد طبقات اجتماعی بوده است امّا گاه نوعی تفکیک میان طبقات در ابعاد ارزشی - ایدئولوژیک و در عین حال سیاسی در این دیدگاه ملاحظه می شود که مهمترین آن جنگ فقر و غنا است که پشتوانه ای مقدس و تاریخی دارد. سپس به تاثیر هر کدام از این قشرهای اجتماعی در تعیین سر نوشت انقلاب از منظر تفکرات امام می پردازد.
طاهری، امیر
647 روح خدا[امام] خمینی و انقلاب اسلامی. انگلستان، هاچینسون، 1987م. 367ص.
نویسنده به تحلیلی از انقلاب اسلامی پرداخته و برخی از قسمتهای کتاب ولایت فقیه امام را از دیدگاه غربی مورد انتقاد قرار می دهد.
648 «المسألة التی سببت کارفة للسیاسة الایرانیة». ع. الشرق الاوسط. 20 / 6 / 1995م.
تحلیل قانون اساسی ایران از دیدگاه حقوق و فلسفه سیاسی و بررسی آراء سیاسی و حکومتی امام خمینی است.
طاهری، حبیب الله
649 ولایت فقیه. چاپ اول: قم، دفتر نشر انتشارات اسلامی، [1364]. 333ص.
توضیح نظریه ولایت فقیه ذیل فصلهای زیر است:
اصل آزادی و استقلال، ولایت تکوینی و تشریعی پیامبر و ائمه، حکومت در اسلام، شرایط حاکم، تعیین حاکم به نصب یا انتخاب، دلائل ولایت فقیه، حدود ولایت فقیه، شبهات منکرین ولایت فقیه، اهداف حکومت و وظایف حاکم.
650 «ولایت فقیه انتصابی یا انتخابی از دیدگاه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده ضمن بیان مفروضات و دلایل قائلین به نصب ولی فقیه که امام خمینی از جمله آنان هستند دلایل طرفداران نظریه انتخابی فقیه را بیان نموده و مورد نقد قرار داده است.
طاهری خرم آبادی، سید حسن
651 «نقش مردم و کارشناسان در نظام ولایت فقیه». اندیشه حکومت، ش 2، مرداد 1378. ص 9 - 11.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 194
مصاحبه شونده به تبیین دیدگاه امام خمینی درباره ولایت مطلقه فقیه و محدودۀ اختیارات وی پرداخته است.
652 ولایت فقیه و حاکمیت ملت. قم. دفتر انتشارات اسلامی، 1372. 119ص.
ترجمه عربی
بین ولایت الفقیه و حکم الشعب. ع. ترجمۀ نظام شیروانی. طهران. اللجنة العلیا لا حتفالات الذکری السادسة لانتصار الثورة الاسلامیة فی ایران، 1405ق. 86ص.
نویسنده ضمن طرح مباحثی پیرامون ولایت به نوع قانون ثابت و متغیر اشاره نموده و به تبیین ولایت انتصابی فقیه و ادله نقلی و عقلی آن پرداخته و شرایط و صفات ولی فقیه را بیان می دارد که کلاً ناظر به دیدگاه امام خمینی و تقویت دیدگاه ایشان در ولایت فقیه می باشد.
653 «ولایت فقیه». مجموعه سخنرانیها پیرامون ولایت فقیه. قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1363. ص 242 - 287. سخنران طی دو سخنرانی به مفهوم ولایت و انواع آن، قوانین ثابت و متغیر، ولایت فقیه و شرایط آن و رابطه ولی فقیه با قوای سه گانه اشاره کرده و به توضیحاتی پیرامون آن می پردازد که ناظر به دیدگاه امام خمینی در این زمینه است.
طریقی، سید محمد
654 «تمدن اسلامی، سنت گرایی یا نوگرایی». حضور، ش 20، تابستان 1376. ص 157 - 185.
نویسنده پس از ذکر تاریخی از روابط شرق اسلامی و غرب و تحلیل های مغرب زمین از شرق مسلمانان، سلفیه گری نزد اهل سنت را مورد بررسی قرار داده، سپس سنت گرائی و نوگرائی دراندیشه امام خمینی را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
655 «طلب الخمینی مقابلة الشاه». ع. السیاسة، 22 ایار 1986.
بررسی و نقادی کتاب امیر طاهری است که درباره زندگینامه و افکار امام خمینی تدوین کرده و در پاریس چاپ شده است. نویسنده روزنامه نگار و مدتی مسئولیت روزنامه کیهان لندن را عهده دار بود.
طه، غسان
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 195
656 الحرکة الاسلامیة، مراحل الصعود و واقع التحدی. ع. استاد راهنما و ناظر مارون تنوری. معهد العلوم الاجتماعیة البنانیة. 1992م. 129ص.
حرکت های اسلامی در لبنان در مصر مانند جنبش حزب الله، حرکت امل، جنبش توحید اسلامی و نقش آراء امام خمینی و انقلاب اسلامی در شکل گیری و تداوم آن ها بررسی شده است.
الطهرانی، سعید
657 «الیمین التقلیدی فی ایران حیال ولایة الفقیه و مسائل السلطة و الانتخاب». ع. الحیاة، 2 / 2 / 1997م.
بررسی نظریه ولایت فقیه و بازتابهای آن در مسائل جاری ایران است.
عابدی اردکانی، محمد
658 «مقایسه سبک سیاسی امام خمینی و مهماتا گاندی». حضور، ش 25، پائیز1377. ص 162 - 183.
نویسنده معتقد است که به رغم پاره ای تفاوتهای مهم میان این دو شخصیت برجسته، شباهتهای زیادی بین سبک سیاسی و مبارزات امام و گاندی می توان یافت و لذا این شباهتها را در قالب بهره برداری عقلانی از سنت و پیوند دین و سیاست و همچنین شیوه های مبارزاتی مثل جرات و بسیج سیاسی، خویشتن داری و غلبه سیاسی و دمکراسی و حاکمیت مردمی تجزیه و تحلیل می نماید.
عاشوری لنگرودی، حسن
659 «امام خمینی و حفظ مصالح نظام». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
در این مقاله پس از بیان مفهوم مصلحت و حفظ نظام به نقش عنصر مصلحت در جعل احکام الهی و استنباط احکام شرعی اشاره کرده و جایگاه آن در احکام حکومتی را مورد بررسی قرار می دهد، سپس شبهاتی که پیرامون بکارگیری عنصر مصلحت در حکومت اسلامی مطرح می باشد بیان و مورد نقد قرار گرفته است.
عالمی، سید حسین
660 «اندیشه و تجربیات امام خمینی فرا راه انقلاب اسلامی افغانستان». روزنامه جمهوری اسلامی، 11آذر 1368، ش 3046. ص 10.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 196
در این مقاله با برداشت از سیره عملی و فکری و استناد به کلمات ایشان نویسنده درصدد نشان دادن الگوئی است که از طریق آن بتوان جامعه افغانستان را به آرمانهای خود رساند.
عالمی، شمس الدین
661 حقوق اساسی. تهران، مشکوة، 1374. 311ص.
نویسنده در بخش دوّم کتاب به بررسی حقوق اساسی ج. ا. ا. که تبلور اندیشه های سیاسی امام خمینی می باشد در قالب چهار فصل پرداخته است.
العاملی، سید جعفر مرتضی
662 موقع ولایة الفقیه من نظریة الحکم فی الاسلام (نظرة جدیدة). ع. قم. انتشارات اسامی جامعه مدرسین، 1404ق. 56ص.
663 ولایة الفقیه فی صحیحة عمر بن حنظلة و غیرها. ع. قم، بی نا، 1403ق. 94ص.
نویسنده ابتدا به دلیل عقلی تمسک جسته و ولایت فقیه و اداره امور اجتماعی و سیاسی را فطری و طبیعی می داند بطوریکه هر عقل سلیمی به آن حکم می کند. ولی اذعان دارد که این دلیل بیانگر محدوده و قلمرو ولایت نیست و فقط می توان قدر متیقن آن را اخذ نمود. پس از آن به سراغ ادله لفظی و نقلی رفته و روایت عمر بن حنظله را بالاتر از مقبوله و حسنه، صحیحه می داند و دلالت آن را بر ولایت فقیه تام و تمام می داند. سپس اقوال شیخ انصاری، محمد حسن نجفی صاحب جواهر و محمد حسین نائینی را آورده و در برخی موارد نقد می کنند. بخش بعدی کتاب تحلیل و نقادی اشکالات بر ولایت فقیه است. نویسنده در بسیاری موارد تحلیل ها و نتیجه گیری های مشابه امام خمینی دارد. در اصل مقالاتی در مجله التوحید(سال اول، ش 4 و6 و7 ) بوده است.
العبادی، ابراهیم
664 الاجتهاد و التجدید، دراسة فی مناهج الاجتهاد عند الامام خمینی و الشهیدین المطهری و الصدر. ع. قم. بی نا، 1418ق. 127ص.
نویسنده به روش اجتهاد امام در مباحث حکومتی اشاره نموده و اجتهاد واقعی که بتواند نیازمندیهای جامعه و حکومت دینی را پاسخگو باشد از دیدگاه امام خمینی مورد بررسی قرار گرفته است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 197
العبد
665 «ایران بعد الخمینی: لا تعدلوا علی الایدیو لوجیا». ع. السفیر، 10 / 6 / 1989م.
بررسی تأثیر و تداوم اندیشه های حکومتی امام خمینی است.
عبدالخالق، رمزی
666 «الذکری السادسة لرحیل الامام الخمینی». ع. الشرق، 22 / 6 / 1995م.
بررسی آراء و تاثیرات دیدگاههای امام خمینی است.
عبدالرحمن
667 ابلیس فقیه. [بی جا، بی نا، بی تا].
نقادی سیره و افکار سیاسی امام خمینی به شیوه غیر عملی است.
عبدالرزاق، جعفر
668 «الخلافة ام ولایة الفقیه». ع. الجهاد، سال اول، ش 2 (شوال 1403) ص 14 - 15.
نویسنده ضرورت حکومت اسلامی، نظام حکومت اسلام، ولایت فقیه و صفات آن را مورد بررسی قرار داده و دیدگاههای امام خمینی در این زمینه را نیز بیان نموده است در این مقاله همچنین دیدگاه اهل سنت در چگونگی انتخاب حاکم نیز مطرح گردیده است.
عبداسلام، فاروق
669 ولایة الفقیه فی میزان الاسلام. ع. چاپ اول: قم، بی نا، 1407ق / 1987م. 112 ص. القاهرة، فاروق عبدالسلام، 1987م. 112ص.
شرح و بررسی نظریه ولایت فقیه در شیعه به ویژه مطالب کتاب ولایت فقیه امام خمینی و نقادی آنها و بررسی آن مطالب و افکار در هنگامی که جمهوری اسلامی تحقق یافت. نویسنده معتقد است ولایت فقیه در عمل کارآمدی مطلوب نداشته است. در بخش دیگر مواد مربوط به ولایت فقیه در قانون اساسی را نقادی کرده است. این کتاب چهار بخش دارد: التعریف بولایة الفقیه، اوجد النقد النظری، حصار التطبیق العملی، مسالة حرب الخلیج.
عبدالفتاح، انسیه
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 198
670 «اهداف معنوی انقلاب اسلامی در ایران، تأملاتی چند درباره بصیرت و راهبری امام خمینی». ترجمه سید هادی جلالی چیمه. حضور، ش 28، ابستان 1378. ص 196 - 238.
نویسنده به بررسی سیره امام خمینی در راهبری انقلاب اسلامی پرداخته، ضرورت حکومت اسلامی از دیدگاه ایشان را مورد بررسی قرار می دهد، سپس به بحث پیرامون نظرات عرفانی امام می پردازد.
عبدالله، اسماعیل صبری و دیگران
671 الحرکات الاسلامیة المعاصرة فی الوطن العربی. ع. چاپ اول: 1987م. چاپ دوّم: بیروت، مرکز دراسات الوحدة العربیة، 1989م. 422ص.
در ده بخش، مجموعه ای از مقالات از نویسندگان مختلف است که برخی از آن ها به بررسی آراء سیاسی و حکومتی امام خمینی و تأثیرات منطقه ای آن ها پرداخته است.
عتریسی، طلال
672 «الاسلامیون و الدیمقراطیة: قراءة فی استراتیجیة التصالح من خلال تجربة الحرکة الاسلامیة فی لبنان». ع. النور، 7 / 1999م.
جنبش حزب الله لبنان را از منظر اسلام گرایی و دمکراسی گرایی و مساهمت اندیشه های سیاسی ایران در آن بررسی کرده است.
عتوم، محمد عبدالکریم
673 النظریة السیاسة المعاصرة للشیعة الامامیة الاثنی عشریه. ع. عمان(اردن)، دارالبشیر، 1409ق. 212ص.
در اصل پایان نامه نویسنده در کلیة الآداب دانشگاه اردن بوده است که در 1987 دفاع شدهاست.
کتاب فوق در 4 باب و هر باب شامل چند فصل است که در باب اول ریشه های تاریخی شیعه و اصول مذهب شیعه بررسی شده و در باب دوم رهبری و ولایت امام معصوم و در عصر غیبت ولایت فقیه و فلسفه آن، ادله ولایت فقیه و حدود و جایگاه آن مورد بررسی قرار گرفته و دیدگاه امام در این زمینه مورد نظر ایشان در زمینه مشکلات کشورهای اسلامی و علماء سوء، تشکیل حکومت، مسئله تقیه، تعیین ولی فقیه، حدود اختیارات ولی فقیه مورد نقد و بررسی قرار گرفته است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 199
عدالتی شاطری، علی اصغر و قرائی ابراهیم آبادی، فاطمه
647 «نظام ولایت فقیه و جایگاه نهاد دین در دولت از دیدگاه امام خمینی(ره)». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
در این مقاله با توجه به شکل هائی از ولایت فقیه که در فقه اهل سنت آمده است آن را از مباحث اصولی اسلامی محسوب نموده و مختصراً به تطورات تاریخی آن اشاره می کند. نویسنده به نظرات پنج طیف که مخالف با نظریه ولایت فقیه بوده اند اشاره مختصری نموده و پاسخ های امام(ره) را به هرکدام بیان می کند. سپس ادله ولایت فقیه و نقش مردم در چنین نظامی مورد بررسی قرار گرفته، شؤون ولایت فقیه تبیین می گردد.
عراقی
675 «ویژگیها و شیوه های رهبری امام خمینی(ره)». فصلناه مصباح. ش 19. پائیز 1375. ص 25 - 33.
نویسنده به ذکر شیوه های متناقض در رفتارها و ویژگیهای رهبری امام اشاره می کند و به تبیین این موضوع می پردازد که چگونه جامعیت شخصیت امام توانسته است این رفتار را در خود جمع نماید.
عراقی، محسن
676 الولایة الالهیة و ولایة الفقیه. ع. چاپ اول: قم، مجمع الفکر الاسلامی، 1413ق. 92ص.
نویسنده از موضع دفاع از نظریه ولایت فقیه به نگارش پرداخته و در فصلهایی به طرح و تحلیل اندیشه های امام خمینی پرداخته است. این اثر دارای پنج فصل است: الاسلام والحکومة، الطاعة و ولایة الانبیاء، استمرار خط الولایة فی امامة اهل البیت، استمرار ولایة اهل البیت فی ولایة الفقهاء العدول، در فصل پنجم به دلیل ولایت فقیه و حدود ولایت فقیه پرداخته است.
عرب، حسین
677 «منشاء مشروعیت حکومت اسلامی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
مباحث مطرح شده در این مقاله شامل: مبادی مشروعیت، مبانی مشروعیت، فرضهای ممکن در تحقق حکومت دینی، شورا و مشروعیت حکومت و دیدگاه امام خمینی(ره) در باب مشروعیت حکومت می باشد.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 200
العربی، محمد مخلص
678 الخمینی: دماء و تخریب و ارهاب. ع. پاریس، د. ن، بی تا. 256ص.
عزتی، ابوافضل
679 اسلام انقلابی و انقلاب اسلامی. تهران، انتشارات هدی، [1360]. 454ص.
در سه بخش مبانی و سنتهای انقلاب اسلامی، اسلام انقلابی و انقلاب اسلامی، پی آمدها و تاثیر انقلاب اسلامی ایران به تحلیل انقلاب اسلامی ایران پرداخته و در بخش دوم دیدگاههای امام خمینی در مورد ولایت فقیه تبیین شده است.
العشاوی، محمد سعید
680 «ولایت فقیه». ع. معالم الاسلام. قاهره، سینا للنشر، 1989. ص 221 - 226.
کتاب فوق از مجموعه مقالاتی تشکیل شده که در مجلات مصر به چاپ رسیده مقالۀ مزبور یکی از مقالات آن است و توضیح مختصر ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی و نقد آن بر پایه دیدگاههای اهل سنت می باشد.
عشقی، لیلی
681 «زمانی ما بین زمانها: امام، شیعه و ایران». متین، سال اوّل، ش 2 (بهار 1378). ص 173 - 204.
نویسنده ضمن بیان تحلیلی از چگونگی شکل گیری انقلاب اسلامی و نقش تفکر امامت در آن به نقد دیدگاه غرب درباره انقلاب ایران پرداخته و به اندیشه سیاسی امام و نقش آن در تشکیل نظام اسلامی اشاره می نماید.
عطارزاده، مجتبی
682 «تلائم عقل و شرع در اندیشه حکومت اسلامی امام خمینی(ره)». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی
نویسنده ضمن بیان تاریخچه ای از تطور و تحول فقه سیاسی شیعه و مباحثی پیرامون عقل و شرع ابهام زدائی امام از اندیشه حکومت اسلامی را مورد بررسی قرار داده و جلوه های عقلانیت در اندیشه حکومت اسلامی امام را در قالب: مشارکت مردم پشتوانه مهم مشروعیت نظام اسلامی، پذیرش و احترام به اصل آزادی افراد، قانونمندی و عدالت گرائی، مصلحت سنجی و ضرورت گرائی تبیین می نماید.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 201
عطائی، علی
683 حکومت اسلامی(از اسلام چه می دانیم8). قم، نشر خرم. 1377. 192ص.
نویسنده ضمن بررسی ضرورت حکومت اسلامی، اردکان و برنامه های حکومت اسلامی به سیر اندیشه سیاسی در جهان اسلام پرداخته موضوعات حکومت اسلامی در عصر حاضر، ولایت فقیه و مبانی آن، مشروعیت حکومت اسلامی شؤون و اختیارات ولی فقیه و ساختار حکومت اسلامی در جهان معاصر را با توجه به مکتوبات و بیانات امام مورد بررسی قرار می دهد.
684 ولایت فقیه از دیدگاه فقها و مراجع. قم، بی نا. 1364. 122ص.
نویسنده پس از ذکر سخنانی از صاحب جواهر، مرحوم نراقی، شیخ انصاری و امام خمینی درباره ولایت فقیه به توضیح مسئله ولایت فقیه و حدود اختیارات آن پرداخته که بنوعی توضیح دیدگاه ولایت انتصابی مطلقه فقیه و ناظر به دیدگاه امام خمینی می باشد. صفحات 35 - 42 و 46 - 54 به تحلیل آراء آیت الله بروجردی و آیت الله خویی اختصاص دارد.
عطیه، جمال صبحی
685 الظاهرة الخمینیة و السیر و السلطان. ع. بصره، منشورات مرکز دراسات الخلیج العربی، جمعیة البصرة، شعبات الدراسات الفارسیة، 1983م. 173ص.
عفاش، فضل
686 الزمن الذی لا یعود: تاریخ فی روایة: صفحات من حیاة زعیم الثورة الاسلامیة الایرانیة الامام الخمینی فی حیاة العربی. ع. چاپ الول: بیروت، دارالروضة، 1990م / 1410ق. 192ص.
درباره امام خمینی و برخی آراء سیاسی وی است.
687 «العلمانیة و الاسلام». ع. الرأی العام. 15 و 16 / 5 / 1997م.
بررسی جریان علمانیت به عنوان رهیافتی علیه اندیشه حکومت اسلامی ایران است. نویسنده بخشی را به تحلیل آراء کولن ولسون اختصاص داده و پس از آن به تحلیل زمینه های پیدایش و رشد سکولاریسم در جهان اسلام پرداخته است.
علوی، حمید
688 «تحلیلی از استراتژی و تاکتیک های امام در رویارویی با جریان های فکری و سیاسی.» دو هفته نامه پرتو، 29 خرداد1378. ص 11 - 12
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 202
نویسنده گروههائی که با افکار امام مخالفند را سه گروه: 1 - مخالفان اسلام، 2 - اصطلاح طلبان روشنفکر نما، 3 - آنان که در مبانی و اصول عقلی و دینی با ما مشترکند امّا با افکار و عقاید و شیوه های امام مخالفند تقسیم نموده و سپس به تاکتیکها و استراتژی امام در برخورد با آنان اشاره می کند.
علوی، سعید
689 «امام خمینی پرچمدار حاکمیت دینی در جهان معاصر». روزنامه کیهان، 12 خرداد 1369 (ش 13917). ص 6.
نویسنده پس از بررسی مفهوم حاکمیت دینی و اشاره به زمینه های تفکر سیاسی در اندیشه متفکران غرب و تاریخچه مختصری از فقه سیاسی به دیدگاه های امام خمینی در قبال روحانیت و سپس احکام حکومتی و ولایت فقیه از نظر ایشان اشاره کرده و آن را مورد بررسی قرار می دهد.
علی، عبدالرحیم
690 «الثروة الاسلامیة فی ایران و اثرها علی الحرکة الاسلامیة المعاصرة». ع. دراسات و بحوث، سال دوم، ش 4 (ربیع الاول 1403 ق). ص 159.
نویسنده به بررسی انقلاب اسلامی ایران و تاثیر آن بر حرکتهای انقلاب در جهان اسلام پرداخته و معتقد است که بواسطه رهبری انقلاب ایران توسط علما و وجود نخبگان فرهنگ در رأس این انقلاب حرکت به پیروزی رسیده و نیز عرضۀ اسلامی که با برداشت قبلی مردم از اسلام تفاوت داشت از عوامل دیگر این پیروزی بود.
علی، نجاح محمد
691 «سقوط آخر قلاع المعارضة الدینیة». ع. الوسط، 1 / 12 / 1997م.
تداوم نظریه ولایت فقیه در ایران و چالش اندیشه های جدید با آن بررسی شده است.
عماد، عبدالغنی
692 حاکمیة الله و سلطان الفقیه: قراءة فی خطاب الحرکات الاسلامیة المعاصرة. ع. چاپ اول: بیروت، دارالطلیعة، 1997م. 167ص.
در هشت بخش به اهمّ مباحث اسلام معاصر در چهارچوب مسائل سیاسی می پردازد در فصلهای الامامة و ولایة الفقیه، المرجعیة و سلطان الفقیه، ولایة الفقیه ام ولایة الامامة علی نفسها به تحلیل و توضیح آرای امام خمینی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 203
پرداخته است.
معرفی و توصیف
روزنامه النهار، 26تیرماه 1376.
عماره، محمد
693 الفکر القائد الثورة الایرانیة. ع. قاهره، دار ثابت، 1985.
العمر، عبدالجبار محمود
694 الخمینی بین الدین و الدولة. ع. بغداد. مکتبة دارالکندی، [1404 ق / 1984 م]. 179 ص.
نقد افکار سیاسی امام خمینی به ویژه نقد کتاب حکومت اسلامی(ولایت فقیه) است. دارای مقدمه و هفت بخش است. در مقدمه به موجبات و علل روی آوردن امام خمینی به نظریه ولایت فقیه پرداخته است. البته دروغهایی مانند گفتن خمینی رهبر در اذان توسط ایرانیان و ادعای امام زمان توسط امام خمینی در این مقدمه آمده است. بخش اول بررسی نظرات امام و تطبیق سیاسی - اجتماعی آن نظرات است. بخش دوم به بررسی نقش امام خمینی و جمهوری اسلامی ایران در منطقه پرداخته است. بخش سوم تحلیل نقد محمد جواد مغنیه بر آراء ولایت فقیه امام خمینی در کتاب الخمینی و الدولة الاسلامیة است. بخش چهارم نقادی ادله ولایت فقیه در کتاب ولایت فقیه امام خمینی است، بخش پنجم مسأله نیابت ولی فقیه از امام معصوم نقد شده است. بخش ششم ارتباط و مناسبات امام خمینی و آیت الله شریعتمداری بررسی شده است و بالاخره در بخش هفتم وضعیت قضاء در جمهوری اسلامی ایران با توجه به آراء امام خمینی بررسی شده است. روش نویسنده علمی و داوری غیر مغرضانه نیست. بخشهایی از این کتاب در مجله آفاق عربیة قبلاً چاپ شده است.
عمر، عبدالمنعم
695 الخمینی بین الدین و دولة. ع. بغداد، الحریثیه، 1984. 178 ص.
عمر، فاروق
696 الخمینیة و صلاته بحرکات الغلو الفارسیة و بالارث الباطنیة. ع. 1988م.
عمید زنجانی، عباسعلی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 204
697 «دولت در فقه شیعی». حضور، ش 20، تابستان 1376. ص 69 - 76.
این مقاله در توصیف نظریه فقهی امام خمینی در زمینه حکومت، در صدد پاسخ به دو سؤال اساسی از منظر امام در این زمینه می باشد. اول اینکه آیا در اسلام نظام سیاسی وجود دارد یا خیر و دوم اینکه اگر جواب مثبت است آیا این نظام سیاسی جدای از نظامهای دیگراجتماعی از قبیل اقتصادی، فرهنگی و... است یا نظام اسلامی مجموعه ای از همه نظامهای اجتماعی است و در حقیقت یک نظام فراگیر، کامل و همه جانبه است.
698 «دیدگاه امام خمینی(ره) درباره حکومت اسلامی، اوج تحول نظریات دولت در فقه شیعی». مجموعه مقالات (جلد دوم)، کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی، خرداد 76. تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، 1377. ص 257 - 263.
نویسنده بحثی تطبیقی در زمینه حکومت در چهارچوب فقه شیعه در مطرح کرده و به توصیف و تشریح دیدگاه امام خمینی در زمینه حکومت می پردازد.
699 «فقه سیاسی، حکومت اسلامی و ولایت فقیه میراث ماندگار امام خمینی». بصائر، سال ششم، ش 27، تیرماه 1378. ص 36 - 42. در این مصاحبه ابعاد مختلف اندیشه سیاسی امام مورد بررسی قرار گرفته است.
700 فقه سیاسی(جلد دوم) نظام سیاسی و رهبری در اسلام. تهران، امیرکبیر، 1366. 388ص.
این کتاب در سه بخش تدوین شده است: بخش اول: بنیاد فقه سیاسی، بخش دوم: نظام سیاسی و دولت در اسلام در بخش سوم: رهبری در نظام سیاسی امامت و ولایت فقیه. و هر بخش از فصول مختلف تشکیل گردیده که فصل پنجم از بخش اول آن دیدگاههای امام خمینی در زمینه ولایت فقیه و حکومت اسلامی مورد بررسی قرار گرفته و در فصلهای دیگر موضوعاتی در این زمینه آورده شده که ناظر به دیدگاههای حکومتی امام می باشد.
701 «مبادی عرفانی نظریه ولایت فقیه». اندیشه حکومت. ش 2، مرداد 1378. ص 11 - 14
مصاحبه شونده به مبانی عرفانی اندیشه سیاسی امام خمینی به خصوص در بحث ولایت مطلقه فقیه اشاره کرده و آن را مورد بررسی قرار می دهد.
702 مبانی اندیشه سیاسی اسلام. بی جا. مؤسسه فرهنگی اندیشه، [1374]. 401ص.
این کتاب کوششی است در جهت استخراج مبانی و نظرات مدنی، حقوقی، سیاسی و فلسفه سیاسی اسلام که ناظر به دیدگاههای امام خمینی در زمینه های فوق نیز
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 205
می باشد.
703 مبانی فقهی، کلیات قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران. تهران، جهاد دانشگاهی، [1362]. 287ص.
نویسنده پس از بررسی ریشه های فکری و تاریخی انقلاب اسلامی به تحلیل مبانی قانون اساسی به عنوان دکترین ج. ا. ا. پرداخته که مورد پذیرش و تایید امام خمینی قرار گرفت. این اثر به نحوی بیانگر دیدگاههای سیاسی امام خمینی و تحلیل آنها می باشد. از مباحث مهم نویسنده ولایت فقیه. رای مردم، ساختار نظام سیاسی اسلام و قوای سه گانه می باشد.
عناید، حمید
704 «مفهوم نظریه فقیه از دیدگاه امام خمینی». کیان، سال ششم، ش 34(دی و بهمن 1375). ص 2 - 13
العّوا، محمد سلیم
705 فی النظام السیاسة الدولة الاسلامیة. ع. بیروت، دارالشرق، 1410ق. 221ص.
کتاب فوق در پنج فصل تبویب گردیده و هر فصل شامل چند مبحث می باشد. نویسنده در فصل پنجم در مبحث دوّم کتاب به نقد قانون اساسی ج. ا. ا. و بخصوص اصول مهم آن، ولایت فقیه پرداخته است. فصول کتاب تحت این عنوان معنون گردیده است:
الفصل الاول: فی دولة الاسلامیة - المبحث الاول الحالة السیاسیة فی جزیرة العرب قبل الاسلام، المبحث الثانی نشاء الدولة الاسلامیة. الفصل الثانی: فی نظام الحکم بعد وفاة الرسول - المبحث الاول اجتماع السفینة، المبحث الثانی التطورات السیاسیة فی عهد عثمان و ظهور الفرق السیاسیة. الفصل الثالث: فی الحکومة و غایتها فی الاسلام - المبحث الاول فی الدین و الدولة، المبحث الثانی فی غایة الحکومة فی الدولة الاسلامیة. الفصل الرابع: فی القیم السیاسیة الاسلامیة- المبحث الاول الامر بالمعروف و النهی عن المنکر، المبحث الثانی اهم المباحث الدستوریة الاسلامیة. الفصل الخامس: الدولة الاسلامیة المعاصرة - المبحث الاول النظام الاسلامی و وضع غیر المسلمین، المبحث الثانی الدولة الاسلامیة فی الایران.
