حقوق زن و شوهر نسبت به یکدیگر
[سؤال 10667] 6036
بسمه تعالی
محضر مقدس حضرت امام، امید مستضعفان ایران، با نهایت احترام معروض می دارد:
بفرمایید از نظر شرع و قانون مقدس اسلام اگر شوهر، شاغل بودن زن را صلاح نداند و شاغل بودن زن باعث از هم پاشیدن زندگی زناشویی شوهر شود، بفرمایید از نظر شرع و قانون اسلام شوهر حق ممانعت او را دارد یا نه؟
بسمه تعالی، اشتغال زن اگر موجب تضییع حقوق زناشویی شوهر نباشد مانع ندارد ولی بیرون رفتن زن از خانۀ شوهر منوط به اجازۀ شوهر است.
[سؤال 10668] ----> 1270
4. آیا مرد می تواند به خاطر خصومتش با خانواده زنش مانع رفتن همسرش به منزل پدرش بشود؟
بسمه تعالی، خروج زن از منزل موقوف بر اجازۀ شوهر است.
[سؤال 10669] ----> 7158
5. از لحاظ شرع مقدس آیا افرادی که به لحاظ مأموریت و خدمت برای جمهوری اسلامی به شهرهایی دور از خانه و زندگی می روند و دور از همسر، آیا از لحاظ شرعی اشکالی دارد؟ در صورتی که این دوری طوری باشد که نتواند در ماه حداقل یک بار به خانه بیاید و با رضایت همسر هم نباشد، چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، در عمل به وظائف محوله رضایت همسر معتبر نیست.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 293
[سؤال 10670] 6037
بسمه تعالی
با سلام و درود فراوان به رهبر و امام عزیز و بزرگوار
این جانب در بسیج مسجد محل در هفته یک شب پاسداری می دهم، مدتی قبل ازدواج کردم. بعد از ازدواج همسرم با رفتن من به بسیج مخالفت کرده و علت آن این بوده است که مادر همسرم او را مدیون کرده بود. غرض از نوشتن این نامه هم همین مسأله بوده که آیا همسرم با وجود این که مدیون شده است، آیا می تواند به من اجازه بدهد که به فعالیت خود در بسیج ادامه بدهم یا خیر؟
بسمه تعالی، شما در انتخاب شغل اختیار دارید و همسر شما و مادر او در آن دخالتی ندارند.
[سؤال 10671] 6038
بسمه تعالی
حضور محترم دفتر امام خمینی، مدّ ظله، پس از عرض سلام و آرزوی تندرستی و موفقیت، لطفاً به سؤالات این جانب پاسخ لازم و کافی را بدهید:
1. مدت دو ماه و اندی می شود که شوهرم مرا ترک کرده و با وجود داشتن دو دختر هجده و شانزده ساله و یک پسر بیست و یک ساله، برای ما خرجی نگذاشته است. البته من مقداری پس انداز دارم؛ ولی این مقدار را برای روز مبادا گذاشته ام. آیا از جهت شرعی این اجازه را دارم که از وسایل خانه که مربوط به شوهرم است، بفروشم و امرار معاش کنیم؟
بسمه تعالی، بدون مراجعه به محکمۀ شرعیه، حق چنین کاری را ندارید.
2. یکی از دوستانم در رژیم گذشته با پسری ازدواج کرد که چون جزو دستگاه رژیم گذشته بود در ایران نمی تواند به سر ببرد، از طرفی این دو نفر فقط عقد یکدیگر هستند آن هم مدت دار و به مدت نود و نه سال. این دختر دیگر نمی خواهد با شوهرش پیمان داشته باشد. آیا یک طرفه می تواند طلاق بگیرد یا خیر؟ در صورت عدم امکان، آیا اگر شوهرش حاضر بشود بگوید بخشیدم؛ این عقد باطل است یا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 294
خیر؟ لازم به تذکر است که این دختر هنوز هیچ گونه رابطه ای با شوهرش نداشته است و همچنان باکره است.
بسمه تعالی، عقد مدت دار طلاق ندارد و تا مدت تمام نشده یا شوهر، آن را نبخشیده؛ به حال خود باقی است و اگر شوهر بگوید مدت را بخشیدم عقد به هم می خورد.
3. آیا در نظر امام چادر بهتر پاسخ گوی حجاب لازم است یا مانتو و روسری؟
بسمه تعالی، به هر نحو، مقدار واجب پوشیده شود کفایت می کند و چادر بهتر است.
4. آیا اگر زن و شوهری طلاق بگیرند، باز هم باید دختر برای ازدواج از پدرش اجازه بگیرد یا خیر؟ در صورتی که آن پدر را نتوان پیدا کرد باید چه کرد؟
بسمه تعالی، اجازه پدر در ازدواج دختر باکره شرط است. بلی در صورت نیاز دختر به ازدواج اگر پدر غایب است و تحصیل اجازه ممکن نیست اجازه معتبر نیست.
[سؤال 10672] ----> 44
2. آیا پدر خانواده می تواند همسر و بچه هایش را که مرتکب خلاف های جزیی و کلی دینی و اجتماعی و خانوادگی می شوند، تنبیه نماید؟ در غیر این صورت اگر به هیچ وجه نتواند آن ها را متنبه نماید، ترک و یا طرد آن ها جایز است یا خیر؟ از نظر شرع و قانون چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، قطع رحم جایز نیست و تنبیه اولاد به مقداری که موجب دیه نشود و متعارف باشد، مانع ندارد، ولی زدن زن جایز نیست.
[سؤال 10673] ----> 6647
3. کسی زن خود را مجبور کند به کار صحرایی مثل چوپانی یا دهقانی یا درو کردن یا گلیم بافی یا قالی بافی، آیا زن می تواند از شوهر خود مزد بگیرد؟ شما امر بفرمایید.
بسمه تعالی، حق دارد اجرت بگیرد.
[سؤال 10674] 6039
بسمه تعالی
1. اگر زن بدون اجازۀ شوهر کار کند و حتی دستمزدش را به مصارف خانوادگی
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 295
برساند؛ آیا در نظر اسلام صلاح است یا خیر؟ وضع و تکلیف شوهر چه خواهد بود؟
بسمه تعالی، کار کردن زن منوط به اجازۀ شوهر نیست؛ ولی خروج زن از خانه بدون اجازۀ شوهر جایز نیست.
2. با آن که زن کار می کند و بعضی از مشکلات زندگی را با پول خود برطرف می نماید؛ آیا حق دارد که سهمی از اختیارات شوهرش را در امور اخلاقی و مدیریت خانوادگی سلب نماید؟
بسمه تعالی، حقوق شوهر سلب نمی شود.
3. آیا شوهر می تواند با تشخیص دادن دخالت غیر منطقی اطرافیان همسرش، وی را از معاشرت با آنان منع نماید؟
بسمه تعالی، اگر مستلزم خارج شدن زن از منزل یا ورود دیگران در خانه شوهر است، می تواند از خروج زن از خانه و ورود دیگران ممانعت نماید.
4. آیا کسی که مدت 25 سال زادگاهش را ترک کرده و حتی یک بار هم به آن جا نرفته و ملک و زمین های ارثی از پدرش در 25 سال پیش به وی رسیده و در این مدت او هیچ گونه زحمتی برای آنان به عمل نیاورده، حق دارد تمام وسایل ارثی با بهره و سود او را دریافت نماید؟
بسمه تعالی، ملکیت سهم الارث با نرفتن به محل و طول زمان سلب نمی شود و همچنین عواید و منافع آن تابع اصل ملک است.
5. پدری وصیت نموده و یکی از فرزندانش را وصی خود قرار داده و مقداری پول جهت مخارج حج تعیین کرده و با آن که پدر مستطیع بوده پول را در اختیار وصی قرار داده و وصی از رفتن حج امتناع نموده و می گوید: جهت نماز و روزه، پول به مصرف رسیده است. تکلیف الباقی وارث ها در این امر چه خواهد بود؟
بسمه تعالی، بر عهده وصی است که حج را انجام دهد.
به امید پیروزی لشکر حق بر باطل، والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
[سؤال 10675] ----> 5608
3. در هر یک از این صُوَر اگر با عدم رضایت شوهر روبه رو شود (یعنی شوهر بگوید من راضی نیستم که صورت خودت را بپوشانی) چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، مرد حق ندارد در این جهت زن را تکلیف کند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 296
[سؤال 10676] 6040
بسمه تعالی 10 / 3 / 1361
با سلام و درود به بندگان صالح خداوند، خصوصاً شهدای انقلاب اسلامی و عرض ادب خدمت نایب بر حق امام زمان (عج)، چند دقیقه ای تصدیع اوقات می کنیم.
زنی معلم است و این امر را یک فریضۀ شرعی می داند و از طرفی هم شوهرش عقیده و اصرار دارد که کارش بیرون از خانه، مانع از رسیدگی و تربیت کردن صحیح فرزندانش می شود و می بایست یا وقت خود را صرف کارش نماید و یا تربیت و سرپرستی فرزندانش، تکلیفش چیست؟ خداحافظ شما تا ظهور امام زمان (عج)
بسمه تعالی، خارج شدن زن از منزل باید با اجازۀ شوهر باشد؛ ولی شوهر نمی تواند او را وادار به رسیدگی به فرزندان نماید.
[سؤال 10677] ----> 5598
3. آیا انجام فریضه باید به اجازه شوهر باشد یا با توجه به حدیث «طلب العلم فریضة علی کلّ مسلم ومسلمة» زن می تواند بدون اجازه شوهر به تحصیل ادامه دهد یا خیر؟ حق شوهر در این مورد چیست؟ همچنین در مورد جهاد سوادآموزی، آیا فراگرفتن دانش منوط به اجازه شوهر می باشد؟ اگر شوهری مانع تحصیل همسرش باشد چه حکمی برای زن مترتب است؟
بسمه تعالی، تحصیل و سوادآموزی زن موقوف به اجازه شوهر نیست، ولی خارج شدن زن از منزل باید با اجازۀ شوهر باشد، مگر در واجبات.
