فصل سوم: وقوف به مشعر الحرام

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏فصل سوم: ‏

‏‏وقوف به مشعر الحرام‏

‏‏و در آن چند مسأله است:‏

‏‏مسألۀ 1-بعد از آنکه از وقوف به عرفات در مغرب شب دهم فراغت ‏‎ ‎‏حاصل شد،باید کوچ کند به مشعر الحرام که محل معروفی است و حدود ‏‎ ‎‏معینی دارد.‏

‏‏مسألۀ 2- احتیاط واجب آن است که شب دهم را تا طلوع صبح در ‏‎ ‎‏مشعر الحرام به سر ببرد،و نیت کند اطاعت خدا را در این به سر بردن ‏‎ ‎‏شب.‏

‏‏مسألۀ 3- چون صبح طلوع کرد،نیت وقوف به مشعر الحرام کند تا ‏‎ ‎‏طلوع آفتاب،و چون این وقوف،عبادت خداوند است،باید با نیت خالص ‏‎ ‎‏از ریا و خودنمایی وقوف کند،و الا حج او در صورت ریا کردن با عمد و ‏‎ ‎‏علم،باطل خواهد شد.‏

‏‏مسألۀ 4- اقوی جواز کوچ کردن،بلکه استحباب آن است کمی قبل از ‏‎ ‎‏طلوع آفتاب،به نحوی که قبل از طلوع آفتاب از وادی «محسّر»تجاوز ‏‎ ‎‏نکند و اگر تجاوز کرد گناهکار است ولی کفاره بر او نیست،و احتیاط آن ‏‎ ‎‏است که وقتی حرکت کند که قبل از طلوع آفتاب وارد وادی محسّر نشود. ‏
‏‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏مسألۀ 5- واجب است از طلوع صبح تا کمی قبل از طلوع آفتاب ‏‎ ‎‏(به طوری که در مسأله پیش گفته شد)در مشعر بمانند،لکن تمام آن رکن ‏‎ ‎‏نیست بلکه رکن،وقوف کمی از بین الطلوعین است،اگر چه به قدر یک ‏‎ ‎‏دقیقه باشد؛پس اگر کسی وقوف بین الطلوعین را یکسره ترک کند به ‏‎ ‎‏تفصیلی که می‌آید،حج او باطل خواهد شد.‏

‏‏مسألۀ 6- جایز است برای کسانی که عذری دارند قدری که شب در ‏‎ ‎‏مشعر توقف کردند،کوچ کنند به منیٰ مثل زنها و بچه‌ها و بیماران و ‏‎ ‎‏پیرمردان و اشخاص ضعیف و اشخاصی که برای پرستاری یا راهنمایی ‏‎ ‎‏آنها لازم است همراه باشند،و احتیاط واجب آن است که پیش از ‏‎ ‎‏نصف شب حرکت نکنند؛بنا بر این برای این اشخاص وقوف بین الطلوعین ‏‎ ‎‏لازم نیست،و احتیاط مستحب آن است که اگر توقف مشکل نباشد، ‏‎ ‎‏تخلف نکنند.‏

‏‏مسألۀ 7- کسی که شب یا بعض آن را در مشعر بوده است،اگر قبل از ‏‎ ‎‏طلوع صبح عمداً و بدون عذر از مشعر بیرون رود و تا طلوع آفتاب ‏‎ ‎‏برنگردد،در صورتی که وقوف عرفه از او فوت نشده است،بنا بر مشهور ‏‎ ‎‏حج او صحیح است،و باید یک گوسفند کفاره بدهد،لکن احتیاط ‏‎ ‎‏بر خلاف آن است؛یعنی بعد از اتمام حج لازم است در سال دیگر حجش ‏‎ ‎‏را اعاده کند،و این احتیاط ترک نشود.‏

‏‏مسألۀ 8- کسی که درک نکند وقوف بین الطلوعین را یا وقوف شب را ‏‎ ‎‏در صورتی که صاحب عذر باشد،اگر مقداری از طلوع آفتاب تا ظهر در ‏‎ ‎‏مشعر توقف کند،اگر چه کم باشد حج او صحیح است.‏

‏‏مسألۀ 9- از آنچه گذشت معلوم شد که برای وقوف به مشعر سه وقت ‏
‏‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏است:‏

‏‏یکی:شب عید برای کسانی که عذری دارند.‏

‏‏دوم:بین طلوع صبح و طلوع آفتاب.‏

‏‏سوم:از طلوع آفتاب تا ظهر روز دهم که اضطراریِ مشعر است، ‏‎ ‎‏چنانچه قسم اول نیز اضطراری است.‏

‏‏مسألۀ 10- چون معلوم شد که وقوف به عرفات و مشعر اختیاری و ‏‎ ‎‏اضطراری دارند و از برای وقوف به مشعر دو قسم اضطراری است،پس ‏‎ ‎‏به ملاحظه ادراک هر دو موقف یا یکی از آنها در وقت اختیاری یا ‏‎ ‎‏اضطراری مفرداً و مرکباً و به ملاحظه ترک عمدی یا جهلی یا نسیانی ‏‎ ‎‏اقسام زیادی دارد که در اینجا آنچه مورد ابتلا ممکن است بشود،ذکر ‏‎ ‎‏می‌شود:‏

