دیدگاه امام خمینی(ره) پیرامون مبارزۀ استکبار و استضعاف در عرصۀ تمدن

‎ ‎

دیدگاه امام خمینی(ره) پیرامون مبارزۀ استکبار و استضعاف در عرصۀ تمدن

 

 دکتر شیخ محمد مهدی تسخیری

‏ ‏

مقدمه 

‏انسانها در تمام زمانها و مکانها به مصلحانی نیاز دارند تا جلو‏‏ ‏‏انحرافات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی فرهنگی پیش بینی نشده وموجود‏‏ ‏‏در حکومتها را بگیرند یا حکومت را به طور کلی دگرگون سازند و حکومتی‏‏ ‏‏نو بسازند که بتواند عدالت، آزادی و هویت فرهنگی ملتها را تأمین کند. ‏

‏بی شک انقلاب اسلامی ایران نقطۀ عطفی در تاریخ معاصر بود و امام‏‏ ‏‏خمینی(ره) مصلح انقلابی بی‏‏ ‏‏نظیر و الگویی بی مانند بود که صفات عالی‏‏ ‏‏شخصیتی ایشان، چه در امور فردی و چه در امر رهبری بیانگر این واقعیت‏‏ ‏‏است.‏

‏انقلاب اسلامی، همواره مورد بحث و بررسی قرار داشته و‏‏ ‏


کتابرویارویی تهدیدات معاصر در اندیشه امام خمینی(س)، (ج. 2): مجموعه مقالات و رویدادهای همایش بزرگداشت یکصدمین سال میلاد امام خمینی(س)صفحه 312
‏ ‏

‏سیاستمدران، و اندیشمندان و پژوهشکده ها را به خود مشغول کرده است.‏‏ ‏‏چهرۀ بی‏‏ ‏‏نظیر امام نیز در این قرن دیده ها را به سوی خود معطوف ساخت.‏‏ ‏‏اکنون نمی‏‏ ‏‏توان به طور مفصل دربارۀ ارکان انقلاب و افکار امام خمینی(ره)‏‏ ‏‏و عناصر تشکیل دهندۀ حرکت اصلاح‏‏ ‏‏طلبانۀ اسلامی ایشان بحث کرد لذا‏‏ ‏‏فقط مسألۀ مستکبرین و مستضعفین و مبارزۀ آنان را از دیدگاه امام‏‏ ‏‏راحل(ره) بررسی می کنیم.‏

‏پیش از شروع بحث، به نظر امام خمینی(ره) دربارۀ انقلاب اسلامی‏‏ ‏‏اشاره می کنم. ایشان انقلاب اسلامی را ادامۀ نهضت انبیا(ع) می داند که‏‏ ‏‏برای اصلاح انسانها دو هدف عمده داشته است: یکی تثبیت توحید و‏‏ ‏‏دیگری برقراری عدالت اجتماعی به وسیلۀ رهایی از یوغ استعمار، خداوند‏‏ ‏‏متعال می فرماید: ‏

و به تحقیق ما در هر امتی پیامبری را برانگیختیم تا به خلق ابلاغ کنند که خدا را بپرستید وازمعبودهای باطل و طاغوت دوری کنید ...[1] 

‏یقیناً دعوت به توحید با دوری از ظالمین و اجرای عدالت و بسط‏‏ ‏‏آزادی همراه است. توحید تأثیر زیادی بر جهان دار، د از جمله تسلیم نشدن‏‏ ‏‏در برابر قدرتهایی که عقل و جان و آزادی بشریت را سلب می کنند و‏‏ ‏‏بت پرستی یا پرستش عوامل طبیعی که برای انسان عامل وحشت هستند و‏‏ ‏‏باعث می شوند به اساطیر و خرافات ایمان آورده و او را ازعبادت خداوند‏‏ ‏‏یکتا دور سازد و در نهایت سبب می شود انسان دربرابر ستمگران و‏‏ ‏‏سرکشان که منابع حیاتی انسانها و کشورها را استثمار می کنند، تسلیم شود.‏

