خرید و فروش و تقسیم اجناس سهمیه ‏ای

‏‏خرید و فروش و تقسیم اجناس سهمیه ای‏

‏‏[سؤال 12448]‏‏ ‏ ‏ 7195‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی  ‏ ‏ 25 / 1 / 1361‏

‏‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، متّع الله‌ المسلمین بطول بقاء وجوده‏‎ ‎‏الشریف، با اهدای سلام و تحیت‏

‏‏در این شرایط که کارخان‏‏ۀ‏‏ ایران ناسیونال، ماشین پیکان را به افراد و اشخاص طبق‏‎ ‎‏نوبت می فروشد و ممکن است روی نوبت یک سال یا بیشتر طول بکشد تا ماشین به‏‎ ‎‏درخواست کننده تحویل گردد؛ آیا برای ارگان ها جایز است ماشینی را که برای ارگان‏‎ ‎‏ـ   خارج از نوبت ـ تحویل گرفته اند، به افراد بفروشند و یا به اسم ارگان برای افرادی‏‎ ‎‏ماشین خریداری نمایند؟ خواهشمند است نظر مبارک را اعلام فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، تخلف از مقررات دولت اسلامی جایز نیست. ‏

‏‏[سؤال 12449]‏‏ ‏ ‏ 7196‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مقدس حضرت امام، مدّ ظله العالی ‏

‏‏در سال 1359 در شهر مشهد، شرکت تعاونی کش بافان و جوراب بافان تأسیس‏‎ ‎‏شده است و هر یک از اعضای بافنده، با دادن مبلغ هزار تومان، در شرکت تعاونی‏‎ ‎‏عضو شده اند. در دفترچه ای که برای خرید نخ به اعضا داده شده است، قید شده که هر‏‎ ‎‏کس شرعاً موظف است نخ دریافتی را خودش مصرف کند و حق ندارد به بافندگان‏‎ ‎‏دیگری بفروشد، و اگر چنین کرد، به مدت شش ماه سهمی‏‏ۀ‏‏ نخ او قطع خواهد شد. ‏

‏‏ولی این مقدار نخی که به ما داده می شود، تقریباً ‏‏ نیاز کاری ما را برآورده می کند و‏‎ ‎‏ما مجبوریم که از بازار آزاد، چه از کسانی که نخ را از شرکت تعاونی گرفته اند و چه از‏‎ ‎‏کسانی که از تهران نخ می آورند ـ که آن هم نخ شرکت تعاونی تهران است ـ مابقی نیاز‏
‏‎

‎‏نخ خود را بخریم. ناگفته نماند ژاکت هایی که از نخ بازار آزاد تهیه می شود، به همان‏‎ ‎‏قیمت ژاکت هایی که از نخ شرکت تعاونی تهیه می شود، به دست مردم می رسد. ‏

‏‏از محضر حضرت عالی تقاضا می شود در مورد این که آیا خرید و فروش این نوع‏‎ ‎‏نخ، از نظر شرع اشکال دارد یا خیر؟ حکم الله‌ را بیان فرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، باید مطابق مقررات دولت اسلامی عمل شود. ‏

‏‏[سؤال 12450]‏‏ ‏ ‏ 7197‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 24 / 12 / 1361‏

‏‏دفتر محترم استفتای امام خمینی‏

‏‏محترماً، با توجه به این که دولت نرخ گازوییل مصرفی وسایط نقلیه را هر لیتر 5 / 2‏‎ ‎‏ریال و مصرفی منازل را لیتری ده ریال تعیین کرده، اگر کسی از گازوییل اتوبوس و یا با‏‎ ‎‏بردن ظرفی به همراه اتوبوس، گازوییل برای منزل بگیرد و مابه التفاوت را ـ یعنی‏‎ ‎‏لیتری 5 / 7 ریال ـ به حساب دولت واریز کند، باز مسئولیتی شرعی متوجه او است؟‏

‏‏بسمه تعالی، بستگی به مقررات دولت اسلامی دارد.‏

‏‏[سؤال 12451]‏‏ ‏ ‏ 7198‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏قم، دفتر محترم استفتائات امام، پس از عرض سلام‏

‏‏با توجه به این که دولت، مصرف گازوییل برای منازل، هر لیتر ده ریال و برای‏‎ ‎‏وسایل نقلیه تقریباً دو ریال و نیم مقرر کرده، آیا جایز است بعضی از کارگران و‏‎ ‎‏کارمندان یک مؤسسه، از باک اتوبوس آن مؤسسه، گازوییل برای مصرف منازل خود‏‎ ‎‏ببرند و قیمت آن را (دو ریال و نیم) بپردازند؟ چنانچه جواب منفی است، اگر تفاوت‏‎ ‎‏قیمت آن را به حساب دولت بریزند چه صورت دارد؟ با کمال تشکر‏

‏‏بسمه تعالی، تخلف از مقررات دولت اسلامی جایز نیست و موجب‏‎ ‎‏ضمان است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 12452]‏‏ ‏ ‏ 7199‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏تلویزیون رنگی از طریق ستاد توزیع عادلانه کالا که در اختیار شوراهای محل‏‎ ‎‏می گذارند که به افراد نیازمند بدهند و در صورتی که شورا بخواهد به خاطر تفاوت‏‎ ‎‏ارزش زیادی که این تلویزیون دارد مبلغی جهت بناهای خیریه از قبیل حمام یا مسجد‏‎ ‎‏و غیره از شخص متقاضی (کسی که تلویزیون را به او می دهند) بگیرد یا این که خود‏‎ ‎‏طرف به این خاطر داوطلب شود مبلغی به حساب همان بناهای خیریه واریز کند چه‏‎ ‎‏صورتی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، به هر نحو مقررات دولت اسلامی است باید عمل شود و‏‎ ‎‏اضافه بر آن حق ندارند بگیرند.‏

‏‏[سؤال 12453]‏‏ ‏ ‏ 7200‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی، امام خمینی، دامت برکاته، سلام، محترماً‏‎ ‎‏به استحضار می رساند:‏

‏‏1. طبق دستورالعمل ستاد بسیج اقتصادی، هر مغازه می بایست یک محدود‏‏ۀ‏‏ تعیین‏‎ ‎‏شده از طرف ستاد را تغذیه کند و جنس هایی که تحویل می گیرند، بنابر این تقسیم بندی‏‎ ‎‏سهمی‏‏ۀ‏‏ همان محدوده می باشد. آیا فروشندگان از نظر شرعی می توانند ـ به خاطر سابق‏‏ۀ‏‎ ‎‏طولانی دوستی یا رودربایستی ـ اجناس خود را، که مربوط به افراد دیگری است، به‏‎ ‎‏افراد زیر پوشش مغاز‏‏ۀ‏‏ دیگر بدهند؛ یعنی از حق سهمی‏‏ۀ‏‏ محدود‏‏ۀ‏‏ خود بکاهند، و به‏‎ ‎‏افراد خارج از محدود‏‏ۀ‏‏ خود بدهند، حتی یک پاکت سیگار یا یک کیلو برنج؟‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه مخالف مقررات دولت اسلامی باشد، جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12454]‏

‏‏2. بعضی از فروشندگان منزلشان خارج از محدودۀ مغازۀ خود، و زیر پوشش‏
‏‎

‎‏مغازۀ دیگر است، و این فروشندگان افراد منزلشان، از مغازۀ زیر پوشش خود،‏‎ ‎‏خریداری مایحتاج می کنند، و مغازه دار به عنوان حق فروشندگی، از همان جنس‏‎ ‎‏مجدداً به منزل می برد. با توجه به این که حق دیگران است، آیا مجاز است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر خلاف مقررات دولت اسلامی نباشد، و موجب تضییع‏‎ ‎‏حق دیگران نشود، اشکال ندارد.‏

‏‏3. آیا استفاده از تلفن غیر شخصی ـ اداری و تلفن مساجد ـ مجاز است یا خیر؟ و در صورت جایز‏‎ ‎‏نبودن، کسانی که تا کنون به این امر، مبادرت می ورزیدند، تکلیفشان چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، منوط به اجازۀ مسئولین مربوطه، با رعایت مقررات است و اگر بدون اجازه،‏‎ ‎‏تصرف کرده، ضامن اجرت المثل است.‏

‏‏[سؤال 12455]‏‏ ‏ ‏ 7201‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 3 / 4 / 1361‏

‏‏دفتر محترم استفتائات امام خمینی، سلام علیکم‏

‏‏فتوای آن مرجع بزرگ دربار‏‏ۀ‏‏ دو مسأل‏‏ۀ‏‏ زیر چیست؟‏

‏‏1. اخیراً برای تقسیم بعضی کالاها در شوراها و تعاونی های محل از شیوه‏‎ ‎‏قرعه کشی استفاده می شود. نظر جناب عالی در این مورد چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، رجوع به قرعه در مثل فرض سؤال اشکال ندارد.‏

‏‏2. احراز صحت عقد غیر دائمی برای مسئولین انتظامی چه حکمی دارد؟ (در حالی که هیچ گونه‏‎ ‎‏نوشته ای و مدرکی با توجه به مسأله در میان نیست)‏

‏‏بسمه تعالی، منظور از سؤال معلوم نیست.‏

‏‏[سؤال 12456]‏‏ ‏ ‏ 7202‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی  ‏ ‏ 18 / 8 / 1361‏

‏‏دفتر امام خمینی مدّ ظله العالی‏

‏‏با سلام به امام امت و رزمندگان اسلام و با آرزوی طول عمر امام خمینی تا ظهور‏‎ ‎‏حضرت مهدی خواهشمند است به سؤال زیر پاسخ فرمایید.‏

‏
‏‎

‎‏اجناسی را که دولت جمهوری اسلامی به طور سهمیه به افراد واگذار می نماید و‏‎ ‎‏قیمت آن را نیز مشخص می کند آیا افراد می توانند از قیمت تعیین شده بیشتر بفروشند‏‎ ‎‏و اگر بیشتر فروختند حکمش چیست؟ ‏

‏‏خداوند بر عمر و سلامت و عزت آن رهبر عظیم بیفزاید، ان شاء الله‌.‏

‏‏بسمه تعالی، تخلف از مقررات جمهوری اسلامی جایز نیست. ‏

‏‏[سؤال 12457]‏‏ ‏ ‏ 7203‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 3 / 1361‏

