طبقۀ دوم: برادران و خواهران و اجداد
[سؤال 11143] 6378
بسمه تعالی
محضر حضرت آیت الله العظمی خمینی
شخصی فوت نموده و مادرش زنده است، این شخص زمینی دارد یک برادر ناتنی هم دارد یعنی از مادرش نیست آن می گوید من هم ارث می برم آیا حق دارد یا ندارد؟
بسمه تعالی، با وجود مادر برادر ارث نمی برد.
[سؤال 11144] 6379
بسمه تعالی 19 / 12 / 1361
پیشگاه زعیم عالی قدر رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران حضرت امام خمینی، مدّ ظله العالی، سلامتی وجود گرامی حضرت عالی را از خداوند منان آرزومندم.
پدر این جانب دارای دو زن بوده، از زن اول دارای دو پسر و از زن دوم دو پسر و
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 565
یک دختر، پدرم و زن اوّلی حدود 20 سال است فوت نمودند، یکی از برادرهایم که از زن اول پدرم بود دو ماه پیش فوت شده، اولاد هم ندارد وصیت هم نکرده، فقط یک برادر او که از مادر و پدر یکی هستند زنده است، دو برادر و یک خواهر از زن دوم پدرم که ما باشیم مانده ایم، تقاضا دارم به طور مشروح بفرمایید آنچه از برادرم به ارث مانده چطور تقسیم نماییم؟ جواب مرحمت فرمایید که مورد حاجت می باشد.
بسمه تعالی، در فرض مرقوم ارث او به برادر پدر و مادری می رسد و برادر و خواهر پدری ارث نمی برند.
[سؤال 11145] 6380
بسمه تعالی 1 / 6 / 1361
دفتر حضرت امام خمینی، رهبر عالی قدر، مدّ ظله العالی
مستدعی است نظریۀ آن امام عالی قدر را راجع به ما ترک شخصی مرحوم که دارای یک خواهر ابوینی و یک برادر و خواهر که فقط از طرف پدر مربوط می باشند، ذیلاً مرقوم فرمایید، که امور اخروی مرحوم طبق آن عمل شود.
بسمه تعالی، اگر میت بدهی داشته باشد، ابتدا از ترکه باید خارج شود و چنانچه وصیتی کرده باشد، ثلث ترکه، در مورد وصیت باید صرف شود و بقیۀ ترکه تماماً به خواهر پدری و مادری می رسد و برادر و خواهر پدری در فرض مرقوم، ارث نمی برند.
[سؤال 11146] 6381
بسمه تعالی 31 / 6 / 1361
دفتر امام خمینی، حضرت مستطاب امام خمینی، دامت توفیقه
اگر زنی فوت نماید که شوهرش قبلاً او را طلاق داده و دارای اولاد نمی باشد، ولی دارای یک خواهر پدری و مادری و یک برادر و خواهر مادری باشد، ارث متوفای مذکور، بین وارثان به چه نحو تقسیم می شود؟ جواب مرحمت فرمایند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 566
بسمه تعالی، یک سوم ترکه، بین برادر و خواهر مادری، متساوی تقسیم می شود و بقیۀ ترکه، به خواهر پدر و مادری می رسد.
[سؤال 11147] 6382
بسمه تعالی 16 / 9 / 1361
حضور مستطاب مرجع عالی قدر، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی
1. حضرت امام! بفرمایید که حد نصاب ترکۀ زن از شوهری که فوت نموده و از او فرزندی نیست و دارای برادر و خواهر است چقدر است؟ و آیا تعداد برادر میت در سهم وارث (زن) مؤثر است یا خیر؟
2. چه نوع ملکی به ورثه خواهد رسید؟ آیا کلیۀ ثروث به حساب می آید یا خیر؟
بسمه تعالی، اگر شوهر متوفی فرزند ندارد، یک چهارم کل دارایی او اعم از نقد و جنس و منقول و غیر منقول به زوجه می رسد؛ نهایت، زوجه از زمین به خصوص ارث نمی برد و در غیر زمین از سایر غیر منقولات ـ از قبیل ساختمان و درخت ـ از قیمت آن ارث می برد نه از عین، و بقیۀ دارایی پس از جداکردن سهم الارث زوجه، به برادر و خواهر میت می رسد و اگر میت بدهی دارد و یا آن که وصیت به ثلث کرده باشد، مقدم بر ارث است.
