مسائل متفرقۀ میقات
مسألۀ 1- احتیاط واجب آن است که از خود مسجد شجره احرام بسته شود نه اطراف آن،و احتیاط مستحب آن است که در محل اصلی مسجد مُحرم شود اگر چه از مسجد مطلقاً جایز است،حتی در قسمتی که مسجد توسعه پیدا کرده است.
مسألۀ 2- اگر زن در میقات حائض باشد و یقین کند که نمیتواند عمرۀ تمتع را در وقت خود انجام دهد،باید نیت حج افراد کند و برای حج افراد مُحرم شود؛ولی اگر بعد از آن کشف خلاف شد،در صورتی که برای حَجة الاسلام مُحرم شده احرام او باطل است،و باید برای عمرۀ تمتع
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 67
مجدداً مُحرم شود.
مسألۀ 3- کسانی که با هواپیما به جده میروند،نمیتوانند از جده یا حدیبیه مُحرم شوند بلکه باید به یکی از مواقیت مثل جحفه بروند و از آنجا مُحرم شوند،و اگر از مدینه بروند باید از مسجد شجره مُحرم شوند و در این حکم فرقی بین اینکه قصد عمرۀ تمتع یا مفرده داشته باشند نیست و حدیبیه میقات عمرۀ مفرده است برای کسانی که در مکه هستند.
مسألۀ 4- کسانی که میقات برای آنها مشخص نیست نمیتوانند به گفتۀ راهنما (بَلَد)یا حملهدار که میگوید فلان محل میقات است مُحرم شوند،مگر از گفته او اطمینان پیدا کنند و الّا باید به عُرف محل مراجعه نمایند.
مسألۀ 5- در صورتی که ثابت نیست که رابغ محاذی جحفه است احرام از آن جایز نیست.
مسألۀ 6- کسی که در غیر ماههای حج به مکه رفته و عمرۀ مفرده به جا آورده و در مکه مانده تا ماههای حج،برای احرام عمرۀ تمتع،باید به یکی از مواقیت پنجگانه معروفه برود و نمیتواند از تنعیم مُحرم شود.
مسألۀ 7- کسانی که برای عمرۀ مفرده به مکه مشرف میشوند و باید به یکی از مواقیت معروفه بروند،نمیتوانند بدون احرام از میقات تجاوز کنند و در صورت تجاوز،واجب است به میقات برگردند و از آنجا مُحرم شوند،و اگر کسی نتوانست برگردد هرجا که هست مُحرم شود.
مسألۀ 8- اگر شخص در مکه باشد و بخواهد عمرۀ تمتع به جا آورد و به عللی از رفتن به میقات عمرۀ تمتع معذور باشد،لازم است به خارج حرم برود و از آنجا مُحرم شود و از ادنی الحل کافی است.
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 68
مسألۀ 9- میقات برای شاغلین در جده از ایرانیان و غیر آنها در عمرۀ تمتع و عمرۀ مفرده همان مواقیت معروفه است،و نمیتوانند از جده یا ادنی الحل مُحرم شوند،و اگر از روی جهل به مسأله در جای دیگر مُحرم شوند،احرام آنها صحیح نیست و محرمات احرام بر آنها حرام نمیشود، چنانچه در صورت علم و عمد هم حُکم همین است،هر چند در صورت جهل اگر بعد از اعمال،مسأله را فهمیدهاند،عمل آنان صحیح است.
مسألۀ 10- خدمۀ کاروانها که میخواهند به مکه بروند و بعد از آن باید از مکه خارج شوند،بنا بر احتیاط نباید عمرۀ تمتع انجام دهند،بلکه برای دخول مکه باید به یکی از مواقیت معروفه بروند و از آنجا برای عمرۀ مفرده مُحرم شوند،و ادْنَی الحِلّ،میقات این اشخاص نیست،و پس از انجام اعمال عمرۀ مفرده میتوانند از مکه خارج شوند،و در صورت خارج شدن از مکه اگر فقط به جده بیایند برای ورود به مکه در مرتبۀ دوم و سوم و بعد از آن،احرام واجب نیست؛ولی اگر به مدینه بروند و از آنجا بخواهند به مکه بروند باید در مسجد شجره مُحرم شوند برای عمرۀ مفردۀ دیگر،و چون بین این عمرۀ مفرده و عمرۀ مفردۀ اول یک ماه فاصله نشده عمرۀ دوم را رجائاً به جا آورند؛و در هر صورت این اشخاص آخرین مرتبهای که به مکه میروند باید به یکی از مواقیت معروفه،مثل مسجد شجره یا جُحفه بروند و از آنجا برای عمرۀ تمتع مُحرم شوند.
11- س - کسانی که به علت عادت ماهانه نمیتوانند داخل مسجد شجره مُحرم شوند،باید در خارج آن مُحرم شوند و در مُحاذی جُحْفه تجدید احرام نمایند،با توجه به اینکه محاذی جحفه نقطۀ مشخصی نیست،وظیفه چیست؟
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 69
ج - میتوانند به جحفه بروند و در آنجا تجدید احرام کنند،و چنانچه حدود محاذات را تشخیص دهند و در تمام آن حد با بقای نیت،تلبیه را تکرار کنند،کفایت میکند.