‏‏اول:آنکه مکلف،درک هر دو موقف کند در وقت اختیاری؛یعنی از ‏‎ ‎‏ظهر روز عرفه،عرفات را،و بین الطلوعین صبح دهم،مشعر را درک کند، ‏‎ ‎‏پس اشکالی در صحت حج او نیست.‏

‏‏دوم:آنکه هیچ یک از دو موقف را درک نکند،نه اختیاری آنها را و نه ‏‎ ‎‏اضطراری را،پس اشکالی نیست در بطلان حج او،و باید به همان احرام ‏‎ ‎‏حج عمرۀ مفرده که عبارت است از طواف و نماز آن و سعی و تقصیر و ‏‎ ‎‏طواف نساء و نماز آن به جا آورد و از احرام محلّ شود،و اگر گوسفند ‏‎ ‎‏همراه داشته باشد احتیاطاً ذبح کند،و باید سال دیگر،حج به جا آورد اگر ‏‎ ‎‏شرایط استطاعت را دارا باشد،در صورتی که درک نکردن موقف ‏‎ ‎‏به واسطۀ عذر باشد.‏

‏‏مسألۀ 1- اگر درک نکردن دو موقف که ذکر شد از روی تقصیر بوده ‏
‏‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏حج بر او مستقر می‌شود،و باید سال دیگر چه شرایط باشد یا نباشد به ‏‎ ‎‏حج برود.‏

‏‏مسألۀ 2- احتیاط مستحب آن است که این شخص که حج او باطل شد ‏‎ ‎‏و باید عمره به جا آورد،نیت عدول به عمرۀ مفرده بکند.‏

‏‏سوم:آنکه درک کند اختیاری عرفه را با اضطراری مشعر در روز؛ ‏‎ ‎‏یعنی اضطراری نهاری مشعر را،پس اگر اختیاری مشعر را عمداً ترک ‏‎ ‎‏کرده باشد،حج او باطل است و الاّ صحیح است.‏

‏‏چهارم:آنکه درک کرده باشد اختیاری مشعر را با اضطراری عرفه، ‏‎ ‎‏پس اگر اختیاری عرفه را عمداً ترک کرده حج او باطل است،و الا صحیح ‏‎ ‎‏است.‏

‏‏پنجم:آنکه درک کرده باشد اختیاری عرفه را با اضطراری شب ‏‎ ‎‏مشعر؛یعنی قبل از طلوع صبح،پس اگر اختیاری مشعر را با عذر ترک ‏‎ ‎‏کرده است چنانچه گفته شد،حج او صحیح است،و الا باطل است بنا بر ‏‎ ‎‏احتیاط واجب.‏

‏‏ششم:آنکه درک کرده باشد اضطراری لیلی مشعر و اضطراری عرفه ‏‎ ‎‏را،پس اگر صاحب عذر باشد و اختیاری عرفه را عمداً ترک نکرده باشد ‏‎ ‎‏ظاهراً حج او صحیح است؛و غیر صاحب عذر اگر اختیاری یکی را عمداً ‏‎ ‎‏ترک کرده باشد،حجش باطل است بنا بر اقوی در یکی؛و بنا بر احتیاط در ‏‎ ‎‏دیگری که اختیاری مشعر باشد.و اگر بغیر عمد باشد احتیاط واجب در ‏‎ ‎‏بطلان است.‏

‏‏هفتم:آنکه درک کرده باشد اضطراری عرفه و اضطراری یومی مشعر ‏‎ ‎‏را،پس اگر ترک یکی از دو اختیاری را عمداً کرده باشد،حج او باطل و الّا ‏
‏‎

‏‏ ‏

‏‏ ‏

‏‏صحت بعید نیست گرچه احتیاط،اعاده است در سال بعد با حاصل بودن ‏‎ ‎‏شرایط وجوب.‏

‏‏هشتم:آنکه درک کند اختیاری عرفه را فقط،احتیاط واجب در این ‏‎ ‎‏صورت اتمام و اعاده است اگر اختیاری مشعر را عمداً ترک نکرده باشد، ‏‎ ‎‏و الّا حج او باطل است.‏

‏‏نهم:آنکه درک کند اضطراری عرفه را فقط،در این صورت حج او ‏‎ ‎‏باطل است.‏

‏‏دهم:آنکه درک کند اختیاری مشعر را،در این صورت حج او صحیح ‏‎ ‎‏است اگر وقوف عرفه را عمداً ترک نکرده باشد،و الّا حج او باطل است.‏

‏‏یازدهم:آنکه درک کند اضطراری روز مشعر را فقط،در این صورت ‏‎ ‎‏حج او باطل است.‏

‏‏دوازدهم:آنکه درک کند اضطراری لیلی مشعر را فقط،در این صورت ‏‎ ‎‏اگر وقوف عرفات را عمداً ترک نکرده باشد و از صاحبان عذر باشد، ‏‎ ‎‏ظاهراً حج او صحیح است،و الّا باطل است.‏

‏‏ ‏

‏‎ ‎

‏‎