باب اول اعمال عمرۀ تمتع

مسائل متفرقۀ میقات

‏ ‏

‏ ‏

مسائل متفرقۀ میقات 

‏مسألۀ 1- احتیاط واجب آن است که از خود مسجد شجره احرام بسته ‏‎ ‎‏شود نه اطراف آن،و احتیاط مستحب آن است که در محل اصلی مسجد ‏‎ ‎‏مُحرم شود اگر چه از مسجد مطلقاً جایز است،حتی در قسمتی که مسجد ‏‎ ‎‏توسعه پیدا کرده است.‏

‏مسألۀ 2- اگر زن در میقات حائض باشد و یقین کند که نمی‌تواند عمرۀ ‏‎ ‎‏تمتع را در وقت خود انجام دهد،باید نیت حج افراد کند و برای حج افراد ‏‎ ‎‏مُحرم شود؛ولی اگر بعد از آن کشف خلاف شد،در صورتی که برای ‏‎ ‎‏حَجة الاسلام مُحرم شده احرام او باطل است،و باید برای عمرۀ تمتع ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 67

‏ ‏

‏ ‏

‏مجدداً مُحرم شود.‏

‏مسألۀ 3- کسانی که با هواپیما به جده می‌روند،نمی‌توانند از جده یا ‏‎ ‎‏حدیبیه مُحرم شوند بلکه باید به یکی از مواقیت مثل جحفه بروند و از ‏‎ ‎‏آنجا مُحرم شوند،و اگر از مدینه بروند باید از مسجد شجره مُحرم شوند ‏‎ ‎‏و در این حکم فرقی بین اینکه قصد عمرۀ تمتع یا مفرده داشته باشند ‏‎ ‎‏نیست و حدیبیه میقات عمرۀ مفرده است برای کسانی که در مکه هستند.‏

‏مسألۀ 4- کسانی که میقات برای آنها مشخص نیست نمی‌توانند به ‏‎ ‎‏گفتۀ راهنما (بَلَد)یا حمله‌دار که می‌گوید فلان محل میقات است مُحرم ‏‎ ‎‏شوند،مگر از گفته او اطمینان پیدا کنند و الّا باید به عُرف محل مراجعه ‏‎ ‎‏نمایند.‏

‏مسألۀ 5- در صورتی که ثابت نیست که رابغ محاذی جحفه است ‏‎ ‎‏احرام از آن جایز نیست.‏

‏مسألۀ 6- کسی که در غیر ماههای حج به مکه رفته و عمرۀ مفرده به ‏‎ ‎‏جا آورده و در مکه مانده تا ماههای حج،برای احرام عمرۀ تمتع،باید به ‏‎ ‎‏یکی از مواقیت پنجگانه معروفه برود و نمی‌تواند از تنعیم مُحرم شود.‏

‏مسألۀ 7- کسانی که برای عمرۀ مفرده به مکه مشرف می‌شوند و باید ‏‎ ‎‏به یکی از مواقیت معروفه بروند،نمی‌توانند بدون احرام از میقات تجاوز ‏‎ ‎‏کنند و در صورت تجاوز،واجب است به میقات برگردند و از آنجا مُحرم ‏‎ ‎‏شوند،و اگر کسی نتوانست برگردد هرجا که هست مُحرم شود.‏

‏مسألۀ 8- اگر شخص در مکه باشد و بخواهد عمرۀ تمتع به جا آورد و ‏‎ ‎‏به عللی از رفتن به میقات عمرۀ تمتع معذور باشد،لازم است به خارج ‏‎ ‎‏حرم برود و از آنجا مُحرم شود و از ادنی الحل کافی است. ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 68

