2 - 3 - 6 - انسان مورد تکریم ملائکه

‏‏ ‏

‏‏2 - 3 - 6 -  انسان مورد تکریم ملائکه‏

‏‏هر کس طینیّت خود را می بیند، از جنس شیطان است. شیطان طینت آدم ‏‏علیه السلام‏‏ را دید و اعتراض کرد که طینت من از نار است و برای من سزاوار نیست بر او که طینتش از خاک است سجده کنم. البته نه این که شیطان آن اثر الهی را می دید، بلکه آن را اصلاً نمی دید واین دلیل بر عدم عرفان است؛ برای این که عرفان آن است که در انزل مرتبه وجود، اثر الهی را عارف ببیند... پس شیطان در آدم آنچه را که نشانه الهی بود، ندیده است و خدا به جهت تشریف، او را به خودش نسبت داد و فرمود: ‏‎)‎‏وَ نَفَخْتُ فِیهِ مِنْ رُوحِی‏‎(‎‏ و همه ملائکه آن جنبه ای را که مربوط به الهیت بود، مشاهده کردند و سجده نمودند، به خلاف شیطان که طینیت خاکی آدم را دید و اعتراض کرد. البته شیطان در کبری خطا نکرد که گفت: جایز نیست شریف به پست تر از خودش سجده کند، من نار هستم و او خاک است و نار از خاک لطیف تر است، ولی شیطان طینیت او را دیده و ملاحظه با ناریت خودش کرده و اعتراض نمود. پس شیطان در این کبری که اشرف نباید به غیرش سجده کند، خطا نکرده است، خطای شیطان در صغری واقع شده که طینیت را دید و هر کس طینیت را ببیند، از جنس شیطان است. و خیلی مشکل است که آنها را طوری تربیت کرد که آن چیزی را که نشانه الهی است ببینند؛ چون مادامی که ‏

‎

‏‏دیده آنان به طینیت دوخته شده است، توجه دادن به نشانه ها و آیات الهی کار مشکلی خواهد بود... .‏‎[1]‎

‏‎ ‎

‏‎

• . تقریرات فلسفه، ج 3، اسفار، ص 45 ـ 44.