[سؤال 10678] 6041
بسمه تعالی 8 / 10 / 1361
دفتر محترم حضرت امام خمینی، احتراماً؛ به عرض مبارک می رساند که:
ما زنان ایرانی مقیم پونه، در تاریخ ششم محرم الحرام 1403 تشکیل شورای
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 297
اسلامی داده ایم؛ چون ضد انقلاب و منافقین در این شهر رخنه کرده و با کمال بی شرمی شایعه پراکنی و بدگویی به امام عزیز، خمینی کبیر و بدنام کردن جمهوری اسلامی پرداخته اند. متأسفانه مردان ما و انجمن اثنی عشری مهر سکوت بر لب زده و هیچ گونه عکس العملی از خود نشان نمی دهند. ما زنان تصمیم گرفتیم که زینب گونه پیام خون شهدا و گفته های امام عزیزمان را به گوش مردم مستضعف هند برسانیم؛ چون انجمن اثنی عشری اجازه نداد که دانشجویان اسلامی هم در امامباره بیایند و راه این از خدا بی خبران را سدّ کنند. (امامباره، حسینیۀ بزرگی است که حاجی محمد جواد اصفهانی برای ایرانیان مقیم پونۀ هندوستان وقف نموده است). متولیان این امامباره هم متأسفانه از اسلام و انسانیت بویی نبرده اند. با دانشجویان عزیزی که می آمدند و دعای کمیل و ندبه می خواندند و رزمندگان اسلام و امام عزیز را دعا می کردند، از در مخالفت درآمدند و تصمیم گرفتند که دانشجویان را از آن جا که سنگر اسلام شده بیرون کنند. و گفتند که بایستی رأی گیری کنیم. بعد هم همین انجمن اثنی عشری به درب خانه یک یک از این مردم مستضعف رفته و از آن ها خواستند که بر علیه دانشجویان اسلامی رأی بدهند. چون اعضای این انجمن از طاغوتیان هستند و با دین و اسلام مخالف هستند؛ دانشجویان را از امامباره بیرون کردند. این عمارت بدون استفاده افتاده و پایگاه ضد انقلاب شده است، ولی دانشجویان باید برای انجمن اسلامی خودشان هر ماه سه هزار روپیه اجاره بپردازند.آیا این بی انصافی نیست؟! از شما می خواهیم با فرستادن یک نفر با شخصیت به محل، به ندای حق طلبانۀ ما پاسخ داده و مردم را به راه راست هدایت کنید. شورای اسلامی زنان، به سفارت و کنسول گری جمهوری اسلامی نامه نوشته است که هرگونه نشریاتی جهت تبلیغ اسلام در دسترس دارند به آدرس شورای اسلامی زنان بفرستند تا ما هم بتوانیم به نوبۀ خود برای اسلام عزیز تبلیغ نماییم. ناگفته نماند که قبل از انقلاب، دبستانی برای ایرانیان مقیمی بوده که فارسی درس می دادند و بعد از انقلاب بسته شده است. اکنون به گفتۀ
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 298
امام عزیز که می گویند: حتی پیرزنان و پیرمردها هم باید سواد داشته باشند؛ ما به کمک خواهران دانشجوی اسلامی می خواهیم مدرسه را باز کنیم، ولی انجمن اثنی عشری مخالفت می کند و می گوید هر کس می خواهد فارسی یاد بگیرد، برود ایران. ضمناً چون کسی نیست که به مسائل ما پاسخ بدهد؛ خواهش داریم جواب مسائل ما را مرقوم فرمایید.
1. تکلیف زنی که مردش مجبورش کند که نماز نخواند و حجابش را بردارد، چیست؟
بسمه تعالی، اطاعت شوهر در امر به ترک نماز و حجاب واجب، جایز نیست.
2. زنی که بی حجاب است و حاضر نیست که با حجاب شود، آیا می تواند عضو شورای اسلامی باشد؟
بسمه تعالی، عضو شورای اسلامی باید متعهد به اسلام و عامل به دستورات دینی باشد.
3. آیا حسینیه ای که در قدیم از طرف شخص مسلمانی وقف شده، مسلمانان حق دارند در آن بنشیند و درباره اسلام و جمهوری اسلامی بحث و گفت وگو نمایند. اگر متصدیان این حسینیه بخواهند جلوی تبلیغات اسلامی را بگیرند و بگویند که محل نمازگزاری است، تکلیف چیست؟
بسمه تعالی، استفاده از حسینیۀ موقوفه، تابع مقررات وقف است و کسی حق ندارد از استفاده مطابق با جهت و مصلحت وقف ممانعت کند.
4. فرق بین ایرانی مسلمان مقیم، با یک دانشجوی مسلمان پیرو خط امام چیست؟ تکلیف ما زنان که پیرو خط امام و قرآن هستیم، با کسانی که بین ما و دانشجویان متعهد به اسلام تفرقه می اندازند ولو شوهر یا فرزندمان باشند چیست؟
بسمه تعالی، بین مسلمانان از زن و مرد فرقی نیست و همه موظف هستند از اسلام و رهنمودهای آن تبعیت کنند و از تفرقه که موجب ضعف و شکست می شود حذر کنند.
5. آیا صلاحیت شورای اسلامی زنان یا مردان متعهد در خارج از کشور، کمتر است از یک انجمنی که بر مردم تحمیل شده و در دوران منحوس پهلوی برای شاه معدوم سر و دست می شکسته و هنوز هم امیدوار است که بچه او به کشور بازگشته و سلطنت نماید؟
بسمه تعالی، هر کس از زن و مرد در حدود توان خود با مراعات ضوابط اسلامی، موظف است در خدمت به اسلام و معرفی آن و توحید صفوف مسلمین کوشا باشد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 299
[سؤال 10679] ----> 5614
3. اگر شوهر راضی نباشد، زن می تواند برای جبهه خدمت کند؛ از قبیل خیاطی، بافندگی، عزیمت به جبهه و غیره؟
بسمه تعالی، در صورتی که بدون اجازۀ شوهر از منزل خارج نشود، مانع ندارد.
[سؤال 10680] ----> 7314
7. مرد حق دارد به زنش بگوید موهای خود را کوتاه نکن یا خیر؟
بسمه تعالی، حق ندارد؛ ولی باید مراعات حال شوهر را بنماید.
[سؤال 10681] 6042
بسمه تعالی 29 / 6 / 1361
دفتر مخصوص امام خمینی، رهبر عالی قدر و کبیر کشور جمهوری اسلامی ایران
محترماً به استحضار آن مقام می رسانم: از نظر شرع مقدس اسلام، به دو مسأله برخورد نموده ام که برای این جانب لاینحل می باشد. خواهشمندم در حل آن این جانب را یاری نمایید و جواب را کتباً پاسخ گو باشید.
1. آیا در قانون شرع مقدس اسلام، زن می تواند بدون اجازۀ شوهر از منزل خارج شود؟
2. آیا در قانون شرع مقدس اسلام، زن می تواند بدون اجازۀ شوهر در مؤسسه ای مشغول کار باشد؟
سلامتی و سعادتمندی جناب عالی را در خدمت به اسلام و مسلمین از خداوند متعال خواستاریم. والسلام علی عباد الله الصالحین
بسمه تعالی، کار کردن زن در بیرون منزل اگر منافی با حقوق زناشویی شوهر نباشد، با حفظ حجاب، اشکال ندارد؛ ولی خروج زن از منزل منوط به اجازۀ شوهر است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 300
[سؤال 10682] 6043
بسمه تعالی
حضرت آیت الله حاج آقا سید روح الله الموسوی الخمینی، السلام علیکم، از محضر آن بزرگوار سؤالی داشتم تا در مورد مسأله ای که برای این فرزند حقیرتان پیش آمده، از لحاظ شرعی کسب تکلیف نمایم. ان شاء الله با راهنمایی شما از این سردرگمی بیرون آیم.
در مورد مسأله کار کردن زن، وقتی شوهر قلباً ناراضی بوده ولی برای حفظ مصالح زندگی مخالفتی نمی نماید، آیا زن می تواند کار کند؛ در صورتی که پدر زن به خاطر کمبودهای زندگی اصرار زیادی در این امر دارد؟ البته آن قدر دستشان تنگ نیست که نتوانند در حد ابتدایی نزدیک به متوسط، زندگی را تأمین نمایند و خود زن هم به خاطر نارضایتی شوهر، راضی به کار کردن نیست؛ چون در این صورت، اسلام و شرع اسلام را بهتر رعایت می کند؛ اما برای این که احترام پدرش حفظ شود و از داماد خود روگردان نشوند، نمی داند که چه بکند؟ خواهشمندم این سؤال مرا صریح ـ طوری که دیگر سؤالی برایم پیش نیاید و نگرانی نداشته باشم ـ جواب فرمایید که آیا در این شرایط، رضایت شوهر واجب تر است بر زن یا رضایت پدر؟ و اصولاً آیا زن باید رضایت شوهر را در همۀ مسائل زندگی به دست آورد یا نه؛ به خصوص که شوهر، شخصی مؤمن و متّقی است؟ از لطف پدرانۀ شما بی نهایت سپاسگزارم.
بسمه تعالی، کار کردن زن اگر مستلزم بیرون رفتن از خانه نیست و موجب تضییع حق شوهر نمی شود، مانع ندارد؛ ولی اگر باید از خانه بیرون برود یا حق شوهر از بین می رود، بدون اجازۀ شوهر جایز نیست.
[سؤال 10683] 6044
بسمه تعالی 27 / 10 / 1361
محضر مقدس رهبر کبیر انقلاب و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، مرجع عظیم الشأن، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، با تقدیم سلام و درود به
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 301
پیشگاه مقدس حضرت عالی و سلام و درود به روان پاک شهیدان اسلام، خواهشمند است جواب سه سؤال زیر را مرقوم فرمایید:
همسر من مالک نیم دانگ از شش دانگ خانۀ مسکونی پدرم می باشد و فعلاً هم مستأجر دیگری هستیم. پدرم شدیداً اصرار دارند که نیم دانگ همسرم را خریداری نموده و قیمت آن را به وی بپردازند، ولی چون با پول آن حتی ارزان ترین و کوچک ترین خانۀ قابل استفاده را هم نمی توان تهیه نمود، همسرم موافق نیست.
1. آیا من که اختیار همسرم را دارم، می توانم او را مجبور سازم که نیم دانگ خانه اش را بفروشد و پولش را دریافت دارد تا رضایت پدرم حاصل شود؟
بسمه تعالی، حق ندارید و شوهر، اختیار همسرش را ندارد و طرفین، حقوق متقابله ای دارند که باید عمل کنند.
2. آیا اگر همسرم راضی به فروختن نیم دانگ خانه اش شد، پدر همسرم حق دارند به او اجازه ندهند و یا سند آن را که نزد خودشان است، در اختیار وی قرار ندهند؟
بسمه تعالی، حق ندارند.
[سؤال 10684]
3. آیا در صورتی که مجاز باشم که همسرم را مجبور به فروختن نیم دانگ خانه اش بنمایم، پدر همسرم حق دارند سند آن را در اختیار من نگذارند؟
بسمه تعالی، شما حق ندارید او را مجبور کنید.
[سؤال 10685] ----> 1074
2. بگویید زن شوهردار مسلمان چگونه باید تقلید کند؟ و می تواند عقیدۀ دیگری به جز اسلام داشته باشد و در این صورت سزایش چیست؟
بسمه تعالی، زن در تقلید، مستقل است؛ ولی در امور زناشویی باید از شوهر اطاعت کند و بدون اجازۀ شوهر نمی تواند از منزل خارج شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 302
[سؤال 10686] 6045
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله العظمی، حجة الکبری، رهبر انقلاب اسلامی، امام خمینی، دام ظله العالی، با درود به شهدای اسلام، و با آرزوی موفقیت رزمندگان کفر ستیز اسلام در جبهه های نبرد با استکبار جهانی. به عرض عالی می رساند که:
خواهری با آقایی، در ژانویه 1977 ازدواج نمود و بعد از عروسی معلوم گشت که شوهرش تارک الصلاة و دائم الخمر است. هر وقت که داخل خانه می شود، در حال مستی زنش را کتک می زند، و گاهی بطری مشروب را به خانه می آورد و به زنش اصرار می کند که با او مشروب بخورد، و نماز و روزه را ترک نماید، و در صورت امتناع، زنش را مورد ضرب و شتم قرار می دهد. روزی با دوستان وارد خانه شد که همۀ آن ها مشروب خورده بودند، و به زنش دستور داد که از دوستانش پذیرایی کند و به خاطر امتناع زنش را کتک زد. از روزی که این خواهر ازدواج کرده است تا به حال ـ که سال ششم آغاز گردیده ـ نان و نفقه هم از ناحیه شوهر دریافت نکرده است.
