اشتغال در بانک ‏ها و حقوق و مزایای دریافتی

‏‏اشتغال در بانک ها و حقوق و مزایای دریافتی‏

‏‏[سؤال 11695]‏‏ ‏ ‏ 6736‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 14 / 10 / 1361‏

‏‏با درود فراوان به منجی عالم بشریت، حضرت مهدی (عج) و رهبر کبیر انقلاب‏‎ ‎‏اسلامی ایران و با سلام به شهیدان گلگون کفن انقلاب اسلامی و با عرض سلام به‏‎ ‎‏برادران زحمتکش دفتر امام و با عرض معذرت از این که وقت برادران را می گیرم.‏

‏‏برای این که برادران عزیز با زندگی این جانب به طور مختصر آشنا شوند تا بتوانند‏‎ ‎‏قضاوت عادلانه نمایند، زندگی هفت سال‏‏ۀ‏‏ بعد از ازدواج خود را به طور مختصر برای‏‎ ‎‏شما می نویسم. در سال 54 با فردی که کارمند بانک بود ازدواج کردم. زندگی ما از‏‎ ‎‏طریق حقوق ماهانه ای که از بانک دریافت می کردیم می گذشت. اما لازم است در‏‎ ‎‏این جا اضافه کنم که تنها پولی که می گرفتیم، مربوط به حقوق ماهانه می شد و هیچ گونه‏‎ ‎‏رشوه یا خلافی در کار ایشان مشاهده نشده. پول بانک هم که بر محور ربا می چرخد و‏‎ ‎‏ربا هم که حرام است. ثمر‏‏ۀ‏‏ این ازدواج، دو فرزند می باشد و اینک بعد از خواندن این‏‎ ‎‏آی‏‏ۀ‏‏ کریمه، سؤالاتی برایم پیش آمده که ممکن است سؤال چندین هزار تن از افراد‏‎ ‎‏مسلمان ایرانی نیز باشد. خواهشمند است در صورت امکان، جواب سؤالات را از‏‎ ‎‏طریق ائمه جمعه و جماعات و یا از طریق رسانه های گروهی بیان کنید.‏

‏‏1. آیا وسایل زندگی مثل خانه که تا کنون خریده ایم حلال است؟‏

‏‏2. آیا لازم است که تمام موجودیت مادی خود را بفروشیم و پولش را به واجدین‏‎ ‎‏شرایط بدهیم و کار و کسبی دیگر برای خود دست و پا کنیم و اگر این چنین است،‏‎ ‎‏تکلیف دو فرزند ما چیست؟‏

‏‏3. آیا لازم می بینید که من دو فرزندم را رها کنم و از وی طلاق بگیرم؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، شما اگر یقین ندارید که در مال مورد ابتلای خودتان مال‏‎ ‎‏حرامی هست، می توانید در آن تصرف کنید و بر شما چیزی نیست و لازم‏‎ ‎‏نیست تحقیق نمایید.‏

‏‏[سؤال 11696]‏‏ ‏ ‏ 6737‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 20 / 4 / 1361‏

‏‏حضور محترم رهبر عظیم الشأن انقلاب اسلامی و بنیان گذار جمهوری اسلامی‏‎ ‎‏ایران و مرجع عالی قدر شیعیان جهان، حضرت امام روح الله‌ موسوی خمینی‏

‏‏پس از سلام و دعای فراوان بر امام امت، خمینی بت شکن، خواهشمند است اعلام‏‎ ‎‏نمایند: حقوق دریافتی کارکنان بانک ها مخصوصاً (بانک مسکن) در نظام جمهوری‏‎ ‎‏اسلامی ایران، به رهبری زعیم عالی قدر، امام خمینی، از نظر شرعی چگونه می باشد؟‏

‏‏بسمه تعالی، حقوق در قبال انجام کارهای مشروع، حلال است.‏

‏‏[سؤال 11697]‏‏ ‏ ‏ 6738‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 12 / 7 / 1358‏

‏‏محضر مبارک قائد اعظم، رهبر بزرگ اسلام، حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی،‏‎ ‎‏دامت افاضاته العالی، سلام علیکم تمنا دارم، دست خط مبارک را در ذیل این سؤال‏‎ ‎‏شرعی مرقوم فرمایید:‏