‏‏دفتر استفتای احکام امام خمینی، دام ظله، ان شاء الله‌ تعالی‏

‏‏پس از عرض سلام؛ این جانب یکی از پارچه فروش های مشهد و عضو شرکت‏‎ ‎‏تعاونی قماش می باشم که چون در امور کسبی، احتیاج به مسائل خرید و فروش در‏‎ ‎‏این زمان و با وضع موجود بیشتر شده است، خواهشمند است مسأله زیر را روشن تر‏‎ ‎‏پاسخ فرمایید:‏

‏‏پارچه هایی که شرکت تعاونی قماش در اختیار عضو شرکت (بزاز متری فروش)‏‎ ‎‏قرار می دهد که با سود معینی و متری بفروشد، بزاز می تواند آن جنس را به قیمت روز‏‎ ‎‏و یا کلی بفروشد؟ و وجه اضافه را که فروشنده از تعهد خود بیشتر فروخته است،‏‎ ‎‏شرعاً چگونه است؟‏

‏‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏بسمه تعالی، تخلف از مقررات دولت اسلامی جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12458]‏‏ ‏ ‏ 7204‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 26 / 8 / 1361‏

‏‏دفتر استفتائات امام، محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب خونین اسلامی، حضرت‏‎ ‎‏آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام عزّه العالی‏

‏‏اخیراً مرکزی به نام «کمیت‏‏ۀ‏‏ توزیع کالاهای اساسی» با تأیید و توسط مقامات‏
‏‎

‎‏مسئول، جهت نظارت دقیق بر توزیع وسایل خانگی ـ که تا قبل از این مرکز تا چندین‏‎ ‎‏برابر قیمت به فروش می رسید ـ جهت فروش عادلانه و شکستن بازار سیاه و‏‎ ‎‏احتکار،  و رسیدن به دست افراد واجد شرایط مستضعف، مشغول انجام وظیفه گردیده‏‎ ‎‏است. از آن جا که این مرکز جهت پوشش شهری مثل مشهد، نیاز به پرسنل و هزین‏‏ۀ‏‎ ‎‏مکان و تلفن و غیره، و نیاز به بودجه دارد، این بودجه را از طریق مبلغ دویست ریالی‏‎ ‎‏که جهت هر وسیله (یخچال و...) اخذ می شود تأمین می کند. آیا دریافت این وجه ـ با‏‎ ‎‏توجه به این که اضاف‏‏ۀ‏‏ آن به حساب جبهه ریخته می شود ـ از لحاظ شرعی مانعی دارد‏‎ ‎‏یا خیر؟‏

‏‏خداوند بر عمر و سلامت و عزت آن رهبر عظیم بیفزاید، ان شاء الله‌.‏

‏‏بسمه تعالی، بستگی به مقررات دولت اسلامی دارد؛ چنانچه برخلاف‏‎ ‎‏مقررات نباشد، مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 12459]‏‏ ‏ ‏ 7205‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 6 / 1362‏

‏‏دفتر امام خمینی، با سلام و دعای خیر؛ نظر به اجرای طرح هماهنگی خرید دام‏‎ ‎‏داخلی، سازمان مبادرت به خرید و فروش و کشتار دام در تهران می نماید که گوشت‏‎ ‎‏حاصله از طرح، بین قصابی ها و تعاونی ها و سوپر مواد پروتئین ها جهت توزیع تقسیم‏‎ ‎‏می گردد؛ که در حین عمل مشخص گردید صاحبان چند مغاز‏‏ۀ‏‏ سوپر پروتئین ها متعلق‏‎ ‎‏به کلیمی ها می باشد و با توجه به این که این گونه مغازه ها عاملین فروش مواد پروتئینی‏‎ ‎‏از قبیل ماست و کره به عموم می باشند و احیاناً نیز دارای کارگر مسلمان هستند، لذا نظر‏‎ ‎‏آن دفتر را جهت ارشاد و راهنمایی به این سازمان اعلام فرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر منعی از طرف دولت نباشد، واگذاری سهمیه به مغازه های‏‎ ‎‏فوق الاشاره مانع ندارد؛ ولی اگر دست غیر مسلمان به گوشت تر برسد،‏‎ ‎‏باید گوشت را قبل از مصرف تطهیر نمایند.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 12460]‏‏ ‏ ‏ 7206‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضرت آیت الله‌، پس از عرض سلام، چون در حال حاضر تهی‏‏ۀ‏‏ اجناس برای‏‎ ‎‏تولید یخچال ـ فریزر مقدور نیست، آیا می شود از هر قلم جنس مورد لزوم آن،‏‎ ‎‏مقداری تهیه کرد و نگه داشت تا اقلام دیگر آن فراهم شود و بعد مشغول تولید و‏‎ ‎‏درست کردن این لوازم مورد ضروری ملت شد؟‏

‏‏بسمه تعالی، بستگی به مقررات دولت اسلامی دارد.‏

‏‏[سؤال 12461]‏‏ ‏ ‏ 7207‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 30 / 6 / 1361‏

‏‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، زعیم و رهبر کبیر انقلاب، مدّ ظله العالی‏

‏‏به استحضار می رساند: ما کارگران سنگ بری های تهران که در حدود 900 نفر‏‎ ‎‏هستیم، عضو شرکت تعاونی می باشیم؛ اینک اجناسی در فروشگاه شرکت تعاونی‏‎ ‎‏توزیع می شود، بعضی از آن اجناس کمیاب است، متصدیان شرکت تعاونی برای‏‎ ‎‏توزیع این نوع کالا بین کلی‏‏ۀ‏‏ اعضا ـ اعم از متقاضی و غیر متقاضی ـ اقدام به قرعه کشی‏‎ ‎‏می نمایند و آن شخصی که قرعه به نام وی اصابت نموده و جنس قرعه شده هم مورد‏‎ ‎‏لزوم وی نیست، به احتمال زیاد ـ که بعضی از آن ها هم مشاهده شده ـ در بازار آزاد به‏‎ ‎‏فروش می رسانند با نرخ و قیمت بیشتر؛ نظر و فتوای حضرت امام در خصوص‏‎ ‎‏قرعه کشی به این نحوه و کلاً قرعه کشی از این قبیل چیست؟ آیا با موازین شرع و‏‎ ‎‏اسلام مغایرت دارد یا خیر؟‏

‏‏خدایا! این دعای قلبی من روسیاه و بند‏‏ۀ‏‏ ذلیلت را مستجاب کن و امام را تا انقلاب‏‎ ‎‏جهانی حضرت مهدی (عج) نگهدار و از عمر بی مصرف ما بکاه و بر عمر پربار او‏‎ ‎‏بیفزای و ما را به راه راست هدایت فرما. آمین یا رب العالمین‏

‏‏بسمه تعالی، باید مطابق مقررات دولت اسلامی عمل نمایند.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 12462]‏‏ ‏ ‏ 7208‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور مبارک حجت الاسلام والمسلمین جناب حاج آقای پسندیده، نمایند‏‏ۀ‏‎ ‎‏محترم رهبر عالی قدر شیعیان جهان، جناب مستطاب امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏‏ضمن تقدیم سلام و عرض ارادت؛ بدین وسیله به عرض می رساند که این جانب‏‎ ‎‏مقلد امام عزیز، شخصی هستم فقیر، مظلوم و آواره؛ عائله مند هم هستم. مدت 4 ماه‏‎ ‎‏می شود که در تهران، خیابان ناصرخسرو، اجناس آرایشی را از داروخانه های شهر‏‎ ‎‏خریداری کرده، به فروش می رسانم؛ ولی از طرف اداره های محترم کمیته، بخشداری،‏‎ ‎‏شهرداری، ممانعت و جلوگیری می شود؛ می فرمایند که گران فروش و محتکر هستید. ‏

‏‏این اجناس برای هم‏‏ۀ‏‏ افراد جامعه سهمیه و جیره بندی شده تا آن را به همه توزیع‏‎ ‎‏نمایند؛ ولی داروخانه ها آن دارو و اجناس را احتکار کرده و غیر  قانونی به فروش‏‎ ‎‏می رسانند. من آن را اضافه تر از قیمت دولتی خریداری نموده و بیشتر از آن به فروش‏‎ ‎‏می رسانم؛ چون دیگر کاری را وارد نیستم و آشنایی ندارم؛ آیا این خرید و فروش‏‎ ‎‏حلال است یا حرام؟ لطفاً مسأله را به طور روشن و واضح جواب عنایت فرمایید تا از‏‎ ‎‏حکم اسلام عزیز آگاهی داشته، تکلیف خود را بدانم. ‏

‏‏بسمه تعالی، لازم است بر طبق مقررات دولت اسلامی عمل شود.‏

‏‏[سؤال 12463]‏‏ ‏ ‏ 7209‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور مبارک رهبر کبیر انقلاب، حضرت آیت الله‌ امام خمینی سلام عرض نموده‏‎ ‎‏و دست آن حضرت را از دور می بوسم، لطفاً به این سؤال پاسخ بفرمایید:‏

‏‏در رابطه با شغل بنده که همان جوشکاری در شهرستان دزفول می باشد، مدت‏‎ ‎‏چند وقت است که ما شرکت تعاونی تشکیل داده ایم، ولی با وجود جنگ تحمیلی‏‎ ‎‏عراق با ایران و در محاصر‏‏ۀ‏‏ اقتصادی ایران از طرف کشورهای بزرگ، جنس به انداز‏‏ۀ‏‎ ‎‏کافی ـ که همان ورق سفید مورد نیاز می باشد ـ نمی رسد، ولی در بازار آزاد با قیمت‏
‏‎

‎‏سه برابر پیدا می شود، نظر حضرت عالی ـ که همان نظر شرع مقدس اسلام است ـ در‏‎ ‎‏این خصوص چیست؟ بیان بفرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر فروش در بازار آزاد خلاف مقررات دولت اسلامی باشد‏‎ ‎‏جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12464]‏‏ ‏ ‏ 7210‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 9 / 1361‏

