مسائل متفرقۀ تقصیر و احکام بین عمره و حج تمتع
مسألۀ 1- در تقصیر،کندن مو کافی نیست بلکه میزان،کوتاه کردن است به هر وسیله‌ای باشد،و اکتفا به کوتاه کردن موی زیر بغل و نحو آن مشکل است و احوط در تقصیر،گرفتن ناخن یا چیدن ریش یا شارب یا موی سر است.
2- س - آیا کسی که تقصیر او محکوم به بطلان است و بعد از آن محرّمات احرام را به جا آورده و جاهل به مسأله بوده کفاره دارد یا خیر؟
ج -با جهل،کفاره ندارد،مگر در صید به تفصیلی که در کتب ذکر شده است.
3- س - کسی که بعد از سعی در عمرۀ تمتع تقصیر کرد،بعد به شک افتاد که آیا تقصیری که کردم صحیح است یا نه،آیا اشکال دارد یا نه؟
ج - اگر در حال عمل،عالم به مسأله و ملتفت بوده،اشکال ندارد.
4- س - یکی از خدمۀ کاروانها به احرام عمرۀ مفرده از میقات مُحرم می‌شود و به مکه می‌آید و طواف و نماز آن و سپس سعی بین صفا و مروه را به همان عنوان به جا می‌آورد،ولی برای تقصیر،گمان می‌کرد نتف،
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 216
یعنی کندن مو کافی است و چند نخ مو را به عنوان تقصیر کَنْد و به حساب خودش از احرام خارج شد،سپس برای عمرۀ تمتع که وظیفه‌اش بود به میقات رفت و مُحرم شد و به مکه آمد و کلیۀ اعمال،از طواف تا تقصیر را، انجام داد،آیا اعمالش چگونه است و در آینده وظیفه‌اش چیست؟
ج - کندن مو در تقصیر کافی نیست،و عمرۀ تمتع او صحیح نیست مگر آنکه قبل از احرام برای آن،از احرام عمرۀ مفرده با تقصیر صحیح خارج شود.
5- س - اگر کسی تقصیر عمرۀ مفرده را فراموش کرد،آیا می‌تواند در هر جایی تقصیر کند یا نه؟زیرا به ایران بازگشته است،و آیا نیازی به طواف نساء مجدد هست؟
ج - تقصیر را در هر جا می‌تواند انجام دهد،ولی باید طواف نساء را اعاده کند،و اگر خودش نمی‌تواند برود،نایب بگیرد.
6- س - هرگاه سُنی برای شیعه تقصیر نماید،چه صورت دارد؟
ج - اشکال ندارد.
7- س - شخصی در حج به عوض تقصیر در عمرۀ تمتع یک مو از بدن کنده است و الآن که متوجه شده است،آیا حج او اشکال دارد یا نه؟و در صورتی که مرتکب خلاف شده باشد،تکلیف چیست؟
ج - اگر حج را انجام داده،با عمل مزبور از احرام فعلاً خارج شده است،و چنانچه حج واجب بوده،احتیاط آن است که یک عمرۀ مفرده به جا آورد و بعداً عمره و حج تمتع را انجام دهد.
8- س - شخصی بعد از طواف و نماز طواف،تقصیر کرد و سپس سعی را به جا آورد و دوباره تقصیر کرد،وظیفه‌اش چیست؟
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 217
ج - اگر جاهل یا ساهی بوده چیزی بر او نیست.
9- س - کسانی که اعمال حج را بر وقوفین مقدم می‌دارند،اگر بعد از سعی تقصیر نمودند،آیا موجب مُحل شدن و یا کفاره می‌گردد؟
ج - مُحلّ نمی‌شوند،و اگر جاهل یا ساهی بوده‌اند کفاره ندارد.
10- س - اگر کسی به جای تقصیر حلق نمود،آیا کفایت می‌کند؟
ج - در عمرۀ تمتع کفایت نمی‌کند.
11- س - کسی که بعد از انجام اعمال عمره در منزل تقصیر کرده است،وظیفه‌اش چیست؟
ج - مانع ندارد.
12- س - حضرت عالی در مسألۀ دومِ تقصیر می‌فرمایید:اگر کسی تقصیر را به ریا انجام دهد،عمره‌اش باطل است،مقصود از بطلان عمره چیست؟دیگر اینکه وظیفۀ او چه می‌شود؟
ج - مقصود این است که در تقصیر ریا کند و بدون تدارک تقصیر،برای حج مُحرم شود و حج انجام دهد،که در این صورت حکم کسی را دارد که بدون تقصیر وارد اعمال حج شده است،و در هر صورت لازم است حج تمتع را سال بعد به جا آورد.
13- س - اگر کسی در اثنای سعی تقصیر نمود،وظیفۀ او چیست؟
ج -باید سعی را تمام کند و تقصیر را اعاده کند،بلی اگر از روی نسیان یا جهل تقصیر کرده،اعادۀ تقصیر لازم نیست،و اگر از اول سعی،قصد هفت شوط نداشته،سعی اعاده دارد.