‏‏اکنون که دولت ایران اسلامی و بانک ها ملی گردیده، مسائل شماره 2853 و 2855‏‎ ‎‏توضیح المسائل و سایر مسائل مربوط به آن، به قوت خود باقی است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، مسائل مذکوره به قوّت خود باقی است. ‏

‏‏[سؤال 11698]‏‏ ‏ ‏ 6739‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 21 / 12 / 1361‏

‏‏حضرت امام خمینی، دام ظله العالی، با سلام و آرزوی توفیق الهی در راه خدمت به‏‎ ‎‏اسلام و مسلمین و امید به پیروزی انقلاب اسلامی در سرتاسر جهان‏

‏
‏‎

‎‏به اطلاع می رساند که این جانب در سال 1356 پس از 21 سال خدمت، از بانک‏‎ ‎‏صادرات ایران استعفا نمودم ولی در آبان ماه سال 1361 از طرف مقامات بانکی‏‎ ‎‏تکلیف و دعوت به کار شدم و حدود چهار ماه است در بانک استان اصفهان مشغول‏‎ ‎‏هستم؛ با توجه به این که هنوز معاملات عقود اسلامی در بانک ها پیاده نشده است و در‏‎ ‎‏آینده به تدریج اجرا خواهد شد، وضعیت حقوق بنده چه صورت دارد؟ ‏

‏‏بسمه تعالی، حقوقی که در مقابل کارهای حلال بگیرید بر شما حلال‏‎ ‎‏است.‏

‏‏[سؤال 11699]‏‏ ‏ ‏ 6740‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 1 / 4 / 1361‏

‏‏حضور محترم رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی، دام ظله العالی‏

‏‏با نهایت احترام و عرض ارادت خالصانه؛ به اطلاع می رساند: این جانب کارمند‏‎ ‎‏بانک سپه، چندی پیش از دفتر استفتائات آن حضرت در قم راجع به وضعیت شرعی‏‎ ‎‏کار کردن در بانک و حقوق گرفتن از آن سؤال نمودم؛ در جواب فرمودند: «آن قسمت‏‎ ‎‏از حقوقی که در مقابل کار ربوی گرفته اید حرام است؛ منتها بعد از پیروزی انقلاب‏‎ ‎‏مسائل آن مربوط می شود به ولی امر». لذا استدعای عاجزانه دارم در مورد سه سؤال‏‎ ‎‏ذیل حکم الهی را روشن فرمایند به نحوی که با انجام آن، رفع گناه شده، به گونه ای که‏‎ ‎‏در فزع اکبر از غضب الهی بی پناه نباشم:‏

‏‏1. آیا کار کردن در بانک بعد از پیروزی انقلاب شرعاً اشکال دارد یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، تصدی کارهای مشروع اشکال ندارد.‏

‏‏[سؤال 11700]‏

‏‏2. حقوق دریافتی این بنده از زمان حاکمیت یافتن جمهوری اسلامی با توجه به‏‎ ‎‏این که نزدیک به ‏‏ کارم در بانک، حسابداری ربوی بوده است شرعاً چه وضعیتی‏‎ ‎‏پیدا می کند؟‏

‏
‏‎

‎‏بسمه تعالی، به نسبت کارهای ربوی، حقوق دریافتی حلال نیست.‏

‏‏[سؤال 11701]‏

‏‏3. با توجه به تأکید مسئولین بر این که اعضای انجمن های اسلامی بر تجربیات‏‎ ‎‏خود در کارهای اداری بیفزایند، آیا می شود با در نظر گرفتن وجود کارهای ربوی در‏‎ ‎‏بانک به منظور کسب تجربه در کلیۀ امور بانک دخالت داشت؟‏

‏‏بسمه تعالی، تصدی کارهای ربوی جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 11702]‏‏ ‏ ‏ 6741‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک بزرگ رهبر عالم اسلام و یگانه مرجع عالی قدر دنیای تشیع،‏‎ ‎‏حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، ادام الله‌ بطول بقائه الشریف‏