‏‏محضر مبارک رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیت الله‌ العظمی‏‎ ‎‏امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏با کمال احترام و تقدیم سلام؛ دولت، جوج‏‏ۀ‏‏ یک روزه را با خوراک 90 روز جهت‏‎ ‎‏پرورش در اختیار مرغداری قرار می دهد و با آن شرط می کند رأس 90 روز، با‏‎ ‎‏حواله ای که برای آن صادر می کند، با قیمت معین بفروشد که خریدار نیز موظف است‏‎ ‎‏تخم مرغ آن را به قیمت تعیین شده ای تحویل دولت بدهد؛ لذا با این شرایط چنانچه‏‎ ‎‏فروشند‏‏ۀ‏‏ جوجه مبلغی زیادتر از قیمت دولتی که تعیین شده از خریدار دریافت کند،‏‎ ‎‏شرعاً جایز است یا خیر؟ و اگر خریداری فقط همان قیمت دولتی را پرداخت نماید و‏‎ ‎‏فروشند‏‏ۀ‏‏ جوجه بگوید رضایت ندارم، معامله جایز است یا حرام؟ و آیا فروشنده‏‎ ‎‏شرعاً حق ادعای قیمت زیادی از تعیین شد‏‏ۀ‏‏ دولتی را دارد یا خیر؟ استدعا دارد نظر‏‎ ‎‏مبارک را مرقوم فرمایید. طول عمر رهبر کبیر را از خداوند متعال مسئلت دارم. ‏

‏‏بسمه تعالی، باید مطابق قرار دولت عمل کند و اگر راضی نمی شود، از او‏‎ ‎‏نخرند.‏

‏‏[سؤال 12465]‏‏ ‏ ‏ 7211‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 25 / 10 / 1361‏

‏‏رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی دامت برکاته‏

‏‏مرغداری این جانب به ازای هر کیلو تخم مرغی که به دولت تحویل می دهد 7 / 2‏‎ ‎‏کیلو دان مرغ متشکل از چندین نوع دان از جمله گندم، جو، ذرت، پودر ماهی،‏
‏‎

‎‏سویا  و... تحویل می گیرد که گاهی یکی از دان های تحویلی دولت بیشتر از نیاز و بعض‏‎ ‎‏دیگر کمتر از نیاز مرغداری است، لذا مجبوریم که یکی از دان ها را به صورت آزاد‏‎ ‎‏فروخته و یا کمبود آن را از بازار آزاد بخریم، این از نظر شرعی چه حکمی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از ناحیه مقررات دولت اسلامی منعی نباشد جایز است.‏

‏‏[سؤال 12466]‏‏ ‏ ‏ 7212‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 6 / 9 / 1361‏

‏‏حضور محترم رهبر عظیم الشأن انقلاب، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی‏

‏‏نظر به این که در قرعه کشی سراسری خودرو به این جانب یک دستگاه پیکان تعلق‏‎ ‎‏گرفته است و قیمت آن با علاوه نمودن هزینه های متفرقه، بالغ بر هفت صد هزار ریال‏‎ ‎‏تمام می شود و نظیر این خودرو در بازار سیاه و بنگاه های معاملاتی اتومبیل حدود یک‏‎ ‎‏میلیون و هشت صد هزار ریال خرید و فروش می گردد و این جانب به علت نیاز، قصد‏‎ ‎‏فروش دارم، لذا از حضور مبارک آن مقام استدعا می نمایم اعلام نمایید که آیا معامله‏‎ ‎‏شرعاً صحیح است یا خیر؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، جواز معامله بستگی به مقررات مربوطه دارد و تخلف از آن‏‎ ‎‏جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12467]‏‏ ‏ ‏ 7213‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 28 / 7 / 1361‏

‏‏پیشگاه پدر عزیز و رهبر عالی قدر مسلمین، امام خمینی‏

‏‏ضمن دعای شبانه روزی فدوی به خاطر سلامتی وجود آن حضرت و موفقیت در‏‎ ‎‏راه هدف؛ معروض می دارد که یکی از بستگان جان نثار، سال ها عبادت نموده و خان‏‏ۀ‏‎ ‎‏خدا رفته، خمس و زکات به موقع پرداخت نموده، حال در این رژیم به خاطر تحریم‏‎ ‎‏اقتصادی و کمبود اجناس، یک نوع جنس را با ایستادن چندین ماه در نوبت از دولت با‏‎ ‎‏نرخ عادلانه گرفته، اما مقداری از آن جنس اضافی می باشد، حال اگر آن را با چندین‏
‏‎

‎‏برابر قیمت در بازار آزاد بفروشد، حرام نیست و زحمات و عبادات چندین ساله اش را‏‎ ‎‏هدر نمی کند؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید مراعات مقررات را بکند.‏

‏‏[سؤال 12468]‏‏ ‏ ‏ 7214‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏از حضور محترمتان تقاضا دارم به این سؤالات جواب دهید.‏

‏‏1. در مورد خرید و فروش ماشین، اگر کسی در نوبت ماشین باشد که به قیمت‏‎ ‎‏بازرگانی بخرد بعد از تحویل ماشین به قیمت بالاتر بفروشد آیا صحیح است؟‏

‏‏بسمه تعالی، میزان مقررات دولت اسلامی است.‏

‏‏2. اگر کسی مثلاً ده سال پیش قطعه زمینی به قیمت 20000 تومان خرید و هشت سال بعد ـ کمتر یا‏‎ ‎‏بیشتر  ـ به قیمت 60000 هزار تومان فروخت آیا آن پول اشکالی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، با مراعات ضوابط دیگر اشکال ندارد.‏

‏‏3. زنی که قیمت مهریه اش 50 سال پیش 200 تومان بود، آیا وظیفه شوهر پرداخت همان 200 تومان‏‎ ‎‏است یا این که باید طبق وضعیت اقتصادی زمان بپردازد.‏

‏‏بسمه تعالی، همان مبلغ که مهریه شده را باید بپردازد.‏

‏‏4. من شغلی ندارم، یعنی قبلاً شغل داشتم و در پرداخت خمس اموال زندگیم کوتاهی کردم و حالا به‏‎ ‎‏دلایلی از شغل قبلی اخراج شدم و در وضعیت بد اقتصادی قرار دارم و نمی دانم در مورد پرداخت‏‎ ‎‏خمس چه کنم؟ نظر به این که در حال حاضر هیچ گونه درآمدی ندارم.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر خمس بدهکار است باید به یکی از وکلای مسلّم الوکاله این جانب مراجعه‏‎ ‎‏نماید.‏

‏‏[سؤال 12469]‏‏ ‏ ‏ 7215‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 11 / 2 / 1361‏

‏‏دفتر حضرت امام خمینی، رهبر انقلاب اسلامی ایران‏

‏‏با کمال احترام؛ بدین وسیله خواهشمند است فتوای حضرت امام را در مورد‏‎ ‎‏مسأله  ذیل بفرمایید:‏

‏
‏‎

‎‏اگر شخصی یک دستگاه پیکان از کمپانی که وابسته به دولت جمهوری اسلامی‏‎ ‎‏است خریداری نماید و به علت نیاز به پول، آن را در بازار آزاد به قیمتی در حدود دو‏‎ ‎‏برابر بفروشد، در صورتی که قصد واسطه بازی نداشته باشد و تنها همین مورد مذکور‏‎ ‎‏باشد، مبلغ ما به التفاوت از نظر شرعی چه حکمی دارد؟ آیا حلال است یا حرام؟‏‎ ‎‏متمنی است فتوای حضرت امام را در این گونه موارد بفرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر خلاف مقررات نباشد مانع ندارد؛ و در صورت تخلف از‏‎ ‎‏مقررات جایز نیست، هر چند معامله صحیح باشد.‏

‏‏[سؤال 12470]‏‏ ‏ ‏ 7216‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت امام خمینی، دامت افاضاته‏

‏‏احتراماً؛ بعضی از افراد با داشتن و یا نداشتن لوازم خانگی، از بسیج اقتصادی‏‎ ‎‏جنسی را دریافت و پس از آن در بازار آزاد با سود بسیار به فروش می رسانند. سودی‏‎ ‎‏که از این بابت عاید افراد می شود چه حکمی دارد؟ لطفاً بیان فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، تخلف از مقررات دولت اسلامی، جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12471]‏‏ ‏ ‏ 7217‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران‏

‏‏لطفاً پاسخ استفتاء ذیل را مرقوم فرمایید:‏

‏‏با توجه به این که اکثر پارچه هایی که کمبود است، به صورت گران تر در بازار‏‎ ‎‏موجود است، خرید اجناس از بازار سیاه (قیمت گران تر) و فروختن آن شرعاً جایز‏‎ ‎‏است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر خارج از سهمیۀ توزیعی از طرف دولت باشد و منعی از‏‎ ‎‏دولت اسلامی در بین نباشد، با مراعات قیمت عادله مانع ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 12472]‏‏ ‏ ‏ 7218‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 3 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، ادام الله‌ بقاؤه الشریف علی‏‎ ‎‏رؤوس المسلمین، خواهشمند است پاسخ سؤال های زیر را مرقوم فرمایید:‏

‏‏1. بازار آزاد (بازار سیاه) در حکومت جمهوری اسلامی چه صیغه ای است؟ و آیا‏‎ ‎‏وجه‏‏ۀ‏‏ شرعی دارد یا خیر؟‏

‏‏2. جنگ زده هایی هستند که دولت به آن ها برنج و لوازم خواروبار می دهد، آیا‏‎ ‎‏نام بردگان می توانند برنج و خواروبار اضافی خود را در بازار آزاد به فروش برسانند؟‏

‏‏3. شرکتی است یک حلقه چاه حفر نموده است، پس از حفاری معلوم می شود که‏‎ ‎‏چاه، غیر قابل استفاده برای کار کشاورزی است، با توجه به این که شرکت مذکور ضرر‏‎ ‎‏نموده، می تواند لوازم دیگر چاه را که از دولت خریداری نموده اند در بازار آزاد به‏‎ ‎‏فروش برسانند که جبران خسارت نمایند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، مراعات مقررات دولت اسلامی لازم است و تخلف از آن‏‎ ‎‏جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12473]‏‏ ‏ ‏ 7219‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏1. با عرض معذرت و بدون مقدمه، مسأله ای مطرح می شود:‏

‏‏نظر به این که خرید و فروش سیگار به طور آزاد و پنهانی، از طرف دولت‏‎ ‎‏جمهوری اسلامی ممنوع اعلان گردیده، اگر کسی از راه خرید و فروش سیگار به طور‏‎ ‎‏پنهانی، مالی تهیه کند آیا مال او حرام است یا خیر؟ و آیا مالک می شود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم مال حلال مختلط با حرام بر آن مترتّب نیست؛ ولی‏‎ ‎‏مخالفت مقررات دولت اسلامی جایز نیست.‏