‏ ‏

‏ ‏

‏مسألۀ 9- میقات برای شاغلین در جده از ایرانیان و غیر آنها در عمرۀ ‏‎ ‎‏تمتع و عمرۀ مفرده همان مواقیت معروفه است،و نمی‌توانند از جده یا ‏‎ ‎‏ادنی الحل مُحرم شوند،و اگر از روی جهل به مسأله در جای دیگر مُحرم ‏‎ ‎‏شوند،احرام آنها صحیح نیست و محرمات احرام بر آنها حرام نمی‌شود، ‏‎ ‎‏چنانچه در صورت علم و عمد هم حُکم همین است،هر چند در صورت ‏‎ ‎‏جهل اگر بعد از اعمال،مسأله را فهمیده‌اند،عمل آنان صحیح است.‏

‏مسألۀ 10- خدمۀ کاروانها که می‌خواهند به مکه بروند و بعد از آن ‏‎ ‎‏باید از مکه خارج شوند،بنا بر احتیاط نباید عمرۀ تمتع انجام دهند،بلکه ‏‎ ‎‏برای دخول مکه باید به یکی از مواقیت معروفه بروند و از آنجا برای ‏‎ ‎‏عمرۀ مفرده مُحرم شوند،و ادْنَی الحِلّ،میقات این اشخاص نیست،و پس ‏‎ ‎‏از انجام اعمال عمرۀ مفرده می‌توانند از مکه خارج شوند،و در صورت ‏‎ ‎‏خارج شدن از مکه اگر فقط به جده بیایند برای ورود به مکه در مرتبۀ دوم ‏‎ ‎‏و سوم و بعد از آن،احرام واجب نیست؛ولی اگر به مدینه بروند و از آنجا ‏‎ ‎‏بخواهند به مکه بروند باید در مسجد شجره مُحرم شوند برای عمرۀ ‏‎ ‎‏مفردۀ دیگر،و چون بین این عمرۀ مفرده و عمرۀ مفردۀ اول یک ماه فاصله ‏‎ ‎‏نشده عمرۀ دوم را رجائاً به جا آورند؛و در هر صورت این اشخاص ‏‎ ‎‏آخرین مرتبه‌ای که به مکه می‌روند باید به یکی از مواقیت معروفه،مثل ‏‎ ‎‏مسجد شجره یا جُحفه بروند و از آنجا برای عمرۀ تمتع مُحرم شوند.‏

‏11- س - کسانی که به علت عادت ماهانه نمی‌توانند داخل مسجد ‏‎ ‎‏شجره مُحرم شوند،باید در خارج آن مُحرم شوند و در مُحاذی جُحْفه ‏‎ ‎‏تجدید احرام نمایند،با توجه به اینکه محاذی جحفه نقطۀ مشخصی ‏‎ ‎‏نیست،وظیفه چیست؟ ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 69

‏ ‏

‏ ‏

‏ج - می‌توانند به جحفه بروند و در آنجا تجدید احرام کنند،و چنانچه ‏‎ ‎‏حدود محاذات را تشخیص دهند و در تمام آن حد با بقای نیت،تلبیه را ‏‎ ‎‏تکرار کنند،کفایت می‌کند.‏

‏12- س - جماعتی از راه طائف عازم مکه بودند،قبل از رسیدن به ‏‎ ‎‏قَرن المنازل آنان را از راه وادی عقیق فرستادند و از راه قَرن المنازل منع ‏‎ ‎‏کردند و لذا در وادی عقیق مُحرم شدند؛احرام آنان چه صورت دارد؟‏

‏ج - صحیح است.‏

‏13- س - در مناسک مرقوم است که زنهای حائض باید عبوراً از ‏‎ ‎‏مسجد شجره مُحرم شوند و اگر نمی‌توانند،در خارج مُحرم شوند و در ‏‎ ‎‏محاذی جحفه تجدید احرام کنند،چون این کار مشکل است و محاذی ‏‎ ‎‏جحفه معلوم نیست،آیا حضرت امام اجازه می‌فرمایند که این گونه ‏‎ ‎‏اشخاص در مدینه با نذر مُحرم شوند؟‏