‏‏با کمال ادب و احترام، به عرض می رساند: ‏

‏‏1. این جانب مدت بیست و سه سال است که در بانک رهنی ایران مشغول انجام‏‎ ‎‏وظیفه می باشم. البته در بدو استخدام از مرحوم آیت الله‌ حاج سید علی بهبهانی‏‎ ‎‏(رامهرمزی) اجازه استخدام گرفته ام و بعدها به علت رجوع به مرحوم آیت الله‌ حکیم،‏‎ ‎‏ادامه خدمتم را نیز از ایشان اجازه گرفتم که فتوکپی آن به پیوست تقدیم می گردد. اینک‏‎ ‎‏چون مدتی است، شغلم عوض شده و رئیس بانک شده ام. همان طور که استحضار‏‎ ‎‏دارند کلی‏‏ۀ‏‏ امور شعبه بایستی با نظر این جانب انجام شود از طرفی مدت ها است که به‏‎ ‎‏آن جناب رجوع کرده ام. لذا میل داشتم نظر مبارک آن مرجع عالی قدر را نسبت به ادام‏‏ۀ‏‎ ‎‏خدمتم در بانک بدانم. مضافاً، مشتریانی که برای دریافت وام مراجعه می کنند، با ایشان‏‎ ‎‏دربار‏‏ۀ‏‏ بهر‏‏ۀ‏‏ پرداختی به بانک مصاحبه می کنم و آن ها اضاف‏‏ۀ‏‏ پرداختی (بهره) را به بانک‏‎ ‎‏می بخشند. ‏

‏‏بسمه تعالی، نسبت به اموری که مربوط به ربا است، تصدی جایز نیست و‏‎ ‎‏حقوق آن حرام است.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 11703]‏

‏‏2. چنانچه مجاز نباشم به خدمت ادامه دهم، آیا می توانم با همان اجاز‏‏ۀ‏‏ آیت الله‌‏‎ ‎‏حکیم قدس سره باز هم در بانک بمانم؟‏

‏‏بسمه تعالی، حکم همان است که ذکر شد و اجازه نامه و اجازه نه لازم است‏‎ ‎‏و نه مفید.‏

‏‏[سؤال 11704]‏

‏‏3. همان طور که اطلاع دارند به کارمندان بانک نیز مثل کارمندان دیگر ادارات‏‎ ‎‏دولتی در زمان بازنشستگی حقوقی پرداخت می کنند که در توضیح المسائل به آن‏‎ ‎‏اشاره فرموده اید. آیا در صورت بازنشسته شدن مجاز به اخذ و صرف حقوق مربوطه‏‎ ‎‏از بانک می باشم یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر فقط برای عمل حرام استخدام شده باشد، حقوق‏‎ ‎‏بازنشستگی هم حرام است، ولی اگر برای عمل حلال یا مشترک بین حلال‏‎ ‎‏و حرام استخدام شده حقوق بازنشستگی حلال است.‏

‏‏[سؤال 11705]‏

‏‏4. بانک در شهرستان هایی که ساختمان از خودش دارد، یک منزل مسکونی هم‏‎ ‎‏برای رئیس شعبه درست کرده و در اختیار او می گذارد. در مقابل بیست درصد حقوق‏‎ ‎‏را به عنوان کرایه محل، از حقوقش کسر می کند. بنده نیز مشمول این موضوع هستم و‏‎ ‎‏به موجب دستور حضرت آیت الله‌ خویی ده درصد کرای‏‏ۀ‏‏ پرداختی را نیز به اشخاص‏‎ ‎‏مستحق پرداخت می کنم، آیا باز هم به نظر مبارک لازم است به همین کیفیت عمل کنم‏‎ ‎‏یا لازم نیست ده درصد کرایه پرداختی را به شخص مستحق بدهم؟‏

‏‏بسمه تعالی، این عمل لازم نیست.‏

‏‏خداوند بر عمر و سلامت و عزت آن رهبر عظیم و مرجع تقلید شیعیان جهان‏‎ ‎‏بیفزاید، ان شاء الله‌.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 11706]‏‏ ‏ ‏ 6742‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 25 / 7 / 1358‏

‏‏جناب مستطاب، حضرت آیت الله‌ العظمی آقای سید روح الله‌ الموسوی الخمینی،‏‎ ‎‏دامت برکاته و طال عمره‏

‏‏محترماً؛ این جانب حدود ده سال است که در بانک صادرات استخدام شده ام و از‏‎ ‎‏این مؤسسه حقوق دریافت نموده ام. ابتدای امر متوجه حرمت عمل و اشکال در‏‎ ‎‏حقوق آن نبودم. زمانی تحریم آن به بنده ثابت شد که خانواده ای را تحت تکفل داشتم‏‎ ‎‏و این تنها منبع درآمدم بوده و هست. اکنون با توجه به ملی شدن بانک ها بر خود‏‎ ‎‏واجب دانسته از محضر مبارک سؤال نمایم:‏

