حق حضانت فرزند در زمان حیات پدر

‏‏حق حضانت فرزند در زمان حیات پدر‏

‏‏[سؤال 10801]‏‏ ‏ ‏ 6119‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 12 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی دام ظله‏

‏‏خواهشمند است که سؤالات ذیل را واضحاً بیان و جواب فرمایید.‏

‏‏اگر زن از شوهرش طلاق بگیرد یا شوهر او را طلاق بگوید؛ یعنی طلاق از طرف‏‎ ‎‏شوهر باشد، فرزندانشان مثلاً دخترانی که از هفت سال به بالا هستند و پسرانی که از‏‎ ‎‏دو سال به بالا مثلاً پنج ساله و هشت ساله و دوازده ساله هستند اگر این فرزندان‏‎ ‎‏بگویند ما با پدرمان نمی رویم و ما از مادرمان جدا نمی شویم، آیا پدر می تواند بچه ها‏‎ ‎‏را اجباراً از مادرشان جدا کرده با خودش ببرد یا خیر نمی تواند؟‏

‏‏در صورتی که از مادر نتواند بچه ها را جدا کند، آیا خرج بچه ها را باید پدر بدهد یا‏‎ ‎‏آن که چون با پدرش نرفته و پدر هم مثلاً در این شهر نیست و فقیر هم هست لازم‏‎ ‎‏نیست خرج آن ها را بدهد؟ تکلیف این مرد و زن و بچه ها چیست؟ ‏

‏‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم پدر حق دارد بچه ها را ببرد، ولی خیلی‏‎ ‎‏مطلوب است که با فرزندان و مادرشان مدارا کند و در هر صورت نفقه‏‎ ‎‏بچه ها بر عهدۀ پدر است.‏

‏
‏‎

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 6 جمادی الثانی 1403 ق‏

‏‏محضر مقدس زعیم عالی قدر، حضرت مستطاب، آیت الله‌ العظمی، امام خمینی،‏‎ ‎‏ادام الله‌ ظله العالی، پس از سلام و تحیّات وافره، از ایزد منان همواره مسئلت دارد که‏‎ ‎‏وجود مبارک، از جمیع بلیّات سماوی و ارضی محفوظ بوده و ان شاء الله‌ تا ظهور‏‎ ‎‏صاحب العصر و الزمان، حضرت مهدی ـ عجل الله‌ تعالی فرجه الشریف ـ امت متعهد‏‎ ‎‏و شجاع اسلام، از آن مقام الهی مستفیض گردند. غرض از تصدیع وقت شریف،‏‎ ‎‏استفتای این مسأله بود:‏

‏‏چندی است این حقیر، با بانویی مطلّقۀ امریکایی، که قبلاً مسیحی بوده، ازدواج‏‎ ‎‏کرده ام. ایشان را فرزند ذکوری است چهار ساله. بعد از این که به دین مبین اسلام،‏‎ ‎‏مشرف گردیده، شدیداً مورد ایذاء و آزار افراد خانواده، به ویژه شوهر سابقش واقع‏‎ ‎‏شده است. من جمله این که این فرزند را از ایشان جدا کرده، و حتی دیگر اجازۀ دیدن‏‎ ‎‏او را هم به ایشان نمی دهند.‏

‏‏با علم به این که بعد از اسلام آوردن این خانم، فرزند ایشان خود به خود مسلمان‏‎ ‎‏می شود و ولایت او بر عهدۀ طرف مسلمان است نه کافر، و با توجه به این واقعیت که‏‎ ‎‏فعلاً قدرت ظاهری، به دست طرف کافر، یعنی پدر طفل است و او اجازۀ اعمال این‏‎ ‎‏ولایت را به مادر مسلمان طفل نمی دهد، وظیفه شرعی این مادر چیست؟ ایشان‏‎ ‎‏ـ  بحمدالله‌ و المنة  ـ عازم است که با حقیر به وطن اسلامی هجرت کند، از این نگرانیم‏‎ ‎‏که چه باید بکنیم؟ حکم شارع چیست؟ آیا رهاکردن طفل، و به اختیار پدر کافرش‏‎ ‎‏سپردن، برای حقیر و مادر مسلمان طفل، مسئولیت و یا خدای نخواسته، گناهی در بر‏‎ ‎‏دارد؟ اگر آری، ما تا چه حد باید برای پس گرفتن بچه، اقدام کنیم؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر امکان دارد، بچه را از آنان بگیرید و چنانچه ممکن‏‎ ‎‏نیست، معذور هستید.‏

