مقدمه
ان فی ایام دهرکم نفحات الا فتعرضوا لها
در زندگی انسانها مردان بزرگی گاه و بیگاه ظهور کرده و آنانرا بسرچشمه های نور و پاکی و عروج بسوی آفریدگار رهنمون شده اند، سرحلقه این گروه پیامبران الهی و اولیاء خدایند و بدنبال ایشان عارفان و حکیمان و دانشمندان قرار دارند. سالار انبیاء الهی پیامبر بزرگوار، حضرت محمد مصطفی صلی الله علیه و آله و سلم است. بقول عارف معروف شیخ محمود شبستری:
یکی خط است از اول تا بآخر بر او جمله خلایق چون مسافر
در اینره انبیاء چون ساربانند دلیل و رهنمای کاروانند
از ایشان سید ما گشته سالار هم او اول هم او آخر بهرکار
و پس از آن سرور علی علیه السلام و اولاد طاهرینش راهنمای بشریت بوده اند و در دوره غیبت کبری آخرین ایشان ناموس دهر و امام عصر حضرت حجت ابن الحسن المهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف فقها و علمای رهرو راه آن بزرگواران با علم و عمل خویش پرچم هدایت خلق را در اهتزاز نگاه داشته اند تا به زمان ما رسیده است.
خدای تبارک و تعالی مقدر فرمود که در این قرن مردی از تبار رسولان و اولیاء و رونده بر صراط مستقیم ترسیم شده وسیله ایشان هدایت جامعه مسلمین را در دست گیرد که از جهت جامعیت کم نظیر بود. این بزرگمرد حضرت امام خمینی قدس الله نفسه الزکیه بود که فقیهی عارف و عارفی حکیم و حکیمی سیاستمدار بود. سیاستمداری که بقول شهید تاریخ معاصر حضرت آیت الله سیدحسن مدرس طاب ثراه همه حرکات سیاسی او عین دیانت او و ناشی از فقاهت او بود. رهبر انقلاب اسلامی جهان معاصر و بنیان گذار جمهوری اسلامی ایران در عمر با برکت و پربار
کتابمجموعه مقالات کنگره بررسی اندیشه و آثار تربیتی حضرت امام خمینی(س)صفحه 1
خویش بسیار گفت و نوشت. اما از آنجا که او بیش از هر کار و پیش از هر عمل به تهذیب و خود سازی و تربیت نفس خویش اشتغال داشت بسیاری از نوشته هایش تا این اواخر حیات مادی ایشان مجهول مانده بود و چه بسیار عالمان حوزوی و دانشگاهی که بیشتر از آنکه ایشانرا فیلسوف و عارفی والامقام بشناسند او را اهل سیاست می دانستند و این هم به قول فرزند گرامی تازه از دست رفته اش جناب آقای سید احمد خمینی از مظلومیتهای آن نادره دوران بود.
اکنون که با عنایت الهی انقلاب اسلامی به رهبری آن مرد ربانی جایگاه خود را در دنیای معاصر باز کرده است، دفتر نشر آثار آنحضرت با کمال جدیت در صدد تنظیم و نشر میراث فرهنگی عظیم آن بزرگوار به شکلهای مختلف است و بحمدالله تاکنون موفقیتهای بسیاری در اینراه داشته است. نزدیک به 50 اثر مکتوب و ترجمه بعضی از آنها مانند وصیتنامه سیاسی ـ الهی امام به یازده زبان زنده دنیا و برقراری دو کنگره اقتصادی و تربیتی از جمله این تلاشهای موفق بوده است. به این طریق این نفحه الهی و این پیام خدایی از زبان و بیان حضرت امام خمینی رحمت الله علیه امروز نه شما در ایران بلکه در سراسر جهان در جریان است. آنچه لازم است اینستکه ما انسانها خود را در معرض این نسیم جانبخش و عطرآگین قرار دهیم.