‏‏1. اشتغال در بانک و دریافت حقوق از آن چه صورتی دارد؟‏

‏‏2. آیا این حقوق و اموال و اثاثیه خریداری شده از آن، مال حلال مخلوط به حرام‏‎ ‎‏است؟ و با دادن خمس و زکات حلال می شود یا خیر؟‏

‏‏3. در شرایط مذکور انجام فرائض دینی (نماز ـ روزه ـ خمس ـ زکات و غیره) برای‏‎ ‎‏این جانب و خانوادۀ تحت تکفلم چگونه است؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در امور مربوط به ربا کار نمی کنید، حقوق آن حلال است؛‏‎ ‎‏وگرنه نسبت به مقدار کاری که مربوط به ربا است، حقّ اجرت ندارید و اگر‏‎ ‎‏گرفته اید، در صورتی که مقدار آن معلوم است و مأیوس از مالکش هستید،‏‎ ‎‏باید از طرف صاحبانش با اذن حاکم شرع علی الاحوط صدقه بدهید. و اگر‏‎ ‎‏معلوم نیست و در مال مخلوط شده، حکم مال مختلط به حرام را دارد و‏‎ ‎‏عبادت در آن، حکم عبادت در غصب را دارد.‏

‏‏[سؤال 11707]‏‏ ‏ ‏ 6743‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏به حضور حضرت امام خمینی رهبر عالی قدر انقلاب اسلامی، دام ظله العالی‏

‏‏پس از عرض سلام، این جانب معروض می دارد که در تاریخ آذر ماه 1353، جهت‏
‏‎

‎‏شغل تحویل داری به استخدام بانک ملی درآمدم. آیا حقوقی که در این مدت از بانک‏‎ ‎‏گرفته ام، حلال است یا خیر؟ در صورت حلال نبودن، تکلیف این جانب را معین‏‎ ‎‏فرمایید. لازم به تذکر است که در این مدت خانه خریده و زن اختیار کرده ام و مقداری‏‎ ‎‏جنس و پول موجود دارم. با آرزوی پیروزی رزمندگان اسلام و سلامتی و سعادت امام‏‎ ‎‏از خداوند متعال.‏

‏‏بسمه تعالی، کارهای واگذاری به شما، اگر مشروع بوده، حقوق دریافتی در‏‎ ‎‏مقابل آن حلال است. ‏

‏‏[سؤال 11708]‏‏ ‏ ‏ 6744‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏سلام علیکم ورحمة الله‌ وبرکاته، حضور مبارک امام امت، دام عزه‏

‏‏احتراماً؛ به استحضار می رساند: این جانب حدود 10 سال و سه ماه؛ یعنی از اواخر‏‎ ‎‏سال 1345 تا فروردین سال 1356 به عنوان کارمند در یکی از بانک های ایران مشغول‏‎ ‎‏انجام وظیفه بوده ام. چون از گرفتن پول بانک ناراحت بودم در مشهد به حضور‏‎ ‎‏مرحوم آیت الله‌ میلانی رفتم و گفتم که مقلد حضرت امام خمینی هستم. ایشان نظر‏‎ ‎‏دادند که ماهیانه به ازای هزاری، ده تومان به عنوان رد مظلمه بپردازید و حتی نامه برای‏‎ ‎‏حضرت آیات عظام گلپایگانی و نجفی مرعشی نوشتم و به آن ها نیز گفتم که مقلد‏‎ ‎‏حضرت آیت الله‌ خمینی هستم. آن ها هم نظر آقای میلانی را تأیید کردند؛ ولی به‏‎ ‎‏خاطر ناراحتی از پول بانک از فروردین سال 1356 استعفا داده و از بانک خارج شده ام‏‎ ‎‏و هنوز فکرم ناراحت است و با خود می گویم: ممکن است نظر حضرت امام خمینی‏‎ ‎‏غیر از فتوای حضرات آیات عظام فوق الذکر باشد، لذا تمنا دارد در این مورد نظر امام‏‎ ‎‏عزیزمان را بفرمایید؟ با تشکر فراوان‏

