مسائل متفرقه

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏مسائل متفرقه ‏

‏‏مسألۀ 1- در وقتی که در «مسجد الحرام»یا «مسجد النبی»نماز ‏‎ ‎‏جماعت منعقد شد،مؤمنین نباید از آنجا خارج شوند و باید از جماعت ‏‎ ‎‏تخلف نکنند و با سایر مسلمین به جماعت نماز بخوانند.‏

‏‏مسألۀ 2- سجده نمودن بر تمام اقسام سنگها چه مرمر باشد یا ‏‎ ‎‏سنگهای سیاه معدنی یا سنگ گچ و آهک قبل از آنکه پخته شود،جایز ‏‎ ‎‏است،و سنگهایی که در «مسجد الحرام»از این قبیل است سجده بر آنها ‏‎ ‎‏اشکال ندارد و همین طور در «مسجد رسول اللّٰه،صلّی اللّٰه علیه و آله و ‏‎ ‎‏سلّم».‏

‏‏مسألۀ 3- در «مکه»و «مدینه»در مسافرخانه و هتل نباید نماز را به ‏‎ ‎‏جماعت بخوانند و می‌توانند در جماعت سایر مسلمین در مساجد ‏‎ ‎‏شرکت کنند و نماز را به جماعت بخوانند.‏

‏‏مسألۀ 4- تخییر بین قصر و اتمام در مکه و مدینه اختصاص به ‏‎ ‎‏مسجد الحرام و مسجد النبی دارد و در تمام مکه و مدینه جاری نیست، ‏‎ ‎‏بلی اختصاص به مسجد اصلی ندارد و در جاهای توسعه داده شده ‏
‏‎

‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏مسجد هم جاری است هر چند احتیاط،اقتصار بر مسجد اصلی است؛ ‏‎ ‎‏پس در تمام مسجد فعلی مسافر می‌تواند نماز را تمام بخواند همان طور ‏‎ ‎‏که می‌تواند شکسته بخواند.‏

‏‏مسألۀ 5- در تقصیرهایی که در عمرۀ تمتع کرده است،احتیاط واجب ‏‎ ‎‏آن است که گوسفند یا غیر آن را در مکه سر ببرد،و اگر در حج تقصیر کرد ‏‎ ‎‏در منیٰ سر ببرد،و اگر ترک کرد آن را و برگشت به محل خود،در محل ‏‎ ‎‏خود بکشد و صدقه بدهد.‏

‏‏مسألۀ 6- کسی که در میقات یا محاذی آن یا جای دیگری که تکلیف ‏‎ ‎‏اقتضا می‌کرد مُحرم شد،نمی‌تواند احرام خود را به هم بزند و مُحل شود ‏‎ ‎‏برای رفتن به مدینه منوره یا برای مقصد دیگری،و اگر لباس احرام را هم ‏‎ ‎‏بکند و قصد بیرون آمدن از احرام را بکند احرامش به هم نمی‌خورد،و ‏‎ ‎‏آنچه به واسطه احرام بر او حرام شده حلال نمی‌شود،و اگر کاری که ‏‎ ‎‏موجب کفاره است به جا آورد باید کفاره بدهد.‏

‏‏مسألۀ 7- اگر به واسطۀ عذری مثل مرض نتواند لباس دوخته خود را ‏‎ ‎‏بکند و لباس احرام بپوشد،باید در میقات یا محاذات آن نیت عمره و یا ‏‎ ‎‏حج کند و لبیک بگوید،و کافی است،و هر وقت عذرش برطرف شد ‏‎ ‎‏جامۀ دوخته را بکند،و اگر لباس احرام نپوشیده،بپوشد و لازم نیست به ‏‎ ‎‏میقات برگردد؛ولی برای پوشیدن لباس دوخته باید یک گوسفند قربانی ‏‎ ‎‏کند.‏

‏‏مسألۀ 8- کسی که از روی ندانستن مسأله یا نسیان از حکم یا موضوع ‏‎ ‎‏یا غفلت،بعضی از محرمات احرام را ارتکاب نمود،کفاره ندارد مگر ‏‎ ‎‏صید که در هر صورت کفاره دارد،پس در غیر صید ارتکاب از روی عمد ‏
‏‎

‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏و علم موجب کفاره است.‏

‏‏مسألۀ 9- عمرۀ تمتع و حج تمتع باید در یک سال واقع شوند،پس اگر ‏‎ ‎‏در یک سال عمرۀ تمتع به جا آورد و در سال دیگر حج تمتع،صحیح ‏‎ ‎‏نمی‌باشد.‏

‏‏مسألۀ 10- کسی که وظیفه‌اش حج تمتع است باید در حالی که ‏‎ ‎‏می‌خواهد احرام عمره ببندد نیت آن داشته باشد که عمرۀ تمتع کند و بعد ‏‎ ‎‏از آن حج تمتع اگر چه نیت ارتکازی اجمالی،پس اگر نیت عمرۀ مفرده ‏‎ ‎‏بکند و بعد بخواهد آن را عمرۀ تمتع قرار دهد،حج او اشکال پیدا می‌کند.‏

‏‏مسألۀ 11- اگر بعد از مشغول شدن به حج تمتع شک کند که عمرۀ ‏‎ ‎‏تمتع را به جا آورده یا نه،یا شک کند که صحیح به جا آورده یا نه،اعتنا ‏‎ ‎‏نکند و عملش صحیح است.‏

‏‏مسألۀ 12- در هر یک از اعمال عمره و حج اگر شک کند،بعد از آنکه ‏‎ ‎‏وارد عملی شده باشد که مترتب بر اوست،اعتنا نکند،چه شک کند که ‏‎ ‎‏آورده یا نه،یا شک کند که صحیح آورده یا فاسد.‏

‏‏مسألۀ 13-باید عمرۀ تمتع و حج تمتع هر دو در ماههای حج واقع ‏‎ ‎‏شود،و ماههای حج،شوال و ذی القعده و ذی الحجه است؛پس اگر کسی ‏‎ ‎‏در شوال یا ذی القعده عمرۀ تمتع به جا آورد و در موقع حج،حج تمتع به ‏‎ ‎‏جا آورد صحیح است،و اگر قبل از شوال بخواهد عمرۀ تمتع به جا آورد ‏‎ ‎‏صحیح نیست،اگر چه بعض اعمال عمره قبل از شوال واقع شود و بقیه در ‏‎ ‎‏شوال یا سایر ماههای حج.‏

‏‏مسألۀ 14- کسی که به احرام عمرۀ تمتع وارد مکه شد در صورتی که ‏‎ ‎‏حج او فوت شده قصد عمرۀ مفرده کند،و به همان احرامی که بسته،عمرۀ ‏
‏‎

‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏مفرده به جا آورد و از احرام خارج شود،و اگر حج بر او مستقر بوده یا ‏‎ ‎‏سال دیگر شرایط استطاعت را دارا باشد باید به حج برود.‏

‏‏مسألۀ 15- شرایطی که برای هَدْی است که در حج تمتع باید ذبح کند ‏‎ ‎‏هیچ یک در حیوانی که برای کفارۀ تقصیر باید قربانی کند معتبر نیست، ‏‎ ‎‏پس می‌تواند گوسفند خصی و معیوب را برای کفاره قربانی کند.‏

‏‏مسألۀ 16- غیر از هَدْی تمتع از هَدْی‌هایی که برای کفاره یا چیز دیگر ‏‎ ‎‏بر انسان واجب می‌شود،نمی‌تواند شخص کفاره‌دهنده از گوشت آنها ‏‎ ‎‏بخورد،و اما از قربانی استحبابی،جایز است بخورد.‏

‏‏مسألۀ 17- مصرف کفارات،فقرا و مساکین هستند.‏

‏‏مسألۀ 18- اگر در حرم چیزی پیدا کرد برداشتن آن کراهت شدید ‏‎ ‎‏دارد،بلکه احتیاط در برنداشتن است.‏

‏‏مسألۀ 19- اگر (لقطۀ)حرم را برداشت و از یک درهم کمتر باشد ‏‎ ‎‏می‌تواند قصد تملک آن را بکند و آن را مصرف کند،و ضامن صاحبش ‏‎ ‎‏نیست،و چنانچه تملک نکرد و تفریط نکرد ضامن نیست؛ولی اگر بدون ‏‎ ‎‏تملک نگاه داشت و در نگاهداری کوتاهی و تفریط کرد ضامن است،و ‏‎ ‎‏اگر قصد تملک کرد و صاحبش قبل از تلف شدن پیدا شد باید آن را به ‏‎ ‎‏صاحبش رد کند به احتیاط واجب.‏

