فصل هفتم: رَمْی جمرات سه گانه

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏فصل هفتم: ‏

‏‏رَمْی جمرات سه‌گانه‏

‏‏و در آن چند مسأله است:‏

‏‏مسألۀ 1- شبهایی که واجب است در منیٰ بیتوته کند باید در روز آنها ‏‎ ‎‏رَمْی جمرات سه‌گانه کند؛یعنی سنگریزه بزند به سه محل،که یکی را ‏‎ ‎‏جمره اولیٰ و یکی را جمرۀ وسطی و یکی را جمرۀ عقبه گویند؛ولی اگر ‏‎ ‎‏عمداً همۀ آن را ترک کند به حج او ضرر نمی‌رساند و صحیح است،گرچه ‏‎ ‎‏در صورت عمد معصیت‌کار است.‏

‏‏مسألۀ 2- اشخاصی که باید شب سیزدهم را در منیٰ بمانند،واجب ‏‎ ‎‏است روز سیزدهم،رَمْی جمرات کنند.‏

‏‏مسألۀ 3- عدد سنگریزه که باید به جمره بزند برای هر یک در هر ‏‎ ‎‏روزی باید هفت عدد باشد و کیفیت انداختن و شرایط و واجبات آن به ‏‎ ‎‏همان نحو است که سابقاً در جمرۀ عقبیٰ گفته شد.‏

‏‏مسألۀ 4- وقت انداختن سنگ از اول طلوع آفتاب تا غروب آفتاب ‏‎ ‎‏روزی است که شب آن روز را بیتوته کرده است،و در شب جایز نیست به ‏‎ ‎‏جا آورد.‏

‏‏مسألۀ 5- اگر کسی عذری داشته باشد از اینکه روز به جا آورد؛مثل ‏
‏‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏شبان و مریض و علیل و کسی که ترس داشته باشد از چیزی،مثل تزاحم ‏‎ ‎‏جمعیت،جایز است شب آن روز یا شب بعد انجام دهد.‏

‏‏مسألۀ 6- واجب است ترتیب در سنگ انداختن به اینکه اول به جمرۀ ‏‎ ‎‏اولیٰ و بعد از آن به جمرۀ وسطی و بعد از آن به جمرۀ عقبه سنگ بیندازد.‏

‏‏مسألۀ 7- اگر به ترتیبی که گفته شد به جا نیاورد باید دوباره آنچه که ‏‎ ‎‏بر خلاف ترتیب کرده،به جا آورد به طوری که ترتیب حاصل شود؛مثلاً ‏‎ ‎‏اگر اول به جمرۀ وسطی انداخت و بعد به جمرۀ اولیٰ،کفایت می‌کند که ‏‎ ‎‏جمرۀ وسطی را دوباره به جا آورد و بعد جمرۀ عقبه را و اعادۀ جمرۀ اولیٰ ‏‎ ‎‏لازم نیست.‏

‏‏مسألۀ 8- در حکمی که در مسألۀ هفتم ذکر شد،فرق نیست میان آنکه ‏‎ ‎‏از روی علم و عمد خلاف ترتیب کند یا از روی سهو و نسیان یا از روی ‏‎ ‎‏ندانستن مسأله،در هر صورت باید اعاده کند.‏

‏‏مسألۀ 9- اگر کسی چهار سنگ به جمرۀ اولیٰ بیندازد و آن را رها کند ‏‎ ‎‏و مشغول جمرۀ بعدی بشود کافی است،و لازم نیست تمام هفت سنگ ‏‎ ‎‏مقدم باشد؛پس می‌تواند چهار سنگ به جمرۀ اولیٰ بزند و بعد چهار ‏‎ ‎‏سنگ به جمرۀ وسطی و بعد مشغول جمرۀ عقبه شود و به هر ترتیب ‏‎ ‎‏می‌خواهد هفت سنگ جمرۀ عقبه و سه سنگ آن دو تای دیگری را ‏‎ ‎‏بیندازد،لکن احتیاط واجب از برای کسی که از روی علم و عمد این کار را ‏‎ ‎‏کرده است اعاده است.‏

