سخنان دبیر کل جنبش حزب الله لبنان

‏‏سخنان حضرت حجت الاسلام و المسلمین سید حسن‏‏ نصرالله دبیرکل جنبش جزب الله لبنان‏

‏‏ ‏

‏‏رهبر بزرگ ما، امام خمینی(ره)، براستی احیاگر دین، ارزشها و تعالیم اسلامی در دوران معاصر بودند که توانستند اسلام را به عنوان رسالتی الهی، حرکتی متمدن و روشی برای زندگی فردی و اجتماعی مطرح کنند و در عین حال، اصول، مبانی، هویت و حتی اصطلاحات کلی اسلام را حفظ نمایند. ایشان به ارائه یک برنامه نظری و تئوریک اکتفا نکرده، بلکه آن را در عرصه های عمل، با وجود خطرات بسیار، پیاده نمودند و در پی ایجاد نهضت و انقلاب، به دنبال پیروزی چشمگیر خود، حکومتی برپا کردند که بزرگترین و فراگیرترین خیزش و بیداری مسلمانان را در بر داشت. ‏

‏‏به عقیده من، عوامل مهمی که موجب تحقق چنین دستاوردهای بزرگ ‏

‏‏‎

‏تاریخی توسط امام(ره) گردید عبارتند از:‏

‏‏ دیدگاه ایشان پیرامون نقش و اهمیت دو عامل «زمان» و «مکان» در روند «اجتهاد فقهی»؛ تا آنجا که حضرت امام(ره) معتقد بودند اظهارنظری که این دو نکته را در برنداشته باشد. اجتهاد محسوب نمی شود و صاحب چنین نظریه ای مجتهد نخواهد بود. همین دیدگاه بود که امام(ره) را قادر ساخت با پیوند میان حال و گذشته، و با درک عمیق اسلام، نظریاتی ارائه کنند که موجب جاودانگی ایشان در همۀ زمانها و مکانها گردید. ‏

‏‏ از دیگر مفاهیمی که امام(ره) آن را احیا کردند، مفهوم «جهاد و مبارزه» بود. بدون شک بررسی این مفهوم، بدون توجه به مجموعه افکار و دیدگاههای امام(ره) درباره اندیشۀ سیاسی اسلام و فقه سیاسی اسلامی، بویژه مسائل مربوط به حکومت، دولت و رهبری، ممکن نخواهد بود. همچنین برای درک این مفهوم لازم است به لزوم پرداختن به مسألۀ دفاع از امت و سرزمینها و ارزشهای آن توجه کنیم، چرا که بررسی مسأله جهاد و مبارزه، بدون توجه به هدف موردنظر آن، امکانپذیر نیست. ‏

‏‏ اگر بخواهیم به عظمت دستاوردهای امام(ره) در این زمینه؛ یعنی احیای مفهوم جهاد و مبارزه پی ببریم، باید وضعیت امت اسلام، پیش از نهضت امام خمینی(ره) و نیز اندیشه های رایج در حوزه های علمیه در آن زمان را در نظر بگیریم و به یاد آوریم که اندیشۀ جدایی دین از سیاست، افکار و اذهان مسلمین و حوزه های علمیه را بشدت تحت تأثیر قرار داده و باور اطاعت از حاکم مسلمان، حتی اگر ظالم و طغیانگر و مستبد باشد، در افکار بسیاری از مسلمین رسوخ کرده بود. امام(ره)، آخوندهایی را که این مفهوم را ترویج می کردند، «آخوندهای درباری» نامیدند. از سوی دیگر، مفهوم «تقیّه» به معنی منفی آن، بسیاری از مردم را حتی از اندیشۀ خیزش و ‏

‏
‏‎

‏مبارزه بازمی داشت. علاوه بر آن در عرصۀ جنبشهای اسلامی، عقیده ای براساس اندیشه های فقهی ریشه دار در راستای لزوم اطاعت از رهبر دینی وجود نداشت. ‏

‏‏ مهمتر و خطرناکتر از همۀ این تهدیدات، آن بود که هرکس به فکر عبور از مرز این اندیشه ها- که ظاهری مقدس مآبانه و مشروع پیدا کرده بود- می افتاد، یقیناً مورد اتهام و تهمت واقع می شد و چنین مسأله ای برای حضرت امام(ره) هم پیش آمد؛ اما ایشان با عزمی استوار و اراده ای که آمادگی رویارویی با هر پیشامدی، حتی شهادت را هم داشت، با همۀ این مشکلات مقابله کرده و سرانجام با ویران کردن پایه های این تفکرات، برداشت صحیح خود از اسلام ناب را ارائه نمودند. ‏

