باب اول اعمال عمرۀ تمتع

مسائل متفرقۀ نماز طواف

‏ ‏

‏ ‏

مسائل متفرقۀ نماز طواف 

‏مسألۀ 1- نماز طواف استحبابی لازم نیست در نزد مقام ابراهیم باشد ‏‎ ‎‏بلکه در هر جای مسجد الحرام جایز است،بخصوص در موقع ازدحام ‏‎ ‎‏مناسب است مراعات سایر حجاج را بنمایند.‏

‏2- س - کسی نماز طواف عمره را در داخل حجر اسماعیل علیه السلام به جا ‏‎ ‎‏آورده و بعد از تقصیر متوجه شده است،وظیفۀ او چیست؟‏

‏ج -باید نماز را اعاده کند.‏

‏3- س - شخصی بعد از طواف وضوی او باطل شده و خجالت کشیده ‏‎ ‎‏که بگوید نمازش را بی‌وضو خوانده است و بعد از آن سعی و تقصیر را ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 190

‏ ‏

‏ ‏

‏انجام داده و مُحل شده است،وظیفۀ او چیست؟‏

‏ج -باید نماز و سعی و تقصیر را اعاده کند.‏

‏4- س - زنی نماز طواف خود را در حِجْر اسماعیل علیه السلام خوانده است ‏‎ ‎‏و چون به منزل آمده،ملتفت شده که حائض شده است و تا وقوف به ‏‎ ‎‏عرفات پاک نمی‌شود،وظیفۀ او نسبت به نماز چیست،و آیا عمل او ‏‎ ‎‏صحیح است یا خیر؟‏

‏ج - عمرۀ او صحیح است و باید برای حج تمتع مُحرم شود و وقتی ‏‎ ‎‏خواست طواف و نماز حج را انجام دهد،قبل یا بعد از آن،نماز طواف ‏‎ ‎‏عمرۀ تمتع را به جا آورد.‏

‏5- س - کسی که هر چه سعی نمود که موارد غیر صحیح قرائت خود ‏‎ ‎‏را تصحیح کند،نتوانست و نیز شخصی دیگر را جهت اقتدا کردن و یا ‏‎ ‎‏تلقین نمودن قرائت صحیح پیدا نکرد،وظیفه‌اش چیست؟‏

‏ج -به هر نحو قدرت دارد بخواند،و به جماعت خواندن حتی در ‏‎ ‎‏فرض امکان واجب نیست.‏

‏6- س - در موقعی که شخص طواف می‌کرده جمعیت زیاد بوده و بعد ‏‎ ‎‏از آن در اثر ازدحام،نتوانسته است که نزدیک مقام نماز بخواند و در آن ‏‎ ‎‏وقت چاره‌ای به غیر از نماز خواندن دور از مقام نداشته،آیا نماز او ‏‎ ‎‏صحیح است یا خیر؟‏

‏ج - اگر امکان نداشته با فرض اضطرار مانع ندارد.‏

‏7- س - آیا در صورت ازدحام که نشود پشت مقام یا احد الجانبین آن ‏‎ ‎‏نماز طواف خواند تا حدود منبر،و نماز در قسمت راست یا چپ منبر ‏‎ ‎‏خوانده شد،باز هم نماز در مقام در صورت امکان،همان روز یا روزهای ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 191

‏ ‏

‏ ‏

‏دیگر لازم است؟‏

‏ج - در صورتی که تا بعد از فوات موالات عرفیّه بین طواف و نماز آن ‏‎ ‎‏عذر باقی بوده،اعاده واجب نیست.‏

‏8- س - در مسألۀ 6نماز طواف در تحریر الوسیله فرموده‌اید: ‏

‏«و الاحوط الاقتداء بشخص عادل»و در مسألۀ اول نماز جماعت همان ‏‎ ‎‏کتاب فرموده‌اید:«بل مشروعیة الجماعة فی صلاة الطواف و کذا صلاة ‏‎ ‎‏الاحتیاط محل اشکال»بفرمایید منظور چیست؟‏