‏‏مسألۀ 10- اگر کسی فراموش کند در یکی از روزها رَمْی کند واجب ‏‎ ‎‏است روز بعد آن را قضا کند،و اگر دو روز را فراموش کرد باید در روز بعد ‏‎ ‎‏هر دو را قضا کند،و همچنین است اگر از روی عمد ترک کرده باشد. ‏
‏‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏مسألۀ 11- واجب است قضا را مقدم بدارد بر ادا؛پس در روز یازدهم ‏‎ ‎‏اگر بخواهد قضای روز عید را به جا بیاورد اول قضای عید را به جا آورد و ‏‎ ‎‏بعد رَمْی روز یازدهم را که ادا است،و همچنین باید قضای روز جلو را ‏‎ ‎‏مقدم بدارد بر قضای روز بعد،پس اگر در روز سیزدهم مثلاً بخواهد ‏‎ ‎‏قضای روز عید و روز یازدهم و روز دوازدهم را به جا آورد باید به ترتیب ‏‎ ‎‏از قضای روز عید شروع و به روز سیزدهم ختم کند که ادا است.‏

‏‏مسألۀ 12- چنانچه قضای رمی جمرات سه‌گانه واجب است قضای ‏‎ ‎‏رَمْی بعض از آنها هم اگر ترک شده باشد واجب است؛پس اگر در روز ‏‎ ‎‏یازدهم جمره اولی را رَمْی کرد و دوتای دیگر را نکرد،روز بعد باید آن را ‏‎ ‎‏که نکرده اتیان کند و بعد تکلیف این روز را به جا آورد.‏

‏‏مسألۀ 13- اگر در روز بعد فهمید که جمرات روز قبل را به خلاف ‏‎ ‎‏ترتیب انداخته باید قضا کند،به طوری که ترتیب حاصل شود و بعد ‏‎ ‎‏وظیفه این روز را به جا آورد.‏

‏‏مسألۀ 14- اگر به هر یک از جمرات یا بعض آنها چهار سنگ انداخته ‏‎ ‎‏باشد و در روز بعد یادش بیاید،احتیاط واجب آن است که بقیه روز قبل را ‏‎ ‎‏قضا کند و بعد وظیفۀ روز را به جا آورد.‏

‏‏مسألۀ 15- اگر کسی فراموش کند رَمْی جمرات سه‌گانه را و خارج ‏‎ ‎‏شود از منیٰ و به مکه بیاید،پس اگر در ایام تشریق یادش آمد باید برگردد ‏‎ ‎‏و به جا آورد و اگر متمکن نیست باید نایب بگیرد،و اگر بعد از ایام تشریق ‏‎ ‎‏یادش بیاید یا عمداً تعویق بیندازد تا بعد،احتیاط واجب آن است که ‏‎ ‎‏خودش یا نایبش از مکه برگردد و به جا آورد،و در سال دیگر هم در ‏‎ ‎‏ایامی که فوت شده است خودش یا نایبش قضا کند. ‏
‏‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏مسألۀ 16- اگر فراموش کرد رَمْی جمرات را و یادش نیامد مگر بعد از ‏‎ ‎‏خروج از مکه،احتیاط واجب آن است که در سال دیگر قضا کند آن را ‏‎ ‎‏خودش یا نایبش.‏

‏‏مسألۀ 17- کسی که بعض از جمرات را فراموش کند حکمش همان ‏‎ ‎‏است که در مسأله 15و 16ذکر شد؛بلکه کسی که کمتر از هفت سنگ در ‏‎ ‎‏تمام جمرات یا بعض آن انداخت همین حکم را دارد بنا بر احتیاط ‏‎ ‎‏واجب.‏

‏‏مسألۀ 18- کسی که عذری داشته باشد از انداختن سنگ،مثل آنکه ‏‎ ‎‏مریض باشد یا طفل باشد که نتواند رَمْی کند،یا علیل باشد مثل ‏‎ ‎‏آنکه دست یا پایش شکسته باشد،یا از شدت بیحالی نتواند،یا بیهوش ‏‎ ‎‏باشد،باید نایبش به جا آورد و اگر از نایب گرفتن هم عاجز باشد،مثل ‏‎ ‎‏بیهوش و طفل کوچک،ولیّ او یا شخص دیگری از طرف او به جا آورد،و ‏‎ ‎‏احتیاط واجب آن است که تا مأیوس نشده از اینکه خودش عمل کند، ‏‎ ‎‏نایب عمل نکند و بهتر آن است که اگر می‌شود شخص معذور را ببرند و ‏‎ ‎‏در حضور او رمی کنند،و اگر می‌شود سنگ را در دست او بگذارند و ‏‎ ‎‏بیندازند.‏