‏انقلاب اسلامی ما، طبق سیره و روش پیامبران الهی حرکت کرد.‏‏ ‏


کتابرویارویی تهدیدات معاصر در اندیشه امام خمینی(س)، (ج. 2): مجموعه مقالات و رویدادهای همایش بزرگداشت یکصدمین سال میلاد امام خمینی(س)صفحه 313
‏ ‏

‏امام(ره) در این باره فرمودند: ‏

اعتقاد من و تمام مسلمانان همان است که در قرآن کریم آمده و رسول اکرم(ص) و امامان برحق بعد از ایشان آن را تبیین کرده اند و پایۀ آن اعتقادات اصل توحید است که مهمترین و گرانبها ترین اصل است. بنایراین ما معتقدیم که ذات مقدس اله به تنهایی این جهان و تمام کائنات و موجودات و انسانه  را آفریده است و نیز بر تمام حقایق آگاه است. این عقیده به ما یاد می دهد که باید فقط مطیع خداوند بود و از هیچ انسانی اطاعت نکرد مگر اینکه اطاعت او اطاعت خالق باشد.

‏امام خمینی(ره) طبق این عقیدۀ آسمانی رو در روی نظام شاهنشاهی‏‏ ‏‏ایستاد. نظامی که جامعۀ ایران را به سوی غربزدگی سوق داده و سعی‏‏ ‏‏می کرد هویت اسلامی آن را نابود ومنابع اقتصادی کشور را به استعمارگران‏‏ ‏‏تسلیم کند وتصمیمات سیاسی سرنوشت‏‏ ‏‏ساز را به سیاست امریکا‏‏ ‏‏بسپارد.‏

‏امام راحل توانست اسلام را در این قرن احیا کند. ایشان دائماً تأکید‏‏ ‏‏می کرد که عزت و کرامت و افتخار مسلمانان فقط در سایۀ اسلام است که‏‏ ‏‏تمدن بشری را با معارف و علوم خود غنی ساخته است. ‏

‏ ‏

‏جامعه استکباری و جامعۀ مستضعف‏

‏سخنرانیها، نوشته ها و گفتارهای امام خمینی(ره) حاوی کلمات و‏‏ ‏‏عبارتهای قرآنی است که سبب تجدید حیات امّت در قرن حاضر شد.‏

‏هدف امام راحل(ره) خارج کردن قرآن از مراسم فاتحه‏‏ ‏‏خوانی برای‏‏ ‏‏اموات بود تا قرآن بار دیگر در تمام جوانب زندگی روزمره وارد شود.امام(ره)‏‏ ‏


کتابرویارویی تهدیدات معاصر در اندیشه امام خمینی(س)، (ج. 2): مجموعه مقالات و رویدادهای همایش بزرگداشت یکصدمین سال میلاد امام خمینی(س)صفحه 314
‏ ‏

‏در سخنرانیهای خود از کلماتی استفاده می کردند که قبلاً در فرهنگهای‏‏ ‏‏اصطلاحات سیاستمدران اسلامی وجود نداشت، مانند شیطان بزرگ و‏‏ ‏‏استکبار و استضعاف و دیگر کلماتی که هر یک تأثیر ویژه ای داشتند. در‏‏ ‏‏این مقاله، استکبار و استضعاف و ستیز آنان، یا به بیان مستکبرین و‏‏ ‏‏مستضعفین و رویارویی آنان از نقطه‏‏ ‏‏نظر امام(ره) را بررسی می کنیم: ‏

الف_معنای لغوی استکبار : ‏مصدر استکبر است، یعنی از روی عنا‏‏ ‏‏ حق را نپذیرفت. ‏

_ معنای لغوی استضعاف‏مصدر استضعف است. یعنی کسی را‏‏ ‏‏ضعیف شمرد او را ضعیف یافت، پس با نیت سوء سلطه یافت یا او را‏‏ ‏‏تضعیف کرد و او را تحت کنترل خود در آورد.‏

