وصیت نامه

 

5 وصیت نامه سیاسی - الهی امام خمینی. 

‏این وصیت نامه در تاریخ 26 بهمن ماه 1361 توسط حضرت امام نگاشته شده و‏‎ ‎‏یک نسخه آن طی پیامی که در تاریخ 22 / 4 / 1362 نزد خبرگان مردم به امانت‏‎ ‎‏گذارده شد. بار دیگر پس از انجام تغییراتی در آن در تاریخ 19 / 9 / 1366 در دو‏‎ ‎‏نسخه جهت نگهداری در مجلس خبرگان و آستان قدس رضوی تحویل گروهی‏‎ ‎‏از مسئولین نظام گردید. ‏

‏این وصیت نامه چکیده ای از اندیشه های سیاسی - الهی ایشان در جامعیت و‏‎ ‎‏امتزاج دین و سیاست در اسلام، رهبری در نظام اسلامی و جایگاه مردم در این‏‎ ‎‏نظام، موضوعات مربوط به قوای سه گانه، سیاست خارجی و مشکلات مسلمانان‏‎ ‎‏و جهان اسلام و مباحث فرهنگی، اجتماعی، تربیتی، اقتصادی، دفاعی و‏‎ ‎‏موضوعات مربوط به قوای مسلح در قالب باید و نبایدهای حکومتی و راه کارها‏‎ ‎‏می‏‏‎باشد‏‏. این اثر از سوی مراکز مختلفی به چاپ رسیده است و بارها از سوی‏‎ ‎‏مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام نیز به چاپ رسیده و تاکنون به بیش از 14 زبان‏‎ ‎‏ترجمه شده است. ‏

‏این وصیت نامه با یک مقدمه 6 صفحه ای که شرح مختصری بر معارف حقه و‏‎ ‎‏عقیده الهی می باشد آغاز می گردد در این مقدمه با تکیه بر تعامل دین و سیاست با‏‎ ‎‏ذکر نمونه های عینی به بیان حقانیت این طرز تفکر پرداخته و با مشخص نمودن‏‎ ‎‏چهره واقعی اسلام به انحرافات ایجاد شده در دنیای امروز اشاره کرده و ارائه‏‎ ‎‏طریق می نماید. ‏

‏بدنبال این مقدمه به بیان دو تذکر اساسی در «لزوم توجه به پیدایش و کیفیت‏‎ ‎‏مبارزه و انگیزه انقلاب» و «قدرت و توانمندی اسلام و حکومت اسلامی در به‏‎ ‎‏سعادت رسانیدن جوامع انسانی و اداره امور و مقدرات آن و تحقق عدالت‏‎ ‎‏اجتماعی و نفی مظاهر ظلم و فساد که از موانع کمال انسان ها به حساب می آید»‏‎ ‎‏می پردازد. ‏

‏موضوعاتی که در این قسمت از وصیتنامه به آنها پرداخته شده به اختصار عبارتند‏‎ ‎‏از: ‏

‏انقلاب اسلامی: ‏

‏الف) رمز پیروزی و بقای انقلاب و لزوم وحدت امت اسلامی در تداوم آن. ‏

‏ب) معرفی توطئۀ دشمنان در تبلیغ اینکه اسلام توانایی اداره جامعه را نداشته و‏‎ ‎


کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 26
‏اسلام از حکومت و سیاست جدا است و ارائه دلایلی بر ردّ این ادعا. ‏

‏ج) بیان توطئۀ دشمنان در تبلیغ این نکته که جمهوری اسلامی برای مردم کاری‏‎ ‎‏انجام نداده و ارائه دلایل و پاسخهای مناسب بر نفی چنین نظری. ‏

‏د) معرفی توطئۀ دشمنان در به انزوا کشیدن روحانیت و سرکوبی آنان و ایجاد ‏‎ ‎‏اختلاف بین روحانیت و دانشگاهیان و بیان ضرورت ایستادگی روحانیون در‏‎ ‎‏مقابل این توطئه ها. ‏

‏ه) معرفی توطئه دیگر دشمنان در ترویج بیگانگی از خویش در کشورهای‏‎ ‎‏استعمارزده و القاء روحیۀ غربزدگی یا شرق زدگی در میان ملتها و نتیجتاً‏‎ ‎‏خود باختگی در مقابل سلطه گران. ‏

