فهرست تفصیلی
احزاب سیاسی در اندیشه امام خمینی
علی احمدی
احزاب سیاسی در اندیشه سیاسی امام (ره)··· 11
کاستی های احزاب در ایران··· 12
1) حزب دولتی··· 12
2) عدم اصالت (بازتاب یافتگی) احزاب··· 13
3) وابستگی··· 14
4) فقدان فرهنگ سیاسی··· 15
5) احزاب؛ تعارض با یک پارچگی··· 16
آزادی فعالیت احزاب سیاسی در چارچوب مصالح ملی؛ قاعده استصلاح··· 18
1) عدم برخورد مسلحانه با نظام اسلامی··· 18
2) انتقاد به جای توطئه··· 19
3) عدم وابستگی··· 20
4) عدم ضرار··· 20
5) حمایت مردمی··· 20
6) سازگاری با وحدت ملی و اجتماعی··· 21
پی نوشت ها:··· 23
تفکیک قوا در اندیشۀ امام خمینی
محمد حسین اسکندری
اسماعیل دارابکلایی
مقدمه··· 25
مفهوم تفکیک قوا··· 25
مبانی اصل تفکیک قوا در اندیشه امام··· 28
مظاهر اصل تفکیک قوا در اندیشه امام··· 33
کتابصفحه 435
امام و تفکیک قوا به شکل رایج··· 35
تفکیک و استقلال نسبی قوا··· 38
استقلال قضات در اندیشه امام··· 41
تبیین تفکیک قوا با توجه به اندیشه امام خمینی··· 44
نتیجه و جمع بندی··· 49
هم آهنگی و استقلال نسبی قوا··· 53
استقلال نسبی قوا··· 57
پی نوشت ها:··· 61
اصول و مبانی دیپلماسی اسلامی
دکتر محمدرضا دهشیری
مقدمه··· 63
الف) قاعدۀ نفی سبیل··· 64
1 ـ جنبۀ سلبی قاعدۀ نفی سبیل··· 64
2 ـ جنبۀ ایجابی قاعدۀ نفی سبیل··· 67
ب) اصل دعوت··· 70
1 ـ اهداف دعوت··· 71
2 ـ اصول و مبانی دعوت··· 72
3 ـ شیوه های دعوت··· 75
ج) اصل تولّی و تبرّی··· 76
1 ـ روابط برادرانه با کشورهای اسلامی··· 78
2 ـ روابط دوستانه با کشورهای کافر غیر متخاصم··· 79
3 ـ روابط خصمانه با کشورهای کافر متحارب··· 80
4 ـ روابط خصمانه با کشورهای مسلمان فاجر و خائن··· 82
د) اصل تألیف قلوب··· 83
1 ـ حمایت از مسلمانان··· 84
2 ـ حمایت از مستضعفان و نهضت های رهایی بخش··· 85
ه ـ اصل پای بندی به قراردادها و عرف بین المللی··· 86
1 ـ وفای به معاهدات بین المللی··· 86
کتابصفحه 436
2 ـ پای بندی به عرف بین المللی··· 89
نتیجه گیری··· 92
پی نوشت ها:··· 95
قلمرو حقوق فردی در حکومت اسلامی
محمد کاظم رحمان ستایش
مقدمه··· 101
مفهوم حقوق فردی··· 101
1 ـ حقوق طبیعی یا فطری··· 101
2 ـ حقوق خصوصی··· 102
3 ـ حقوق سیاسی··· 102
معنا و مبنای حق··· 103
1 ـ مکتب شخصی یا مکتب اراده··· 104
2 ـ مکتب قرارداد اجتماعی··· 104
3 ـ ماهیّت آمیختۀ حق··· 104
4 ـ دیدگاه جدید··· 105
قلمرو حقوق فردی در مکاتب مختلف··· 105
1 ـ حقوق فرد و حکومت در مکتب شخصی··· 105
نقد این دیدگاه··· 106
2 ـ حقوق فردی و حکومت در مکتب قرارداد اجتماعی··· 106
نقد این دیدگاه··· 107
3 ـ دیدگاه ماهیّت آمیخته و حقوق فردی··· 107
4 ـ قلمرو حقوق فردی در دیدگاه جدید··· 107
نقد این دیدگاه··· 108
حق از دیدگاه فقه اسلامی··· 108
توضیح مبنای حق در فقه اسلامی··· 108
مبنای حق از نظر این دیدگاه··· 109
منشأ حق··· 110
کتابصفحه 437
نقش اجتماعی حق··· 111
حقوق فردی در حکومت اسلامی··· 113
مبانی تحدید حقوق فردی در حکومت اسلامی··· 115
1 ـ مصلحت عمومی··· 115
2 ـ قانون··· 119