لازم به یادآوری است که این خواهر از شخص نامبرده، دختری شش ساله هم دارد، ولی چون دختر بچه دیده است که پدرش مادرش را کتک می زند از پدر ترس دارد. این قضیه با آقای سید شبیه الحسن رضوی هندی که بنا به دعوت خوجه جماعت لندن، از طریق سازمان تبلیغات تهران، به عنوان عالم محل تشریف آورده اند، در میان گذاشته شد. ایشان گفتند که امام امت دستور صادر فرمایند، تا این که بنده طبق آن دستور عمل کنم. لذا خواهشمند است که آن امید مستضعفین جهان و رهبر کبیر مسلمانان و مرجع تقلید شیعیان، تکلیف این خواهر را روشن فرمایند.
بسمه تعالی، اگر بودن زن در منزل شوهر مزبور حرج است، می تواند از منزل او برود و در جای دیگر زندگی کند، ولی اختیار طلاق در دست شوهر است و تا او را طلاق نداده، نمی تواند به دیگری شوهر نماید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 303
[سؤال 10687] 6046
بسمه تعالی 10 / 8 / 1361
محضر مبارک حضرت امام خمینی، رهبر و مرجع عالی قدر اسلام
با تقدیم عرض سلام خالصانه، استدعا دارم اعلام فرمایند:
اگر دختری که در دبیرستان مشغول تحصیل است، به عقد جوانی درآید ولی هنوز در خانۀ پدر به سر برده و جشن عروسی نگرفته وکمترین آرایش و تغییری در صورت و رفتارش نداده و با حجاب اسلامی رفت و آمد می نماید، به دبیرستان رفتن او از نظر شرعی بلااشکال است یا خیر؟ تقاضا دارم نظرمبارک را ذیلاً مرقوم فرمایند. مزید دعاگویی است.
بسمه تعالی، اگر با رضایت شوهر از منزل خارج می شود مانع ندارد.
[سؤال 10688] ----> 465
5. اگر همسر این جانب زدن مقنعه را برای حجاب سر و صورت بر من واجب کند ـ در حالی که روسری بلند، تیره و ضخیم نیز حجاب باشد ـ مسأله چگونه است؟
بسمه تعالی، بهتر است از شوهر در این باره اطاعت کند.
[سؤال 10689] 6047
بسمه تعالی
محضر مقدس حضرت آیت الله العظمی امام خمینی متع الله المسلمین بطول بقائه
1. بانوانی که قصد شرکت در جلسات دینی از قبیل قرآن، دعای ندبه، دعای کمیل و نماز جمعه را دارند ولی با منع شوهران مواجهند باید از گفته آن ها اطاعت کنیم یا خیر؟
بسمه تعالی، خروج از منزل منوط به اجازۀ شوهر است.
2. وظیفه کسی که روز جمعه می خواهد نماز ظهر بخواند صبر کردن تا گذشتن وقت نماز جمعه است یا نه؟
بسمه تعالی، صبر کردن لازم نیست و نماز جمعه واجب تخییری است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 304
3. آیا حاکم می تواند شخصی را مجبور به پرداخت خمس کند یا پرداخت به خود خمس دهنده واجب است؟
بسمه تعالی، ولی امر می تواند بدهکار خمس را الزام به پرداخت آن نماید.
4. اشیایی که از قبیل فرش و غیره مورد احتیاج شخص بوده و تهیه کرده ولی پس از چند بار مصرف دیگر احتیاجی به آن نیست آیا خمس آن را باید پرداخت کند یا نه؟
بسمه تعالی، اگر از ارباح مکاسب به حساب مؤونه تهیه شده هر موقع که از مؤونه بودن خارج شده خمس دارد.
5. اگر شخصی در سر سال خمسی پول خود را که سرمایه اوست داده و سرمایه اش فرضاً ده هزار تومان بوده در سال دیگر وقت حساب دو هزار تومان کسر دارد در سال سوم دو هزار تومان از سال دوم کمتر دارد در سال چهارم موجودی فعلی او به ده هزار تومان رسیده آیا باید خمس مازاد در سال سوم را که شش هزار تومان است بدهد یا چون اصل سرمایه اش ده هزار تومان بوده خمس دارد؟
بسمه تعالی، ضرر سال قبل از ربح سال بعد جبران نمی شود و ربح سال بعد در زاید بر مؤونه خمس دارد.
6. اهمیت نماز جمعه و اخبار که در مذمّت ترک و توبیخ تارک آن وارد شده آیا مخصوص زمان حضور است یا زمان ما را نیز که به فتوای آن حضرت واجب تخییری است شامل می شود؟
بسمه تعالی، در حال حاضر نماز جمعه واجب تخییری است و آثار واجب تعیینی بر آن مترتب نیست.
7. در تحریر الوسیله در مسأله شماره 4 مربوط به نماز آیات فرموده اید: «یختص الوجوب بمن فی بلد الآیة» ولی به بنده می گویند که به وسیله تلفن از دفتر سؤال کردیم گفته اند که اگر در شهری خورشید گرفت به مردم شهرهای دیگر لازم است نماز آیات بخوانند تقاضای جواب دارم.
بسمه تعالی، حکم همان است که در تحریر الوسیله مرقوم است.
[سؤال 10690] 6048
بسمه تعالی
اعضای دفتر امام خمینی
زنی 36 ساله هستم که دارای شش فرزند می باشم. دخترم را شوهر داده ام و الآن بچه بزرگم که پسر است چهارده ساله می باشد. هفت سال پیش شوهرم مرد و مرا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 305
بدون خرج و محتاج گذاشت. دو سال بعد از فوت شوهرم، برادرش که دارای زن و فرزند می باشد، به خاطر محرم بودن و کمک به ما، مرا صیغه دائمی کرده؛ اما خانه ما با خانه شوهرم فرق می کند و من بعضی از مواقع که می خواهم جایی بروم، مثلاً با مادر و زن برادرم و یا دخترم ـ که در خانۀ شوهر است ـ به دکتر بروم، دسترسی به شوهرم ندارم تا از او اجازه بگیرم. بعد از این که او را می بینم تا من بخواهم به او بگویم، او می گوید: «من راضی نیستم» و بگو و مگو می کنیم و ناراحتی ایجاد می شود. من می دانم که باید از او اجازه بگیرم؛ ولی نمی توانم.
مرا در این مورد راهنمایی کنید.
بسمه تعالی، خروج زن از خانه باید با اجازه شوهر باشد.
[سؤال 10691] 6049
بسمه تعالی
خدمت امام عزیزتر از جانم سلام عرض می نمایم.
اگر از برنامۀ زندگی من خواسته باشی، هیچ خوب نیست. این همه دعا کردیم که خدایا امام عزیز ما را به وطن برگردان که بلکه خفقان تمام شود؛ ای امام عزیز من یک زن نسبتاً مسلمان هستم که نمی توانم هیچ نفسی بکشم:
1. شوهر من اجازۀ از خانه بیرون رفتن را نمی دهد و هیچ گونه دستور خدا را عمل نمی کند؛ مسلمان است، ولی خودش را یک کافر نشان می دهد. هر چیز که علیه اسلام است من در او می بینم. با این انقلاب، هیچ خوب نیست؛ ولی هیچ کاری از دست او ساخته نیست که بر علیه انقلاب انجام دهد.
2. به من می گوید: مسجد نرو، من راضی نیستم؛ بهشت زهرا نرو؛ نماز جمعه نرو. من یک زنی هستم توی خانه و شوهرم هیچ حساب سال ندارد؛ من با لباس خمس نداده، نماز می خوانم. من نمازم درست نیست. چه کنم؟ قالی می بافم، دلم می خواهد هیچ گونه خلاف اسلام کار نکنم. من یک کلاس سواد دارم، بعد از عم جزء قرآن هم تا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 306
سورۀ «عبس و تولّی» خواندم ولی با چه برنامه ای! بعد پرسیدم، گفته اند که باید بی اجازۀ شوهر از خانه بیرون نروی؛ هرچه او می گوید تو گوش دهی. با شنیدن این حرف به مرگ خودم راضی شدم و می خواست روحم از تنم جدا شود. آن قدر دلم می خواهد که با سواد شوم و قرآن بخوانم که تنها آرزوی من همین است. صحبت زیاد است ولی وقت شما را بیشتر از این نمی گیرم. به من می گوید: خانۀ پدر و مادرت نرو. شما من را راهنمایی کنید تا ببینم چه باید کرد. و من می خواهم از این کارکرد خود به جبهه کمک کنم به هیچ وجه اجازه نمی دهد. جواب نامه هرچه زودتر برسد. به امید عمر طولانی امام عزیز و به امید پیروزی تمام مسلمین جهان. ای امام عزیز، من از دست منافقین جگرم خون شد.
بسمه تعالی، بیرون رفتن زن از خانۀ شوهر در غیر واجبات باید با اجازۀ شوهر باشد و شما تا علم ندارید که در آنچه از شوهر برای شما از لباس و غذا و غیره تهیه می شود خمس هست، برای شما حلال است و شما در اموال خود اختیار دارید و شوهر شما حق دخالت در آن را ندارد.
[سؤال 10692] 6050
بسمه تعالی
من یک دختر دیپلمه هستم که چند ماه است به عقد برادر پاسداری در آمده ام و بسیار مایلم که به شغل شریف معلّمی بپردازم و در جهت اسلام گامی بردارم. به همین منظور، در تربیت معلم شرکت کرده و قبول شده ام؛ حالا ایشان راضی نیست که من در شهر دیگری یا روستا به تحصیل و یا خدمت مشغول شوم. البته باید متذکر شوم که پدر من راضی است و صحبت تحصیل من در زمان نامزدی، بین پدر و مادر ما بوده است؛ ولی مستقیماً بین ما قراری نشده است. حال وظیفۀ من چیست؟ آیا اجازۀ شوهر در زمان عقد برای تحصیل، شرط است؟
بسمه تعالی، برای خارج شدن از منزل باید شوهر اجازه دهد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 307
[سؤال 10693] 6051
بسمه تعالی 3 / 12 / 1361
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی، نایب الامام، امام خمینی، دامت افاضاته
1. احتراماً؛ نظر مبارک آن مرجع عالی قدر در مورد ارتباط کارمندان زن ـ به طور کلی ـ با مسئولین مرد، خصوصاً در آموزش و پرورش چه می باشد؟ با در نظر گرفتن تجرد و تأهل و داشتن فرزند و رضایت شوهر و شرایط کنونی جامعه، سخنان فوق چه صورتی پیدا می کند؟ در تمامی موارد آیا کار کردن در بیرون جایز است؟ کدام یک مستحب و خدا پسندانه تر است؟ در صورت مجاز نبودن کار برای زن در بیرون در برخورد با مسئولین، آیا حقوقی که تا کنون دریافت نموده حلال است یا خیر؟ در صورت حلال نبودن خمس آن از چه طریقی باید پرداخت گردد؟
بسمه تعالی، زن بدون رضایت شوهر نباید از منزل خارج شود، و در هر صورت، اجرت کار او حلال است و خمس دارد.