نویسنده در ابتدا عناوین سیزده فصل قانون اساسی را آورده است سپس اصول کلی قانون اساسی را بطور خلاصه ذکر نموده نظرات خود درباره آن را مختصراً بیان
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 206
کرده است. اصل سوم تحت عنوان وظایف حکومت را ذکر نموده و موضوعات اصل چهارم را به عنوان مبداء المشروعیة مورد بررسی و تحلیل قرار داده و با قوانین دیگر کشورهای اسلامی مقایسه کرده است. سپس اصل پنجم که موضوع ولایت فقیه بوده و مستند به دیدگاه امام خمینی می باشد مورد نقد و بررسی قرار گرفته و دیدگاه علمای شیعۀ مخالف تبیین شده است. سپس نویسنده به نقد آراء امام خمینی در زمینه ولایت فقیه می پردازد. و موضوع ولایت فقیه را دیدگاه علمای اهل سنت مورد بررسی قرار می دهد. نویسنده سپس اصل شوری، آزادی، شورای نگهبان و اصول قضائی و بعضی از دیگر اصول قانون اساسی را ذکر نموده و مورد بررسی قرار می دهد.
عواد، ریاض سلیمان
706 «الامام الخمینی(رضوان الله علیه) و سیاسة اللاشرقیة و اللاغریبة». ع. الثقافة الاسلامیة، ش 31، ذی القعده و ذی الحجه 1410ق. ص 137 - 154.
نویسنده به سیاست نه شرقی و نه غربی که از اصول سیاست خارجی ج. ا. ا. بوده و پایه گذار آن امام خمینی می باشند اشاره نموده و با استفاده از سخنان ایشان به تبیین این سیاست پرداخته است.
707 «العهد تلتقی شخصیات عدّة شارکت بتشییع الامام و الحدیث انطباعات و احاسیس». ع. العهد(20 / 6 / 1989 م).
نظریات برخی از شخصیات لبنانی درباره تاثیر اندیشه های سیاسی امام خمینی در لبنان است.
العیسمی، شبلی
708 العلمانیة و الدولة الدینیة. ع. بغداد، دارالشؤون الثقافیة العامة. 1989م. 231ص.
نویسنده معاون حزب بعث عراق و از تئوریسین های آن حزب است و این کتاب را در نقد دولت دینی و حاکمیت اسلامی و دفاع از سکولاریزم نوشته است. از اینرو مشتمل بر دو بخش علمانیة و دولة دینیة است. در بخش دوم از جمله فصل دوم (الدولة الدینیة فی نظر دعاتها) و فصل سوم(بعضی المنطلقات فی فهم الشریعة و تطبیقها) به نقد ولایت فقیه و آرای امام خمینی پرداخته است.
عیوضی، محمد رحیم
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 207
709 «رهیافت تصمیم گیری در منظر امام خمینی با تأکید بر نظام بین الملل». حضور، ش 24، تابستان 1377. ص 56 - 71.
نویسنده در ابتدا به بررسی جایگاه تصمیم گیری در تئوریهای کاربردی علوم سیاسی پرداخته و ارکان تصمیم گیری سیاسی از نظر صاحب نظران علم سیاست را مورد بررسی قرار می دهد، سپس اجزاء ساختار بین الملل معرفی شده و به تحلیل این اجزا از دیدگاه امام خمینی می پردازد. وی همچنین متغیرهای مستقل در روابط بین الملل از جمله: فرایند روابط بین الملل، قانون حاکم بر روابط بین الملل و ساختار روابط بین الملل و متغیرهای وابسته مثل قدرت و کنترل قدرت و تحول و تغییر در نظام بین الملل از منظر امام مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
غدیری، حسن رضا
710 نظام سیاسی اسلام. قم، کانون نشر اندیشه های اسلامی، [بی تا]. 87ص.
الغریب، محمد محمد
711 الخمینی بین التطرف و الاعتدال. ع. اردن، 1406ق. 56ص.
ترجمه عنوان[امام] خمینی بین افراط گرایی و میانه روی خلاصه کتاب و جاء دور المجوس است.
الغزالی، عبدالمنعم
712 الارهاب الخمینی: تشویه للاسلام و حرب علی الانسانیة: رسالة مواجهة الی الرای العام العربی. ع. [بی جا، بی نا، بی تا]
غفوری، محمد
713 «منشا مشروعیت حکومت اسلامی و اجزاء متشکله آن.» مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
این مقاله که کوششی در جهت بیان منشأ مشروعیت حکومت اسلامی و ابعاد آن از دیدگاه علمای فرق مختلف می باشد ضمن تبیین مفهوم مشروعیت از دیدگاه های مختلف و از جمله نظام اسلامی در دوران رسول اکرم(ص) و آراء کلامی و فقهی شیعه و سنی دیدگاه های امام خمینی در این زمینه را مورد بررسی قرار می دهد.
الغنوشی، راشد
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 208
714 «امام خمینی و رهبری نهضتهای اسلامی معاصر». ترجمه سید هادی خسروشاهی. روزنامه اطلاعات، 30خرداد 1369. ش 19071. ص 6.
کیهان اندیشه، ش 29، فروردین و اردیبهشت 1369. ص 110 – 129.
در این مقاله نویسنده به ارزیابی فهرست وار سه گرایش عمده در حکومت اسلامی معاصر پرداخته و در جمع بندی نهایی آن روشن می کند که روش امام در باروری حرکت اسلامی ایران بر دیگر روشها برتری داشته و برای پیروزی انقلاب راهی جز این نیست.
این مقاله تحت عنوان «قادة الحرکة الاسلامیة المعاصرة» به قلم نویسنده در جمادی الاول 1399ق. در مجلة المعرفة ارگان رسمی حرکات اسلامی تونس منتشر شده و سپس در مجموعه مقالات وی در پاریس 1984م. نقل گردید.
715 حرکت امام خمینی و تجدید حیات اسلام. ترجمه سید هادی خسروشاهی، تهران، مؤسسه اطلاعات، 1372.
بررسی جنبش های اسلامی در دورۀ معاصر که همگی در خصیصه احیاگری و اصلاح طلبی اشتراک داشتند، مبنای اصلی نویسنده است. یکی از اصلاح گران بزرگ یعنی امام خمینی و جریان فکری که ایجاد کرد و تفاوت آن با دیگر جنبش های احیاگرانه مورد توجه نویسنده قرار گرفته است. برخورد تعارض امام خمینی با رژیم شاهنشاهی و تأسیس حاکمیت اسلامی، انقلاب اسلامی ایران، مبانی انقلاب در تشیع، پیشینه انقلاب اسلامی ایران از دیگر مباحث این کتاب است.
فارسی، جلال الدین
716 چهارانقلاب و دو گرایش مکتبی و دنیا دوستی. تهران، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، 1375. 440 ص.
نویسنده از بخش سوم کتاب تحت عنوان«انقلاب سوم: انقلاب اسلامی ایران»به اندیشه های سیاسی امام اشاره کرده و به تحلیل و تاثیر آنها می پردازد.
فاروقی، مولانا عبدالرحمان
717 خمینیسم و اسلام. اردو. پاکستان، فیصل آباد، ایالت پنجاب، اشاعة المعارف، 1983م.
ترجمه عنوان: خمینی گرایی و اسلام.
فاضلی بلخالی، سید جعفر
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 209
718 راهی بسوی حاکمیت ولایت فقیه. بی جا، مؤلف، 1361. 76ص.
فاضلی، قادر
719 حکمت سیاسی یا سیاست حکیمانه دراسلام. بی جا، مؤلف، 1374. 165ص.
نویسنده در فصل اول پیرامون مفهوم سیاست و رابطه آن با دین و فصل چهارم در اندیشه های سیاسی و کتب فقهی و همچنین در فصل هشتم پیرامون ضرورت تشکیل حکومت به دیدگاههای امام خمینی اشاره می کند.
فاکر میبدی، محمد
720 «مصلحت نظام در اندیشه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
در این مقاله جایگاه مصلحت در اداره سیاسی نظام اسلامی از روزنه اندیشه امام خمینی مورد پژوهش قرار گرفته است. این نوشتار در برگیرنده سه گفتار اصلی و موضوعات فرعی دیگر به شرح زیر می باشد:
گفتار اول شامل کلیات و در بردارنده تعریف مصلحت، اقسام مصلحت و ضوابط مصلحت؛ گفتار دوم: شامل مبانی مصلحت نظام و حفظ آن در بردارنده معنای مصلحت نظام، مرجع تشخیص مصلحت، قانون مندی شدن تشخیص مصلحت، سیر تاریخی شکل گیری مجمع تشخیص مصلحت، اختیارات مجمع تشخیص مصلحت، دیدگاه فقهی امام نسبت به تشخیص مصلحت، ماهیت مصوبات مجمع تشخیص مصلحت، قلمرو مصلحت و تزاحم مصالح امت؛ گفتار سوم: تحت عنوان مصلحت اندیشی امام خمینی شامل اهتمام امام به مصالح و عمل به مصلحت می باشد.
فانیان، سعید
721 تحولات ناشی از انقلاب اسلامی در کشورهای جنوبی حوزه خلیج فارس، کارشناسی ارشد، گروه علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، 1376.
اهمیت منطقه خلیج فارس، مروری بر وضعیت شش کشور عربی حوزه خلیج فارس، ایران و کشورهای جنوبی حوزه خلیج فارس تا وقوع انقلاب اسلامی، تحولات کلی ناشی از انقلاب اسلامی، تحول در جوامع مردمی یا پاسخ مثبت به انقلاب، عکس العمل های رژیم های منطقه یا پاسخ منفی به انقلاب، تحولات اقتصادی، روابط ایران و کشورهای جنوبی حوزه خلیج فارس پس از انقلاب اسلامی. از مباحث این پایان نامه می باشد که ناظر به تأثیر اندیشه امام خمینی در
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 210
منطقه است.
فتحی شقاقی
722 «امام خمینی و مسئله فلسطین». روزنامه جمهوری اسلامی، 9 آبان 137 ، ش 4753. ص 15 و ش 4754. ص 12.
نویسنده به تأثیرات تفکر امام مورد مسائل خاورمیانه و فلسطین و نقش آن در مبارزات مردم فلسطین اشاره می کند.
723 «نقش امام دراحیاء تفکر دینی در گفتگوی اختصاصی با فتحی شقاقی». روزنامه جمهوری اسلامی، 7 خرداد 1373، ش 4342. ص 14.
مصاحبه شونده به دیدگاههای خود درباره تاثیر امام خمینی در روند حوادث خاورمیانه و ابتکار امام در تعیین روز قدس و راههای مبارزه با اسرائیل از دیدگاه ایشان را بیان می کند.
724 «فتوای امام خمینی - سرآغاز خروش جهانی دشمنان اسلام». روزنامه جمهوری اسلامی، 25بهمن 1372، ش 4246. ص 14 و ش 4265. ص 15.
نویسنده به تحلیل وقایعی که پس از فتوای تاریخی امام خمینی در مرود سلمان رشد اتفاق افتاد اشاره کرده واثرات این فتوی را در جامعه جهانی مورد بررسی قرار می دهد.
فحص، سید هانی
725 «الثورة الاسلامیة بین الفعل و النص». ع. المنطق، ش 32(جمادی الثانی 1407 / شباط 1987). ص 25 - 36.
بررسی انقلاب اسلامی ایران و تاثیرات جهانی آن با توجه به آراء امام خمینی است.
فخّار طوسی، جواد
726 «جایگاه مصلحت در شریعت در تبیین اندیشه حضرت امام(ره) در این زمینه».
مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده در این مقاله به تبیین مفهوم مصلحت و ارتباط آن با احکام شریعت پرداخته و جایگاه مصلحت در شرع مقدس را مورد بررسی قرار می دهد در این میان دیدگاه های امام خمینی بیان شده است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 211
فدائی، غلامرضا
727 «پرسش و پاسخ پر برکت». اطلاعات، 11بهمن 1366، ش 18389 - 18391. ص 6.
نویسنده به دیدگاه امام در اختیارات حکومتی ولی فقیه که در نامه ریاست جمهوری نوشته شده بود اشاره کرده و به توضیح دیدگاههای حکومتی امام می پردازد.
728 «فریضه عبادی - سیاسی از دیدگاه امام خمینی». روزنامه اطلاعات، 13 خرداد 1370، ش 19342. ص 5.
نویسنده به تأثیر دیدگاه های امام در برپائی کنگره حج پس از انقلاب اسلامی ایران اشاره نموده و در این نوشتار به پیام های حجاج و سخنان ایشان در این خصوص استناد کرده است.
فراتی، عبدالوهاب
729 «دولت در اندیشه سیاسی امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
این مقاله به تبیین دیدگاه امام خمینی درباره ماهیت و کارکرد نظام های سلطنتی در شکل مطلقه و مشروطه پرداخته و دیدگاه های سلبی و ایجابی در باب قدرت سیاسی را در قالب سلطنت مطلقه، سلطنت مشروطه، حکومت اسلامی، جمهوری اسلامی و ولایت فقیه مورد بررسی قرار می دهد.
730 «مفهوم حکومت اسلامی و جمهوری اسلامی از دیدگاه امام خمینی». علوم سیاسی (ویژه یکصدمین سال میلاد امام خمینی)، ش پنجم(تابستان 1378). ص 221 - 244.
نویسنده به بیان مفهوم حکومت اسلامی در زمان اعلام این دو واژه از طرف امام خمینی پرداخته و سپس جمهوری اسلامی ایران در قالب دو واژه جمهوریت و اسلامی بودن از منظر مورد بررسی قرار می دهد.
فرج اللهی، قاسم
731 تاثیر انقلاب اسلامی ایران بر جنبش توحید اسلامی در لبنان(طرابلس). کارشناسی ارشد معارف اسلامی و علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع)، 1368.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 212
فرجی، محمود
732 «حکومت اسلامی و ولایت فقیه، تبیین نظریه ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی. نویسنده با استفاده از کتابها و سخنان امام به تبیین ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی پرداخته است.
فریب، عبدالله محمد
733 خمینی، فردی میانه رو یا شیعه ای متعصب. آمریکا، بی نا، 1986م. 55ص.
فضل الله، سید محمد حسین
734 «الاجتهاد المتنوع فی الدولة الاسلامیة فی فکر الامام الخمینی». ع. المنطق، ش 57(محرم1410 / آب 1989). ص 8 - 15
الاجتهاد المعارض لولی الامر، رأی الامام فی اختلاف الفقهاء و اجماعهم، تأملات فی رسالة الامام، الاختلاف الفکری المرضیی.
735 «الاسلامی و الاجتهاد الحرکی فی فکر الامام الخمینی». ع. الثقافة الاسلامیة، ش 67، محرم 1417. ص 105 - 119.
نویسنده پس بیان روش اجتهادی امام به مباحث حکومت اسلامی و مسئله ولایت فقیه از دیدگاه ایشان اشاره کرده وبه بررسی آن پرداخته است.
736 «الامام الخمینی خط عرفانی فی دائرة الفقه و فقه فی حرکة الثورة و ثورة اسلامیة فی حجم العلم». ع. الثقافة الاسلامیة، ش 31. ذی القعده – ذی الحجة 1410ق. ص 65 - 81.
نویسنده ضمن شناساندن ویژگیهای شخصیت امام به نقش ایشان در برپائی حکومت اسلامی و ذکر دیدگاههای ایشان در مورد حکومت اسلامی با نوشتن کتاب ولایت فقیه در نجف و سخنرانی های ایشان بعد از انقلاب در امور مختلف می پردازد.
737 «ایران... من منطق الثورة الی منطق الدولة». ع. الضحی، ش 49(شوال 1416ق). ص 31 - 34.
به دیدگاههای امام خمینی درباره ضرورت تشکیل دولت اشاره نموده و ایشان را اولین فقیهی می داند که مبانی حکومت اسلامی را تدوین نموده است.
738 «تاملات فی آفاق الحکم الولایتی فی حرکة الولی الفقیه». ع. المنطق، ش 94 و 95(ربیع 1413 / ایلول 1992م. ) ص 8 - 17.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 213
739 «الثورة الاسلامیة فی ایران تاملات من الداخل». ع. المنطلق، ش 8(ربیع الاول 1400). ص 12 - 17.
بررسی انقلاب اسلامی ایران و آراء امام خمینی است.
740 «الجمهوریة الاسلامیة بن منطق و الدولة». ع. الوحدة، ش 199 (1417). ص 42 - 46.
نویسنده ضمن بحث از مبانی انقلا ب اسلامی به دیدگاههای سیاسی امام در تحکیم دولت جمهوری اسلامی اشاره کرده است.
741 «الحرکة الاسلامیة بین التطرف و الاعتدال». ع. المنطق، ش 34(ذوالحجة 1407 / تموز1987). ص 4 - 11.
742 «السلطة والدولة فی الاسلام: المزواجة بین نظریة ولایة الفقیه و نظریة الشوری تعتل الخطاء». ع. النور، ش 40 ( ربیع الثانی 1415).
743 «الفصل الثالث، تاملات فی الفکر السیاسی و الحرکی عند الامام الخمینی». ع. کتاب توحید، ش 3، دراسات فی الفکر السیاسی للامام الخمینی. قم، [مؤسسة التوحید للنشر الثقافی]، 1416ق. ص 69.
نویسنده پس از بررسی طبیعت اندیشه سیاسی نزد امام خمینی، معنی صدور انقلاب، جهانشمولی آن و برنامه های آن را مورد بررسی قرار داده است.
744 «لا خوف فی الثورة لان من یقودها هم صانعوها». ع. صباح الخیر، ش 688 (17 / 6 / 1989م).
مصاحبه ای است که توسط کمال ذبیان و حسن عبدالله در زمینه تداوم و تأثیر اندیشه های سیاسی امام خمینی بحث کرده است.
745 ولایة الفقیه. ع. بیروت، لجنة مسجد الامام الرضا(ع)، بی تا. 63ص.
فلاح زاده، علی
746 تفاوت حکومت اسلامی با حکومت استبدادی از دیدگاه امام خمینی. پایان نامه دانشکده عقدیدتی سیاسی نمایندگی ولی فقیه در سپاه پاسداران انقلاب اسلامی. 1372. 97ص.
این پایان نامه در پنج فصل تبویب گردید: فصل اول: کلیات، فصل دوم: حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی، فصل سوم: حکومت استبدادی، فصل چهارم: نقاط افتراق حکومت اسلامی از حکومت استبدادی، فصل پنجم: ایرادت و شبهه هایئ در مورد حکومت اسلامی...
747 «دیدگاه امام خمینی راجع به قدرت». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 214
اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده ضمن بیان تعریفهائی از قدرت به چگونگی استفاده از آن از منظر امام خمینی پرداخته و به شیوه های کسب، اعمال و منشا قدرت از دیدگاه امام اشاره هائی نموده است.
فهری، سید احمد
748 بحث علمی و تحقیقی حول اولی الامر و الولایة. ع. چاپ دوّم: بیروت، الدار الاسلامیة، 1406ق / 1986م. 119ص.
دارای این مباحث است: معنای اولی الامر، ضرورت معرفت ولی امر، احادیث دالّ بر اولی الامر، اولی الامر در قرآن، اطاعت از اولی الامر، ولایت انتخابی و انتصابی.
فیاض، علی
749 «ولایة الفقیه و محوریة الاستقرار و التوازن فی الاجتماع السیاسی: السیاق التاریخی و التحدیات الراهنه». ع. العهد، 19تشرین الثانی 1999م. ص 29 - 30.
رابطه دین و سیاست، دخالت فقیهان در سیاست، حکومت در دورۀ غیبت، ولایت فقیه و تاریخچه آن در آراء امام خمینی بررسی شده است.
فیرحی، داود
750 «مشکلات روش شناختی ورود به اندیشه سیاسی امام خمینی». حضور، ش 28. تابستان 1378. ص 147 - 162.
نویسنده ابتدا به ذکر 8 دلیل در بیان این نکته که ورود به اندیشه های امام خمینی روش شناسی ویژه ای دارد پرداخته است سپس به بررسی مباحثی تحت این عناوین پرداخته است. راه ورود به افکار حضرت امام، ثابتات در اندیشه متفکران بزرگ، روش شناسی ویژه تحت حضرت امام، لزوم دست یابی به محوری واحد در تبیین اندیشه های حضرت امام، ضرورت خارج ساختن افکار حضرت امام از بن بستهای جناحی و اجتناب از سیاسی ساختن آن ها، نقش دولت در حفظ و پالایش اندیشه های حضرت امام.
الفصیل، محمود
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 215
751 «مدی تاثر الثورة الشیعة و تاریخ التشیع». ع. مقاله ارائه شده به کنگره بین المللی تبیین انقلاب اسلامی، تهران، 1378.
نویسنده ضمن بررسی ریشه ها و عوامل انقلاب اسلامی و زمینه های تاریخی آن به دیدگاه امام خمینی درباره حکومت و رابطه آن با اسلام اشاره نموده است.
قادری، حاتم
752 «دمکراسی و تکلیف، مطالعه موردی: امام خمینی». نامه پژوهش، سال دوم، ش 8(بهار 1377). ص 101 - 118.
روزنامه ایران، ش 1198(15 فروردین 1378). ص 10.
این مقاله از چهار قسمت و یک نتیجه گیری تشکیل شدهف قسمت اول: مطالعه تطبیقی در مفهوم دمکراسی و تکلیف، قسمت دوام: داده های آماری این دو مفهوم در آثار امام خمینی و بدنبال آن قسمت هائی تحلیلی از دمکراسی و تکلیف با توجه به این داده های آماری ارائه و در نتیجه گیری نشان داده شده است که در اندیشه امام خمینی دمکراسی در بهترین حالت، در طول مفهوم تکلیف جای دارد.
قادری، علی
753 «امام خمینی در پنج حوزه معرفت سیاسی». حضور، ش 18(زمستان1375). ص 77 - 138.
نویسنده معرفت سیاسی را مجموعه ای از باورهای ذهنی می داند که در پنج حوزه 1 - علم سیاسیت 2 - علم به حوادث سیاسی 3 - تحلیل سیاسی، آرای سیاسی، اندیشه سیاسی، قابل تفکیک است. سپس درصدد تبیین این موضوع است که حضرت امام(ره) در کدامیک از این حوزه ها تبلور بیشتری دارند. سپس نویسنده ضمن تشریح دیدگاهها و نقطه نظرات امام در هر یک از حوزه ها، مهم ترین بخش معرفت سیاسی را حوزه اندیشه سیاسی دانسته و نقش امام را در این حوزه برجسته تر از دیگر حوزه ها می داند و امهات اندیشه سیاسی ایشان را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
754 «جامعه مدنی در اندیشه سیاسی امام خمینی». کیهان هوائی، 24 تیر 1377، ش 1287 - 1289. ص 9.
نویسنده پس از توضیحاتی پیرامون جامعه مدنی، بعضی از واژه ها را بعنوان کلید فهم مختصات جامعه مدنی در کلام امام ذکر نموده و شمائی کلی از دیدگاه ایشان در مورد جامعه مدنی بیان کرده به مختصات آن اشاره می کند وی با ذکر سیره عملی و دیدگاههای نظری امام درصدد اثبات برجستۀ مردم در نظام ولایت
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 216
فقیه می باشد.
755 «سیاست خارجی و اندیشه های سیاسی حضرت امام». روزنامه رسالت، 11خرداد 1373(ش 2427). ص 2.
نویسنده بطور مختصر ولی اندیشمندانه، تفکرات سیاسی امام در زمینه های مختلف را بر شمرده و نکاتی درباره نظرات ایشان در سیاست خارجی بیان می کند.
قاسم، هانی
756 «الاسلام بین اصولیة والارهاب». ع. البلاد، 9 / 7 / 1994م.
اصطلاح اصولیه یا بنیادگرایی در ادبیات سیاسی امروز جهان کاربرد فراوان دارد و با تروریسم و تندروی متلازم شده است، استقرار این آموزه در منطقه خاورمیانه و به ویژه نشر و رسوخ آراء امام خمینی دلیل مضاعفی بر توجه جهانی به این جریان شده است، نویسنده ذیل عناوین زیر به بررسی جنبه های مختلف آن پرداخته است:
منشأ الاصولیة، الاصولیة و التفسیرات المتعددة، الاسلام و الاصولیة و الارهاب.
قاسم زاده، حسینعلی
757 ضرورت حکومت خصوصا حکومت اسلامی. قم، دفتر تبلیغات اسلامی، 1364. 251ص.
قاسمی، حبیب الرحمن
758 خمینیّت - عصر حاضر مین. اردو شجاع آباد ملتان، معهد معاویه بین الحکمه داودآله، [بی تا]. 110 ص.
ترجمه عنوان: خمینی گرایی در عصر حاضر. کتابی دربارۀ امام خمینی و آراء سیاسی و حکومتی وی نیز تأثیر آراء وی در عصر حاضر به زبان اردو است.
قاسمی، مهدی
759 «منشا مشروعیت حکومت اسلامی». علوم سیاسی(ویژه یکصدمین سال میلاد امام خمینی)، ش پنجم (تابستان 1378). ص 244 - 260.
در این مقاله پس از بیان منابع قدرت به سنخ شناسی منشأ مشروعیت از دیدگاه فقها پرداخته و سه دیدگاه در این زمینه را مورد بررسی قرار می دهد: 1 – حق محض الهی 2 - حاکمیت نخبگان دینی 3 - دمکراسی دینی. در ادامه مباحثی تحت
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 217
این عناوین مورد کنکاش قرار می گیرد: انطباق نظریه مشروعیت الهی – مردمی با تلقی مذهبی مردم، نیاز انسان به معنویت، مشروعیت الهی – مردمی، تعارض یا تطابق التزام امام خمینی به حق مردم در تعیین سرنوشت اجتماعی خویش، شوراها تجلی دیگری از نهادهای مدنی و مشروعیت مردمی، جمهوریت بیانی ملموس از مشروعیت مردمی، نظارت عمومی.
قاضی زاده، کاظم
760 اندیشه های فقهی - سیاسی امام خمینی. چاپ اول: تهران، مرکز تحقیقات استراتژیک، 1377. 737ص.
این کتاب در دوازده فصل تبویب گردیده:
مقدمه کتاب بررسی کوتاه بر زندگی سیاسی امام خمینی به ویژه از زمان تألیف کتاب کشف الاسرار در پاسخ به رسالۀ اسرار هزار ساله با وفات ایشان نموده است. فصل اوّل کتاب به موضوع آمیختگی دین و سیاست پرداخته و ضمن تعریف های گوناگون از سیاست، آن را از منظر امام تعریف نموده است. نویسنده پس از تبیین مفهوم آمیختگی دین و سیاست به ذکر چهار دلیل اصلی در خصوص این درآمیختگی پرداخته است. فصل دوّم تحت عنوان مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی آورده شده، در این فصل پس از بیان ضرورت تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت به مبانی مشروعیت در حکومت اسلامی در قالب مفهوم مشروعیت سیاسی، دیدگاههای رایج دربارۀ منشاء مشروعیت و مبنای مشروعیت از دیدگاه امام خمینی پرداخته است. شکل حکومت اسلامی موضوع دیگر این فصل کتاب را تشکیل می دهد که در آن ویژگیهای اساسی و اصلی در ساختار ادارۀ جامعۀ اسلامی که مورد نظر امام می باشد بیان شده است. نظریۀ ولایت فقیه فصل سوم کتاب را تشکیل می دهد که در آن تاریخچه بحث ولایت فقیه و مراحل چهارگانۀ طرح ولایت فقیه در آثار امام خمینی مورد بحث قرار گرفته و ادله عقلی و نقلی آن از این منظر ذکر گردیده است. سپس شرایط ولی فقیه، اختیارات و شئون وی، نحوه گزینش ولی امر و تفاوتهای دو مبنای انتصاب و انتخاب مورد بررسی قرار گرفته است. فصل چهارم به موضوع تکلیف گرائی پرداخته و ضمن تبیین مفهوم تکلیف گرائی، دیدگاه امام خمینی در این مورد تبیین شده است. مردم و حکومت پنجمین فصل کتاب می باشد این فصل در دو بخش تبویب گردیده، فصل اوّل شامل حقوق و آزادی های عمومی و شامل مباحثی از جمله: پیشینۀ تاریخی بحث آزادی، مراحل طرح مقوله آزادی و حقوق مردم در آثار امام خمینی، مفهوم آزادی و اقسام آن، هم چنین ارزش گونه های مختلف آزادی و محدودۀ آن از دیدگاه امام خمینی آورده شده است. بخش دوّم به موضوع مشارکت مردم در
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 218
حکومت و جایگاه آنان در نظام ولایت فقیه پرداخته است. فصل ششم در برگیرنده دو بخش عدالت اجتماعی و کمال معنوی می باشد. که بخش اوّل ضمن بیان مفهوم عدالت و کاربردهای این واژه عدالت اجتماعی و کمال معنوی می باشد. که بخش اوّل ضمن بیان مفهوم عدالت و کاربرهای این واژه عدالت اجتماعی و کمال معنوی می باشد. که بخش اوّل ضمن بیان مفهوم عدالت و کاربردهای این واژه عدالت اجتماعی از منظر امام خمینی مورد بحث قرار گرفته و سیره وی در این زمینه تبیین گردیده است. بخش دیگر ضمن بیان انگیزه اهداف پیامبران در حرکتهای اجتماعی، شاخصهای کمال معنوی بیان شده است. فصل هفتم تحت عنوان وحدت آورده شده و در آن جایگاه، مفهوم، گسترده و محورهای وحدت بیان گردیده و تطور نظر امام دربارۀ وحدت بررسی شده است. فصل هشتم به استقلال سیاسی معنون گردیده و ضمن تبیین مفهوم آن نظریه های مختلف دراین باره ذکر گردیده و نظر امام خمینی در زمینه محورهای مختلف استقلال بیان گردیده است. در فصل نهم روابط خارجی و موضوعات مربوط به آن از دیدگاه امام مورد بررسی قرار گرفته و فصل دهم تحت عنوان ملی گرائی و صدور انقلاب به ذکر تاریخچه ای از ملی گرائی و مکتب گرائی و مواضع امام در این باره و موضوع صدورد انقلاب و مراتب و شیوه های صدور انقلاب از این منظر پرداخته است. فصل یازدهم شامل دو بخش است: بخش اوّل تحت عنوان ماهیت و شیوه های مستکبران به مفهوم استکبار، اهداف، ویژگیها و زمینه های نفوذ آنان پرداخته، استراتژی و اهرمهای مبارزاتی آنان در قبال دیگر کشورها را تبیین می کند. بخش دوّم به لزوم مبارزه با استکبار و شرایط لازم برای موقعیت مبارزه و استراتژی مبارزه با استکبار از منظر امام تبیین می گردد. فصل یازدهم به نتیجه گیری و تحلیل از مباحث قبل پرداخته است. کتاب دارای فهرست آیات، روایات، اشخاص، اماکن و طوایف و کتابنامه می باشد.
در اصل پژوهشی زیر عنوان خطوط کلی اندیشه های سیاسی امام خمینی بوده که در مرکز تحقیقات استراتژیک، معاونت اندیشه اسلامی با مساهمت و همکاری آقای سعید ضیایی فر انجام یافته است.