ب_معنای اصطلاحی استکبار و استضعاف‏استکبار به معنی تجاوز‏‏ ‏‏یک نفر یا گروهی یا کشوری یا مجموعه کشورهایی بر دیگران است، به دلیل‏‏ ‏‏اینکه مستکبر شرایط مساعدی مانند اقتصاد یا نیروی نظامی یا علمی قوی‏‏ ‏‏دارد و تمام تواناییها و دلایل توجیه‏‏ ‏‏کننده را برای توجیه تجاوزات مستقیم و‏‏ ‏‏غیر مستقیم خود مهیا می سازد. استضعاف، روی دیگری سکۀ استکبار است‏‏ ‏‏بدین صورت که طرف قدرتمند، تمام قدرت و نفوذ طرف ضعیف را از ‏‏ب‏‏ین‏‏ ‏‏برده و تا زمانی که مستضعفین به پا نخیزند و بر حرص و طمع مستکبران، ‏‏ ‏‏نقطۀ پایان نگذارند، تحت یوغ مستکبرین خواهند بود. سرنوشت آنان مورد‏‏ ‏‏تهدید دائمی خواهد بود و منابعشان همواره غارت خواهد شد.‏

‏استکبار دارای اشکال و درجات مختلفی است که به موقعیت جهانی‏‏ ‏‏و منطقه ای آن بستگی دارد. همچنین مستضعفین با توجه به ضعف و قوت، ‏‏ ‏‏با هم تفاوت دارند. ‏


کتابرویارویی تهدیدات معاصر در اندیشه امام خمینی(س)، (ج. 2): مجموعه مقالات و رویدادهای همایش بزرگداشت یکصدمین سال میلاد امام خمینی(س)صفحه 315
‏ ‏

‏رویارویی این دو گروه در عرصه های مختلف ‏

‏تا زمانی که حیات هست، ستیز و درگیری مستکبرین و مستضعفین‏‏ ‏‏هم ادامه دارد، چرا که اگر انسان خود را دائماً تهذیب و تزکیه نکند، همیشه‏‏ ‏‏در فکر طغیان و تجاوز به همنوع خود می باشد.‏

‏بشریت از همان ابتدا با این نزاع آشنا شد. این نزاع دارای اشکال‏‏ ‏‏گوناگون و متعددی بوده و هست. گاهی پیروزی با مستکبرین بوده و گاهی‏‏ ‏‏هم با مستضعفینی بوده که در برابر مستکبرین می ایستادند. امام خمینی(ره)‏‏ ‏‏می فرماید: ‏

مستضعفین در طول تاریخ با انبیا بودند و جلوی مستکبرین را می گرفتند.

‏امام خمینی(ره) تجسم استکبار در دوران معاصر را در امریکا و اتحاد‏‏ ‏‏جماهیر شوروی سابق و مزدوران منطقه ای آن دو را می دیدند. ایشان همواره‏‏ ‏‏در بیانات و سخنرانهای خود این نکته را تذکر می دادند که امریکا دشمن‏‏ ‏‏شماره یک ملتهای مستضعف است و آن را شیطان بزرگ خواندند. دلیل این‏‏ ‏‏نامگذاری، داشتن کینه از امریکا نبود، بلکه، علت سیاست سلطه طلبانۀ‏‏ ‏‏امریکا علیه کشورهای مستضعف، به خصوص کشورهای اسلامی بود. آن‏‏ ‏‏سیاستی که سبب مصیبتها و مشکلات بسیاری گردید. و ملتهای مستضعف‏‏ ‏‏و دولتهای آنان را در ضعف اقتصادی و مشکلات اجتماعی و بحرانهای‏‏ ‏‏سیاسی دائمی گرفتار کرده و به همین خاطر امام راحل(ره) می فرماید: ‏

امریکا دشمن شمارۀ یک ملتهای مستضعف است.

‏از امام(ره) دربارۀ روابط آیندۀ دولت اسلامی با امریکا سؤال شد و‏‏ ‏‏ایشان در جواب فرمودند: ‏

باید ببینم موضع امریکا در آینده چه خواهد بود اگر بخواهد 


کتابرویارویی تهدیدات معاصر در اندیشه امام خمینی(س)، (ج. 2): مجموعه مقالات و رویدادهای همایش بزرگداشت یکصدمین سال میلاد امام خمینی(س)صفحه 316
 

 مثل حالا با ملت ایران رفتار کند، ما با آن دشمنی می کنیم و اگر با دولت ایران با احترام رفتار کند ما هم احترام متقابل را رعایت و عادلانه با آن رفتار خواهیم کرد. ما، نه ظلم می کنیم و نه ظلم را می پذیریم.