‏‏مسألۀ 20- اگر لُقَطۀ را که در حرم برداشت یک درهم یا بیشتر ارزش ‏‎ ‎‏داشت باید یک سال تعریف کند و از صاحبش جستجو کند،پس اگر ‏‎ ‎‏نیافت او را بعد از یک سال مخیر است بین دو امر:یکی آنکه آن را برای ‏‎ ‎‏صاحبش حفظ کند؛در این صورت اگر در نگاهداری کوتاهی نکرد ضامن ‏‎ ‎‏نیست در صورت تلف؛دوم آنکه برای صاحبش صدقه بدهد،لکن اگر ‏
‏‎

‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏صاحبش پیدا شد و راضی به صدقه نشد باید عوضش را به او بدهد،و ‏‎ ‎‏جایز نیست آن را تملک کند،و اگر تملک کند مالک نمی‌شود و ضامن هم ‏‎ ‎‏می‌شود.‏

‏‏مسألۀ 21- کسی که بعد از مُحرم شدن نتوانسته باشد وظیفه‌ای انجام ‏‎ ‎‏دهد که مُحل شود،اگر مصدود یا محصور است باید به وظیفۀ آنها که در ‏‎ ‎‏آخر مناسک ذکر شده عمل نماید،و اگر مصدود یا محصور نیست در ‏‎ ‎‏بعض موارد با انجام عمرۀ مفرده می‌تواند مُحل شود.‏

‏‏مسألۀ 22- در مسجد النبی - صلی اللّٰه علیه و آله و سلم - سجده کردن ‏‎ ‎‏روی فرشهای مسجد مانع ندارد و مهر گذاشتن جایز نیست،و لازم نیست ‏‎ ‎‏در جایی که سنگ است نماز بخوانند و لازم نیست حصیر یا نحو آن با ‏‎ ‎‏خود ببرند؛ولی اگر مراعات کنند که موجب وهن نشود و حصیر برای ‏‎ ‎‏جانماز با خود داشته باشند و روی آن نماز بخوانند به طوری که متعارف ‏‎ ‎‏سایر مسلمین است اشکال ندارد،لکن تأکید می‌شود که از عملی که ‏‎ ‎‏موجب هتک و انگشت‌نما شدن باشد اجتناب نمایند.‏

‏‏23- س - در مسجد النبی - صلی اللّٰه علیه و آله و سلم -بعد از اتمام ‏‎ ‎‏نماز جماعت،آیا می‌توان روی فرشهای مسجد سجده نمود،و یا اینکه ‏‎ ‎‏باید برود در جایی که سنگفرش است و بر سنگ نماز بخواند؟‏

‏‏ج - لازم نیست به جای دیگر که سنگ مفروش است برود.‏

‏‏24- س - کسی که نماز را در مسجد الحرام به نحو استداره خوانده ‏‎ ‎‏است به طوری که رو در روی امام جماعت و یا طرفین او ایستاده بوده ‏‎ ‎‏است،آیا این نماز احتیاج به اعاده دارد؟‏

‏‏ج -با وضع فعلی نیاز به اعاده ندارد. ‏
‏‎

‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏25- س - در صورتی که شخص نمازگزار وارد یکی از مساجد مدینۀ ‏‎ ‎‏منوره و یا مکۀ معظمه شد و مشاهده کرد که جماعت خاتمه یافته است، ‏‎ ‎‏ولی نمازگزاران در مسجد هستند،آیا می‌تواند نماز را فرادیٰ بر طبق ‏‎ ‎‏شرایط موجود به جای آورد،یا باید بیاید مسافرخانه و یا هتل و نمازش را ‏‎ ‎‏با چیزی که سجده بر آن صحیح است انجام دهد؟‏