‏
‏‎

‏‏2. طفل به سنّی رسیده که در حضانت پدر قرار گرفته است؛ مادر بچه مبلغی به پدر‏‎ ‎‏می دهد تا این که حضانت بچه را به مادر واگذار کند و نیز مخارج بچه را مادر متعهد‏‎ ‎‏می شود. آیا این نوع قرارداد صحیح است یا نه؟ و در صورت صحت، لازم است و یا‏‎ ‎‏این که جایز و در صورت جایز بودن، اگر پدر به حضانت خود برگردد، آیا مادر هم‏‎ ‎‏حق مطالبۀ مبلغی را که در مقابل حضانت، به پدر بچه داده بود، و همچنین مخارج‏‎ ‎‏طفل مشترک را دارد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، پدر می تواند از تعهدی که نموده برگردد و مادر حق رجوع به‏‎ ‎‏مخارجی که نموده ندارد. و پولی که به پدر داده اگر در مقابل واگذاری حق‏‎ ‎‏حضانت بوده، ملک پدر نشده و می تواند از او مطالبه کند.‏

‏‏[سؤال 10804]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5890‏

‏‏2. در صورتی که چنین مرد یهودی برای اولین بار قبلاً با یک دختر یهودی ازدواج‏‎ ‎‏کرده و او را طلاق دهد و از او فرزند پسری شش ساله داشته باشد، آیا بعد از این که‏‎ ‎‏پدر مسلمان شد، حق دارد فرزند را از مادر یهودی بگیرد و در آغوش اسلام بپروراند‏‎ ‎‏یا مادر می تواند اقدام قانونی کند و فرزند را از پدر بگیرد و در دین یهود بزرگ کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، پدر مسلمان، فرزند را از مادر یهودی بگیرد.‏

‏‏[سؤال 10805]‏‏ ‏ ‏ 6121‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر رهبر عالی قدر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، دام ظله العالی‏

‏‏در مسأله 2458 رسالۀ عملیۀ حضرت عالی مرقوم است: «اگر زنی که آزاد و‏‎ ‎‏مسلمان و عاقل است دختری داشته باشد، تا هفت سال دختر تمام نشده، پدر‏‎ ‎‏نمی تواند او را از مادرش جدا کند». بفرمایید: زنی که کارمند است و صبح ساعت 6 از‏‎ ‎‏خانه خارج و ساعت 1 بعدازظهر مراجعت می نماید، آیا این زن، آزاد است یا خیر و‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، تا هفت سال دختر تمام نشده، حق حضانت و تربیت دختر با‏‎ ‎‏مادر است و بدون رضایت او بچه را نمی توان گرفت.‏

‏‏[سؤال 10806]‏‏ ‏ ‏ 6122‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 18 / 7 / 1361‏

‏‏حضور مبارک امام بزرگوار و رهبر عالی قدر، احتراماً؛ به استحضار آن بزرگوار‏‎ ‎‏می رساند که:‏