‏ج - چون احرام قبل از میقات،با نذر صحیح است،زنهای حائض که ‏‎ ‎‏عذر شرعی از دخول مسجد دارند،می‌توانند در مدینه با نذر برای عمره ‏‎ ‎‏مُحرم شوند،و در این صورت لازم نیست به مسجد شجره بروند؛ولی ‏‎ ‎‏نذر زن باید با اذن شوهر باشد.‏

‏14- س - زن حائضی که از مدینه عازم مکه بود،گمان می‌کرد که در ‏‎ ‎‏حال عبور در مسجد شجره می‌تواند مُحرم شود و وظیفه‌اش را انجام ‏‎ ‎‏دهد،ولی وقتی که به محوطۀ حیاط مسجد رسید،دید به جهت ازدحام ‏‎ ‎‏نمی‌تواند با عبور مُحرم شود،لذا از شوهرش که حاضر بود اجازۀ نذر ‏‎ ‎‏گرفت و چند قدمی از مسجد فاصله گرفت و با نذر مُحرم شد،آیا کفایت ‏‎ ‎‏می‌کند یا خیر؟ ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 70

‏ ‏

‏ ‏

‏ج - اگر احراز کند که قبل از میقات،با نذر مُحرم شده است،مانع ‏‎ ‎‏ندارد.‏

‏15- س - زن در حال حیض به خیال اینکه می‌تواند در حال عبور،در ‏‎ ‎‏مسجد شجره احرام ببندد وارد مسجد شد و بلافاصله احرام بست و تلبیه ‏‎ ‎‏را هم گفت و چند قدمی هم به طرف دری که می‌خواست خارج شود ‏‎ ‎‏رفت،ولی چون دید نمی‌شود عبور کرد،برگشت و از همان دری که وارد ‏‎ ‎‏شده بود،خارج شد،آیا احرامش چگونه است؟‏

‏ج - صحیح است.‏

‏16- س - یک نفر از حجاج بکلی شنوایی خود را از دست داده و زبان ‏‎ ‎‏او هم لکنت دارد که قادر به تکلم صحیح نیست،مسئولین و سایر حجاج ‏‎ ‎‏همراه،به این موضوع توجه نداشته‌اند و این آقا بدون نیت و تلبیه وارد ‏‎ ‎‏مکه شده است،تکلیف او و همراهانش چیست؟‏

‏ج -باید به میقات برگردد و با نیت و تلبیه مُحرم شود هر چند با بردن ‏‎ ‎‏همراه باشد،و اگر نمی‌تواند به میقات برود،باید در خارج حرم مُحرم ‏‎ ‎‏شود،و اگر نمی‌تواند تلبیه را صحیح بگوید و لو با تلقین،احوط آن است ‏‎ ‎‏که به هر نحو می‌تواند بگوید و ترجمه‌اش را نیز بگوید.‏

‏17- س - نظر به اینکه مسجد جحفه و مسجد تَنْعیم اخیراً تخریب و ‏‎ ‎‏بازسازی شده و وسعت یافته است،آیا حجاج یا مُعْتَمِرین باید حتماً در ‏‎ ‎‏حدود مسجد قبلی محرم شوند و یا محرم شدن در تمام مسجد فعلی ‏‎ ‎‏معتبر است؟‏

‏ج - میقات در جحفه خصوص مسجد نیست و از هر جای جحفه ‏‎ ‎‏می‌توانند محرم شوند،و همچنین مسجد تنعیم خصوصیت ندارد و احرام ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 71

‏ ‏

‏ ‏

‏از ادْنی الحِلّ صحیح است هر چند در مسجد نباشد؛بنا بر این در صورت ‏‎ ‎‏توسعه مسجد با صدق جُحفه در اول و ادْنی الحِلّ در دوم،احرام اشکال ‏‎ ‎‏ندارد.‏

‏18- س - در مناسک فرموده‌اید:خدمه‌ای که می‌خواهند به مکه ‏‎ ‎‏بروند و از مکه خارج شوند،در صورت خارج شدن از مکه،اگر فقط به ‏‎ ‎‏جده می‌روند،برای ورود به مکه در مرتبۀ دوم و سوم و بعد از آن احرام ‏‎ ‎‏واجب نیست؛ولی اگر به مدینه بروند و از آنجا بخواهند به مکه بروند ‏‎ ‎‏باید در مسجد شجره مُحرم شوند برای عمرۀ مفردۀ دیگر،چنانچه میسر ‏‎ ‎‏است،نکتۀ علمی فرق میان جده و مدینه را بیان فرمایید؟‏