‏و) بیان توطئۀ دشمنان در ایجاد انحراف در مراکز تعلیم و تربیت خصوصاً‏‎ ‎‏دانشگاهها و جداسازی آنها از فرهنگ اسلامی. ‏

‏مهمات امور: ‏

‏ز)تعهد و کلای مجلس و ارائۀ رهنمودهایی بد وکلا و نویسندگان مجلس، وصیت‏‎ ‎‏به رئیس جمهور و رهبری و توصیه به مردم جهت شرکت در انتخابات و انتخاب‏‎ ‎‏افراد متعهد به اسلام. ‏

‏ح) اهمیت قضاوت و ارائه توصیه های لازم به مقامات قضائی و قضات و نحوۀ‏‎ ‎‏عملکرد آنان. ‏

‏ط) حوزه های علمیه و وصیت در مورد نحوه اداره و آموزشهای لازم در حوزه ها. ‏

‏ی) اصلاح و تصفیۀ قوه اجرائیه و ارائه توصیه هایی جهت هدایت آنها به سمت‏‎ ‎‏حذف کاغذبازیها و خدمتگزاری به مردم محروم و نحوه عملکرد مسئولین و‏‎ ‎‏دولتمردان در انجام امور مردم و استفاده از پشتیبانی آنان، توصیه و تأکید بر توجه‏‎ ‎‏به مسائل اساسی در وزارت امور خارجه و وصیت به ملتها و کشورهای اسلامی در‏‎ ‎‏قطع ریشه های وابستگی، وصیت به وزارت ارشاد اسلامی و نحوه عملکرد آن در‏‎ ‎‏تبلیغ حق در مقابل باطل و تلاش در جهت ارائه چهره حقیقی جمهوری اسلامی به‏‎ ‎‏جهانیان. ‏

‏ک) اهمیت مراکز تعلیم و تربیت از کودکستانها تا دانشگاه ها و توجه به تعلیم‏‎ ‎‏و تهذیب و تربیت کودکان و نوجوانان و جوانان با برنامه های اسلامی و توصیه هایی‏‎ ‎‏جهت تنظیم برنامه های دانشگاهها براساس اصول اسلامی. ‏

‏ل) قوای مسلح و نقش آنان در حفظ انقلاب و ارائه توصیه هایی به قوای مسلح در‏‎ ‎‏خصوص حفظ اسلام و جلوگیری از ورود نیروهای مسلح در احزاب و گروههای‏‎ ‎‏سیاسی و لزوم تلاش در جهت رسیدن به خودکفایی صنعتی و نظامی. ‏

‏م) ارائه توصیه هایی در جهت هدایت رادیو تلویزیون، مطبوعات، سینماها،‏‎ ‎‏تئاترها و... برای جلوگیری از تباهی و تخدیر مردم خصوصاً نسل جوان و لزوم ‏‎ ‎


کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 27
‏دقت مسئولین و مردم در نحوۀ استفاده از این وسایل مهم در جهت مصالح اسلام. ‏

‏نصایح و مواعظ: ‏

‏ن) ارائه توصیه هایی به گروهکها و مخالفین جمهوری اسلامی و فریب خوردگان‏‎ ‎‏دول استعمارگر و نصیحت مشفقانه آنان برای بازگشت از خطاهای گذشته و‏‎ ‎‏خدمت به محرومین و مستضعفین. وصیت به نویسندگان و گویندگان و‏‎ ‎‏روشنفکران و اشکال تراشان و صاحبان عقده در جهت بازگشت از راه غلط گذشته‏‎ ‎‏و خدمت به مردم و نظام جمهوری  اسلامی. ‏

‏س) ارائه توضیحاتی پیرامون مشی معتدل اقتصاد اسلامی، حدود و شرایط‏‎ ‎‏مالکیت و سرمایه و نحوۀ بهره گیری از آن. ‏

‏ع) وصیت و نصیحت به روحانی نمادهایی که با انگیزه های مختلف با نظام جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی و نهادهای آن مخالفت می کنند و توصیه به آنان جهت تفکر و قضاوت‏‎ ‎‏صحیح و هشدار نسبت به تفسیر غلط شرایط ظهور امام زمان (عج). ‏

‏ف) وصیت به ملتها و مسلمانان و مستضعفان جهان برای قیام، با اعتماد به‏‎ ‎‏خویشتن و عدم اتکاء به حکام و دست اندرکاران کشورها یا قدرتهای خارجی. و‏‎ ‎‏توصیه جهت حرکتی جهانی بسوی تشکیل دولت اسلامی از طریق ایجاد‏‎ ‎‏جمهوری های آزاد و مستقل. ‏

