فهرست تفصیلی
مقدمه
فهرست اجمالی
تبیین فقهی ثابت و متغیر در شریعت اسلام
مقدمه
(1) قوانین ثابت و جامعه متحول
1 ـ 1 ـ شئون ثابت و متغیر زندگی انسان
2 ـ 1 ـ کیفیت تشریع متغیرها
(2) پویایی و جاودانگی شریعت
1 ـ 2 ـ تفسیر غلط از پویایی شریعت
2 ـ 2 ـ رمزپویایی و جاودانگی شریعت اسلامی
1 ـ 2 ـ 2 ـ جامعیت کتاب و سنت
2 ـ 2 ـ 2 ـ اجتهاد و نقش آن در تشریع اسلامی
3 ـ 2 ـ 2 ـ نقش ولی امر در جعل مقررات
(3) تحلیل حکم و فتوی یا تبیین فقهی احکام متغیر
1 ـ 3 ـ تحلیل فتوی
کتابنقش زمان و مکان در موضوعات احکام: مجموعه مقالاتصفحه 417
2 - 3 - تحلیل حکم..........................................................................................................................24
3 ـ 3 ـ وجه امتیاز حکم و فتوی
کتابنامه
زمان و مکان و تحول موضوعات احکام
مقدمه
1 ـ تبیین مفهومی حکم، موضوع و متعلق و تفاوت آنها
(1 ـ 1) حکم و اقسام آن
(2 ـ 1) فرق متعلق و موضوع
(3 ـ 1) ابعاد تبیین موضوع
2 ـ تغییرات گوناگون موضوعات در رابطه با زمان و مکان
(1 ـ 2) زمان و مکان و تغییر موضوع
(2 ـ 2) زمان و مکان و توسعه یا تضییق موضوع
پاورقی
زمان و مکان و دگرگونی موضوعات احکام
مقدمه:
گفتار اوّل: کلیّات
الف) تعریف موضوع
1 ـ پاره ای از تعاریف فقهاء نسبت به موضوع
2 ـ نقد و بررسی تعاریف
ب) تفاوت موضوع و متعلق
1 ـ تفاوت میان موضوع و متعلق از دیدگاه فقهاء
2 - نقد و بررسی تفاوتهای گفته شده......................................................................................75
ج) اقسام موضوع
کتابنقش زمان و مکان در موضوعات احکام: مجموعه مقالاتصفحه 418
1 ـ موضوعات مستنبط شرعی
2 ـ موضوعات عرفی
گفتار دوّم: زمان و مکان و دگرگونی موضوعات و وظیفه فقهاء
الف) انواع دگرگونیهای موضوع
1 ـ دگرگونی ماهیت موضوع
2 ـ دگرگونی قیود یا بعضی از صفات موضوع
3 ـ دگرگونی مصادیق موضوع
4 ـ دگرگونی اسم و عنوان موضوع
5 ـ دگرگونی اضافات و نسبتهای موضوع
6 ـ توسعه موضوع
7 ـ تضییق موضوع
8 ـ پیدایش موضوعات جدید
ب) موضوعات مستحدثه
1 ـ بورس اوراق بهادار
2 - حقوق مالکیتهای فکری (حق تألیف، اختراع، طبع...)...............................................................103
3 ـ بیمه
ج) وظیفه فقیه در تشخیص موضوعات
1 ـ آگاهیهای لازم در شناخت دقیق موضوعات و دگرگونیهای وارد بر آنها
(1 ـ 1) آگاهی از شرایط زمانی و مکانی صدور روایات
(2 ـ 1) توجه به علل و مصالح عناوین موضوعات
(3 ـ 1) آشنایی با مفاهیم و فرهنگ عرف عرب
(4 ـ 1) آگاهی به عرف و مسایل زمان خود
2 ـ راههای شناخت صحیح موضوع
کتابنامه
کتابنقش زمان و مکان در موضوعات احکام: مجموعه مقالاتصفحه 419