14- س - اگر کسی از روی جهل،تقصیر را ترک نمود،چه حکمی دارد؟
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 218
ج - در این مسأله،جهل،حکم عمد را دارد.
15- س - در عمرۀ مفرده اگر کسی تقصیر را عمداً یا از روی جهل و نسیان ترک نمود و طواف نساء را انجام داد،چه وظیفه‌ای دارد؟
ج -باید تقصیر نماید و طواف نساء را اعاده نماید،و فرقی بین صور عمد و سهو و علم و جهل نیست علی الاحوط.
مسألۀ 16-بعد از انجام عمرۀ تمتع و قبل از حج تمتع،نباید عمرۀ مفرده به جا آورده شود،و اگر به جا آوردند صحت عمرۀ مفرده محل اشکال است،ولی برای عمره و حج تمتع اشکالی ایجاد نمی‌شود.
مسألۀ 17- خدمه کاروانهای حج اگر عمرۀ مفرده به جا آورده باشند هر دفعه که از مکه خارج می‌شوند و به جده می‌روند و برمی‌گردند، لازم نیست مُحرم شوند؛ولی اگر عمرۀ تمتع به جا آورده‌اند بنا بر احتیاط نباید از مکه خارج شوند،مگر در صورت حاجت در حالی که مُحرمند به احرام حج.
18- س - خدمۀ کاروانها که پس از انجام عمرۀ تمتع باید به عرفات و منیٰ بروند برای دیدن چادرها و کارهای دیگر و برگردند به مکه،وظیفۀ آنان چیست؟
ج -بنا بر احتیاط واجب،نمی‌توانند از مکه خارج بشوند مگر در مورد ضرورت،و در این صورت باید برای حج مُحرم شوند و بیرون بروند،بلی اگر احرام برای آنان حَرَجی باشد و رفتن به عرفات و منیٰ بر آنان ضرورت دارد،می‌توانند بدون احرام به آنجا بروند.
19- س - آیا بین عمرۀ تمتع و حج تمتع،ماشین کردن سر جایز است؟
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 219
ج - ماشین کردن مانع ندارد،ولی نباید سر را بتراشد،و از ماشین کردنی که مثل تراشیدن است باید اجتناب شود علی الاحوط.
20- س -بین عمرۀ تمتع و حج تمتع که جایز نیست سر بتراشد،آیا سر تراشیدن کفاره دارد یا خیر؟
ج - کفاره ثابت نیست.
21- س - زنی که حیض بوده و نمی‌دانست و اعمال عمره را کلاً به جا آورد،بفرمایید باید دوباره به جا آورد یا کافی است؟
ج - اگر در وسعت وقت است باید طواف و نماز را اعاده کند،ولی اگر وقت ندارد در اینکه وظیفه مبدل شده یا نه،اشکال است،و احتیاط را مراعات نماید.
22- س - همچنان که تراشیدنِ سر بعد از عمرۀ تمتع و قبل از احرام حج حرام است،آیا تراشیدن صورت نیز همین حکم را داراست؟
ج - غیر از حکم تراشیدن ریش در غیر این مورد،حکم خاصی ندارد.
23- س - آیا غار حرا جزء محدودۀ مکه است؟و بنا بر این آیا می‌توان قبل از وقوف به آنجا رفت،و صدق خروج از مکه نمی‌کند؟
ج -باید از اهل محل تحقیق شود.
24- س - کسی که از کارمندان سازمان حج است و به ناچار باید بعد از عمرۀ تمتع و قبل از حج از مکه خارج و به عرفات برود،با توجه به اینکه حج او نیابتی است،آیا لطمه به حج او نمی‌زند؟
ج - ضرر به حج و نیابت نمی‌زند،ولی در صورت امکان باید مُحرم شود به احرام حج و از مکه خارج شود علی الاحوط.
25- س -بعضی از حجاج منزلشان از مکه خارج است،بعد از عمرۀ
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 220
تمتع و قبل از احرام به حج تمتع،خارج شدن آنان از مکه چه حکمی دارد؟
ج - خروج از مکه بعد از عمرۀ تمتع جایز نیست علی الاحوط،مگر در مورد ضرورت که در این صورت هم باید مُحرم شوند به احرام حج و خارج شوند.
26- س - اخیراً خط کمربندی در اطراف مکه از پای جبل النور و جبل ثور می‌گذرد،که غار حرا و غار ثور در این دو جبل است،بین عمره و حج،رفتن برای زیارت این دو مکان مقدس چه صورت دارد؟
ج - حکم کلی مسأله معلوم است و در مسألۀ قبل نیز بیان شد،و تشخیص موضوع با خود مکلّف است.
27- س - خروج از مکه برای کسی که عمرۀ تمتع انجام داده برای کار غیر ضروری جایز است یا نه،و ملاک ضرورت چیست؟
ج -بنا بر احتیاط واجب،جایز نیست و ضرورت عرفی است.
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 221