‏‏ج - می‌تواند در همان جا و بر طبق نماز آنان به جا آورد.‏

‏‏26- س - حصیرهایی که در حجاز مورد استفادۀ حجاج ایرانی و غیر ‏‎ ‎‏ایرانی واقع می‌شود سجده بر آن جایز است یا خیر،با ملاحظۀ اینکه ‏‎ ‎‏حصیر مزبور با نخ مخلوط است؟‏

‏‏ج - اگر عرفاً روی حصیر سجده می‌شود مانع ندارد.‏

‏‏27- س - اگر انجام نماز به کیفیتی باشد که معلوم نیست موافق نظر ‏‎ ‎‏اهل سنت باشد،مانند سجده بر پشت نمازگزاران صف جلو،و عدم ‏‎ ‎‏رعایت اتصال و...،آیا نماز در این گونه موارد باید اعاده شود؟‏

‏‏ج - اعاده دارد.‏

‏‏28- س - آیا حائض و جنب می‌توانند از مقدار توسعه‌یافتۀ ‏‎ ‎‏مسجد الحرام و مسجد النبی - صلی اللّٰه علیه و آله و سلم - عبور کنند یا ‏‎ ‎‏خیر؟‏

‏‏ج - نمی‌توانند.‏

‏‏29- س - کسانی که برای شرکت در نماز مغرب در مکه و مدینه وارد ‏‎ ‎‏مساجد می‌شوند و نمازهای خود را با جماعت می‌خوانند،آیا جایز است ‏‎ ‎‏بلافاصله بعد از نماز جماعت نماز عشا را بخوانند یا نه؟‏

‏‏ج - مانع ندارد،و اگر وقت نشده باید صبر کنند. ‏
‏‎

‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏30- س - کسی خیال می‌کرد که بر سنگهای فرش شده در ‏‎ ‎‏مسجد الحرام - زاده اللّٰه شرفاً - سجده صحیح نیست و بر پشت دست ‏‎ ‎‏سجده می‌کرده است،نمازهایی که به این نحو خوانده چه حکمی دارد؟‏

‏‏ج - صحیح نیست،مگر جاهل قاصر باشد.‏

‏‏31- س - در لیالی مقمره در مکه کسانی که نماز صبح را به جماعت با ‏‎ ‎‏سایر مسلمین می‌خوانند،آیا باید بعد از روشن شدن هم دوباره بخوانند، ‏‎ ‎‏یا همان نماز که به جماعت خوانده‌اند کافی است؟‏

‏‏ج - در فرض مرقوم جماعت صحیح است و اعاده ندارد.‏

‏‏32- س - کسی که قصد کرده است که تا پایان روز ترویه (هشتم ‏‎ ‎‏ذی الحجه)در مکه اقامت نماید،به تصور اینکه از آغاز ورودش به مکه تا ‏‎ ‎‏روز ترویه ده روز است،و بر این اساس چند روز نماز را تمام خواند،بعد ‏‎ ‎‏خلاف آن ثابت گردید و معلوم شد ده روز نبوده است،وظیفۀ او در نماز ‏‎ ‎‏چیست؟آیا تمام است یا قصر؟‏

‏‏ج - اگر واقع ده روز را قصد کرده و بعد خلاف آن معلوم شده است، ‏‎ ‎‏مثل اینکه یقین داشت که ماه سی روز است و روز ترویه،مثلاً سه‌شنبه ‏‎ ‎‏است،بعداً معلوم شد ماه 29روز است و روز ترویه دوشنبه است،باید ‏‎ ‎‏نماز را تمام بخواند،و اگر واقع آن را قصد ندارد و فقط خیال می‌کند که ده ‏‎ ‎‏روز می‌ماند،مثل اینکه می‌داند ماه 29روز و ترویه دوشنبه است ولی در ‏‎ ‎‏حساب اشتباه کرده و خیال می‌کند تا آن روز ده روز است در حالی که ‏‎ ‎‏واقعاً نیست،باید بعد از کشف خلاف،نمازها را جمع بخواند ‏‎ ‎‏علی الاحوط و آنچه تمام خوانده را نیز قصراً قضا نماید.‏

‏‏33- س - شخصی مقلد هیچ یک از فقها نبوده - مثلاً ده سال - حالا ‏
‏‎

‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏می‌خواهد تقلید کند،در این ده سال مکه هم رفته است،آیا عبادتهای او ‏‎ ‎‏مثل نماز و روزه و حجش صحیح است یا نه؟‏