2. در صورت باقیماندن دو سال به پایان تحصیلات، حضور در دانشکده، بعد از انقلاب فرهنگی ـ با توجه به تعهدی که قبلاً برای خدمت در آموزش و پرورش داده شده ـ برای تکمیل دورۀ لیسانس، چه حکمی دارد؟
بسمه تعالی، چنانچه بر خلاف قرار و مقررات نباشد مانع ندارد.
[سؤال 10694] 6052
بسمه تعالی 17 / 11 / 1361
محضر مبارک مرجع عالی قدر تقلید، امام خمینی، أیّده الله تعالی، سلام علیکم
1. خواهشمند است نظر شریف را در رابطه با تقدم هر یک از وظایف زیر مشخص فرمایید.
الف. تقدم بین وظایف تربیت فرزند و ادامۀ تحصیلات دانشگاهی برای خواهرانی که قبل از ازدواج به دانشگاه می رفته اند؟
بسمه تعالی، موارد مختلف است، و خروج زن از منزل باید با اجازۀ شوهر
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 308
باشد، و چنانچه فرزند سرپرستی ندارد، گاهی نگهداری او بر مادر لازم می شود.
[سؤال 10695]
ب. تقدم بین وظایف تربیت فرزند و تدریس در مدارس دخترانه برای خواهرانی که قبلاً تدریس می کرده اند؟
بسمه تعالی، در حکم مسأله قبل است.
2. لطفاً وظیفۀ شرعی یک زن متأهل را در برابر پدر و مادرش بیان فرمایید؟
بسمه تعالی، وظیفۀ خاصی ندارد و برای خارج شدن از منزل باید شوهر راضی باشد.
3. آیا خلف وعدۀ مرد به زن و دروغ گفتن به او جایز است؟ در چه صورت؟
بسمه تعالی، خلف وعده حرام نیست؛ و دروغ گفتن جایز نیست.
[سؤال 10696] ----> 708
6. آیا بدون اجازه شوهرم می توانم به مسجد یا به دعای کمیل یا نماز جمعه یا زیارت یا بهشت زهرا و امثال این ها بروم؟ اگر رضایت نداشته باشد اشکال دارد؟
بسمه تعالی، خارج شدن زن شوهردار از منزل باید با اجازه شوهر باشد.
[سؤال 10697] ----> 6039
3. آیا شوهر می تواند با تشخیص دادن دخالت غیر منطقی اطرافیان همسرش، وی را از معاشرت با آنان منع نماید؟
بسمه تعالی، اگر مستلزم خارج شدن زن از منزل یا ورود دیگران در خانه شوهر است، می تواند از خروج زن از خانه و ورود دیگران ممانعت نماید.
[سؤال 10698] 6053
بسمه تعالی 20 / 2 / 1361
محضر مبارک زعیم عالی قدر، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، دام عمره
مصدعاً؛ به عرض می رساند: این جانبه زن شوهرداری هستم که به لحاظ قلت
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 309
معیشت و داشتن وام بانکی درآمدمان تکافوی مخارج روزانه را نمی نماید. با توجه به این که فعلاً امکانات استخدام برایم موجود است، تقاضا دارد اعلام فرمایند که آیا از نظر شرعی بلامانع است یا خیر؟
والسلام علیکم ورحمة الله وبرکاته
بسمه تعالی، استخدام بلامانع است؛ ولی با اجازه شوهر باید از منزل خارج شوید.
[سؤال 10699] 6054
بسمه تعالی
برادران عزیز دفتر امام خمینی، مدّ ظله العالی، سلام علیکم
می دانم که این نامه خدمت امام بزرگمان نخواهد رفت، لذا از قلم فرسایی در مورد عظمت و بزرگی ایشان و ابراز ارادت و کوچکی خودم نسبت به وی صرف نظر می کنم. گرچه قلم من که سهل است، زبان و قلم بزرگان امت ما نیز از این مطلب قاصر و ناتوان است. لذا با دعا برای طول عمر ایشان تا ظهور حضرت مهدی (عج) و آرزوی این که بتوانم شاگرد و سرباز کوچکی در خط ایشان باشم مسائلم را مطرح می کنم تا ان شاء الله وقت شما عزیزان را نیز نگیرم. ولی تقاضا می کنم سلام مرا به امام بزرگوارمان برسانید و از ایشان بخواهید تا برای من و خانواده ام دعای خیر بفرمایند.
1. با توجه به پیام تاریخی امام به مناسبت بازگشایی مدارس که تک تک آحاد مردم را مسئول دانستند؛ آیا مرد می تواند از کار همسرش به عنوان کارمند شاغل در وزارت آموزش و پرورش به دلایل نزدیک بودن وضع حملش و این که به زودی مسئول بچه داری و خانه داری خانواده وی خواهد شد جلوگیری کند؟ اگر استعفای زن باعث کمبود کادر مسلمان و مؤمن و متخصص آموزش و پرورش شهرستان محل سکونتشان شود و با توجه به این که خود زن نیز به استعفا رضایت دارد، چه باید بکند؟
بسمه تعالی، خروج زن از خانۀ شوهر موکول به اجازۀ شوهر است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 310
2. آیا شخص می تواند وسیله ای مثل موتور سیکلت را که از طریق مساجد و با نرخ دولتی خریداری کرده، به دلیل بی پول شدن و نیاز به پول پیدا کردن، در بازار مسلمین به نرخی بیش از آنچه که خریده بفروشد؟ مثلاً ده هزار تومان خریده، هجده هزار تومان بفروشد؟ با توجه به این که خریدار راضی بوده، حتی بیست هزار تومان بدهد و نیز با توجه به این که اصولاً در بازار کمتر از این نرخ خرید و فروش نمی شده است، اگر نه، تکلیف کسی که این کار را کرده است چیست؟
بسمه تعالی، اگر به حد اجحاف نرسد با مراعات مقررات دولت اسلامی مانع ندارد.
[سؤال 10700] 6055
بسمه تعالی 17 / 4 / 1361
پیشگاه قائد عظیم الشأن و نایب الامام، دامت برکاته، سلام علیکم
اماما! قائدا! این جانب بانویی هستم 27 ساله و کارمند آموزش و پرورش، دارای همسر و یک دختر 5 / 2 ساله، که همسرم نیز کارمند آموزش و پرورش می باشد. چندی قبل به دنبال دعوت ستاد جذب نیرو از کلیۀ داوطلبین اعزام به کردستان، در یک سمینار یک روزه شرکت کردم و تا حدودی به موقعیت حساس و نیاز مبرم استان کردستان به نیروهای فرهنگی ـ که تا حدودی بتوانند انقلاب فرهنگی را به مردم غم دیده و ماتم زده و اسیر دست گروهک های دمکرات، کومله و فدایی و منافقین انتقال دهند ـ پی بردم و در پایان سمینار، موافقت خود را جهت همکاری اعلام داشتم، به این امید که حتماً موافقت همسرم را نیز می توانم جلب نمایم، و حتی در امتحانی که مدتی بعد از داوطلبین گرفته شد شرکت کردم؛ و لیکن بعد از آن، نه رئیس ادارۀ آموزش و پرورش ناحیه حاضر شد با من مصاحبه کند ـ به بهانۀ این که فعلاً در اصفهان به شما نیاز بیشتری هست ـ و نه همسرم با رفتنم موافقت نمود و من ماندم بر سر دوراهی که چه کنم؟ از یک طرف، نیاز کردستان و دعوت مکرر ستاد برای اعزام نیرو و ندای هل من ناصرٍ ینصرنی شهیدان در خاک و خون غلطیدۀ کردستان، و از طرف دیگر مخالفت همسرم؛ و چون نتوانستم وظیفه را بشناسم، بنا را بر این نهادم که مطلب را با شما در میان گذاشته تا هر گونه که شما تکلیف نمایید، همان گونه عمل نمایم.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 311
باشد که بدین وسیله خشنودی ورضایت الله و رستگاری دنیوی و اخروی خود را تأمین نمایم.
بسمه تعالی، اگر شوهر شما موافقت نکند و مسئول امور آموزش و پرورش دستوری در این باره صادر نکرده باشد، شما تکلیفی در رفتن به کردستان ندارید؛ بلکه با مخالفت شوهر جایز نیست.
[سؤال 10701] ----> 5985
2. وظیفه شرعی یک زن در برابر شوهرش که با استفاده از احکام اسلام مبنی بر اطاعت زن از شوهر، همسر را از دیدار بستگانش و آشنایانش باز می دارد ـ به این دلیل که آن ها اثراتی می گذارند که باعث می شود علاقه زن به آن ها زیاد شود و به خاطر این علاقه نتواند برخی از حرف هایشان را رد کند، در حالی که آن ها مسلمانند و کافر هم نیستند و نماز و روزه شان هم سرجایش است ـ چه می باشد؟
بسمه تعالی، خروج زن از منزل شوهر برای غیر واجبات، منوط به اجازۀ شوهر است.
[سؤال 10702] 6056
بسمه تعالی
خدمت مرجع عالی قدر، حضرت امام خمینی، دام ظله العالی
خانمی هستم که قبل از انقلاب فرهنگی، در یکی از دانشکده های فنی تهران در رشتۀ مهندسی مکانیک به تحصیل مشغول بوده ام و در حدود 90 واحد از 140 واحد آن موقع را گذرانده ام. هم اکنون متأهل و دارای فرزندی نیز هستم. با توجه به بازگشایی دانشگاه ها و امکان ادامۀ تحصیل در رشته های مفیدتر برای خواهران، لطفاً نظر مبارک را در رابطه با ادامۀ تحصیل و یا رها کردن تحصیل بیان فرمایید.
بسمه تعالی، زن برای خارج شدن از منزل باید از شوهر اجازه بگیرد و چنانچه اجازه بدهد، ادامۀ تحصیل مانع ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 312
[سؤال 10703] 6057
بسمه تعالی 25 / 9 / 1361
خانم من که به خانۀ من آمد ـ در حدود بیست سال پیش ـ بزرگ شدۀ تهران و خیلی معتقد نبود. با زحمت زیاد هدایتش کردم. فعلاً نتیجۀ ازدواجمان شش اولاد است (سه تا بزرگ ـ پسرها پاسدار و یک دختر بزرگم بحمدالله مکتبی هستند ـ و سه تا کوچک از سه ساله تا سیزده سال داریم). خودم دو مرتبه به جبهه رفتم و بدون تظاهر، آنچه از دستم بر می آید تبلیغ می کنم. پنج ماه است خانم، زندگی را برایم حرام کرده. آزادی زن در رژیم سابق اثر گذاشته بود. می گویم این کار را نکن؛ می گوید: آزادم؛ پیغمبر صلی الله علیه و آله و رهبر، آزادم کرده. برای کمک به جبهه، به کمیته می رود و به من نمی گوید و بچۀ کوچک در میان آب و آتش می ماند. من که مجبورم به سر کار بروم؛ می گویم من اجازه ندادم بیرون بروی. جواب می گوید: تو شوهر من نیستی. آیا شرعاً جایز است بدون اجازۀ من ـ نسبت به عرایض فوق ـ بیرون برود یا نه؟ لطفاً جواب را در ذیل نامه بفرمایید.