‏‏2. اگر کسی در کوهی یا جنگلی که از طرف دولت جمهوری اسلامی ممنوع الصید گردیده، بز کوهی را‏‎ ‎‏شکار نماید این عمل چه صورت دارد؟ و آیا سرپیچی از مقررات دولت محسوب می شود؟ و آیا‏
‏‎

‎‏گوشت این حیوان حلال است یا خیر؟ لطفاً جواب را فوری اعلام فرمایید چون نیاز مبرم است.‏

‏‏بسمه تعالی، مخالفت مقررات دولت اسلامی حرام است.‏

‏‏[سؤال 12474]‏‏ ‏ ‏ 7220‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏آیا اجناسی را که افراد بر حسب مقررات با قیمت دولتی دریافت می کنند،‏‎ ‎‏می توانند در بازار آزاد به قیمت بیشتر بفروشند؟‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه بر خلاف مقررات دولت اسلامی باشد جایز نیست. ‏

‏‏[سؤال 12475]‏‏ ‏ ‏ 7221‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏آیا برای گرفتن یخچال، می توان سند ازدواج برادری که در سال شصت یخچال‏‎ ‎‏آزاد خریده ـ ولی خود من ندارم ـ به کمیته امداد ببرم و بگیرم؟ از نظر شرعی درست‏‎ ‎‏است یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است. اگر مخالف آن باشد، جایز‏‎ ‎‏نیست.‏

‏‏[سؤال 12476]‏‏ ‏ ‏ 7222‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏اگر خانواده ای بیش از تعداد خودشان سهمیه بگیرند، از نظر شرعی چه حکمی‏‎ ‎‏دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، خلاف مقررات دولت اسلامی جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12477]‏‏ ‏ ‏ 7223‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 9 / 3 / 1361‏

‏‏خدمت حضرت امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب‏

‏‏اگر کسی اجناس را که با کوپن یا دفترچه به طور کلی اجناس سهمیه بندی خود را‏
‏‎

‎‏بگیرد و چون یا مصرف ندارد و یا این که اضافه از مصرف دارد، به قیمت بازار آزاد‏‎ ‎‏بفروشد، با توجه به این که خریدار اطلاع دارد که از نرخ دولتی گران تر است و با‏‎ ‎‏رضایت کامل می خرد و هیچ گونه شکایتی هم ندارد، آیا از نظر شرعی این کار عمل‏‎ ‎‏خلاف و گناهی است یا نه؟ خداوند ما و شما را موفق بدارد تا آنچه رضای او است‏‎ ‎‏انجام دهیم.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر بر خلاف مقررات دولت اسلامی است، جایز نیست. ‏

‏‏[سؤال 12478]‏‏ ‏ ‏ 7224‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 22 / 7 / 1360‏

‏‏با سلام و درود فراوان به رهبر کبیر انقلاب اسلامی ایران که ما را به سوی نور‏‎ ‎‏رهنمون ساخت و با سلام به روان پاک شهیدان راه حق و حقیقت، سؤال خود را‏‎ ‎‏می نویسم.‏

‏‏آیا کسی که لوازم منزل را در مدت طولانی و روی نوبت، به وسیله شورا یا‏‎ ‎‏تعاونی ها خریداری کرده است، می تواند به قیمت دو برابر یا بیشتر بفروشد یا خیر؟ یا‏‎ ‎‏جنسی را ـ که از قبل، خریداری و از آن استفاده کرده ایم، اگر کسی می آید و آن را به دو‏‎ ‎‏ـ سه برابر خریداری می کند، آیا پول اضافه اشکال دارد یا خیر؟ والسلام علیکم‏‎ ‎‏ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏بسمه تعالی، اگر خلاف مقررات دولت اسلامی باشد جایز نیست، در غیر‏‎ ‎‏این صورت، فروش مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 12479]‏‏ ‏ ‏ 7225‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏این جانب یکی از اعضای یک ارگان انقلابی هستم. پس از مدتی خدمت، یک‏‎ ‎‏دستگاه موتورسیکلت در ازای دریافت وجه آن جهت رفت و آمدم به من داده اند. با‏‎ ‎‏توجه به این که محل خدمتم در شهرستان است و همچنین نیاز خانواده ام به اتومبیل،‏
‏‎

‎‏آیا می توانم موتورسیکلت را به قیمت روز بازار بفروشم؟ اصلاً آیا می توانم‏‎ ‎‏موتورسیکلت را بفروشم؟ با توجه به این که نه ارگان انقلابی و نه دولت در مورد این‏‎ ‎‏مطلب ضابطه ای نگذاشته اند و این جانب نیز قصد ایجاد تورم و بازار سیاه ندارم،‏‎ ‎‏صورت شرعی این مطلب چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر موتور به شما تملیک شده و خلاف مقررات دولت اسلامی‏‎ ‎‏نباشد، فروش مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 12480]‏‏ ‏ ‏ 7226‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 20 / 8 / 1361‏

‏‏پیشگاه مقدس قائد عظیم الشأن اسلام و بنیان گذار جمهوری اسلامی، حضرت‏‎ ‎‏آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، السلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته، احتراماً،‏‎ ‎‏به استحضار می رساند:‏

‏‏افرادی با مراجعه به کمیت‏‏ۀ‏‏ امور صنفی و شوراهای مساجد و از طریق نهادها،‏‎ ‎‏مایحتاج عمومی، از قبیل: بخاری، یخچال، پنکه، وسایل برقی و چینی آلات دریافت‏‎ ‎‏کرده و در بازار آزاد به قیمت گزاف به فروش می رسانند و بدین وسیله باعث تورم و‏‎ ‎‏بالا رفتن قیمت ها می شوند. استدعا می شود حکم شرعی و نظری‏‏ۀ‏‏ مبارک را امر به ابلاغ‏‎ ‎‏فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، هرگونه عمل که بر خلاف مقررات دولت اسلامی یا موجب‏‎ ‎‏فساد در جامعه باشد، جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12481]‏‏ ‏ ‏ 7227‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 16 / 12 / 1360‏

‏‏دفتر مبارک حضرت امام، مدّ ظله العالی‏

‏‏این جانب کارمند شرکتی هستم که سالیانه از طریق شرکت تعاونی مذکور یک‏‎ ‎‏دستگاه تلویزیون رنگی به قیمت 85000 ریال به ما می دهند، ولی قیمت تعیین شده‏
‏‎

‎‏برای مشتریان خارج از شرکت 300 / 97 ریال می باشد. آیا می توانم بیشتر از قیمت‏‎ ‎‏تعیین شده مثلاً 12 یا 15 هزار تومان بفروشم؟‏

‏‏بسمه تعالی، مراعات مقررات لازم است.‏

‏‏[سؤال 12482]‏‏ ‏ ‏ 7228‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 2 / 6 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، بعد از سلام، استدعا می شود‏‎ ‎‏به نام خدا به این استفتا پاسخ مرحمت فرمایید.‏

‏‏اگر نماینده فروش کالاهای تهیه شده در کارخانجات ملی شده جمهوری اسلامی‏‎ ‎‏ایران، فی المثل در کارخانه اتومبیل سازی، کالای تولید شده ای را مثل اتومبیل با ترفند‏‎ ‎‏در بازار سیاه به قیمت های گزاف و گاهی تا چند برابر تعیین شده به فروش برساند: ‏

‏‏اول: آیا این معامله صحیح است؟‏

‏‏دوم: آیا سود حاصل از این راه حلال است و فروشنده می تواند مالک آن وجوه‏‎ ‎‏باشد؟ ‏

‏‏سوم: آیا مصرف این پول (کل یا جزیی از آن) در تعمیر بقاع متبرکه یا مساجد و‏‎ ‎‏سایر اماکن مقدسه و برپایی نماز جمعه جایز است؟‏

‏‏بسمه تعالی، تخلف از مقررات دولت اسلامی جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12483]‏‏ ‏ ‏ 7229‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 9 / 1361‏

‏‏دفتر رهبر کبیر انقلاب، حضرت امام خمینی، مرجع عالی قدر‏

‏‏احتراماً؛ این جانب مدت یک سال است در شهرستان ورامین به شغل‏‎ ‎‏قماش فروشی مشغول هستم. در مرحل‏‏ۀ‏‏ اول، شرکت تعاونی قماش دایر شد و تا‏‎ ‎‏چندی، مقدار کلی قماش خارجه و داخله به هر مغازه در حدود تا شصت هزار تومان‏‎ ‎‏می دادند؛ ولی جدیداً مقداری از سهمیه کم شده؛ چون جنس تعاونی با جمعیت‏
‏‎

‎‏شهرستان ورامین و حومه تکافؤ نمی کند. ما برای نیاز مردم، مقداری پارچ‏‏ۀ‏‏ داخله و‏‎ ‎‏خارجه از بازار تهران به قیمت بیشتر ـ یعنی گران تر ـ تهیه و در دسترس مشتری قرار‏‎ ‎‏می دهیم مثل روسری و مقنعه برای مدارس و تترون و مخمل برای عروسی کردن و‏‎ ‎‏مقداری قماش دیگر و مشتری هم برای مصرف خود، با رضایت خریداری می نماید.‏‎ ‎‏ضمناً بعضی از مشتری ها برای نیاز به اجناس اصرار می کنند و سفارش می دهند که‏‎ ‎‏چیزی احتیاج دارند، برای ایشان خریداری بنماییم.‏

‏‏حالیه بعضی از همکاران ما می گویند که اجناسی که غیر از تعاونی از بازار تهران با‏‎ ‎‏قیمت بیشتری می خرید و می فروشید، حرام است. من بر خود لازم دانستم از دفتر‏‎ ‎‏رهبر انقلاب استفتا نمایم؛ اگر خرید و فروش به این شکلی که نوشتم، اشکالی دارد به‏‎ ‎‏ما تذکر بدهید و جواب بدهید و اگر هم اشکالی ندارد، در ذیل این ورقه نظریات‏‎ ‎‏خودتان را اعلام فرمایید که ما وظیف‏‏ۀ‏‏ شرعی خود را بدانیم. منتظر جواب هستیم. ‏

‏‏بسمه تعالی، بستگی به مقررات دولت اسلامی دارد؛ اگر از نظر دولت‏‎ ‎‏اشکالی نباشد جایز است.‏

‏‏[سؤال 12484]‏‏ ‏ ‏ 7230‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏حضور محترم مرجع عالی قدر جهان تشیع، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی،‏‎ ‎‏مدّ ظله العالی، سلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏اما بعد: با احترام به استحضار می رساند: برای حقیر سه سؤال مطرح است که‏‎ ‎‏تقاضامندم در صورت امکان پاسخ فرمایند:‏