نقد و بررسی
«گذری و تأملی بر کتاب اندیشه های فقهی سیاسی امام خمینی». جواد ورعی. روزنامه جمهوری اسلامی، 24 بهمن 1377 (ش 5706). ص 15 و ش 7512. ص 15.
761 «بایسته های تحقیق در اندیشه سیاسی امام خمینی». اندیشه دانشجو، سال اوّل، ش 8. ص 3 – 10.
نویسنده ضمن بیان لزوم تبیین اندیشه های سیاسی امام خمینی، ضرورت تدوین
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 219
آن از خلال گقته ها و نوشته های ایشان را در طول 30 سال اخر عمرشان بیان نموده است. این مقاله مباحث اندیشه سیاسی امام را درقالب: آمیختگی دین و سیاسیت، منشا مشروعیت و شکل حکومت اسلامی، ولایت فقیه، مشارکت مردم در حکومت، حقوق و آزادی های مردمی، مکانیزم تصمیم گیری در نظام اسلامی، وحدت امت و وحدت ملی و مسئولیتهای فراملی مسلمین بصورت مختصر مورد بررسی قرار داده است.
762 «بررسی ثبات و تحول اندیشۀ امام خمینی درباره ولایت فقیه». مجموعه مقالات (جلد سوم) دومین کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی، 1377.تهران مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، 1377. ص 341 - 355.
نویسنده پس از بررسی بحث ولایت فقیه در اندیشه علمای معاصر، سیر تحول این نظریه را در اندیشه حضرت امام(س) پی گیری نموده و آنرا در چهار مرحله تبویب می نماید که عبارتند از1 - طرح اجمالی در کتاب کشف الاسرار 2 – طرح استدلالی توصیفی 3 - دفاع از ولایت فقیه در نیمه دوم سال 58 4 - تبیین صریح شئون و اختیارات و شرایط ولی فقیه(از آذر 66 به بعد).
763 «بررسی ثبات و تحول اندیشه سیاسی امام خمینی». اندیشه حکومت، ش 2. مرداد 1378. ص 26 - 31.
نویسنده ضمن بررسی تاریخی اندیشه سیاسی امام درباره ولایت فقیه و تحولات آن، به بررسی ثبات یا تحول دیدگاه امام درباره نقش روحانیون در سیستم اجرائی کشور، آزادی سیاسی - نقش زنان درامور اجتماعی و صدور انقلاب می پردازد.
764 «پژوهشی در خطوط کلی اندیشه سیاسی امام خمینی». روزنامه جمهوری اسلامی، 10 مرداد 1373، 4392 - 4395. ص 15.
این مقاله در فصلنامه راهبرد به چاپ رسیده است و در آنجا توصیف می شود.
765 «جلوه هائی از توجه به زمان و مکان در اجتهادات فقهی امام خمینی». حضور. ش 16، تابستان و پائیز 1375. ص 34 - 81.
نویسنده فقه اجتماعی و سیاسی امام را متأثر از زمانشناسی و آگاهی ایشان از اوضاع اجتماعی دانسته و ضمن بررسی نظرات امام به مقایسه تطبیقی فتاوی امام با علمای دیگر در مباحثی نظیر: مباحث مربوط به حکومت اسلامی، مسأله مالکیت و استخراج نفت، مسئله تحدید، مالکیت، کیفیت مصرف خمس، تقیه و موارد جواز آن و غیره پرداخته است. این مقاله با عنوان«با امام خمینی در فقاهت مبتنی بر عنصر زمان و مکان» در مجموعه فقیهات و زمان و مکان(1)(جلد پنجم، قم، مؤسسه تنظیم و نشر آثار
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 220
امام خمینی، 1374) منتشر شده است.
766 «ملامح من الفکر السیاسی للامام الخمینی». ع. الرصد، ش 51، 1995م. ص 30 - 54.
نویسنده به خطوط کلی اندیشه سیاسی امام خمینی تحت عناوینی کلی«عدم الفصل بین الدین و السیاسة، ادلة الامام علی عدم الفصل بین الدین و السیاسة، اسباب الفصل و عوامله، ضرورة تشکیل الحکومة عصر الغیبة، مکان المشروعیة فی الحکومة الاسلامیة، شئون الولی الفقیه و صلاحیاته، صلاحیات الولی الفقیه و الاحکام الشرعیة الاولیه او الثانویه، القانون و صلاحیات ولی الامر» اشاره نموده و به تحلیل این مباحث از دیدگاه ایشان پرداخته است.
767 «نقش شورا در حکومت اسلامی». کیهان اندیشه، ش 61، مرداد و شهریور 1374. ص 21 - 35.
نویسنده ضمن اشاره به تئوری دولت در اندیشه مسلمانان، نظرات اندیشمندان اسلامی درباره شورا را طرح نموده و ادله نقش شورا در حکومت اسلامی را با استناد به کتاب و سنت و اجماع و سیره عقلا مطرح می نماید در تعارض ادله ولایت فقیه و شورا معتقد است که دلایل ولایت فقیه به نحو ورود حکومت یا حداقل تخصیص بر ادله شوری مقدم است. سپس ضمن اشاره به راههای چهارگانه اثبات ولایت فقیه و رابطه هر یک با ادله شوری به طرح ادله ولایت فقیه از منظر امام پرداخته و اثبات کلامی را مهمترین دلیل امام بر ولایت فقیه می داند. نویسنده در نهایت معتقد است که شورا در حکومت اسلامی از جایگاه ویژه ای برخوردار می باشد.
قائم مقامی، سید عباس
768 نظری دوباره بر دیدگاه شیخ در ولایت فقیه. قم، انتشارات مجمع اندیشه اسلامی و کنگره بزرگداشت شیخ انصاری، 1373، 35ص.
آراء شیخ مرتضی انصاری در زمینه ولایت فقیه و حکومت اسلامی تحلیل و بررسی شده است. در جاهای مختلف از این تحلیل به دیدگاههای امام خمینی پرداخته است. عناوین این نوشتار عبارتند از:
نظری دوباره بر دیدگاه شیخ در ولایت فقیه، سیستم حکومت اسلام، حکومت الهی - نفی دمکراسی و سلطنت، ولایت مطلقه، محدودۀ ولایت در تصرف، محدودۀ ولایت در اذن، جمع بین کلمات شیخ و دفع تناقض بدوی.
قائینی نجفی، محمد
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 221
769 اندیشه های سیاسی امام خمینی. کارشناسی ارشد روابط سیاسی دانشگاه روابط ین الملل وزارت امورخارجه.
القبّانچی، سید صدرالدین
770 اندیشه های سیاسی آیت الله شهید سید محمدباقر صدر. ترجمۀ ب. شریعتمدار. [تهران]. مؤسسه خدمات فرهنگی رسا، 1362. 83ص.
نویسنده به دیدگاههای سیاسی و حکومتی شهید آیت الله صدر اشاره نموده و به تجزیه و تحلیل آن می پردازد که به دیدگاههای امام خمینی نیز نظر دارد.
771 بحوث فی خط المرجعیة. ع. چاپ دوم: بی جا، بی نا، 1405ق. 185ص.
نویسنده دیدگاههای شهید صدر را در زیر موضوع مرجعیت و ولایت فقها مورد بررسی و تحلیل قرار داده است.
772 «الحریة فی نظر الامام الخمینی(قدس)». ع. مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی واندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده با استناد به سخنان و مکتوبات امام خمینی به بررسی این عناوین می پردازد. 1 - الحریة حق مشروع للجمیع. 2 - الهدف الاقصی هو الاسلام؛ 3 - الحریة مقدمة فی طریق بناء الانسان؛ 4 - نقد الحریة المطلقة؛ 5 - الدیمقراطیة و التمدن الغربی؛ 6 - مسؤولیة الدولة؛ 7 - منهج التعامل مع الانحراف؛ 8 – للتآمر الثقافی و السیاسی؛ 9 - ولایت الفقیه و رکابة الحریات.
773 المذهب السیاسی فی الاسلام. ع. گردآوری یوسف الرّماحی. چاپ ششم: بی جا، بی نا، 1418ق. 432ص.
کتاب فوق از دو قسمت و هر قسمت از چند بحث و چندین فصل متشکل است که قسمت اول به مبانی نظریه سیاسی در اسلام و قسمت دوم به روش سیاسی در اسلام پرداخته است و در فصل اول از بحث دوم از قسمت دوم که به شکل نظام حکومتی در اسلام اشاره کرده به طرح اندیشه های حکومتی امام خمینی پرداخته که از جمله به شکل حکومت در زمان غیبت، ادله عقلی و نقلی آن، صفات و شرایط ولی فقیه، حدود اختیارات و شیوه اداره حکومت می باشد.
قبیسی، محمدادیب
774 «اهل الخبرة، وجه الحاجة و الشروط(دراسة فی اطار نظریة ولایة الفقیه». ع. المنطق، ش 94 و 95(ربیع 1413 / ایلول 1992). ص 23 - 26.
قدردان قراملکی، محمدحسن
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 222
775 «مبانی حاکمیت مردمی در اسلام و اندیشه امام خمینی(ره)». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده در صدد بیان این نکته است که حکومت اسلامی بنیان خود را بر پذیرش و انتخاب مردم نهاده و موضع امام خمینی را در مشارکت مردم در مشروعیت حکومت و حاکم به همراه ادله آن بیان می کند.
قدسی، محمد علی
776 «نابرابری اجتماعی از نظر امام خمینی و دکترشریعتی». حضور، ش 18. زمستان 1375. ص 212 - 223.
هدف نویسنده بدست آوردن دیدگاههای هر یک از این دو شخصیت در مورد پرسشهای زیر است که:
1 - ایندو چه تعریفی از طبقه دارند، 2 - عوامل ایجاد نابرابری نزد آن چیست، 3 - آیا نابرابری را اجتناب پذیر یا اجتناب ناپذیر می دانند. 4 - مکانیزهای رویاروئی با نابرابری نزد آنان چیست، 5 - ایدئولوژی – جهت گیری ایدئولوژی و مخاطبان ایدئولوژی امام و دکتر شریعتی کدام اند(این مقاله خلاصۀ پایان نامه می باشد. )
قدوح، انعام احمد
777 العلمانیة فی الاسلام. ع. چاپ اول: بیروت، دارالسیرة، 1995م. 109ص.
دارای سه فصل العلمانیة المفهوم و النشأة، ظهور العلمانیة فی العالم الاسلامی، موقف العلماء المسلمین عن العلمانیة است. فصل دوّم مشتمل بر این مباحث است: اسباب ظهور العلمانیة فی العالم الاسلامی. طرائق نشر العلمانیة، اشکالات العلمانیین حول الاسلام، مسوغات العلمانیین فی المجمع الاسلامی و فصل سوم مشتمل بر این مباحث است: ترکیا النموذج العلمانی الاول، موقف علماء الاسلام العلمنة، دور الازهر فی مواجهة العلمانیة.
نویسنده به افکار حکومتی و سیاسی امام خمینی به عنوان جبهه مخالف علمانیت اشاره دارد.
778 «قراءة فی رسالة الامام القائد: سیاسیة لا شرقیة و لا غربیة استراتیجیا و حضارة». ع. العهد، 1012 / 1988 / 11 ربیع الاول 1409.
779 «قراءة فی النظریة السیاسیة للامام من خلال وصیته». ع. الحوار الفکری و السیاسی، ش 40، زمستان 1410. ص 6 - 28.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 223
نویسنده به دیدگاههای مختلف امام در وصیتنامه ایشان اشاره کرده و اصول آن را مورد بررسی قرار داده است.
قربانزاده، قربانعلی
780 «بررسی روابط بین الملل در جامعه جهانی از دیدگاه امام خمینی». بصائر، سال ششم، ش 27، تیر ماه 1378. ص 157 - 162.
نویسنده پس از بررسی مفاهیم جامعه و سیاست مباحثی از جمله: رسالت امتها و دولتها در روابط بین الملل، ماهیت روابط بین الملل جامعه جهانی، وضعیت قوانین حاکم بر روابط بین الملل، ارزیابی ساختار حاکم بر جامعه جهانی، بررسی ماهیت قدرت در روابط بین الملل و انحطاط و اعتلا در روابط بین الملل را از منظر امام خمینی مورد نقد و بررسی قرار می دهد.
781 روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی. کارشناسی ارشد روابط بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی، 70 - 1369.
قریب، عبدالله محمد
782 [امام] خمینی، فردی میانه رو یا شیعه ای متعصب. ترجمه و ویرایش ابو امین بلال فیلیپز. امریکا، [بی نا]، 1986. 55ص.
قصیر العاملی، مصطفی
783 الشوری و البیعة و دورهما فی انعقاد الامامة الکبری. ع. چاپ اول: بیروت، المرکز الاسلامی للدراسات، 1417ق / 1996م. 168ص.
این کتاب ذیل عناوین زیر به بررسی بیعت و شورا در امامت معصومین و نظام سیاسی در دورۀ غیبت از نگاه شیعه می پردازد:
ضرورت امامت، نظام سیاسی در این عصر، اوصاف امام، معنای شورا، نقش شورا در تکوین امامت و خلافت و نظام سیاسی، بیعت مردم.
القفاری، ناصر بن عبدالله بن علی
784 اصول مذهب الشیعة الامامیة الاثنی عشریة: عرض و نقد، 3 جلد. ع. چاپ اول: 1414ق / 1993م. چاپ دوم: بی جا، بی نا. 1415ق / 1994م.
نویسنده به نقد و بررسی آراء و عقاید شیعه پرداخته است. در فصل چهارم از باب چهارم مبحثی ذیل عنوان قول الشیعه بعموم ولایة الفقیه و معارضة بعض شیوخهم
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 224
لمذهب خمینی فی ولایة الفقیه به نقد آراء خمینی در زمینه مسائل ولایت فقیه پرداخته است.
قلمداران، حیدرعلی
785 حکومت در اسلام. ج 1: تهران، اسماعیلیان، 1385ق. 43ص. ج 2: تهران، مؤلف بی تا. 185ص.
قمر سهار نپوری
786 «ولایت فقیه». اردو. مجموعه مقالات کانفرس افکار و نظریات حضرت امام خمینی. لاهور خانه فرهنگ ج. ا. ا. لاهور، 1994م. ص 128 - 143.
قنبریان، محسن
787 «نقش امام خمینی(س) در تفکیک اسلام حکومتی و حکومت اسلامی». مجموعه مقالات (جلد دوم) کنگره بین المللی و احیاء تفکر دینی 1376. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام، 1377. ص 263 - 281.
نویسنده پس از تعریف و جداسازی اسلام حکومتی و حکومت اسلامی و بیان ویژگیها و نتایج گرایش به هر کدام، و بررسی دیدگاههای امام در زمینه حکومت و سیرۀ عملی ایشان معقتد به جداسازی ایندو نظر از طرف ایشان و تثبیت حکومت اسلامی بجای دیدگاه اسلام حکومتی است.
قواصّ، محمد
788 عزوة الانقاذ: معرکة الاسلام السیاسی فی الجزائر. ع. بیروت، دارالجدید، 1998م، 255ص.
بررسی انقلاب و جریانهای انقلابی و سیاسی الجزائر در دورۀ جدید است. نویسنده برخی جنبه های جنبش سیاسی الجزائر را مقتبس و متأثر از انقلاب اسلامی ایران می داند. مثلاً وقتی به تحلیل جبهه انقاذ می پردازد آن را ناشی از اندیشه های انقلابی موجود در ایران دانسته است.
قوامی، صمصام الدین
789 «جایگاه روحانیت در حکومت اسلامی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 225
این مقاله به موضوع کلی تأثیرات تفکرات امام خمینی بر اندیشه روحانیت پرداخته و به شکل خاص جایگاه روحانیت در حکومت اسلامی و ارتباط آن با نهاد دولت در سیره نظری و عملی امام خمینی را مورد بررسی قرار داده است.
قوچانی، محمد
790 «سه نسل فقیهان سیاسی»، گوناگون، سال اول، ش سوم، آبان و آذر 1377. ص 20 - 22.
نویسنده روحانیان و فقیهان سیاسی را در سه نسل صورت بندی می کند: نسل اول فقیهانی که به هر دلیل دخالت مستقیم در سیاست را از حیطه عمل خود دور می دیدند، نسل دوم فقیهانی که به حکومت فقیه و یا فقیهان معتقدند و در این دسته به تبیین آراء امام خمینی(ره) می پردازد. نویسنده گروه سوم فقیهان را بعنوان فقیهان شهروند مورد بررسی قرار می دهد.
قوچانی غروی، یوسف
791 «راهبرد دفاع منطقه ای از دیدگاه امام خمینی(ره)». مسجد، ش 22، ص 80 - 87.
نویسنده به بررسی دیدگاههای دفاعی امام در قالب راهبردهای دفاع ملی و دفاع منطقه ای پرداخته و شئون مختلف آن را بررسی می کند.
الکاتب، محمد
792 «أزمة الولایةام الدیمقراطیه، الصراع علی الصلاحیات بین رئیس الجمهوریة و مرشد الثورة». ع. الحیاة، 22 ربیع الاخر 1420ق (ش 13297). ص 14.
نویسنده ضمن بررسی تاریخ سیاسی ایران به تاریخ ورود اندیشه دمکراسی در ایران اشاره کرده و دیدگاه امام خمینی در زمینه ولایت فقیه قبل از انقلاب و پس از آن را مورد بررسی قرار داده است. در بخش دیگر مقاله به دیدگاههای آقای خاتمی و آیت الله خامنه ای در این زمینه اشاره نموده است.
نقد و بررسی
شبهات و ردود: الرد علی الشبهات التی اثارها کتاب احمد الکاتب حول امامة اهل البیت. ع. السید سامی البدری. چاپ اول: قم، 1419ق. 197+[10] ص.
793 تطوّر الفکر السیاسی الشیعی من الشوری الی ولایة الفقیه. ع. چاپ اوّل: لندن،
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 226
دارالشوری، 1997م. چاپ دوّم: بیروت، دارالجدید، 1998م. 460ص.
نویسنده کتاب را سه جزء تحت عناوین «الجزء الاول: نظریة الامامة الالهیة لاهل البیت، الجزء الثانی: فرضیة المهدی محمد بن الحسن عسگری، الجزء الثالث: تطور الفکر السیاسی الشیعی فی عصر الغیبة» و فصل مختلف در هر جزء تبویب شده که در جزء سوم ضمن بیان تاریخچه ای از نظریه ولایت فقیه برداشت از آن در دیدگاه علمای قدیم تا دوران معاصر به دیدگاه امام خمینی و قوانین جمهوری اسلامی ایران در این مورد اشاره کرده سپس به نقد نظریه نیابة عامه و نقد نظریه ولایت فقیه پرداخته است.
معرفی و توصیف
«[تطور الفکر السیاسی الشیعی]». جواد کاظم. الحیاة، 31 / تیر / 1376.
794 «فی مسائل المرجعیة الشیعیة». ع. الحیاة، 22 / 7 / 1997م.
مسائلی هم چون رابطۀ دین و سیاست، نیابت فقیه از امام زمان، ولایت فقیه و وظایف ولی فقیه، وظایف فقها و مسلمان در زمان غیبت مورد بررسی قرار گرفته است.
کاظم، العلامة جواد
795 القیادة الاسلامیة. ع. چاپ اول: 1391ق. چاپ سوم: بیروت، مؤسسة الوفاء، 1401ق. 199ص.
نویسنده در مقدمه، نگارش این کتاب را تحریری از کتاب ولایت فقیه امام خمینی دانسته است. مباحث آن عبارتند از: حاکمیت و تشریع در اسلام، صفات حاکم اسلامی، مناسبات مردم و حاکم اسلامی، ادله ولایت فقیه، نظام ولایت فقیه و نظام های دیگر، وظایف دولت اسلامی.
کاووسی، محمدرضا
796 «حقوق بشر و آزادی های عمومی از دیدگاه امام خمینی». مجلس و پژوهش، ش 26، سال ششم(بهمن و اسفند 1377). ص 122 - 133.
نویسنده به بررسی دموکراسی سیاسی و مفهوم آن و رابطه آن با تحقق حقوق بشر و آزادی های عمومی و همچنین مفهوم دمکراسی اجتماعی پرداخته و این موضوعات را از نظر امام مورد بررسی قرار می دهد سپس نقش دستگاه قضائی کارآمد را در حمایت از حقوق و آزادی های فردی و اجتماعی از منظر امام مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و نظرات ایشان را در دادن آگاهی به مردم و تحرک سیاسی آنان بررسی می نماید. سپس به نقش تقوی و آزادی معنوی در اعمال
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 227
صحیح قدرت و استفاده مشروع از آن می پردازد.
797 - مسائل بشر و آزادی های عمومی در آثار (فارسی) حضرت امام خمینی. کارشناسی ارشد حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1374. 285ص.
در این رساله مهمترین مصادیق حقوق بشر از جمله کرامت انسانی، و حقوقی مانند آزادی بیان، آزادی مطبوعات، آزادی دین، تساوی در برابر قانون، حق شرکت در انتخابات، حقوق زنان حقوق اقلیتهای دینی در جامعه اسلامی و حقوق احزاب و گروههای سیاسی از دیدگاه امام خمینی مورد مطالعه قرار گرفته و این دیدگاه با نظرات دانشمندان غربی مقایسه تطبیقی شده و موارد برتری آن نسبت به دیدگاه غرب ذکر گردیده است.
کتانی، سلیمان
798 الامام الخمینی، شرارة - باسم الله و احترق الهیثم. بیروت، دارالحق، 1418ق. 248ص.
افست: بی جا، مؤسسه تنظیم و نشر آثار حضرت امام خمینی(س). 1996م. ترجمه عنوان: جرقه آیت الله خمینی به نام خداوند و اشتغال طاغوت.
کدیور، محسن
799 اندیشه سیاسی در اسلام(2) حکومت ولائی. چاپ دوم: تهران، نشر نی، 1378. 431ص.
کتاب فوق از دو بخش و در برگیرنده 24 فصل می باشد، بخش اول به مبادی تصوری ولایت پرداخته و در فصل یازدهم تحت عنوان«تاریخچه ولایت در عصر جمهوری اسلامی»و فصل دوازدهم«ولایت و جمهوریت» دیدگاههای امام خمینی را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده است. در بخش دوم که به مبادی تصدیقی ولایت پرداخته است، در فصل سیزدهم تحت عنوان«بررسی بداهت و ضرورت عقلی ولایت فقیه» و در فصل چهاردهم«بررسی ضرورت شرعی ولایت فقیه» آراء امام خمینی(ره) ذکر گردیده است.
800 «قلمرو حکومت دینی از دیدگاه امام خمینی». مجموعه مقالات کنگره بین المللی امام خمینی(ره) و احیاء تفکر دینی، 15 - 11 خرداد 1376. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(س)، 1376، ص 383 - 415.
نویسنده پس ذکر این نکته که قلمرو اختیارات حکومت دینی، یکی از چهار مسئله اصلی«نظریه ولایت انتصابی مطلقه فقیه» است. به قلمرو ولایت فقیه، قبل از ولایت مطلقه در اقوال اشاره کرده و پس ذکر سه قول اساسی و مشکلات
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 228
آن در رابطه با اداره حکومت به چاره اندیشی های امام خمینی(س) برای حل مشکلات حکومتی بر مبنای فقه شیعه و ابتکار ولایت مطلقه اشاره می کند.
801 «مبنای انتصاب(2)». گفتمان، ش یک، تابستان 1377. ص 223 – 267.
در این مقاله نویسنده مبنای انتصاب از سوی شارع مقدس را از چهار زاویه مورد بحث و بررسی قرار می دهد اول زاویه مبادی تصوری، دوم از زاویه مبادی تصدیقی، سوم از زاویه امکان وقوعی و چهارم از زاویه حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران و از آنجا که دیدگاه امام منتسب به انتصاب است نظرات ایشان را بررسی نموده و درصدد پاسخ به این سؤال است که قانون اساسی ج. ا. ا. بر مبنای انتخاب است یا انتصاب.
802 نظریه دولت در فقه شیعه. چاپ چهارم: تهران، نشر نی، 1377.
در این مجموعه کوشش شده با روش بررسی نقادانه و با اتکاء به منابع دست اول مبادی تصوری و پیش فرضها، مبانی تصدیقی و دلیل ها، لوازم و پیامدهای دیدگاهی مختلف اندیشه سیاسی در اسلام تبیین گردد، طرح اولیه این بحث حاصل تدریس اندیشه سیاسی دراسلام از سال 1370 به بعد در دانشگاه امام صادق و دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی می باشد و تحریر اولیه آن در قالب مقاله ای در فصلنامه راهبرد، ش 4 منتشر شد.
تحریر دوم آن به تدریج از زمستان 1374 تا تابستان 1376 در هفته بهمن، شماره های 1تا9 و 11تا 13 و 16 و17، از دی 74 تا اردبیهشت 75، صفحات 12و 13 منتشر و تتمۀ آن در یادنامه خاتمی( قم، 1376 به کوشش محمد تقی فاضل میبدی، صفحۀ 541 - 586) تحت عنوان «سه نظریه دولت در فقه شیعه» منتشر شده است.
نویسنده تطور فقه سیاسی شیعه را در چهار مرحله تبویب نموده که عبارتند از: عصرشکوفائی فقه خصوصی عصر سلطنت و ولایت، عصر مشروطیت و نظارت، عصر جمهوری اسلامی، و بدنبال آن به مباحث سلبی دولت و نظریه حسبه پرداخته است. نظریات دولت بر اساس مبنای مشروعیت سیاسی را در دو بخش مشروعیت الهی بلاواسطه و مشروعیت الهی مردمی مورد بررسی قرار داده است. نویسنده نظریات دولت در فقه شیعه را در 9 نظریه تحت این عنوان ها مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است: 1 - سلطنت مشروعه، 2 - ولایت انتصابی عامه فقیهان، 3 - ولایت انتصابی عامه شورای مراجع تقلید، 4 - ولایت انتصابی مطلقه فقیهان، 5 - دولت مشروطه، 6 - خلافت مردم با نظارت مرجعیت، 7 - ولایت انتخابی مقیده فقیه، 8 - دولت انتخابی اسلامی، 9 - وکالت مالکان شخصی مشاع.
دیدگاه امام در قالب ولایت انتصابی عامه فقیهان و ولایت انتصابی مطلقه فقیهان مورد بررسی قرار گرفته است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 229
ترجمه های عربی
«نظریات الدولة فی الفقه الشیعی». ع. قضایا اسلامیة، ش 6، 1419ق. ص 56 - 109.
ترجمه بخشی از کتاب مزبور است که در یک مقدمه و سه فصل تنظیم شده است: 1 - فصل اول نظریات الدولة التی تبتنی علی الشریعة الالهیة، 2 - فصل الثانی نظریات الشرعیة الشعبیة برعایة الضوابط الالهیة، 3 - فصل الثالث المتعارضة بین نظریتی الولایة التعینیة المطلقة للفقه و الولایة الانتخابیة.
«نظریات الدولة فی الفقه الشعی المعاصر». ترجمۀ خالد توفیق. کیهان عربی (ش 3531، 3538، 3542، 3553، 3559، 3564، 3569، 3575، 3582). رجب، شعبان و رمضان 1416ق.
نقد و بررسی ها
«نظریه های دولت در فقه شیعه». کتاب نقد، سال سوم، ش 7و 8.
«نظریۀ دولت در فقه شیعه(2)». کتاب نقد، سال سوم، ش 9 و 10، زمستان 77و بهار 78. ص 278 - 284.
مقاله فوق ضمن طرح دیدگاههای آقای کدیور درکتاب نظریه های دولت در فقه شیعه بدون ذکر نام خود و عنوان کتاب منقود و نام نویسنده آن کتاب به نقد پرداخته است.
روزنامه جمهوری اسلامی(ش 4526). 19دی 1373. ص 12.
روزنامه اخبار(ش 248تا 250و 268). 26 تا 29 اردیبهشت و 23 خرداد 75. ص 3.
ترجمه انگلیسی
» The Theories of covernment in shi , t figh « . Translated by Mojahed Hosein. Hilant ,Vol. 1 No3 and 4, 1997 - 1998. p. 303 - 329,413 - 443.
کرامر، مارتین
803 تشیع، مقاومت و انقلاب، تهران، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1368.
این کتاب مجموعۀ مقالات کنفرانس دانشگاه تل آویو در 1984 است که بخشهایی را به تحلیل انقلاب اسلامی ایران و امام خمینی و آراء سیاسی وی پرداخته است.
کریم، نایف
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 230
804 «الامام الخمینی و عدم تضخیم الاشخاص». ع. النهار، 1 / 7 / 1998م.
بررسی آراء و اندیشه های سیاسی امام خمینی در زمینه های آزادی و دولت است.
کریمی، جعفر
805 ولایت فقیه. بی جا، اداره آموزشهای عقیدتی سیاسی نمایندگی ولی فقیه در سپاه، 1373. 120ص.
این کتاب در 16 درس تبویب گردیده و مباحثی چون ضرورت حکومت، ولایت پیامبر و ائمه، چگونگی تعیین حاکم اسلامی در عصر غیبت، نظریه انتخابی و انتصابی ولایت فقیه، مبانی عقلی و نقلی و اختیارات حاکم اسلامی پرداخته و در جای جای آن از دیدگاه امام در این زمینه ها استفاده شده است.
کریمی، محسن
806 بررسی مقایسه ای نظریه حکومت اسلامی از دیدگاه محقق نائینی و امام خمینی. کارشناسی ارشد. دانشکده علوم انسانی دانشگاه تربیت مدرس، 1376، 200 ص.
نویسنده پس از طرح مباحث مقدماتی در زمینه دولت به بررسی ماهیت دولت در فقه شیعه پرداخته و زمینه ها و بستر اجتماعی – تاریخی تکوین اندیشه سیاسی نائینی و امام خمینی را مورد بررسی قرار داده و دیدگاههای حکومتی هر کدام را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
کریستیان، یحیی
807 - «الفصل الخامس، نهج الامام الخمینی فی احیاء القیم الاسلامیة». کتاب توحید، ش 3، دراسات فی الفکر السیاسی للامام الخمینی. قم، [مؤسسة التوحید للنشر الثقافی]، 1416ق. ص 131 - 164.
نویسنده با استفاده از وصیتنامه امام به خصوصیات و اهداف انقلاب اسلامی اشاره کرده و ابعاد سیاسی و اخلاقی آن را مورد بررسی قرار می دهد.
کلیانی، علی
808 نظام سیاسی در اسلام با تأکید بر نظریات حضرت امام خمینی(ره). کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران، 1369. 204ص.