‏‏آنچه می خواهم ذکر کنم این است که امام(ره)، تنها به مقابله با شاه یا اربابان امریکایی او و یا جریان تمدن غرب که به کشورهای ما هجوم آورده اکتفا نکردند، بلکه در عرصه های داخلی نیز با جریانات فکری خطرناکتری به مبارزه پرداختند، که رنج و اندوه بسیاری در روح ایشان ایجاد کرد و فرمودند: علمای متحجر و خشک مقدسها، بیش از شاه و ظلم و ستم او قلب مرا آزرده است. ‏

‏‏ امام(ره) در راه اصلاح و تصحیح مفاهیم و تصورات نادرستی که وجود داشت تلاش بسیار کردند و بر همین اساس، فریاد مبارزه و نهضت خود را آغاز نمودند که در اینجا تنها به بعضی عناوین آن اشاره می کنم:‏

‏‏1 – تأکید بر وجود رابطۀ میان دین با دنیا و زندگی و ابعاد مختلف آن، از جمله حکومت و مخالفت با جدایی دین از سیاست و حکومت و دور نگهداشتن علمای دینی از صحنه مسئولیتهای عمومی. ‏

‏‏2 - ارائۀ مفهومی جدید و متفاوت پیرامون مسألۀ تقیه، شرایط و ‏

‏
‏‎

موقعیتهای آن. ‏

‏‏3 – مخالفت با این تصور که انتظار فرج در زمان غیبت حضرت امام مهدی (عج) به معنی سکوت و دست روی دست گذاشتن می باشد. ‏

‏‏4 - مخالفت با تفکری که کناره گیری عابدان و زاهدان از مسئولیتهای اجتماعی را نشانۀ تقدس و پاکی آنان می داند. امام(ره)، دوری این گروهها از صحنۀ جامعه را در واقع، افتادن در دام شیطان تلقی می کردند و نه تنها آن را نشانۀ تقدس نمی دانستند، بلکه ضربه زدن به باورهای دینی انسان و عدم پایبندی به اصول می شمردند و برای اثبات این عقیده، به نمونه هایی از سیره و روش پیامبران و ائمه اطهار(ع) اشاره داشتند. ‏

‏‏بدین ترتیب، حضرت امام(ره) اندیشۀ اصیل امر به معروف و نهی از منکر را در مبارزه با ظلم و فساد، احیا کرده و این تکلیف شرعی را با آنچه که سیر و سلوک الی الله و وصول به مقام قرب الهی نامیده می شود در ارتباط می دانستند. ‏

‏‏5 – ارائه بینش اسلامی استواری دربارۀ مسأله رهبری دینی، که تحت عنوان «ولایت فقیه» مطرح گردید. ‏

‏‏6 – یافتن راه حل مناسب فقهی برای یکی از مشکلات اساسی موجود بر سر راه نهضت اسلامی که عبارت بود از چگونگی ایجاد هماهنگی و همگامی میان گرایشهای دینی و اسلامی نهضت از یک سو و جریان ملی میهنی از سوی دیگر، که بتواند با طرح شعارهای ملی، اقشار مختلف جامعه را گردهم جمع کند. ‏

‏‏7 – احیای بینشی که معتقد است خداوند، طبق وعده ای که در قرآن فرموده مسلمین را در رسیدن به پیروزی یاری می دهد که این بینش تأثیرات تربیتی و روحی زیادی در پیشبرد نهضت و مبارزه ایجاد کرد. ‏

‏
‏‎

‏‏8 – تکیه بر اراده و خواستۀ ملت و اعتماد بر آنان، و قدرتی که امت در ایجاد تحولات دارد و بهره گیری از همۀ اقشار جامعه و اکتفا نکردن به گروههای خاص و نخبگان. ‏

‏‏9 – عدم اعتماد و اتکای به شرق و غرب برای پیشبرد نهضت. ‏

‏‏10 – تأکید بر گسترش آگاهیهای سیاسی و تاریخی برای شناخت اوضاع و احوال دنیا و تشخیص دقیق دوست از دشمن. ‏

‏‏11 – تعیین اولویتها و اعتقاد بی شائبه به رعایت آن اولویتها‏

‏‏12 – تأکید بر ابعاد انسانی و اخلاقی روشها و اهدافی که نهضت به آن می اندیشد. ‏

‏‏13 – تأکید بر وحدت و دوری از نزاع و تفرقه و پرهیز از هر نوع فتنه انگیزی، به منظور تقویت روحیه همکاری و جستجوی پیگیر برای یافتن اصول مشترک میان ملتها و تمامی مستضعفان جهان. ‏