‏‏ج - اگر اعمالش مطابق فتوای کسی که باید از او تقلید کند باشد صحیح ‏‎ ‎‏است.‏

‏‏34- س - قرآنهایی که در مسجد الحرام است بر بعضی نوشته شده که ‏‎ ‎‏وقف است،ولی بر بعضی دیگر نوشته نشده است؛شایع است آنها که ‏‎ ‎‏کلمۀ وقف و یا عبارت دیگری که مفهم وقف بودن باشد ندارد،جایز ‏‎ ‎‏است بردارند و چنین کاری احیاناً شده است،بفرمایید جایز است یا نه؟‏

‏‏ج -برداشتن آنها بدون اینکه از متصدی ذیربط بگیرند،جایز نیست و ‏‎ ‎‏باید برگردانده شود.‏

‏‏35- س - آیا مقداری از سنگ صفا و مروه،یا از مشعر را می‌شود با ‏‎ ‎‏خود آورد یا نه؟‏

‏‏ج - از صفا و مروه جایز نیست و از مشعر مانع ندارد.‏

‏‏36- س - نیت تیمم از حدث اکبر در مَسْجِدَین چیست؟‏

‏‏ج - اگر در مسجد جنب شده باید فوراً خارج شود و برای خروج از ‏‎ ‎‏مسجد تیمم بدل از غسل جنابت کند،و با این التفات اگر تیمم کند صحیح ‏‎ ‎‏و با نیت است.‏

‏‏37- س - در تطهیر مسجد الحرام به نحوی که عین نجاست را برطرف ‏‎ ‎‏می‌کنند و بعد با ظرف آب می‌ریزند و می‌شویند و از هر طرف با آب قلیل ‏‎ ‎‏شسته می‌شود انسان به نجاست تمام مسجد علم عادی پیدا می‌کند،آیا ‏‎ ‎‏جواز سجده بر آن سنگها از باب عسر و حرج است یا جهت دیگر؟‏

‏‏ج - علم پیدا نمی‌شود،و با فرض شک نباید اعتنا شود. ‏
‏‎

‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏38- س - شخصی بدون اینکه خمس مال خود را بپردازد به حج رفته ‏‎ ‎‏است و الآن می‌خواهد بپردازد،آیا حج او صحیح است یا خیر؟‏

‏‏ج - اگر لباس احرام و قربانی با پول غیر مخمس نبوده،عمل او اشکال ‏‎ ‎‏ندارد و در غیر این صورت تفصیلاتی دارد که به رساله مراجعه شود.‏

‏‏39- س - این جانب که تحت تکفل پدرم هستم اگر خدا بخواهد سال ‏‎ ‎‏آینده به اتفاق مادرم به زیارت خانۀ خدا مشرف خواهم شد،لازم به ‏‎ ‎‏یادآوری است که هزینۀ این سفر را از پولهایی که پدرم طی هفت یا هشت ‏‎ ‎‏سال به عنوان هفتگی و یا پولی که برای پس‌انداز به ما داده پرداخته‌ایم؛ ‏‎ ‎‏قابل ذکر است که پدرم تا این تاریخ هیچ گونه وجهی به عنوان خمس ‏‎ ‎‏نپرداخته است،خواهشمندم مرقوم بفرمایید که حج ما با این پول چه ‏‎ ‎‏صورتی پیدا می‌کند؟‏

‏‏ج - اگر یقین به وجود خمس در پول مزبور ندارید حج اشکال ندارد،و ‏‎ ‎‏اگر یقین به وجود خمس در مال دارید،لازم است احرام و قربانی را از مال ‏‎ ‎‏حلال یقینی تهیه نمایید.‏

‏‏40- س - فرموده‌اید:اگر از طرف قاضی مکه حکم شد که فلان روز ‏‎ ‎‏عید است و ما یقین به خلاف نداشته باشیم متابعت آنان جایز است،آیا ‏‎ ‎‏اگر در همین فرض بتوان احتیاط کرد و وقوف عرفات و مشعر و اعمال ‏‎ ‎‏منیٰ را بدون محذور انجام داد تا متابعت قطعی واقع شود،آیا این کار لازم ‏‎ ‎‏است یا نه؟‏