نویسنده پس از بررسی منشأ جامعه و حکومت به بررسی ضرورت حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی پرداخته و پس از ذکر دلائل نقلی و عقلی آن از نظر
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 231
ایشان تاریخچه ای از فقه سیاسی شیعه را تا دوره امام(ره) مورد بررسی قرار می دهد. در ادامه ولایت و حکومت فقیه و شرایط رهبری در ولایت فقیه می پردازد.
809 «کنکاشی دوباره تصمیم تاریخی حضرت امام خمینی(ره)». روزنامه سلام، 2مرداد 1375(ش 1481). ص 9.
نویسنده به ریشه یابی علل و عوامل تغییر استراتژی امام در جنگ عراق و ایران با قبول قطعنامه 598 پرداختند و از جمله علل عمده آن را در تقویت توان نظامی عراق، پیشروی مجدد عراق، افزایش فشارهای سیاسی و تبلیغاتی در سطح جهان، تهدیدات و تحریکات آشکار آمریکا، شرایط نامساعد اقتصادی کشور دانسته و بر بررسی آن و همچنین ارتباط شرایط فوق با تصمیم امام می پردازد.
کواکبیان، مصطفی
810 «باور به حقوق مردم در تعیین سرنوشت اجتماعی خویش و نفی تقابل آن با حاکمیت الهی». مجموعه مقالات(جلد سوم) دومین کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی 1377. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، 1377. ص 381 - 425.
نویسنده با بررسی آراء حکومتی امام به اثبات این نکته می پردازد که ایشان نه تنها حق خدادادی مردم را در تعیین سرنوشت خویش با حاکمیت الهی مغایر نمی دانند بلکه ایشان برای فقیه واجد شرایط در عصر غیبت قائل به هر دو نوع ولایت الیه و مردمی بوده و حکومت فقیه عادل برجامعه اسلامی را فقط بر اساس رضایت مردم و آراء اکثریت آنان جایز می داند.
811 دمکراسی در نظام ولایت فقیه. کارشناسی ارشد، دانشکده علوم سیاسی و معارف اسلامی دانشگاه امام صادق(ع)، 1369. 239ص.
دارای این مباحث است: مفهوم و اصول و مبانی دمکراسی، انواع دمکراسی، اسلام و دمکراسی، اصول حکومت اسلامی، مشارکت مردم در نظام اسلامی، نظام ولایت فقیه و اصول حکومت اسلامی، پاسخ به اشکالات در مبحث نظام ولایت فقیه مفصلاً به تحلیل و بررسی اندیشه امام خمینی پرداخته است.
این پایان نامه به صورت کتاب با این مشخصات منتشر شده است: تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1370. 200ص.
812 مبانی مشروعیت در نظام ولایت فقیه. دکترا، دانشکده علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس، [1375]. 250ص.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 232
دارای این مباحث است: مشروعیت در جامعه شناسی سیاسی، توسعه سیاسی و مشروعیت، اسلام و مشروعیت، نظریه های مشروعیت در نظام ولایت فقیه، نظریه مشروعیت مردمی ولایت فقیه، بهترین نظریه در ولایت فقیه.
کوثرانی، وجیه
813 «ولایة الفقیه بین الدین و السیاسة». ع. السفیر، 29 / 11 / 1997م.
تحلیل آراء امام خمینی در مسائل مختلف ولایت فقیه از جمله شرایط ولی فقیه و عزل آیت الله منتظری است.
کوثری، عباس
814 «احکام حکومتی در بستر زمان و مکان». ملاکات احکام و احکام حکومتی. ج 7. قم، کنگره بررسی مبانی فقهی امام خمینی(ره)، 1374. ص 369 - 420.
درای این مباحث است: معنا و مفهوم حکم، حکم تکلیفی و حکم وضعی، حکم واقعی و ظاهری و حکم اولی و ثانوی، حکم واقعی اولی و حکم حکومتی.
کوشکی، محمد صادق
815 نخبگان در دیدگاه امام خمینی. کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع).
گائینی، محمدرضا
816 «منشأ ولایت فقها از دیدگاه امام خمینی». روزنامه کیهان، 15 تیر 1377 (ش 16269). ص 6.
نویسنده که احیاء و به فعلیت رساندن ولایت فقیه را از میراث امام خمینی دانسته کوشیده است با مروری بر دیدگاههای ایشان در مورد منشأ ولایت فقها از کتاب کشف الاسرار تا سخنان ایشان پس از انقلاب اسلامی این اصل مهم را به اثبات برساند.
817 «نظرات امام(ره) پیرامون منشا ولایت فقها». روزنامه رسالت، 12 خرداد 1377(ش 3586). ص 11و 13.
این نوشتار با مراجعه به کتابهای کشف الاسرار(1322) و کتاب رسائل
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 233
(1332) و حواشی بر وسیلة النجاة(1334) و کتاب ولایت فقیه(1348) سخنان امام پس از انقلاب اسلامی نقطه نظرات ایشان را در زمینه ولایت فقها و منشأ آن مورد بررسی قرار داده است.
گرامی، محمد علی
818 دولت جمهوری اسلامی. تهران. الفتح، بی تا. 52ص.
گرجی، ابوالقاسم
819 «امام خمینی در عصر فقه و حکومت». مسجد، ش 36. ص 12 - 17.
نویسنده پس از بررسی شخصیت حضرت امام به بخشی از نظرات فقهی ایشان در رابطه با موضوعات حکومتی اشاره می کند.
820 «تأثیر زمان و مکان در احکام حکومتی». نقش زمان و مکان در اجتهاد، ج 14. قم، کنگره بررسی مبانی فقهی حضرت امام خمینی، 1374. ص 277 - 286.
821 «قضا و حکومت از منظر امام خمینی». کیهان فرهنگی، سال هفتم، ش 3، خرداد ماه 1369. ص 12 - 13.
مصاحبه شونده به دیدگاههای امام در خصوص احکام قضائی و احکام حکومتی پرداخته و به نقش آن در اداره جامعه اشاره کرده است.
ترجمه عربی
«القضاء و الحکومة فی رأی الامام الخمینی». ع. الرصد، 51(ویژه برنامه)، 1995م. ص 93 - 96.
گروه تحقیق انتشارات سروش
822 شخصیت امام(ره) از دیدگاه رسانه ها و متفکران جهان. تهران، سروش، 1372. 90ص.
این کتاب به نقطه نظرات متفکران جهان دربارۀ امام خمینی اشاره کرده که بعضاً شامل اندیشه سیاسی ایشان نیز می شود.
گروهی از نویسندگان مسلمان آفریقای جنوبی
823 «امام خمینی مرد سرنوشت». ترجمۀ سیدرضا میرموسائی. حضور، ش 16. تابستان و پائیز 1375. ص 149.
نویسندگان مقاله به تبیین شخصیت امام بعنوان رهبری که پرورش یافته مکتب
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 234
قرآن بوده و احیاگر اسلام در عصر حاضر می باشد پرداخته، سپس 6 وظیفه که رهبران الهی مکلف به انجام آن می باشند را با اندیشه وعمل امام تطبیق نموده و آنرا در ابعاد مختلف بررسی می کند.
گلیالی، علی
824 نظام سیاسی در اسلام با تأکید بر نظریات حضرت امام خمینی. کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه آزادی اسلامی واحد تهران، 69 - 1386.
گنجی، اکبر
825 «دولت دینی و دین دولتی، دو قرائت امام خمینی از نظریه ولایت فقیه». کیان، ش 41، فروردین و اردیبهشت 1377. ص 18 - 30.
بنظر نویسنده بر اساس قرائت اول، امام خمینی معتقدند که فقه توانائی اداره کلیه جنبه های زندگی فردی و اجتماعی انسان را در حکومت اسلامی دارد و حکومت دینی در چهارچوب احکام فقهی عمل می کند و این فقه است که به ولایت فقیه اصالت و اعتبار می بخشد. اما بنابر قرائت دوم ایشان، حکومت دینی در چهارچوب احکام فقهی باقی نمی ماند بلکه مقدم بر آن است و می تواند احکام فقهی را تعطیل کند و لذا حکومت دلیل اصلی ولایت فقیه است و نه فقه و قرائت اول به دولت دینی و قرائت دوم به دین دولتی منتهی می شود. نویسنده برای هر دو قرائت شواهدی از سخنان و کتابهای امام آورده است.
نقد و بررسی
«نقد مقالۀ دولت دینی و دین دولتی». حضور، ش 24، تابستان 1377. ص 143 - 179.
826 «مشروعیت، ولایت، وکالت». کیان، سال سوم، ش 13(تیر و مرداد1372). ص 14 - 22.
در این مقاله نویسنده به تفاوت دیدگاههای علمای شیعه در مبنای مشروعیت نظام حکومت اسلامی اشاره نموده و دیدگاههای امام خمینی در این زمینه را مطرح کرده است.
گنجی، منوچهر
827 ایران دهۀ سیاه(1375 - 1367): کارنامه رژیم جمهوری اسلامی. فرانسه، سازمان درفش کاویانی، 1989م. 55ص.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 235
لاریجانی، محمدجواد
828 «امام غرب و بنیاد گرائی». ویژه نامه رسالت به مناسبت پنجمین سالگرد رحلت حضرت امام خمینی، 11 خرداد1373، ص 17.
نویسنده پس از بازگو کردن تناقضات موجود در مبانی عقلی اندیشه دمکراسی لیبرال به موقعیت اسلام در این عرصه اشاره کردن و آموزه های امام را برای طی کردن مسیرهای که در پیش است بررسی نموده است.
829 مقولاتی در استراتژی ملی. تهران، مرکز ترجمه و نشر کتاب، 1369. 93ص.
این کتاب مجموعه ای از بیانات نویسنده است که در شرایط مختلف ذکر نموده و بحث اصلی آن دربارۀ تصمیم گیری و مبانی معرفتی آن است که به دیدگاههای امام خمینی در این زمینه اشاره نموده است.
لاهیجی، مجید
830 «تعارض مذهب با ملی گرایی از دیدگاه امام خمینی». راه دانش(پاییز و زمستان 1374). ص 10 - 18
اللبنانی، محمد حسین مرتضی
831 «شرطیة العدالة فی ولی الفقیه». ع. مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از بیانات اهتمام شارع به مسئله عدالت به بررسی لغوی و اصطلاحی عدالت پرداخته و شرط عدالت در مرجع و حاکم اسلامی را از دیدگاه فقها و امام خمینی مورد بررسی قرار می دهد.
لطفی، اسدالله
832 «امام خمینی و احیای اندیشه تشکیل حکومت اسلامی». روزنامه اطلاعات، 13 خرداد 1376(ش 21066). ص 6.
این مقاله امام خمینی را احیاگر اندیشه ایجاد حکومت اسلامی در عصر حاضر دانسته و نقطه نظرات ایشان را در مسئله نیاز به تشکیل حکومت در اسلام و تلفیق سیاست و دیانت در تقابل با اندیشه سکولاریستی در عصر حاضر و همچنین سیرۀ عملی ایشان در برخورد با سلاطین جور را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
لک زایی، نجف
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 236
833 «آسیب شناسی نظام سلطنتی صفویه و پهلوی از دیدگاه محقق سبزواری و امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده انگیزه بیان اندیشه محقق سبزواری را تأکید امام بر مطالعه نوشته های وی عنوان کرده و پس از معرفی محقق به تحلیل آسیب شناسی سلطنتی صفویه از دید او و تحلیل آسیب شناسی نظام سیاسی سلطنتی پهلوی از دیدگاه امام خمینی و مقایسه این دو دیدگاه و تعیین نقاط اشتراک و افتراق و تحلیل علت اختلاف دو دیدگاه می پردازد.
834 «امام خمینی، احیاگر اندیشه حکومت اسلامی». حضور، ش 9، زمستان 1373. ص 154 - 169.
نویسنده با نگاهی به تاریخ اندیشه سیاسی اسلام، چهار گرایش عمده در آن را متبلور می بیند که عبارتند از: اندیشه سیاسی فلسفی، اندیشه سیاسی اجتماعی، اندیشه سیاسی کلامی، اندیشه سیاسی فقهی، سپس به بررسی اندیشه سیاسی امام پرداخته و شیوه ایشان را شیوه ای بدیع می داند و درصدد اثبات این موضوع بر آمده که امام ضرورت ایجاد حکومت اسلامی به رهبری ولی فقیه را در کلام ثابت کرده و آنگاه فقه را با این اندیشه مشروب ساخته است.
835 «ثبات و تحول در اندیشه سیاسی امام خمینی». علوم سیاسی. سال دوّم، ش پنجم (تابستان 1378 ویژه یکصدمین سال میلاد امام خمینی). ص 77 - 99.
نویسنده ضمن طرح چند دیدگاه درباره ثبات و یا تحول اندیشه سیاسی امام خمینی به اثبات این مدعا پرداخته است که: اولاً اندیشه سیاسی امام دچار تحول شده است ثانیاً این تحول مبتنی بر اصول ثابتی بوده است. ثالثاً آن اصول ثابت مشتمل بر مواردی چون اجتهاد، شرایط زمان و مکان، تکلیف، مصلحت، اصل تقدم اهم بر مهم، اصل عمل به مقدور و اصول دیگر بوده است، رابعاً تحول در اندیشه سیاسی یک متفکر نه نقطه قوت آن اندیشه است و نقطه ضعف آن، بلکه جهت تحول و مبنای آن است که موجب قوت یا ضعف می گردد.
و میر احمدی، منصور
836 زمینه های انقلاب اسلامی ایران. قم، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی ائمه(ع). 1377. 220ص.
نویسنده عمدتاً به ریشه ها و مبانی انقلاب اسلامی پرداخته اما فصل نهم کتاب را به زندگی و اندیشه سیاسی امام خمینی اختصاص داده که در آن ضرورت تشکیل حکومت و ادله نقلی و عقلی آن، همچنین از وجوب تشکیل حکومت بر فقها، اهداف، ماهیت و شکل حکومت اسلامی و مباحث مربوط به رهبری، شرایط و اختیارات ولی فقیه از دیدگاه امام مورد بررسی قرار گرفته شده است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 237
لنکرانی، حسین
837 «بازهم برای قضاوت تاریخ». دیدگاهها و انقلاب اسلامی ایران، به کوشش باقری و بیدهندی. قم، نشر روح، 1359. 366 ص.
نویسنده درصدد اثبات این نکته است که نظام جمهوری اسلامی ایران که بر مبنای ولایت فقیه و دیدگاههای امام خمینی تحقق یافته همان مشروطه مشروعه پیشنهادی شیخ فضل الله نوری است.
مال الله، محمد
838 الخمینی و تزییف التاریخ. ع. بیروت، 1404ق.
839 الخمینی و تفضیل الائمة علی الانبیاء و تفضیل خرافة السرداب. ع. چاپ چهارم: القاهرة، مکتبة ابن تیمیة، 1409ق.
المالکی، احمد علی
840 «ادارة العامة للجمهوریة الاسلامیة فی ایران». ع. الجهاد، سال اول، ش 4 (جمادی الثانیة 1403). ص 16 - 45.
نویسنده به وظایف مجلس شورای اسلامی و مبانی قانونگذاری آن اشاره نموده و دیدگاههای امام را در مورد مجلس مورد بررسی قرار داده است.
مبلغی، احمد
841 «امام و نقش مشورت و مشارکت در زمینه تصمیم سازی با نگاهی تاریخی و تطبیقی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده دیدگاه های سیاسی امام را در قالب دو عنصر "برابر سازی" و "نگاه تاریخی" قابل تبیین دانسته و مراحل تطور تاریخی مشورت را در یونان و حکومت پیامبر(ص) و سخنان و رفتار علی(ع) و تاریخ اسلام مورد بررسی قرار می دهد. سپس مبانی اندیشه امام را در سه فرآیند: 1 - نظریه تصمیم سازی مبارزاتی، نظریه حکومت مشروع، نظریه مشورت در حکومت مشروع تبیین نموده و دیدگاه امام در موضوع مشارکت در ابعاد مختلف را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد. موضوع تصمیم گیری از مباحث دیگر این نوشتار می باشد.
متحده، روی(رؤیا)
843 «الفکر السیاسی الشیعی و مصیر الثورة الایرانیة». ع. ایران و الخلیج، به کوشش جمال سند السویدی. چاپ اول: ابوظبی، مرکز الامارات للدراسات و البحوث
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 238
الاستراتیجیة. 1996م. ص 103 - 118.
با نگاه تاریخی به تحلیل انقلاب اسلامی ایران و نقش اندیشه های شیعی در پیدایش و تطور این انقلاب به ویژه افکار امام خمینی پرداخته است.
متقی، ابراهیم
844 «کارکرد نظام سلطه در روابط بین المللی از دیدگاه امام خمینی». علوم سیاسی (ویژه یکصدمین سال میلاد امام خمینی)، ش پنجم (تابستان 1378). ص 278 - 306.
این مقاله ضمن بررسی نقش ویژگی های فردی رهبران در سیاست سازی به ویژگیهای شخصیتی و رفتاری امام خمینی پرداخته است. سپس مبانی تفکر سلطه ستیز امام خمینی و رفتار سلطه ستیز ایشان در روند انقلاب اسلامی را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
المتوکل، محمد عطا
844 - المذهب السیاسی فی الاسلام. ع. بیروت. مؤسسه الارشاد الاسلامی، 1405ق. 205ص.
این کتاب در دو قسم و هر قسم از چند فصل تشکیل شده که قسم اول مربوط به نظریه سیاسی و مبانی آن در اسلام و جهان معاصر بوده و در قسم دوم روش سیاسی در اسلام مورد بررسی قرار می گیرد که در فصل اول آن به دیدگاه ولایت فقیه و مسائل مربوط به آن اشاره می کند که ناظر به دیدگاه امام خمینی در ولایت فقیه می باشد.
مجذوب، طلال
845 ایران من الثورة الدستوریة حتی الثورة الاسلامیة (1906 - 1979م). ع. بیروت، دار ابن رشید الطباعة و النشر، بی تا.
فرایند پدیداری انقلاب اسلامی ایران و استقرار ج. ا. ا. از انقلاب مشروطیت تا انقلاب اسلامی را بررسی کرده است.
846 «مجلس از نگاه امام». پیام انقلاب، ش 32 (اردیبهشت 1360). ص 6 - 11.
این مقاله به ویژگیهای مجلس در عصر ستمشاهی، شیوۀ عمل مجلس اسلام و ویژگیهای یک نماینده مجلس از دیدگاه امام خمینی پرداخته است.
محامد، علی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 239
847 «تبیین مفهومی احکام اولیه و ثانویه و احکام حکومتی از دیدگاه فقهای شیعه». ملاکات احکام و احکام حکومتی، ج 7. قم، کنگره بررسی مبانی فقهی امام خمینی، 1374. ص 421 - 508.
دارای این مباحث است: تعریف و اقسام حکم، احکام اولی و احکام حکومتی، احکام حکومتی در اسلام، تفاوت بین حکم و فتوا، پیشینه تاریخی احکام حکومتی، موارد اعمال نظریه های ولایتی و حکومتی فقها در موارد خاص اقتصادی و سیاسی، ولایت بر مصالح عمومی جامعه.
848 «دین و حکومت از دیدگاه امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده به بررسی احیاگری امام در قالب مباحث حکومتی و تشکیل حکومت اسلامی پرداخته و با استفاده از کتابها و بیانات امام به تبیین این موضوع می پردازد.
محتشمی پور، سید علی اکبر
849 «رویکردهای اساسی در سیاست خارجی انقلاب». مقاله ارائه شده به کنگره بین المللی تبیین انقلاب اسلامی، تهران. 1378.
نویسنده با استفاده از سخنان و پیامهای امام خمینی بعد از انقلاب اسلامی به تبیین سیاست خارجی از دیدگاه ایشان پرداخته است.
محدث، مجتبی
850 روز بشارت، تهران، انتشارات مدینه، 1377. 112ص.
این کتاب شامل هشت مقاله کوتاه در فرهنگ و تاریخ انقلاب اسلامی می باشد که دو مقاله آن به اندیشه های حکومتی و دیدگاه های امام در این زمینه بطور مختصر اشاره کرده است.
محدثی، جواد
851 «نماز جمعه در رواق اندیشه های امام خمینی». روزنامه جمهوری اسلامی، 10مرداد 1377(ش 5544). ص 15و ش 5550.
نویسنده پس از ذکر مبانی تاریخی و فقهی نماز جمعه به اهمیت و جایگاه نماز جمعه اشاره کرده و مباحثی از قبیل بعد سیاسی نماز جمعه، وظیفه ائمه جمعه و برخورد آنها با مردم و مسئولین و نقش آن در وحدت جامعه و همچنین محتوای خطبه ها را مطرح نموده و تمامی موارد دیدگاههای حضرت امام را ذکر کرده است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 240
محفوظی، عباس
852 «ولایت فقیه». مجموعه سخنرانیها پیرامون ولایت فقیه. قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1363. ص 288 - 311.
سخنران طی دو جلسه پیرامون ولایت الهی و طاغوتی و حدود ولایت فقیه و شئون مختلف ولایت فقها توضیحاتی داده که ناظر به دیدگاه امام خمینی در این زمینه است.
محلوجی، محمد
853 جلوه های سیاست اسلامی با الهام از اندیشه های امام خمینی. تهران، فیض کاشانی، 1372. 170ص.
محمد ریاض
854 «حضرت امام خمینی اور دیدن و سیاست کی وحدت». اردو. مجموعه مقالات کانفرانس افکار و نظریات حضرت امام خمینی. لاهور، خانه فرهنگ ج. ا. ا. 1994. ص 143 - 156.
محمدی، منوچهر
855 «امام خمینی و رابطه تئوکراسی و دمکراسی». مجموعه مقالات کنگره بین المللی امام خمینی(س) و احیاء تفکر دینی. جلد اول، 15 - 11 خرداد 1376. تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام(س)، 1376. ص 415 - 453.
در این مقاله ضمن تعریف و شرح دو رژیم تئوکراسی و دمکراسی که از انواع حکومتهای متداول جهان در گذشته و حال می باشند سعی شده است ویژگیها و شاخصهای آنها را ارائه داده و با اصل ولایت فقیه و نظام جمهوری اسلامی که مولد انقلاب اسلامی می باشد. از دیدگاه امام خمینی مقایسه کرده تا تشابه و تضاد این نظام با دو نوع رژیم های مذکور مشخص گردد.
محمدی اشتهاردی، محمد
856 «آفات انقلا ب اسلامی از دیدگاه امام خمینی"(ره)"». روزنامه کیهان، 13 خرداد 1372(ش 14783). ص 14 و ش 14784.
نویسنده پس از بررسی نقش آفت شناسی زدائی در تکامل انسان و جامعه با استناد به سخنان امام مواردی همچون تجمل پرستی، غرب زدگی، اختلاف، رفاه زدگی و تفکر جدائی دین از سیاست را بعنوان آفتهای بزرگ انقلاب مورد تجزیه و
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 241
تحلیل قرار داده است.
محمدی ری شهری، محمد
857 رهبری در اسلام. چاپ اول: قم، دارالحدیث، 1375. 526ص.
نظام سیاسی اسلام و به ویژه مسأله رهبری از دیدگاه اسلام و شیعه بررسی شده است. نویسنده در مباحث مختلف به تحلیل آراء امام خمینی پرداخته است. این اثر شامل هفت بخش است فلسفه رهبری، جایگاه رهبری، تفکیک رهبری و تحریف رهبری، ویژگیهای رهبری، آفات رهبری، حقوق متقابل مردم و رهبری، اوصیای پیامبر اسلام و فقیهان دارای شرایط رهبری.
محمودی، سید علی
858 «مفهوم وحدت در اندیشه سیاسی امام خمینی». روزنامه اطلاعات، 22مرداد 1374(ش 20549). ص 6.
نویسنده بطور مختصر نکاتی درباره وحدت از دیدگاه امام را بررسی نموده که از جمله ارکان وحدت و اهداف و لوازم وحدت و همچنین مفاهیم اختلاف و تنازع در ارتباط با وحدت می باشد.
مخلصی، عباس
859 «مبانی و مبادی کلامی ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی». روزنامه اطلاعات، 31 مرداد 1377 (21415). ص 7 و ش 21233. ص 7 و ش 21439و ش 21445.
حوزه، سال پانزدهم، ش 1 - 2(فروردین – تیر 1377). ص 63 - 106.
نویسنده با نگاهی بیرونی که به دستاورد تفکر امام خمینی دارد می کوشد تا نسبت مبانی معرفتی و دین شناختی با نظریه ولایت فقیه را مورد بررسی قرار دهد و از این زاویه اگر ادله نقلی برای اثبات فقیه کافی نباشد نظریه ولایت فقیه اعتبار استدلالی خود را به دلیل عقل دارا باشد.
مدرس زاده، مجدالدین
860 بررسی نکاتی از سیرۀ مدیریتی حضرت امام خمینی در کلام ایشان. کارشناسی ارشد. مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1377. 151ص.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 242
نویسنده درصدد بررسی شیوه های مدیریتی ایده آل برای اداره جامعه اسلامی از سیرۀ عملی امام بوده و به بررسی ملاکها و معیارهای امام در تصمیم گیری و نظام ارزشی حاکم بر این تصمیم گیری بوده است.
مدنی تبریزی، سید یوسف
861 الارشاد الی ولایة الفقیه. ع. قم، المطبعة العلمیة، 1406ق. 288ص.
نویسنده به موضوع ولایت فقیه و اختلافات آراء فقها اشاره کرده و معتقد است که تصدی امور جامعه متوقف به وجود فقیه نبوده و آنچه مختص به فقیه می باشد منصب فتوی و قضاوت است. همچنین نویسنده به نقد مبانی فقهی ولایت مطلقه به معنای ولایت تصرف در اموال و نفوس و اطاعت مطلق در اوامر و نواهی مردم از فقیه پرداخته و آنرا نمی پذیرد.
مدین، سیدجمال الدین
862 حقوق اساسی ج. ا. ا. جلد پنجم، دولت – قوه مجریه. تهران، سروش، 1369. 389ص.
نویسنده به موضوعات مربوط به دولت قوه مجریه - مفاهیم و دیدگاههای مختلف در این باره اشاره کرده و به توضیح اصول قانون اساسی ج. ا. ا. در این خصوص می پردازد که خود ناظر به دیدگاههای امام خمینی می باشد.
863 حقوق اساسی ج. ا. ا. جلد چهارم، قوه مقننه - شورای نگهبان. تهران، سروش، 1366. 457ص.
درنظام ج. ا. ا. شورای نگهبان محور اصلی در اسلامی بودن قوانین می باشد و چنین سیستم نظارتی شیوه ای جدید در درستی قوانین و نظارت بر تصویب آن است و این خود ناظر به دیدگاه امام در حکومت دینی است.
864 حقوق اساسی ج. ا. ا. جلد دوم، حاکمیت، ولایت فقیه، قوای حاکم. چاپ چهارم: تهران، سروش، 1369. 313ص.
نویسنده مبانی حاکمیت در نظام ج. ا. ا. را مورد بررسی قرار داده و اصول قانون اساسی که به رهبری نظام و ولایت فقیه پرداخته و همچنین چگونگی شناسائی و پذیرش رهبر و نیز قوای حاکم در جمهوری اسلامی و مبانی موضوعات فوق که اساس قانون اساسی می باشد و ناظر به دیدگاه امام خمینی می باشد را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
865 حقوق اساسی ج. ا. ا. جلد سوم، قوۀ مقننه – مجلس شورای اسلامی. چاپ دوم: تهران، 1368. 441ص.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 243
این کتاب از 8 بخش تشکیل شده که به ارکان و مبانی و ترتیبات تشکیل قوه مقننه، اداره و مباحث تشکیلات اداری آن، نمایندگان مجلس و مباحث مربوط به آنها و... می پردازد و به نوعی ناظر به دیدگاه امام در زمینه شور و مشورت و قانون گذاری می باشد.
866 حقوق اساسی ج. ا. ا. جلد ششم، قوه قضائیه. تهران، سروش، 1369. 471ص.
نویسنده به بررسی موضوعاتی پیرامون قوه قضائیه، در نظام ج. ا. ا. و قانون اساسی پرداخته که ناظر به دیدگاههای امام خمینی در این خصوص می باشد.
867 حقوق اساسی ج. ا. ا. جلد هفتم، حقوق و آزادیهای افراد ملت. تهران، سروش، 1369. 281ص.
نویسنده ضمن بحثی پیرامون حقوق طبیعی و تحولات حقوق درکشورهای اروپایی به بحث حقوق و آزادیها در اسلام و ج. ا. ا. و قانون اساسی که عموماً مؤید نظریات امام(ره) دراین مسائل می باشد.
868 حقوق اساسی و نهادهای سیاسی ج. ا. ا. چاپ دوم: تهران، همراه، 1373. 50ص.
کتاب فوق به شناخت ارکان حکومت و ارگانهای سیاسی کشور و روابط آنها با یکدیگر همچنین حقوق و آزادیهای افراد جامعه از دیدگاه قانون اساسی ج. ا. ا. پرداخته که ناظر به دیدگاههای امام خمینی می باشد.
المدینی، وجیهه
869 لماذا کفر علماء المسلمین الخمینی. ع. چاپ اول: القاهرة، بی نا، 1408ق / 1988م. 67ص.
دارای هفت بخش است، شش بخش اول نقد آراء کلامی امام خمینی و بخش هفتم با عنوان الخمینی ینصب نفسه حاکماً مطلقاً الیه المرد فی کل تشریع: ماذا تعنی البدعة الخمینیة (ولایة الفقیه) به نقد آراء سیاسی پرداخته است. سبک نویسنده شعاری و غیر علمی است.
مرادی، علی اصغر
870 «تساهل و تسامح در اندیشه حکومتی امام» اندیشه حکومت، ش 2، مرداد 1378. ص 21 - 26.
871 «تساهل و تسامح در اندیشه حکومتی امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 244
امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از بررسی مفهوم و پیشینه تاریخی تساهل و تسامح و تعابیر گوناگون اندیشمندان مسلمان و مغرب زمین مستندات قرآنی و روائی آن را بیان نموده و آن را در سیاست داخلی امام در قالب عفو، انتقاد، تفتیش، پیشرفت و در سیاست خارجی در قالب احترام متقابل، خلع سلاح، مبارزه با نژادپرستی و اقلیت مذهبی بررسی نموده است. نویسنده احکام ثانوی در اسلام را نمادی از تساهل دانسته و تساهل امام در امور اجتماعی و در مقابل جناحهای سیاسی را تجزیه و تحلیل می نماید.