‏امام(ره) دائماً توجه ملت را به نقشه های استکبار که در جهت تسلط بر‏‏ ‏‏منابع وامکانات ملتهای مستضعف هستند جلب می کرد و از ملت‏‏ ‏‏خواست که با تمام وسایل و امکاناتِ خود با آن مقابله کنند. ایشان در‏‏ ‏‏مناسبتهای سیاسی، اجتماعی و مذهبی مختلف و در برابر احزاب، ‏‏ ‏‏سازمانها، شخصیتها و هیأتهای ایرانی و غیرایرانی و دربرابر علمای ادیان‏‏ ‏‏آسمانی این مسأله را مورد تأکید قرار می دادند و خطاب خود را به تمام‏‏ ‏‏ملتهای مستضعف متوجه ساخته، آنان را از نتایج ارتباط با استکبار آگاه‏‏ ‏‏کرده و از وابستگی سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نهی می‏‏ ‏‏فرمود.‏‏ ‏‏از جمله بیانات ایشان در این خصوص این است: ‏

من به ملت های شریف و ستمدیده و به ملت عزیز ایران توصیه می کنم که از این راه مستقیم الهی که نه به شرق ملحد مرتبط است نه به غرب ستمگر و کافر وابسته است بلکه به صراط مستقیم ... محکم و استوار پایبند باشند و دستهای ناپاک عمال ابرقدرتها چه عمال خارجی و چه عمال داخلیِ بدتر از عمال خارجی، تزلزلی در نیت پاک و ارادۀ آهنین آنان ایجاد نکند.

‏وقتی استکبار در عرصه های سیاست، اقتصاد و فرهنگ جلوه گر می شد‏‏ ‏‏امام(ره) مبارزۀ با زمینه فرهنگی استکبار را اولویت می بخشید، چرا که تهاجم‏‏ ‏‏فرهنگی به خصوص از طریق وسایل ارتباط جمعی، سبب ویران شدن بنیۀ‏‏ ‏

کتابرویارویی تهدیدات معاصر در اندیشه امام خمینی(س)، (ج. 2): مجموعه مقالات و رویدادهای همایش بزرگداشت یکصدمین سال میلاد امام خمینی(س)صفحه 317
‏ ‏

‏فرهنگی جامعه می شود و تقلید از عادات و رسوم غربیها در خوراک و پوشاک‏‏ ‏‏و دیگر جنبه های زندگی را به دنبال دارد. به طوری که غربزدگان چنین فکر‏‏ ‏‏می کنند که لازمۀ کسب تکنولوژی غرب، تقلید از عادتهای اجتماعی آنان‏‏ ‏‏است.‏

‏استکبار کم‏‏ ‏‏کم گسترش یافت تا جایی که در ذهن و تفکر گروهی از‏‏ ‏‏دانشمندان غربی جا گرفت وهمان‏‏ ‏‏طور که دکتر شریعتی می گوید، روح‏‏ ‏‏استکبار و روح نژادپرستی در فرهنگ غرب به طور آشکار جلوه کرده و این‏‏ ‏‏تفکر استکباری در افکار بسیاری از دانشمندان آنان وجود دارد؛ مانند نیچه، ‏‏ ‏‏هگل، کانت، فروید، زیگفرید و ارنست ارنان که می گوید: «انسان غربی‏‏ ‏‏طبیعتاً کارفرماست و انسان شرقی کارگر!»‏

‏همین طور بعضی از دانشمندان آنان سعی کردند میان مغز و اندیشۀ‏‏ ‏‏انسان غربی و غیر غربی تفاوت قائل شوند، با این استدلال که انسان غربی‏‏ ‏‏از نظر خلقت و طبیعت برتر است، تا در نهایت توجیه کنند که ملتهای‏‏ ‏‏مستضعف نمی توانند بر خودشان حکومت کنند، لذا برای رهبری کشور خود‏‏ ‏‏همواره نیازمند غربیها هستند.‏