‏‏بسمه تعالی، اگر کار شما در بانک مربوط به معاملات ربوی نبوده چیزی بر‏‎ ‎‏شما نیست، و الا به مقداری از حقوق که در مقابل کارهای مربوط به ربا‏‎ ‎‏گرفته اید ضامنید و باید به بانک برگردانید.‏

‏
‏‎

‎‏[سؤال 11709]‏‏ ‏ ‏ 6745‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 24 / 4 / 1358‏

‏‏حضور مبارک حضرت حجت الاسلام پسندیده، دامت برکاته‏

‏‏محترماً؛ با عرض ادب به استحضار می رساند: این جانب مقلد حضرت آیت الله‌‏‎ ‎‏العظمی نایب الامام، امام خمینی می باشم و چون نامه ای در تاریخ 16 / 3 / 1358 با‏‎ ‎‏پست سفارشی جهت آن جناب به منظور اخذ اجاز‏‏ۀ‏‏ کار و حقوقم تقدیم داشته ام که تا‏‎ ‎‏کنون جواب دریافت نداشته ام. و به قرار اطلاع، نامه به رؤیت خود امام نمی رسد. از‏‎ ‎‏طرفی برای پول در مضیقه هستم. با عرض پوزش از گستاخی که می نمایم؛ تمنا دارد‏‎ ‎‏این نام‏‏ۀ‏‏ حقیر به نظر نایب الامام برسد و جواب آن مرقوم و برایم پست فرمایید. از‏‎ ‎‏تاریخ 20 / 7 / 1351 در بانک تعاون کشاورزی کازرون استخدام شده و اکنون با سمت‏‎ ‎‏رئیس دایر‏‏ۀ‏‏ وصول مطالبات بانک، اشتغال به کار دارم و وظایفم عبارت است از: ‏

‏‏1. تنظیم اخطار چاپی یادآوری جهت بدهکاران، حدود یک ماه قبل از سررسید‏‎ ‎‏مبنی بر آن که بدهی خود را در سررسید پرداخت نمایید.‏

‏‏2. هرگاه بدهکار در سررسید بدهی خود را نپرداخت، اخطارهای چاپی مجددی‏‎ ‎‏جهت او و ضامنش، مبنی بر تسریع در پرداخت بدهی به انضمام دیرکرد مربوطه.‏

‏‏3. در صورت عدم مراجعه و اعلام ناداری و گرفتن مهلت، پس از مدتی اجراییه‏‎ ‎‏صادر می گردد.‏

‏‏چون طبق مرقوم‏‏ۀ‏‏ حضرت آیت الله‌ نایب الامام، امام خمینی ـ که الآن هم در دست‏‎ ‎‏نیست ـ در صورت مباح بودن کار، حقوق هم مباح دانسته اند. متمنی است مرقوم‏‎ ‎‏فرمایند، با توجه به قسمت های سه گانه فوق، کار و حقوق فدوی حلال است یا حرام‏‎ ‎‏و به فرض حرام بودن کار، تکلیف چیست؟ ضمناً اگر نام‏‏ۀ‏‏ سفارشی مورخ 16 / 3 / 1358‏‎ ‎‏به دست نایب الامام رسیده، جواب هر دو را مرحمت فرمایند نهایت سپاس دارم. ‏

‏‏بسمه تعالی، اگر بدهکار متمکن از پرداخت بدهی خود هست و ادا نمی کند‏‎ ‎‏اخطار به او و اصدار اجراییه نسبت به اصل بدهی مانع ندارد. ولی نسبت‏
‏‎

‎‏به بهره جایز نیست. و حقوقی که در مقابل تنظیم اخطار و اصدار اجراییه‏‎ ‎‏گرفته می شود بالنسبه حساب می شود؛ نسبت به اصل بدهی حلال و نسبت‏‎ ‎‏به بهره حرام است.‏

‏‏[سؤال 11710]‏‏ ‏ ‏ 6746‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏در شرایط حاضر که هنوز نظام بانکی اسلامی به اجرا درنیامده است و بانک ها‏‎ ‎‏مشغول عملیات ربوی می باشند تکلیف کارکنان بانک ها چیست؟ آیا اگر حقوقشان‏‎ ‎‏حرام است می توانند ترک خدمت کنند؟‏