‏‏این جانب از زنم که چند سال پیش طلاقش داده ام، فرزندی دارم که اکنون هفت‏‎ ‎‏سال دارد و هر ماه، خرج او را به مادرش تحویل می دهم تا از او نگهداری نماید، ولی‏‎ ‎‏اکنون می خواهم فرزندم را تحویل گرفته و خود عهده دار نگهداریش باشم، در‏‎ ‎‏صورتی که مادرش از تحویل او به من خودداری می نماید و من هم دیگر نمی خواهم‏‎ ‎‏خرج ماهیانۀ او را بدهم. در این صورت، وظیفۀ شرعی و اسلامی من چیست؟ آیا‏‎ ‎‏می توانم حتماً فرزندم را از دست مادرش که شوهر دیگری در اختیار دارد بگیرم؟ در‏‎ ‎‏صورت عدم تحویل مادرش، آیا درست است که خرج و مخارج او را قطع نمایم؟ و یا‏‎ ‎‏به طور کلی، هر پدر و یا مادر تا چه سنی برای نگهداری فرزند، وظیفۀ شرعی دارد؟‏‎ ‎‏خواهشمند است جواب سؤالاتم را شرعاً و قانوناً مرحمت دارند.‏

‏‏بسمه تعالی، حق حضانت فرزند پسر تا دو سال و فرزند دختر تا هفت‏‎ ‎‏سال با مادر است و بعد از آن مادر، حق ندارد و پدر می تواند فرزند را‏‎ ‎‏تحویل بگیرد؛ ولی در هیچ صورت نمی تواند نفقۀ بچه را قطع کند، و با‏‎ ‎‏تزویج مادر در اثناء مدت حضانت حقّ حضانت او ساقط می شود، و پدر‏‎ ‎‏حقّ پیدا می کند.‏

‏
‏‎

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 27 / 7 / 1361‏

‏‏حضرت مستطاب آیت الله‌ العظمی امام خمینی، متّعنا الله‌ بطول بقائه الشریف‏

‏‏در ولایت پدر نسبت به فرزند صغیر خود (پسر بچۀ بیش از دو سال) چه‏‎ ‎‏می فرمایید؟ آیا به حدی است که در صورت تشخیص ضرر، از ملاقات مادر با طفل‏‎ ‎‏(زوجۀ مطلّقه خود) و یا بردن او جلوگیری کند یا خیر؟ در حالی که فرزند، مادر را به‏‎ ‎‏عنوان مادر نمی شناسد؛ چون از شیرخوارگی جدا بوده است.‏

‏‏بسمه تعالی، حق ندارد از ملاقات مادر و فرزند جلوگیری کند؛ ولی‏‎ ‎‏می تواند از سپردن فرزند به دست مادر خودداری نماید.‏

‏‏[سؤال 10808]‏‏ ‏ ‏ 6124‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 25 / 11 / 1361‏

‏‏محضر نایب الامام آیت الله‌ العظمی امام خمینی دام ظله العالی علی رؤوس الانام ‏

‏‏مستدعی است در مورد مسألۀ ذیل عنایت فرموده و اظهار نظر بفرمایید. چنانچه‏‎ ‎‏دادگاه اسلامی حق حضانت و تربیت اولاد را به پدری داده باشد و مادر هم از پدر جدا‏‎ ‎‏شده باشد، آیا مادر حق دارد تقاضای ملاقات فرزندان را بنماید و در صورت امتناع‏‎ ‎‏پدر از این امر آیا می توان او را مجبور ساخت تا ملاقات حاصل شود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، حق اجبار ندارد.‏

‏‏[سؤال 10809]‏‏ ‏ ‏ 6125‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏سلام بر شما ای رهبر عزیز! ای آقای ما! ای پدر بزرگ ما! ای رهبری که امریکا و‏‎ ‎‏دیگر دشمنان اسلام، از انقلاب شما به ذلّت افتاده اند و سلام بر شما که از فرزندان‏‎ ‎‏حضرت محمد صلی الله علیه و آله هستید و بالاخره سلام بر شما ای نایب امام زمان (عج)‏