میزان تأثیر زمان و مکان در اجتهاد
1 ـ فقه سنّتی و نقش زمان و مکان
2 ـ نقش زمان و مکان در تغییر مصادیق و موضوعات
3 ـ تغییر حکم به تغییر مصداق
دور التعرف علی الموضوع فی عملیة الاستنباط
تصدیر
المقدمة
الفصل الاول: القضایا الحقیقیة و الخارجیة و نحو بیان الاحکام الشرعیة
1 ـ 1 ـ القضیة الحقیقیة و الخارجیة فی المنطق
1 ـ 2 ـ القضیة الحقیقیة و الخارجیة فی الاصول
1 ـ 3 ـ المیز بین القضیة الحقیقیة و الخارجیة
1 ـ 4 ـ القضایا الحقیقیة و الشرطیة
1 ـ 5 ـ موارد ابتناء المسئلة علی القضیتین
1 ـ 6 ـ کیفیة الجعل فی الاحکام الشرعیة
1 ـ 7 ـ تاثیر الزمان و المکان فی القضایا الشرعیة
1 ـ 8 ـ بیان بعض المصطلحات و اجزاء القضیة الخارجیة و الحقیقیة
الفصل الثانی: الزمان و المکان و تأثیرهما فی تغیّر الموضوع
2 ـ 1 ـ لزوم تطبیق الاحکام الشرعیة مع المتطلبات العصریة
2 ـ 2 ـ تاثیر الزمان و المکان فی الاجتهاد علی ضوء نظریة الامام
2 ـ 3 ـ انحاء الموضوعات الفقهیة
2 ـ 4 ـ تشخیص الموضوعات
2 ـ 5 ـ تعلق الاحکام بالمسمیات او بالحقایق
الفصل الثالث: الزمان و المکان و توسیع الموضوع و تضییقه
کتابنقش زمان و مکان در موضوعات احکام: مجموعه مقالاتصفحه 420
3 ـ 1 ـ انحاء التبدل فی الموضوع
3 ـ 2 ـ طرق استنباط المناط للاحکام الشرعیة
3 ـ 3 ـ انحاء تغیر الموضوع عندالعرف
3 ـ 4 ـ التعدی عن مورد النص فی الفقه
3 ـ 5 ـ الزمان و المکان و توسعة الموضوع و تضییقه
الفصل الرابع: الزمان و المکان و الموضوعات الجدیده فی الفقه الاسلامی
4 ـ 1 ـ الفقه الاسلامی و الموضوعات الجدیده
4 ـ 2 ـ کل واقعة لها حکم یخصها
4 ـ 3 ـ طریقة الاستنباط فی المسائل المستحدثة ................................................................... 222
4 ـ 4 ـ مراحل الاستنباط
4 ـ 5 ـ عقدالتأمین و احکامه الفقهیة
الهوامش .......................................................................................................................... 237
زمان و مکان دو عنصر تأثیرگذار در حکم
پیشگفتار
(1) سخن آغازین
1 ـ 1 ـ پویایی و کارآیی فقه شیعی
2 - 1 - فقه جواهری و پویا..............................................................................................................246
)2) تأثیر زمان و مکان در احکام شرعی
1 ـ 2 ـ بخش اول: مکاسب محرمه
1 ـ 1 ـ 2 ـ اصل اولی در باب بیع و شراء
2 ـ 1 ـ 2 ـ ادله حرمت مکاسب محرمه
3 ـ 1 ـ 2 ـ جواز بیع برخی از انواع محرمات
4 ـ 1 ـ 2 ـ اصطیاد دو قاعده از روایات
5 ـ 1 ـ 2 ـ استناد به قاعده در کلام فقها
کتابنقش زمان و مکان در موضوعات احکام: مجموعه مقالاتصفحه 421
2 ـ 2 ـ بخش دوم: برخوردهای سیاسی