‏ج - منظور از مشروعیت،صحت است،و احتیاط مزبور استحبابی ‏‎ ‎‏است و نباید به جماعت اکتفا شود.‏

‏9- س -برای کسانی که قرائتشان درست نیست و می‌خواهند نماز ‏‎ ‎‏طوافشان را به جماعت بخوانند،آیا می‌توانند نماز طواف حج را به نماز ‏‎ ‎‏طواف نساء یا بالعکس و یا کسی که نایب است به کسی که نایب نیست،و ‏‎ ‎‏یا نماز طواف واجب را به مستحب و بالعکس اقتدا کنند،یا نه؟‏

‏ج - اکتفا به جماعت نباید بکنند،و احتیاط در همۀ موارد سؤال حاصل ‏‎ ‎‏می‌شود.‏

‏10- س - کسی که قرائتش درست نیست،آیا می‌تواند تبرعاً از کسی ‏‎ ‎‏که حج واجب بر عهده دارد،نیابت کند و حج انجام دهد؟‏

‏ج - نیابت چنین شخصی صحیح نیست هر چند تبرعی باشد،مگر ‏‎ ‎‏آنکه بتواند قرائت خود را تصحیح کند و از ذوی الاعذار محسوب نباشد، ‏‎ ‎‏که در این صورت می‌تواند نیابت را قبول نماید،ولی باید قرائت خود را ‏‎ ‎‏درست کند.‏

‏11- س - افرادی با اینکه قرائتشان درست نیست و کلمات نماز را ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 192

‏ ‏

‏ ‏

‏نمی‌توانند درست بگویند،در حج نایب می‌شوند و عمره را به نیت ‏‎ ‎‏منوبٌ عنه انجام می‌دهند،بعد متوجه می‌شوند که نمی‌توانند نایب شوند، ‏‎ ‎‏آیا چگونه از احرام خارج می‌شوند،و برای حج چه وظیفه دارند؟‏

‏ج - در صورت امکان باید قرائت خود را درست کنند و عمل نیابی ‏‎ ‎‏خود را تصحیح نمایند تا از احرام خارج شوند،بلی اگر ممکن نیست و ‏‎ ‎‏معذور هستند احرام آنها صحیح واقع نشده و از احرام خارج هستند.‏

‏12- س - کسی که مطمئن باشد قرائتش یا ذکری که در نماز می‌گوید ‏‎ ‎‏درست است و نماز طواف را اعم از طواف زیارت و نساء همان گونه ‏‎ ‎‏بخواند،بعد معلوم شود که اشتباه بوده است،باید چه کند؟‏

‏ج - اگر احتمال غلط بودن آن را نمی‌داده،نمازش صحیح است.‏

‏13- س - چند روزی که اطراف کعبه به قدری شلوغ است که صف ‏‎ ‎‏طواف تا پشت مقام ابراهیم علیه السلام می‌آید،و نماز خواندن پشت مقام و ‏‎ ‎‏نزدیک آن ممکن نیست مگر اینکه چند نفری اطراف انسان بایستند تا ‏‎ ‎‏انسان نماز طوافش را بخواند،بفرمایید آیا حتماً نماز باید خَلْف مَقام و ‏‎ ‎‏نزدیک آن باشد و لو به این صورت،یا دورتر تا هرجا که می‌تواند به تنهایی ‏‎ ‎‏نماز بخواند،کافی است؟‏

‏ج - اگر امکان دارد و محذوری در بین نیست،باید خَلْف و نزد مقام ‏‎ ‎‏نماز بخواند،و در مورد ضرورت،تأخیر مانع ندارد با مراعات ‏‎ ‎‏الاقرب فالاقرب.‏

‏14- س - در نماز طواف که انسان مشغول ذکر بود او را حرکت دادند، ‏‎ ‎‏ذکر را تکرار کرد،دوباره تکان دادند و تکرار کرد،آیا مانعی ندارد؟‏

‏ج - اگر طوری حرکت کرده که استقرار او از بین رفته،مانع ندارد،و در ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 193