12- س - جماعتی از راه طائف عازم مکه بودند،قبل از رسیدن به قَرن المنازل آنان را از راه وادی عقیق فرستادند و از راه قَرن المنازل منع کردند و لذا در وادی عقیق مُحرم شدند؛احرام آنان چه صورت دارد؟
ج - صحیح است.
13- س - در مناسک مرقوم است که زنهای حائض باید عبوراً از مسجد شجره مُحرم شوند و اگر نمیتوانند،در خارج مُحرم شوند و در محاذی جحفه تجدید احرام کنند،چون این کار مشکل است و محاذی جحفه معلوم نیست،آیا حضرت امام اجازه میفرمایند که این گونه اشخاص در مدینه با نذر مُحرم شوند؟
ج - چون احرام قبل از میقات،با نذر صحیح است،زنهای حائض که عذر شرعی از دخول مسجد دارند،میتوانند در مدینه با نذر برای عمره مُحرم شوند،و در این صورت لازم نیست به مسجد شجره بروند؛ولی نذر زن باید با اذن شوهر باشد.
14- س - زن حائضی که از مدینه عازم مکه بود،گمان میکرد که در حال عبور در مسجد شجره میتواند مُحرم شود و وظیفهاش را انجام دهد،ولی وقتی که به محوطۀ حیاط مسجد رسید،دید به جهت ازدحام نمیتواند با عبور مُحرم شود،لذا از شوهرش که حاضر بود اجازۀ نذر گرفت و چند قدمی از مسجد فاصله گرفت و با نذر مُحرم شد،آیا کفایت میکند یا خیر؟
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 70
ج - اگر احراز کند که قبل از میقات،با نذر مُحرم شده است،مانع ندارد.
15- س - زن در حال حیض به خیال اینکه میتواند در حال عبور،در مسجد شجره احرام ببندد وارد مسجد شد و بلافاصله احرام بست و تلبیه را هم گفت و چند قدمی هم به طرف دری که میخواست خارج شود رفت،ولی چون دید نمیشود عبور کرد،برگشت و از همان دری که وارد شده بود،خارج شد،آیا احرامش چگونه است؟
ج - صحیح است.
16- س - یک نفر از حجاج بکلی شنوایی خود را از دست داده و زبان او هم لکنت دارد که قادر به تکلم صحیح نیست،مسئولین و سایر حجاج همراه،به این موضوع توجه نداشتهاند و این آقا بدون نیت و تلبیه وارد مکه شده است،تکلیف او و همراهانش چیست؟
ج -باید به میقات برگردد و با نیت و تلبیه مُحرم شود هر چند با بردن همراه باشد،و اگر نمیتواند به میقات برود،باید در خارج حرم مُحرم شود،و اگر نمیتواند تلبیه را صحیح بگوید و لو با تلقین،احوط آن است که به هر نحو میتواند بگوید و ترجمهاش را نیز بگوید.
17- س - نظر به اینکه مسجد جحفه و مسجد تَنْعیم اخیراً تخریب و بازسازی شده و وسعت یافته است،آیا حجاج یا مُعْتَمِرین باید حتماً در حدود مسجد قبلی محرم شوند و یا محرم شدن در تمام مسجد فعلی معتبر است؟
ج - میقات در جحفه خصوص مسجد نیست و از هر جای جحفه میتوانند محرم شوند،و همچنین مسجد تنعیم خصوصیت ندارد و احرام
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 71
از ادْنی الحِلّ صحیح است هر چند در مسجد نباشد؛بنا بر این در صورت توسعه مسجد با صدق جُحفه در اول و ادْنی الحِلّ در دوم،احرام اشکال ندارد.
18- س - در مناسک فرمودهاید:خدمهای که میخواهند به مکه بروند و از مکه خارج شوند،در صورت خارج شدن از مکه،اگر فقط به جده میروند،برای ورود به مکه در مرتبۀ دوم و سوم و بعد از آن احرام واجب نیست؛ولی اگر به مدینه بروند و از آنجا بخواهند به مکه بروند باید در مسجد شجره مُحرم شوند برای عمرۀ مفردۀ دیگر،چنانچه میسر است،نکتۀ علمی فرق میان جده و مدینه را بیان فرمایید؟
ج - فارق،عبور از میقات و عدم عبور است.
19- س - کسی که وسایلش در جُحفه مانده است،آیا میتواند برای آوردن وسایل خود از احرام خارج گردد در حالی که برای عمرۀ تمتع مُحرم شده و وارد حرم گردیده است؟
ج - میتواند قبل از خروج از احرامِ عمره،برود و وسایل خود را بیاورد،و اگر اعمال عمرۀ تمتع را انجام داده و مُحِل شده است،نمیتواند از مکه خارج شود مگر در حال ضرورت،مُحرماً به احرام حج علی الاحوط.