‏‏این جانب فرزند خیلی کوچک شما که امیدوارم مرا به فرزندی قبول کنید، از شهر‏
‏‎

‏‏آیا می دانید چرا این را می نویسم که به ملاقات شما بیایم؟ برای این که یک بار به‏‎ ‎‏دیدن شما آمده ام و وقتی به حسینیۀ جماران رسیدم، در را باز کردند و مردم‏‎ ‎‏می خواستند بیرون بیایند و من که تازه وارد شده بودم، فقط به اندازۀ دو دقیقه موفق به‏‎ ‎‏دیدار شما شدم و وقتی که بیرون آمدم در را بستند و من در آن جمعیت، فاصلۀ زیادی‏‎ ‎‏با مرگ نداشتم؛ و خلاصۀ مطلبم این است که شما را ملاقات کنم. اگر می توانید و اگر‏‎ ‎‏میسّر است، کاری بکنید که من موفق به دیدار شما بشوم؛ چون ممکن است وقتی که‏‎ ‎‏به آن جا برسم، برایم مشکلی پیش آید و برادران سپاه مرا به راحتی نگذارند که به‏‎ ‎‏ملاقات شما بیایم. ای امام! آرزوی شهادت دارم؛ برایم دعا کنید.‏

‏‏و اما یک مسأله دیگر: ای امام! من برادری دارم که خیلی بزرگ تر از من است. این‏‎ ‎‏برادرم چند سالی بود که در امریکا تحصیل می کرد و بر اثر جوّ بسیار کثیف، با یک زن‏‎ ‎‏امریکایی ازدواج می کنند و حالا یک فرزند پنج الی شش ساله دارد و چون زنش یک‏‎ ‎‏مسیحی است و خود برادرم دیگر نمی خواهد آن جا بماند و زنش را طلاق داده است و‏‎ ‎‏بر اثر اصرار زیاد مادرم می خواهد به ایران برگردد و ما می خواهیم این بچه را مسلمان‏‎ ‎‏بزرگ کنیم، آیا گناه ندارد که فرزند خود را از مادرش جدا کنند و به ایران بیاورند؟‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 10810]‏‏ ‏ ‏ 6126‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 10 / 4 / 1360‏

‏‏حضور مبارک رهبر کبیر و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، آیت الله‌ العظمی امام‏‎ ‎‏خمینی، دام ظله و روحی فداه ‏

‏‏درباره حضانت ابوین نسبت به اطفال در مسأله 16 احکام الولادة و مایلحق بها‏
‏‎

‏‏1. آیا احقیت به حضانت فرزند ذکور تا دو سال و اناث تا هفت سال برای مادر در‏‎ ‎‏صورتی است که مادر بخواهد، یا آن که در صورت گذشتن زوجه از حق خود نیز، زوج‏‎ ‎‏می تواند او را ملزم به حضانت نماید؟‏

‏‏بسمه تعالی، پدر نمی تواند مادر طفل را ملزم به حضانت ولد نماید.‏

‏‏[سؤال 10811]‏

‏‏2. اگر پدر قدرت حضانت نداشته باشد؛ آیا مادر باید حضانت را بپذیرد یا او هم‏‎ ‎‏پس از تمام شدن مهلت مقرّره و یا در فرض اسقاط حق (اگر قابل اسقاط و فقط حق‏‎ ‎‏باشد) مانند دیگران است؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، در هر صورت، مادر ملزم به حضانت و نگهداری طفل نیست؛‏‎ ‎‏بلکه رسیدگی به امور طفل بر عهدۀ پدر است و امکان مباشرت شرط‏‎ ‎‏نیست، قدرت بر تهیۀ وسایل و یا اجیر کردن کسی برای نگهداری طفل‏‎ ‎‏کافی است.‏

‏‏[سؤال 10812]‏‏ ‏ ‏ 6127‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏آیا محکمه می تواند پدر و مادر ممتنع از حضانت را مجبور نماید که به حق‏‎ ‎‏الحضانه عمل نمایند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، صرف حق الحضانه در آن مقدار که فقط حق من له الحضانه‏‎ ‎‏است، قابل الزام و اجبار نیست؛ بلکه صاحب حق می تواند از حق خود‏‎ ‎‏بگذرد و از حضانت صرف نظر نماید؛ ولی نسبت به حق فرزند در تر و‏‎ ‎‏خشک کردن وی و در تربیت و نگهداری و حفظ او اگر من علیه الحق‏‎ ‎‏امتناع ورزد، حاکم شرع می تواند او را الزام به رعایت حق فرزند نماید.‏