‏ج - فارق،عبور از میقات و عدم عبور است.‏

‏19- س - کسی که وسایلش در جُحفه مانده است،آیا می‌تواند برای ‏‎ ‎‏آوردن وسایل خود از احرام خارج گردد در حالی که برای عمرۀ تمتع ‏‎ ‎‏مُحرم شده و وارد حرم گردیده است؟‏

‏ج - می‌تواند قبل از خروج از احرامِ عمره،برود و وسایل خود را ‏‎ ‎‏بیاورد،و اگر اعمال عمرۀ تمتع را انجام داده و مُحِل شده است،نمی‌تواند ‏‎ ‎‏از مکه خارج شود مگر در حال ضرورت،مُحرماً به احرام حج ‏‎ ‎‏علی الاحوط.‏

‏20- س - کسی از جده مُحرم شده و اعمال عمرۀ تمتع را انجام داده ‏‎ ‎‏است،تکلیف او چیست؟‏

‏ج - اگر از رفتن به میقات معذور نبوده و وقت برای انجام عمرۀ تمتع ‏‎ ‎‏هست باید به میقات برود و محرم شود و عمرۀ تمتع را اعاده کند،و اگر ‏‎ ‎‏رفتن به میقات ممکن نیست به خارج حرم برود و از آنجا مُحرم شود. ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 72

‏ ‏

‏ ‏

‏21- س - آیا جایز است کسی که به احرام عمرۀ تمتع در یکی از ‏‎ ‎‏میقاتها مُحرم شده است به طرف خلاف مکه برود و بعد از چند روز بیاید ‏‎ ‎‏مکه؛مثلاً از مسجد شجره به مدینه و بعد از همان راه یا راه دیگر به مکه ‏‎ ‎‏برود؟‏

‏ج - مانع ندارد.‏

‏22- س -بعد از اتمام حج تمتع اگر شخص از مکه خارج شود و ‏‎ ‎‏بخواهد مراجعت کند،آیا لازم است مُحرم شود یا خیر؟‏

‏ج - در صورتی که از وقت احرام عمرۀ تمتع یک ماه نگذشته است، ‏‎ ‎‏لازم نیست مُحرم شود و می‌تواند بدون احرام وارد مکه شود.‏

‏23- س - کسی که عمرۀ مفرده انجام داده است،آیا می‌تواند در ‏‎ ‎‏فاصلۀ کمتر از یک ماه،بدون احرام از میقات تجاوز کند؟‏

‏ج - احتیاط آن است که به قصد رجا برای عمرۀ مفردۀ دیگر مُحرم ‏‎ ‎‏شود و بدون احرام تجاوز نکند.‏

‏24- س - کسی که در جده و یا مدینه حالت روانی پیدا می‌کند،آیا ‏‎ ‎‏لازم است مُحرماً وارد مکه شود،یا بدون احرام نیز جایز است؟‏

‏ج - مجنون،تکلیف ندارد و احرام بر او واجب نیست،و اگر بدون ‏‎ ‎‏احرام وارد مکه شود،اشکالی ندارد.‏

‏25- س - زن حائضی که نمی‌توانست صبر کند تا پاک شود،نزدیک ‏‎ ‎‏مسجد شجره مُحرم شد و بنا داشت محاذی جحفه احرام را تجدید کند، ‏‎ ‎‏در ماشین خوابش برد و وارد مکه شد،آیا احرام او درست است؟‏

‏ج - در صورت امکان باید برگردد و از جُحفه یا محاذی آن مُحرم شود ‏‎ ‎‏علی الاحوط،و اگر ممکن نیست،از حرم خارج شود و از آنجا احرام ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 73