‏‏1. این جانب یک دستگاه تلویزیون رنگی و یک دستگاه موتورسیکلت را به ترتیب‏‎ ‎‏با قیمت های 000 / 120 و 000 / 80 ریال خریداری کرده ام و فردی مایل است با‏‎ ‎‏رضایت کامل و اصرار زیاد، آن دو را به قیمت سه برابر خریداری نماید، آیا به لحاظ‏‎ ‎‏شرعی اجازه دارم بفروشم یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، مانع ندارد؛ ولی اگر دولت مقرراتی دارد باید مراعات شود.‏

‏
‏‎

‎‏2. برای ساختن خانۀ مسکونی، مبلغی در سال جاری به عنوان وام دریافت کرده ام که ماهیانه مبلغ‏‎ ‎‏000 / 20 ریال بپردازم؛ چون بازپرداخت وام به سال بعد خواهد کشید، دو سؤال مطرح می شود: ‏

‏‏الف. آیا این جانب موظفم خمس این وام را در پایان سال 1361 بپردازم، با توجه به این که شروع‏‎ ‎‏ساختمان در سال 1362 شمسی خواهد بود؟‏

‏‏ب. آیا حق دارم از درآمد سال 1362 اقساط وام را بدون محاسبۀ خمس آن بپردازم؟‏

‏‏بسمه تعالی، وام خمس ندارد و دادن اقساط از درآمد مانع ندارد و خمس ندارد؛ مگر این که‏‎ ‎‏پولی که قسط وام آن پرداخت شده، سر سال باقی بماند.‏

‏‏3. با توجه به ازدحام در وسایل نقلیۀ عمومی و تماس زن و مرد نامحرم، آیا می توان همسر خود را در‏‎ ‎‏ترک موتورسیکلت سوار نمود؛ البته با رعایت کامل حجاب اسلامی و ملاحظۀ شخصیت و شرم اناث؟‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض سؤال، جایز است.‏

‏‏[سؤال 12485]‏‏ ‏ ‏ 7231‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، سلام علیکم‏

‏‏1. کارمندان دولت در مواردی از مزایا و تخفیف هایی مانند داشتن دفترچ‏‏ۀ‏‏ تعاونی‏‎ ‎‏و دفترچ‏‏ۀ‏‏ خدمات درمانی و استفاده از تخفیف بلیط هواپیمایی برخوردار هستند. آیا‏‎ ‎‏می توانند حق استفاده خود را وقتی نیاز ندارند، به دوستان و یا نزدیک ترین ارحام خود‏‎ ‎‏واگذار نمایند؟‏

‏‏2. اگر شخصی نیاز به اجناس جیره بندی شده نداشته باشد، آیا می تواند حق خود‏‎ ‎‏را به دیگری واگذار نماید؟‏

‏‏بسمه تعالی، 1 و 2، هر عمل که بر خلاف مقررات دولت اسلامی باشد‏‎ ‎‏جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12486]‏‏ ‏ ‏ 7232‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏آیا فروش وسایل نقلیه ای مانند موتورسیکلت، اتومبیل و ... که به وسیلۀ اعضای‏‎ ‎‏نهادهای انقلابی از طریق سهمیۀ نهادهای مذکور در بازار آزاد حتی به بهایی بسیار‏
‏‎

‎‏زیادتر از قیمت، خریداری شده در هر یک از موارد زیر جایز است؟‏

‏‏الف. در صورتی که در موقع خرید قصد فروش آن را نداشته، ولی بعداً به علت‏‎ ‎‏نیاز به فروش اقدام گردد.‏

‏‏ب. در صورتی که در موقع خرید قصد فروش داشته است. ‏

‏‏بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است و رعایت آن لازم است.‏

‏‏[سؤال 12487]‏‏ ‏ ‏ 7233‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏اگر صاحب اتومبیلی مقداری سهمیه بنزین ماهانه اش را اضافه بیاورد، آیا جایز‏‎ ‎‏است که به دیگری بدهد؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید طبق مقررات عمل کند.‏

‏‏[سؤال 12488]‏‏ ‏ ‏ 7234‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 15 / 8 / 1361‏

‏‏محضر مقدس امام خمینی، سلام علیکم؛ خداوند شما را مؤیّد و موفق نگاه دارد. ‏

‏‏ای امام عزیز خواهشمند است به چند سؤال من پاسخ دهید؛ زیرا این جانب مقلد‏‎ ‎‏جناب عالی هستم و این مسائل مدتی است فکر مرا به خود مشغول داشته است:‏

‏‏1. آیا خریدن گازوییل برای گرم کردن خانه و آب گرم، از بازار آزاد جایز است؟‏‎ ‎‏زیرا سهمیۀ گازوییل دولت کم است و منزل ما خیلی سرد است.‏

‏‏2. آیا خریدن گوشت (کیلویی 100 تومان) از بازار آزاد جایز است؟ چون مقدار‏‎ ‎‏سهمی‏‏ۀ‏‏ دولتی کم است.‏

‏‏3. آیا خریدن کوپن بنزین از بازار آزاد جایز است؟ زیرا سهمیۀ بنزین دولتی کم‏‎ ‎‏است.‏

‏‏بسمه تعالی، 1 و 2 و 3، اگر بر خلاف مقررات دولت اسلامی نباشد مانع‏‎ ‎‏ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏4. آیا اگر اعضای خانوادۀ این جانب که کارمند دولت نیستند، از بلیط اتوبوس که دولت به ما با نرخ نازل‏‎ ‎‏می فروشد، استفاده کنند، جایز است؟ زیرا این جانب از اتوبوس استفاده نمی کنم و با تاکسی می روم؛‏‎ ‎‏لذا بلیطم را به مادر و برادرم می دهم.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر جزء عائلۀ شما محسوب هستند مانع ندارد.‏

‏‏5. آیا به هنگام سفر به خارج از کشور، اگر ما سوغاتی از آن جا بخریم ـ مثل پارچه، لباس و چیزهایی‏‎ ‎‏برای مصارف شخصی مان ـ که در ایران گران است و یا پیدا نمی شود، جایز است؟‏

‏‏بسمه تعالی، مقداری که از طرف دولت اسلامی اجازه داده می شود، جایز است.‏

‏‏قبلاً از محبت و بزرگواری ای که می فرمایید، سپاس گزاریم‏

‏‏[سؤال 12489]‏‏ ‏ ‏ 7235‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 8 / 2 / 1362‏

‏‏محضر مبارک رهبر انقلاب و مرجع بزرگ اسلام، امام خمینی، محترماً، ضمن سلام‏‎ ‎‏و دعای سلامتی و خیر برای آن مرجع، و تشکر از زحمات بزرگ آن رهبر عظیم‏‎ ‎‏الشأن، سؤالی دارم که مطرح می کنم، امید است که مرا راهنمایی فرمایید.‏

‏‏این جانب مسئول امور تربیتی یکی از دبیرستان های مناطق بیست گان‏‏ۀ‏‏ تهران، برای‏‎ ‎‏دبیرستان دو دستگاه تلویزیون رنگی، از شرکت پارس الکتریک با نام‏‏ۀ‏‏ مدرسه‏‎ ‎‏خریداری نمودم. قبل از تحویل تلویزیون ها، تعداد 25 دستگاه تلویزیون، از طریق‏‎ ‎‏استان به مدرسه داده شد. دیگر نیازی به این دو دستگاه تلویزیون، که به نام مدرسه‏‎ ‎‏خریداری شده بود، نبود. حال سؤالم این است که آیا مدیریت و این جانب می توانیم‏‎ ‎‏تلویزیون ها را برای خود خریداری کرده، قیمت دولتی 14000 تومان برای هر یک و‏‎ ‎‏مابه التفاوت قیمت آزاد آن را به حساب دولت، طی یک مدت بریزیم؟ در غیر این‏‎ ‎‏صورت ـ با توجه به این که شرکت، دیگر آن ها را پس نمی گیرد ـ تکلیف چه خواهد‏‎ ‎‏شد؟ قبلاً طی سه مرتبه تلفن به دفتر امام، کیفیت مسأله را جویا شدم. جواب دادند:‏‎ ‎‏مابه التفاوت به حساب دولت ریخته شود.‏

‏‏در ضمن، در طی این مدت، از تلویزیون استفاد‏‏ۀ‏‏ شخصی شده است.‏
‏‎

‎‏خواهشمندیم که تکلیف این دو مسأله را معلوم نمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه دولت اسلامی، مقررات خاصی در مورد سؤال شما‏‎ ‎‏نداشته باشد، مدیریت مدرسه می تواند به کسی که احتیاج به تلویزیون‏‎ ‎‏دارد، بفروشد. دادن ما به التفاوت واجب نیست.‏

‏‏[سؤال 12490]‏‏ ‏ ‏ 7236‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 10 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی، احتراماً به‏‎ ‎‏عرض جناب عالی می رساند:‏

‏‏مرکز بخش روستایی مینودشت، از توابع شهرستان گنبدکاوس، دارای دو فروشگاه‏‎ ‎‏نفت و گازوییل می باشد. نظر به این که سهمی‏‏ۀ‏‏ نفت تعیین شده تکافوی گرم نگه داشتن‏‎ ‎‏منازل در فصل سرد زمستان را ندارد، این جانب از گازوییل به جای نفت استفاده‏‎ ‎‏می نمایم. قیمت گازوییل جهت مصارف ماشین آلات کشاورزی و اتوبوس ها و‏‎ ‎‏کامیون ها، هر لیتر 5 / 2 ریال می باشد و لیکن قیمت گازوییل جهت مصرف و گرم کردن‏‎ ‎‏منازلی که دارای شوفاژ می باشند، لیتری 10 ریال تعیین شده است و لذا خواهشمند‏‎ ‎‏است اعلام فرمایید:‏

‏‏اولاً، مصرف گازوییل در منازل، جهت گرم کردن با بخاری های معمولی و چکه ای،‏‎ ‎‏از نظر شرع مقدس اسلام اشکالی دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، در صورتی که مطابق مقررات عمل شود، مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 12491]‏

‏‏ثانیاً، در صورت بودن اشکال شرعی، تکلیف کسانی که تا به حال از نرخ معمولی‏‎ ‎‏(5 / 2 ریال) استفاده کرده اند، چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، این عمل که برخلاف مقررات است، جایز نیست و از این به‏‎ ‎‏بعد باید ترک شود.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 12492]‏‏ ‏ ‏ 7237‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 18 / 8 / 1361‏