مرتضوی، ضیاء
872 «امام خمینی، حکومت و خاستگاه ثبات و تغییر در احکام». فقیهان و زمان و مکان، ج 6. قم، کنگره بررسی مبانی فقهی امام خمینی، 1374. ص 29 - 76.
دارای این مباحث است: نمای کلی حکومت در دیدگاه امام خمینی، نمونه هایی از احکام متغیّر، ملاک صدور احکام سلطانی و تغییرات.
873 «امام خمینی و اصول تحول در فقه و فقاهت». روزنامه جمهوری اسلامی، 19مهر 1368، ش 3004. ص 10 و ش 1006. ص 10.
نویسنده در ادامه مقالاتی که قبلاً در مورد مباحث فقهی و نقش امام در تحول فقه نوشته به مباحث حکومتی امام توجه نموده و اصولی مانند اصل محور بودن حکومت اسلامی، جهانشمولی انقلاب اسلامی، اصل نه شرقی و نه غربی، اصل تقدم مصالح نظام، احکام ثانویه، مالکیت دولت، مصالح نظام و ولایت مطلقه را مورد بررسی قرار داده است.
874 «امام و راهبرد تهاجم». روزنامه جمهوری اسلامی، 26خرداد 1373، ش 4356. ص 14 و ش 4357. ص 14.
نویسنده استراتژی تهاجم را بعنوان یکی از عناصر اصلی و راهبردهای کلان در اندیشه مبارزاتی و رهبری امام در طول مبارزات به تحلیل می کشد.
875 «عدالت اجتماعی در مصاف با اسلام آمریکائی». روزنامه جمهوری اسلامی، 22خرداد 1375، ش 4924 - 4927. ص 12.
نویسنده در صدد جداسازی ملاکهای اسلام آمریکائی و اسلام ناب محمدی(که دو واژه اضافه شده به فرهنگ سیاسی اسلامی معاصر توسط امام است) بواسطه موضوع عدالت اجتماعی بوده و سعی وی در این جداسازی استناد به دیدگاههای امام خمینی می باشد.
876 «نغمه عدالت خواهی». روزنامه جمهوری اسلامی، 18خرداد 1370،
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 245
ش 3475. ص 13 و ش 3476. ص 14.
نویسنده به بررسی عدالت اجتماعی از دیدگاه امام خمینی می پردازد.
مرجانی، حیدر صالح
877 الخمینی و الخمینیین. ع. بغداد، وزارت الثقافیة و الاعلام دارالرشید، 1982م. 82ص.
مردانی پور، آرش
878 «حکمت سیاسی امام خمینی(ره)». ضمیمه اطلاعات، 19خرداد 1378. ش 21643. ص 2.
نویسنده مبانی فکری امام خمینی در بُعد سیاسی را مورد بررسی قرار داده است.
879 «مرجع انقلابی». گوناگون، سال اول، ش سوم، آبان و آذر 1377. ص 24 - 26.
نویسنده ضمن تحلیلی سیاسی از تاریخ زندگی امام خمینی، به نظرات سیاسی، ایشان هم اشاره می کند.
880 «مردم دراندیشه و سیره سیاسی امام خمینی». لثارات، هفتم ربیع الثانی1420 (ش 60). ص 20.
این مقاله به بررسی جایگاه و نقش مردم در نظام ولایت فقیه پرداخته است.
881 «مردم گرائی در نظام حکومتی اسلام». روزنامه جمهوری اسلامی، 6 بهمن 1375. ش 5113 - 5115. ص 12.
مقاله مزبور با استناد به گفتارهای امام، یکی از اهداف بزرگ حکومت اسلامی را فقرزدائی از جامعه دانسته و عدالت اجتماعی را آرمان بزرگ ایشان معرفی می کند.
مرعشی، سید محمد حسن
882 «[اندیشه حکومتی امام خمینی]». تأملی بر احیای تفکر دینی(مجموعه مصاحبه ها و میزگردها) کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی، 13 - 11 خرداد 1376. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1376. ص 21 - 34.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 246
مصاحبه شونده پس از تعریف از تفکر دینی به ابعاد وجودی گوناگون امام خمینی اشاره نموده و دیدگاههای سیاسی و قضائی و توجه به زمان و مکان و مبانی فکری ایشان در مسائل حکومتی را مورد بررسی قرار داده است.
883 «نقش فقه و قانون در ساختار حکومت اسلامی». نقش زمان و مکان در اجتهاد، ج 14. قم، کنگره بررسی مبانی فقهی حضرت امام خمینی، 1374. ص 325 - 332.
مصاحبه شونده به توضیح موضوع نقش زمان و مکان در اجتهاد با توجه به تأکیدات حضرت امام بر این مسئله پرداخته و آن را با ذکر مثالهائی در خصوص تشکیل حکومت، قوه مقننه، مجریه و قضائیه و مباحث قانون اساسی تشریح می کند.
مرکز پژوهشهای اسلامی صدا وسیما
884 «امام خمینی(ره) احیاگر اسلام ناب محمدی(ص)». روزنامه کیهان، 10خرداد 1377(ش 16234). ص 6.
در این مقاله امام بعنوان بزرگترین اندیشمند اسلامی که توانست جایگاه حکومت اسلامی را در مجموع معارف و اصول اسلامی مشخص نماید معرفی گردیده و دیدگاههای ایشان در زمینه تلفیق دین و سیاست و تأثیر نظراتشان در حوزه های مختلف اسلامی مورد بررسی قرار گرفته است.
مرکز الدراسات الاستراتیجیة و البحوث و التوثیق
885 صورة ایران فی الاعلام الاسرائیلی. ع. چاپ اول: بیروت، مرکز الدراسات، 1997م. 88ص.
نقادی و دیدگاهها و نظرات اسرائیلی ها به ویژه مطبوعات آن ها درباره انقلاب اسلامی و امام خمینی است.
مروی، ابوالفضل
886 «نگاهی به اصول توسعه از دیدگاه امام خمینی». حضور، ش 24، تابستان1377. ص 113 - 143.
نویسنده از شرح تاریخی از مفهومی توسعه، نگرش رژیم شاهنشاهی به توسعه را مورد توجه قرار داده سپس اصول توسعه از دیدگاه امام خمینی در محورهای اصلی 1 - معنویت 2 - استقلال 3 - مردمی بودن یا اتحاد همۀ مردم در امر توسعه 4 - عدالت 5 - تغییر وضع محرومین و مستضعفین مورد بررسی قرار می دهد.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 247
مزینانی، محمد صادق
887 «دیدگاههای شهید مصطفی خمینی درباره ولایت و حکومت اسلامی». حوزه. ش 82 - 81، مرداد تا آبان 1376. ص 281 - 320.
نویسنده پس از طرح نظر امام که خواستار تبیین مباحث حکومتی اسلام در سال 48 شدند، حاج آقا مصطفی خمینی را از نخستین کسانی می دانند که به درخواست امام پاسخ مثبت داده و رساله ای با عنوان «الاسلام و الحکومة» در ولایت و حکومت اسلامی نوشت. وی در مباحث فقهی استدلالی خویش نیز به تناسب موارد به اندیشه های امام پرداخته است.
888 «ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی و قرائتهای گوناگون». حوزه، سال پانزدهم، ش 1 - 2(فروردین – تیر1377). ص 15 - 62.
889 «مسئولیتهای اساسی و عمل به تکلیف در نگاه امام خمینی». حوزه، ش 49، فروردین و اردیبهشت 1371. ص 124 - 143.
نویسنده از شاخصهای اساسی در سیرۀ امام خمینی را عمل به تکلیف و وظیفۀ شرعی در حوادث واقعه دانسته و مسئولیتهای استراتژیک از دیدگاه امام را در قالب تبلیغ و پاسداری از دین، تشکیل حکومت اسلامی، حفظ نظام اسلامی، مبارزه با ظالمان، دفاع از سرزمینهای اسلامی و حمایت از مستضعفان مورد بررسی قرار می دهد.
مستوفی، حسین
890 «میزگرد احیاء تفکر دینی در واقعیت اجتماعی». تاملی بر احیای تفکر دینی (مجموعه مصاحبه ها و میزگردها) کنگره بین المللی امام خمینی و احیای تفکر دینی 13 - 11خرداد 1376. تهران، مؤسسه تنظیم و نظر آثار امام خمینی، 1376. ص 115 - 122.
در این میزگرد که آقایان محمد رضوی، پرویز دولت آبادی، مصطفی دلشاد تهرانی و حاتم قادری نیز شرکت داشتند به تأثیر اندیشه های امام در نظام بین الملل و ساختار نظام جمهوری اسلامی در داخل و تلفیق دین وسیاست و به صحنه کشاندن همۀ ابعاد دین به اجتماع اشاره شده است.
مسعد، نیفین
891 «النظام الشرق اوسطی: ای دور فیه للعرب و الایرانیین». ع. السفیر، 20 / 9 / 1995م.
نویسنده استاد دانشگاه قاهره است و این مقاله را به «ندوة العلاقات العربیة قطر» ارائه کرده است. و به نقش سیاست خارجی ج. ا. ا. در منطقه و جهان درمقایسه با دیگر کشورها پرداخته است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 248
مسعودی، امید
892 «مطبوعات و دیدگاههای انتقادی امام خمینی». حضور، ش 22، زمستان 1376. ص 163 - 174.
نویسنده پس از ذکر توضیحاتی پیرامون مسئله ارتباطات درعصر جدید با دیدگاههای امام خمینی مطبوعات در دوره ستم شاهی و دوران پس از پیروزی انقلاب را بررسی نموده و رهنمودهای ایشان در خصوص روزنامه نگاری توسعه را بیان می کند.
مشکور، سالم
893 «الحکم و السلطه عند الامام الخمینی». الرصد، ش 58، محرم و صفر 1417ق. ص 34 - 43.
نویسنده به مفهوم حکومت و هدف از تشکیل آن و جایگاه مردم در حکومت از دیدگاه امام خمینی پرداخته و با استناد به گفته ها و نوشته های ابعاد آن را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار داده است.
894 «الصراع الابعد من ولایة الفقیه: موقع رجال الدین فی دولة رجال الدین». ع. النهار، 11 / 12 / 1997م.
به اجمال دیدگاههای جدیدی که در زمینه ولایت فقیه در ایران از سوی متفکران مطرح شده، بررسی کرده است.
مشکینی اردبیلی، علی
895 حکومت جمهوری اسلامی. قم، یاسر، 1357. 111ص.
مشیرزاده، حمیرا
896 «دیدگاههای مختلف در تبیین انقلاب اسلامی ایران». حدیث انقلاب، تهران، سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، 1377. ص 149 - 211.
بررسی دیدگاههای مختلف در زمینه های تاریخی انقلاب اسلامی و تحلیل رأی امام خمینی در این باره است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 249
مصباح یزدی، محمد تقی
897 بحثی ساده و کوتاه پیرامون حکومت اسلامی و ولایت فقیه. چاپ سوم: تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1373. 166ص.
دارای نه بخش با عناوین ذیل در دفاع از نظریه ولایت فقیه و افکار امام خمینی است: ضرورت بحث حکومت اسلامی، ضرورت قانون برای جامعه، صفات قانونگذار، علت تفاوت قوانین الهی در جوامع اسلامی، تزاحم دو حکم و ملاک اهمیت، ضرورت مجلس قانونگذاری در نظام اسلامی، دستگاه حکومت در نظام اسلامی، اختیارات و شرایط و وظایف حاکم، ولایت فقیه.
این نوشتار در اصل درسهای نویسنده در مؤسسه در راه حق بوده که از سیمای ج. ا. ا. نیز پخش شده است.
898 پرسشها و پاسخها. قم، انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1377. 94ص.
این کتاب پاسخی است به پرسشهای مربوط به ولایت فقیه و حدود و اختیارات او، مشروعیت نظام، نقش مردم، نقش خبرگان و... عمدتاً به تبیین همان ولایت انتصابی مطلقه فقیه که نظر امام خمینی بر آن قراردارد می پردازد.
ترجمه عربی
الحکومة الاسلامیة و ولایة الفقیه. ترجمه عبدالکریم محمود. طهران، العلاقات الدولیة فی منتظمة الاعلام الاسلامی، 1414ق. 140ص.
899 «حکومت و مشروعیت». کتاب نقد، ش 7( تابستان 77). ص 42 - 78.
نویسنده پس از ذکر مبانی مختلف در مشروعیت به بررسی ملاک مشروعیت حکومت از دیدگاه اسلام پرداخته و جوانب مختلف آن را مورد تحلیل و بررسی قرار می دهد که این نظریات به نوعی ناظر به دیدگاههای امام خمینی در این باب می باشد.
900 «سلطة الولی الفقیه خارج حدود بلده». قضایا اسلامیة معاصرة، ج 2، ش 2، 1418ق. 43.
901 نظریۀ سیاسی اسلام، جلد اوّل: قانونگذاری. قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، 1378. 320قم.
این کتاب فراهم آمده از مجموعه سخنرانی های ایشان قبل از خطبه های نماز جمعه می باشد و از جمله مباحث مطرح شده در آن عبارت است از: مهمترین سؤالات مطروحه در حوزه سیاست اسلامی، اهمّیت ضرورت طرح بحث نظریه سیاسی.
جایگاه سیاست در دین، آزادی در اسلام و حد و مرز آن، تبیین ساختار و شکل
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 250
حکومت، بررسی جایگاه قوانین در نظام دینی، قانون و تفاوت نگرش و خاستگاه، ملاک اعتبار قانون، تفاوت اختلاف نگرش اسلام و غرب به ارزشها، چالشها و توطئه فرهنگی، ارتباط ربوبیت تشریعی با قانون اساسی، شرایط قانونگذاری و جایگاه آن در اسلام، ویژگی اسلام در حوزه سیاست و حکومت و اسلام و دموکراسی و دیدگاههای ایشان ناظربه اندیشه های سیاسی امام خمینی می باشد.
902 «ولایت فقیه و عینیت های فقه اسلامی». متین، ش اول، زمستان 77، ص 405 - 419.
مصاحبه شونده به بررسی ابعاد مختلف حکومت اسلامی، ولایت فقیه، نقش فقه در اداره حکومت از دیدگاه امام خمینی پرداخته و سؤالات مختلف در این زمینه را پاسخ می دهد.
903 «ولی فقیه در خارج از مرزها». حکومت اسلامی، سال اوّل، ش اوّل (پائیز 1375). ص 81 - 96.
این مقاله به بررسی موضوع فوق با طرح سؤالاتی پرداخته و درصدد پاسخگوئی به این سؤالات می باشد. نوشته های ایشان ناظر به دیدگاههای امام خمینی است.
مصباحی مقدم، غلامرضا
904 «تفسیر ولایت مطلقه فقیه». چهارگفتار در مبانی فقهی و کلامی ولایت فقیه. تهران، مرکز رسیدگی به امور مساجد، 1377. ص 25 - 38.
نویسنده در صدد اثبات دیدگاه امام خمینی و قانون اساسی مبنی بر ولایت مطلقه انتصابی فقیه می باشد.
مصطفوی، زهرا
905 «استقلال سیاسی از نگاه امام». مجموعه مقالات، چهارمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی امام خمینی(س)، تهران - خرداد 1373. جمعیت زنان جمهوری اسلامی ایران - تهران، موسسه چاپ و نشر عروج، 1373. ص 22 - 40.
نویسنده پس از ذکر مفهوم استقلال سیاسی بنظر امام آن را از اصول، اهداف و نتایج انقلاب اسلامی دانسته و نتایج استقلال و وابستگی را از نظر ایشان مورد بررسی قرار می دهد سپس به آنچه در استقلال کشور مؤثر است اشاره می نماید.
906 «امام خمینی و حقوق زن در اسلام». روزنامه اطلاعات، 11بهمن 1386 (ش 18966). ص 6.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 251
در این نوشته جایگاه زن در تفکر اسلامی و حقوق انسانی، سیاسی و اجتماعی زن و نقش او درانقلاب، جنگ و اجتماع از دیدگاه امام خمینی مورد بررسی قرار گرفته است.
مصطفوی، فریده
907 «الامام الخمینی و الناس». ع. الرصد، ش 58، محرم و صفر 1417ق. ص 26 - 33.
خلاصه مقاله خانم مصطفوی است که قبلاً به فارسی نگارش یافته است.
به نگرش امام به مردم و جایگاه آنان در حکومت از منظر امام خمینی پرداخته است.
مصلح زاده، مصطفی
908 «امام خمینی تئوکراسی و دمکراسی». مجموعه مقالات(جلد دوم)، کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی، خرداد 76. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، 1377. ص 333 - 353.
این مقاله از سه فصل تشکیل شده که فصل اول: اسلام و حکومت، فصل دوم: مشروعیت دولت، فصل سوم: انواع ولایت و انواع حاکمان دینی ار طرح نموده که در فصل آخر به تبیین ولایت مطلقه فقیه از دیدگاه امام خمینی و جایگاه آن در مباحث طرح شده در فصول قبل می پردازد.
909 «امام خمینی در چالش با فاشیسم و سکولاریسم». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده1بتد1به دیدگاههای مختلف در مورد سرشت انسان و کنترل اجتماعی اشاره نموده و دیدگاه اسلام در این زمینه را بررسی می نماید، سپس در جهت تبیین حکومت دینی آن را در سه محور اهداف و وظایف حکومت، رهبران جامعه و قانونگذاری با حکومت دمکراسی لیبرال لائیک مقایسه می کند. در این میان آراء امام مورد استفاده قرارگرفته است.
910 «امام خمینی سکولاریسم دینی و تئوکراسی». اندیشه دانشجو، سال دوّم، ش 17(آبان 13759). ص 14 - 17
911 «راهبردهای امام خمینی در سیستم بین المللی معاصر». مجموعه مقالات (جلد دوم)، کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی، خرداد 76. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، 1377. ص 1 301 - 333.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 252
نویسنده به چهار نوع استراتژی در دیدگاه امام می پردازد که عبارتند از: 1 - انقلاب دائمی 2 - مقابله به مثل 3 - صدور فرهنگی انقلاب و حفظ ام القراء 4 - همزیستی و هم گرائی و معتقد است که استراتژی امام استراتژی اوّلی است، ولی در شرایط زمانی و مکانی به طور مصلحت از استراتژی های استفاده می نماید.
912 «مصیر الاصولیة». ع. الشرق الاوسط، 221806 تا 231065(11 / 1 / 97 تا 26 / 2 / 1997).
مجموعۀ 47 نوشته از نویسندگان مختلف دربارۀ بنیادگرایی است. نویسندگانی مانند احمد عباس صالح، مکسیم رودنسون، رژیه گارودی، فریدون هویدا، طه صابونچی، یوسف قرضاوی، فرید هالیدای، محمود محمد الناکوع، خالد القشطینی، محمد جمیل بن منصور، ولد اباه، خیرالدین قارامان، زکی بدوی، ابراهیم العجلونی، عبدالحمید البکوش، نیلوفر نازلی.
در موضوع هایی مانند تعصب و کارکرد سیاسی و اجتماعی آن، بحران بیداری و احیاگرای و بنیادگرایی، مخالفان بنیادگرایی، مدرنیسم و تقلید و رابطه آن ها با بنیادگرایی، دین و بنیادگرایی، عقل گرایی و نص گرایی و بنیاد گرایی، ملی گرایی و بنیادگرایی، غرب و بنیادگرایی، اسلام و مقتضیات اجتماعی، اسلام دین اعتدال و تساهل، بنیادگرایی در اندونزی، بنیادگرایی افراطی و معتدل، بنیادگرایی و حیات اجتماعی، بنیادگرایی در ترکیه.
مطلوب، احمد و دیگران
913 الخمینیة: نهج الخمینی فی میزان الفکر السیاسی. ع. بغداد، دومین کنفرانس عمومی اسلامی، 1985م. 116ص.
عمان، دار عمار، 1405 ق. 114 ص.
ترجمه عنوان: روش [امام] خمینی از دیدگاه اندیشه سیاسی.
مظاهری، حسین
914 «احکام ولایی و حکومتی». نقش زمان و مکان در اجتهاد، ج 14. قم، کنگره بررسی مبانی فقهی امام خمینی، 1374. ص 323 - 340.
915 «منزلت عرفانی سیاسی امام خیمنی». ویژه نامه رسالت به مناسبت پنجمین سالگرد رحلت امام خمینی، 11خرداد ماه 1373. ص 2 - 3 و 29.
به نظر نویسنده از آنجا که امام در مقام علم و عمل جامع مراتب الهیه بود سیاست ایشان نیز بر پایه هماهنگی بین شریعت، مراقبت و حقیقت بناگذاری شده بود و در
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 253
حکومت و سیاست خود هماهنگی بین سه جنبه مذکور را رعایت می نمود و این خصیصه برای اولین بار در طول تاریخ عرفان پس از ائمه تکرار شد که نمودهای بیرونی آن سعۀ صدر و دیگر جنبه های عرفانی امام در مقابل سیاست بود.
916 نکاتی پیرامون ولایت فقیه و حکومت دینی (پاسخ چهارده استفتاء). [اصفهان]، [مرکز مدیریت حوزه علمیه اصفهان]، [1377]. 64ص.
کتاب شامل 14 سؤال پیرامون ولایت انتصابی مطلقه فقیه و اشکالاتی است که از جمله بر اعملیت، مطلقه بودند. محدودیت زمانی و مکانی، تفوق بر قانون، تسامح و تساهل شده که ایشان به آنها پاسخ داده این پاسخها ناظر به دیدگاه امام خمینی و قانون اساسی و دفاع از این اندیشه است.
معادیخواه، عبدالمجید
917 «مشارکت سیاسی در نگاه و سیره امام خمینی(ره)» روزنامه همشهری، 17 خرداد 1377 (1560). ص 6 و ش 1561.
در این مقاله نویسنده یکی از محورهای اساسی در اندیشه، سخن و فرهنگ امام(ره) را تأکید بر ضرورت حضور مردم در صحنه سیاسی می داند و به ریشه یابی تاریخی آن در سیره پیامبر پرداخته و موضع امام و چگونگی برخورد ایشان با تفکرات مختلف در حاکمیت جمهوری اسلامی را در دوران حیات ایشان بطور مختصر بررسی می کند.
معاونت سیاسی نهاد نمایندگی ولی فقیه در سپاه
118 «صدور انقلاب در اندیشه حضرت امام خمینی». روزنامه رسالت، 3 مرداد 1378. ص 11و ش 3937(30مرداد)
این مقاله ضمن توضیحی پیرامون صدور انقلاب به اصول و پیش فرضهای این مسئله از دیدگاه امام خمینی اشاره نموده است.
معاونت فرهنگی سازمان تبلغات اسلامی
919 سخن آفتاب. بی جا، مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی، 1370. 278ص.
این کتاب از چهار بخش و هر بخش از چند فصل تنظیم گردیده که فصل اول آن به مسئله ولایت وحکومت در کلام حضرت امام خمینی در ابعاد مختلف آن می پردازد و بخش دوم آن به بررسی ابعاد مختلف فکری و سیاسی شخصیت امام از دیدگاه آیت الله خامنه ای پرداخته و بخش سوم راه و خط امام خمینی درکلام
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 254
حضرت آیت الله خامنه ای مورد بررسی قرار می گیرد و بخش چهارم شخصیت آیت الله خامنه ای از منظر امام بیان گردیده است.
معرفت، محمد هادی
920 «[اندیشه حکومتی امام خمینی]». تأملی بر احیای تفکر دینی (مجموعه مصاحبه و میزگردها) کنگره بین المللی امام خمینی و احیای تفکر دینی 13 - 11 خرداد 1376. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1376. ص 71 - 76.
مصاحبه شونده پس از ارائه تعریفی از مفهوم احیاء تفکر دینی به نقش امام در احیای بُعد سیاسی و اجتماعی دین اشاره نموده است.
921 دراسة مستوعبة عن مسالة ولایة الفقیه ابعادها و حدودها. ع. تهران، معهد الشهید مطهری للدراسات الاسلامیة العالمیة، [1402ق]. 242ص.
دارای این مباحث است: ابعاد و حدود ولایت فقیه، وظایف فقیه و مراتب ولایت فقیه، جامعیت اسلام، ولایت نبی و ائمه، فرق بین افتاء و حکم و ولایت، تقسیم ولایت، ادله ولایت فقیه، آراء فقیهان در ولایت فقیه، ضرورت حکومت، انواع حکومت ها، مقولات دولت اسلامی.
نویسنده در مواضع مختلف به تحلیل آراء امام خمینی و مقایسه با نظرات فقیهان دیگر پرداخته است.
چاپ دیگر
ولایت فقیه. قم، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی التمهید، 1377. 230ص.
922 «ولایت فقیه». کتاب نقد، ش 7( تابستان 77). ص 167 - 222.
نویسنده به دیدگاههای مختلف در زمینه ولایت فقیه و نظر بعضی ازفقها اشاره کرده و در این میان نظریات امام خمینی نیز بیان گردیده است.
923 «مفهوم انزوا در بینش سیاسی امام خمینی». روزنامه جمهوری اسلامی، 8خرداد 1378. ش 5781 تا 5786. ص 11.
نویسنده با استفاده از بیانات امام خمینی و سیاستهای خارجی جمهوری اسلامی درصدد پاسخگوئی به این نکته است که ایران در سیاست های بین المللی منزوی نبوده و نقش فعال دارد. ضمناً اصول مهمی که در سیاست خارجی باید رعایت گردد از منظر ایشان مورد بررسی قرار گرفته است.
معزّی، علی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 255
924 «مهار قدرت سیاسی ولی فقیه از دیدگاه امام خمینی(ره)». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
در این مقاله نویسنده در گرایش سنت گرایی و نوگرایانه درباره قدرت و مهار آن را باز شناخته و به بررسی دیدگاه امام خمینی در چگونگی جلوگیری از سوء استفاده ولی فقیه از قدرت و ساز و کارهای آن پرداخته است. نویسنده مباحثی چون جایگاه اصل ولایت فقیه در قانون اساسی، مجلس خبرگان و ولی فقیه از نظر امام خمینی(ره) و نظارت مردم بر حکومت اسلامی را نیز مورد بررسی قرار داده است.
معین، صابرعبدالرحمن
925 الخمینیة بین الامس و الیوم. ع. قاهرة، مکتبة مدبولی، 1413ق.
مغینه، احمد
926 الخمینی، القواله و افکاره. ع. بیروت، المکتبة الاحادیثة، 1984م. 249ص.
مغنیه، عبدالحسین
927 «ولایة الفقیه بین مغنیه و الخمینی». ع. [النهار، 12 / 1997]
بررسی تطبیقی آراء محمد جواد مغنیه و امام خمینی در مسائلی از ولایت فقیه است.
مفتح، محمد
928 ویژگیهای زعامت و رهبری. تهران، حزب جمهوری اسلامی، 1361. 70ص.
المقداد، محمد
929 من انوار العشق الخمینی. ع. چاپ اول: بیروت، دارالوسیلة. 1416ق / 1996م. 176ص.
دارای این مباحث است: خط الامام، مبدأ ولایة الفقیه، مسؤولیة العلماء، الدین و السیاسة، وحدة الامامة الاسلامیة، رفض التبعیة، النهوض الاسلامی، ثورة الثقافیة، واجبات القیادة النصیر.
المقداد، محمد توفیق
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 256
930 «الحکم الولایتی و ملاک المصلحة و المفسدة». ع. المنطق، ش 94و 95(ربیع 1413 / ایلول1992). ص 27 - 39.
مقیم، محمد(مصاحبه شونده)
931 «امام خمینی بزرگترین منادی اتحاد مسلمین». حضور، ش 16، تابستان و پاییز 1375.
وی که دکترای فلسفه از آمریکا داشته و در هند اقامت دارد در این مصاحبه به تمایز اسلام ناب محمدی از اسلام آمریکائی از دیدگاه امام پرداخته و نقطه نظرات ایشان را در باب وحدت بیان می کند.
مقیمی، غلام حسن
932 «امام خمینی: ولایت فقیهان و مشارکت مردم». علوم سیاسی، سال دوّم، ش 5 (تابستان 1378). ص 148 - 173.
این مقاله ضمن بررسی الگوی حکومتی از دیدگاه امام ادله مبانی نظری مشارکت سیاسی مردم، اصل لزوم تأسیس بهترین شیوه حکومت برای عمل به تعهدات دینی، اصل لزوم سیر من الخلق الی الخلق، اصل خوش بینی به فطرت انسان، اصل لزوم آگاهی، اصل جامعیت اسلام، اصل حق نظارت همگانی، اصل شورا و شورت، را از نظر امام مورد بررسی قرار داده است.
م. کامران
933 خمینی، دو چهره و یک واقعیت. بی جا، بی نا، [پس از 1364]. 87ص.
934 «مکتب سیاسی امام خیمنی». هفته نامه وحدت(ارگان انتشاراتی مرکزی حزب وحدت اسلامی افغانستان)، 13 / 3 / 1372، ش 100.
در این مقاله امام خمینی عالمی معرفی شده که اجتهاد و فقاهت را به متن زندگی اجتماعی کشید و سیاست را عین دیانت دانسته و با حرکت خود تحولی ژرف در فقه شیعه بوجود آورد.
معرفی و توصیف
حضور، ش 9، زمستان73. ص 186 - 187.
الملاط، شبلی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 257
935 تجدید الفقه الاسلامی: محمد باقر الصدر بین النجف و شیعة العالم. ع. ترجمه غسّان غصن. چاپ اول: بیروت، دارالنهار، 1998م. 48+ 314ص.
متن کتاب به زبان انگلیسی و در دو بخش به بررسی اندیشه های سیاسی و اقتصادی شهید محمد باقر صدر پرداخته است. در بخش اول زیر عنوان اصول الدستور الایرانی به مسأله ولایت فقیه و آراء امام خمینی در این باره موضع شهید صدر پرداخته است.
مشخصات متن اصلی:
The Renwal of Islamic law: Muhammad Baqer al - sadr, Najaf and shi , I International. chibli Mallat. cambridge U niversity press, 1993 .
ملائکه، سید حسن
936 منابع قدرت روحانیت شیعه ایران. کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران،1374. 122 ص.
نویسنده به کارکردهای مختلف دین اشاره نموده و منابع قدرت روحانیون شیعه را در دوره های مختلف تاریخی بررسی می نماید سپس موضوع مرجعیت را بررسی نموده و به تئوری ولایت فقیه از دیدگاه امام اشاره می کند.
ملکی، ناصر
937 آخوندیسم، اسرار و عوامل سقوط ایران. آمریکا، بی نا، 1359 / 1980م. 328ص.