‏بعضی از مورخینِ آنها با وجود اهمیت تمدن بین‏‏ ‏‏النهرین، آن را نادیده‏‏ ‏‏می گیرند و تمام ملتهای غیر غربی را غیر متمدن و وحشی می نامند به عنوان‏‏ ‏‏مثال، وقتی از جنگ ایران و روم صحبت می کنند، می گویند: جنگ یونانیان‏‏ ‏‏و بربرها!‏

‏امام(ره) به اهمیت فرهنگ در ساخت یا انهدام جوامع پی برده و‏‏ ‏‏می فرماید: ‏

بی شک فرهنگ هر جامعه از مهمترین و بزرگترین عناصر مؤثر در جامعه است و اساساً فرهنگ هر جامعه ای هویت و 


کتابرویارویی تهدیدات معاصر در اندیشه امام خمینی(س)، (ج. 2): مجموعه مقالات و رویدادهای همایش بزرگداشت یکصدمین سال میلاد امام خمینی(س)صفحه 318
 

موجودیت آن جامعه را شکل می دهد و انحراف فرهنگی احساس کمبود را در جامعه پدید می آورد، حتی اگر از نظر اقتصادی، و سیاسی، صنعتی و نظامی قدرتمند باشد. 

‏امام(ره) به تصدی امور فرهنگی توسط دانشجویان و بازگشت فرهنگ‏‏ ‏‏اسلامی از دست رفتۀ جوانان در دوران ستیز فرهنگی امید داشته و دائماً‏‏ ‏‏تأکید می کردند که بدون تحقیق و بررسی، همۀ آنچه وارد می شود را نپذیرند و‏‏ ‏‏از آنان خواست که در برابر استکبار فرهنگی، از هویت فرهنگی خاص خود‏‏ ‏‏تهی نشوند. با اینکه ایشان پذیرفته بودند که بعد از پیشرفت تمدنهای بشری‏‏ ‏‏و ارتباط و تأثیر متقابل آنها، غرب از نظر علمی پیشرفت کرده است و‏‏ ‏‏پیشرفت غرب در قرن حاضر جلوه گر شده، اما امام(ره)، فساد اخلاقیِ‏‏ ‏‏انقلاب صنعتی و انقلاب علمی را نمی پذیرفت و می فرمود: ‏

ما پیشرفت غرب را می پذیریم، لیکن فساد آن را نمی پذیریم.

‏ایشان، همچنین با روحیۀ استکباری و سلطۀ جویی که به همراه بعضی‏‏ ‏‏علوم و اکتشافات به وجود آمده، مخالف بودند و نگران آن بودند که از‏‏ ‏‏این پیشرفتها، به جای خدمت به بشریت، برای نابود کردن ملل و جوامع‏‏ ‏‏انسانی استفاده شود.‏

‏بنابراین از نظر حضرت امام(ره) استکبار ممکن است سیاسی باشد یا‏‏ ‏‏اقتصادی یا اجتماعی یا علمی یا فرهنگی؛ و ملتی که در معرض هر کدام از‏‏ ‏‏انواع استکبار قرار بگیرد، ملتی مستضعف است. ‏

‏ ‏

‏استکبار شرق و غرب‏

‏امام خمینی(ره)، بر استکبار جهانی که امروزه در غرب به عنوان‏‏ ‏‏قدرت سیاسی و اقتصادی محسوب شده و ثروتهای ما را غارت می کند و‏‏ ‏


کتابرویارویی تهدیدات معاصر در اندیشه امام خمینی(س)، (ج. 2): مجموعه مقالات و رویدادهای همایش بزرگداشت یکصدمین سال میلاد امام خمینی(س)صفحه 319
‏ ‏

‏امریکا در رأس آن است تأکید می کردند، اما درعین حال، مستکبرین شرق‏‏ ‏‏و مستکبرین داخل کشورهای مستضعف که احیاناً از افراد همان جامعه‏‏ ‏‏هستند را فراموش نکردند. همان طور که دیدیم مستضعفین عبارتند از‏‏ ‏‏جماعتها، امتها، کشورها و افرادی که طعمۀ مستکبرین هستند و به همین‏‏ ‏‏جهت، امام خمینی(ره) جهان را به دو قطب مستکبر و مستضعف تقسیم‏‏ ‏‏نموده و تأکید می کردند که امریکا مظهر استکبار جهانی است، چرا که‏‏ ‏‏جرایم آشکار و پنهانی علیه ملل مستضعف مرتکب می شود. ‏