‏‏دفتر اقامتگاه امام خمینی، با سلام به امام امت و رزمندگان اسلام و با آرزوی طول‏‎ ‎‏عمر امام خمینی تا ظهور حضرت مهدی، خواهشمند است به چند سؤال زیر پاسخ‏‎ ‎‏فرمایید.‏

‏‏1. اجناسی را که دولت جمهوری اسلامی به طور سهمیه به افراد واگذار می نماید و‏‎ ‎‏قیمت آن را نیز مشخص می کند، آیا افراد می توانند از قیمت تعیین شده بیشتر‏‎ ‎‏بفروشند؟ و اگر بیشتر فروختند، حکمش چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، تخلف از مقررات جمهوری اسلامی جایز نیست.‏

‏‏2. زمینی را چند برادر و خواهر سهیمند و سند زمین به نام یکی از برادران است؛ آیا آن برادر که سند به‏‎ ‎‏نامش هست، می تواند زمین را بدون اذن دیگر برادران و خواهران بفروشد؟ اگر فروخت، حکمش‏‎ ‎‏چیست؟ و اگر خریدار، یکی از ارگان های دولتی بود حکمش چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، فروش زمین مشترک نسبت به سهمیۀ سایر شرکا، فضولی و موقوف است به اجازۀ‏‎ ‎‏آن ها.‏

‏‏[سؤال 12493]‏

‏‏3. مسئول ارگانی مثلاً یک دستگاه ماشین را به قیمت دولتی تحویل می گیرد و آن را‏‎ ‎‏سه یا چهار برابر قیمت اصلی به نفع آن ارگان می فروشد، آیا جایز است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است.‏

‏‏[سؤال 12494]‏‏ ‏ ‏ 7238‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 6 / 1361‏

‏‏محضر مبارک رهبر عظیم الشأن انقلاب امام خمینی، روحی له الفداء، جعلنی الله‌‏‎ ‎‏فداک؛ ضمن دعای مداوم برای دوام سای‏‏ۀ‏‏ آن امام عزیز بر سر امت اسلام، عرض‏‎ ‎‏می شود:‏

‏‏با توجه به این که دولت از بیت المال، مبلغی روی قیمت کالاها می گذارد تا آن ها را‏
‏‎

‎‏ارزان در اختیار مردم قرار دهد، آیا خرید و فروش سهمی‏‏ۀ‏‏ این کالاها جایز است؟ به‏‎ ‎‏عبارت دیگر: آیا کسی که نیاز به سهمیه ندارد ـ مثلاً آهن برای ساختمان گرفته و‏‎ ‎‏مقداری از آن زیاد آمده یا ساختمان را پیش از رسیدن به حد مصرف آهن، فروخته‏‎ ‎‏است ـ آیا حق دارد آن را بفروشد یا باید به دولت بازگرداند؟ و آیا خریدن آن برای‏‎ ‎‏دیگران جایز است یا خیر؟ ‏

‏‏خاطر شریف را مستحضر می دارد که این فروش در بازار آزاد، مشکلات و‏‎ ‎‏بدبینی های بسیار زیادی به وجود آورده است. أطال الله‌ بقاءکم إلی قیام المهدی (عج)‏

‏‏بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است و رعایت آن لازم است.‏

‏‏[سؤال 12495]‏‏ ‏ ‏ 7239‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 17 / 4 / 1361‏

‏‏محضر شریف حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، رئیس العلماء والمجتهدین،‏‎ ‎‏مدّ ظله العالی، محضر شریف را مستحضر می دارد بر این که:‏

‏‏در روستای ما افرادی هستند که از شناسنامه های افرادی که فوت شده اند و توسط‏‎ ‎‏آمار، شناسنامه هایشان باطل نشده اند، کوپن خواروبار گرفته و این امر باعث خیانت به‏‎ ‎‏بیت المال مسلمین می باشد و به خصوص در این زمان که ملت ما با ابرجنایتکاران در‏‎ ‎‏حال نبرد است و می خواهد به خودکفایی برسد. آیا این کار جایز است؟ و اگر جایز‏‎ ‎‏نیست، حکم شرعی آن چیست؟ استدعای صدور حکم شرعی این امر را دارم.‏

‏‏بسمه تعالی، جایز نیست و مراعات مقررات دولت اسلامی لازم است.‏

‏‏[سؤال 12496]‏‏ ‏ ‏ 7240‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏1. خانواده ای 5 نفری هستیم و سهمی‏‏ۀ‏‏ نفت کفاف ما را نمی دهد. چون بچ‏‏ۀ‏‏ نوپا‏‎ ‎‏دارم و استفاده از علاءالدین یا بخاری دیگری به خاطر خطراتش برایم ممکن نیست و‏‎ ‎‏باید از بخاری لوله ای که مصرفش زیاد است استفاده کنم، لذا یکی از اقوام که منزلش‏
‏‎

‎‏لوله کشی گاز شده، کوپن نفتش را به ما داده و چند کوپن نیز مصرف کرده ایم، آیا از‏‎ ‎‏لحاظ شرعی اشکال دارد، چون چار‏‏ۀ‏‏ دیگری نداریم؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر خلاف مقررات دولت اسلامی نباشد، اشکال ندارد.‏

‏‏2. آیا نذر زنی که خود، کارمند است و حقوق می گیرد، باید با رضایت شوهر باشد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، منوط به اذن شوهر است.‏

‏‏3. شوهرم برای حساب خمس، نزد نمایندۀ امام در اصفهان رفته و ایشان او را به نمایندۀ خودش‏‎ ‎‏معرفی کرده و ایشان گفته اند که به او خمس تعلق نمی گیرد؛ آیا حتی به اجناس و چیزهای جزیی مانند‏‎ ‎‏آبلیمو و امثالهم نیز تعلق نمی گیرد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر از درآمد کسب، چیزی در آخر سال به صورت پول نقد یا جنسِ خریداری‏‎ ‎‏شده باقی بماند، خمس دارد.‏

‏‏4. به تازگی منزل خود را فروخته ایم. قبل از رفتن به محضر، در جلسه ای که در منزل تشکیل شد، قرار‏‎ ‎‏بر این شد که ما منزل را 15 روز به عید مانده تخلیه کنیم، ولی با چند نفر که این موضوع را در میان‏‎ ‎‏گذاشتیم، گفتند شما با بچۀ کوچک و همین طور بچه ای که باید به مدرسه برود و مدرسه اش دم منزل‏‎ ‎‏شما است، این کار برایتان مشکل است؛ به همین جهت موقعی که به محضر رفتیم برای نوشتن سند در‏‎ ‎‏محضر، با توافق خریدار، موعد تخلیه را اول خرداد نوشتیم. حالا بعد از یک ماه، خریدار آمده و‏‎ ‎‏می گوید اگر امکان دارد منزل را تخلیه کنیم؛ آیا اگر تخلیه نکنیم اشکال شرعی دارد، با توجه به این که‏‎ ‎‏در محضر، با توافق خود خریدار، موعد تخلیۀ خانه را اول خرداد قرار داده ایم؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در ضمن قرارداد خرید و فروش، تاریخ معیّنی برای تخلیه و تحویل منزل‏‎ ‎‏تعیین شده، همان تاریخ میزان است و تأخیر از آن منوط به موافقت خریدار است.‏

‏‏5. دو سال پیش در نهضت سوادآموزی آموزشیار بودم؛ در همان مدرسه، آموزشیار دیگری نیز درس‏‎ ‎‏می داد، در کلاس دیگری حوالۀ مقداری نفت که دقیقاً مقدارش یادم نیست (فکر می کنم 220 لیتر بود)‏‎ ‎‏از رئیس آموزشگاه گرفت البته بدون اطلاع من و به من نیز گفت: نصف مال کلاس شما، و نصف مال‏‎ ‎‏کلاس من؛ من گفتم: دیگر زمستان تمام شده و احتیاجی نیست و لذا در حدود 40 لیتر از سهمیۀ خودم‏‎ ‎‏را به فردی که واقعاً احتیاج داشت (با توافق مسئولین نهضت) دادم؛ البته فقط حواله مال نهضت بود و‏‎ ‎‏پولش از خودمان. بعد از چند روز فهمیدم او قصد دارد نفت را برای منزل خودش مصرف کند، ولی از‏‎ ‎‏طرف مدیر مدرسه و همین طور شعبه ای که حواله مربوط به آن شعبه بود، اعتراض شده بود که مدرسه‏‎ ‎‏این نفت را احتیاج ندارد و به آموزشیار تعلق نمی گیرد. ‏

‏‏خلاصه من نمی دانم آیا این آموزشیار، نفت را گرفته یا نه؟ البته این آموزشیار، توده ای از آب درآمد و‏
‏‎

‎‏پاکسازی شد و من هم به خاطر بیماری و بعد، تولد بچه نتوانستم به کارم ادامه دهم. حالا مدتی است‏‎ ‎‏نگرانم که آیا من مسئول بودم که به نهضت اطلاع دهم که این نفت مورد احتیاج نیست و ناراحتم؛ مرا‏‎ ‎‏راهنمایی کنید.‏

‏‏بسمه تعالی، در فرض مرقوم، نسبت به گذشته بر شما چیزی نیست.‏

‏‏[سؤال 12497]‏‏ ‏ ‏ 7241‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 1 / 1362‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی علی رؤوس‏‎ ‎‏المسلمین، سلام علیکم‏

‏‏چنان که مستحضر هستید دولت جمهوری اسلامی با توجه به امکانات ارزی که‏‎ ‎‏دارد، هرچند وقت یک بار مقدار محدودی جنس و لوازم مایحتاج مردم را از خارج‏‎ ‎‏وارد و در اختیار مردم، چه از طریق تعاونی های صنفی و یا طرق دیگر، قرار می دهد؛‏‎ ‎‏ولی فروش این مقدار جنس برای کسبه و به خصوص آن دسته از کسبه که شغلشان‏‎ ‎‏تنها فروشندگی اجناس است، تأمین کنند‏‏ۀ‏‏ مخارج روزمر‏‏ۀ‏‏ زندگی نیست؛ آیا این دسته‏‎ ‎‏مجازند و می توانند جنسی را که در بازار به صورت آزاد خرید و فروش می شود و با‏‎ ‎‏جنس دولتی تفاوت فاحشی از نظر قیمت ندارد و یا تفاوت زیادی دارد، خرید و‏‎ ‎‏فروش نمایند یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، مانع ندارد و باید رعایت مقررات بشود.‏