‏ص) وصیت به مردم در مقاومت و ایستادگی و تحمل سختیها و رنجها برای رسیدن‏‎ ‎‏به اهداف بزرگ، چرا که رنجها و محرومیتها مناسب با بزرگی مقصد و ارزش و‏‎ ‎‏رتبۀ آن هستند و اینکه در این راه می بایست مردم به خودشناسی و خودکفایی و‏‎ ‎‏استقلال با همۀ ابعادش توجه نموده و اهتمام ورزند. ‏

‏درقسمت آخر به چهار نکتۀ مهم زیر اشاره می کنند: ‏

‏1 - رد نسبت هایی که به ایشان داده شده است و تعیین ملاکِ انتساب نوشته ها و‏‎ ‎‏گفته های امام. ‏

‏2 - رد ادعای کسانی که می گویند اعلامیه های امام را نوشته اند. ‏

‏3 - رد ادعای کسانی که معتقدند رفتن امام به پاریس با مشورت و نظر آنها‏

‏بوده است. ‏

‏4 - تذکر این نکته که میزان وضعیت هر فردی " حال فعلی" اوست. ‏

مشخصات چاپ ها

پرتو خورشید، وصیت نامه سیاسی - الهی رهبر کبیر انقلاب اسلامی‏. قم. دفتر‏‎ ‎‏تبلیغات اسلامی، بی تا، 63ص. ‏

ره توشه های امت: وصیت نامه سیاسی - الهی رهبر کبیر انقلاب اسلامی و‎ ‎بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران‏. تهران، ژاندارمری جمهوری اسلامی‏‎ ‎


کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 28
‏ایران، سازمان عقیدتی سیاسی، 1368. 110 ص. ‏

ُوصیتنامه سیاسی - الهی امام خمینی‏، چاپ اول: تهران، مؤسسه فرهنگی‏‎ ‎‏صراط، 1369. 127‏‎ ‎‏ص. ‏

وصیت نامه الهی - سیاسی حضرت امام خمینی(قدس سره)‏. تهران، سازمان‏‎ ‎‏تبلیغات اسلامی، بی تا. 64+30 ص. (شامل وصیت نامه امام همراه‏‎ ‎‏با دستخط ایشان است). ‏

‏مقدمۀ آیت الله جوادی آملی، تهران، رجاء، 1369. 137 ص. ‏

ترجمه عربی

صحیفة الثورة الاسلامیة: نص الوصیة السیاسیة و الهیة للامام الخمینی‏، ع.‏‎ ‎‏بیروت، المستشاریة الثقافیة للجمهوریة الاسلامیة ایرانیة فی بیروت، 1989 م.‏‎ ‎‏89ص. ‏

نص الوصیة الالهیة السیاسیة للامام القائد روح الله الموسوی الخمینی‏، آمریکا و‏‎ ‎‏کانادا، انجمن اسلامی دانشجویان آمریکا و کانادا، بی تا. 49 ص. ‏

الوصیة الخالدة: الترجمة العربیة للوصیة السیاسیة الالهیة‏. ع. بی جا، بی نا‏‎ ‎‏ 1980. ‏

ترجمه پشتو

د اسلامی انقلاب دسترلاربنود او د ایران د اسلامی جمهوریت د بنست ایتیو‎ ‎دونکی حضرت آیت الله العظمی امام خمینی‏. [پاکستان]، 1994 م. 217 ص. ‏‎ ‎‏ترجمه اردو‏

آخرین پیغام رهبر انقلاب اسلامی اور اسلامی جمهوریه ایران کی بانی حضرت‎ ‎آیت الله العظمی امام خمینی‏. [پاکستان]. 1991م. 189ص. ‏

ترجمه ترکی آذری

سون سوز‏. [بی جا، بی نا]، 1992 م. 164ص. ‏

ترجمه ترکی استانبولی

son mesaj siyasl – ilahl vasiyetnamesi, No Palise, 1996. 141P.    Vasiyetname imam humeyni.  Istanbul , Temmuz, 1991. 120P.