‏‏14 – تأکید بر نقش رهبر به عنوان راهنما و مرشد و لزوم به دور ماندن ساحت رهبر از هر نوع شائبه و شبهه، و در عین حال حضور مستمر رهبر در صحنه و آمادگی او برای هر نوع فداکاری. ‏

‏‏علاوه بر همۀ این مفاهیم و اندیشه ها، امام(ره) ویژگی دیگری هم در رهبری نهضت داشتند که عبارت است از عرفان و روح معنوی بلند ایشان. من گمان می کنم که امام(ره) در مبارزه و رویارویی با شاه و استکبار، همان روشی را در پیش گرفتند که در سیر و سلوک عرفانی خود به سوی خداوند از آن استفاده کرده، یا لااقل بسیاری از اصول آن را در مبارزه هم به کار بردند. به عنوان مثال، امام(ره) به عنوان اولین شرط نهضت همواره مردم را به بیداری و هوشیاری و دوری از غفلت و توجه به آثار کارهای شاه و اربابانش در ایران فرا می خواندند. ‏

‏
‏‎

‏از طرفی، امام(ره) در درسهای اخلاق خود، همین مضامین و تعبیرات را به عنوان اولین شرط مبارزه با نفس و رسیدن به خدا عنوان می فرمودند. در ادامه، از ملت می خواستند که با عزم و اراده ای محکم، برای به دست گرفتن ابتکار عمل در صحنه مبارزه به پا خیزند. امام(ره)، این عزم و اراده را شرطی برای سیر و سلوک در راه خدا، در تمامی مراحل می دانستند و این نکته ای در خور تأمل است. ‏

‏‏به هر حال، امام(ره) این مفهوم اصیل اسلامی؛ یعنی جهاد و مبارزه را بار دیگر احیا کردند. تجربه نشان داده که گفتار امام(ره)، تنها به عرصۀ انقلاب اسلامی محدود نمی شود و اینکه برخی می گویند موفقیت نهضت امام(ره) به ویژگیهای جامعۀ ایران مربوط می شود و نه فقط به مفاهیم آن، ادعای درستی نیست، چراکه تجربۀ مقاومت اسلامی لبنان (که از زمان حملات گسترده صهیونیستها در سال 1982 (1361) شروع شد) هنوز هم تحت تأثیر گفتار و عملکردهای امام(ره) قرار دارد. امام خمینی(ره) بود که در اندیشه و قلب و دیدگان مجاهدان تجلی نمود و راه را به آنان نشان داد و در باغ شهادت را به روی عاشقان گشود و افقهای روشنی را در برابر آنان ترسیم کرد. ‏

‏‏در دیدگاه امام(ره)، مقاومت اسلامی، عبادتی در عرصه های پیکار و دفاع بود، نه در گوشه های انزوا و کنج مساجد. مقاومت اسلامی، درس وحدت ملی و روش ایجاد حرکت میهنی را در مکتب امام(ره) آموخت و با تکیه بر ملت و مجاهدان مخلص، از خداوند متعال، نصرت و پیروزی را طلب نمود. از نظر امام(ره)، مقاومت، یک مفهوم اخلاقی و انسانی تأثیرگذار است که رهبر و راهنمای خود را شناخته و با وی بیعت نموده است. اولویتهای خود را بر مبنای راه و روش امام(ره) تعیین نموده و دوست ‏

‏
‏‎

و دشمن را از یکدیگر باز شناخته است. مقاومت لبنان، با تکیه بر راه امام(ره)، در مسیر فداکاری و جانفشانی گام برداشته و یقین پیدا کرده که جهاد و مبارزه، کوتاهترین راه برای رسیدن به پیروزی و شهادت، کوتاهترین راه وصول عاشقان به لقای پروردگار است. ‏

‏‏مقاومت اسلامی لبنان، ثمرۀ اندیشه، افکار، روحیات و نفس گرم امام(ره) بوده و به روح بزرگ ایشان وفادار خواهد ماند، تا برای وطن، مجد و عظمت، و برای امت اسلام، کرامت و عزت به ارمغان آورد، سرزمینهای مقدس را آزاد کند، و با خون خود خواهد جنگید تا بر شمشیر پیروز شود، و خمینی کبیر، نام و عنوان و روح و عشق جنبش مقاومت خواهد بود، و خونی است که در رگها جاری شده و به پیکره امت، امید می بخشد. ‏

‏‏در یکصدمین سالگرد حضرت امام(ره) و در این همایش پر برکت، به روح بلند و پیکر مطهر ایشان، سلام و درود می فرستیم و از خداوند متعال می خواهیم که ما را بر راه آن بزرگوار ثابت قدم نموده و با ایشان و اجداد طاهرینش محشور فرماید. ‏

‏‏والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته‏

‏
‏‎

‏‎