‏‏ج -باید تبعیت کنند و لو با علم به خلاف.‏

‏‏41- س - آیا شخص فقیر می‌تواند گوشت کفاره تقصیر خود را به ‏‎ ‎‏مصرف فقرایی که نانخور او هستند برساند؟ ‏
‏‎

‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏ج -برای کسانی که نفقه آنان بر او واجب است نمی‌شود صرف نمود.‏

‏‏42- س - کفاراتی که در احرام عمرۀ تمتع بر گردن انسان می‌آید در ‏‎ ‎‏مکه معلوم است که فقیر مؤمن نیست،آیا باید صبر کند تا در محل ذبح ‏‎ ‎‏کند و به فقیر بدهد و این تأخیر عمدی مانع ندارد؟‏

‏‏ج - تأخیر عمدی خلاف احتیاط است،و در هر صورت ذبح در محل ‏‎ ‎‏و دادن به فقرا کفایت می‌کند.‏

‏‏43- س - اگر شخصی در مکه یا مدینه پول سعودی پیدا کند که ‏‎ ‎‏نمی‌داند متعلق به ایرانی است یا غیر ایرانی،وظیفۀ او چیست؟‏

‏‏ج -با یأس از پیدا شدن صاحبش از طرف او به فقیر صدقه بدهد ‏‎ ‎‏علی الاحوط.‏

‏‏44- س - زنی به همراه شوهرش در روز یازدهم جهت رَمْی به طرف ‏‎ ‎‏جمرات حرکت می‌کند که بر اثر شدت گرمی هوا و کثرت جمعیت شوهر ‏‎ ‎‏خود را گم می‌کند،حالت اضطراب و شوکه شدن به او دست می‌دهد و به ‏‎ ‎‏زمین می‌افتد؛مأمورین او را به بیمارستان منتقل می‌کنند بعد از چهار روز ‏‎ ‎‏تفحص و جستجوی زیاد در بیمارستان پیدا می‌شود که قادر به سخن گفتن ‏‎ ‎‏نبوده و حتی قادر به انجام بقیۀ اعمال حج نمی‌باشد و در فاصلۀ این مدت ‏‎ ‎‏همراهان او شوهرش را تکلیف می‌کنند که به نیابت از خانوادۀ خودش ‏‎ ‎‏بقیۀ اعمال او را انجام دهد؛آنچه مسلم است این بوده که شوهر در حال ‏‎ ‎‏ناراحتی و اضطراب و حواس‌پرتی بوده ولی از او که سؤال می‌شود اعمال ‏‎ ‎‏نیابتی را انجام دادید یا نه؟جواب می‌دهد:بلی،انجام دادم.پس از ‏‎ ‎‏مراجعت از حج،شوهرش قسم جلاله یاد می‌کند که من حالم بجا نبوده و ‏‎ ‎‏اعمال نیابتی را انجام ندادم و اظهار می‌کند که اجتماع ما با هم حرام است، ‏
‏‎

‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏آیا حج صحیح است یا نه؟و در صورت عدم صحت،آیا با نیابت کفایت ‏‎ ‎‏می‌کند،یا اینکه لازم است خودش بقیۀ اعمال حج را انجام دهد،و قربانی ‏‎ ‎‏که به واسطۀ عدم بیتوته در منیٰ می‌باشد،آیا در محل خودش ذبح کند ‏‎ ‎‏کافی است و یا باید به منیٰ فرستاده شود؟‏

‏‏ج - اگر اعمال روز عید را انجام داده و اعمال مکه را انجام نداده در ‏‎ ‎‏صورتی که می‌تواند خودش به مکه برود،باید خودش آنها را انجام دهد، ‏‎ ‎‏و اگر معذور است نایب بگیرد و قربانی مورد سؤال در محل خودش هم ‏‎ ‎‏صحیح است،و لازم نیست به منیٰ فرستاده شود و رَمْی ایامی که انجام ‏‎ ‎‏نشده،سال بعد باید قضا شود،و اگر خودش نمی‌تواند برود نیابت کافی ‏‎ ‎‏است.‏