‏ ‏

‏ ‏

‏غیر این صورت تکرار نکند مگر به قصد احتیاط،به شرط آنکه وسوسه ‏‎ ‎‏نباشد.‏

‏15- س - آیا محمول نجسی که طواف معفو نیست،در نماز طواف ‏‎ ‎‏مثل نمازهای یومیه معفو است یا نه؟‏

‏ج - در نماز طواف حکم نمازهای یومیه را دارد.‏

‏16- س -بین طواف و نماز آن اگر نماز مستحبی یا عبادت مستحبی ‏‎ ‎‏دیگر به جا آورد،اشکال دارد یا نه؟‏

‏ج - احتیاط در ترک آن و مبادرت به نماز طواف است.‏

‏17- س - گاهی در پشت مقام ابراهیم علیه السلام جمعیت زیاد است،و چون ‏‎ ‎‏زن و مرد کنار هم قرار می‌گیرند احیاناً مورد فشار ازدحام واقع می‌شوند، ‏‎ ‎‏بدون اینکه ریبه و فسادی در بین باشد،آیا به نماز طواف ضرر نمی‌رساند؟‏

‏ج -برای نماز ضرر ندارد.‏

‏18- س - احیاناً انسان می‌داند که اگر نماز طواف را شروع کند، ‏‎ ‎‏طواف‌کننده‌ها می‌آیند و او را حرکت می‌دهند و جا به جا می‌کنند،در عین ‏‎ ‎‏حال نماز را شروع می‌کند،آیا اگر این نماز را تمام کند،صحیح است؟‏

‏ج - اگر صحیحاً تمام کند،مانع ندارد.‏

‏19- س - در مناسک فرموده‌اید:بر هر مکلفی واجب است قرائت ‏‎ ‎‏نمازهای یومیه‌اش را یاد بگیرد،خصوصاً برای حج؛حال اگر حاجی ‏‎ ‎‏کوتاهی کرد و برای تعلیم و یادگیری قرائت نماز اقدام ننمود،آیا همین ‏‎ ‎‏نماز باطل کفایت می‌کند و یا اینکه باید نایب بگیرد،و در صورتی که ‏‎ ‎‏نیابت را لازم نمی‌دانید،آیا همین نماز کافی است یا خیر؟‏

‏ج - اگر وقت ضیق شود به طوری که اگر بعد از طواف بخواهد نماز را ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 194

‏ ‏

‏ ‏

‏یاد بگیرد،موالات بین نماز و طواف فوت می‌شود،خودش هر طور ‏‎ ‎‏می‌تواند بخواند.‏

‏20- س - زنی مُحرم به احرام عمرۀ تمتع شده و پس از ورود به مکه و ‏‎ ‎‏انجام طواف،قبل از اینکه نماز طواف بخواند حائض گردیده،چه وظیفه ‏‎ ‎‏دارد؟‏

‏ج - اگر وقت وسعت دارد،صبر کند تا پاک شود و نماز را بخواند و بقیۀ ‏‎ ‎‏اعمال را انجام دهد،و چنانچه وقت تنگ باشد سعی و تقصیر عمرۀ تمتع ‏‎ ‎‏را انجام دهد و مُحرم شود به حج تمتع،و بعد از طواف حج یا قبل از آن، ‏‎ ‎‏نماز را بخواند و سپس بقیۀ اعمال را انجام دهد.‏

‏21- س - کسی که نمازش را غلط می‌خواند و وقت تصحیح آن را ‏‎ ‎‏ندارد،می‌فرمایید نماز طواف را به همان کیفیت که می‌تواند خودش ‏‎ ‎‏بخواند،آیا چنین کسی می‌تواند عمرۀ مفرده مستحبی به جا بیاورد؟‏

‏ج - اشکال ندارد.‏

‏22- س - شخصی طواف عمره را به جا آورده و بدون نماز و سعی، ‏‎ ‎‏تقصیر کرده است،تکلیف او چیست؟‏

‏ج -باید نماز و سعی را به جا آورد،و با فرض جهل یا نسیان اعادۀ ‏‎ ‎‏تقصیر لازم نیست،اگر چه احوط است.‏