سال گذشته (خرداد 73) کنگره بررسی آثار و اندیشه حضرت امام خمینی در دانشگاه تربیت معلم به ریاست حضرت آیت الله آقای جوادی آملی برقرار شد و در طی دو روز عده ای از آگاهان و متخصصان تعلیم و تربیت به ارائه مقالات خویش در آن مجلس پرداختند. تذکر سه نکته در مورد این مقالات بطور کلی لازم می نماید:
1 ـ حضرت امام(ره) در زمینه تعلیم و تربیت به صورت درس و بحث رسمی (آکادمیک) سخن نگفته اند، بلکه در میان نوشته ها و بیاناتی که پس از برپایی جمهوری اسلامی ایران برای مردم داشته اند به توضیح پایه ها و اصول تعلیم و تربیت اسلامی پرداخته اند، بعبارت دیگر بیشتر به فلسفه تعلیم و تربیت و هدفهای آن عنایت داشته اند. البته بمناسبتهایی از روشهای تعلیم و تربیت و عوامل موثر بر آن و پاره ای موضوعات مربوطه دیگر شنوندگان را بهره مند ساخته اند.
2 ـ اگر در مقالاتی که پیش رو دارید، مطالب تکراری ملاحظه می شود به آن علت است که نویسندگان این مقاله ها با فاصله های مکانی و زمانی از هم به تهیه آنها پرداخته اند و از کار یکدیگر اطلاع نداشته اند.
3 ـ غیر از مقاله های ارائه شده در کنگره آن عده از مقالات که وسیله گروه ارزشیابی کننده
کتابمجموعه مقالات کنگره بررسی اندیشه و آثار تربیتی حضرت امام خمینی(س)صفحه 2
جهت چاپ پذیرفته شده اند نیز در این مجموعه آمده است.
4 ـ اگر سؤال شود کاربرد این مقالات و نتیجه مجموعه تلاشی که برای برپایی این کنگره شد چیست؟ باید گفته شود که تبیین اندیشه و آثار تربیتی این فیلسوف و مربی الهی برای همه دستگاههای تعلیم و تربیتی ما ضروری است. حوزه های علمیه، آموزش و پرورش، فرهنگ و آموزش عالی، فرهنگ و ارشاد اسلامی، صدا و سیما، مطبوعات و خلاصه همه دستگاهها و نهادهایی که با انسان و آموزش و پرورش او سر و کار دارند باید با بررسی و تلخیص و در نهایت تدوین آثار آن پرورشکار، خودپرورش یافته، الگو و اسوه تمام عیار تربیت اسلامی زمان ما حضرت امام خمینی نورالله مضجعه به ارزشیابی کارهای گذشته و ترسیم خطوط آینده تربیتی خویش بپردازند و خود و همه کسانیرا که مسئولیت رشد و پرورش ایشان بعهده آنها است در معرض نفحات کلام و بیان الهی حضرت امام قرار دهند. شاید برای همه ما مدعیان پیروی از آن امام بزرگوار و عاشقان انقلاب اسلامی و سرسپردگان به ولایت فقیه و پویندگان راه آن احیاءکننده اسلام ناب محمدی که اکنون در خط ولایت حضرت آیت الله خامنه ای هستیم چیزی مهمتر از عرضه خود بر این معیارهای تربیتی و درخواست از حضرت حق جل وعلا و تلاش برای خمینی گونه شدن نباشد. پروردگارا ما را لحظه ای به خود وامگذار. خدایا بما توفیق ده در فکر و احساس و عمل هر چه بیشتر به معیارهای اسلامی نزدیک شویم. خدایا بما توفیق ده که اعمال ما سبب جذب هر چه بیشتر مردم به اسلام و انقلاب اسلامی گردد.
آمین رب العالمین
سیدکاظم اکرمی
21 / 2 / 74
کتابمجموعه مقالات کنگره بررسی اندیشه و آثار تربیتی حضرت امام خمینی(س)صفحه 3