‏‏45- س - شخصی در سال 1361به حج مشرف می‌شود و در مغرب ‏‎ ‎‏روز نهم ذیحجه با وانتِ کارگری بدون توقف در مشعر الحرام به منیٰ رفته، ‏‎ ‎‏و در خارج منیٰ به دست غیر مؤمن قربانی کرده،و در خارج منیٰ سر ‏‎ ‎‏تراشیده است،تکلیف این شخص چیست؟آیا می‌تواند به نیت دیگری یا ‏‎ ‎‏برای خودش به حج مشرف شود؟‏

‏‏ج -بنا بر احتیاط واجب باید قربانی و سر تراشی و اعمال مکه را اعاده ‏‎ ‎‏کند و عمره مفرده‌ای هم به جا آورد و دو مرتبه اصل حج را هم انجام دهد ‏‎ ‎‏و تا سر تراشی و اعمال بعد از آن انجام نگرفته و عمره مفرده را انجام ‏‎ ‎‏نداده،باقی بر احرام است.‏

‏‏46- س - آیا در عرفات و منیٰ و مَشْعَر و بعد از مراجعت از اماکن ‏‎ ‎‏مزبور در صورتی که مسافت شرعی محقق نشود،وظیفۀ حجاجی که قبلاً ‏‎ ‎‏در مکۀ معظمه قصد اقامت کرده‌اند از حیث قصر و اتمام چیست؟ ‏
‏‎

‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏ج - در فرض مذکور تمام است.‏

‏‏47- س -بعضی از حجاج در مکه قصد اقامه کرده‌اند،چه بطن مکه یا ‏‎ ‎‏محلات آن،مثل شیشه و ریع الذاخر یا مسفله یا حجون،اگر یقین داشته ‏‎ ‎‏باشند که تا عرفات چهار فرسخ است نماز را قصر،و اگر شک داشته ‏‎ ‎‏باشند در مسافت شرعی نماز را تمام می‌خوانند،بفرمایید در مراجعت از ‏‎ ‎‏عرفات و منیٰ،تکلیف آنان از نظر قصر و اتمام چیست؟با توجه به اینکه ‏‎ ‎‏توقف آنان در مکه یک روز یا سه روز یا نه روز است و باید به ایران یا ‏‎ ‎‏مدینه حرکت کنند.‏

‏‏ج - در صورت عدم مسافت شرعیه یا شک در آنکه در نماز باقی بر ‏‎ ‎‏تمام هستند،اگر از عرفات که به مکه برمی‌گردند،از جهت اینکه محل ‏‎ ‎‏اقامه است می‌روند و بعد از مکه قصد مسافرت می‌کنند،در بازگشت به ‏‎ ‎‏مکه و در خود مکه هم نمازشان تمام است.‏

‏‏48- س - اگر موقف دو روز اختلاف داشته باشد،وظیفه چیست؟‏

‏‏ج - فرقی بین یک روز اختلاف و دو روز در حکم مسأله نیست.‏

‏‏49- س - در مواردی که فرموده‌اید:اگر مشقت یا حرج داشته باشد... ‏

‏‏بفرمایید منظور از مشقت و حرج شخصی است یا نوعی؟‏

‏‏ج -باید خصوص مسأله ملاحظه شود،و اگر حکم دایر مدار حرج و ‏‎ ‎‏مشقت باشد،شخصی آن منظور است.‏

‏‏50- س - حاجی تمام اعمال عمره و حج را انجام داده و بعد فهمید ‏‎ ‎‏وضویش باطل بوده است،آیا با تدارک طوافها و نماز،حج او صحیح ‏‎ ‎‏است یا نه؟و بر فرض فساد،چگونه از احرام خارج شود،و وظیفۀ او ‏‎ ‎‏چیست؟ ‏
‏‎

‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏ج -بلی،با تدارک طوافها و نماز،حج او صحیح است.‏

‏‏51- س - اگر شخصی مبلغی ارْز به فردی بدهد که عوض آن را -به ‏‎ ‎‏قیمت دولتی یا آزاد - پول ایرانی بگیرد،چه حکمی دارد؟‏