3 ـ اصول هم زیستی اسلامی··· 125
5 ـ مجازات··· 129
6 ـ معاهده··· 131
7 ـ عدالت اجتماعی··· 132
پی نوشت ها:··· 134
قلمرو مالکیت خصوصی و حکم مصادره اموال
حسین سیمائی
مقدمه··· 137
الف ـ تبیین موضوع··· 137
ب ـ گسترۀ تحقیق··· 138
ج ـ طرح تحقیق··· 139
1) مالکیت در اسلام و دیدگاه های امام خمینی··· 139
الف ـ انواع مالکیت··· 139
ب ـ مشروعیت مالکیت خصوصی··· 141
ج ـ محدودیت مالکیت خصوصی··· 141
2) ماهیت مصادره اموال··· 142
الف ـ تعریف مصادرۀ اموال··· 142
ب ـ تفاوت مصادره اموال با ملی کردن آن··· 144
ج ـ تفاوت مصادره اموال با جزای نقدی··· 144
د ـ مصادره مسئله حقوقی یا جزایی··· 145
3) تاریخچه مصادره اموال در جمهوری اسلامی··· 145
4) مبانی فقهی مصادره اموال و دیدگاه های امام خمینی··· 147
الف ـ اصطلاح مصادره اموال در فقه··· 147
کتابصفحه 438
ب ـ حرمت و بطلان مصادره اموال مشروع··· 148
ج ـ انواع مصادره اموال··· 149
3 ـ مصادره به عنوان حکم حکومتی··· 151
د ـ حل تعارض مشروعیت مالکیت خصوصی و حکم مصادره اموال··· 153
5) مبانی حقوقی مالکیت خصوصی و مصادره اموال در حقوق ایران··· 153
الف ـ مشروعیت مالکیت خصوصی در حقوق ایران··· 153
ب ـ اموال عمومی در حقوق ایران··· 154
ج ـ مبانی حقوقی مصادره اموال··· 154
2 ـ قوانین مربوط:··· 157
الف ـ قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران··· 158
ب ـ قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران··· 158
ج ـ قانون لغو مالکیت اراضی شهری و کیفیت عمران آن··· 159
د ـ قانون معادن··· 160
ه ـ قانون نحوه اجرای اصل 49 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران··· 160
پی نوشت ها:··· 162
جایگاه عدالت در فقه سیاسی شیعه
سیّد نورالّدین شریعتمدار جزائری
مقدمه··· 165
مفهوم عدالت··· 166
عدالت نهادی و قراردادی است و یا حقیقت مستقل و اصیل دارد؟··· 167
فقه و عدالت··· 168
مفهوم فقه سیاسی··· 170
عدالت کارگزاران اسلام··· 171
عدالت رهبر··· 171
عدالت مرجع تقلید··· 173
عدالت قاضی··· 174
عدالت شاهد··· 176
عدالت امام جماعت و جمعه··· 179
کتابصفحه 439
عدالت در قضاوت··· 181
عدالت در اقتصاد اسلام··· 183
عدالت در بودجه عمومی··· 186
قاعده عدالت، گره گشای قضاوت··· 188
عدالت جزایی··· 190
نتیجه تحقیق··· 191
پی نوشت ها:··· 193
مجلس از منظر امام خمینی
مهدی منتظر قائم
1 ـ حکومت قانون··· 197
برقراری قانون ؛ هدف همه انبیا··· 198
اهمیّت احکام حکومتی··· 199
تنفر دیکتاتورها از قانون··· 199
2 ـ انتخاب مردم··· 201
ملّتِ فهیم··· 203
انتخاب جمعی··· 203
بی نیازیِ مردم از قیّم··· 203
ردّ رأی اکثریت برخلاف دموکراسی و اسلام است··· 206
معرفی کاندیداها··· 207
عدم جانب داری رهبری از کاندیداهای خاص··· 207
نقشِ پدری روحانیان··· 208
پرهیز از تقلید··· 208
توافق در معرفی کاندیداها··· 209
پرهیز از اختلاف··· 209
تبلیغات در دوران مشروطه··· 211
3ـ نمایندگان مجلس··· 211
مکتبی بودن··· 211
روحانی بودن··· 213
کتابصفحه 440
معتقد به ولایت فقیه:··· 214