‏‏مسألۀ 19- اگر بعد از آنکه نایب عمل را به جا آورد عذر برطرف شد، ‏‎ ‎‏آوردن خودش لازم نیست اگر چه احوط است.‏

‏‏مسألۀ 20- اگر شخص مریض مأیوس باشد از خوب شدن یا شخص ‏‎ ‎‏معذور مأیوس باشد از رفع عذر،واجب است که نایب بگیرد،و اگر ‏‎ ‎‏مأیوس نیست می‌تواند نایب بگیرد،لکن اگر عذر رفع شد،احتیاط آن ‏‎ ‎‏است که خودش عمل کند. ‏
‏‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏مسألۀ 21- اگر دیگران مأیوس باشند از رفع عذر معذور،لازم نیست ‏‎ ‎‏از او اذن بگیرند اگر چه احوط است،و اگر نتواند اذن بدهد اذن معتبر ‏‎ ‎‏نخواهد بود.‏

‏‏مسألۀ 22- اگر بعد از گذشتن روزی که واجب بوده در آن رَمْی کند ‏‎ ‎‏شک کند که به جا آورده یا نه،اعتنا نکند.‏

‏‏مسألۀ 23- اگر بعد از انداختن شک کند که کیفیت آن صحیح بوده یا ‏‎ ‎‏نه،اعتنا نکند.‏

‏‏مسألۀ 24- اگر در وقتی که مشغول رَمْی جمرۀ عقبه است شک کند که ‏‎ ‎‏اولی را یا دومی را یا هر دو را رَمْی کرده یا صحیح انجام داده یا نه،اعتنا ‏‎ ‎‏نکند.‏

‏‏مسألۀ 25- اگر در عدد،شک کند که آیا هفت بوده یا کمتر،قبل از ‏‎ ‎‏آنکه داخل شود در رَمْی جمرۀ بعدی،باید آنچه محتمل است که کسر ‏‎ ‎‏شده،بیاورد تا یقین کند هفت عدد شده هر چند منصرف از عمل شده ‏‎ ‎‏باشد و مشغول کارهای دیگر باشد بنا بر احتیاط واجب.‏

‏‏مسألۀ 26- اگر بعد از گذشتن روزی که باید رَمْی کند یقین پیدا کند که ‏‎ ‎‏یکی از سه جمره را رَمْی نکرده،ظاهراً جایز است اکتفا به قضای رَمْی ‏‎ ‎‏جمرۀ عقبه کند،و احتیاط آن است که هر سه را قضا کند.‏

‏‏مسألۀ 27- اگر بعد از آنکه داخل در جمرۀ بعدی شد شک کند در ‏‎ ‎‏عدد قبلی،پس اگر بداند چهار سنگ از قبلی را انداخته و شک کند که بقیه ‏‎ ‎‏را یا بعض از آنها را انداخته یا نه،به احتیاط واجب بقیه را اتیان کند،اگر چه ‏‎ ‎‏بعد از اتیان جمرۀ بعدی،و اگر در کمتر از چهار،شک داشته باشد تا ‏‎ ‎‏مقدار چهار اعتنا نکند و سه سنگ دیگر را بزند. ‏
‏‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏مسألۀ 28- اگر بعد از انداختن به هر سه جمره یقین پیدا کند که یک ‏‎ ‎‏سنگ یا دو سنگ یا سه سنگ از یکی از سه جمره ناقص شده،باید هر ‏‎ ‎‏چه را احتمال کسری داده به هر یک از سه جمره بزند.‏

‏‏مسألۀ 29- اگر بعد از انداختن سنگ به هر سه یقین کند که یکی از ‏‎ ‎‏آنها را از چهار کمتر انداخته بعید نیست جواز اکتفا به کسری جمرۀ ‏‎ ‎‏آخری،و احتیاط آن است که جمرۀ آخری را از سر بگیرد،و احتیاط بالاتر ‏‎ ‎‏آن است که هر سه را از سر بگیرد.‏

‏‏مسألۀ 30- اگر بعد از گذشتن وقت هر سه روز،یقین کند که یک روز ‏‎ ‎‏را رَمْی نکرده و نداند کدام روز است،باید هر سه روز را قضا کند با ‏‎ ‎‏مراعات ترتیب،گرچه به احتمالی اکتفا به قضای روز آخر جایز است.‏

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‎