‏ ‏

‏نبرد استکبار و استضعاف یا جنگ تمدنها؟‏

‏در اینجا این سؤال مطرح می شود که: آیا نبرد و رویارویی، میان غرب‏‏ ‏‏و شرق است ودر نتیجۀ نظریۀ هانتینگتون دربارۀ ستیز تمدنها صحیح‏‏ ‏‏است، و یا اینکه ستیزِ ابرقدرتهای ستمگر با مظلومان مورد نظر است؟‏

‏در واقع طرفداران نظریۀ ستیز تمدنها یا برخورد تمدنها از استکبار الگو‏‏ ‏‏می گیرند که بین تمدنهای مختلف، تنها کشتار و کینه‏‏ ‏‏توزی را می بینند و‏‏ ‏‏عقیده دارند که پیروزی نهایی با قدرتمندان است و هرگونه گفتگو بین‏‏ ‏‏تمدنها یا ادیان را نفی می‏‏ ‏‏کنند.‏

‏امام خمینی(ره) تأکید داشتند که نبرد مستکبران و مستضعفان، یک نبرد‏‏ ‏‏دایمی است، اما این بدان معنا نیست که ایشان، دیگر کشورها را به رسمیت‏‏ ‏‏نمی شناختند. بنابراین باید گفت نبرد با مستکبرانی که همواره درصدد سلطه‏‏ ‏‏بردیگر کشورها و غارت منابع آنها هستند، با گفتگو میان کشورهایی که به‏‏ ‏‏استقلال و تمامیت ارضی یکدیگر احترام می گذارند، تفاوت دارد. امام(ره)‏‏ ‏‏در این باره می فرمایند: ‏

ما با هیچ کشوری دشمنی نداریم، اسلام برای تمام ملل 


کتابرویارویی تهدیدات معاصر در اندیشه امام خمینی(س)، (ج. 2): مجموعه مقالات و رویدادهای همایش بزرگداشت یکصدمین سال میلاد امام خمینی(س)صفحه 320
 

آمده ... هر که با انسانیت با ما رفتار کند دوست ماست. 

‏و نیز می فرمایند: ‏

ما انسانها را دوست داریم و پیامبر بزرگ ما هم انسان  دوست بود و به خاطر بشریت متحمل مشقتها و مشکلات فراوانی شد. ما در این راه از او پیروی می کنیم و با تمام جوامع انسانی و با تمام مستضعفین جهان روابط حسنه ای برقرار کنیم به شرطی که روابط دو طرفه و احترام متقابل موجود باشد.

‏سپس می افزایند: ‏

ما صلح را خواهانیم. می خواهیم در سایۀ صلح و آرامش با تمام مردم جهان زندگی کینم می خواهیم با تمام ملتها روابط مسالمت آمیزی داشته باشیم. می خواهیم در میان ملل جهان زندگی کنیم، لیکن آنها (مستکبران) نمی گذارند.

‏امام(ره)، رفتار با یکدیگر را بر مبنای احترام متقابل و دوری از استکبار‏‏ ‏‏و برتری طلبی می دانستند ایشان حتی به مخالفین فکری و عقیدتی اسلام‏‏ ‏‏هم اجازه دادند که افکار و عقاید خود را بیان کنند با این شرط که در امنیت‏‏ ‏‏کشور اخلال نکنند و با دشمنان جمهوری اسلامی رابطه نداشته باشند.‏

‏ایشان در این باره فرمودند: ‏

در حکومتی که قصد برپایی آن را داریم مارکسیستها هم در بیان عقاید خود آزادند و ما مطمئن هستیم که اسلام تمام نیازهای مردم را تأمین می کند و ایمان و اعتقاد ما توان مقابله با عقیدۀ آنان را دارد، فلسفۀ اسلامی از همان ابتدا موضوع کسانی که منکر وجود خدا هستند را مطرح کرده است. ما 

کتابرویارویی تهدیدات معاصر در اندیشه امام خمینی(س)، (ج. 2): مجموعه مقالات و رویدادهای همایش بزرگداشت یکصدمین سال میلاد امام خمینی(س)صفحه 321
 

اصلاً آزادی آنان را سلب نمی کنیم و همۀ در بیان عقیدۀ خود آزادند، لیکن نباید توطئه کنند. 