معتقد به جمهوری اسلامی و قانون اساسی··· 215
آگاه به تخصص های لازم در مجلس:··· 215
پای بند به اصل نه شرقی نه غربی:··· 216
همگام با محرومین··· 217
امین و شجاع··· 218
دارای حسن سابقه··· 218
4ـ وظایف مجلس··· 219
1 ـ تصویب قوانین اسلامی··· 224
2 ـ پیروی از قانون··· 228
3 ـ پیروی از مردم··· 228
4 ـ حلّ مسائل کلیدی کشور :··· 230
4 ـ استقامت در انجام وظیفه··· 232
5 ـ نظارت بر امور کشور··· 233
6 ـ پرهیز از تفرقه ، و رعایت آداب مناظره··· 233
آداب مناظره و انتقاد··· 237
آداب سؤال و استیضاح··· 238
پی نوشت ها:··· 239
پاسخ گویی مسئولان نظام اسلامی به نهادهای قانونی و مردم
تقی نجاری راد
مقدمه··· 241
پاسخ گویی در اسلام··· 241
ادلّه نظارت و پاسخ گو بودن کارگزاران در نظام اسلامی··· 242
الف ـ وجود احتمال خطا··· 242
ب ـ پیش گیری از فساد مدیران··· 243
ج ـ احقاق حقوق شهروندان··· 244
اهداف پاسخ گو بودن مدیران و مسئولان در نظام اسلامی··· 244
الف ـ حسن جریان امور··· 244
کتابصفحه 441
ب ـ اصلاح امور (تجدید نظر در کارهای اشتباه)··· 245
ج ـ حفظ روحیۀ کارگزاران··· 245
وجوه پاسخ گویی در اسلام··· 246
1) پاسخ گویی به مقام بالاتر··· 246
2 ) پاسخ گویی به مردم··· 248
پاسخ گویی در نظام جمهوری اسلامی ایران··· 250
1 ) پاسخ گویی مسئولان در برابر نهادهای قانونی··· 251
نظارت مجلس خبرگان بر رهبری··· 252
پاسخ گویی قوۀ مجریه در برابر مجلس شورای اسلامی··· 253
پاسخ گویی قوۀ مجریه در برابر قوۀ قضائیۀ··· 255
1 ) دارایی رهبر، رئیس جمهور، وزرا و معاونان··· 255
2 ) حسن اجرای قوانین··· 255
3 ) پاسخ گویی به شکایت ها··· 256
نظام پاسخ گویی در درون قوۀ مجریه··· 257
الف ـ مسئولیت سیاسی رئیس جمهور··· 257
ب ـ مسئولیت وزرا و هیئت وزیران··· 259
2) پاسخ گویی مسئولان در برابر مردم··· 260
شیوه های مؤثر بر پاسخ گویی دولت به مردم··· 261
الف ـ مطبوعات و رسانه های گروهی··· 261
ب ـ احزاب و تشکیلات سیاسی··· 263
ج ـ اجتماعات و راه پیمایی ها··· 264
نتیجه··· 265
پی نوشت ها:··· 267
نظارت بر قدرت سیاسی در اندیشۀ حضرت امام خمینی
سید جواد ورعی
مقدمه··· 269
نظارت درونی··· 269
شرط «عدالت» در ادلّه··· 270
کتابصفحه 442
ضرورت «وارستگی» حاکم··· 272
نقش انحصاری «نظارت درونی»··· 273
بی اعتنایی به نظارت درونی در نظام های سیاسی دنیا··· 274
«نظارت توأمان درونی و بیرونی» در نظام سیاسی اسلام··· 276
گسترۀ نقش عدالت و تقوا··· 277
نظارت بیرونی··· 279
مکتب تشیع و پاسخ گویی حاکم در برابر مردم··· 280
اهرم های نظارت مردم··· 281
1) نصیحت حاکم··· 281
2) امر به معروف و نهی از منکر··· 282
3) نظارت بر مصرف مالیات··· 285
4) بقای شرایط و استمرار وظایف خاص حاکم··· 286
نظارت و قداست رهبری··· 288
پی نوشت ها:··· 289
تأملی در «گسترش احزاب سیاسی»
سیدجواد ورعی
جوامع اسلامی و پدیدۀ احزاب··· 292
فعالیت احزاب در جوامع اسلامی و جوامع دموکراتیک··· 295
تجربه فعالیت احزاب در جوامع اسلامی··· 301
ظهور احزاب در جوامع اسلامی، پدیده ای استعماری··· 301