‏23- س - آیا مقصود از «نماز طواف نزد مقام»پشت مقام است،یا ‏‎ ‎‏شامل دو طرف مقام نیز می‌شود؟‏

‏ج -باید خَلْف مقام باشد.‏

‏24- س - اگر کسی نماز را در غیر از مقام ابراهیم بخواند و با اعتقاد به ‏‎ ‎‏صحت آن بقیۀ اعمال را انجام دهد،وظیفۀ او چیست؟ ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 195

‏ ‏

‏ ‏

‏ج - فقط نماز را باید اعاده کند.‏

‏25- س - اگر پشت مقام ابراهیم دو طبقه شود،آیا نماز در طبقۀ بالا یا ‏‎ ‎‏زیر زمین صحیح است؟‏

‏ج - در صورتی که احراز نشود خلف مقام نماز خوانده،صحیح نیست.‏

‏26- س - شخصی نماز طواف را به اعتقاد اینکه حِجْر اسماعیل علیه السلام ‏‎ ‎‏مقام ابراهیم علیه السلام است در حِجْر اسماعیل علیه السلام خوانده،چه باید بکند؟‏

‏ج -باید نماز را اعاده کند.‏

‏27- س - آیا نماز طواف واجب را می‌توان با نماز جماعت یومیه به جا ‏‎ ‎‏آورد؟‏

‏ج - صحت آن محل اشکال است.‏

‏28- س - پشت مقام تا چه اندازه‌ای صادق است،و آیا حد معینی ‏‎ ‎‏نمی‌توان برای آن فرض کرد؟‏

‏ج - عرفی است.‏

‏29- س - آیا فاصله انداختن بین طواف و نماز به مقدار دو رکعت نماز ‏‎ ‎‏اشکال دارد،و اصولاً چه مقدار فاصله مُخل است؟‏

‏ج - مانع ندارد،و میزان مبادرت عرفیه است.و در هر صورت با تأخیر ‏‎ ‎‏نماز،اعادۀ طواف لازم نیست.‏

‏30- س - گاهی طواف تا نزدیک تالارهای مسجد می‌رسد،آیا در این ‏‎ ‎‏صورت می‌شود نماز طواف را پشت سر طواف‌کنندگان به جا آورد؛و آیا ‏‎ ‎‏صدق پشت مقام می‌نماید؟‏

‏ج - صدق خَلْف،به نظر عرف است.‏

‏31- س - شخصی مُحرم به احرام عمرۀ تمتع،وارد مکه شده است و ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 196

‏ ‏

‏ ‏

‏هفت روز مثلاً در مکه توقف دارد و نماز او غلطهای زیادی دارد،آیا ‏‎ ‎‏واجب است که تا آخر وقت در احرام بماند و نمازش را اصلاح کند و بعد ‏‎ ‎‏شروع به طواف کند،یا وظیفۀ دیگری دارد؟‏

‏ج - لازم نیست تا آن وقت صبر کند،و اگر بعد از طواف تا قبل از فوات ‏‎ ‎‏موالات عرفیه،بین طواف و نماز،نتواند غلطهای خود را درست کند،به ‏‎ ‎‏هر نحو می‌تواند،نماز بخواند.‏

‏32- س - این جانب چند سال قبل به مکۀ معظمه مشرف شدم و در ‏‎ ‎‏آنجا اولاً نماز طواف نساء و نماز طواف برای هر دو طواف واجب را که ‏‎ ‎‏یکی عمرۀ مفرده و دیگری حج می‌باشد نخوانده‌ام،و ثانیاً در تعداد ‏‎ ‎‏اشواط طواف دوم هم در شک می‌باشم،لطفاً مرا راهنمایی کنید.‏

‏ج - اگر بعد از طواف و انصراف از آن،شک در عدد اشواط کرده‌اید به ‏‎ ‎‏شک اعتنا نکنید،و نمازهایی را که نخوانده‌اید اگر نمی‌توانید به مکه ‏‎ ‎‏بروید در محل خود بخوانید،و تا نخوانده‌اید حرمت نساء باقی است.‏

‏ ‏

‏ ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 197