‏
‏‎

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی الامام الخمینی دام ظله العالی بعد التحیّة‏‎ ‎‏والسلام ‏

‏‏اگر عمل به حق الحضانه مستلزم عسر و حرج فوق العاده نسبت به دیگری باشد،‏‎ ‎‏مثل این که گرفتن فرزند از مادر بعد از دو سال و رد به پدر باعث مشقت غیر قابل‏‎ ‎‏تحمل برای او باشد که این مشقت اضافه بر اصل مشقت فراق است که معمولاً متوجه‏‎ ‎‏مادر می شود و یا عمل به حق الحضانه باعث فساد و انحراف اخلاقی و تربیتی باشد و‏‎ ‎‏کودک در معرض فساد قرار گیرد، در این صورت باز حق ثابت است یا به حکم حرج‏‎ ‎‏و فساد ساقط می شود؟ والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏ ‏ ‏ دادستان کل کشور، یوسف صانعی‏

‏‏بسمه تعالی، در صورت دوم که کودک در معرض فساد دینی یا اخلاقی قرار‏‎ ‎‏می گیرد، پدر صلاحیت حضانت را مادام که چنین است ندارد و در‏‎ ‎‏صورت اول که مشقت غیرقابل تحمل برای مادر است پدر نباید فرزند را‏‎ ‎‏از مادر جدا کند. ‏

‏‏ ‏ ‏ ‏‏روح الله‌ الموسوی الخمینی‏

‏‏[سؤال 10814]‏‏ ‏ ‏ 6129‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک رهبر عالی قدر مسلمین، حضرت آیت الله‌ العظمی خمینی، أدام الله‌‏‎ ‎‏ظله الشریف إلی زمان فرج ولی عصر (عج)، سلام علیکم‏

‏‏1. دربارۀ حق الحضانه، در صورتی که مادر طفل نزد عده ای از متعهدان و متدینین‏‎ ‎‏محل، آن را از خود سلب کند و آن ها هم شهادت بدهند، آیا کافی است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر موجب اطمینان شود، کافی است.‏

‏‏2. در صورتی که پدر طفل شهید شده باشد، و جد ـ به عنوان یادگار شهید ـ می خواهد این طفل را‏
‏‎

‏‏مادر هم مدت پنج ماه است که از این محل رفته، و بچه را به جد داده است. آیا چنین عملی جایز است‏‎ ‎‏یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 10815]‏‏ ‏ ‏ 6130‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 11 / 1 / 1362‏

‏‏حضور مبارک حضرت مستطاب، آیت الله‌ العظمی، امام خمینی، أدام الله‌ بقائه‏

‏‏با تقدیم سلام و تمنای سلامتی و طول عمر برای آن یگانه رهبر عظیم الشأن و‏‎ ‎‏مرجع اعلی از درگاه قادر یکتا، استفتائاً مسئلت می شود، یک زن و شوهری که‏‎ ‎‏مصلحت خود را در جدایی از یکدیگر می دیدند و عازم بر افتراق بودند، دربارۀ طفلی‏‎ ‎‏که بین آن ها به وجود آمده بود، پدر طفل مصلحت دید که او را نزد مادر بگذارد. مادر‏‎ ‎‏هم قبول کرد، به شرط آن که پدر شرعاً ملتزم شود که برای همیشه ـ تا حد بلوغ ـ نزد او‏‎ ‎‏باشد و بدون رضایتش از او گرفته نشود. پدر هم قبول کرد و برای تنجیز این امر، شرط‏‎ ‎‏مذکور را به عنوان شرط ضمن العقد، در یک عقد شرعی لازمی، که بین زوج و وکیل‏‎ ‎‏زوجه اجرا و منعقد گردید، تضمین و منجز نمودند. سپس صیغۀ طلاق شرعی زوجه‏‎ ‎‏اجرا گردید. الحال پس از انقضای عدۀ طلاق، پدر پشیمان شده و می خواهد طفلش را‏‎ ‎‏از مادر بگیرد. آیا بدون رضایت مادر این کار جایز است یا نه؟ متمنی است نظر انور‏‎ ‎‏خود را در این باره بیان فرمایید. اطال الله‌ بقائکم‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در ضمن عقد لازمی شرط کرده اند که تا زمان بلوغ، طفل از‏‎ ‎‏مادر گرفته نشود، شرط نافذ است و نباید بگیرند.‏