انقلاب اسلامی و آزادی احزاب··· 304
اختلاف و دشمنی، آفت احزاب در ایران··· 305
خلاصه··· 307
پی نوشت ها:··· 309
امام خمینی و نظم سیاسی بین المللی
سید حسن امین
1ـ موضوع سخن··· 311
کتابصفحه 443
2ـ نظم سیاسی بین المللی در اندیشۀ امام··· 311
2ـ1ـ منظر نظری ··· 311
2ـ2ـ منظر علمی ··· 313
2ـ3ـ نتیجۀ عملی··· 314
3ـ برخورد امام با نظم سیاسی بین المللی در قبل از انقلاب··· 314
4ـ برخورد امام با نظم سیاسی بین المللی در آستانۀ انقلاب··· 317
5ـ برخورد امام با نظام سیاسی بین المللی پس از پیروزی انقلاب··· 322
5ـ1ـ گروگان گیری··· 322
5ـ2ـ فتوای ارتداد سلمان رشدی··· 322
5ـ3ـ نامۀ امام به گورباچوف··· 324
5ـ4ـ فروپاشی شوروی سابق··· 324
6ـ برخورد امام با رسانه های جمعی غرب به عنوان بازیگران صحنۀ··· 325
سیاست بین المللی··· 325
7ـ تطوّر اندیشه های امام در سیاست فرامرزی··· 326
8ـ مطالعۀ موردی انقلاب ایران و انگلیس··· 328
9ـ برخورد ایران با انگلیس در خصوص جنگ تحمیلی··· 330
10ـ نتیجه··· 330
پی نوشت ها:··· 333
سیاست خارجی دولت اسلامی
سید صادق حقیقت
مقدمه··· 335
1) اصول و مبانی سیاست خارجی··· 337
2) سیاست خارجی دولت اسلامی و مقتضیات مدرنیته··· 342
3) تکلیف گرایی··· 344
4) نظریه توطئه··· 348
5) مسئولیت های فرا ملی و منافع ملی··· 351
6) اصل «نه شرقی، نه غربی»··· 353
7) الزام به تعهدات و قراردادهای بین المللی و ارتباط با مجامع جهانی··· 354
کتابصفحه 444
8) روابط با کشورهای دیگر و اصل عدم مداخله··· 357
نتیجه··· 361
پی نوشت ها:··· 363
منافع ملی از دیدگاه امام خمینی
اسماعیل دارابکلایی
مقدمه··· 367
پیشینۀ تاریخی منافع ملی··· 368
ضرورت تحقیق دربارۀ منافع ملی··· 373
مفهوم منافع ملی··· 374
علل ایهام و اختلاف در تعریف··· 375
نقد و بررسی··· 378
تعریف منافع ملّی··· 381
تحقیق در مسئله··· 383
تعیین منافع ملی از دید امام··· 386
1) حفظ موجودیت و هویت جامعه··· 386
2) حفظ نظام··· 390
3) ضرورت تشکیل حکومت اسلامی و پاس داری از آن··· 392
4) بهره گیری از امکانات مادی و معنوی··· 395
5) وحدت و هم دلی··· 396
6) پیروی از اهل بیت عصمت و طهارت··· 400
7) تحمّل مشکلات و سختی ها··· 401
پی نوشت ها:··· 406
مصالح ملی معیار روابط برون مرزی
مهدی عباسی
مقدمه:··· 409
مفاهیم··· 410
1 ـ دولت اسلامی··· 410
کتابصفحه 445
2 ـ سیاست خارجی دولت اسلامی··· 411
مصالح ملی و فرق آن با منافع ملی··· 412
نسبت مصالح با منافع··· 414
مفهوم منافع ملی··· 415
تنها ملاک عمل در روابط برون مرزی··· 415
چگونگی و مرجع تشخیص مصالح ملی··· 416
چگونگی مصلحت اندیشی رهبران دین··· 419
مصالح روز (مقتضیات زمان)··· 420
مصالح مرسله و رابطه آن با مصالح ملی··· 421
تفسیر مصالح ملی بر اساس اصول و اهداف··· 424
اهداف؛ محور مصالح ملی··· 425
هدف های حیاتی··· 426
هدف های متوسط··· 427
هدف های بلند مدت··· 428
مصالح ملی و نزاحم اهداف و اصول در سیاسست خارجی··· 429
تزاحم اصول و اهداف··· 430
نتیجه گیری··· 431
پی نوشت ها:··· 433
کتابصفحه 446