منتظری، حسینعلی
938 دراسات فی ولایة الفقیه فی فقه الدولة الاسلامیة، چهار جلد. ع. جلد اول و دوم: چاپ دوم: قم المرکز العالمی للدراسات الاسلامیة، 1409ق. 620؛ 833ص. جلد سوم و چهارم: چاپ اول: قم، دارالفکر، 1411ق. 507؛ 559ص.
این اثر متقن ترین و جامع ترین کتابی است که تاکنون در زمینه ولایت فقیه نگارش یافته است. نویسنده درصدد تحلیلی جامع از موضع دفاع از ولایت فقیه بوده و در جاهای مختلف به تبیین دیدگاههای استادش امام خمینی پرداخته است.
این رساله مشتمل بر تمهید، دو مقدمه و نه محبت و یک ملحق است:
تمهید: حول ما للرسل من تشکیل الحکومات الدنیویة: مقدمة اولی: الانبیاء و الرسل کافلون لامر الدین و الدنیا؛ مقدمة ثانیة: الدلیل العقلی للمسألة؛ جهة اولی:
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 258
الادولة اللفظیة؛ جهة ثانیة: الاجمالات علی ولایة الفقیه؛ جهة ثالثة: ضرائب الاسلام تستتبع الحکومة الاسلامیة؛ جهة رابعة: اقسام الولایة الاعتباریة و ما هو المقصود اثباته للفقیه؛ جهة خامسة: بعض الروایات التی ربما تدلّ علی اختصاص الحکومة و البیعة بالائمة المعصومین؛ جهة سادسة: حول شرائط الحاکم الاسلامی؛ جهة سابعة: الامور المشکوکة تفویضها الی الفقیه؛ جهة ثامنة: تصدی الزعامة مشروط بشروط؛ جهة تاسعة: ممنوعیة الفقیه من مزاحمة الزعیم و الامام؛ ملحق: ثمرة مسألة الولایة.
ترجمعه فارسی
مبانی فقهی حکومت اسلامی. ترجمۀ محمود صلواتی و ابوالفضل شکوری.
جلد اول (دولت و حکومت): چاپ اول: تهران، انتشارات کیهان، 1367. 397ص.
جلد دوم (امامت و رهبری): چاپ اول: قم، نشر تفکر، 1369. پانزده + 422ص.
جلد سوم(قوای سه گانه، امر به معروف، حسبه و تعزیرات): چاپ اول: قم، نشر تفکر، 1370. 637ص.
جلد چهارم (احکام و آداب اداراه زندانها و استخبارات): چاپ اول: قم، نشر تفکر، 1371، 400ص.
چاپ دیگر
«مبانی فقهی حکومت اسلامی». کیهان، 30دی 1366 تا 6 فروردین 1368.
939 ولایت فقیه زیر بنای حکومت اسلامی. تهیه و تنظیم دبیرخانه مرکزی ائمه جمعه. تهران، چاپ و نشر بنیاد، 1368. 278ص.
اولین کتاب مجموعه ای از نوشته ها و سخنرانی ها در مورد ولایت فقیه گزینش شده و از افراد فوق آورده شده که عمدتاً در تأیید دیدگاه امام در مورد ولایت مطلقه فقیه می باشد. این نوشته ها غیر از آقای منتظری، از آقایان مشکینی، جوادی آملی، صانعی، موسوی اردبیلی و میر حسین موسوی است.
940 «نگرش بدیع به حکومت». کیهان، 18 فروردین 1367.
941 منشور ولایت فقه (ولایت فقیه و حوزه). تنظیم روزنامۀ آموزشی پژوهشی فیضیه. قم، انتشارات فیضیه، [1418ق] 240ص.
مجموعه چهارده گفتار و نوشتار در مباحث ولایت فقیه و دفاع از دیدگاه حکومتی امام خمینی و نقد دیدگاههای حکومتی فقیهان مخالف است. عناوین آنها عبارتند
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 259
از: نامه 6 / 1 امام خمینی، سخنرانی عبدالله جوادی آملی، در مسجد اعظم، سخنرانی علی مشکینی، سخنرانی سید محمود هاشمی، سخنرانی صالحی مازندرانی، سخنرانی نوری همدانی، سخنرانی فاضل لنکرانی، سخنرانی ناصر مکارم شیرازی، سخنرانی جعفر سبحانی، مبانی ولایت فقیه از جواد آملی، نقدی سیری در مبانی ولایت فقیه از مهدی حائری، نقد سیری در مبانی ولایت فقیه از عبدالله جواد آملی، نامه آیت الله قدیری.
منصورنژاد، محمد
942 «احیاگری امام بر مبنای نظریه وحدت از درون تضادها» مجموعه مقالات کنگره بین المللی امام خمینی(س) و احیاء تفکر دینی، جلد اول. 15 – 11 خرداد 1372. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر خمینی(س) آثار امام(س)، 1376. ص 453 - 475.
نویسنده به دنبال اثبات نظریه وحدت در اندیشه و عمل امام خمینی است و معتقد است که امام مواضع متضاد متعارض را همزمان جمع می کرده است که از جمله در فقه سنتی و پویا، عمل گرایی و آرمانگرائی، فقه و عرفان، دفاع از ولایت منادی وحدت شیعه و سنی و نهایتاً به بررسی این نکته می پردازد که اگر در تبیین ریشه های قدرت و اقتدار جامعه عده ای به بهانه ولایت حقوق مردم را ذبح کرده و عده ای تنها به دفاع از حقوق مردم پرداخته اند امام منادی حقوق مردم و مؤسسه ولایت مطلقه است.
943 بررسی تطبیقی جایگاه مردم در اندیشه ولایت مطلقه فقیه با فلسفی سیاسی فارابی. کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، [بی تا]. 235 ص.
دارای این مباحث است:
مروری بر فلسفه سیاسی فارابی، اندیشه ولایت مطلقه فقیه و جایگاه مردم در آن، مقایسه آراء و دو دیدگاه، در فصل دوم به موضوع هایی مانند مفهوم ولایت مطلقه، انظار فقیهان در ولایت مطلقه، جایگاه مردم در نظریه ولایت مطلقه، ولایت انتصابی و انتخابی پرداخته است.
944 «طرح مصلحت در اندیشه امام خمینی و تحلیلی بر آن». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از بررسی مفاهیم مختلف مصلحت با استفاده از بیانات امام خمینی، پنج موضوع را بطور خلاصه مورد بررسی قرار می دهد که عبارتند از: مصلحت مردم در کنار مصلحت اسلام جایگاه مصلحت در اندیشه امام(ره)، مصلحت مدار
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 260
حکم حاکم، قانونگذاری در اندیشه امام(ره) و توان تشخیص مصلحت از معیارهای گزینش فقیه حاکم.
945 «قانونگذاری در حکومت اسلامی». حکومت اسلامی، سال سوم. ش اوّل، بهار 1377. ص 93 - 119.
نویسنده پس از بررسی مفهوم واقسام قانون در نظام اسلامی به سابقه بحث قانونگرائی در غرب اشاره نموده و سپس جایگاه انواع قوانین در نظام اسلامی را مورد بحث قرارداده است. رابطه قانون و ولایت فقیه از مباحث دیگر این نوشتار می باشد. نویسنده در این مباحث به طرح دیدگاههای امام خمینی نیز پرداخته است.
منصوری، جواد
946 سیر تکوینی انقلاب اسلامی. تهران، مؤسسه چاپ و انتشارات وزارت خارجه (چاپ اول: 1372). چاپ دوم (با ویرایش جدید): 1375. د + 379 ص.
نویسنده ضمن بررسی ریشه های قیام مشروطه، کودتای رضا خان، روی کار آمدن محمدرضا شاه، نهضت ملی شدن نفت، کودتای 28 مرداد و سیاستهای آمریکا در ایران به تحلیل روند قیام پانزده خرداد تا پیروزی انقلاب با توجه به نقش و مشی سیاسی امام در قبال شاه به اندیشه های ایشان در باب حکومت در نظام جایگزین شاهنشاهی اشاره می کند.
منصوری، خلیل رضا
947 «نقش رهیافتهای زمانی – مکانی در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)» مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده امام را دارای دو بینش درباره حکومت دینی و نظریه ولایت فقیه می داند. نظریه و دیدگاهی که پیش از انقلاب و روی کار آمدن حکومت دینی در کتاب کشف الاسرار بیان داشته اند و دیگری رویکرد ایشان به دیدگاه و بینش بالنده ای بود که در کشاکش کنش ها و واکنش ها بالید و به شکل جمهوری اسلامی در همه زمینه ها شاخه گسترانید. نویسنده دیدگاه اول را تحت عنوان "دولت دینی" و رویکرد دوم را تحت عنوان "دین دولتی" مورد بررسی قرار داده و تفاوت های این دو رویکرد را در دایره اختیارات حکومت اسلامی، حکومت اختصاصی به صنف خاص، راهکارها در راستای ساماندهی اجتماعی و اقتصادی، فرا کشوری و جهان گرایی و قوانین درون مرزی، مشروعیت و مقبولیت حکومت و حق یا تکلیف می داند.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 261
منصوری لاریجانی، اسماعیل
948 جلوه های ولایت در آثار امام خمینی. بی جا، نشر عروج، 1375. 114ص.
این کتاب که در چهار فصل تدوین شده پس از بررسی مفهوم ولایت و خلافت و شئون مختلف آن از نظر امام خمینی، ولایت علوی و ولایت محمدی را از دیدگاه ایشان یگانه دانسته، سپس ولایت و حکومت از نظر امام را مورد بررسی قرار می دهد.
949 مواقف الامام الخمینی توجه اسرائیل. ع. 1977م. اینترنت.
950 مواقف الخمینی من الاسرائیل. ع. 1984م. اینترنت.
منوچهری، عباس
951 «دین و دمکراسی از دیدگاه امام خمینی». نامه پژوهش، سال دوم، ش 8 (بهار 1377). ص 119 - 129.
بخشی از آن
روزنامه ایران، 31 شهریور 1378(ش 1337). ص 10.
در این مقاله به رابطه دین و دمکراسی به عنوان مبنای نظریۀ حکومتی ولایت فقیه و وجه عمدۀ تفکر دینی - سیاسی امام خمینی(ره) پرداخته شده است.
952 المؤتمر العالمی لدعم الانتفاضة الاسلامیة فی فلسطین. ع. بی جا، بی نا، بی تا. 320ص.
گزارش و متون سخنرانی های کنگره جهانی سوم انتفاضه است که در بیروت از 18 - 20 جمادی الثانیة 1411 برگزار شد. شخصیت های مختلف در این کنگره سخنرانی و به تحلیل ابعاد مختلف انتفاضه از جمله اسلام گرایی و تأثیر آموزی از ج. ا. ا. پرداختند.
موحد، منصور
953 «اهداف جهانی، انقلاب اسلامی از دیدگاه امام راحل(ره)». روزنامه جمهوری اسلامی، 18 بهمن 1376. ش 5414. ص 11.
نویسنده به بررسی اهداف جهانی امام در محورهای ایجاد حکومت جهانی اسلام، سروری و امامت محرومین، اثبات توانائی اسلام در اداره جامعه، برهم زدن وضع موجود و ریشه کنی ظلم و ستم از جهان پرداخته است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 262
موحدی کرمانی، محمد علی
954 «حکومت از دیدگاه امام خمینی(ره)». اندیشه دانشجو، سال اول، ش 1(مرداد 1372). ص 11 - 18.
این مقاله که بصورت سخنرانی بوده، پس از ذکر تاریخی از قیام امام و طرح ایشان رای حکومت اسلامی مبانی فکری ایشان را در ابعاد مختلف حکومت اسلامی و حاکمیت ولی فقیه بررسی می نماید.
الموسوی، سید خضر
955 «الحرکة الاسلامیة و القومیة الاحزاب الاسلامیة و القومیة و دور القومیة فی العمل علی تقسیم الحرکة الاسلامیة العالمیة». ع. المنطق. ش 30(شعبان 1406 / نیسان 1986) وش 31 (صفر1407 / تشرین 1982).
بررسی تطبیقی آراء سید احمد خان، جمال الدین افغانی، محمد عبده، رشید رضا، محمد اقبال و امام خمینی در زمینه احیاگری اسلامی و دولت دینی است.
موسوی اردبیلی، سید عبدالکریم
956 «[اندیشه حکومتی امام خمینی]». تأملی بر احیاء تفکر دینی(مجموعه مصاحبه ها و میزگردها). کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی، 13 - 11 خرداد 1376. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1376. ص 11 - 20.
آقای موسوی اردبیلی دراین مصاحبه به ویژگیهای سیاسی شخصیت امام و بینش ایشان در تصمیم گیری های سیاسی اشاره کرده اند.
957 «ولی فقیه می تواند حقوق، املاک و اموال افراد را فدای مصلحت اسلام و مسلمین کند». جمهوری اسلامی، 4 بهمن 1366، ش 2514. ص 7.
در این مقاله به دیدگاههای امام در زمینه اختیارات ولی فقیه در رهگشا بودن این دیدگاهها در اداره حکومت اسلامی اشاره شده است.
موسویان، سید ابوالفضل
958 «بررسی منشأ حکومت اسلامی و تبیین دیدگاه امام خمینی در مسأله مشروعیت». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
این مقاله پس از بررسی تعاریفی که از مشروعیت بیان شده، منابع مشروعیت را
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 263
مورد بررسی قرار داده و دیدگاه امام خمینی درخصوص منشأ مشروعیت قدرت سیاسی را تبیین می نماید.
موسوی بیوکی، محمد
959 حوزه عملکرد ولایت فقه در تصمیم گیر ی های سیاسی. کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع)، 1371.
موسوی تبریزی، سید ابوالفضل
960 ولایت فقیه، نگارش و تنظیم: احمد فرزانه، قم، انتشارات حر، 1376. 144ص.
کتاب پیرامون مباحث فقهی ولایت فقیه بوده و درصدد اثبات ولایت مطلقه انتصابی فقیه و ناظر به دیدگاه امام در مورد ولایت فقیه است.
موسوی تبریزی، سید حسین
961 «جایگاه حکومت در اندیشۀ امام خمینی». متین، ش اول، زمستان 77. ص 419 - 441.
این مصاحبه عمدتاً به مبانی حکومت اسلامی و ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی پرداخته و سؤالات مختلفی از جمله در زمینه تأثیر افکار حکومتی امام از علوم دیگر مانند فلسفه و کلام، شرایط زمانی طرح مسئله ولایت فقیه در نجف، جامع نگری در مفهوم ولایت فقیه و ابعاد مختلف و آن را پاسخ می دهد.
موسوی خلخالی، سید محمد مهدی
962 حاکمیت در اسلام: بررسی مراحل ده گانه ولایت فقیه در عصر غیبت امام زمان. چاپ اول: تهران، نشر کوکب، 1403ق / 1361. 608ص.
این اثر به منظور تحلیل مباحث ولایت فقیه بر پایه دفاع از نظرات امام خمینی نگارش یافته و دارای این مباحث است: ابعاد و اقسام حکومتها، حکومت اسلامی و مراحل ده گانه ولایت معصوم، شرح ولایت های ده گانه، مراحل ده گانه ولایت فقیه، ولایت فقیه در قانون اساسی ج. ا. ا. ولایت فقیه در موضوعات خاص، رابطه حکومت اسلامی و جمهوریت.
963 شریعت و حکومت. قم، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1377. 175ص.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 264
این کتاب طی چهار بخش و تحت این عناوین: پرسش و پاسخ دربارۀ حکومت اسلامی، پرسش و پاسخ دربارۀ ولایت فقیه، پرسش و پاسخ درباره ولایت فقیه (بحث روایی)، حل مفهوم جمهوری اسلامی و ولایت فقیه به دفاع از دیدگاه امام خمینی در زمینه ولایت مطلقه فقیه پرداخته است. نویسنده در چهار مبحث به پاسخ نقدهایی دربارۀ ولایت فقیه پرداخته است: اصل تشریع حکومت اسلامی، مشروعیت حکومت فقیه در عصر غیبت، ولایت فقیه از دیدگاه روایات، ارتباط جمهوری با ولایت.
موسوی خوئینی، سید محمد
964 «احیاء تفکر دینی از منظر فقه سیاسی» تأملی بر احیاء تفکر دینی( مجموعه مصاحبه ها و میزگردها) کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی 13 - 11 خرداد 1376. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1376. ص 87 - 114.
این میزگرد که با مشارکت محمد خاتمی و سید مصطفی محقق داماد و احم احمدی و میر حسین موسوی و نجفقلی حبیبی و حاضری و عباسعلی عمید زنجانی تشکیل شده عمدتاً به بحث پیرامون احیاگری امام در آراء و فتوائی از امام می پردازد که نقش اساسی در تشکیل حکومت و تداوم آن داشته است.
965 «چه کنیم که ابعاد سیاسی و اجتماعی نقش امام بخوبی تبیین شود». کیهان، 28دی 1366، ش 13232. ص 12.
مصاحبه شونده به بررسی نقش فتاوی امام در وضع قوانین و اداره بهتر نظام اسلامی پرداخته و اختیارات حکومت اسلامی از دیدگاه امام را تشریح می کند.
موسوی، سید حسین
966 «مشارکت سیاسی مردم از دیدگاه امام خمینی». روزنامه کیهان، 12 مهر 1377 (ش 16337). ص 7.
نقش مشارکت مردم در تعیین سرنوشت خودشان و روش رسیدن یک نظام به اهداف معقول و مطلوب از دیدگاه امام خمینی بررسی شده است.
موسوی، سید علی
967 عروج آزادی در ولایت فقیه، تهران، سروش 1360. 204ص.
کتاب فوق در یک مقدمه و سه فصل و دو ضمیمه تبویب گردیده که عبارتند از: ریشه یابی استبداد دینی در تاریخ ادیان الهی، شناخت استبداد دینی، راه علاج
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 265
استبداد دینی، و در هر فصل به مباحثی پیرامون موضوع فصل پرداخته است. نویسنده درصدد اثبات موضع ضد استبدادی یک نظام اسلامی ولایت فقیه بوده و در مباحث فصل سوم به دیدگاههای امام در این زمینه اشاره می کند.
موسوی غروی، سید محمد جواد
968 فقه استدلالی در مسائل خلافی، به ضمیمه مباحث خمس، رجم و ارتداد.
ویرایش و ترجمه از عربی علی اصغر غروری. بی جا، اقبال و مؤلف، 1377. 720ص.
نویسنده در فصل چهارم کتاب به بررسی مقبوله عمر بن حنظله که یکی از ادله مهم ولایت فقیه می باشد. پرداخته است. بنظر نویسنده به این روایت 26 اِشکال به لحاظ متن وارد است که آن را از اعتبار ساقط می کند. سپس اشکالات سندی آن را مورد بررسی قرار داده و کلاً آن را متناً و سنداً مخدوش و فاسد و مخالف با اخبار متواتره ائمه می داند. وی سبب مقبوله شدن این روایت را خارج کردن اهل سنت از دایرۀ اسلام و جانشین امام و حاکم قرار دادن هر کس را که چند حدیث یاد گرفته می داند.
موسوی فر، سید رضییه
969 «حق آزادی و نظارت مردم از منظر امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره بین المللی تبیین انقلاب اسلامی، تهران، 1378.
نویسنده در این مقاله به بررسی دو موضوع زیر پرداخته است: 1 - تبیین اندیشه امام در مورد حق نظارت مردم و محدودۀ آن؛ 2 - آزادی به عنوان اساسی ترین حق مردم در اندیشه امام.
970 نظام ولایت فقیه و روابط بین الملل. کارشناسی ارشد، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، 1373. 370ص.
بررسی نظریه ولایت فقیه در عرصه بین الملل از دیدگاه تئوری و کارکردی و شامل سه بخش است: ولایت فقیه( مشتمل بر فصلهای: ولایت فقیه از بعد اختیارات، معیارها و ضوابط در روابط خارجی)؛ سازمانهای بین الملل؛ شریعت اسلام و اهرمهای انعطاف پذیر.
موسوی کاشمری، سید مهدی
971 «آزادی؛ امام از منظر دینداری». روزنامه جمهوری اسلامی، 8 خرداد 1378 (ش 5781). ص 15.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 266
نویسنده با استناد به بیانات امام خمینی به دیدگاههای ایشان در زمینه آزادی در ابعاد گوناگون اشاره نموده و آن را تجزیه و تحلیل کرده است.
موسوی گرگانی، سید محسن
972 «بررسی مبنای انتصاب و انتخاب ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی(ره) و نقد و تحلیل دیدگاه مقابل». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از بررسی روایاتی که فقها را در منصب ولایت قرار می دهد به اثبات انتصابی بودن ولایت فقیه از منظر امام خمینی پرداخته است. دلایلی کسانی که معتقد به ولایت انتخابی هستند از نظر ایشان معتبر نمی باشد.
الموسوی، موسوی
973 الثورة البائسة. ع. بی جا، بی نا، بی تا، 223ص.
در پانزده بخش به نقادی اندیشه های سیاسی اسلام پرداخته است. یک بخش با عنوان ولایت فقیه، نقادی آراء امام خمینی است.
موسوی، سید میر حسین
974 «امام و مدیریت اسلامی». روزنامه کیهان، 13 مرداد 1369(ش 13964). ص 6.
در این مصاحبه آقای موسوی به چگونگی برخورد امام با مشکلات و مسائل شکننده و ارائه راه حلها و چگونگی برخورد با اختلافات سلایق و فکرها و جناح های موجود در کشور و برخورد با مسائل جهانی سخن رانده است.
975 «[اندیشه حکومتی امام خمینی]». تاملی بر احیای تفکر دینی(مجموعه مصاحبه ها و میزگردها). کنگره بین المللی امام خمینی و احیای تفکر دینی 13 - 11 خرداد 1376. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1376. ص 65 - 71.
مصاحبه شونده پس از بررسی جایگاه امام در میان احیاگران تفکر دینی به نمونه هائی از جمله موضع امام در مسأله زنان، مواضع ایشان در مقابل صاحبان زر و زور و مبانی فکری ایشان در حکوم اسلامی اشاره کرده و به تحلیل آن پرداخته است.
967 «بررسی مشارکت سیاسی مردم در حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی».
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 267
روزنامه اسلام، 1آبان 1370(ش 120) ص 8.
به زمینه هائی که امام امت از آن برای مشارکت مردم در صحنه سیاسی جامعه در فرآیند توسعه سیاسی استفاده کرده، پرداخته است.
977 «[مصاحبه با میرحسین موسوی]» مجله حوزه، سال هفتم، ش 37و38. فروردین – تیر 1369. ص 145 - 160.
مصاحبه شونده اصولی که در مدیریت نظام امام خمینی بر آن تکیه داشتند را به دو نکته مهم تقسیم می کند و به توضیح آن می پردازد که آندو عبارتند از: 1 – مدیریت نظام به معنای علمی. 2 - حاکمیت نظام ارزشی و اخلاقی برخاسته از مذهب سپس ایشان به نکاتی درباره نحوه مدیریت حضرت امام و تحلیل اوضاع کشور، چگونگی برخورد با اختلاف سلیقه های موجود در مدیریت، عزل و نصب ها، چگونگی برخورد با مسائل بین المللی اشاره می کنند.
الموسوی، سید یاسین
987 «بحوث حول ولایت فقیه». ع. الدراسات و بحوث، سال اول، ش 1 (شوال 1401). ص 154 - 174.
نویسنده دیدگاههای ملا احمد نراقی در خصوص ولایت فقیه را مورد بررسی قرار داده که ناظر به دیدگاههای امام خمینی می باشد.
موسوی، فرح
979 سلطة الفقهاء و فقهاء السلطة عند الامام الخمینی، دراسة، تحلیل، مقارنة. ع. بیروت، دارالوسیلة، 1416ق. 335ص.
نویسنده پس از ذکر تاریخچه ای از روابط فقها و دولت های صفویه و قاجاریه و همچنین نظام استبدادی در دولت ایران و عثمانی به دیدگاههای امام خمینی درباره ضرورت تشکیل حکومت، ابعاد عملی فقه، مواضع استراتژی ایشان در عصر غیبت، رابطه دین و دولت، فلسفه ولایت نزد ایشان، دیدگاههای ایشان در باب نظام دیکتاتوری اشاره کرده و به تجزیه و تحلیل آن می پردازد.
الموصللی، احمد
980 الاصولیة الاسلامیة و النظام العالمی. ع. چاپ اول: بیروت، مرکز الدراسات الاستراتیجة و البحوث و التوثیق، 1999م. 117ص.
ترجمه فارسی
اصولگرایی اسلامی و نظام بین المللی. ترجمۀ مهرداد آزاد اردبیلی. تهران،
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 268
کیهان، 1378. 128ص.
نویسنده به بررسی اصول اساسی سیاست خارجی در اسلام پرداخته و اصل نه شرقی و نه غربی که امام خمینی پایه گذاری آن می باشند را مورد بررسی قرار داده است.
موفق، علی
981 «المدرسة السیاسیة لخط الامام». الجهاد. سال دوم، ش 4(جمادی الاولی 1404ق). ص 30.
نویسنده پس از بررسی مفهوم سیاست به بررسی سیاست در اسلام پرداخته و اصول کلی سیاست از نظر امام خمینی را مورد بررسی قرار داده است.
مولانا، حمید
982 «تاثیرات چهارگونه امام خمینی(ره) بر نظام بین المللی». روزنامه کیهان، 26 شهریور 1370(ش 14284). ص 6.
نویسنده 4 نکته را در مورد نقش اصلی امام و اندیشه و عمل ایشان در آگاهی دادن به مردم جهان و تاثیر آن در نظام بین المللی بررسی می کند. 1 - مردمی بودن انقلاب 2 - سیستم حکومتی که بر اساس تفکرات امام خمینی شکل گرفت 3 – انقلاب اسلامی و مطالعات اسلامی در جهان معاصر و مطالعه و تحقیق در مورد آن و کوشش برای تغییر نظام جهانی 4 - تبلیغ و ارتباطات جهانی و اهمیت اهتمام مسلمانان به آن
المولی، ایهاب
983 «الامام فی سهوه الروحانی و فکر الفدانی». ع. العهد، ش 260 (12 ذی القعدة 1409 ق / 1989 م) و ش 264، 11 ذی الحجة 1409 ق / 1989 م.
المؤمن، محمد
984 «[اندیشه حکومتی امام خمینی]». تأملی بر احیاء تفکر دینی(مجموعه مصاحبه ها و میزگردها). کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی، 13 - 11خرداد 1376. تهران مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1376. ص 57 - 65.
مصاحبه شونده پس از تعریفی از احیای تفکر دینی و نقش امام خمینی(ره) درآن، به احیاء بخشهای مهمی از فقه سیاسی و قضائی اسلام که قبل از انقلاب مغفول
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 269
مانده بود و امام نقش اول در احیای آن داشتند اشاره کرده است.
985 «جایگاه احکام و اختیارات ولی فقیه». نقش زمان و مکان در اجتهاد، ج 14. قم، کنگره بررسی مبانی فقهی امام خمینی، 1374. ص 389 - 394.
مؤمنی، عابدین
986 «انتصاب یا انتخاب ولی فقیه». چهار گفتار در مبانی فقهی و کلامی ولایت فقیه. تهران، مرکز رسیدگی به امور مساجد، 1377. ص 69 - 101.
نویسنده درصدد تبیین ولایت انتصابی مطلقه فقیه بوده که نظریه امام خمینی بر آن قرار دارد و رد نظریه ولایت انتخابی می باشد.
مهاجری، مسیح
987 «امام خمینی و احیاء تفکر فقر ستیزی و عدالتخواهی اسلامی». روزنامه جمهوری اسلامی، [12] خرداد 1376(ویژه هشتمین سالگرد رحلت امام خمینی). ص 6 - 11.
مجموعه مقالات کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی، جلد اول، 15 - 11 خرداد 1376. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام(س)، 1376. ص 519 - 555.
نویسنده امام خمینی را بعنوان یکی از بزرگترین احیاگران تفکر دینی در زمینه عدالتخواهی اسلامی دانسته و نظرات ایشان را پیرامون محرومیت زدائی از مجرای تشکیل حکومت اسلامی و ترمیم چهره مثبت از مستضعفان و ترسیم چهره ای منفی از سرمایه داران و مستکبران در سطح داخلی و جهانی و راه کارهای عملی برای رسیدن به این مقصود در سطح بین المللی و همچنین مواضع موجود در این راه بررسی نموده و سیره عملی ایشان را در این دیدگاهها بررسی می کند.
988 «امام خمینی و رسالت بین المللی انقلاب اسلامی». مجموعه مقالات(جلد سوم) دومین کنگره بین المللی امام خمینی و احیاء تفکر دینی 1377. تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی(س)، 1377. ص 457 - 485.
روزنامه جمهوری اسلامی(ویژه نامه نهمین سالگرد رحلت حضرت امام خمینی(ره))، 12 خرداد 1377(ش 5498). ص 23 و ش 5499 و ش 5500. نویسنده با استناد به بیانات و نوشته های امام در زمینه گسترش انقلاب جهانی اسلام، به چهار عامل بعنوان راهکارهای عملی رسیدن به این هدف اشاره می کند که عبارتند از: تقویت همه جانبه نظام جمهوری اسلامی بمنظور ارائه الگوی عملی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 270
موفق، برقراری ارتباط با ملتهای محروم و حرکتهای آزادی بخش، اعلام مواضع نظام جمهوری اسلامی و ترویج نظام ارزشی اسلام، تلاش برای تفاهم با دولتهای اسلامی به منظور تحقق وحدت است و تشکیل جبهه متحد کشورهای اسلامی برای مقابله با استکبار.
مهدوی زادگان، داود
989 «نقد قرائت پیوندهای ذهنی و عینی حکومت دینی و فاشیسم»مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
این مقاله در پاسخ به گویندگان پیوند ماهوی میان حکومت دینی و فاشیسم است که مدعی اند بسیاری از عناصر حکومت های فاشیسمی با حکومت دینی قابل تطبیق است. نویسنده پس از ذکر مواردی که ناقدین حکومت دینی بیان نموده اند به نقد و بررسی دلایل آنان پرداخته و در این زمینه از دیدگاه های حضرت امام و سیره وی در امر رهبری بهره جسته است.
مهدوی، غلامرضا
990 جایگاه مشارکت سیاسی در حکومت اسلامی. کارشناسی ارشد، دانشکده اقتصاد و علوم سیاسی دانشگاه شهید بهشتی، 1373. 101ص.
دارای سه بخش است: مشارکت سیاسی، ابعاد مشارکت سیاسی، ساز و کار مشارکت سیاسی در حکومت اسلامی. نویسنده در بسیاری از موارد به نظریه های امام خمینی نیز پرداخته است.