ترجمه آلمانی

Letzte Botschaft. 1997. 270P

ترجمه اسپانیولی 


کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 29
En EI Npmere De Dios . Clemente y Misericordioso, 1996.   115P

ترجمه روسی

‏تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی. 1991م. ‏

ترجمه انگلیسی 

Imam Khomeini’s  last  will and testament . English. Tran. Dara   I1zad, Washington, D. C. Embassy of the Democratic and   Popular Republic of Algeria, internets section of the   Islamic, 1989. 66P. Internet. 

‏ترجمه عنوان: ‏تداوم خواست امام خمینی و  وصیت نامه

Imams Final discourse . English.  Tehran ‏ ‏ ,Ministry of    Guidance and Islamic Culture, 1983. 68P. Internet. 

‏متن سیاسی و مذهبی وصیتنامۀ رهبر انقلاب اسلامی و بنیانگذار جمهوری اسلامی‏‎ ‎‏ایران.‏

The Political – religious testament of His Eminence Ayatullah   al - Uzma Imam Khomeini (may Allah descend His grace   upon his tomp), the great leader of the  Islamic Revolution   and the founder of the Islamic  Republic  of  Iran English. 

Mashad, The Central Library of Astan - I Quds Razavi,   1989. Internet. 

‏ترجمه عنوان: ‏وصیتنامه سیاسی الهی حضرت آیت الله العظمی امام خمینی

شرح و توصیف ها

«افشای قدرتهای شیطانی در وصیتنامه سیاسی - الهی امام خمینی»‏. ناصر‏‎ ‎‏بهرامی راد. روزنامه کیهان، 12 خرداد 1370 (ش 14200). ص 15. ‏

‏در این نوشته آنچه مسلمانان را در شناسائی دشمن کمک می کند با استفاده از‏‎ ‎‏وصیتنامه امام مورد اشاره قرار گرفته شده است. ‏

انقلاب اسلامی و ریشه های آن، برمحور وصیتنامه سیاسی الهی حضرت امام‎ ‎خمینی‏. علی اصغر باغانی. تهران، مؤلف، دفتر نمایندگی مقام معظم رهبری‏‎ ‎‏در دانشگاه شهید بهشتی، بی تا، 250 ص. ‏

‏نویسنده در فصل اول کتاب به ریشه های تاریخی انقلاب اسلامی اشاره نموده و در‏‎ ‎


کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 30
‏فصل دوم در بحث پیرامون اهمیت انقلاب و فصل و فصل سوم پیرامون عوامل‏‎ ‎‏گسترش و صدور انقلاب با استناد به سخنان و نوشته های امام به تحلیل موضوعات‏‎ ‎‏می پردازد. ‏

‏«با جاری کوثر، شرحی به وصیت نامه سیاسی - الهی حضرت امام خمینی». ‏

‏محمود لطیفی. ‏روزنامه جمهوری اسلامی‏، 5 تیر 1378 (ش 5802). ‏

‏ص 15. و 12 / 4 و 19 / 4 و 21 / 4 و 9 / 5 و 16 / 5 و 23 / 5 و 6 / 6. ‏

‏این مقاله به بررسی و تجزیه و تحلیل وصیت نامه امام پرداخته است. ‏

جاوید نامه‏. قادر فاضلی. کرج، مؤلف، 1374. 97 ص. ‏

‏این کتاب متن کامل وصیت نامه حضرت امام خمینی همراه با مقدمه و فهرست‏‎ ‎‏بندی و شرح و تفسیر آن می باشد. ‏

«خط امام در وصیت نامه امام»‏. محمد تقی رضایی محلاتی. ‏روزنامه رسالت‎ ‎‏ 17 مرادد 1378. ص 11. و 24 / 5 و 31 / 5‏

‏نویسنده به ویژگیهای خط امام در سیاست نه شرقی و نه غربی اشاره نموده،‏‎ ‎‏سیاست و اقتصاد از این منظر را به طور مختصر بررسی می نماید. ‏

درآمدی بر وصیتنامه سیاسی - الهی حضرت امام خمینی(ره)‏. محسن آشتیانی‏‎ ‎‏و علی فایضی با همکاری جمعی از اساتید دانشگاه. شهرری. مؤسسه‏‎ ‎‏انتشارات فطرت، 1376. 128 ص. ‏

‏نوشتار فوق به شرح و تفسیر درباره وصیت نامۀ سیاسی - الهی امام خمینی‏‎ ‎‏پرداخته است. ‏

دروس فقهیه، استدلالیه لمسئلة الالتزام [ الوصیة السیاسیة للامام الخمینی]. 