1 ـ 2 ـ 2 ـ موضعگیری متفاوت سیاسی معصومان (علیهم السلام)
2 ـ 2 ـ 2 ـ تاثیر زمان و مکان بر حکم پذیرفتن کارگزاری از سوی ستمگران
3 ـ 2 ـ بخش سوم: مفاهیم انعطاف پذیر ............................................................................. 276
1 ـ 3 ـ 2 ـ سعه و ضیق مفهوم در موضوعات
2-3-2- نگاهی به روایات
کتابنامه
زمان و مکان و تحول موضوعات احکام
مقدمه
گفتار اوّل: نظریه هایی دربارۀ نقش زمان و مکان در فقه
(1 ـ 1) نظریه مرحوم آیة الله العظمی بروجردی(ره)
(2 ـ 1) نظریه علامۀ طباطبایی(ره) و شهید مطهری(ره)
(3 ـ 1) نظریه علامۀ شهید صدر
(4 ـ 1) نظریه قبض و بسط تئوریک شریعت
(5 ـ 1) نظریه امام خمینی(ره)
گفتار دوّم: تحول در اجتهاد
(1 ـ 2) نقش زمان در اجتهاد
(2 ـ 2) نقش مکان در اجتهاد
(3 ـ 2) تشخیص موضوع و اجتهاد
(4 ـ 2) آثار و نتایج
کتابنامه
الزمان و المکان و تأثیرها فی الأحکام
المقدمة
کتابنقش زمان و مکان در موضوعات احکام: مجموعه مقالاتصفحه 422
(1)تعمیم موارد السبق و الرمایة
(2)بلوغ البنات فی اکمال التسع
2 ـ 1 ـ معنی البلوغ
2 ـ 2 ـ تحدید البلوغ فی الروایات
2 ـ 3 ـ ختام الکلام فی مقتضی الاصول
(3)حد المسافر الذی یقصر صلاته و یفطر
3 ـ 1 ـ حد السفر فی الروایات
3 ـ 2 ـ نظرة فی روایات الباب
(4) حکم الاجماع و الشهرة الفتوائیة.................................................................................................348
4 ـ 1 ـ الاجماع
4 ـ 2 ـ الشهرة الفتوائیة
الهوامش
عوامل مؤثر در دگرکون سازی احکام در قرآن
مقدمه
1 - عامل تدریج
(1 ـ 1) شیوۀ تدریج در نزول و ابلاغ
(2 ـ 1) شیوه تدریج در تشریع احکام
(3 ـ 1) جایگزینی احکام به مرور زمان
2 - عامل انعطاف در احکام
(1 ـ 2) قواعد کلی
(2 ـ 2) احکام بدلی و تخییری
(3 ـ 2) زمان و مکان و اختلاف حکم
3 - عامل اراده
(1 ـ 3) سوگند
کتابنقش زمان و مکان در موضوعات احکام: مجموعه مقالاتصفحه 423
(2 ـ 3) نذر
نتیجه
کتابنامه
زمان و مکان و تحوّل موضوعات احکام
مقدمه
(1) کلیات
1 ـ 1 ـ بن بستها
2 ـ 1 ـ اصول موضوعه
(2) زمان و مکان و تحول موضوعات احکام
1 ـ 2 ـ موضوع و متعلق
2 ـ 2 ـ حکم و متعلّق
3 ـ 2 ـ تقسیمات موضوع
4 ـ 2 ـ تقلید در موضوعات
5 ـ 2 ـ مناسبات حکم و موضوع
6 ـ 2 ـ نحوۀ اخذ موضوع
7 ـ 2 ـ نمونههای تأثیر زمان و مکان در اجتهاد
4 ـ عرف و تشخیص موضوع
1 ـ 4 ـ جایگاه عرف در تشخیص موضوعات احکام
2 ـ 4 ـ نقش عرف در متعلقات احکام
کتابنامه....................................................................................................................................516
کتابنقش زمان و مکان در موضوعات احکام: مجموعه مقالاتصفحه 424