3 - 2 - عدم برتری انسان بر حیوان

‏‏3 - 2 - عدم برتری انسان بر حیوان‏

‏‏بعضی از افراد بشر با این گمان که انسان غیر از حیوان است دلشان را شاد نمودند؛ زیرا گمان دارند که چون انسان در مقابل حیوان محسوب می شود، پس حشر آنها حشر حیوانی نخواهد بود.‏

‏‏این گمان باطلی است و قضیه آن چنان نیست که آنها گمان می کنند، بلکه خیلی از‏

‎

‏‏افراد بشر همانند حیوانات خواهند بود و نباید گمان کرد که چون در منطق، انسان را قسیم سایر انواع حیوان قرار داده اند، انسان از سایر انواع حیوان برتر است؛ زیرا فاصله وجودی بین کرم خراطین و میمون بیشتر از فاصله وجودی بین میمون و انسان است؛ چون میمون که از درک و شعور برخوردار است به انسان نزدیک تر است و فاصله اش از کرم خراطین بیشتر است، پس خیلی از حیوانات به انسان نزدیکند.‏

‏‏در نتیجه: نباید گمان شود که همه افراد بشر برتر از حیوانات می باشند، زیرا خیلی از حیوانات از اراده و اختیار و شعور نصیبی دارند و قدرت تشخیص حُسن و قبح و صلاح و فساد را دارند؛ زیرا فراوان اتفاق افتاده است که اگر گربه ای دست به عمل زشت و ناهنجاری زده باشد، آثار خجالت و شرمندگی از آن دیده شده است، چنان که اگر برای درازگوشی کاه و جو تهیه کنیم، او در حالی که هر دو را می بیند و بوی هر دو به مشامش می رسد، نخست به سراغ جو می رود، و به سراغ جو رفتن، همان تشخیص حسن و قبح است؛ چون جو به ذائقه اش بهتر و خوش تر از کاه می باشد، چنان که انسان هم نسبت به بعضی از غذاها علاقه بیشتری نشان می دهد و در کام او لذیذتر است و این لذیذتر و گواراتر بودن ممکن است طبق عادت باشد و یا طبیعت آن غذا در کام و ذائقه وی گواراتر باشد.‏‎[1]‎‏   ‏

‏‎ ‎

‏‎

• . تقریرات فلسفه، ج 3، ص 396 ـ 395.