بسمه تعالی، زن بدون اجازۀ شوهر حق ندارد از منزل خارج شود.
[سؤال 10704] 6058
بسمه تعالی 13 / 9 / 1361
حضور محترم رهبر و مرجع و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران، حضرت امام خمینی، مدّ ظله، با سلام فراوان
خواهشمند است فتوای آن حضرت را راجع به شاغل بودن زن با نارضایتی همسرش، با عنایت به این که زن، تعهد کار کردن در زمان ستم شاهی سابق به آن دولت غیر قانونی را داده است، ذیل این ورقه مرقوم بفرمایید.
بسمه تعالی، خارج شدن زن از منزل باید با رضایت شوهر باشد، مگر این که در وقت عقد شرط کرده باشند.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 313
[سؤال 10705] 6059
بسمه تعالی
شخصی دختری را به عقد نکاح دائم ازدواج نموده، ولی در خانۀ پدرش هست و شوهر، او را به خانۀ خود نبرده و تصرّف نکرده و بکر است و آن دختر می خواهد مدرسه برود برای تحصیل علم، و شوهر اجازه نمی دهد. آیا جایز است دختر، بی اجازۀ شوهر برای دانش آموزی به مدرسه برود یا خیر؟
بسمه تعالی، برای خارج شدن از منزل باید از شوهر اجازه بگیرد، مگر این که در متن عقد شرط شده باشد.
[سؤال 10706] 6060
بسمه تعالی 26 / 7 / 1361
محضر مقدس رهبر مستضعفان جهان، آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
احتراماً؛ نظر مبارک امام را در این مسأله بیان فرمایید:
عقد پسرودختری به صورت عادی خوانده شده است. عاقد قبل از اجرای صیغه گفتند: چون امام فرموده اند: ازدواج غیر رسمی خلاف مقررات دولت است، باید رسمی کنید و احتیاطاً قبل از عروسی رسمی کنید و چون سن پسر از لحاظ شناسنامه به حد قانونی نرسیده، محضر عقد رسمی جاری نمی کند. استدعا دارد بیان فرمایید که باید حتماً عقد رسمی جاری شود یا این که اگر عروس به خانۀ شوهر برود و هر موقع سن آن ها به حد قانونی رسید، سند محضری رسمی جاری شود کفایت می کند؟
بسمه تعالی، اگر عقد خوانده شده، زن و شوهر هستند و با مطالبۀ شوهر، زن باید به خانۀ شوهر برود.
[سؤال 10707] 6061
بسمه تعالی
حضرت مستطاب، زعیم عالی قدر و امام امت و رهبر رشید انقلاب مقدس اسلامی ایران، امام خمینی، دامت برکاته
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 314
با کمال احترام، معروض می دارد این جانب در چند سال قبل دختری را به همسری برگزیدم و مهریه و خطبۀ عقد آن دختر با اجازۀ پدرش، به وسیلۀ یکی از روحانیون خوانده شد. در حال حاضر که می خواهم عیالم را به منزل خود ببرم، پدرش امتناع می ورزد و می گوید: من عقد آخوندی را قبول ندارم. تقاضا دارم اگر این دختر خانم، همسر قانونی و شرعی حقیر است و پدرش حق ندارد چنین مطلبی را بیان دارد، نظریه حضرت معظم را در این باره بیان نمایید.
بسمه تعالی، در فرض مذکور دختر شرعاً زن شما است و حق دارید او را به خانه خود ببرید، ولی در مقابل، دختر حق دارد مهریه خود را از شما مطالبه کند و یا برای محکم کاری، مطالبۀ محضری شدن عقد و مهریه خودش را بنماید.
[سؤال 10708] 6062
بسمه تعالی
1. آیا زن تابع مرد است یا مرد باید از زن تبعیت نماید؟
بسمه تعالی، عنوان تبعیت در بین نیست و هر یک بر دیگری حقوقی دارد که باید مراعات شود.
[سؤال 10709]
2. زن می تواند بدون اجازه شوهر مسافرت برود و یا زیارت ائمه برود و ادعا کند من مخارج از شوهر نمی گیرم و لازم به اجازه شوهر نیست و بدون اجازه گرفتن از شوهر هر کجا بخواهم می توانم بروم. آیا درست است یا خیر؟ و همین طور آیا زن بدون اجازه شوهر می تواند در مجالس روضه و مسجد یا مجالس مذهبی دیگر شرکت نماید یا خیر؟
بسمه تعالی، زن بدون اذن شوهر نباید از منزل خارج شود، مگر در واجبات.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 315
[سؤال 10710]
3. اگر زنی مدت ده سال یا بیشتر از شوهر در هیچ امری اطاعت ننمود، تکلیف آن مرد چیست؟ در صورتی که مرد در هر امری با او حاضر است زندگی کند، حد شرعی آن را توضیح فرمایید.
بسمه تعالی، اگر از حقوق واجبۀ مرد سرپیچی نموده ناشزه است و استحقاق نفقه ندارد.
[سؤال 10711] 6063
بسمه تعالی
محضر مبارک امام خمینی، سلام علیکم، این جانب به عرض می رسانم:
مدت سه سال است ازدواج کرده ام و عیالم به من حریف است و یک پسر هم دارم؛ این عیال در خانه با من سازگار نیست و از فرمان من سرپیچی می کند و حتی اگر میلش نباشد، غذا هم برایم درست نمی کند؛ از شما امام می خواهم سؤال کنم که آیا می توانم این زن را بدون طلاق رهایش کنم یا نه؟ اماما! می دانم گرفتاریت زیاد است، لیکن از شما می خواهم مرا راهنمایی فرمایید.
لازم به توضیح است که خودم هم لکنت زبان دارم و بر اثر این سرنوشت، مبتلا به مرض سردرد شده ام. اماما! پیش از این که این زن را عقد کنم، به ما نگفتند این دختر ضعف اعصاب دارد، و ما گفتیم که بنده لکنت زبان دارم، و از طرفی برای این که ما نفهمیم، دختر را هرچه زودتر به عقد ما درآوردند و بنده آدم ضعیف و لاغری هستم که توانایی کار کردن ندارم؛ از شما می خواهم مرا راهنمایی فرمایید.
از خداوند متعال، توفیق و عمر بیشتر امام کبیر را مسئلت دارم
بسمه تعالی، بدون طلاق، زوجیت به حال خود باقی است و باید از عهدۀ وظایف زن و شوهری برآیید و هرکدام به وظیفه ای که نسبت به دیگری دارید عمل کنید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 316
[سؤال 10712] 6064
بسمه تعالی
اگر شخصی دختری را به عقد خود درآورده و بنا بر این باشد که دختر مدت یک سال در خانۀ پدر بماند، در این صورت حق شوهری از گردن دختر برداشته می شود یا خیر؟ و در این صورت، امر شوهر واجب تر است یا پدر و مادر، در حالی که نفقه خور پدر است؟ والسلام علیکم ورحمة الله
بسمه تعالی، تمام حقوق زوجیت ثابت است و در غیر آن، اختیار با خود دختر است.
[سؤال 10713] 6065
بسمه تعالی
مگر اسلام برای زن و مرد آزادی یکسانی مقرر نکرده؛ چطور مرد هر کجا که می خواهد برود می رود ولی زن باید از او اجازه بگیرد، اگرچه دربارۀ برنامه اسلامی و برای اسلام باشد.
بسمه تعالی، خارج شدن زن شوهردار از خانه باید با اجازۀ شوهر باشد، مگر در واجبات و در مقابل، مرد وظایفی راجع به زن خود دارد که زن آن وظایف را ندارد.
[سؤال 10714] 6066
بسمه تعالی 4 / 10 / 1361
حضور مستطاب مرجع عالی قدر، امام خمینی
توقیراً؛ استدعا دارد جواب فرمایید: آیا زنی که احتیاج مبرم به شرکت در جلسات مذهبی دارد تا مسائل ضروری خود را یاد بگیرد و مواجه با عدم رضایت همسر گردید، آیا می تواند بدون کسب رضایت همسر خود شرکت کند یا خیر؟
بسمه تعالی، زن برای خارج شدن از منزل باید از شوهر اجازه بگیرد، مگر در واجبات.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 317
[سؤال 10715] 6067
بسمه تعالی 1 / 3 / 1361
حضور محترم آیت الله العظمی امام خمینی
لطفاً توضیح فرمایید که آیا با وجود آن که صلۀ رحم در اسلام واجب می باشد اگر شوهری به زنش اجازۀ صلۀ رحم ندهد تکلیف آن زن چیست؟
بسمه تعالی، زن بدون اجازۀ شوهر نمی تواند از منزل خارج شود و اگر صلۀ رحم موقوف بر خارج شدن از منزل نباشد اجازۀ شوهر لازم نیست و صلۀ رحم واجب را نمی تواند جلوگیری و زن برای آن می تواند خارج شود.
[سؤال 10716] 6068
بسمه تعالی 4 / 7 / 1361
حضور محترم رهبر کبیر انقلاب، آیت الله العظمی جناب آقای حاج سید روح الله خمینی، دام بقاؤه، پس از تبلیغ سلام و عرض ادب
زن و شوهری هستیم که دارای چهار فرزند پسر بودیم که یکی از آن ها در حملۀ فتح المبین شهید شد و شوهر من اجازه داده بود که من برای کمک به جنگ زده ها و برای جبهه، نصف روز بروم در محلی که برای دوخت لباس جنگ زده ها و جبهه اقدام می نمایند کمک کنم و در بعضی اوقات در مراسم شهدا شرکت کنم و مدتی است که مشغول این عمل می باشم. اخیراً شوهرم می گوید که دیگر راضی نیستم خانه داری را رها کنی و بروی. آیا اطاعت از شوهرم واجب است؟ و در صورت وجوب، اگر در خانه تنها بمانم فکر شهادت فرزندم مرا رنج می دهد و ممکن است برای سلامتی من مضر باشد. آیا در این صورت هم اطاعت از او لازم است؟
بسمه تعالی، در غیر واجبات، خروج زن از منزل منوط به اجازۀ شوهر است، و با امید بستن به الطاف خداوند متعال نسبت به شهید و بازماندگان او خاطر خود را تسلی دهید. ان شاء الله موفق باشید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 318
[سؤال 10717] 6069
بسمه تعالی 8 / 12 / 1358
محضر مقدس رهبر کبیر انقلاب اسلامی، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، ادام الله عمره الشریف، محترماً معروض می دارد:
زن مسلمانی که در آموختن مسائل دین احساس مسئولیت می نماید، آیا می تواند بدون رضایت شوهر خود، برای یادگیری مسائل و معارف اسلام از منزل خارج شود؟
بسمه تعالی، اگر از مسائلی باشد که تحصیل آن بر زن واجب است و یادگرفتن منوط به خروج از منزل باشد، اجازه لازم نیست، و در غیر این صورت باید اجازه بگیرد.