20- س - کسی از جده مُحرم شده و اعمال عمرۀ تمتع را انجام داده است،تکلیف او چیست؟
ج - اگر از رفتن به میقات معذور نبوده و وقت برای انجام عمرۀ تمتع هست باید به میقات برود و محرم شود و عمرۀ تمتع را اعاده کند،و اگر رفتن به میقات ممکن نیست به خارج حرم برود و از آنجا مُحرم شود.
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 72
21- س - آیا جایز است کسی که به احرام عمرۀ تمتع در یکی از میقاتها مُحرم شده است به طرف خلاف مکه برود و بعد از چند روز بیاید مکه؛مثلاً از مسجد شجره به مدینه و بعد از همان راه یا راه دیگر به مکه برود؟
ج - مانع ندارد.
22- س -بعد از اتمام حج تمتع اگر شخص از مکه خارج شود و بخواهد مراجعت کند،آیا لازم است مُحرم شود یا خیر؟
ج - در صورتی که از وقت احرام عمرۀ تمتع یک ماه نگذشته است، لازم نیست مُحرم شود و میتواند بدون احرام وارد مکه شود.
23- س - کسی که عمرۀ مفرده انجام داده است،آیا میتواند در فاصلۀ کمتر از یک ماه،بدون احرام از میقات تجاوز کند؟
ج - احتیاط آن است که به قصد رجا برای عمرۀ مفردۀ دیگر مُحرم شود و بدون احرام تجاوز نکند.
24- س - کسی که در جده و یا مدینه حالت روانی پیدا میکند،آیا لازم است مُحرماً وارد مکه شود،یا بدون احرام نیز جایز است؟
ج - مجنون،تکلیف ندارد و احرام بر او واجب نیست،و اگر بدون احرام وارد مکه شود،اشکالی ندارد.
25- س - زن حائضی که نمیتوانست صبر کند تا پاک شود،نزدیک مسجد شجره مُحرم شد و بنا داشت محاذی جحفه احرام را تجدید کند، در ماشین خوابش برد و وارد مکه شد،آیا احرام او درست است؟
ج - در صورت امکان باید برگردد و از جُحفه یا محاذی آن مُحرم شود علی الاحوط،و اگر ممکن نیست،از حرم خارج شود و از آنجا احرام
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 73
ببندد.
26- س - اگر بعد از خروج از میقات در بین راه متوجه شود که تلبیه را نگفته،یا نیت نکرده،و یا به جهت دیگر احرامش درست نیست،و چنانچه بخواهد از همان جا به میقات برگردد میسر نیست؛ولی اگر بیاید مکه امکان دارد برگردد،آیا میتواند بیاید مکه و به میقات برگردد،یا باید از همان جا مُحرم شود؟
ج - اگر میتواند به میقات برگردد و لو از مکه،نمیتواند برای عمل واجب از غیر میقات مُحرم شود؛ولی برای دخول مکه از ادْنی الحل به نیت عمرۀ مفرده مُحرم شود و بعد از اعمال آن،به یکی از مواقیت معروف برود و برای عمرۀ تمتع احرام ببندد.
27- س - زن بدون اذن شوهرش نذر میکند و با نذر مُحرم میشود، آیا احرامش درست است،و چنانچه با همان احرام اعمالش را به جا آورده باشد،چگونه است؟
ج - اگر قبل از میقات مُحرم شده،احرام او صحیح نیست،اگر چه در صورتی که بعد از تمام شدن حج فهمید،عملش صحیح است؛ولی اگر بعد از عمره متوجه شد،در صورتی صحیح است که قابل جبران نباشد،و در صورتی که میتواند باید به میقات برود و از آنجا مُحرم شود و اگر نمیتواند به میقات برود از خارج حرم احرام ببندد.
28- س - آیا نذر احرام قبل از میقات برای نایب هم جایز است یا نه؟
ج - اشکال ندارد.
29- س - هرگاه حائض یا جُنُب عصیاناً وارد مسجد شجره شود و مانند دیگران توقف نماید و مُحرم شود،آیا احرام او صحیح است یا نه؟
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 74
ج - احرام صحیح است.
30- س - کسانی که در مکه اقامت پذیرفتهاند،موقتاً نه دائماً،آیا میقاتشان همان مواقیت خمسۀ معروفه است یا ادْنی الحِلّ؟
ج - اگر فریضۀ آنها تبدیل نشده،باید از مواقیت معروفه مُحرم شوند، و اگر تبدیل شده،میقات آنها مکه است.
31- س - شخصی بدون احرام،عمداً یا جهلاً یا سهواً،وارد مکه شده و بعداً از جهت گرانی بیش از حد کرایه یا ممنوعیت از طرف دولت نتوانست به میقات برگردد،وظیفهاش چیست؟
ج - اگر ممکن نیست به میقات برود از ادْنی الحِلّ باید مُحرم شود، مگر اینکه ترک احرام از میقات بدون عذر باشد که در این صورت نمیتواند حج به جا آورد،و اگر مستطیع است سال بعد باید حج انجام دهد،و گرانی بیش از حدّ،عذر نیست مگر موجب حَرَج باشد.
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 75
کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 76