مهدوی کنی، محمدرضا
991 «مصاحبه با حضرت آیت الله محمدرضا مهدوی کنی». مجله حوزه. ش 73 - 74. فروردین – تیر 1375. ص 13 - 54.
مصاحبه شونده در پاسخ به سؤالی به موضعگیری امام در زمانهای قبل از پیروزی انقلاب در مسائل مانند موضع ایشان در زمان آیت الله بروجردی، موضع ایشان در قبال فدائیان اسلام پرداخته است.
مهرپور، حسین
992 «مجمع تشخیص مصلحت نظام و جایگاه قانونی آن». مجله تحقیات حقوقی، ش 10(بهار - تابستان1371). ص 11 - 55.
نویسنده ضمن ذکر سابقه و فلسفۀ تشکیل مجمع تشخیص مصلحت نظام به تحلیل
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 271
نامه های که بین امام و مجلس شورای اسلامی، شورای نگهبان و وزراء رد و بدل می شد پرداخته است. سپس این مجمع از منظر قانون اساسی را مورد توجه قرار می دهد.
مهری، مرتضی
993 «فقه الامام الخمینی من الحوزة الی المجتمع». ع. الرصد، ش 51، 1995م. ص 89 - 93.
مصاحبه شونده به حرکت فقهی امام بخصوص در فقه سیاسی و کشاندن این فقه به متن جامعه اشاره نموده دیدگاههای فقهی – حکومتی ایشان را بیان می کند.
994 «مهمترین سفارشها و درسهای مکتب امام خمینی». حضور(اهدائی فصلنامه حضور). خرداد 1376 ص 97 - 105.
نویسنده به دنبال ذکر مباحث عقیدتی و اخلاقی از دیدگاه امام به مسائلی همچون نقش مردم در حکومت و حقوق آنان و همچنین نسبت آن با احکام فقهی و اولویت هر کدام از نظر ایشان اشاره کرده و به بررسی آن می پردازد.
مهریزی، مهدی
995 «امام خمینی و قانون گرائی». حکومت اسلامی، سال چهارم: ش 11، بهار 1378. ص 2 - 18.
روزنامه رسالت، ش 3944(7 شهریور 1378).
این نوشتار که سر مقاله مجله می باشد به بررسی دیدگاههای امام خمینی در زمینه اهتمام به اجرای قانون و تأثیر آن در پیشرفت جامعه و همچنین برابری همه اقشار جامعه در برابر قانون و احترام به نهادهای قانون گذار پرداخته است.
996 «صفات رهبری در بازنگری قانون اساسی "اعلمیت"». حکومت اسلامی، سال دوّم، ش سوم، پائیز 1376. ص 19 - 35.
ولایت فقیه از مبانی مشروعیت نظام جمهوری اسلامی و یادگار برجا مانده از امام خمینی می باشد دراین مقاله نویسنده به بررسی و مقایسه صفات رهبری در قانون اساسی اوّل و قانون اساسی پس از اصلاحات پرداخته و موضوع اعلمیت از این صفات را مورد بررسی قرار می دهد.
مهنا، عبدالمنعم
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 272
997 الدولة الاسلامیة: بحث فی ولایة الفقیه. ع. چاپ اول: بیروت، الدار الاسلامیة، 1407ق / 1987م. 244ص.
به منظور تبیین نظریه ولایت فقیه و دفاع از نظرات امام خمینی نگارش یافته و دارای این مباحث است: ولایة الفقیه فی تاریخ الفقه الشیعی و تطوره، ولایة الفقیه فی مکتب اهل السنة، ادلة اثبات ولایة الفقیه فی الکتاب و السنة، الشروط و الصفات اللازم توفرها فی الفقیة الوالی، حدود ولایة الفقیه، الفرق بین الحکم و الفتوی، الولایة و الشوری، رای الاکثریة، تناقض الفقیه، مع المرجع، کیفیة تعیین الفقیه، تعیین الفقیه خلیفته، ولایة الفقیه فی القانون الاساسی.
رساله ای با عنوان «مصادر الدولة الاسلامیة» ضمیمه این کتاب است که به منابع مالی دولت اسلامی پرداخته است.
میراحمدی، منصور
998 «آزادی سیاسی از دیدگاه امام خمینی». علوم سیاسی، سال دوّم، ش 5 (تابستان1378). ص 99 - 121.
نویسنده ضمن بررسی مفهوم، عناصر و مصادیق آزادیهای سیاسی به بررسی آزادیهای سیاسی از دیدگاه امام خمینی در قالب این مباحث پرداخته است: 1 - آزادی و حق تعیین سرنوشت، 2 - آزادی بیان، 3 - آزادی دین - مذهب
999 «رابطه آزادی و ولایت در اندیشه سیاسی امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از بررسی جایگاه آزادی و ولایت در اندیشه امام خمینی به تبیین رابطه این دو مقوله با یکدیگر با تفسیر شدن آزادی در پرتو ولایت و بررسی سه آموزه زیر می پردازد:
1 - قوانین الهی و اساس و مفهوم آزادی
2 - احکام حکومتی، مصلحت و آزادی
3 - مصلحت مردم
میرزائی نیا، حسن رضا
1000 حقوق جنگ و صلح در آثار حضرت امام خمینی. کارشناسی ارشد. دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران. 1376. 232ص.
نویسنده در سه بخش با فصول مختلف به بررسی موضوعات از دیدگاه امام می پردازد بخش اول کلیات که به رابطه انسان، حق و جنگ پرداخته بخش دوم جنگ در دیدگاه حضرت امام و مسائل مربوط به روابط بین الملل و بخش سوم به
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 273
مباحث مربوط به صلح می پردازد.
میرسندی، سید محمد
1001 «تصویر روشن عدالت» حضور، ش 19. بهار 1376. ص 66 - 104.
نویسنده پس از بررسی مفهوم عدالت از جنبه های مختلف، به آراء امام خمینی و برداشت ایشان از این مفهوم اشاره کرده و نظر امام را درباره عدالت در عرصه های احترام اجتماعی افراد، عرصه برخورد قانون با مردم و عرصه اقتصادی مورد بررسی قرار می دهد.
میرلوحی، سید محمود
1002 «نهادهای انقلاب اسلامی در اندیشه های تابناک حضرت امام خمینی». روزنامه اطلاعات، 14 بهمن 1368(ش 18967). ص 6.
در این نوشتار پس از ذکر زمینه های ایجاد نهادهای انقلابی پس از پیروزی انقلاب اسلامی و ذکر ویژگیهای آن به رمز موفقیت آنها از نظر امام خمینی اشاره کرده سپس جایگاه و ویژگیهای نهاد سپاه را از نظر امام مورد ارزیابی قرار می دهد.
میرمعزی، سید حسین
1003 «ولایت مطلقه نظام سازی اجتهادی». کتاب نقد. ش 8، پائیز 1377. ص 102 - 114.
نویسنده به بررسی ولایت مطلقه فقیه و حدود اختیارات آن از دیدگاه امام خمینی پرداخته است.
میلر، جودی
1004 «الاصولیة الاسلامیة فی عیوان امیرکیة: بین حسن الترابی و السید محمد حسین فضل الله». ع. الشراع، 1995م.
اصل این مقاله در مجله فورین افیرز در آمریکا منتشر شد. جودی میلر از روزنامه نگاران آمریکایی پس از مصاحبه با سید محمد حسین فضل الله و حسن الترابی این تحلیل را نگاشت و جنبه های مختلف بنیاد گرایی درجهان اسلام و مقایسه گروه های مختلف مسلمانان بنیادگرا را بررسی نمود.
نادی نجف آبادی، غلامحسین
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 274
1005 «بررسی تطبیقی سه نظریه حکومت اسلامی». کیان، ش 6، خرداد 71. ص 2 - 7.
نویسنده دیدگاههای امام خمینی و آیت الله نائینی و آیت الله منتظری را در مسئله حکومت اسلامی بررسی کرده و وجوه امتیاز و مشترک آنان را بررسی می کند.
ناصح، محمود سعد
1006 موقوف الخمینی من الشیعة و التشیع. ع. مصر، المطبعة الفنیة القاهرة.
ترجمه عنوان: موضع [خمینی] نسبت به شیعه و شیعیان.
ناصر، جهانشاه
1007 «تحلیلی از نقطه نظرات امام پیرامون حدود مالکیت، سرمایه داری، جامعه طبقاتی و...»روزنامه کیهان، 19 مرداد 59، ش 11016. ص 10.
الناطور، سیهل محمود
1008 «افکار امام خمینی به انسجام نیروهای انقلاب و مؤسس در نبرد با صهیونیستها کمکی شایان کرد». روزنامه اطلاعات، 11خرداد 1373(ش 20208). ص 7.
در این مصاحبه سر دبیر نشریه فلسطینی راه وطن به تأثیر افکار امام در تحکیم مبارزات مردم فلسطین و انتفاضه و تأثیر در آرمانهای مردم فلسطین می پردازد.
ناکاتا، حسن
1009 «تاسیس فقه الثورة الاسلامیة للامام الخمینی». ع. مقاله ارائه شده به کنگره بین المللی تبیین انقلاب اسلامی، تهران، 1378.
نویسنده معتقد است برای ایجاد انقلاب اسلامی امام خمینی دو امر اساسی را مورد نظر قرار دادند. مورد اوّل ارائه چهارچوبی نظری از حکومت جایگزین برپایه مبانی شرعی و دوّم تبیین ضرورت سرنگونی رژیم فاسد پهلوی، سپس به توضیح این دو موضوع پرداخته است.
نامدار، مظفر
1010 «رهیافتی بر مبانی اندیشه های سیاسی شیعه در قرن اخیر». تأملات سیاسی در تاریخ تفکر اسلامی، ج 1. به کوشش موسی نجفی. چاپ اول: تهران، پژوهشگاه انسانی و مطالعات فرهنگی، 1374. ص 3 - 39.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 275
در سه بخش ذیل به تاریخچه اندیشه های سیاسی شیعه در دورۀ معاصر پرداخته و در جاهای مختلف اندیشه امام خمینی را نیز بررسی کرده است:
رویکرد تاریخی بر سیر تحولات اندیشۀ سیاسی شیعه، طلایه داران اندیشۀ احیاء، مفهوم نوسازی سیاسی در نظریه مکتب سامرا.
1011 «مکتب قم و منزلت معرفت سیاسی در اندیشه های امام خمینی(ره)». تأملات سیاسی در تاریخ تفکر اسلامی، جلد چهارم، به اهتمام موسی نجفی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1377. ص 211 - 232.
وی رمز موفقیت امام را در کیفیت فهم او از شریعت و انطباق آن با مقتضیات زمان می داند. نویسنده مقاله خودش را در چند بهره تبویب نموده و به توضیح دیدگاههای امام در آنها پرداخته است که در بهرۀ اول: به پایه ریزی مکتب قم پرداخته و در بهره دوم: فرایند تکوین اندیشۀ مکتب قم در معرفت سیاسی را که شامل همسازی عقلی، تصدی امور در حد مقدور، اتحاد عینی مشیت و مشروعیت می شود ذکر نموده در بهره سوم: دستاوردهای اساسی مکتب قم را در معرفت سیاسی را که شامل بازشناسی جایگاه سیاست در شریعت در تعمیم ولایت در حوزه سیاست آورده است و در بهره چهارم: ایجاد نظام سیاسی مبتنی بر شرع و عقل اشاره شده و در آن انطباق مبانی مشروعیت و مرز مقبولیت مورد بررسی قرار گرفته است.
نبوی، عبدالامیر
1012 «تطور اندیشه سیاسی امام خمینی». مسجد، ش 43. ص 10 - 23.
نویسنده با نگاهی به سه دوره اندیشه اما پیش از تبعید، دوران تبعید و دوران پس از پیروزی انقلاب اعتقاد دارد که برداشت امام از سیاست، برنامه ریزی، حکومت اسلامی گام به گام تغییر کرده و پیچیده تر می شود و در نهایت کاملاً جنبه عملگرایانه به خود می گیرد.
نجابت، حسنعلی
1013 بحثی در ولایت مطلقه فقیه. شیراز، نویسنده، 1358. 48ص.
دفاع از نظریه ولایت مطلقه فقیه و تبیین آراء امام خمینی در این زمینه است. نویسنده عمدتاً به ادله فقیه، قرآنی و روایی پرداخته است.
النجار، محمود
1014 الثورة الایرانیة و احتمالات الخطر فی الخلیج. ع. بیروت، دار السمیر للنشر و التوزیع، 1980م.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 276
نویسنده به علل نظری و زمینه های اجتماعی و بین المللی و سیاسی وقوع و تداوم انقلاب اسلامی ایران پرداخته و تشیع را مهمترین عامل دانسته و در هر مورد به بررسی آراء امام خمینی می پردازد.
نجفی، ابراهیم
1015 نگرش به مردم در بیانات حضرت امام خمینی(ره). کارشناسی ارشد علوم انسانی دانشگاه تهران، 1374. 154ص.
این تحقیق کوشش نموده که بررسی کند که آیا می توان نشانه هائی از نحوۀ نگرش حضرت امام را نسبت به طبیعت مردم و امت بدست آورد که این خود در نگرش سیاسی و جایگاه مردم در حکومت اسلامی مؤثر است.
نجفی، زین العابدین
1016 «تزاحم ولایتها در آراء فقهی و سیره عملی امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده ابعاد گوناگون تزاحم ولایتها را پس از بررسی منصب های فقیهان از منظر فقه شیعه مورد بررسی قرار داده و دیدگاه نظری و سیره عملی اما خمین در این زمینه را تبیین نموده است.
نزار، جعفر حسین
1017 الثورة الاسلامیة فی ایران. ع. چاپ اول: بیروت، الدار الاسلامیة، 1979م / 1399ق.
بررسی انقلاب اسلامی ایران و تأثیر آن در منطقه و جهان است.
نژاد بهرام، زهرا
1018 «امام خمینی طلایه دار وحدت ملی». روزنامه ایران، 13 خرداد 1377(ش 960) ص 8.
نویسنده با استناد به گفتارهای امام در مورد جایگاه مردم در حکومت اسلامی، آزادی و مشارکت سیاسی مردم، نقد پذیری کارگزاران حکومتی و قانونمداری در نظام حکومت اسلامی ایشان را طلایه دار تحقق بخشیدن به جامعه مدنی دینی می داند.
نصر اصفهانی، علی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 277
1019 بررسی آراء علمای شیعه نسبت به حکومت از قرن چهارم تا تشکیل جمهوری اسلامی ایران. کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران، 1376. 180ص.
این نوشته آراء علمای شیعه درباره حکومت را در پنج فصل تبویب نموده، فصل اول عصر علماء متقدم، فصل دوم علماء قدیم، فصل سوم عصر علماء متأخر، فصل چهار عصر علمای معاصر و فصل پنجم عصر علمای جدید. که در فصل آخر دیدگاههای امام در مورد ولایت فقیه تبیین گردیده است.
1020 «بررسی تطبیقی اندیشه امام خمینی در فقه سیاسی معاصر شیعه». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از ذکر تاریخی از روند تحول اندیشه سیاسی شیعه و اهمیّت طرح مسئله ولایت فقیه از طرف امام خمینی به بررسی تطبیقی دیدگاه آیات عظام خوئی، اراکی، گلپایگانی، موسوی سبزواری، منتظری و امام خمینی درباره ولایت فقیه پرداخته است.
نصرالله، سید حسن
1021 «الامام جدّد المفهوم الحقیقی للولایة و الحکومة». ع. العهد، 12 / 6 / 1994م.
سخنرانی وی به مناسبت پنجمین سالگرد رحلت امام خمینی در بیروت که توسط مرکز الامام الخمینی الثقافی تشکیل یافته بود و وی به تحلیل و تأثیر آراء حکومتی امام خمینی پرداخت.
1022 «من ولایة علی(ع) الی ولایة الفقیه: الواقع و الاثر». ع. العهد، 26 / 5 / 1990م.
به بررسی ریشه تاریخی ولایت فقیه و دیدگاههای امام خمینی است.
نصری، محسن
1023 «امام خمینی و نقش زن در توسعه». روزنامه جمهوری اسلامی، 16 مهر 1377(ش 5603). ص 15 و ش 5607 و ش 5613 و ش 5616 و ش 5620 و 5626.
نویسنده پس از ترسیم نمائی کلی در زمینه انسان شناسی و رسالت انبیاء در توسعه به ذکر دلایل امام در لزوم تشکیل حکومت که زمینه ساز شکوفائی استعدادهای فطری و تحقق توسعه است پرداخته و جایگاه زن در جامعه اسلامی، سیاست، جهاد و توسعه در ابعاد مختلف پرداخته است.
1024 «نقش امام خمینی در تجدید بنای امامت». کیهان اندیشه، ش 24( خرداد و تیر 1368). ص 8 - 17.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 278
نصیری، مهدی
1025 زمینه های صدور فتاوی اخیر امام در مسأله ولایت مطلقه فقیه و احکام حکومتی.
چاپ اول: تهران، انجمن اسلامی معلمان ایران، 1367. 250ص.
این کتاب در واقع مجموعۀ 24 نوشتۀ نویسنده در روزنامه کیهان درسالهای 1366و 1367 است. زمینه فتاوای اخیر را نفی انحرافی از سوی چهره های مذهبی و طرفدار اسلام فقاهتی و فقه سنتی و رساله تحریر الوسیله ولی مخالف با تحولات جدید و مقتضیات جدید اجتماعی و سیاسی دانسته است. استفتای وزیر کار و پاسخ امام خمینی، سؤال دبیر شورای نگهبان و پاسخ ایشان، پاسخ به نامه رئیس جمهوری و فرمان برای تشکیل مجمع تشخیص مصلحت، مواد اصلی تحلیل های نویسنده است.
1026 «نظارت شورای نگهبان از نگاه امام و قانون اساسی» روزنامه جمهوری اسلامی، 10 خرداد 1378، ش 5783. ص 15.
این مقاله درصدد توضیح دیدگاههای امام خمینی در مورد وظایف و مسئولیتهای شورای نگهبان در نظام جمهوری اسلامی ایران می باشد.
1027 نظرة فی الادارة فی الاسلام. ع. دارالحق، 1414ق / 1994م. 367ص.
مجموعه مقالاتی است که در کنگره 8 - 13 صفر 1413 در تهران برگزار شده و بسیاری از آن ها تحلیل آراء حکومتی امام خمینی است.
این کنگره توسط البنک الاسلامی للتنمیة برگزار شد و مقالات در شش بخش ذیل می باشد:
الادارة و الحکومة؛ با مقالاتی از عبدالله جوادی آملی، محمد تقی مصباح یزدی، عباسعلی عمید زنجانی، خلیل الله فاضلی، احمد رشید و علی رضائیان، مبادئ الادارة: با مقالاتی از ناصر مکارم شیرازی، محمدرضا برنجی، اصغر مشبکی، المحقرات: با مقالاتی از محمد تقی جعفری، فؤاد عبدالله العمر. خصائص المدیر: با مقالاتی از جعفر سبحانی و مختار مسعود. السیطرة التنظیمیة: با مقالاتی از محمد بن عبدالله البرعی و مودود الرحمن. القوی البشریة: با مقاله ای از سعید رجائی خراسانی.
نقیب زاده
1028 «روابط بین الملل از دیدگاه امام خمینی». روزنامه رسالت، 11 خرداد 1370(ش 1554). ص 4.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 279
در این نوشتار به بررسی بینش امام خمینی از روابط بین الملل در دو بُعد اصول لازم الاجرا و غیر قابل تخطی در روابط مسلمانان با جهان و تقسیم آن به دو اردوگاه اسلامی و کفر و مسئله بینش ایشان از نظام فعلی حاکم بر جهان می پردازد.
1029 «نقش امام خمینی در تجدید بنای نظام امامت». کیهان اندیشه، ش 24(خرداد و تیر 1368). ص 8 - 17.
النمر، عبدالمنعم
1030 المؤامرة علی الکعبة من القرامطة الی الخمینی: تاریخ و ثائق. ع. القاهرة مکتبة التراث الاسلامی، 1408ق. 75ص.
1031 «نوآوری های در عرصه سیاست خارجی». روزنامه سلام، 13 خرداد 375 (ش 1441) ص 9.
نویسنده اذعان دارد که در سیاست نه شرقی و نه غربی و دفاع از مستضعفین بعنوان نوآوری های امام بیشتر مورد بررسی قرار گرفته و لذا چند موضوع دیگر از قبیل صدور انقلاب، تعریف خاص از منافع ملی، رابطه با دولتها و ملتها، تفکیک دشمنان نظام و تعیین اولویت در سیاست خارجی را بعنوان بخشی از نوآوری های امام در سیاست خارجی مورد بررسی قرار می دهد.
نوائی، علی اکبر
1032 «اختیارات حاکم اسلامی». اندیشه حوزه، سال پنجم، ش دوم، مهر و آبان 1378. ص 4 - 44.
نویسنده ضمن بیان اختیارات رؤسای جمهور بعضی کشورهای اروپایی، وجود اختیارات را لازمه رهبری دانسته و قلمرو و حاکمیت سیاسی در داخل و خارج در نظام اسلامی را مورد بررسی قرار داده است این نوشتار در بخشهائی برگرفته از نظرات امام خمینی می باشد.
1033 «نظام سازی شریعت و فقه از منظر امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده در ابتدا نگاه به دین را از سه زاویۀ: نگاه مغرضانه به دین، نگاه متحجران و دین نشناسانه و نگاه دین و حکومتی بررسی نموده و دیدگاه های امام را دربارۀ آنان بیان می نماید. بنظر نویسنده دین از دیدگاه امام خمینی تئوری قدرت و حکومت است و در فرآیند نظام سازی سیر می کند سپس به استدلالهائی در زمینه
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 280
وجود نظام سیاسی و اجتماعی در متن تعالیم اسلام پرداخته سیرۀ نظری امام در طرح دولت و نظام سیاسی اسلام را تبیین می نماید. در این نوشتار تلازم میان احیای شریعت و اقامه دولت و تنظیم قواعدی منسجم برای امر حکومت از منظر ایشان بیان گردیده است. نهایتاً اجتهاد بایسته در دکترین امام خمینی به عنوان عامل محرک و برانگیزاننده در پاسخ به خلاءها به همراه ابزارهای لازم آن مورد بررسی قرار گرفته است.
1034 «ولایت و قدرت حاکم اسلامی». اندیشه حوزه، ش 17، تابستان 1378. ص 220 - 246.
نویسنده پس از بررسی مسئله حکومت در اندیشه اسلامی به تفاوتهای وکالت با ولایت و موضوع ولایت فقیه، حاکم اسلامی و منشأ قدرت حاکم را مورد بررسی قرار داده و به دیدگاههای امام خمینی در این زمینه نیز اشاره کرده است.
نورالدین، عباس کاظم
1035 وحدة المرجعیة و القیادة، موقع القیادة السیاسیة فی حیاة الامة. ع. بیروت، دار المراد للنشر، 1996م. 115ص.
این کتاب در دو قسمت آورده شده که قسمت اول به وحدت مرجعیت و رهبری از دیدگاه امام خمینی پرداخته و نظریه ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی و شبهاتی که حول این محور آمده را ذکر کرده و پاسخ آن را با استفاده از دیدگاههای امام بیان می کند در قسمت دوم ترجمه ولایت فقیه امام توسط آقای جعفر کریمی آورده شده است.
ملحقات - الثورة الفقیه للامام / احمد خمینی. دور الامام الخمینی فی تجدید نظام الامامة / آیت الله جوادی آملی.
نوربخش، مهدی
1036 «الدین و السیاسة و الا تجاهات لادیو لوجیة فی ایران المعاصرة». ع. ایران و الخلیج، به کوشش جمال سند السویدی، چاپ اول: ابو ظبی، مرکز الامارات للدراسات و البحوث الاستراتیجیة، 1996م. ص 33 - 72.
تمامی مقاله به دیدگاههای سیاسی و حکومتی امام خمینی و مناسبات آن با اندیشه های گروهها و گرایشهای مختلف در ایران و نیز کارکرد اجتماعی و تاریخی اندیشه سیاسی امام خمینی و تطورات آن پرداخته است.
نوروزی، سعید و احمدی، حسین علی
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 281
1037 «بحثی پیرامون شبهه افکنی در مسئله ولایت فقیه» مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
این مقاله ضمن بیان معانی لغوی ولایت و ولایت مطلقه و نظر امام خمینی درباره آن به تلقی های مختلف در زمینه ولایت مطلقه فقیه و خدشه ها در این باره و نقد آن پرداخته است.
نوری، محمد
1038 «مشرب های سیاسی در فرهنگ اسلام و اندیشه حکومتی امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
سه مشرب و تفکر مهم سیاسی شریعت نامه، سیاست مدن و سلطنت بررسی، و جایگاه اندیشه حکومتی امام در بین آن ها مشخص و تحلیل شده است. تحول این مشرب ها و صعود و افول آن ها یا تبدیل آن ها به یک دیگر در فرایندهای مختلف نیز بررسی شده است.
نوری زاده، علی
1039 «ایران: ماذا بقی من " الخمینیة" و هل تستقر " الخاتمیة"». ع. المجله، ش 91 (شوال1419 / فبرایر1999م. ) ص 36 - 40.
بررسی جریان فکری و کارکرد سیاسی و اجتماعی امام خمینی در ایران پس از رحلت ایشان است.
نوفل، میشال
1040 «آراء سیاسی امام خمینی، نگرشی نوین درعرصه روابط بین الملل». حضور، ش 3 ( بهمن 1370). ص 63.
نهضت آزادی ایران
1041 تفصیل و تحلیل ولایت مطلقه فقیه. تهران، بی نا، [1367]. 154ص.
این کتاب به نقد«ولایت مطلقه فقیه»(که امام طی نامه ای خطاب به آیت الله خامنه ای از آن یاد نموده و مطالبی نیز در توضیح آن فرمودند) پرداخته و آن را انقلابی در مبانی انقلاب 1357، مخالفت با قانون اساسی و حاکمیت مردم و قرار دادن حاکمیت مطلقه خداوند در اختیار فرد یا گروه عنوان نموده، همچنین تشکیل مجمع تشخیص احکام حکومتی را از جانب ایشان مخالفت با فقه سنتی و قانون اساسی دانسته اند. ضمناً در تأیید دیدگاههای خود و نقد مبانی فوق از قرآن و
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 282
روایات و فتاوای فقها استفاده کرده اند.
نیا رئیس، سید مهدی
1042 ولایت فقیه، تحلیل صراط مستقیم. قم، مؤسسه فرهنگی انتشارات ائمه(ع) 1376. 63ص.
این نوشتار پس از بررسی ماهیت، فلسفه و ضرورت ولایت فقیه به دیدگاههای امام و آیت الله خامنه ای در این زمینه اشاره کرده است.
نیکو برش، فرزانه
1043 «لزوم مشارکت مردمی در انتخابات از دیدگاه امام خمینی». روزنامه کیهان، 28 فروردین 1375(ش 15617). ص 7.
این مقاله ضمن توضیح مفهوم مشارکت، شرکت در انتخابات را به لحاظ تکلیف شرعی و عقلی مورد نظر امام می داند و مهمترین ملاکها برای انتخاب اصلح را به نظر ایشان، اعتقاد به اسلام، قانون اساسی، تعهد و تخصص، چشیدن درد محرومان و همچنین شجاعت، صراحت و قاطعیت می داند.
واحدیان اردکانی، مهدی
1044 «منشأ مشروعیت حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی(ره)» مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
نویسنده پس از تبیین مفهوم مشروعیت و تأثیر آن در پایداری حکومت ها به دیدگاه های مختلف دربارۀ ملاک مشروعیت حکومت پرداخته و مبانی مشروعیت حکومت از دیدگاه اسلام را بیان می کند. سپس اصول مبانی حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد.
الوادعی، ابی عبدالرحمن مقبل بن هادی
1045 الالحاد الخمینی فی ارض الحرمین. ع. قاهره الحرمین 1407 ق. 239ص.
از موضع وهابیت به نقد آراء کلامی و سیاسی امام خمینی پرداخته است. کتابی شعاری، نه علمی است.
واعظ زاده، محمد
1046 «تحلیل از حج خونین و پیام امام». مشکوة، ش 15، تابستان 1366. ص 1 - 30.
نویسنده ضمن بیان چگونگی همراهی رژیم آل سعود با دشمنان انقلاب اسلامی به
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 283
نبرد آل سعود با اسلام در ابعاد مختلف اشاره کرده و تحلیلی از پیام امام که در حج این سال برای حجاج فرستاده شده بود پرداخته و ابعاد مختلف اسلام از جمله در بُعد مسائل سیاسی، اقتصادی و سیاست خارجی آن را مورد تحلیل قرار می دهد.
واعظی، کمال
1047 بررسی سبک رهبری حضرت امام خمینی در رابطه با گروههای غیر رسمی تبیین الگوی مربوطه. کارشناسی ارشد علوم سیاسی دانشگاه امام صادق(ع). 68 - 1367.
بخشی از آن
«بررسی اخلاق سیاسی حضرت امام خمینی در برخورد با گروههای غیر رسمی». مجموعه مقالات، هشتمین سمینار بررسی سیره نظری و عملی امام خمینی(ره). جمعیت زنان جمهوری اسلامی ایران. تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج. 1377. ص 287 - 313.
نویسنده پس از بررسی ماهیت گروههای غیر رسمی در دوران انقلاب اسلامی ایران، استراتژی و شیوه عمل امام در مقابل آنان را بررسی کرده، چگونگی تبدیل گروههای غیر رسمی و سبک رهبری حضرت امام در رابطه با گروههای غیر رسمی را تبیین می کند و در آخر به نتیجه گیری از تحقیق فوق می پردازد.
الوردانی، صالح
1048 الحرکة الاسلامیة فی مصر، رؤیة واقعیة لمرحلة البعینیات. ع. چاپ اول: بی جا البدایة، 1407ق / 1986م. 241ص.
حرکت های سلفیه، اخوان المسلمین، جماعت اسلامی، جنبش فلسطین و اصلاح گرایان مسلمان بررسی و نقش انقلاب اسلامی ایران در آن ها تحلیل شده است.
ورعی، سید جواد
1049 «امام خمینی و احیاء حریت و آزاد اندیشی». روزنامه جمهوری اسلامی، [12] خرداد 1376(ویژه هشتمین سالگرد رحلت امام خمین"ره"). ص 14 - 15.
نویسنده یکی از مهمترین محورهای برکت وجودی امام را آزاد اندیشی و آزاد منشی در احیای علوم و معارف الهی و همچنین آزاد اندیشی و سعه صدر و تحمل
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 284
آراء دیگران دانسته و این موضوع را در صحنه های سیاسی و اجتماعی در سیره عملی و دیدگاههای نظری امام بررسی می نماید.