[سؤال 10718] 6070
بسمه تعالی
سلام علیکم، خواهش می کنم به این سؤالات پاسخ دهید:
1. اطاعت کردن از شوهر در چه مواقعی لازم و ضروری است و در چه موقع، ضروری و واجب نیست؟
بسمه تعالی، اطاعت واجب فقط در امور مربوط به استمتاع است و بدون اجازۀ شوهر نباید از خانه خارج شود، مگر این که در ضمن عقد شرط کرده باشد یا برای کار واجبی بخواهد از منزل خارج شود.
2. اگر گناهی از شوهر سر بزند و همسر او بخواهد او را راهنمایی کند، آیا این حق را دارد یا ندارد؟ و اگر زن را به کار خطا دعوت کند، آیا این جا زن باید از شوهرش اطاعت کند یا نه؟ آیا زن باید آنچه که اسلام می گوید انجام دهد یا هرچه شوهر می گوید باید انجام دهد؟ و اگر همسر آمد شوهرش را امر به معروف کرد و شوهر بگوید که تو نباید کاری به کار من داشته باشی و خودم می دانم و بس، وظیفۀ زن در این جا چه می باشد؟
بسمه تعالی، با شرایط باید او را امر به معروف و نهی از منکر نماید.
3. آیا گناهانی که زن انجام می دهد، بر گردن شوهر او است؛ یعنی روز قیامت زن باید جواب
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 319
گناهانش را بدهد یا نه شوهر باید جواب بدهد؟
بسمه تعالی، بر عهدۀ خود زن است.
[سؤال 10719]
4. اگر شوهر به زن بگوید: بیا برویم مهمانی و زن یک بار که به مهمانی رفت و دید مجلس و مهمانی، مجلس گناه است، به شوهر بگوید که دفعۀ بعد اگر بخواهی به چنین مهمانی ها و مجلس هایی بروی من با تو نمی آیم و این جا شوهر بگوید که نه تو باید هر کجا من گفتم بیایی، زن در این جا چه وظیفه ای دارد؟ آیا باید در مجلس مهمانی که پر از گناه است، به خاطر اطاعت کردن از شوهر برود یا نه؛ این جا شوهر مطرح نیست و خدا مطرح است که زن به عنوان این که در مقابل خداوند مسئول است، در آن مجلس ها شرکت نکند؛ چون دستور خداوند است که از گناه دوری کنید و تقوا را پیشۀ خود سازید؟
بسمه تعالی، در فرض مرقوم، نباید از شوهر اطاعت کند و جایز نیست به مهمانی مزبور برود.
5. هنگامی که شوهرم برای خواستگاری من آمده بودند، قرار بر این شد که اجازه بدهند من درس علوم اسلامی را بخوانم و حالا بعد از یک سال و چند ماه که از ازدواجمان می گذرد می گویند: نه تو نباید درس بخوانی. این جا تکلیف من چیست؟ و هدف از درس خواندن من، آگاهی پیدا کردن به اسلام و عمل کردن به آن است؛ ان شاء الله.
بسمه تعالی، با فرض این که شرط شده، زن می تواند به درس خواندن خود ادامه دهد.
[سؤال 10720] 6071
بسمه تعالی 14 / 2 / 1361
محضر مبارک امام امت، مرجع عالی قدر شیعه، أدام الله ظله العالی، ان شاء الله، سلام علیکم، قبلاً از پیشگاه با عظمت و پربرکت و با شکوه آن رهبر عزیز، به خاطر فراهم نمودن اسباب تصدیع پوزش می طلبم؛ چون ناچار بودم که سؤالات را به علت حساسیت جو، فقط از آن امام بزرگوارم جویا شوم.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 320
1. آیا زن مجاز است بدون اجازۀ شوهر از منزل خارج شود و یا به میهمانی و گردش و یا حتی برای خرید بیرون برود؟
بسمه تعالی، جایز نیست، مگر در واجبات.
[سؤال 10721]
2. آیا زن می تواند وقتی شوهر اجازۀ صحبت و برخورد و غذا خوردن زن را در سر یک سفره با نامحرم نمی دهد شرکت کند؟
بسمه تعالی، اگر زن مواظب وظایف شرعی خود باشد، شوهر نمی تواند او را منع کند.
[سؤال 10722]
3. صحبت و شوخی و خندیدن با مردی که با مادر آن زن شوهردار صیغۀ محرمیت خوانده اند، در صورتی که شوهر زن راضی نباشد چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، رضایت شوهر در این جهت اعتبار ندارد؛ ولی زن باید مراعات وظیفۀ شرعی خود را بکند.
4. پوشیدن جوراب نازک که از زانو به پایین کاملاً حجم و زیبایی پا دیده می شود ـ چه مشکی و چه به رنگ بدن که نازک است ـ در خیابان و یا کلاس درس که نامحرم است چه صورت دارد؟
بسمه تعالی، اگر بدن او را نامحرم می بیند جایز نیست.
[سؤال 10723]
5. آیا زن شوهردار که قبلاً با مردی محرم شده، یعنی صیغۀ پدرش شده تا به او محرم باشد، در صورتی که شوهرش راضی نیست می تواند با پیدا بودن موی سر و گردن و مقداری از بدن و زانو به پایین، در جلوی آن مرد ظاهر شده و بنشیند و بگویند و بخندند؟
بسمه تعالی، حکم این مسأله ظاهر شد از مسائل قبل؛ ولی زن باید ملاحظه کند که مفسده ایجاد نشود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 321
6. مسأله 2437 در مورد نگاه کردن ـ «مرد و زنی که با یکدیگر محرمند، اگر قصد لذت نداشته باشند، می توانند غیر از عورت به تمام بدن یکدیگر نگاه کنند» ـ در مورد کدام محرم است؟ آیا با توجه به سؤال پنجم، این مسأله در مورد زنی که مشخصاتش را در سؤال پنجم مطرح کردم با آن مرد، مصداق دارد؟
بسمه تعالی، بین محارم در این جهت فرقی نیست.
[سؤال 10724]
7. امر و نهی به زنی که شوهرش راضی نیست چه صورت دارد؟ آیا زنی که می داند وقتی مردی به او دستور می دهد که مثلاً فلان کار را انجام بدهید، شوهرش راضی نیست، می تواند انجام بدهد یا نه؟ مثلاً اگر مردی به زن من دستور می دهد که برو و برایم فلان چیز را بخر و من راضی نیستم، زن مجاز است از آن مرد اطاعت کند؟
بسمه تعالی، رضایت شوهر در این جهت معتبر نیست؛ ولی زن برای خارج شدن از منزل باید از شوهر اجازه بگیرد.
[سؤال 10725] 6072
بسمه تعالی 20 / 8 / 1361
تهران، مسئول دفتر امام در جماران، دامت توفیقاته، سلام علیکم
احتراماً؛ به عرض می رساند:
آیا زن در منزل شوهر در اطاعت شوهر نمی باشد؟ آیا بدون اجازۀ شوهر در نماز جمعه می تواند شرکت کند یا خیر؟ نتیجه را اعلام فرمایید. مزید تشکر است
بسمه تعالی، خروج زن از خانه، در غیر واجبات باید با اذن شوهر باشد.
[سؤال 10726] 6073
بسمه تعالی 23 / 8 / 1361
محضر مقدس رهبر عالی قدر انقلاب، پس از عرض سلام، تقاضامندم به سؤالات ذیل جواب بدهید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 322
1. شرکت زن ها در مسائل اجتماعی ـ مثل عضو سپاه پاسداران شدن یا شرکت در راهپیمایی ها و در نماز جمعه و انتخابات ـ چه حکمی دارد و به حد وجوب هم می رسد؟ و در صورتی که به حد وجوب برسد، با نهی شوهر چگونه می شود؟ و آیا فرقی بین این موضوعات از جهت حکم هست یا نه و اگر فرق دارد معیّن کنید؟
بسمه تعالی، موارد مختلف است و به حسب حال اشخاص هم ممکن است فرق کند و اگر در موردی به موجب اقتضای ضرورت واجب شد، نهی شوهر مانع نیست.
[سؤال 10727]
2. اصولاً اطاعت زن از شوهر خود تا چه حدودی هست؟ مثلاً اگر مردی به زن خود هیچ گونه اجازۀ خروج از منزل را ندهد و از روی خودخواهی یا عدم اطلاع از دین، به زن خود امر و نهی کند، زن در این گونه موارد چه وظیفه ای دارد؟ و باز وظیفه زن در قبال شوهر ضد انقلاب خود چیست؟
بسمه تعالی، خروج زن از منزل در غیر موارد وجوب منوط به اذن شوهر است و در غیر استمتاعات و امور مربوطۀ به آن واجب نیست دستورات شوهر را اطاعت کند و اگر شوهر مرتکب خلافی می شود، زن غیر از امر به معروف و نهی از منکر وظیفه ای ندارد.
[سؤال 10728] 6074
بسمه تعالی 12 / 2 / 1358
حضرت حجت الاسلام و المسلمین امام خمینی، مدّ ظله العالی، محترماً؛ به عرض می رساند:
عیال این جانب مدت هشت ماه است که این جانب را در سن کهولت با حال مریضی بدون اجازه ترک نموده است. به اتکای آن که من باید در حسینیه و مجالس روضه بروم؛ آیا شرعاً عیال عقدی این جانب می تواند بدون اجازه و رضایت این جانب
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 323
که شوهر شرعی او می باشم خانه را ترک نماید یا آن که بدون اجازه این جانب به زیارت اماکن مقدسه برود؟ تمنا دارم برای روشن شدن ذهن عیال این جانب، مسأله و دستور شرعی آن را مرقوم فرمایید.
بسمه تعالی، خروج زن از منزل و لو برای زیارات مستحبه باید با اذن شوهر باشد و در واجبات اذن شوهر معتبر نیست.
[سؤال 10729] ----> 7407
6. خروج زن از منزل بدون اجازۀ شوهر در چه مواردی جایز است؟ و آیا شوهر می تواند مانع خروج زن پزشک خود که متخصّص زنان و زایمان است و برای معالجۀ بیماران مجبور است در بعضی از شب ها خانۀ خود را ترک نماید، بشود؟
بسمه تعالی، کار کردن زن در بیرون منزل اگر منافی با حقوق زناشویی شوهر نباشد، با حفظ حجاب، اشکال ندارد ولی خروج زن از منزل برای غیر واجبات منوط به اجازۀ شوهر است و در موردی که معالجۀ بیمار در بیرون منزل بر پزشک زن واجب شود، شوهر او حق ممانعت او را ندارد.