‏ ‏

‏ ‏

‏ببندد.‏

‏26- س - اگر بعد از خروج از میقات در بین راه متوجه شود که تلبیه را ‏‎ ‎‏نگفته،یا نیت نکرده،و یا به جهت دیگر احرامش درست نیست،و ‏‎ ‎‏چنانچه بخواهد از همان جا به میقات برگردد میسر نیست؛ولی اگر بیاید ‏‎ ‎‏مکه امکان دارد برگردد،آیا می‌تواند بیاید مکه و به میقات برگردد،یا باید ‏‎ ‎‏از همان جا مُحرم شود؟‏

‏ج - اگر می‌تواند به میقات برگردد و لو از مکه،نمی‌تواند برای عمل ‏‎ ‎‏واجب از غیر میقات مُحرم شود؛ولی برای دخول مکه از ادْنی الحل به ‏‎ ‎‏نیت عمرۀ مفرده مُحرم شود و بعد از اعمال آن،به یکی از مواقیت ‏‎ ‎‏معروف برود و برای عمرۀ تمتع احرام ببندد.‏

‏27- س - زن بدون اذن شوهرش نذر می‌کند و با نذر مُحرم می‌شود، ‏‎ ‎‏آیا احرامش درست است،و چنانچه با همان احرام اعمالش را به جا ‏‎ ‎‏آورده باشد،چگونه است؟‏

‏ج - اگر قبل از میقات مُحرم شده،احرام او صحیح نیست،اگر چه در ‏‎ ‎‏صورتی که بعد از تمام شدن حج فهمید،عملش صحیح است؛ولی اگر ‏‎ ‎‏بعد از عمره متوجه شد،در صورتی صحیح است که قابل جبران نباشد،و ‏‎ ‎‏در صورتی که می‌تواند باید به میقات برود و از آنجا مُحرم شود و اگر ‏‎ ‎‏نمی‌تواند به میقات برود از خارج حرم احرام ببندد.‏

‏28- س - آیا نذر احرام قبل از میقات برای نایب هم جایز است یا نه؟‏

‏ج - اشکال ندارد.‏

‏29- س - هرگاه حائض یا جُنُب عصیاناً وارد مسجد شجره شود و ‏‎ ‎‏مانند دیگران توقف نماید و مُحرم شود،آیا احرام او صحیح است یا نه؟ ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 74

‏ ‏

‏ ‏

‏ج - احرام صحیح است.‏

‏30- س - کسانی که در مکه اقامت پذیرفته‌اند،موقتاً نه دائماً،آیا ‏‎ ‎‏میقاتشان همان مواقیت خمسۀ معروفه است یا ادْنی الحِلّ؟‏

‏ج - اگر فریضۀ آنها تبدیل نشده،باید از مواقیت معروفه مُحرم شوند، ‏‎ ‎‏و اگر تبدیل شده،میقات آنها مکه است.‏

‏31- س - شخصی بدون احرام،عمداً یا جهلاً یا سهواً،وارد مکه شده ‏‎ ‎‏و بعداً از جهت گرانی بیش از حد کرایه یا ممنوعیت از طرف دولت ‏‎ ‎‏نتوانست به میقات برگردد،وظیفه‌اش چیست؟‏

‏ج - اگر ممکن نیست به میقات برود از ادْنی الحِلّ باید مُحرم شود، ‏‎ ‎‏مگر اینکه ترک احرام از میقات بدون عذر باشد که در این صورت ‏‎ ‎‏نمی‌تواند حج به جا آورد،و اگر مستطیع است سال بعد باید حج انجام ‏‎ ‎‏دهد،و گرانی بیش از حدّ،عذر نیست مگر موجب حَرَج باشد. ‏


کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 75

‏ ‏

‏ ‏

‏ ‏

کتابمناسک حج: مطابق با فتاوای امام خمینی (س) (به ضمیمه ترجمه بعضی از مسائل حج تحریر الوسیله و حدود 550 مسأله جدید)صفحه 76