[سؤال 11148] 6383
بسمه تعالی 21 / 6 / 1361
حضرت آیت الله آقای خمینی، دامت برکاته، با عرض سلام خدمت شما، مسأله مهمی پیش آمده که خواستم خدمت شما عرض کنم و جواب بخواهم:
1. خانمی فوت کرده و فقط دو تا برادرزاده دارد، ایشان مقداری پول و مال در دنیا باقی گذاشته. از اول با هم بزرگ شده اند در منزل برادرزاده بزرگ تر مانده بود تا به آخر. این پول کلی را ایشان در ابتدا از طریق کارگری کسب کرده اند ولی بعدها منزل رهن می کردند، می خواهیم بدانیم این پول آمیخته با ربا است یا رهن با آن فرق دارد؟ اگر ربا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 567
است تکلیف شرعی برداشت این پول چیست؟ در ثانی ایشان با برادرزاده کوچک تر میانه بدی داشته و چون با آن برادرزاده خوب بوده، گفته من به کوچک تر هیچ نمی دهم و زبانی فقط به آن ها گفته به او ندهید راضی نیستم. به هر حال ما این پول را گرفته ایم و در بانک است می خواهیم بدانیم این پول را چه کنیم آیا همه را در راه خدا بدهیم؟ و این که اگر کسی فوت کرد و دوتا برادرزاده داشت آیا به این دو می رسد یا به یکی از ایشان؟ البته این خانم فوت شده، ایمان درست و حسابی نداشته که راضی نبودن برایش مطرح باشد. خرج و مخارج این خانم را برادرزاده بزرگ تر به عهده گرفته و بعد از سوم او به ما خبر دادند. آیا وظیفه شرعی داریم سهم خود را به آن ها بدهیم و خرج و مخارج که کرده اند نصفش را به عهده بگیریم یا نه؟
بسمه تعالی، اگر یقین به وجود ربا در بین اموال ندارند و میت وارث دیگری ندارد ترکه به دو برادرزاده می رسد ولی در صورت یقین به وجود ربا در بین اموال باید به حکم مال مخلوط به حرام به شرحی که در رساله مذکور است عمل نمایند.
2. چند سال پیش مادر این دو خواهر مدتی مریضی کشید و فوت کرد که داماد خواهر بزرگ تر عهده دار مخارج بود حالا می خواهیم بدانیم آیا شرعاً واجب است خواهر کوچک تر نصف مخارج را بدهد؟
بسمه تعالی، اگر به عنوان قرض مخارج را متکفل شده می تواند مطالبه کند و از اصل ترکه برداشته می شود.
[سؤال 11149] 6384
بسمه تعالی
با سلام و با امید پیروزی هرچه سریع تر نیروهای اسلام برقوای کفر، به استحضار می رساند: زنی مرحوم شده است که هیچ کس را ندارد به جز یک فرزند پسر از یک خواهر و شش فرزند (سه پسر و سه دختر) از یک خواهر دیگرش که هر دو خواهرش هم فوت کرده اند. سهم ارث هر کدام از این افراد، از زن مرحومه چقدر می باشد؟
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 568
از خداوند متعال، توفیق و عمر بیشتر امام کبیر را مسئلت دارم
بسمه تعالی، باید مال، دو قسمت شود، یک قسمت، به فرزند یک خواهر و قسمت دیگر، بین شش فرزند [خواهر دوم] تقسیم می شود؛ به پسر دو برابر دختر می رسد. و این در صورتی است که هر دو خواهر ابوینی یا ابی باشند و در غیر این صورت، صوری دارد که در صورتی که مورد ابتلاء است، با خصوصیات سؤال شود.
[سؤال 11150] ----> 6375
2. پدر من دو زن داشته، از یکی یک پسر و از زن دیگر یک دختر داشته. زنی که مادر دختر بوده با دخترش فوت کرده و دختر که خواهر پدری بنده می باشد، دایی ای دارد که در حال حاضر در حیات است. آیا ارث پدری به بنده و دایی دختر می رسد و یا به بندۀ تنها می رسد؟
بسمه تعالی، اگر خواهر نامادری شما با مادرش پیش از پدر شما فوت کردند ارث پدر شما به دایی آن خواهر نمی رسد.
[سؤال 11151] ----> 92
2. آیا فرزندان معدومین (منافقین) از جد و جده میراث می برند؟ در صورتی که پدر و مادر فرد اعدام شده مخالف عمل فرزند اعدامی خود باشند.
بسمه تعالی، اگر نوبت ارث به آنان برسد ارث می برند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 569