‏تمدن اسلامی در اندیشۀ برتری طلبی در برابر دیگر تمدنها نبوده، بلکه‏‏ ‏‏توانسته است توجه و آگاهی ملتهای مستضعف را به خود معطوف کرده و‏‏ ‏‏بخشهایی را که با اصول اسلامی مغایرت دارند، حذف کند مسلمانان آنچه‏‏ ‏‏را بادین و عقایدشان مطابقت داشت از آن فرهنگها گرفتند و بعد از زدودن‏‏ ‏‏ناخالصی، آن را برای استفاده مهیا ساختند.‏

‏پس نمی‏‏ ‏‏توان نبرد مستکبرین و مستضعفین را با ستیز فرهنگها که‏‏ ‏‏دانشمندان غربی و در رأس آنها، هانتینگیتون، قائل به آن هستند قیاس کرد.‏‏ ‏‏مستضعفین، حقوقشان ضایع، اراده‏‏ ‏‏شان پایمال و ثروتهایشان غارت شده و‏‏ ‏‏دولتهایشان در بدهی و ناتوانایی اقتصادی دست و پا می زند به همین‏‏ ‏‏دلیل نبرد میان مستضعفین و مستکبرین باقی خواهد ماند، حتی اگر به‏‏ ‏‏شکل انقلاب و شورش تجلی نکند.‏

‏اما گفتگوی تمدنها یک نیاز ضروری است. فرهنگها باید با هم برخورد‏‏ ‏‏داشته باشند و بر یکدیگر تأثیر بگذارند تا در مسیر تکامل انسانی به بشریت‏‏ ‏‏خدمت کنند. البته افوال و انقراض بعضی از تمدنهای کهن دلایلی دارد که‏‏ ‏‏اکنون جای بحث دربارۀ آن نیست.‏

‏امام خمینی(ره) در خصوص گفتگو با دیگران بر حفظ استقلال فکری‏‏ ‏‏تأکید می نماید در غیر این صورت، عرصۀ گفتگو به صحنۀ تحمیل آرا بر‏‏ ‏‏دیگران تبدیل خواهد شد که عامل استضعاف ملتها می گردد. بنابراین، ‏‏ ‏‏امام(ره) بر رهایی از وابستگی به غرب از جمله وابستگی فکری تأکید داشته‏‏ ‏‏و در بیانات خود می فرمودند: ‏

تازمانی که از غربزدگی رها نشویم و طرز تفکرمان را تغییر 


کتابرویارویی تهدیدات معاصر در اندیشه امام خمینی(س)، (ج. 2): مجموعه مقالات و رویدادهای همایش بزرگداشت یکصدمین سال میلاد امام خمینی(س)صفحه 322
 

ندهیم و ارزش خودمان را نشناسیم هرگز مستقل نخواهیم شد 

‏همچنین فرمودند: ‏

وابستگی فکری به غرب عامل بزرگترین مصیبتهایی است که به ملتها از جمله ملت ما وارد شده است.

‏از سوی دیگر، وابستگی اقتصادی و سیاسی به دنبال وابستگی فکری‏‏ ‏‏پدید می آید و ملتی که از نظر فکری وابسته است اطراف خود را با عینکهای‏‏ ‏‏غربی می بیند و در اینصورت شناخت دوست از دشمن مستکبر از‏‏ ‏‏مستضعف، برایش دشوار شده و حتی ممکن است بدون قصد خیانت و از‏‏ ‏‏روی ناآگاهی، نقشه های دشمن خود را پیاده کند.‏