‏‏ج - در تبدیل پول باید با هم تراضی نمایند،و خلاف مقررات هم ‏‎ ‎‏نباشد.‏

‏‏52- س - پیشاهنگانی که می‌خواهند بدون احرام در عرفات و منیٰ ‏‎ ‎‏باشند و نمی‌توانند در آنجا با احرام باشند،می‌توانند برای ورود به مکه، ‏‎ ‎‏عمرۀ مفرده انجام دهند و برای حج مُحرم نشوند،ولی کسی که مستطیع ‏‎ ‎‏است نباید این کار را قبول کند و باید عمره و حج تمتع به جا آورد،و در ‏‎ ‎‏هر صورت اگر مُحرم شد و با لباس مَخیط بود حج او صحیح است و باید ‏‎ ‎‏کفاره بدهد.‏

‏‏53- س - شخصی بعد از احرام عمرۀ تمتع دیوانه شده است،دوستان ‏‎ ‎‏او بدون اجازه برای او نایب می‌گیرند و یا تبرعاً باقی اعمال او را انجام ‏‎ ‎‏می‌دهند،آیا این اعمال برای شخص اول مُجزی است و از احرام خارج ‏‎ ‎‏می‌شود یا نه؟و اگر پولی خرج شد،آیا می‌شود از ولیّ کسی که دیوانه ‏‎ ‎‏شده گرفت یا نه؟‏

‏‏ج - نیابت مزبور کفایت نمی‌کند،و شخص اول همچنان در احرام باقی ‏‎ ‎‏است،و پولی که خرج شده از مال کسی است که خرج کرده است و ‏‎ ‎‏نمی‌تواند به دیگری رجوع کند،مگر آنکه مغرور شده باشد.‏

‏‏54- س - آیا عمره و حج به واسطۀ جماع،یا ترک طواف،یا ترک ‏‎ ‎‏أَحْدَ المُوقِفَین،فاسد می‌شود یا نه؟و بر فرض فساد،چگونه باید از احرام ‏‎ ‎‏خارج شود؟ ‏
‏‎

‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏ج - تفصیل موارد فساد به واسطۀ امور ذکر شده،در مناسک موجود ‏‎ ‎‏است و جماع در عمرۀ تمتع مفسد نیست،و چنانچه در حج،فساد به ‏‎ ‎‏واسطۀ جماع باشد،باید عمل حج را تمام کند گرچه حج فاسد است،و با ‏‎ ‎‏اتمام حج از احرام خارج می‌شود؛ولی در موارد دیگر،اگر فساد به ترک ‏‎ ‎‏وقوف باشد،باید به همان احرام حج،عمرۀ مفرده به جا آورد و مُحل ‏‎ ‎‏شود،و حکم ترک طواف در عمرۀ تمتع در مناسک مفصلاً بیان شده ‏‎ ‎‏است و ترک طواف در حج صوَری دارد که بعض آنها در مناسک ذکر شده ‏‎ ‎‏است.‏

‏‏55- س - کسی که حج او به واسطه ترک وقوفین فاسد شده و باقی ‏‎ ‎‏اعمال را به جا آورده و بدون عمرۀ مفرده به ایران آمده است،تکلیف ‏‎ ‎‏فعلی و آیندۀ این مُحرم چیست؟‏

‏‏ج -به احرام باقی است،و می‌تواند برای خروج از احرام،عمرۀ مفرده ‏‎ ‎‏انجام دهد.‏

‏‏56- س - آیا قصد ابطال عمره یا حج و یا بعض اجزای آن مبطل است ‏‎ ‎‏یا نه؟‏

‏‏ج - قصد ابطال،مبطل نیست.‏

‏‏57- س - آیا مصرف کنسروهای گوشت و ماهی خارجی که در بازار ‏‎ ‎‏مسلمین به فروش می‌رسد،جایز است یا نه؟‏

‏‏ج - اگر ندانند از کجا وارد شده یا بدانند که از بلاد مسلمین است مانع ‏‎ ‎‏ندارد،و اگر بدانند از بلاد کفر وارد می‌شود،در صورتی محکوم به حلیت ‏‎ ‎‏است که واردکننده مسلمان باشد و احتمال بدهند که احراز تزکیۀ آن را ‏‎ ‎‏کرده و در دسترس مسلمین قرار داده است. ‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‎

‎