‏محمد مصطفی توحینی. بیروت، دارالبلاغ، 1990 م. 208 ص. ‏

‏ترجمه عنوان: ‏درسهای فقهی استدلالی درباره لزوم و تعهد: وصیتنامه سیاسی الهی امام خمینی. 

‏«الدین و السیاسة؛ نظرة تحلیلیة الی بعض تجلیات الوصیة السیاسیة الالهیة‏‎ ‎‏للامام الخمینی». ع. یحیی خلف البکاء الموسوی. ‏مقاله ارائه شده به کنگره‎ ‎تبیین انقلاب اسلامی‏، تهران، 1378‏

‏از دیدگاه نویسنده  حکومتهای خودکامه، علت اصلی عقب ماندگی و انحرافات‏‎ ‎‏جوامع بشری می باشند و از دیدگاه امام خمینی، آزادی و رهایی این جوامع از قید‏‎ ‎‏و بند استبداد و رسیدن به عدالت اجتماعی در گرو مبارزه با استبداد و عدم‏‎ ‎‏وابستگی به ظالمان است. و بی عدالتی  اجتماعی از دیدگاه امام عامل اصلی از‏‎ ‎‏هم گسیختگی جوامع و فقر موجود در آن ها است. ‏

‏ ‏


کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 31
‏«سیری در وصیتنامه سیاسی الهی حضرت امام خمینی (امامت و ولایت)». ‏

‏محمد شفیعی. ‏روزنامه جمهوری اسلامی‏، 11 مرداد 1368،‏‎ ‎‏(ش 2947 - 2950 ). ص 11. ‏

‏نویسنده به تحلیل دیدگاه امام در اهمیت ولایت و امامت پرداخته و تأکید امام بر‏‎ ‎‏حدیث ثقلین را مورد تحلیل قرار می دهد. ‏

‏«سیری در وصیتنامه سیاسی الهی حضرت امام خمینی(حضور در صحنه)». ‏

‏محمد شفیعی. ‏روزنامه جمهوری اسلامی‏، 31 مرداد 1386، ش 2962.‏‎ ‎‏ص 11. ‏

‏در این نوشته به وصیتنامه امام که در آن بر حضور در صحنه تأکید شده و عزلت و‏‎ ‎‏گوشه نشینی و عدم توجه به مسائل جامعه مذهب گردیده اشاره گردیده و مبانی‏‎ ‎‏عقیدتی چنین بیانی مورد بررسی قرار گرفته است. ‏

‏«سیری در وصیتنامه سیاسی الهی حضرت امام خمینی (مبارزه با استضعاف و‏‎ ‎‏حمایت از مستضعفان)». محمد شفیعی. ‏روزنامه جمهوری اسلامی‏،‏‎ ‎‏25 مرداد 1368 (ش 2957 – 2960). ص 10. ‏

‏در این نوشتار نویسنده در موضوع استضعاف زدائی و حمایت از مستضعفان که در‏‎ ‎‏وصیتنامه امام برآنها تأکید شده را به عنوان یکی از مبانی نظری امام درباره‏‎ ‎‏حکومت از دیدگاه کتاب و سنت مورد بررسی قرار می دهد. ‏

‏«سیری در وصیتنامه سیاسی الهی حضرت امام خمینی( مبارزه با استکبار)».‏

‏محمد شفیعی. ‏روزنامه جمهوری اسلامی‏، 30 مرداد 1368، ش 2961.‏‎ ‎‏ص 9. ‏

‏در این مقاله روش و نظرات امام در نفی استکبار و سازش با قدرتهای مستکبر‏‎ ‎‏جهانی و در نهایت عدم وابستگی و حفظ استقلال کشور که در وصیتنامه بر آن‏‎ ‎‏تأکید شده مورد تحلیل قرار می گیرد و مبانی آن بررسی می گردد. ‏

شرحی بر وصیت نامه سیاسی الهی امام خمینی (جلد اول)‏. احمدی آذری قمی.‏‎ ‎‏قم، مؤسسه مطبوعاتی دارالعلم. 1372. 414 ص. ‏

‏شرح مبسوطی بر وصیتنامه و تبیین مبانی قرآنی و روائی و سیاسی آن و ضمناً‏‎ ‎‏توضیح آرای حکومتی امام خمینی است. ‏

صحیفه انقلاب: تکفیک موضوعی وصیت نامه سیاسی الهی حضرت امام‎ ‎خمینی(س)‏. تهران، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، معاونت تبلیغات و‏‎ ‎‏انتشارات نیروی مقاومت بسیج، 1370. 79 ص. ‏