‏‏بسمه تعالی، حقوقی که در مقابل کارهای مربوط به ربا داده می شود حرام‏‎ ‎‏است و نسبت به کارهای دیگر مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 11711]‏‏ ‏ ‏ 6747‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 20 / 3 / 1361‏

‏‏دفتر امام خمینی ‏

‏‏سؤال شرعی: چون در توضیح المسائل حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی در‏‎ ‎‏قسمت معاملات بانکی، اکثر معاملات بانک حرام می باشد، خواهشمند است در‏‎ ‎‏خصوص حقوقی که بانکی ها می گیرند مسأله را روشن بفرمایید؛ آیا استعفا دادن جایز‏‎ ‎‏است یا خیر؟ در صورتی که درآمدی غیر از حقوق بانکی نداشته باشند.‏

‏‏بسمه تعالی، کارهای مربوط به ربا و حقوقی که در مقابل آن کارها است‏‎ ‎‏حرام است.‏

‏‏[سؤال 11712]‏‏ ‏ ‏ 6748‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 4 / 12 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مرجع عظیم جهان تشیع‏

‏‏احتراماً؛ چند نفر از برادران جدید الاستخدام بانک کشاورزی شعب‏‏ۀ‏‏ ابرقو، با توجه‏
‏‎

‎‏به تعهدی که به اسلام فقاهتی دارند و به قصد خدمت به اسلام و جمهوری اسلامی،‏‎ ‎‏خدمت در این بانک را پذیرفته اند. با توجه به این که در وام داده شده توسط این بانک‏‎ ‎‏و تمام بانک های کشور در سررسید، مبلغی مازاد ـ با در نظر گرفتن مبلغ وام و مدت آن‏‎ ‎‏ـ از مشتری دریافت می شود و با توجه به تأکید صریح قرآن مجید و روایات متعدده و‏‎ ‎‏فتوای حضرت عالی، این شبهه برای ما پیش آمده است که آیا طریق‏‏ۀ‏‏ کار بانک ها بر‏‎ ‎‏اساس سیستم ربوی می باشد یا خیر؟ و در مورد ادام‏‏ۀ‏‏ کار در این شغل و منزّه بودن و یا‏‎ ‎‏حرمت حقوق دریافتی انتظار راهنمایی داریم.‏

‏‏بسمه تعالی، اگر اشتغال به کارهای مربوط به ربا نداشته باشید و علم به بودن‏‎ ‎‏مال حرام در پولی که به شما داده می شود، ندارید حقوق شما حلال است.‏

‏‏[سؤال 11713]‏‏ ‏ ‏ 6749‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک امام امت رهبر کبیر انقلاب، امام خمینی دام ظله العالی‏

‏‏این جانب کارمند بازنشسته بانک صادرات در مدت کارم به ترتیب به کارهای زیر‏‎ ‎‏اشتغال داشته ام (تحویلداری، معاون شعبه، رئیس شعبه، رئیس (خدمات) کارپردازی.‏‎ ‎‏هم اکنون به فکر افتاده ام آنچه که از بابت حقوق به دستم رسیده و آنچه تا کنون‏‎ ‎‏مصرف کرده ام و اضافه بر این تعدادی سهام که خود بانک به این جانب داده است و‏‎ ‎‏تعداد دیگری را که به من فروخته و پول آن را از سود خود آن سهام کم کرده است.‏‎ ‎‏نظرتان راجع به موارد زیر چیست؟ ‏

‏‏1. حقوق از اول استخدام تا پایان بازنشستگی.‏

‏‏بسمه تعالی، حقوقی که در مقابل کار گرفته می شود حلال است، مگر آنچه‏‎ ‎‏در مقابل کارهای مربوط به ربا باشد.‏

‏‏[سؤال 11714]‏

‏‏2. حقوق بازنشستگی فعلی.‏

‏‏بسمه تعالی، مانع ندارد.‏

‏
‏‎

‎‏3. سهامی که بلاعوض بانک به این جانب داده.‏

‏‏بسمه تعالی، اشکال ندارد.‏

‏‏4. سهامی که پول آن را از سود سالانه خود آن سهام برداشته.‏

‏‏بسمه تعالی، حرام است و جایز نیست گرفتن آن.‏

‏‏با توجه به این که هم اکنون طرف ما در بانک، دولت اسلامی است و این مسأله مربوط به این جانب تنها‏‎ ‎‏نیست، بلکه شامل همه کارمندهای متدین بانک می شود لطفاً نظر مبارکتان را مرقوم فرمایید.‏