‏‏[سؤال 12498]‏‏ ‏ ‏ 7242‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 30 / 5 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، دام بقاؤه‏

‏‏به عرض مبارک می رساند: فدوی کاسب بازاری بوده که پنجاه سال کسب نموده ام‏‎ ‎‏و نه در گذشته وعاظ مسائل کسب را در منابر به اطلاع مردم رسانیده اند، و نه خود‏‎ ‎‏درصدد بوده ام که مسائل حلال و حرام کسب را به جزء و با تفصیل بدانم و فعلاً‏‎ ‎‏بازنشست و در سن 70 سالگی خانه نشین هستم و سرمایه و حاصل کار خود را هم‏
‏‎

‎‏خرج ساختمان خانه ای نموده ام؛ وجوهاتی هم ـ کم و زیاد ـ در مدت کسب خود‏‎ ‎‏می داده ام و اینک که در نماز جمعه مسائل کسب و حلال و حرام آن را می شنوم،‏‎ ‎‏فهمیدم که اول باید مسائل کسب را یاد گرفت و بعد شروع به کار کرد.‏

‏‏پسرم که دیپلم بیکار است با حدود سی هزار تومان سرمایه، لوازم لوله کشی آب را‏‎ ‎‏از دکان های داخل شهر و یا شهرستان های دیگر، از کاسبی می خرد و به کاسب دیگر‏‎ ‎‏می فروشد و این کار را به طور دست فروشی انجام می دهد؛ چون پولی که سرقفلی‏‎ ‎‏دکانی را بتواند بدهد، ندارد و کلی‏‏ۀ‏‏ جنس های مصرفی را دولت به کسبه دکان دار‏‎ ‎‏سهمیه می دهند که نرخ آن از نرخ آزاد ارزان تر است و برای پسر من مقدور نیست که‏‎ ‎‏از آن سهمی‏‏ۀ‏‏ دولتی استفاده نماید؛ چون دکان ندارد و لذا از بازار آزاد می خرد و در‏‎ ‎‏بازار آزاد هم می فروشد و البته نرخ بازار آزاد از نرخی که سهمیه دارند می فروشند‏‎ ‎‏گران تر است و چون سهمی‏‏ۀ‏‏ دولتی به انداز‏‏ۀ‏‏ کافی نیست، خریدارانی که احتیاج دارند،‏‎ ‎‏با نرخ آزاد که گران تر است می خرند. ذیلاً مرقوم فرمایید که آیا این قبیل خرید و‏‎ ‎‏فروش به عنوان دست فروشی اشکال شرعی دارد یا نه؟‏

‏‏و ضمناً متذکر می گردم که تمام سرمای‏‏ۀ‏‏ این دست فروشی از سی الی چهل هزار‏‎ ‎‏تومان تجاوز نمی نماید و برای این که بیکاری، مادر تمام مفاسد است، او را به این کار‏‎ ‎‏دست فروشی واداشته ام. به هر صورت اشکال و عدم اشکال این قبیل کسب را ذیلاً‏‎ ‎‏مرقوم فرمایید. ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر خلاف مقررات دولت اسلامی نباشد، خرید و فروش به‏‎ ‎‏نرخ عادلۀ آزاد اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 12499]‏‏ ‏ ‏ 7243‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 30 / 3 / 1361‏

‏‏پیشگاه مبارک امام خمینی، دامت برکاته، ضمن عرض سلام و تحیت؛ بقای عمر‏‎ ‎‏حضرت امام را از درگاه باری تعالی خواستار، سلامتی آن رهبر عظیم الشأن را مسئلت‏‎ ‎‏می دارم.‏

‏
‏‎

‎‏غرض از مزاحمت، مسائلی چند در مورد کسب مسلمین است خدمتتان معروض‏‎ ‎‏داشته و جواب آن را کتباً در نامه ای که دارای مهر و امضا بوده ـ که مشخص شود از‏‎ ‎‏طرف حضرت امام است ـ مرقوم فرموده، تا تکثیر شده و بین کسب‏‏ۀ‏‏ مسلمان توزیع‏‎ ‎‏شود و عموم کسب‏‏ۀ‏‏ بازار و خیابان، اکثراً با مسائل زیر مواجه گشته اند.‏

‏‏1. خرید و فروش جنس بدون فاکتور حلال است یا حرام؟‏

‏‏2. اجناسی که از طرف شرکت تعاونی اتحادیه بین اعضا و سهام داران آن اتحادیه‏‎ ‎‏توزیع می گردد و تعهد دارند که با سود تعیین شده به فروش برسانند، ولی بیشتر‏‎ ‎‏می فروشند، چه صورتی دارد؟ آیا مازاد آن حلال است یا حرام؟‏

‏‏3. اشخاصی که از خرید و فروش جنس بی فاکتور و یا اجناسی که بیشتر از آنچه‏‎ ‎‏تعهد داده اند، فروخته، سرمایه و ثروتی کسب کرده اند، آن سرمایه و ثروت چه صورت‏‎ ‎‏دارد؟ و چنانچه دارای اشکال می باشد، برای طیب و طاهر کردن آن چه اقدامی باید‏‎ ‎‏بکنند؟‏

‏‏بسمه تعالی، مخالفت مقررات دولت اسلامی جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12500]‏‏ ‏ ‏ 7244‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محترماً به عرض می رساند: این جانب با توجه به این که کارمند دولت می باشم،‏‎ ‎‏اجباراً برای کمک به مخارج زندگی و پرداخت قرض، در منزل اقدام به پرورش مرغ‏‎ ‎‏گوشتی می کنم؛ لکن در موقع فروش با اشکال از نظر قیمت روبه رو می شوم. بدین‏‎ ‎‏معنی که نمی دانم به چه قیمتی بفروشم تا از نظر شرعی دچار اشکال نباشد و یک سود‏‎ ‎‏حلال نیز برده باشم. جهت اطلاع شما لازم می دانم کمی توضیح دهم. ‏

‏‏دولت کنترل دانه و جوج‏‏ۀ‏‏ یک روزه را به عهده دارد؛ ولی واحدهای کوچک مانند‏‎ ‎‏ما که پانصد عددی است نمی توانند از دولت هیچ کدام را بگیرند. بنابر این گاهی با‏‎ ‎‏عجز و التماس دانه و جوجه را دولتی می گیریم و گاهی به طور آزاد. در مواقعی که به‏
‏‎

‎‏طور آزاد می گیریم، مرغ ها را هم به طور آزاد و به قیمت آزاد، البته به بستگان‏‎ ‎‏می فروشیم. فی المثل مرتب‏‏ۀ‏‏ قبل کیلویی 24 تومان فروختیم و همه آن ها راضی بودند و‏‎ ‎‏گاهی نیز اصرار داشتند که نرخ را بالا ببریم. به همین علت‏‎ ‎‏بابت دو ماه زحمت شبانه‏‎ ‎‏روزی، با هزینه دکتر، برق، آب، نفت و ترس ولرز ـ از این که شاید همسایه ها متوجه‏‎ ‎‏شوند و از کار ما جلوگیری کنند ـ حدود 6000 تومان (50%) استفاده کردیم؛ آیا این کار‏‎ ‎‏از نظر شرع دچار اشکال است و این استفاده شرعی نیست؟ البته در همین موقع مرغ‏‎ ‎‏به طور آزاد کیلویی 4 تومان بیشتر از قیمت فوق فروخته می شد. در این مرتبه که با‏‎ ‎‏عجز و التماس دانه و جوج‏‏ۀ‏‏ دولتی گرفتیم به علت مسمومیت دانه مقدار زیادی از‏‎ ‎‏آن ها تلف شدند و اگر بقیه را با قیمت دولتی یعنی 175 ریال بفروشیم ـ البته به همان‏‎ ‎‏بستگان ـ شاید بتوانیم بعد از دو ماه زحمت، فقط سرمایه را به دست آوریم؛ آیا اگر از‏‎ ‎‏قیمت فوق بیشتر بفروشیم ـ البته به آشنایان و بستگان ـ تا معادل مرتب‏‏ۀ‏‏ قبل استفاده‏‎ ‎‏کنیم با توجه به این که دولت شرعی است و زیر نظر ولایت فقیه است؛ آیا این‏‎ ‎‏فروش  شرعاً دچار اشکال است یا خیر؟ و آیا اصولاً برای این کار نیز باید 20% سود‏‎ ‎‏منظور نمود؟ ‏

‏‏والسلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته‏

‏‏بسمه تعالی، تخلف از مقررات دولت اسلامی جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12501]‏‏ ‏ ‏ 7245‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت امام خمینی، روحی فداه، السلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته ‏

‏‏و اما مسأله: در بعض ادارات و مؤسسات و ارگان های انقلابی با سهمی‏‏ۀ‏‏ خود اعضا‏‎ ‎‏و کمک اداره یا ارگان مربوطه؛ به تأسیس شرکت تعاونی اقدام شده است که مایحتاج‏‎ ‎‏آن ها را به نحوی آسان تر و ارزان تر در اختیارشان می گذارد. ‏

‏‏با توجه به این که ممکن است بعضی از اجناس در بازار کمیاب باشد (که طبیعی‏
‏‎

‎‏است این کمبود در آن شرکت ها هم مؤثر است). آیا وجود شرکت تعاونی که در‏‎ ‎‏پاره ای از موارد نیز از عنوان اداره یا ارگان متبوعه استفاده کرده و اقدام به ایجاد‏‎ ‎‏رفاهیات می کنند جایز است یا نه؟‏

‏‏خداوند سایه مبارکتان را بر سر همه مسلمین جهان مستدام بدارد. ‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه خلاف مقررات دولت اسلامی نباشد، مانع ندارد. ‏

‏‏[سؤال 12502]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2708‏

‏‏3. امروزه برخی از اجناس از طریق کوپن داده می شود. اگر چنانچه کسی اجناسی‏‎ ‎‏را که از طریق کوپن می دهند مصرف نداشته باشد چه باید بکند؟‏

‏‏بعضی از مردم عقیده دارند که این حق همان فرد است و صاحب آن می باشد و‏‎ ‎‏می تواند بازار آزاد بفروشد؛ آیا این عمل مخالف اسلام نیست؟ و آیا این یک فعل‏‎ ‎‏حرام نمی باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مطابق مقررات باشد مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 12503]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1099‏