‏مطالب طرح شده در وصیت نامه امام را برحسب موضوع تنظیم کرده است. ‏


کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 32
«قراءة فی وصیة الامام الخمینی»‏. ع. ‏العهد‏، 5 شعبان تا 27 ذوالحجة 1410 ق.‏‎ ‎‏«مروری بر وصیتنامه الهی - سیاسی امام خمینی(ره): اداره حکومت و‏‎ ‎‏اجتهاد مصطلح». ‏روزنامه رسالت‏، مهر 1368 (ش 1089). ص 3. ‏

‏ نویسنده به بررسی نظرات امام در دو بعد تئوری حکومت که آن را در فقه متجلی‏‎ ‎‏می دانند و مسائلی که در بُعد اجرای فقه با توجه به نیازهای زمان و مکان باید در‏‎ ‎‏نظرگرفت می پردازد. ‏

‏«مروری بر وصیتنامه الهی - سیاسی امام خمینی(ره): تبیین اسلام امریکائی».‏‎ ‎روزنامه رسالت‏، 19 شهریور 1368 (ش 1061 - 1070 ). ص 3‏

‏نویسنده با تمسک به وصیتنامه و سخنان دیگر امام به بررسی مشخصات اسلام‏‎ ‎‏آمریکائی از نظر ایشان پرداخته و آن را در مقولاتی همچون تمسک به ظاهر دین‏‎ ‎‏و قرآن، مخالفت با جهاد و مبارزه، اتکا به سرمایه داری، رفاه‏‏ ‏‏طلبی و بی تفاوتی و‏‎ ‎‏تحجرگرائی و غیره و مصادیق آن، بررسی می نماید. ‏

‏«معرفی کتاب مخاطبین در وصیت نامه سیاسی الهی حضرت امام خمینی(ره)». ‏

‏مهدی بلوری. ‏کتاب ماه (ویژه نامه)‏، فروردین 1378. ص 45 - 47. ‏

‏«نگاهی دوباره به وصیتنامه سیاسی الهی، امام خمینی». محسن نصری. ‏ندا‏،‏‎ ‎‏ش 9، (بهار 1371). ص 30 - 34. ‏

نگرشی موضوعی بر وصیت نامه سیاسی الهی امام خمینی‏. چاپ اول: تهران،‏‎ ‎‏مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، 1372. 209 ص. ‏

‏تنظیم وصیتنامه در شش بخش است. بخش دوم به آراء و اندیشه های سیاسی و‏‎ ‎‏حکومتی ایشان پرداخته است. ‏

مع الوصیة: دراسة فقهیة استدلالیة لمسائلات الالتزام به الوصیة السیاسیة‎ ‎الالهیة الامام الخمینی‏. ع. محمد مصطفی تهینی. بی جا، بی نا، 1990 م. ‏

وصیتنامه امام با توضیحات و 218 پرسش و پاسخ ویژه دانشجویان دانشگاهها‎ ‎و مراکز آموزش عالی‏. علیرضا اسماعیلی جمکرانی. بی جا، مؤسسه چاپ و‏‎ ‎‏نشر عروج، 1375. 192 ص. ‏

‏نویسنده متن وصیتنامه را همراه با توضیحات و مستندات قرآنی و روایی و فقهی‏‎ ‎‏آورده است. سپس 218 پرسش از متن وصیتنامه در آورده و جوابهای آن را نیز‏‎ ‎‏ذکر نموده است. ‏

«وصیتنامه امام خمینی زبور و حکومت اسلامی»‏ محمد جواد عنایتی، ‏زائر‏،‏‎ ‎‏سال اول، ش 3 (خرداد 1373). ص 15 - 18 و ش 4 (تیر 1373). ص 13 - 18. ‏

‏«الوصیة». ع حمد السعیدان. ‏السیاسة‏، 20 / 12 / 1987 م. ‏


کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 33
‏نقد آراء وصیت نامه سیاسی امام خمینی است.‏

وصیة الخمینی، ایران، بعد الامام‏. ع. سید احمد رفعت. قاهره.‏

‏ترجمه عنوان: ‏وصیت امام خمینی(ره)، ایران پس از امام

‎ ‎

کتابامام خمینی و حکومت اسلامی: مأخذشناسی اندیشه سیاسی امامصفحه 34