‏‏[سؤال 10816]‏‏ ‏ ‏ 6131‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 15 / 4 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏‏این جانبه حدود هجده ماه قبل به دنبال اختلافی که با شوهرم داشتم، در یک‏
‏‎

‏‏بسمه تعالی، حق حضانت دختر تا هفت سالگی با مادر است و با گذشت‏‎ ‎‏و واگذاری به شوهر ساقط نمی شود؛ بلکه دوباره می تواند مطالبه نماید.‏

‏‏[سؤال 10817]‏‏ ‏ ‏ 6132‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏ریاست محترم دفتر حضرت امام، محترماً به عرض می رساند:‏

‏‏این جانبه مدت شش سال از ازدواجم می گذرد و دارای یک بچۀ چهارسالۀ پسر‏‎ ‎‏هستم و در این مدت، تمام خرج و مخارج بچه و نگهداری او به گردن من بوده است.‏‎ ‎‏اکنون شوهرم می خواهد متارکه کند و دچار بیماری روانی است. لطف کرده بفرمایید:‏‎ ‎‏از نظر شرعی این بچه به من می رسد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، حق حضانت بچه در سن مذکور، از پدر است.‏

‏
‏‎

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 12 / 1360‏

‏‏خدمت معظم حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، روحی له الفداء، با عرض‏‎ ‎‏سلام، معروض می دارد:‏

‏‏عیال بنده مدتی است مطلّقۀ خلعی گردیده و در حال حاضر دختر بچه ای یک ساله‏‎ ‎‏از بنده دارد. اظهار می دارد که کودک خردسال را به او ببخشم و از پدری خود استعفا‏‎ ‎‏داده و دنبال بچه نروم و حتی بچه را ملاقات ننمایم و هیچ گونه خرجی و هزینۀ‏‎ ‎‏نگهداری به مادرش ندهم. سائل می خواهد بداند آیا این کار از نظر شرعی اشکال دارد‏‎ ‎‏یا نه؟ و آیا اگر اشکال دارد، می توانم بچۀ یک ساله دختر را از مادرش جدا نموده و در‏‎ ‎‏پیش مادرم یا عیال جدید نگهداری نمایم؟‏

‏‏حسبنا الله‌ و نعم الوکیل، نعم المولی و نعم النصیر، با کمال احترام‏

‏‏بسمه تعالی، حق حضانت دختر تا هفت سال با مادر است، و نفقۀ فرزند و‏‎ ‎‏ولایت بر او با پدر است، و اگر در اثناء مدت، مادر ازدواج کند حقّ او‏‎ ‎‏ساقط می شود.‏

‏‏[سؤال 10819]‏‏ ‏ ‏ 6134‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 1 / 11 / 1361‏

‏‏دفتر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی، امام خمینی، مدّ ظله العالی، جعلت فداکم‏

‏‏زن ناشزه ای که خودش خانۀ شوهر را ترک، و در خانۀ پدر خود سکونت اختیار‏‎ ‎‏نموده است، آیا می تواند دختر بچۀ چهار ساله ای که در خانۀ شوهرش است، با‏‎ ‎‏استفاده از حق حضانت، جبراً از شوهر تحویل بگیرد یا خیر؟ در صورت اول، آیا‏‎ ‎‏شوهر موظف است که کسوه و نفقۀ بچه را نیز به مادرش بدهد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، نشوز زن موجب سقوط حق حضانت نمی شود، ولی پدر ملزم‏‎ ‎‏نیست کسوه و نفقۀ بچه را، به دست مادر بچه بسپارد.‏

‏‎ ‎

‏‎