1050 «امام خمینی و کارنامه ملی گرایان». روزنامه جمهوری اسلامی، 10 مرداد 1377(ش 5544). ص 15 و ش 5562.
نویسنده با ذکر تاریخچه ای مختصر از شکل گیری ناسیونالیسم در اروپا و صدور این تفکر به کشورهای شرقی و میان ملل مسلمان به بررسی ویژگیهای آنان در قالب خودباختگی، گسست از مردم، سازشکاری، تناقض در شعار و عمل پرداخته است.
1051 «بحثی درسیره تهاجمی امام خمینی». روزنامه جمهوری اسلامی، 23 خرداد 1373، ش 453. ص 12 و ش 4354. ص 14 و ش 4355. ص 11.
در این مقاله نویسنده ریشه ها و عوامل تکوین روح تهاجمی در شخصیت حضرت امام در قبال مسائل سیاسی و آثار و نتایج چنین سیره ای را مورد بررسی قرار می دهد.
1052 «تأملی در گسترش احزاب سیاسی، مروری بر دیدگاه های حضرت امام خمینی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
این مقاله مساله احزاب و تشکیل آن را از موضوعات قابل تأمل می داند، چرا که امام خوشبینی چندانی نسبت به آن نداشتند. نویسنده قبل از بررسی دیدگاه امام موضوع تحزّب در جوامع اسلامی و جوامع دمکراتیک را بررسی کرده و دیدگاه امام درباره شرکت روحانیت در فعالیت های حزبی را مطرح نموده و عملکرد منفی احزاب در تاریخ ایران از منظر ایشان مورد بررسی قرار می گیرد. سپس اشکالات امام به احزاب سیاسی مطرح شده و ویژگی احزاب و گروه ها و شکلی که می توانند مفید به حال جامعه باشند از دیدگاه ایشان بیان گردیده است.
1053 «دولت اسلامی و عدالت اجتماعی، بررسی دیدگاههای حضرت امام خمینی درباره وظایف دولت اسلامی برای استقرار عدالت اجتماعی». روزنامه جمهوری اسلامی، 27 خرداد 1375. ش 4928. ص 12 و ش 4929. ص 12.
در این مقاله تحقق عدالت اجتماعی در حاکم اسلامی بعنوان یکی از زمینه های مهم تحقق عدالت اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته و شرایطی که حاکم بایستی دارا باشد از نظر ائمه علیها السلام و امام خمینی ذکر شده سپس وظایف دولت اسلامی برای تحقق چنین عدالتی در سه محور1 - مبارزه با روح تبعیض درجامعه 2 - تقسیم عادلانه ثروت و امکانات 3 - جلوگیری از تکاثر ثروت مورد تحلیل قرار گرفته است.
1054 «گسترۀ دین در اندیشه امام خمینی، اسلام و شئون سیاسی آن». روزنامه
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 285
جمهوری اسلامی، 4 مهر 1377 ( ش 5592). ص 15.
نویسنده به نقش ادیان الهی بالاخص اسلام در حیات بشری و نگرش های تک بعدی به اسلام از دیدگاه امام خمینی اشاره نموده و شئون سیاسی اسلام و تلفیق دین و سیاست در آن را از دیدگاه ایشان مورد بررسی قرار می دهد.
1055 «ملی گرائی، حربه استعماری». روزنامه جمهوری اسلامی، اردیبهشت 1377(ش 5483). ص 15و ش 5489. ص 17.
نویسنده با بررسی مفهوم ملیت و قومیت و نگرش ملی گرایان به دین، به نقش این پدیده بعنوان حربه ای در دست استعمار برای از بین بردن وحدت اسلامی اشاره کرده و نظرات امام در مورد بُعد منفی ناسیونالیسم که در مقابل اهداف اسلامی قرار دارد را مورد بررسی قرار می دهد.
1056 «نظارت بر قدرت سیاسی در نظام اسلامی». مقاله ارائه شده به کنگره امام خمینی و اندیشه حکومت اسلامی.
در این مقاله نویسنده ضمن ارائه تصویری از نظارت در نظام سیاسی اسلام و مکاتب سیاسی دیگر برجستگی های نظام سیاسی اسلام در این زمینه را در دو محور "نظارت درونی" و "نظارت بیرونی" تبیین نموده و مورد بررسی قرار می دهد.
1057 «نگاهی به سیره و مبارزاتی امام خمینی». روزنامه جمهوری اسلامی، 12خرداد 1372، ش 4053. ص 12.
نویسنده با اشاره به سابقه مبارزاتی روحانیت علیه استعمار در طول تاریخ ایران به مبارزات امام خمینی و موضعگیری های ایشان در قبال رژیم پهلوی اشاره کرده و با بررسی نوع نگرش امام به احکام و معارف دین تأثیر آن را در ساختار شخصیت مؤثر می داند.
وصفی، محمدرضا
1058 «مئة عام علی دستور ایران و عشرون عاماً ثورتها: نحو تعریف جدید للعلاقة بین الدین و الحرکة». ع. روزنامه الحیاة، 2 مارس 1999 / 14 ذوالقعده 1419. ص 16.
بررسی مناسبات دین و آزادی در جمهوری اسلامی ایران و در آرای امام خمینی است.
1059 «وظایف وزارت خارجه و سفارتخانه از دیدگاه امام». ماهنامه پاسدار اسلام، ش 120، آذر ماه 1370. ص 24 - 26.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 286
این مقاله نقطه نظرات امام درباره ویژگیهای سفارتخانه های جمهوری اسلامی و وظایف آنان را مورد تحلیل قرار می دهد.
ولائی، عیسی
1060 مبانی سیاست در اسلام. تهران، سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، 1377. 546ص.
نویسنده مکتوبات خویش را در بیست و یک بخش مطرح کرده و در بخش سیزدهم که ولایت فقیه و جایگاه آن در سیاست اسلامی را مورد بررسی قرار می دهد به دیدگاههای امام در این زمینه اشاره کرده و به توضیح آن می پردازد.
ولی پور زرومی، سید حسین
1061 «جایگاه امنیت در اندیشۀ سیاسی اسلام و امام خمینی.» علوم سیاسی(ویژه یکصدمین سال میلاد امام خمینی)، ش پنجم( تابستان 1378). ص 340 - 360
نویسنده ضمن بیان دیدگاه اسلام و متون اسلامی درباره امنیت، دیدگاه امام خمینی در این باره را تحت این عناوین بررسی نموده است: 1 - معادله امنیت نظام یا امنیت امت، 2 - ابزارهای تأمین امنیت، 3 - بسط امنیت نظام به امنیت جهان اسلام.
ولید، عبدالناصر
1062 ایران، دراسة عن الثورة و الدولة. ع. قاهره، دارالشرق، 1418ق. 123ص.
کتاب در یک مقدمه و پنج فصل و یک خاتمه تنظیم شده که در فصل اول به دیدگاههای دکتر شریعتی و در فصل دوم دیدگاههای آیت الله طالقانی پرداخته و فصل سوم آن تحت عنوان الجذور الفکریة للسیاسة الخارجیة الایرانیة به دیدگاههای امام در سیاست خارجی از جمله مسئله جنگ، نظام بین الملل، مرزهای جغرافیایی، مستضعفین جهان، استعمار برخورد با آمریکا و شوروی برخورد با کشورهای اسلامی، اسرائیل و کشورهای حامی اسرائیل پرداخته است، در فصل چهارم کتاب به مواضع امام در بنای حکومت نمونه، و صدور انقلاب که تمامی انقلابات به دنبال آن هستند می پردازد و مشکلاتی در مقابل دارد که از جمله تعارض ارزشهای ایدئولوژیک و منابع ملی و مواضع ایران و امام در رابطه با کشورهای خیلج فارس و بلعکس را مورد بررسی قرار می دهد و در فصل آخر به اوضاع اقتصادی و سیاست خارجی در سالهای 1993و 1994 اشاره کرده و
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 287
بعضی از اختلافات داخلی بن علما در داخل پس از امام را مطرح می کند.
وهبی، مالک
1063 «بحث فی ولایة الفقیه». ع. المنطق، ش 94 و 95(ربیع 1413 / ایلول 1992) ص 105 - 118.
1064 «ولایة الفقیه عند الامام الخمینی». ع. العهد، 19 تشرین الثانی 1999م. ص 31 - 32.
تاریخچه ولایت فقیه، شروط و اختیارات آن در اندیشه امام خمینی بحث شده است.
هادوی تهرانی، مهدی
1065 «حکومت اسلامی»، کتاب نقد، ش 7 (تابستان77). ص 139 - 167.
نویسنده پس از بررسی پیشینه تاریخی ولایت فقیه به مبانی مشروعیت ولی فقیه و مباحثی پیرامون رابطه مردم با ولی فقیه و جایگاه آنان در نظام ولایت مطلقه فقیه اشاره نموده و دیدگاههای امام خمینی در این مورد را نیز مطرح نموده است.
هادی، محمد
1066 «الامام الخمینی و جدل الصراع بین الصالة و التبعیة». ع. الوحدة، ش 215 ( 1419ق). ص 27 - 29.
به بررسی دیدگاههای امام خمینی درباره جایگاه مردم و اصالت در تصمیم گیری در کشورهای اسلامی و بخصوص عمل براساس مبانی شرعی پرداخته است. نویسنده عمدتاً به تبعیت و تقلید از عرب در زمینه نظری و عملی و اندیشه اصالت گرایانه امام خمینی پرداخته است.
1067 «الثورة الاسلامیة تطوق العالم». ع. الوحدة، ش 199(1417ق). ص 52 - 56
نویسنده ضمن بررسی مواضع انقلا ب اسلامی و دشمنان این انقلاب به موضعگیری های سیاسی امام خمینی در شرایط مختلف و در مقابل دشمنان داخلی اشاره نموده است.
هاشم زاده هریسی، هاشم
1068 «امام و نفی جبهه بندی در مجلس». روزنامه اطلاعات، 12 آذر ش 18915). ص 6.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 288
نویسنده با استناد به گفتارهای امام در زمینه دیدگاههای مختلف در مجلس و روش صحیح و منطقی برخورد با یکدیگر به درسها ونکته های مهم کلام امام اشاره می کند و مستندات قرآنی و روائی آن را نیز ذکر می نماید.
1069 «وظایف نمایندگان مجلس در کلام امام؛ استقلال فکری و سیاسی» روزنامه اطلاعات، 19 اردیبهشت 1369، ش 19038. ص 6.
نویسنده با ذکر سخنانی از امام خمینی(ره) به تحلیلی در مورد خصوصیات یک نماینده خوب پرداخته و وظایف مهم آنان در قبال استقلال کشور و انحراف نظام ج. ا. ا. را یادآور شده است.
1070 «وظایف نمایندگان مجلس در کلام امام: اهمیت و پایگاه مجلس در نظام اسلامی و لزوم تقویت آن». روزنامه اطلاعات، 18 دی 1368( ش 18946). ص 6.
در این نوشتار سخنان امام درباره جایگاه مجلس در نظام اسلامی و نقش محوری آن در جامعه بعنوان یکی از مهمترین مراکز قدرت و تصمیم گیری مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته و مبانی قرآنی و روائی آن نیز ذکر شده است.
1071 «وظایف نمایندگان مجلس درکلام امام: تقویت دولت اسلامی و خودداری از تضعیف وکارشکنی». روزنامه اطلاعات، 12 دی 1368( ش 18941). ص 6.
در این مقاله سخنان امام در مورد جایگاه مجلس و وظایف آن و نقش این نهاد در تضعیف و تقویت دولت اسلامی مورد تحلیل قرار گرفته و آیات و روایاتی در تأیید این سخنان آورده شده است.
1072 «وظایف نمایندگان مجلس درکلام امام: ساده زیستی». روزنامه اطلاعات، 2 بهمن 1368(ش 18958). ص 6.
در این مقاله سخنان امام در نقش ساده زیستی و عدم تعلق به دنیا در تصمیم گیری ها و مقاومت در مقابل دشمنان و مخالفان مورد بررسی قرار گرفته و آیاتی از قرآن و همچنین روایاتی در تأیید آن بیان شده است.
1073 «وظایف نمایندگان مجلس درکلام امام: شان و اعتبار جهانی مجلس و لزوم حفظ قداست آن». روزنامه اطلاعات، 25دی 1368( ش 18952). ص 6.
در این مقاله نویسنده گفتارهائی از امام خمینی را دربارۀ شأن مجلس بعنوان عصارۀ ملت و رعایت شئونات اسلامی در آن که خود در مأوی و منظر مردم ایران و جهان قرار دارد آورده و آن را مورد تحلیل قرار می دهد سپس آیات و روایاتی در تایید این سخنان ذکر می کند.
1074 «وظایف نمایندگان مجلس درکلام امام: مبارزه با فقر و استضعاف در جامعه» روزنامه اطلاعات، 17 دی 1368(ش 18945). ص 6.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 289
نویسنده با استناد به جملات امام در نقش مجلس در ایجاد عدالت اجتماعی در جامعه و رفع استضعاف سخنان امام را مورد بررسی قرار داده سپس آیات و روایاتی در تأیید این سخنان ذکر می کند.
1075 «وظایف نمایندگان مجلس درکلام امام: محور قرار دادن اسلام». روزنامه اطلاعات، 28 بهمن 1368(ش 18977). ص 6.
سخنان امام در مبانی قانونگذاری در اسلام و سیاستی که مجلس دراین مورد باید در پیش گیرد ذکر گردیده و مورد بررسی قرار گرفته و مستندات و روائی و قرآنی آن نیز آورده شده است.
1076 «وظایف نمایندگان مجلس درکلام امام: نظارت مجلس شورای اسلامی بر امور کشور». روزنامه اطلاعات، 4 دی 1368( ش 18934). ص 6.
در این مقاله با استناد به گفتارهای امام، نقش مرکز مجلس در اصلاح امور کشور و وزارتخانه ها مورد تحلیل قرار گرفته و مؤیدات قرآنی و روائی آن نیز ذکر گردیده است.
1077 «وظایف نمایندگان مجلس درکلام امام: نقش مجلس در انقلاب اداری». روزنامه اطلاعات، 7 آذر (ش 18911). ص 6.
نویسنده به بیان سخنان امام در مورد وظیفه مجلس در رفع مشکلات بروکراسی اداری پرداخته و سپس نکاتی که می توان از آن برداشت نموده اشاره کرده و آن را تحلیل می نماید و سپس مبانی قرآنی و روائی این کلمات را نیز متذکر می شود.
1078 «وظایف نمایندگان مجلس درکلام امام: وحدت و اخوت در مجلس شورای اسلامی». روزنامه اطلاعات، 9 دی 1368(ش 18938). ص 6.
در این نوشتار سخنانی از امام در چگونگی طرح مسائل در مجلس و اختلافات مثبت و منفی ذکر گردیده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته سپس آیات و روایاتی در تأیید این سخنان آورده شده است.
الهاشمی، سید کامل
1079 اشراقات الفلسفة السیاسیة فی فکر الامام الخمینی. ع. قم، بی نا، 1418، 114ص.
نویسنده به مفهوم انسان، جامعه و امت در فلسفه سیاسی امام اشاره کرده و به موضوعاتی نظیر مفهوم نهضت، تغییر، فرهنگ و تبلیغات را در اندیشه سیاسی امام خمینی مورد بررسی قرار می دهد. سپس مبانی مشروعیت حکومت اسلامی از دیدگاه ایشان را تجزیه و تحلیل می نماید.
معرفی و نقد
«پرتوهای فلسفه سیاسی در اندیشه امام خمینی». مهدی محمدی، ترجمه جعفر
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 290
ارومیه ای. فصلنام حضور، ش 25( پاییز 1377). ص 280 - 284.
هاشمی، سید محمد
1080 حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، جلد اوّل: اصول و مبانی کلی نظام. تهران، دانشگاه شهید بهشتی، 1374. 464ص.
مقدمه این کتاب شامل چند بخش است که عبارتند از: بخش اوّل: انقلاب و حولات سیاسی در ایران، بخش دوّم: قانون اساسی ج. ا. ا. فصل اوّل کتاب به اصول و مبانی کلی نظام ج. ا. ا. پرداخته و در آن بنیانگذاری نظام سیاسی، پایه های نظام و روشها و دستورات کلی نظام بررسی شده است. فصل دوّم تحت عنوان دین و مذهب به موضوع امت اسلامی، رسمیت دین اسلام و حقوق غیر مسلمانان پرداخته است. فصل سوم که معنون به اصول و مبانی ملی است. کلیات این اصول و تفکیک ناپذیری آن را بررسی نموده است. در فصل چهارم مباحثی پیرامون امر به معروف و نهی از منکر بررسی شده و فصل پنجم تحت عنوان سیاستهای اساسی دولت به موضوع سیاستهای اخلاقی و فرهنگی پرداخته است. سیاستهای اجتماعی، اداری از دیگر موضوعات این بخش است: در فصل ششم اقتصاد ملی و در فصل هفتم سیاست خارجی نظام ج. ا. ا. تجزیه وتحلیل گردیده است.
1081 حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران، جلد دوّم: حاکمیت و نهادهای سیاسی.
چاپ دوّم: مجمتع آموزش عالی قم، 1375. 713ص.
این کتاب در پنج فصل تبویب گردیده است. فصل اوّل: رهبری شامل کلیات و وظایف و اختیارات رهبری می شود. فصل دوّم: قوه مقننه، در بردارنده وظایف و اختیارات مجلس شورای اسلامی و شورای نگهبان است. فصل سوم: قوه مجریه، به موضوع ریاست جمهوری، دولت نیروهای مسلح پرداخته است. فصل چهارم: تحت عنوان قوه قضائیه بوده و تشکیلات آن مورد بررسی قرار می گیرد. فصل پنجم نهادهای اساسی خاص مانند شوراها، نهادهای حکومتی، صدا و سیما، مجمع تشخیص مصلحت نظام و شورای امنیت ملی بررسی می گردد. تجزیه و تحلیل مطالب حقوقی کتاب، نوعاً، همراه با نگرشهای ساده و قابل فهم دینی و بعضاً اجتماعی و فلسفی و عندللزوم توأم با شیوۀ تطبیقی و مقایسه ای می باشد.
الهاشمی، سید محمود
1082 مصدر التشریع و نظام الحکم فی الاسلام. ع. بی جا، دارالاعراف للدراسات و النشر، 1413. 139ص.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 291
کتاب فوق از دو مبحث و هر مبحث از چند فصل تشکیل شده و نویسنده در فصل سوم مبحث اول به بررسی و اثبات ولایت مطلقه فقیه که ناظر به دیدگاه امام خمینی می باشد پرداخته است.
1083 نظرة جدیدة فی ولایة الفقیه. ع. بی جا، بی نا، بی تا، 45ص.
تقریر درس سید محمود هاشمی است که در قم به زبان فارسی ایراد شده و مقرر آن را ترجمه کرده است و دارای این مباحث است: روایات دال بر ولایت فقیه، وجوب دفاع از ولایت فقیه، رهبری در اسلام، شرایط ولایت فقیه و اعلمیت فقهی، وظایف ولایت فقیه، شوری، ولایت انتخابی، مرجعیت و رهبری.
هاشمی، هاشم
1084 «مروی بر مهم ترین مواضع سیاسی امام خمینی». حضور (اهدائی فصلنامه حضور). خرداد 1376. ص 73 - 83.
بنظر نویسنده در دو سال آخر حیات امام پیامهای ویژه ای نهفته بود که همه آنها را می توان در قالب شعا لااله الاالله و جریان نفی اثبات خلاصه نمود. سپس در توضیح آن به بررسی پیامهای امام در زمینه برائت از مشرکین و تبعات آن پرداخته و مسائلی همچون ولایت مطلقه فقیه، موضعگیری ایشان در قبال قانون کار و فقه و اجتهاد مطابق با زمان و همچنین موضوع سلمان رشدی و پیام به گورباچف را مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار می دهد.
هفته نامه اتحاد چپ
1085 دمکراسی و ولایت فقیه. بی جا، بی نا، 1358. 82ص.
از موضع مارکسیسم به نقد ایده و آموزه ولایت فقیه پرداخته است. در چند مبحث به نقد اندیشه های سیاسی امام خمینی نیز پرداخته است.
همتی، همایون
1086 «سکولاریزم و ادنیشۀ دینی در جهان معاصر». قبسات، ش 1.
مکتوب سخنرانی نگارنده در تالار شهید آوینی(6 / 12 / 74) است. ویژگی ها و پیشینه سکولاریسم در غرب را بررسی و سپس اندیشه سکولاریستی در اریران را نقد کرده است. بخشی از این نوشتار دفاع از اندیشه های امام خمینی در زمنیه جامعیت فقه و توان فقه برای مدیریت کلان اجتماعی – سیاسی و نقد کسانی که فقه را ناتوان می دانند است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 292
1087 «همخوانی ولایت مطلقه فقیه با مردم محوری در اندیشه امام خمینی»، کیهان هوایی، ش 1288(31 تیر 1375. ) ص 19، 21.
همراه، سید محمدرضا
1088 «ترسیم ولایت فقیه از دیدگاه امام خمینی(س)». روزنامه کیهان، 26 اسفند 375 (ش 15888). ص 6.
نویسنده با استفاده از کتابها و سخنرانیهای امام به تبیین عقلی و نقلی ولایت فقیه می پردازد.
هولیدای، فرید
1089 مقدمات الثورة فی ایران. ع. ترجمه مصطفی کرکوتی. چاپ دوّم: بیروت، دار ابن خلدون، 1982م. 368ص.
در نه فصل به این مباحث پرداخته است: جامعه ایرانی و دولت، ویژیگی های دولت، نفت و اقتصاد و کشاورزی ایران، سیاست خارجی ایران.
هویدی، فهمی
1090 ایران من الداخل. ع. چاپ اول: 1408ق. چاپ دوم: قاهره، مرکز الاهرام للترجمة و النشر، 1408ق. 405ص.
این کتاب دارای یک مقدمه و سیزده فصل می باشد نویسنده هدف خود از نوشتن کتاب را شناخت آن چه که در ایران یا«مدینة الفقها» می گذرد می داند. هویدی در تحلیل خود از انقلاب اسلامی ایران، معتقد است که کلید فهم انقلاب ایران در واژه هایی از قبیل: ولایت فقیه، مرجعیت، تشیع، امام، نایب امام، غیبت کبری و تعدادی از مفاهیم دیگر نهفته است و شناخت این کلید نیز، مبتنی بر درکی صحیح و عمیق از مسائل تاریخ ایران می باشد. زندگی امام خمینی، بررسی شخصیت کاریزمای امام، قدرت نفوذ مراجع در قم، اختلافات موجود درحوزه علمیه پیرامون حدود اختیارات ولی فقیه، دلایل مداخله روحانیون در امور سیاسی و اجرایی، تعیین نماینده از سوی ولی فقیه در کلیه ارگانها و نهادهای دولتی از جمله مسائلی که طی سیزده فصل نویسنده به تجزیه و تحلیل آن ها می پردازد.
1091 «شهادات مستودة حول الاصولیة». ع. المعلمة، 2 / 8 / 1994م.
بررسی جریان بنیادگرایی در جهان اسلام.
1092 «من ولایة الفقیه الی ولایة الامة». ع. الاهرام، 10 / 6 / 1997م.
نقد نظریه ولایت فقیه و بررسی رویکردهای جدید در این نظریه در ایران است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 293
هیرو، دیلیپ
1093 بنیاد گرایی اسلامی. ترجمۀ سعید دوستی. آمریکا، انتشارات مزدا، 1370.
هیکل، محمد حسنین
1094 «امام خمینی اینچنین گفتند». ترجمۀ شاکر کسرائی. روزنامه جمهوری اسلامی، 17 دی 1358، ش 181. ص 9.
در این مقاله به شخصیت و دیدگاههای سیاسی امام پرداخته است.
1059 توپهای آیت الله
چاپ اوّل این کتاب در سا ل1981 تحت عنوان Return to the Ayatollah(بازگشت آیت الله) در اردن منتشر شد و سپس در سال 1982 در نیویورک با نام the untold story Iran (ایران روایتی که ناگفته مانده) انتشار یافت. چاپ عربی کتاب نیز تحت عنوان مدافع آیت الله( توپهای آیت الله) نخست در روزنامه السفیر چاپ بیروت و سپس بطور مستقل به صورت کتاب منتشر گردیده است. در این کتاب نویسنده علاوه بر تحلیل حکومت پهولی و مسائل پراکنده در مورد انقلاب اسلامی به شیوۀ تفکر امام خمینی درمورد ارگانهای دولتی، روشنفکران و انقلاب پرداخته است.
1096 الثورة و القائد. ع. [قاهر، بی نا]، 1982م.
انقلاب اسلامی ایران و رهبری امام خمینی و تأثیر این انقلاب و کارکرد رهبری امام خمینی بررسی شده است.
یاسین، کاظم
1097 الاستقامة و الثبات فی شخصیة الامام الخمینی. ع. چاپ اول: بیروت، مرکز الامام الخمینی الثقافی، 1413ق / 1992م. 368ص.
غیر از زندگی نامه امام خمینی به تحلیل اندیشه های سیاسی و حکومتی ایشان پرداخته است.
یزدی، محمد
1098 «پیرامون ولایت فقیه». رسالت، 16 اردیبهشت1365. ص 7.
1099 «حضرت امام خمینی و مسائل قضائی». روزنامه اطلاعات، 9 خرداد 1369، ش 19055. ص 7.
قضاوت به عنوان یکی از شئون و مناصب ولایت فقیه و بُعدی از حکومت اسلامی از دیدگاه امام خمینی بررسی شده است.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 294
1100 «حکومت اسلامی» حکومت در اسلام: مقالات سومین کنفرانس اندیشه اسلامی تهران، سازمان تبلیغات اسلامی، 1364. ص 77 - 96.
مبانی حکومت اسلامی و ابعاد کلی آن با توجه به آرای امام بررسی شده است.
1101 «شرح و تفسیر قانون اساسی». رسالت، ش 84 تا 96(7 تا 21 اردیبهشت 1365)
1102 قانون اساسی برای همه. تهران، امیرکبیر، 1375، 725ص.
نویسنده به توضیح پیرامون اصول قانون اساسی ج. ا. ا. و مبانی آن با استناد به کتاب و سنت پرداخته است.
1103 «مصاحبه رسالت با حجة الاسلام یزدی پیرامون ولایت مطلقه فقیه و اختیارات حکومت اسلامی». رسالت، 5 بهمن 1366، ش 597و ش 599.
موضوع های مصاحبه عبارتند از: تشریح دیدگاههای امام در زمینه ولایت مطلقه فقیه و اختیارات حکومت اسلامی.
1104 «ولایت فقیه». مجموعه سخنرانیها پیرامون ولایت فقیه. قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1363. ص 312 - 342.
سخنران طی دو جلسه پیرامون مفهوم«ولیّ» و اقسام ولایت و ولایت فقیه در عصر غیبت اشاره کرده که ناظر به دیدگاه امام خمینی می باشد.
1105 «ولایت فقیه و اختیارات حکومت اسلامی». رسالت، ش 595(3 بهمن 1366). ص 4.
یعقوب، احمد حسین
1106 الامام الخمینی و الثورة الاسلامیة فی ایران. ع. چاپ اول: بیروت، الدارالاسلامیة، 1420ق / 2000م. 298+[22]ص.
دارای این مباحث است: نسب الامام الخمینی و موطنه، ظهور الامام الخمینی اماماً و قائدا للامامة الایرانیة کلها، الامام الخمینی و الشاه، تفاصیل فکرة الحکومة الاسلامیة، الحالة العامة قبل الثورة الایرانیة، الامام منقیاً الی ترکیا، الامام بین العراق و الکویت و دمشق، من الثورة الی الحکومة الاسلامیة، معالم الحکومة الاسلامیة فی ایران، ولی الامر فی ایران کالأفراد تاماً، التعاون التشاور بین الامة و الامام، الخصائص الممیزه للحکومة الاسلامیة، الحقوق الاساسیة للفرد و فی الحکومة الاسلامیة، اتهام الثورة بتصدیر ثورتها، محاولات الفضاء علی الثورة فی عهد الامام الخمینی، مغامرة الولایات المتحده والدعم الالهی لایران الثورة.
یونس حسین
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 295
1107 «امام خمینی و نظریه اندیشه سیاسی - اسلامی معاصر». ترجمۀ سیدضیاء مرتضوی. روزنامه جمهوری اسلامی، 22 آبان 1374. ش 4764. ص 14.
نویسنده در تبیین موضوع فوق فضای فکری اندیشۀ سیاسی جهان اسلام را قبل از پیروزی انقلاب اسلامی بررسی نموده و تلاش امام را برای طرح مسئله حکومت اسلامی و سیستم جایگزینی نظام پادشاهی گوشزد نموده است سپس به بحث رابطه دین و سیاست نزد علمای اسلام و دیدگاه حضرت امام پرداخته و شیوۀ رهبری ایشان را توضیح می دهد.
یوسفی اشکوری، حسن
1108 «تشیع، اندیشه سیاسی». دائرة المعارف تشیع، ج 4. تهران، بنیاد خیریه و فرهنگی شط، 1373. ص 349 - 364.
نویسنده ادوار مهم سیر تحول اندیشه سیاسی شیعی را به پنج دوره تقسیم نموده و دوران پنجم آن را دوران آغاز ولایت فقیه نام نهاده است. بنظر نویسنده امام خمینی در سال 1348 برای نخستین بار پیشنهاد نموده که برای تشکیل حکومت اسلامی و اجرای قوانین شرعی، فقیهان شخصاً حکومت را به دست گیرند، سپس وی بطور مختصر نظریه ولایت فقیه را از منظر ایشان توضیح می دهد.
1109 تشیع، سیری در فرهنگ و تاریخ تشیع، تهران، سعید محبّی، 1373. 261 ص. بررسی اندیشه سیاسی شیعه با روشی تاریخی است. در مبحث دوران آغاز ولایت فقیه به آراء حکومتی امام خمینی نیز پرداخته است.
1110 نقد و بررسی جنبش اسلامی معاصر، نوگرائی دینی، تهران، قصیده، 1377. 463ص.
گفتگوی حسن یوسفی اشکوری با آقایان بازرگان، یزدی، سروش، جعفری، شبستری، توسلی، پیمان، سحابی، حجتی کرمانی و موسوی بجنوردی است که ضمن بررسی نوگرایی دینی و احیاگری اسلامی به اندیشه های سیاسی امام خمینی و تئوری جمهوری اسلامی ایران پرداخته اند.
کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 296