‏امام خمینی(ره) امیدوار بود ایران وکشورهای مستضعف در تمام‏‏ ‏‏زمینه ها خودکفا شوند و اگر به صنایع غربی نیاز شدیدی وجود داشته باشد، ‏‏ ‏‏باید از کشورهایی گرفته شود که برای ما احترام قائل باشند. ایشان در‏‏ ‏‏این باره می فرمایند: ‏

احتیاج ما به صنایع مهم کشورهای بیگانه بعد از این همه عقب ماندگی ساختگی حقیقتی است انکارناپذیر، لیکن بدین معنا نیست که در علوم، خود را به یکی از دو قطب امریکا اتحاد جماهیر شوروی سابق پیوند دهیم، مگر اینکه ان شاءالله روزی بیاید و این دو ابر قدرت به اشتباه خود پی ببرند و به راه انسانیت و انسان دوستی و احترام به حقوق دیگران برگردند یا اینکه ان شاالله مستضعفین جهان و ملل بیدار و مسلمانان جلو این دو قدرت را بگیرند ...

‏این، گلچینی از گفته ها و موضعگیریهای امام راحل(ره) در خصوص‏‏ ‏

کتابرویارویی تهدیدات معاصر در اندیشه امام خمینی(س)، (ج. 2): مجموعه مقالات و رویدادهای همایش بزرگداشت یکصدمین سال میلاد امام خمینی(س)صفحه 323
‏ ‏

‏خطرهای بزرگی بود که جمهوری نوپای اسلامی را تهدید می کرد. افکار و آرا‏‏ ‏‏امام(ره) برخلاف تبلیغاتی دستگاههای تبلیغات کشورهای مستکبر، ‏‏ ‏‏همیشه روشنی‏‏ ‏‏بخش راه ملل مستضعف بخصوص ملت ایران بوده است.‏‏ ‏‏آیت‏‏ ‏‏الله خامنه ای (حفظه الله) می فرمایند: ‏

اینکه دشمنان با صدها روش و تعبیر زمان امام خمینی(ره) را تمام شده جلوه می دهند، صرفاً حیله ومکر استکبار است و به کوری چشم امریکا و طرفدارانش، امام خمینی(ره) در میان جامعه و مردم با تمام قدرت باقی خواهد ماند.

‏و اکنون ایران اسلامی برمبنای رهنمودهای امام خمینی(ره)، از‏‏ ‏‏دستاوردهای انقلاب و تثبیت حکومت قانون پاسداری نموده و برای برقراری‏‏ ‏‏وحدت در بین کشورهای اسلامی تلاش می کند. به امید برپایی جبهه ای‏‏ ‏‏متحد در برابر توطئه های استکبار جهانی که در رأس آن امریکا و‏‏ ‏‏دست‏‏ ‏‏پرورده اش اسرائیل قرار دارند. بهترین سخنی که خبرنگاران و‏‏ ‏‏دستگاههای ارتباط جمعی غرب شنیدند، دفاع شجاعانۀ آقای خاتمی در‏‏ ‏‏سفر خود به فرانسه از حقوق ملت فلسطین و مقاومت حزب الله در برابر‏‏ ‏‏دشمن صهیونیستی در جنوب و غرب لبنان بود. ایشان برگفتگوی تمدنها‏‏ ‏‏تأکید داشت و نه برخورد میان آنها.‏

‏ما در جشن ولادت حضرت مهدی (عج) پرچمدار عدالت به سر‏‏ ‏‏می بریم و همصدا با امام(ره) آرزو می کنیم که مستضعفان جهان، با‏‏ ‏‏اتحاد و همبستگی و تکیه بر تواناییهای خود، در تمام زمینه ها با مستکبرین‏‏ ‏‏مقابله کنند. این ستیز پایانی ندارد و تا زمانی که خیر و شر در سینه ها باشد، ‏‏ ‏‏این ستیز هم باقی است و ان‏‏ ‏‏شاءالله مستضعفین پیروز خواهند شد.‏

‎ ‎

کتابرویارویی تهدیدات معاصر در اندیشه امام خمینی(س)، (ج. 2): مجموعه مقالات و رویدادهای همایش بزرگداشت یکصدمین سال میلاد امام خمینی(س)صفحه 324

  • . نحل / 36.