‏‏5. معمولاً اجناس که دولت (کمیته ها) می دهند، نسبت به قیمت بازار آزاد‏‎ ‎‏تفاوت  دارد. آیا اگر کسی بخواهد این جنس را به قیمت بازار آزاد به فروش برساند،‏‎ ‎‏جایز است؟ و در صورتی که با این پول، نیازمندی هایی را برطرف سازد، چه حکمی‏‎ ‎‏دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، میزان، مقررات دولت اسلامی است.‏

‏‏[سؤال 12504]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 7394‏

‏‏5. آیا کسی که سیگاری نیست ولی از لحاظ قانونی جیره دارد، می تواند آن را بگیرد‏‎ ‎‏و به قیمت آزاد بفروشد یا نه؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر خلاف مقررات باشد نمی تواند.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 12505]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 3381‏

‏‏7. اجناسی که در کنترل دولت است، همان اجناس را به خاطر احتیاج فوری که‏‎ ‎‏انسان دارد، آیا می تواند به قیمت اضافی بخرد یا خیر، حق تصرف ندارد و معامله‏‎ ‎‏باطل  است؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر مخالفت مقررات باشد جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12506]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1442‏

‏‏3. اجناسی که از طرف دولت محدود شده، مثلاً برنج؛ اگر کسی برنج از مازندران و‏‎ ‎‏یا شهری دیگر آورد و به قیمت بیشتر از قیمت دولتی فروخت، این شخص می تواند‏‎ ‎‏بخرد؟ (اجباراً لازم دارد). و یا در‏‎ ‎‏همین موضوع، می تواند بخرد و به کس دیگری‏‎ ‎‏بفروشد؟‏

‏‏خلاصه، خرید و فروش اجناسی که در دست دولت می باشد، به قیمت گران تر از‏‎ ‎‏قیمت دولتی جایز می باشد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است. ‏

‏‏[سؤال 12507]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6800‏

‏‏3. صاحبان کارخان‏‏ۀ‏‏ بافندگی، نخ از اتاق بازرگانی دریافت می کنند، ولی پارچه ها را‏‎ ‎‏به تجار می فروشند به سه برابر قیمت تمام شده ـ مثلاً یک کیلو نخ را که 40 تومان‏‎ ‎‏می خریم و پارچ‏‏ۀ‏‏ او به پنجاه تومان تمام می شود، به مبلغ یک صد و پنجاه تومان‏‎ ‎‏می خرند ـ آیا این سود سرشار، حلال است یا خیر؟ و در صورت اشکال، چه باید‏‎ ‎‏کرد؟ در صورتی که جز به تجار به کسی دیگر نمی توان فروخت و پارچه را تجار به‏‎ ‎‏بزازها می فروشند و آن ها به دست مصرف کننده می رسانند.‏

‏‏بسمه تعالی، لازم است طبق مقررات دولت اسلامی عمل کنند و اجحاف‏‎ ‎‏نکنند.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 12508]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 135‏

‏‏4. آیا اگر کسی جنسی را به قیمتی که دولت جمهوری اسلامی تعیین کرده،‏‎ ‎‏خریداری نماید، آیا می تواند جنس مورد بحث را در بازار آزاد به سه یا چهار برابر نرخ‏‎ ‎‏تعیین شده توسط دولت بفروشد؛ در صورتی که می دانیم با این کار، کمک به بالا رفتن‏‎ ‎‏قیمت ها و بازار سیاه می شود؟ از نظر شرعی آیا خریدار و فروشنده، مسئولیت خواهند‏‎ ‎‏داشت و گناهکارند؟ و در صورتی که فروشنده در زمان خرید و واریز پول به حساب‏‎ ‎‏دولت، احتیاج به پول نداشته و پس از این که جنس مورد بحث ـ مثلاً سواری پیکان ـ‏‎ ‎‏را پس از چند ماه تحویل گرفته، احتیاج به پول جنس خریداری شده داشته باشد، آیا‏‎ ‎‏باز هم می تواند در صورت رضایت خریدار، سواری پیکان را به چند برابر نرخ دولتی‏‎ ‎‏بفروشد یا خیر؟ و بایستی به خاطر مصالح جامع‏‏ۀ‏‏ مسلمین، سواری مذکور را علی رغم‏‎ ‎‏نرخ بازار آزاد و بازار سیاه، به همان قیمت تعیین شده از سوی دولت جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی بفروشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، تخلف از مقررات دولت اسلامی جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12509]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 2304‏

‏‏5. شخصی کار دولتی دارد و ماهیانه حقوق و مزایای خود را دریافت می نماید و از‏‎ ‎‏طرفی وانت بار نمره کرایه هم دارد که ماهیانه، سهمیۀ بنزین آن را دریافت می کند و این‏‎ ‎‏بنزین را یا به مصرف کارهای شخصی خود می رساند یا اضافی بنزین را با قیمت بالا‏‎ ‎‏می فروشد، حکم این چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، مخالفت با مقررات دولت اسلامی جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12510]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 483‏

‏‏3. آیا می شود جنس یا اجناسی را که نرخ ارزان دولتی دارند و طبق شرایطی به ما‏‎ ‎‏تعلق گرفته است، در بازار آزاد به قیمت بالاتری فروخت، در صورتی که به پولش‏‎ ‎‏احتیاج مبرم باشد؟ حکمش چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 12511]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 831‏

‏‏2. شرکت تعاونی مصرف این واحد تولیدی به اعضای خود، پودر و روغن نباتی و‏‎ ‎‏صابون می دهد؛ البته با توجه به مسأله بسیج اقتصادی و توزیع ارزاق، به صورت‏‎ ‎‏سهمیه بندی معیّن، گرفتن این سهمیه، از تعاونی چه صورتی دارد؟‏

‏‏بسمه تعالی، تابع مقررات دولت اسلامی است.‏

‏‏[سؤال 12512]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1988‏

‏‏5. شخصی قبلاً احتیاج به تلفن داشته، لذا از مخابرات فیش تلفنی خریداری کرده‏‎ ‎‏و بعد از مدتی، احتیاجش برطرف می شود؛ آیا می تواند آن فیش را به دیگری به قیمت‏‎ ‎‏بازار آزاد بفروشد یا همان طور نگهداری نماید؛ تکلیف چیست؟‏

‏‏بسمه تعالی، تابع مقررات ادارۀ مخابرات است.‏

‏‏[سؤال 12513]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5030‏

‏‏3. پدری با این که نماز می خواند و بعضی از مسائل شرعی را رعایت می کند، متعهد‏‎ ‎‏به انقلاب نیست. مثلاً با این که حقوق کافی دارد (حقوق بازنشستگی) هر وقت بتواند،‏‎ ‎‏جنسی مثل یخچال را از سهمیه دولتی می گیرد و با دو برابر یا بیشتر قیمت خرید‏‎ ‎‏می فروشد. سود آن پول چه حکمی دارد و غذا خوردن از مال او و احترام به والدین‏‎ ‎‏(احترام به او) از جانب فرزند چه صورتی دارد؟ نظر عالی را مرقوم فرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر کار او خلاف مقررات دولت اسلامی نباشد اشکال ندارد و‏‎ ‎‏استفاده از اموال او تا یقین به غصب نباشد مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 12514]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 614‏

‏‏3. آیا این کسانی که کنار خیابان سیگار می فروشند، آیا فروششان درست است و‏‎ ‎‏پولشان حلال؟ چون کار دیگر جز این کار ندارند، بکنند.‏

‏‏بسمه تعالی، رعایت مقررات دولت اسلامی لازم است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 12515]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 4261‏

‏‏3. آیا از سهم ارزاق تعیین شده برای مردم می توان در جهات خیریه برداشت نمود؟‏

‏‏بسمه تعالی، استفاده در غیر جهت تعیین شده جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12516]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 483‏

‏‏4. شخص یا اشخاصی تقاضای جنسی می کنند (مثلاً تلویزیون یا یخچال یا کولر و‏‎ ‎‏یا فرش ماشینی و...) آیا اشخاصی که از طرف مساجد هستند (فعلاً به بسیج اقتصادی‏‎ ‎‏واگذار شده است) حق دارند که برای بررسی این که این شخص یا اشخاص، جنس‏‎ ‎‏مورد تقاضایش را احتیاج دارد یا ندارد، به داخل منزلش بروند و تحقیق بکنند و‏‎ ‎‏صحت موضوع را به اثبات برسانند؟ تکلیف چیست؟ لطفاً بفرمایید.‏

‏‏بسمه تعالی، با رضایت صاحب خانه مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 12517]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 5012‏

‏‏2. کسانی که سیگار را بدون آن که اعتیاد داشته باشند به طرق مختلف (جهت‏‎ ‎‏مهمان، اقوام و...) اخذ و در بازار سیاه به فروش می رسانند، آیا عملشان مخالف شرع‏‎ ‎‏اطهر است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه خلاف مقررات دولت اسلامی باشد جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12518]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6800‏

‏‏4. بعضی ها نخ را که از اتاق بازرگانی می خرند، در بازار آزاد بدون هیچ عملی که‏‎ ‎‏روی آن انجام دهند، به دو برابر قیمت می فروشند، آیا جایز است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، چنانچه خلاف مقررات باشد جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 12519]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 3381‏

‏‏2. سهم قند و شکر که به قهوه خانه و قنادی ها می دهند، اگر بفروشد سود آن حلال‏‎ ‎‏است؟‏

‏‏بسمه تعالی، باید مقررات دولت اسلامی را مراعات نمایند.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 12520]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 1486‏

‏‏15. هناک من یأخذ من الشوری المحلّیة أشیاء لا یحتاجها ـ کالسیگار مثلاً ـ ثمّ‏‎ ‎‏یبیعها فی الأسواق أو یعطیها لأصدقائه. فهل هذا العمل جایز وهل یجوز الشراء من هذا‏‎ ‎‏الإنسان؟‏

‏‏بسم الله‌ تعالی، یجب فی ذلک مراعاة مقرّرات الدولة الإسلامیة.‏

‏‏[سؤال 12521]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 7069‏

‏‏2. آیا می توان از کوپن بنزین دولتی، جهت وسیل‏‏ۀ‏‏ نقلیه شخصی خود یا دیگران،‏‎ ‎‏استفاده نمود؟ و اگر مجاز باشد، در چه مواردی؟‏

‏‏بسمه تعالی، جایز نیست.‏