‏‏[سؤال 11715]‏‏ ‏ ‏ 6750‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 19 / 3 / 1361‏

‏‏دفتر حضرت آیت الله‌ العظمی امام خمینی، مدّ ظله العالی‏

‏‏احتراماً این جانب مدت هشت سال است که در بانک ملی به سمت تحویلداری‏‎ ‎‏مشغول به کار هستم، ولی نسبت به این کار رضایت چندانی نداشتم تا این که تصمیم‏‎ ‎‏گرفتم استعفا دهم و چون این مسأله فاصله چندانی تا شروع انقلاب نداشت، لذا تا‏‎ ‎‏انقلاب ادامه پیدا کرد و من هم به امید این که بانک، اسلامی خواهد شد و تحت نظر‏‎ ‎‏حکومت اسلامی خواهد بود از استعفا منصرف گردیدم، ولی هنوز دچار شبهه هستم.‏‎ ‎‏لذا می خواهم بدانم آیا امام اجازه می فرمایند به کارم در بانک ادامه دهم یا این که‏‎ ‎‏استعفا  نمایم؟‏

‏‏بسمه تعالی، ادامه شغل مذکور مانع ندارد.‏

‏‏[سؤال 11716]‏‏ ‏ ‏ 6751‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی‏

‏‏محضر مبارک حضرت امام خمینی، رهبر کبیر انقلاب اسلامی دامت توفیقاته‏

‏‏ضمن تقدیم عرض سلام، چون عده ای از کارمندان بانک در مورد حقوق خود که‏‎ ‎‏از طریق دریافت بهره و کارمزد تأمین می شود در شبهه می باشند بنابراین لازم دیدیم از‏‎ ‎‏آن مرجع بزرگ سؤال نماییم که:‏

‏‏آیا گرفتن حقوق از بانک حلال است یا حرام؟‏

‏
‏‎

‎‏در صورت حرام بودن آیا در این برهه از زمان جایز است کارمندان متعهد از بانک‏‎ ‎‏بیرون رفته و شغل آزادی را انتخاب نمایند؟‏

‏‏سوم این که آیا پرداختن خمس و داشتن حساب سالانه باعث حل این مسأله‏‎ ‎‏می شود یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، اگر در مقابل کارهای مربوط به ربا حقوقی می گیرد مقداری‏‎ ‎‏که  در مقابل آن ها است حرام است و با داشتن حساب سال حلال‏‎ ‎‏نمی شود.‏

‏‏[سؤال 11717]‏‏ ‏ ‏ 6752‏

‏‏ ‏ ‏ بسمه تعالی ‏ ‏ 29 / 10 / 1361‏

‏‏محضر مبارک حضرت آیت الله‌ ـ رهبر انقلاب اسلامی ـ امام خمینی ‏

‏‏خواهشمند است نظر خود را در مورد سؤال ذیل اعلام فرمایید. حقیر کارمند یکی‏‎ ‎‏از بانک های کشور هستم، بهره گیری سفته های نزولی را انجام می دهم آیا این عمل‏‎ ‎‏حرام است؟‏

‏‏بسمه تعالی، جایز نیست.‏

‏‏[سؤال 11718]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6825‏

‏‏2. حقوق کارمندانی که در قسمت ربوی بانک کار می کنند مباح است یا خیر؟ اگر‏‎ ‎‏جواب منفی است، تکلیف این چنین کارمندان چه می شود؟‏

‏‏بسمه تعالی، حقوقی که در مقابل کار حرام گرفته می شود حلال نیست.‏

‏‏[سؤال 11719]‏‏ ‏ ‏  ‏‏---->‏‏ ‏‏ 6825‏

‏‏3. ضمناً حقوق کارمندانی که در قسمت غیرربوی کار می کنند، بیشتر از همان‏‎ ‎‏کارمزدهای بانک تأمین می شود. حقوق آن ها مباح است یا خیر؟‏

‏‏بسمه تعالی، تا علم نداشته باشند که در حقوقی که به آن ها داده می شود‏‎ ‎‏حرام موجود است مباح است. ‏

‏‎ ‎

‏‎

‎