[سؤال 10730] 6075
بسمه تعالی
تهران، دفتر امام خمینی، بعد از سلام؛ آیا از نظر شرعی و قانونی کار کردن خانم کارمند در اداره بدون رضایت شوهرش جایز است یا نه؟
بسمه تعالی، اشتغال به کار با مراعات حجاب شرعی برای زن اشکال ندارد؛ ولی خروج زن از خانه منوط به اجازۀ شوهر است.
[سؤال 10731] 6076
بسمه تعالی 11 / 5 / 1361
با سلام به محضر دفتر مبارک امام، ادام الله ظله
اول: با توجه به این که وظیفه و مسئولیت زن در جامعه و نظام اسلامی شیعی،
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 324
تربیت فرزند و نسلی مهذب و ادارۀ خانواده است، آیا در حال حاضر، با توجه به نیازهای جامعه، ضروری است که در کنار این وظیفه، در مراکز فرهنگی و درمانی مشغول به خدمت شود ـ مانند دبیری و معلمی یا پرستاری و پزشکی که لازمه اش رفتن به دانشگاه و غیره می باشد ـ یا خیر؟
دوم: این که رفتن به جبهه برای کارهای امدادی و فرهنگی ـ در صورت نیاز ـ دارای اشکالی نیست؟ با تشکر
بسمه تعالی، شرکت زن در خدمات فرهنگی و اجتماعی و رفتن به دانشگاه، با مراعات کامل حجاب شرعی مانع ندارد؛ ولی خروج زن شوهردار از منزل، منوط به اجازۀ شوهر است.
[سؤال 10732] ----> 5546
2. آیا زن بدون توافق مرد، می تواند در ارگان های انقلابی فعالیت کند؟
بسمه تعالی، اصل کار با مراعات حجاب واجب و سایر ضوابط شرعی، مانع ندارد، ولی خروج زن از منزل، منوط به اجازۀ شوهر است.
[سؤال 10733] 6077
بسمه تعالی 13 / 10 / 1361
حضرت امام خمینی، دامت برکاته
محترماً این جانب مدت پنج سال است که با خانمی ازدواج نموده ام؛ زمانی که با هم ازدواج کردیم، ایشان شاغل بودند ولی حالا به دلیل داشتن دو فرزند خردسال و همچنین داشتن امکانات مالی مخالف کار ایشان در خارج از منزل می باشم؛ لذا آیا شرعاً این جانب می توانم از کار ایشان در خارج از خانه، ممانعت به عمل آورم یا خیر؟
بسمه تعالی، خارج شدن زن از منزل شوهر باید با اجازه شوهر باشد مگر این که در ضمن عقد شرط کرده باشند که زن بتواند خارج شود.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 325
[سؤال 10734] 6078
بسمه تعالی
حوزۀ علمیه قم، استدعا دارد مسأله زیر را از نظر شرع مقدس اسلام حل و در صورت امکان و داشتن فتوای شرعی اعلام فرمایید.
این جانب فرد مسلمانی هستم. همسرم شاغل است، لیکن بنده با کار کردن ایشان مخالف هستم و ایشان نمی پذیرد. آیا می توانم شرعاً از کار کردن ایشان جلوگیری نمایم؟
بسمه تعالی، خارج شدن زن از منزل باید با اجازۀ شوهر باشد، مگر این که در ضمن عقد شرط کرده باشند که زن بتواند خارج شود.
[سؤال 10735] ----> 3387
6. اگر زنی و یا دختری میل به تحصیل و یادگیری فنون دیگر را داشته باشد، آیا راضی نبودن شوهر و یا پدر به این امور، مانع از انجام آن ها خواهد بود؟
بسمه تعالی، تحصیل علم یا فنون دیگر مانع ندارد؛ ولی زن بدون اذن شوهر نمی تواند از خانه خارج شود.
[سؤال 10736] ----> 6039
2. با آن که زن کار می کند و بعضی از مشکلات زندگی را با پول خود برطرف می نماید؛ آیا حق دارد که سهمی از اختیارات شوهرش را در امور اخلاقی و مدیریت خانوادگی سلب نماید؟
بسمه تعالی، حقوق شوهر سلب نمی شود.
[سؤال 10737] 6079
بسمه تعالی
در مورد این مسأله که زن باید در عمل زناشویی از شوهر خود تمکین کند، آیا این موضوع حدی دارد یا این که به طور نامحدود ـ البته در مواقعی که عذر شرعی نداشته
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 326
باشد ـ هر گاه شوهر خواست، زن باید انجام دهد؟
بسمه تعالی، هر گاه شوهر بخواهد زن باید تمکین کند.
[سؤال 10738] ----> 708
4. در مورد خرجی که شوهرم به من می دهد، سؤالی دارم. او ماهی 13 هزار تومان درآمد دارد و ماهی 1200 تومان به من می دهد. البته بیشتر چیزها را خودش می خرد و بعضی از چیزهای متفرقه را من می خرم. مطابق اسلام چقدر باید به من بدهد؟ آیا می شود بدون اجازه شوهر پول یا کمکی به جبهه یا به کسی بکنم؟ اگر او بفهمد یا اگر یادم رفت به او بگویم اشکالی دارد؟
بسمه تعالی، در مالی که شوهر به شما می دهد، باید با اجازۀ او تصرف شود.
[سؤال 10739] 6080
بسمه تعالی
محضر مبارک رهبر انقلاب اسلامی
ضمن عرض سلام، سؤالی داشتم که امید پاسخ گویی از آن جناب را دارم.
آیا زن که به خانۀ شوهر رفته، می تواند از خرج خانه ای که شوهر به وی می دهد و او اضافه می آورد، به کسی دیگر یا پدر و مادر خود بدهد البته بدون آن که شوهرش بفهمد؟ متشکرم
بسمه تعالی، اگر شوهر به او آن را تملیک نکرده، بدون اجازۀ شوهر نمی تواند به دیگران بدهد.
[سؤال 10740] ----> 4805
3. آیا زن حق دارد بدون اجازۀ شوهر، تصمیمات خانوادگی در مورد اطرافیان خود بگیرد و بدون اجازۀ شوهر به مرحلۀ اجرا گذارد؟
بسمه تعالی، اختیار خانه و اموال شوهر و ولایت بر اولاد با شوهر است.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 327
[سؤال 10741] ----> 708
5. آیا می توانم بدون اجازه شوهرم برنج یا حبوبات یا نظیر آن ها به جبهه یا به کسی کمک کنم یا طلایی که مال من است می توانم بفروشم و پولش را برای خودم بردارم یا این که بخواهم طلایم را به جبهه بدهم؟ اگر او رضایت نداشته باشد؛ آیا اشکال دارد؟
بسمه تعالی، در اموال خودتان می توانید تصرف کنید؛ ولی تصرف در اموال شوهر باید با اجازه او باشد.
[سؤال 10742] 6081
بسمه تعالی 27 / 6 / 1361
حضور محترم عزیز عزیزان و افتخار فقیهان و نور چشم عالمان و مرجع تقلید شیعیان و رهبر انقلاب اسلامی ایران و امید محرومان و مستضعفان جهان، حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
محترماً به استحضار می رساند: این جانب دارای مقادیری سکه و زینت آلات طلا می باشم که مقداری از آن ها از جمله تعدادی از سکه های طلا و چند زنجیر و مدال های کوچک را خانوادۀ همسرم و بقیۀ طلاها را پدر و مادرم هنگام عقد ازدواج به من هدیه کرده اند. مقداری را نیز هنگام تولد فرزندانم، اقوام اهدا کرده اند. اکنون مایل هستم آن ها را تقدیم حضور مرجع و امامم بنمایم تا به نحو احسن در جهت انقلاب به مصرف برسد. عنایت فرموده بفرمایند: اگر در این زمینه با همسرم مشورت نکنم و یا در صورت مشورت، با مخالفت ایشان روبه رو گردم، آیا شرعاً اجازه دارم اقدام نمایم؟
محترماً به عرض می رساند که من و همسرم شاغل هستیم و خانواده های ما از لحاظ مادی تأمین هستند.
در پایان، با تشکر فراوان تقاضامندم مفتخر فرموده پاسخ نامه را با خط مبارکشان مرقوم فرمایند. والسلام علی عباد الله الصالحین، در صورتی که جواب مثبت بود،
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 328
مرقوم بفرمایند این طلاجات از چه طریق ارسال گردد؟
بسمه تعالی، طلاجات و زینت آلاتی که ملک زن است، اختیار آن با خود زن است و اجازۀ شوهر شرط نیست.
[سؤال 10743] ----> 7314
8. زن از اموال خودش بدون اذن شوهر می تواند چیزی را بخرد و یا بفروشد؟
بسمه تعالی، زن می تواند با مال خودش خرید و فروش نماید.
[سؤال 10744] ----> 1350
4. حدود کمک به همسر در منزل چقدر است؟ آیا همسر می تواند انتظار داشته باشد که شوهر، بچه داری و آشپزی هم بکند، با توجه به سلامت جسمی همسر؟
بسمه تعالی، حدود وظایف زن و شوهر در رساله ذکر شده است.
[سؤال 10745] ----> 7011
3. آیا کوتاه کردن مو برای خواهران به دلیل جلوگیری از ریزش مو و رفع موخوره و در کل برای بهتر رعایت کردن اصول بهداشتی، از نظر شرعی اشکال دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، اشکال ندارد در فرض مرقوم.
[سؤال 10746] 6082
بسمه تعالی
دفتر محترم حضرت امام خمینی، دام ظله العالی
محترماً به عرض می رساند: جوانی با دختری عقد دائم نموده؛ پس از عقد و قبل از این که دختر را به خانه بیاورد، تحت تأثیر عواملی سوء ظن برایش حاصل شده که این دختر باکره نیست.از جایی که مسأله ناموس از همه چیز مهم تر و انسان را بیشتر تحت تأثیر قرار می دهد، موضوع را در نامه ای محرمانه برای پدر خانمش می فرستد که این دختر این عیب را دارد و ادامۀ زندگی ما امکان پذیر نیست. از طرفی پدر خانم، این نامۀ محرمانه که به او می رسد نمی تواند طاقت بیاورد و پس از چند روزی آن را افشا کرده
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 329
و با خویشان خود در میان می گذارد. بعداً جلسه ای از معتمدین تشکیل می گردد و جوان، خواستار روشن شدن مسأله می شود؛ پدرخانم در جلسه حاضر نگردیده است. جریان به دادگاه می کشد، پس از دادخواست و دادنامه ها، به وسیلۀ پزشک متخصص معلوم می شود که سوء ظن جوان بی جا بوده است. از آن تاریخ جوان به وسیلۀ اقوام و معتمدین محل، از پدرخانم تقاضای تشکیل زندگی و ادامۀ آن را می نماید؛ پدرخانم به طور کدخدامنشی حاضر نمی شود؛ ناچار به صورت اظهارنامه، از طریق دادگاه صلح مکرراً از پدرخانم تقاضای تشکیل زندگی را می نماید. باز هم چون پدرخانم کارمند دادگاه می باشد، حاضر نمی شود؛ بلکه اظهار می دارد تا خاتمۀ پرونده و حتی حکم شرعی به هیچ وجه حاضر نمی شوم.
چون این دختر در روستا بدون سرپرست مشغول خدمت آموزگاری می باشد و برای این جوان خوشایند نیست، تقاضامند است تکلیف شرعی این دختر و پسر و پدر دختر را به طور واضح ذیلاً مرقوم فرمایند. و آیا با این که این جوان از نامۀ محرمانۀ خود پشیمان و حاضر بر ادامۀ زندگی می باشد، شامل مجازات می شود یا خیر؟ کیفیت آن را مرقوم فرمایند. آیا پدرخانم می تواند از تشکیل زندگی آن ها جلوگیری کند یا خیر؟ مجدداً از محضر مبارک استدعا دارد جواب را به طور واضح، ذیلاً مرقوم فرمایند.
بسمه تعالی، اگر عقد واقع شده، شوهر می تواند زن خود را به منزلش ببرد و پدردختر حق مزاحمت ندارد؛ و رسیدگی به اتهام اگر باشد، موکول به دادگاه است و ربطی به پدر دختر ندارد.
[سؤال 10747] 6083
بسمه تعالی
این جانب دانشجوی رشتۀ پرستاری سال اول هستم، هنوز یک ترم بیشتر نگذرانده بودم که انقلاب فرهنگی شد و دانشگاه تعطیل گشت. فعلاً شوهر کرده و صاحب یک دختر هستم، همسرم با درس خواندن من موافق نیست و می گوید «این امر واجب
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 330
کفایی است، و اگر نُه ماه آینده کنکور انجام شود به اندازۀ کافی نیرو استخدام می شود» ولی شنیده ام «یکی از بزرگان» دانشجویان شاخۀ پزشکی و پرستاری را به بهانۀ بچه دار بودن از ترک تحصیل نهی کرده اند. خواهشمند است نظر حضرت امام را در این مورد بفرمایید؟
بسمه تعالی، اگر در ضمن عقد شرط نکرده اند که زن به درس خواندن ادامه دهد باید برای خارج شدن از منزل برای درس از شوهر اجازه بگیرد، و بدون اذن شوهر نمی تواند خارج شود.
[سؤال 10748] 6084
بسمه تعالی
شوهر من مردی است نا آگاه که با تمام خوبی هایش احساس مسئولیت نمی کند، ولی من که مشتاق فرمان امام هستم، آیا می توانم به بهانه هایی که او راضی شود (مثل خرید و صلۀ رحم) به جهاد سازندگی بروم. این کار از نظر شرعی چه صورتی دارد؟
بسمه تعالی، این کار را نباید بکنید.
[سؤال 10749] 6085
بسمه تعالی
آیا زن با ادّعاء تنفّر از شوهر می تواند خانه را ترک گوید یا خیر؟
بسمه تعالی، بدون إذن یا رضای شوهر نمی تواند خانه را ترک گوید.
[سؤال 10750] 6086
بسمه تعالی
من دختری را عقد کرده ام، او هنوز در خانۀ پدرش می باشد و قالی بافی می کند، ولی امکان دارد در اثر زیادی کار عقیم بشود. آیا می توانم شرعاً مانع کار او بشوم یا خیر؟
بسمه تعالی، می توانید او را به منزل خود ببرید.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 331
[سؤال 10751] ----> 6158
2. آیا شوهر مجاز است که همسر و فرزند خود را به مدت دو سال در شهر دیگری بدون سرپرست رها کند و خود به علت شغل اداری در شهر دیگری به کار اشتغال ورزد؟ و آیا با سالی سه و یا چهار بار سرکشی به آنان و ارسال نفقه و خرجی، شوهر هیچ گونه تکلیف و وظیفۀ شرعی دیگری در قبال همسر و فرزندش ندارد و ادامه این وضعیت از نظر احکام الهی و شرع مقدس، جایز می باشد؟
بسمه تعالی، اگر نفقه و امنیت عائله را تأمین نماید، اشکال ندارد خود به مسافرت برود؛ ولی حق ندارد زن را تنها به حال خود مدتی واگذارد به نحوی که زن، نه به صورت زن با شوهر درآید و نه به صورت زن بی شوهر و مطلّقه.
[سؤال 10752] 6087
بسمه تعالی 5 / 11 / 1360
محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت آیت الله العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی
مردی با زنی ازدواج می کند و می داند که کارمند است و در قبالۀ نکاح هم که معمولاً شغل زوجین نوشته می شود، نوشته که زوجه کارمند است. آیا همین توجه زوج به کارمند بودن زوجه و ذکر شدن در قبالۀ نکاح در تحقق شرط ضمن عقد کفایت نمی کند؟ و آیا این شرط و اشتراط نیست؟
بسمه تعالی، کفایت نمی کند.
[سؤال 10753] ----> 5982
2. آیا شوهر می تواند با اجازۀ زن، برای مدتی ـ مثلاً یک سال ـ زنی دیگر را صیغه یا عقد نماید؟ این سؤال را از آن جهت مطرح نمودم که در واقع، برای مرد اتمام حجت شده باشد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 332
بسمه تعالی، ازدواج زن دیگر ـ موقت یا دائم ـ جایز است و باید رعایت مقررات دولت اسلامی بشود.
[سؤال 10754] ----> 5982
3. اگر زن با میل خود، خواست کما فی السابق، با توجه به این که می داند از شوهر، فرزنددار نخواهد شد بنشیند و به زندگی خود ادامه دهد، در این جا مسأله شرعی این موضوع چگونه خواهد بود؟ آیا زن، گناهکار نخواهد بود؛ با توجه به این که اگر طلاق بگیرد، می تواند از شوهر دیگر ـ ان شاء الله ـ بچه دار شود و مرتکب معصیت نخواهد بود در دنیا و آخرت؟ و در واقع، مسأله آخرتی مطلب چگونه خواهد بود؟
بسمه تعالی، صبر زن با شوهر مذکور اشکال ندارد.
[سؤال 10755] ----> 7277
5. شخصی زن و بچه دارد، علاقه دارد یک خانوادۀ بی سرپرست را اداره کند به خاطر این که به فساد کشیده نشوند؛ در صورتی که بتواند آن دو خانه را اداره کند و عدالت را تا سرحد امکان رعایت کند، اگر زن اول از این کار ناراضی باشد، از نظر شعائر اسلام: الف. گناه است؟ ب. مکروه است؟ ج. اشکال ندارد؟ توضیح این که آن خانواده دو فرزند پسر کوچک دارند و یک دختر بزرگ که شوهر کرده است.
بسمه تعالی، لازم است مقررات دولت اسلامی در این باره مراعات شود.
[سؤال 10756] 6088
بسمه تعالی 13 / 1 / 1361
با عرض معذرت و پوزش از این که وقت عزیز و شریف امام بزرگوار را می گیرم، استدعا دارد با پاسخ به مشکل زندگی این جانب، مرا از لغزش و نگرانی نجات دهید.
این جانب مدت سه سال است با خانمی ازدواج نموده ام. از ابتدای امر متوجه غیرطبیعی بودن همسرم شدم و بلادرنگ به پزشک متخصص مراجعه نمودم. پس از معاینات مکرر و حتی در اتاق عمل، زیر بی هوشی اعلام کردند که همسرم فاقد مهبل و
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 333
فاقد رحم می باشد و اگر مایل به ادامۀ زندگی هستید می بایستی یک عمل جراحی پلاستیک نیز انجام گیرد. این جانب پس از مذاکره با پدر و مادر دختر به آن ها قول دادم که از برهم پاشیده شدن زندگی، که با هزار امید و آرزو تشکیل یافته جلوگیری نمایم و امید و آرزوی او را به باد ندهم و خدای ناکرده سرافکنده نگردد؛ چون هرچه باشد رضای خداوند در این امر بوده است. ولی با آن ها شرط نمودم که چون تنها فرزند خانواده ام هستم، ناچارم برای باقیماندن نسل پدری جبراً اقدام به ازدواج نمایم و ایشان قبول کردند. تذکر می دهم این مسأله برای دومین بار در این خانواده واقع شده است. اکنون بعد از دو سال زندگی کاذب زناشویی ـ که بنا به تشخیص پزشک برای ادامۀ زندگی بایستی جبراً عمل جراحی پلاستیک انجام گیرد تا روابط زناشویی امکان یابد ـ چنان با این جانب رفتار می کند مثل این که اشکال، از جانب من می باشد. بنده تنها برای رضای خاطر پروردگار هیچ گونه اعتراضی ننمودم و از خداوند شرمنده بودم اگر این دختر مظلوم قرار گیرد، و همیشه احترام او را داشته ام؛ خدا شاهد است.
اکنون بعد از مدت دو سال ناچاراً برای احراز حق شرعی و قرآنی خود برآمده و به دادگستری مراجعه نموده ام که اجازۀ ازدواج مجدد دریافت دارم؛ ولی متأسفانه همسرم برخلاف قول خود گفته است که اجازه نمی دهم و به رئیس دادگاه می گوید: حق مرا بدهد و مرا طلاق دهد؛ در صورتی که به هیچ وجه حاضر نبوده ام او را طلاق دهم که خدای ناکرده وضعی برایش پیش آید که ناامید و سرافکنده شود. با این وجود، امام بزرگوار! خواهش می کنم بفرمایید با وصف این که خود این خانم و پدر و مادرش از ابتدا به این مسأله علم داشته اند و خود دختر اعتراف نموده که هیچ وقت عادت ماهانه در خود ندیده و این مسأله برای دومین بار در خانواده اتفاق افتاده، یعنی دختر دوم و خانم من که دختر پنجم است رابطه جنسی با او امکان ندارد چون فاقد مهبل و رحم می باشد، آیا این عقد نکاح درست است و ایشان نسبت به مهریه خود محق می باشد که درخواست حق خود را نموده و اگر به بنده اجازه ازدواج مجدد ندهد، آیا
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 334
طلاق دادن ایشان برای بنده اشکال شرعی دارد یا خیر؟
بسمه تعالی، عقد صحیح است و زن حق مطالبۀ مهریۀ خود را دارد و اختیار طلاق با شوهر است و در مفروض سؤال، اشکال ندارد و تجدید ازدواج با مراعات مقررات دولت اسلامی بلامانع است.
[سؤال 10757] 6089
بسمه تعالی
محضر مبارک حضرت آیت الله امام خمینی، دامت برکاته
مردی اظهار داشته عیال ندارم و زنی را صیغه نموده است. بعد معلوم شده دروغ گفته است. عیال قبلی او از کسی که صیغه را خوانده شکایت کرده است. آیا از نظر شرع و قانون جرم و گناهی دارد. در حالی که زن صیغه ای ادعای خرجی و معاش زندگی را ندارد. حتی دربارۀ فرزند؛ چون بعضی از مردم و اداره ها پاک سازی نشده، به حال قبلی باقی می باشد. جواب مسأله را مرقوم فرمایید. اجرکم علی الله
بسمه تعالی، دروغ مرد جایز نبوده، ولی عقد دوم صحیح است و مجری صیغه مجرم نیست و زن اول حق مزاحمت ندارد.
استفتائات امام خمینی (س)ج. 9صفحه 335